گلدوزي روي پارچه
جداول زمان بندی دروس
برنامه زمانبندي سالانه مهارت بچه گانه دوزي ماه هفته عناوين تدريس ساعات تدريس منابع تدريس تئوري عملي مهر اول توانايي شناخت ابزار كار : چرخ خياطي و ماشين اورلاك استفاده از نخهاي مناسب هر چرخ – سوزنهاي مناسب و تعويض سوزن (نمره نخ ، جنس نخ ، تاب نخ) – ( شماره سوزن – نوع سوزن ) آشنايي با پيچ گوشتي – روغندان – سرويس و نگهداري از چرخ - عيب يابي چرخها – نظافت چرخها - پر كردن ماســـوره – جا انداختن ماسوره – تنظيم كشش –كاتالوگ چرخ – درجه كشش ماسوره– دوخت چرخ روي خطوط صاف – منحني و شكسته – بدون عبور نخ نازكدوزي زنانه جلد 1 4 4 دوم تمرين چرخ كاري با رد كردن نخ از رو- دوخت زيگزاگ – دالبر – نمونه دوخت هاي تزئيني – جا دگمه با چرخ - آموزش و آشنايي با لوازم اوليه دوخت و دوز اعم از : متر – خط كش – انواع قيچي – ميز برش – پا صاف كن– ميز اتو – اتو و كاربرد درجات آن روي پارچه هاي مختلف – كاربرد ژانت – كاربن – رولت – گونيا – انواع كاغذ الگو- – پيستوله – مل و صابون - سنجاق مناسب– سوزن دست دوز – انگشتانه – نخ كوك نخهاي گلدوزي ابريشم – عمامه – دمسه – همراه با معرفي درجات رنگي مختلف نازكدوزي زنانه جلد 1- الگو و دوخت لباس كودك فني و حرفه اي فصل اول سال 83 4 4 سوم آشنايي با انواع لايي چسب – لايي مويي- زانفيكس- آشنايي با تورهاي مناسب لباس كودك ( انواع حاشيه – تورهاي كتاني ) – معرفي روبان و قيطانهاي ظريف مخصوص لباس هاي كودك - انجام ده مدل از مدل هاي چرخ هاي صنعتي موجود در كارگاه به صورت نمونه كار ( زيگزاگ – دالبر و....) - دوخت جادگمه با چرخ نازكدوزي زنانه جلد 1 ص 21 تا 36 وجلد 2 ص 187 تا 190 4 4 چهارم كار با چرخ اورلاك – نخ اندختن و راه اندازي چرخ – معرفي نخ مخصوص چرخ اورلاك – روغنكاري و تميز كردن چرخ – تعويض سوزن اورلاك و نمونه دوخت نازكدوزي زنانه جلد 1 ص 42 و 43 با استفاده از راهنماييهاي متصديان كارگاه 4 4 آبان اول معرفي اندام كودكان – آموزش طريقه اندازه گيري – آشنايي با جدول سايز – آموزش تقسيم بندي – تشخيص سايز – آموزش پارچه هاي مناسب جهت دوخت لباس زيرو رو براي نوزادان و كودكان - آموزش بالاتنه و تهيه الگو ( سه ماهه ) كتاب الگو و دوخت لباس كودك از هنرستانهاي فني و حرفه اي 83 فصل 5 3 5 دوم آموزش پيش بند نوزاد در طرحهاي مختلف به روش متريك – انتخاب يك طرح جهت برش روي پارچه – انتخاب طرحهاي مناسب گلدوزي – انتقال طرح و آموزش گلدوزي به روش ساده ( ساقه دوزي – زنجيره – ساتن دوزي – گره فرانسوي و...) – آموزش دوخت تور به لبه – روبان گذاري –دولايه كردن و اتمام پيش بند الگو ودوخت لباس كودك كتاب فني و حرفه اي سال ...
کتیبه دوزی
از بررسي كتيبه‌هاي تخت جمشيد و شواهد و مدارك به دست آمده از دوره هخامنشيان، مي‌توان دريافت كه اين هنر از سابقه ديرينه‌اي برخوردار بوده و از اين دوخت به منظور تزئين البسه، درفش‌ها و ساير پارچه‌هاي اين دوران استفاده شده است.در دوران پادشاهان هخامنشي و همچنين در دورانهاي قبل از آن نيز الصاق قطعات طلا براي زينت لباس مرسوم و متداول بوده است. تئوفيلاكت در وصف لباس هرمز چهارم (از پادشاهان ايراني) مي‌نويسد: تاج زرين مرصع به جواهر بر سر داشت پرتو زبرجدهاي آن كه از مرواريد غلطان محصور بود چشم را خيره مي‌كرد و گهرهايي كه برروي آن قرار داشت. شاهنشاه شلواري زربفت پوشيده بود كه آن را با دست گلابتون دوزي كرده بودند و بهايي گزاف داشت به طور كلي جامه او تا حدي كه شكوه سلطنت و ميل خودنمايي، اقتضا مي‌كرد داراي بهاي كلان بود. بعد از اسلام گلابتون دوزي در نقاط بيشتري از ايران رواج پيدا كرد به ويژه از قرن دوم در خدمت آرايش و تزئين پرده خانه خدا قرار گرفت. هنرمندان شوش و شوشتر موظف به تهيه 12 تخته روپوش حجرالاسود در طول سال بودند جنس اين پرده‌ها از مخمل مشكي بوده و از چند هنر رودوزي سنتي به عنوان تزئين روي آنها استفاده مي‌شد كه عبارتند از: كتيبه دوزي، شمسه دوزي، كمند دوزي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي و معمولا در اين پرده‌ها از نخهاي گلابتون با طلاي عياردار استفاده مي‌شد و هنرمندان همه ساله سعي بر به كاربردن نفاست بيشتري بوده اند. تا سده دهم هجري كار تزئين روي پرده خانه خدا به عهده هنرمندان ايراني بوده ولي از آن دوره به بعد تهيه اين پرده‌ها به عهده كشورهاي ديگر چون عثماني، مصر و ساير كشورهاي اسلامي‌گذاشته شد.» اين هنر در دوران صفويه از رونق خوبي برخوردار بوده و از اين هنر به منظور دوخت و تزئين به روي البسه، پرده‌ها، تابلوهاي تزئين و ... استفاده مي‌شد. «در اين دوره موادي كه به كار مي‌برند ابريشم رنگي و نخ فلزي بود كه روي پارچه‌هاي رنگين ابريشمي‌كار مي‌كردند. بيشتر آنها را روي ديوان‌ها و تخت‌ها مي‌انداختند. اين روتختي‌ها از بافت پهن بود كه حاشيه آن را گلابتون دوزي كرده بودند. در جنوب ايران، چون يزد، كاشان، اصفهان، شيراز بيشتر گلابتون دوزي براي رو تختي، سوزني حمام، جانمازي (سجاده) مورد استفاده بوده است كه به صورت زنجيري بافته مي‌شده». همچنين اين هنر در دورانهاي افشاريه، زنديه و قاجاريه با كاربردهاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گرفت. مناطق و مراكز توليد گلابتون دوزي كه زردوزي نيز گفته مي‌شود در نقاط مختلف ايران به «كم دوزي»، «گلدوزي»، «برودري دوزي» و «كمان دوزي» شهرت داشته و همانطور كه گفته شد در گذشته ...
بالش
كاش قديم بودمي شد پارچه اي دست گرفتسوزني و نخ هاي رنگيو روي پارچه گلدوزي كردكاش مي شداين پارچه گلدوزي را روبالشي ساختو با پر ِ احساس لبريزش كردتا هر وقت مي خوابيگونه ات بر طرحي باشد كه من دوخته امو آرامشت بر روي بالشاحساس مرا لبريز كنداين واژه هاي دلتنگيشعر نيستحكايت دل خسته ي من استوقتي نمي بينمتوقتي نمي شنومت
نگرشی بر سوزن دوزی
تاريخچه رودوزي ها در ايران نساجي و تاريخ لباس و انواع دوختها موضوعاتي كاملا مرتبط با هم هستند . به اين معنا كه به طور مستقيم در يكديگر تاثير مي گذارند و از همديگر اثر مي پذيرند . هرگاه در جامعه اي سنت و عادت استفاده از لباس هاي متنوع رواج داشته باشند ، به پشتوانه آن صنعت نساجي رونق مي گيرد و به همان وسعت هر گاه در جامعه اي پارچه هاي متنوع توليد گردد مردمان به استفاده بيشتر از آن به همراه شيوه هاي مختلف دوختي ترقيب مي شوند و خواه ناخواه تحولات و تغييراتي در وضع پوشاكشان و استفاده از تزئينات روي لباس به وجود مي آيند. انگيزه پديد آوردن پوشاك و جامه ناشي از نياز آدمي به دفاع تن خود در برابر عوارض طبيعي به ويژه گرما و سرما بوده است . اما همان سان كه هر وسيله زندگي هنگامي كه از حد رفع نياز هاي ابتدايي و نخستين خارج شد حالت تفنن به خود مي گيرد و در طول زمان از شكل اوليه و صورت ساده خود بيرون مي آيد و وسيله هنر نمايي و ابراز سليقه مي گردد. تن پوش آدميان نيز درسر گذشت بس شيرين خود به مقتضاي اقليم زيست ، درجه تمدن و فرهنگ ، عقايد مذهبي و آداب و رسوم دستخوش دگرگوني هاي بي شمار و شگفت انگيزي شده است كه عوامل اجتماعي و اقتصادي و ارتباطي به ويژه سليقه و ابتكار فروشندگان در تكامل و تنوع آن سهم به سزايي داشته است . بررسي تحول پوشاك و تزئينات دوختي روي آن نه تنها از نظر تاريخ و هنر قابل اهميت بلكه از ديد جامعه شناسي و فهم روان شناسي ملت ها نيز بسيار شايان دقت و توجه است . مواد و مصالح رودوزي هاي ايران مواد اوليه مورد مصرف اين رشته به چهار دسته كلي تقسيم مي شوند كه عبارت اند از : 1-پارچه 2- نخ 3- سوزن 4- ساير مواد كمكي ديگر . 1-پارچه : پارچه هايي كه براي تهيه انواع رودوزي ها ي ايراني مورد استفاده قرار مي گرفت درست به تعداد انواع رودوزيهاي ايراني متنوع بود . به عبارت ديگر هر يك از رودوزي ها بر روي پارچه خاصي انجام مي شد . اين پارچه ها كه استفاده از آنها نيز عموميت يافته عبارت است از : 1-1 پارچه كتان از گياه يك ساله كتان كه از خانواده گياهان لينيوم linium ميباشد براي تهيه الياف مورد مصرف در صنعت نساجي استفاده مي شده است . 1-2 پارچه زربفت پارچه زري با الياف زرين و سيمين يكي ديگر از انواع پارچه هايي بود كه براي رودوزي هاي ايراني مورد استفاده قرار مي گرفت كه آثار كشف شده در تپه حصار توسط دكتر اريك اشميد مربوط به پنج هزار سال قبل و باز يافته هاي ديگر مربوط به سال هاي 2500 تا 26700 قبل از ميلاد مويد نظر فوق مي باشد . 1-3 پارچه هاي ابريشمين ابريشم رشته اي نازك با طول كافي و پروتئيني كه بر اثر انجماد موادي كه كرم ...
کوسن با خال‌هاي رنگي
وسايل مورد نياز: - چهل سانتيمتر پارچه نخي سفيد ساده به عرض ۹۰ سانتيمتر. - سي سانتيمتر پارچه نخي رنگي به عرض ۹۰ سانتيمتر. - نخ خياطي و گلدوزي در رنگهاي مختلف. - رنگ پارچه در رنگهاي مختلف. - يك قلم موي كوچك. - تعدادي دكمه هاي رنگي. - مقداري پارچه رنگي براي دوخت مغزي. - چند عدد دكمه فشاري. - ۱/۸۰ متر قيطان مغزي دوزي. يك عدد كوسن ابري به ضلع چهل سانتيمتر. ۱ـ دو قطعه از پارچه سفيد يكي به شكل مربعي به ضلع ۴۰ سانتيمتر براي روي كوسن و ديگري مستطيلي به ابعاد ۴۲*۲۲ سانتيمتر براي پشت كوسن ببريد. از پارچه رنگي نيز مستطيلي به ابعاد ۴۲ * ۳۰ سانتيمتر براي پشت كوسن ببريد. يكي از اضلاع بلند هر يك از پارچه هاي پشت كوسن را يك سانتيمتر تو گذاشته بدوزيد. ۲ـ پارچه روي كوسن را روي سطح صافي انداخته و با رنگ هاي مختلف نقاط و دوايري روي آن بكشيد كنيد، صبر كنيد تا رنگ خشك شود. ۳ـ اين دايره و نقاط رنگي را با يك رديف كوك هايي از نخ گلدوزي رنگي به رنگ متفاوت تزيين كنيد. ۴ـ يك دكمه در وسط هر يك از دواير بدوزيد. ۵ـ با يك نخ رنگي يك رديف كوك نيز روي نيمه پشت كوسن بدوزيد. ۶ـ يك رديف از دكمه هاي متنوع و رنگارنگ روي اين قطعه پارچه پشت كوسن در خطي به موازات لبه دوخته شده آن بدوزيد. از پارچه سوم نوار باريكي به طول ۱/۸۰ متر ببريد، يا اين نوار را در چند قطعه از پارچه ببريد سپس قطعات را به هم دوخته و يك نوار به طول ۱/۸۰ متر به دست آوريد. نوار پارچه اي را از عرض تا كنيد و قيطان را در وسط آن قرار دهيد. ۷ـ اين نوار پارچه اي را به لبه پارچه روي كوسن در هر چهار طرف سنجاق كنيد. قطعات پشت كوسن را به صورتي كه روي آنها به طرف روي پارچه ي جلو كوسن قرار دهيد. دقت كنيد پارچه اي كه بر روي آن نواري از دكمه هاي رنگي دوخته شده در زير پارچه ديگر باشد.در اين حالت قيطان در ميان پارچه هاي جلو و پشت كوسن قرار دارد. چهار طرف پارچه ها را با چرخ خياطي بدوزيد. ۸ـ هنگام دوخت لبه هاي پارچه ها، گوشه ها را گرد بدوزيد. روكش كوسن را برگردانيد واتو كنيد، در زير هر يك از دكمه ها كه به موازات شكاف پشت كوسن دوخته ايد، به دو لبه پارچه هاي پشت دكمه هاي فشاري بدوزيد. كوسن را از شكاف در داخل روكش قراردهيد ودكمه ها را ببنديد. منبع: روزنامه ايران منبع:تبیان اردبیل