کیف با گلیم
کیف پول دخترانه با تزئین گلیم
کیف پول دخترانه با تزئین گلیم تعدادی از کیف های سفارشی یکی از هنرستان ها به مناسبت هفته معلم با تزئین گلیم های دست بافت هنرجویان
گلیم بافی در اردبیل
گلیم بافی از کهن‌ترین صنایع دستی شهرستان اردبیل است که دارای شهرت فراوان و اهمیت ویژه ای هستند و گلیم‌های ان در دنیا مشهور و علاقمندان و خواستاران داخلی و خارجی زیادی دارد. قدیمی‌ترین نمونه بدست آمده گلیم، مربوط به دوره اشکانیان است. تارهای گلیم از نخ پنبه ای پرتاب و پود آن از پشم‌های الوان و گاه ابریشم میباشد. روش بافت گلیم بدین صورت میباشد که در مرحله اول دار را با نخ پنبه ای پرتاب کشی نموده و سپس شروع به بافت می‌نمایند. بافت گلیم دراکثر نقاط استان رواج دارد و از روی نقش و رنگ آمیزی آن, می‌توان محل تولید را حدس زد. نقوش و رنگهای الوان و متنوع و طرحهای زیبا جلوه‌ای خاص به گلیم‌های بافته شده در منطقه بخشیده است. نقوش سنتی و اساطیری که در گلیم سمبل نمادهاها و یا نقشهایی از خواست باطنی بافندگان و یا هر کدام از این نقوش علاوه بر معانی و مفاهیم خاص خود و گذشته از جلوه نمایی د رمتن گلیم میتواند بیانگر آرزوها و نیازهای مردمان ساکن مناطق تولید باشند. نقوش سنتی رایج در گلیم‌های استان بیشتر نقش سماور، سینی، خرچنگ، در متن گلیم و گردونه مهر (چلیپا) و نقش اژدها (که به غلط به اس اس معروف شده است) در حاشیه گلیم میباشد. نقوش گلیم بطور معمول هندسی است و در هر شهرستان به نقوش مرسوم، طرح خاصی را می‌بافند.انواع رنگهای زیبا, زنده و شاد در بافت گلیم بکار می‌رود و امروزه بافندگان گلیم استان کمتر از سیلقه‌های رنگی و دلخواه خود در بافت گلیم استفاده می‌نمایند زیرا ارتباط شهرنشینان با روستائیان و همچنین سفارش تجار آنان را مجبور میسازد علیرغم میل باطنی خود طرحها و رنگهای باب میل بازار و تجار را ببافند و از پشم‌های الوان و گاه از ابریشم در ضخامتهای مختلف برای بافت گلیم استفاده می‌گردد. گلیم بافی بدون استثناء در اکثر مناطق روستایی و عشایری استان رونق دارد و بافت گلیم و مصرف آن چنان با زندگی عشایر عجین شده که از گلیم به غیر از زیرانداز، محصولات دیگری چون انواع کیسه‌ها و خورجین ها، رختخواب پیچ، جل اسب و گاه تزئین دیوارهای عشایر و وسایلی چون زیرانداز (گلیمچه، مسند، کناره و پلاس)، سجاده، سفره، روکرسی، خورجین، چنته، جوال، نمکدان، جل اسب، مفرش و نو تهیه می‌نمایند و هر دو روی آن قابل استفاده است. در حال حاضر شهرستان نمین و روستاهای تابعه ان از جمله دهستان عنبران و روستاهای بخش زهرا از توابع شهرستان گرمی (مغان) از مراکز عمده تولید گلیم استان بشمار می‌آیند.
آموزش کوجی بندی گلیم دست بافت
اول از همه باید چوب کوجی رو آماده کرد. برای این کار یه چوب گرد به اندازه بزرگتر از عرض دار برداشته و دو سر اون رو شیار میزنیم. نخ ضخیمی رو انتخاب کرده و سر اون رو چند گره محکم میزنیم و در داخل یکی از شیارها قرار داده و میکشیم تا محکم بشه. گره ای که زدیم باعث میشه نخ در داخل شیار محکم بمونه و در نره... ادامه نخ رو کشیده و به سمت شیار دیگه برده و داخل اون قرار میدیم. نخ رو باید محکم کشید تا موقع کوجی بستن اذیت نکنه... حالا برای محکم کردن نخ رو به دور چوب پیچانده و... و در آخر گره محکمی میزنیم. این هم کوجی آماده...به این نخ میگیم نخ اتصال کوجی. برای اینکه مطمئن بشیم این نخ محکمه، اون رو به سمت بالا کشیده و رها میکنیم. اگه صدایی ایجاد کرد، یعنی محکمه... چوب رو روی دار بین دو نخ اتصال دار قرار میدیم و دو طرفش رو با نخی محکم می بندیم.ببخشید من چوب کوچیک نداشتم...این خیلی بزرگه.. حالا نوبت بستن کوجیه...یه نخ بلند با ضخامتی بیشتر از نخ چله برداشته و سر اون رو به نخ اتصال کوجی گره میزنیم. دو انگشت سبابه و کناری رو به زیر نخ اتصال کوجی برده و نخ کوجی رو میگیریم. نخ رو به طرف پایین میکشیم تا حلقه ای ایجاد بشه. گلوله نخ رو از بالا به داخل حلقه برده و... و محکم میکشیم تا گره بسته بشه. این کار رو چند بار دیگه تکرار میکنیم. باز به همون شیوه ای که گفته شد، حلقه ای درست کرده اما این بار گلوله نخ رو به پشت چوب برده و... و به سمت پایین میاریم. و بعد از زیر حلقه و از داخلش عبور میدیم. گره حلقه رو محکم میکنیم. این روش رو نیز چند بار تکرار میکنیم. این مراحل اولیه برای محکم کردن کوجی هستش. باید دقت کنید که تا اتمام انجام این مراحل، ما به ابتدای چله کشی رسیده باشیم. حالا اصل کار...مانند مراحل قبل یه حلقه درست کرده، گلوله رو به دور چوب پیچانده ولی این بار قبل از اینکه گلوله رو به داخل حلقه ببریم، اول از زیر اولین تار عبور داده و... و بعد از داخل حلقه به بیرون میاریم. قبل از این که نخ رو به کوجی محکم کنیم، یه وسیله گرد مثل ماژیک به روی چوب کوجی و زیر حلقه ای که ایجاد کردیم میذاریم و بعد اون رو محکم میکنیم. نقش ماژیک رو بعدا متوجه میشین. اگه دقت کنید از پشت دار می بینید که اولین تارمون به چوب کوجی متصل شده. دقت کنید که حتما تارهایی که برای اتصال به کوجی به ترتیب انتخاب میکنید، تارهای روی نخ اتصال اول دار هستند...یعنی با تارهای زیر این نخ کاری نداریم.در اینجا دقت کنید که تار به کوجی متصل شده باشه. برای راحتی در این کار می تونید یه وسیله تخت با ضخامت حدود نیم سانت رو زیر چوب کوجی قرار داده و بعد اون رو به دار گره بزنید. میتونید ...
انواع بافته های گلیمی
شیریکی پیچ ( شیرکی پیچ ): شیریکی پیچ نامی است که بافندگان عشایر و روستایی کرمان به آن داده اند.ظاهری شبیه قالی دارد و همانند قالی با گره بافته می شود و بر خلاف دیگر انواع گلیم که پود باعث تکمیل و نمایاندن نقوش آن می شود، پود تنها باعث اتصال تارها به یکدیگر و در پشت گوشت ( پرز ) گلیم مخفی است و قابل رؤیت نیست.نقوش به وسیلة گره ای که بر روی تار زده می شود به وجود می آیند.گره زدن در شیریکی پیچ دو نوع است. گره متن، که با کمک آن نخ رنگی از روی دو تار می گذرد و به پشت برگردانده می شود و از زیر رشتة اصلی رویی عبور و ایجاد گره می کند.دومین گره، گرة آبدوزی است.در این گره، پود رنگی دو بار روی دو تار قرار می گیرد و خط پهن تری ایجاد می کند.پس از اتمام عملیات گره زنی در هر ردیف پود گذاری انجام و بین پود و گره ها درگیری ایجاد می شود.این عمل به وسیلة شانه یا دفتین صورت می گیرد. نقوش شیریکی پیچ از محدودة هندسی بالاتر می رود و گاه توازن و هماهنگی را از ترکیب نقوش غیر متقارن به دست می آورد. نقش بوته جقه در میان نقوش شیریکی پیچ دیده می شود که دو گل گرد در میان آنها تعبیه شده که نسبت به یکدیگر متقارن اند.حاشیه ها اغلب زنجیره ای و مرکب از یک شکل هندسی مکررند که بین دو خط موازی قرار می گیرند.این حاشیه ها را حاشیه های چرخی می نامند.گل متن کشمیری است که سراسر متن را با تکرار خود پر می کند.نقوش دیگری که در بافت این محصول رواج دارند عبارتند از: قارا، گل شاه عباسی، گل کرمانی و جفت گل. رنگ های انتخابی بافندگان شیریکی پیچ معمولاً رنگ های تیره است.یک نوع حاشیة دیگر، حاشیة وکیلی است که در گل های گرد وسط دایره های کوچک درون گل معمولاً به رنگ قرمز و زمینة آن به رنگ سبز است. وَرنی: ورنی گلیمی فرش نما است که بدون نقشه و به شکل ذهنی توسط زنان و دختران دشت مغان و عشایر حومة اهر، ارسباران و مشکین شهر ( در استان آذربایجان شرقی ) تولید می شود.تولید ورنی عموماً در نقاط قشلاقی انجام می گیرد و نقوشی که بر روی آن نقش می بندد نشانگر محیط زیست و انعکاس آن در اذهان زنان و دختران عشایر است.بیشتر نقوش از اشکال حیوانات و وحوش منطقه تأثیر گرفته و نقوش عمدة حیوانات عبارتند از گوزن، آهو، گرگ، سگ گله، بوقلمون، مرغ و خروس، گربه، مار، عقاب، گوسفند، ببر، شتر، روباه، شغال، طاووس و پرندگان محل که به صورت سادة هندسی بافته می شوند. رنگ های ورنی، زمینه ای لاکی، سرمه ای، کرم، سفید، پیازی و آبی روشن با نقوش حیوانات در وسط و حاشیه ای حداکثر به عرض ۲۰ سانتی متر در طرفین دارند. گلیمچه: نوع دیگری از گلیم های ایرانی است که در بیجار و روستاهای اطراف سنندج با استفاده از شیوة بافت و مواد اولیة ...
بافت گلیم
به طور كلی از لحاظ بافت گلیم های ایرانی به دو شیوه بافته می شود : 1- شیوه پود گذاری : در این شیوه تنها از نخ تار ( چله) و نخ پود برای بافت گلیم استفاده می شود پودهای رنگارنگ را از زیر و روی رشته های تار عبور می دهند، با تغییر رنگهای پود است كه نقشها پدیدار می شود و هر دو روی گلیم صاف، هموار و همرنگ می شود. 2- شیوه پود پیچی : در این شیوه علاوه بر نخ تار و نخ پود از پودی نازك نیز در بافت استفاده می شود و در واقع پود به حالت پیچش از میان نخهای تار عبور نموده، سپس با عبور پود نازك و كوبیدن آن با شانه، عمل در گیری نخ های تار و پود قطعی می شود. این شیوه بافت كه بسیاری از صاحب نظران آن را حدواسطی میان گلیم بافی و قالی بافی دانسته اند، در واقع آخرین منزلگاه تكامل گلیم بافی به قالیبافی می باشد. بافت گلیم معروف به ورنی در آذربایجان شرقی و نیز بافت گلیم معروف به شیریكی پیچ در استان كرمان بدین شیوه است. این نوع گلیم ها را كه به شیوه پود پیچی بافته می شوند سوماك نام نهاده اند. گاهی روی گلیم ها راسوزن دوزی می كنند، این گلیم ها به گلیم سوزنی شهرت دارند
بافتن گلیم
دارهاى گليم;بافى بسيار ساده است. اما سادگى آنها ارتباط چندانى با نوع بافتى که به ;وسيله آنها توليد مىشود ندارد. بافت هاى پيچيده نيز با دارهاى ساده انجام مى&;شود.بافندگى بنا بر سنت ، به عهدهٔ زنان است. مردان اغلب در برپا کردن دارها و چله کشى با زنان همراهى مى کنند. اخيراً مردان بسيار جوان نيز در بافتن گليم براى فروش مشارکت دارند. در گليم بافى بيشتر از دارهاى خوابيده استفاده مى ;شود. هر قبيله و منطقه از ابزارآلات مختلفى استفاده مى ;کند. ابزار بافندگى را بافنده يا در خانه خود مىسازد يا از بازارهاى محلى تهيه مى ;کند. شانه ;ها براى کوبيدن پودها و ترتيب فاصلهٔ تارها بکار مى& ;رود و تماماً از چوب و يا از دندانه هاى بلند فلزى ساخته مىشود. کجو و هاف (چوبى براى جدا ساختن بيشتر تارها) را از چوب صاف و صيقلى مى سازند. قيچى و چاقو را يا آهنگرهاى محلى مى سازند، يا پيشه وران سيارهدف اصلى بافندهٔ گليم همزمان با آفرينش نقشهاى زيبا و رنگارنگ با نخ&;هاى پشمى نمايان بر سطح گليم، پديد آوردن زيراندازى محکم و بادوام است.ترين نوع بافت، بافت متعادل است که تاروپودها از زير و روى يکديگر رد شده و درهم بافته مى;شود. اين نوع بافت معمولاً تکرنگ است و جنبهٔ تزئينى ندارد. اين بافت گاهى روى کناره&هاى غيرتزئينى قالىهاى گليم باف، گره باف و در آستر خورجينها ديده مشودبافت تار رو يا جاجيم;باف، عکس پود رو است. از شيوههاى ديگر بافت گليم، اُريبباف است. بافت چاکدار شيوۀ ديگرى است که بسيار متداو لاست و تا حدود ۲۰ سال پيش تنها شاخص گليمها بوده است. شيوه&هاى بافت بسيار متنوع و پيچيدهاى در بافت گليم وجود دارد مثل گليم باف با پود معلق، جاجيم&باف با تار معلق، پيچباف، بافت چرخان، گليمباف جفت قلاب و از مهمترين عوامل در استحکام و کيفيت و زيبايى گليم، پرداخت نهايى است. شيوهٔ بستن انتهاى پودهاى منقطع، استحکام شيرازها و نوع رنگى که در آنها بکار مىرود، بافت و تزئين کناره;هاى عرضى گليم، نحوهٔ بستن ريشهها و وجود زيورآلات اضافى همگى به تکميل دست;باف مىانجامد.