کاشی درمعماری
تاريخچه كاشي كاري
از http://reference.islamic-art.net/arch/tile.htmکاشی کاریکاشیکاری یکی از روشهای دلپذیر تزئین معماری در تمام سرزمینهای اسلامی است. تحول و توسعه کاشی ها از عناصر خارجی کوچک رنگی در نماهای آجری آغاز و به پوشش کامل بنا در آثار تاریخی قرون هشتم و نهم هجری انجامید. در سرزمینهای غرب جهان اسلام که بناها اساسا سنگی بود، کاشی های درخشان رنگارنگ بر روی دیوارهای سنگی خاکستری ساختمانهای قرن دهم و یازدهم ترکیه، تأثیری کاملا متفاوت اما همگون و پر احساس ایجاد می کردند. جز مهم کاشی، لعاب است. لعاب سطحی شیشه مانند است که دو عملکرد دارد: تزیینی و کاربردی. کاشی های لعاب دار نه تنها باعث غنای سطح معماری مزین به کاشی می شوند بلکه به عنوان عایق دیوارهای ساختمان در برابر رطوبت و آب، عمل می کنند. تا دو قرن پس از ظهور اسلام در منطقه بین النهرین شاهدی بر رواج صنعت کاشیکاری نداریم و تنها در این زمان یعنی اواسط قرن سوم هجری، هنر کاشیکاری احیا شده و رونقی مجدد یافت. در حفاری های شهر سامرا، پایتخت عباسیان، بین سالهای 836 تا 883 میلادی بخشی از یک کاشی چهارگوش چندرنگ لعابدار که طرحی از یک پرنده را در بر داشته به دست آمده است. از جمله کاشی هایی که توسط سفالگران شهر سامرا تولید و به کشور تونس صادر می شد، می توان به تعداد صد و پنجاه کاشی چهارگوش چند رنگ و لعابدار اشاره کرد که هنوز در اطراف بالاترین قسمت محراب مسجد جامع قیروان قابل مشاهده اند. احتمالا بغداد، بصره و کوفه مراکز تولید محصولات سفالی در دوران عباسی بوده اند. صنعت سفالگری عراق در دهه پایانی قرن سوم هجری رو به افول گذاشت و تقلید از تولیدات وابسته به پایتخت در بخش های زیادی از امپراتوری اسلامی مانند راقه در سوریه شمالی و نیشابور در شرق ایران ادامه یافت. در همین دوران، یک مرکز مهم ساخت کاشی های لعابی در زمان خلفای فاطمی در فسطاط مصر تأسیس گردید. نخستین نشانه های کاشیکاری بر سطوح معماری، به حدود سال 450 ه.ق باز می گردد که نمونه ای از آن بر مناره مسجد جامع دمشق به چشم می خورد. سطح این مناره با تزئینات هندسی و استفاده از تکنیک آجرکاری پوشش یافته، ولی محدوده کتیبه ای آن با استفاده از کاشیهای فیروزه ای لعابدار تزئین گردیده است. شبستان گنبد دار مسجد جامع قزوین( 509 ه.ق) شامل حاشیه ای تزئینی از کاشیهای فیروزه ای رنگ کوچک می باشد و از نخستین موارد شناخته شده ای است که استفاده از کاشی در تزئینات داخلی بنا را در ایران اسلامی به نمایش می گذارد. در قرن ششم هجری، کاشیهایی یا لعابهای فیروزه ای و لاجوردی با محبوبیتی روزافزون رو به رو گردیده و به صورت گسترده در کنار آجرهای بدون لعاب به کار گرفته شدند. تا اوایل قرن هفتم ...
کاشی و سرامیک
کاشی وسرامیک از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند کاشی وسرامیک از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند امروزه به علت تنوع طرح و اندازه از آنها در سایر فضاهای عمومی و خصوصی استفاده می کنند و به علت تنوع در مقاوت لعاب در محیط های شیمیایی مختلف و فضاهایی مانند کارخانجات دارای محیط شیمیایی و یا آزمایشگاه ها ، کاشی تنها مصالح مورد مصرف می باشد . سرامیک ها ممکن است لعاب دار و یا بدون لعاب باشند . لعاب کاشی ها در انوع مختلف در دسترس هستند لعاب مات ، نیمه براق ، براق ، سفید یا رنگی وگلدار ، همچنین خشت کاشی نیز در ابعاد ، اشکال متنوع دارای سطحی صاف یا بر جسته ، زبر یا طرحدار می باشد که بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب می شوند . خشک کاشی را که به آن بسیکوئیت می گویند به کمک لعاب مورد نظر اندود می کنند و این لعاب به صورت گرد مخلوط شده در آب به صورت معلق ( سوسپانسیون ) می باشد اندود می کنند .خشت آماده شده وارد کوره پیش پخت و سپس کوره اصلی می شود و پس از پخت درجه بندی و بسته بندی می گردد . درجه بندی کاشی ها بر اساس کیفیت آن ، در ابعاد خشمک و لعاب کاری تعیین می گردد . کاشی باید دارای لبه های قائم ، ابعاد دقیق و لعاب یکنواخت و بدون پریدگی و خال باشد کاشی های لعابی با ضخامت ۴ تا ۱۲ میلیمتر بر حسب مکان مورد مصرف تهیه می گردند . نوعی از این کاشی ها که سطح زبر تری دارند منحصرا برای کف استفاده می شوند سرامیک های موزائیکی نیز نوعی از سرامیک ها هستند که از قطعاتی با شکل هندسی و کوچک که به صورت شبکه ای بر روی ورقه ای از کاغذ گراف مخصوص در کنار هم قرار گرفته اند ، تشکیل می شوند . این سرامیک ها روی بستری از ملات قرار می گیرند و پس از گرفتن ملات ، روی آن را با آب خیس می کنند تا کاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دور آنها را پر می کنند . به طور کلی در مورد کاشی و سرامیک باید مندرجات استاندارد شماره ۲۵ ایران رعایت شود . از دو غاب ماسه سیمان برای چسباندن کاشی لعاب دار و یا بدون لعاب روی سطوح قائم استفاده می شود . نسبت حجمی این دوغاب ۵ :۱ است و برا ی پر کردن بندها از دوغاب سیمان و پودر سنگ بهره می برند . دوغاب را می توان با ماده دافع آب مخلوط نمود . در بعضی از موارد برای چسباندن کاشی و سرامیک از چسب های خمیری مخصوص استفاده می کنند . این چسب ها غالبا بر روی دیوارهای بتنی یا گچی استفاده می شوند. این نوع مواد معمولا در مقابل آب ، اسید و مواد ...
ریاضی در معماری
کاربرد ریاضی در معماری پیر لوئیجی نروی تولد در سوندریو لومباردی به سال 1891،مرگ در رم به سال 1979.در سال 1913در رشته مهندسی ساختمان از دانشگاه بولونا فارغ التحصیل شد.از 1946 تا 1961 استاد مهندسی سازه در دانشکده معماری رم بود.مهندس محاسب و معمار بزرگی که ردیف" فوی ساینت" و"مایار" قرار داردکه درنتیجه ی تسلط برمحاسبات دقیق ریاضی در معماری به شیوه ی زیبا و حیرتانگیزی دست یافت و با فرم هایی که از طبیعت الهام می گرفت همراه با کاربردتکنیکی مصالح،چشم اندازی موسیقایی در معماری به وجود آورد.او بارها وبارها در نوشته هایش،فرآیند خلاقه ی فرم را در یکسانی،چه در زمینه یکارهای تکنیکی مهندسی و چه در زمینه های مختلف کارهای هنری به عنوان یکاصل می دانست.روشی که با استناد به آن زیبایی الگوی سازه ای تنها حاصل پیآمدهای روش های محاسباتی نیست،بلکه نوعی روش شهودی است که چگونگی کاربردمحاسباتی آن را معلوم می کند،و بدین ترتیب به آن هویت می بخشد.نروی متخصص بتن آرمه بود.اولین پروژه ای که طراحی کرد ساختمان سینما ناپلبود که به سال 1927 ساخته شد.روش ساختاری این بنا در عمل رابطه ی بین فرمو عملکرد را به اثبات رساند(روندی که در آینده به نوعی با کژفهمی مواجهشد).این سبک و سیاق را نروی از طریق محاسبات سازه ای به دست آورد و آن رادر معماری امری ضروری می دانست.اولین کار مهم او پروژه ی استادیم ورزشیفلورانس بود که در بین سالهای 1930 تا 1932 ساخته شد.پوشش ساده ای که شیوهی نمایان سازه ای آن از اهمیت خاص برخوردار بود و در اغلب جراید به عنوانالگوی معماری قرن معرفی شد و حالت نمایشی شورانگیزآن با طراحی هایلوکوربوزیه قابل مقایسه بود که به نحوی بسیار صریح و روشن امکانات کاربریبتن آرمه را به نمایش درآورد.نروی با طراحی پروژه های آشیانه هواپیمااورویتو(8-1935)و اوربتللو و همچنین ساختمان برج دل لاگو(3-1940)،بهمطالعه در زمینه ی روش های سقف پوسته ای شبکه تیرچه های باربر پرداخت.اینشیوه ی ساختاری همواره به مثابه یک هدف ثابت دنبال شد و در تحقیقاتش گسترهوسیع تری یافت ودر ابعاد بسیار عظیم به صور مختلف ادامه پیدا کرد ودرفرآیند خلاقه ی شخصی اش مورد استفاده قرار گرفت.با اجرای این پروژه هایآشینه هواپیما (که تاکنون ویران شده اند)،نروی به فرآیند درخشان سازه ایخود مقام و منزلتی بخشید که در کل به زیبایی تکنیک ساختاری اش متکی بود.در حدود 1940،به مطالعه تجربی در زمینه ی مقاومت فرم پرداخت،و به نتایجموفقیت آمیزی نایل شد؛روند اینترنشنال استیل بسیار نیرومندی که در پوششسقفهای پوسته ای کاربرد داشت؛در کل جذبه های تکنیکی و شاکله ی بسیار زیبااز دستاوردهای عظیمش بود.این روش را در پوشش سقف ...
سیر تکامل گل شاه عباسی
سربر آوردن نیلوفرآبی ازآب تنها دلیل اهمیت این گل درتمثیلظهوروتجلی ونشانه ای برای ظهورحیات در عالم نیست بلکه گشوده شدن آن با نور خورشید،خورشید را نیزیکی ازمحوری ترین اجزاء خلقت وظهوردرعالم قرارمی دهد. خورشیددرمذاهب،یک کارکرد ظاهری دارد که همانا روشنائی وحرارت است وکارکرد باطنی ومعنوی کهعامل ایجادی خلقت است یعنی بارورکننده ی عالم وبه همین دلیل است که درهمه مذاهببلااستثناءخورشید را خدای پدریا یاخدایِِِِِ مولد نیز می گویند .مفاهیمی مانندنور،آب،شکفتن،زیبائی،نظم ولایه های گلبرگ مفاهیمی هستند که نیلوفرآبی راگلی بینظیربرای بیان پیدایش عالم کرده اند .ازدیگرخواص شگفت انگیز گلنیلوفرآبی منزه بودن این گل ازپزیرش هرگونه ناپاکی هاست. نیلوفرآبی باآنکه درمردابمی روید ولی هرگزهیچگونه لجن یاکثافتی را به خود جذب نمی کند .برمبنای تحقیقات گیاهشناسان بافت ملوکولی گلبرگهای نیلوفر آبی مانع ازجذب هرگونه کثافت ولک رنگی ناشیازلجنها یا سایرعوامل محیطی می شود. حتی اگراین این عوامل آلودگی مستقیماً برروی آنریخته شوند بافت خاص ملوکولی گلبرگهای نیلوفرآبی آنها راپس می نزند وهمیشه پاکوتمیزمی ماند.حال به ذکر نمونه های می پردازیم که به ویژه در ایران وهند بیانگراین نقش زیبا وظریف لوتوس است .چنان که می دانیم برهما به عنوان یکی از سه خدایاصلی (برهما،وینشو،شیوا) درمکتب هندو، خدائی است که بر اساس متون پوراناها و بهویژه ماهابهارات ازیک لوتوس سربرمی آورد. درفصل دوازدهم ماهابهارات « درآفرینش عالمواجتماع عناصروتقسیم مردم به طبقات چهارگانه» ذکر شده که اولین چیزی که آفریدگار کل (اویکتا) خلق کرد،ماهاتاروا است یعنی ریشه واصل عناصر. ازماهاتاروا،آهانکارا وازآنآکاسا وازآکاسا،آب به وجود آمد واز اجتماع آب وباد،آتش خلق شد وچون آب به یاری آتشبه فضا رفت با کمک آتش وباد، توده ی سختی به نام زمین شکل گرفت واین زمین راپادمایا لوتوس می گویند .جالب این است که دراوپانیشادکاتها زمین به معنای ظهور عالماست واین معنا بامفهوم عالم درتفکرابن عربی ارتباط دارد در تفکر اونیز کلمه عالم بهمعنای علامت ظهوراست. ازگل زمین که دارای هشت برگوبیانگر هشت جه ت بود شخصی پیداشد که اورابرهما می گویند واصل چیزها ومنشأ جمیع علومو وداهاست.درروایت دیگری درهمین فصل ازماهابهارات آمده است که ازنافوینشو،نیلوفرپیداشد که ده طرف عالم از او روشن شد واز آن نیلوفر برهما به وجودآمد.به این ترتیبدرمتون مقدس هندو برهما عامل ایجاد عالم است واوخود ازنیلوفری سربرآورد. البته نیلوفر خاص اونیست بلکهدراستوره های هندو،درمورد خدایان دیگری لکشمی، وینشو، خدای خورشید ...
آشنایی با هنر گره سازی
آشنایی با هنر گره سازی - فارسی و ایتالیایی و آذری"> آموزش معماری و شهرسازی و مرمت - آشنایی با هنر گره سازی آموزش معماری و شهرسازی و مرمت فارسی و ایتالیایی و آذری آشنایی با هنر گره سازی آشنایی با هنر گره سازی در معماری ایرانی گره سازی به تزئیناتی گفته میشود که به صورت هندسی و با قواعد مشخص رسم میشود و در بسیاری از مکانها می توان از آن استفاده کرد.در سردرها، کتیبه ها، در و پنجره ها، طاق ها و غیره.گره را با آجر، کاشی، گچ، آیینه و غیره می توان ساخت. دانسته ایم که معماری ایرانی ، یک معماری کاملاً هندسی است و هندسه در شکل گیری این معماری، نقشی به سزا دارد.در اندیشه و فرهنگ کهن ایرانیان نقش ها و شکل های هندسی هریک نمادی از هستی و جهان آفرینش بوده اند.چنان که در آیین میترایی، کهن ترین آیین ایرانیان، چلیپا نماد زمین و چهار جهت آن و چهار عنصر مقدس بوده و چلیپای شکسته که در فرهنگ ایرانی، پیک خورشید یا گردونه خورشید نام داشته، نمادی از خورشید است.چلیپا در معماری ایرانی چهارباهو و گردونه خورشید، چهارپیلی نام می گیرند و ردپای آنها را میتوان در تمام نقشه های چلیپایی شکل، همچون آتشکده ها، مساجد و مدارس و کاروانسراهای چهارایوانی دید و یا آنها را در نقوش تزئیناتی هندسی مشاهده کرد. در همین فرهنگ و اندیشه، مربع ، فرم پایه چلیپاست و چلیپا از درون همین مربع شکل می گیرد.چرا که خود مربع 4 پهلو دارد و 4 جهت را می نمایاند. بیهوده نیست که در چهارتاقی های ایرانی و آتشکده ها ، مربع به عنوان نمادی از زمین تهرنگ آتشکده ها را تشکیل داده و دایره به عنوان نمادی از آسمان خود را در گنبدی نشان می دهد که بر بالای سر همان مربع نهاده شده است. معماری ایرانی در واقع بیانگر راز و رمز هستی است که به زبان رمز هندسه بیان می گردد.بی سبب نیست که پیش از ورود اعراب به ایران، معماری را مهرازی یعنی پرداختن به والاترین راز می خوانده اند و به استاد معمار، مهراز می گفته اند.گره سازی در واقع ترکیب و ساخت نقوش هندسی است که ویژگی مهمی دارند و آن هم تکرار دوباره این نقوش در صورت ترکیب شدن با هم است. در واقع شما می توانید بی نهایت شکل یکسان را با ترکیب دوباره آنها به دست آورید و این ویژگی یگانه گره سازی است و ما را به یاد هندسه فراکتال می اندازد.یعنی شکل کلی یک مجموعه شبیه یا مانند شکل یکی از اجزاء آن مجموعه است. گره بسیار پردامنه است و به شطرنج معماران معروف گشته. در اینجا به آموزش چگونگی ترسیم یکی از مهم ترین گره ها یعنی گره کند دو پنج یا ام الگره می پردازیم؛ این گره را ام الگره نامیده اند.زیرا که مادر دیگر گره ها است و انواع گره 10 بر اساس این گره ترسیم ...
ورودی عامل حیاتی در معماری درونگرا (5 نمونه ورودی در باغ های ایرانی)
در طراحی فضای ورودی هر یک از انواع بناها، اهداف و اصولی متناسب با آن بنا، از جمله: حفظ محرمیت خانواده، ورود با خضوع، ورود به تدریج، آسانی دسترسی به فضای داخلی یا دشواری در آن، شاخص و خوانا بودن بنا در سیمای شهر، ایجاد پیوند بین بناهای بزرگ و عمومی با فضاهای شهری ، در نظرگرفته می شد. درباغ هایی که دارای طراحی معمارانه و مناسب بودند، فضای ورودی باغ دارای جزء- فضاها و عناصری کمابیش همانند مدارس یعنی دارای جلوخان پیش طاق، درگاه، هشتی و دالان بود و مسیر حرکت در آنها در مواردی در امتداد غیر مستقیم بود. اجزای تشکیل دهنده: جلوخان / پیش طاق / درگاه / هشتی / دالان/ ایوان/ ساباط/ رواق برخی عناصر: در / کوبه و حلقه / آستانه / سکو / سردر / منار / روزن / حوض (داخل هشتی) اصول ترکیب کالبدی 1- اصل سلسله مراتب 2- اصل محور 3- اصل تقارن موقعیت ورودی: نزدیک یکی از گوشه ها / روی محور تقارن / روی دو محور تقارن / در گوشه / در نقاط مختلف شکل مسیر دسترسی به فضای درونی 1- مستقیم 2- غیر مستقیم 3- مارپیچ مقیاس نما 1- مقیاس انسانی 2- مقیاس فوق انسانی شکل ترکیب نما 1- کشیده (پهن) 2- بلند( مرتفع) 3- متوسط تزئینات نما: آجرکاری، کاشیکاری، گچبری، حجاری طرح: سنتی – نیمه سنتی – جدید تعداد نما ها (بیرونی و درونی) فضاهای ورودی بناهای درونگرا دارای دو نما هستند. نخست نمایی که از بیرون دیده می شود و دوم نمایی که از درون مشاهده می گردد. در ورودی باغ ها نیز به دلیل اهمیت وجه داخلی ورودی و تاثیری که در نمای عمومی باغ دارد معمولا وجه داخلی نیز طراحی می شده است. کارکردهای اصلی ورودی ارتباط و اتصال بین درون و بیرون نظارت بر ارتباط کارکردهای فرعی ورودی تجمع – بدرقه و استقبال – محل کتیبه و وقفنامه و فرمان اهداف جنبی ترکیب اجزای ورودی: حفظ محرمیت و امنیت / ورود با خضوع و طمانینه / شکل مسیر غیر مستقیم / ورود به تدریج / جلب توجه / دعوت کنندگی و گشودگی نارنجستان قَوام سردر ورودی در ضلع جنوبی قرار داشته و به یک هشتی باز میگردد و از طریق دو راهرو قرینه به حیاط راه میابد. بنای ضلع جنوبی شامل دو ایوان ستوندار و اتاقهایی است که محل استقرار خدمه بوده‌است. سردر ورودی دارای تزئینات آجرکاری زیبایی است. بر پیشانی سردر ورودی کتیبه ای از سنگ مرمر سرخ فام شامل آیاتی از قرآن است. تاریخ بالای سردر سال 1305 هجری قمری را نشان می دهد که همزمان با پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار است. پشت دالان رو به حیاط مقداری کاشی کاری هفت رنگ دارد که شامل گل و بته و پرندگان است و عکس سه نفر با لباس های محلی نشان داده شده است. بر روی سنگ ازاره درگاه، نقش دو سرباز دوره قاجاریه در حالی که تفنگی در دست دارند حجاری ...
واژه شناسی معماری گذشته ایران
آجر تراش داده شده ای که با آجر دیگر در آب ساییده شده باشد آبساب آجری که قبل از پخت به صورت دلخواه شکل داده اند آجر پیش بر ملات آژند بخش رو به غرب آفتاب کور تزوینات الحاقی – نماسازی سنگی-آجری کاشیکاری و گچکاری آمود انتهای پای گنبد آوگون در گنبدهای دو پوسته پوشش زیرین را گویند آهیانه سقف آسمانه در معماری به اندازه شش گره -۴۰ سانی متر ارش بخشی از پائین دیوار است که معمولا برای استحکام بیشتر آمودی از سنگ و کاشی دارد ازاره در معماری پوشش منحنی را گویند ( سغ ) ازج ازغ نقش گردان یا انحنا دار اسلیمی دیوار جداکننده - دیواری که میان دو پایه باربر می سازند اسپر طبقه - سقف اشکوب بلندی – ارتفاع افراز کنتراست انبسان انودی از خمیر آهک و خاکستر چوپبدست می آید برای آبندی بدنه آبگیرها و دیوارهابه کار می رود اندود دیمه واداشتن – در معماری به معنی استخوان بندی بناست اوزیر -افریز مطالحی که از محل برداشته شده است ایدری ترکهایی که جهت قرار گرفتن باد در تاق ایجاد می گردد – به باد گیر هم گفته می شود باد پیچ - باد پروا- باد هنج نوعی قوس بیضی شکل که در ساخت گنبد استفاده می شود ونیست فاصله کانونی به دهانه آن ۳ به ۴ است بستو از محل – حاصل خود محل بوم آورد به معنای تاب است در معماری نوعی چفد (قوس) بیضی شکل بیز حیاط دور بسته ای که حوض یا جوی آب در میان داشته باشد – گودال باغچه پاد یاو در معماری ایران چفد و تاق و گنبد را از جاییکه شروع می شده قطه نمی کردند بلکه تکه ایی را بصورت عمود بالا برده سپس منحنی را شروع می کردند پا راستی جایی که تاق شروع می شود پاکار تیر حمال یا چیزی که فرسپ روی آن می افتد پالار تاق بندی –تاقچه بندی پتکانه - یعنی چیزی که از پایین به بالا می آید تونگان یا پیش کرده در خوزستان تونجه گویند پتکین پشت بند – دیوار یا نیم تاقی که در پشت دیوار برای نگهداری آن بسازند پدپیل تضاد تنوع کاری که برای برهم زدن قرینه و یکنواختی انجام دهند پا جفت پد جفت در ختان بی بار – شورانه- تبریزی- سپیدار پده قاب – آرایه هایی به صورت قاب بندی مربع و مستطیل در نمای ساختمان پرورز قاب بندی پرورز بندی آجر خشت یا سنگی که بطور عمودی در محلهای خالی دیوار می چسبانند پکفته پت کوفته عایق پنام بیرون زدگی پی از دیوار پنجه پی چفد معروف ایرانی – پنج یعنی در گاه . او هفتن یعنی پوشاندن پنج او هفت اندازه مقیاس - اندازه های معین و مسخصی که در طرح تکرار می شود پیمون ستونک باریکو کوچکی که سر سوک دو دیوار قرار می گیرد پیلک موزائیک های رنگی جهت تزئین پیس پیسه ریسمان کشی تر کشی نوعی از ساختمان تاق و گنبد ...
مقدمات طراحي در معماری
تفکر ، تجسم و تخیل ، محصول ( بنا ) طراحی : فرایندی است از تفکر شروع و به یک محصول ( بنا ) ختم می شود . عوامل موثر بر طراحی : .هدف .سایت – توپوگرافی – شکل زمین – همجواری .عوامل فرهنگی اجتماعی .عوامل جغرافیایی .عوامل موثر بر شرایط آب و هوایی .طراحی برنامه فیزیکی طرح .خواسته کار فرما .مقیاس انسانی .بررسی مصالح و تکنولوژی ساخت بنا .ابعاد انسانی و فضاهای معماری ( حرایم ) .الزامات تاسیساتی نظر دکتر پیرنیا (پدر معماری اسلامی) .مردم داری ( مقیاس انسانی ) .استفاده از مصالح بوم آورد . پیمون و نیازش .پرهیز از بیهودگی .خود بسندگی ( قناعت ) ( شناخت اجزاء طراحی ) 1- عرصه خصوصی 2- عرصه خانوادگی 3- عرصه پذیرایی 4- عرصه خدماتی 5- عرصه فضای باز عرصه خصوصی عبارتند از : اتاق خواب – حمام – اتاق کار – اتاق مطالعه عرصه خانوادگی عبارتند از : غذا خوری – آشپزخانه – هال – نشیمن عرصه پذیرایی عبارتند از : پذیرایی – نهارخوری عرصه خدماتی عبارتند از : پارکینگ – موتورخانه – انبار عرصه فضای باز عبارتند از : باربیکیو عرصه : به تعدادی از فضاها و عملکردهای سازگار که با هم وابستگی معمــاری داشته و در بخش مشخصی از نقشه طرح ما مکان یابی گردند را عرصه گوییم . شهرک : به مناطقی که بیش از 500 واحد مسکونی داشته باشد شهرک گویند . عرصه خصوصی : از مهمترین قسمتهای ساختمــــان مــــی باشد . فضــــایی است غیــــر رسمی و در صورت امکان بایــد در بهترین و مهمترین موقعیت طراحی مکان یابی شود . عرصه خانوادگی : شامل فضای نشیمن و آشپزخانه میـباشد و در خانـــــه های بزرگتر , صبحــانه خوری نیز به ایـن مجموعه اضــافه میشود . این عرصه رو به آفتاب و فضای حیاط میباشد . در صــورت امکـــــان دسترسی مستقیم به حیاط و بالــکن طراحی میشود . نشیمن : محل زندگی خانواده و مهمترین قسمت خانه است . این فضــا اغـــــــلب از فضای پذیرایی مستقـــلا طراحی میشود و حالتی خصوصی دارد . باید رو به آفتــــاب باشد و ارتباط راحتـــی با بالکن و حیاط داشته باشد و بایـــد به نحوی طراحی شود که فعالیتهای مختلفی مانند ؛ صحبت کردن – نشستن – تماشای تلویزیون – بازی بچـــه ها و مطــالعه جزئی در این فضا امکانپذیر و از وسعت خوبی برخوردار باشد . انـــدازه ایــن فضـــا با توجه به نوع فعالیت ها و ابعاد مبلمـــان و لوازم مورد استفــاده مشخص می شود . ابــعاد آن بین 15 الی 25 متر متغییر است . باید با ورودی آشپزخانـــه , غذاخـــوری و بالکن ارتبـــاط نزدیک داشته باشد و ضـمن ارتباط با اتاق خواب مستقل ازاتــاق خواب طراحی می شود . همچنین از نـور و چشم انداز مناسبی ...
هنر و معماری اسلامی
مقدمهمنظور از هنر و معماری اسلامی، همان هنر و معماری سرزمینهای - خاورمیانه، آفریقای شمالی، هند شمالی و اسپانیا - است که از آغاز قرن هفتم میلادی تحت حاکمیت مسلمانان قرار گرفتند.خاستگاه‌ها و ویژگی‌ها اهمیت تزیینات خوشنویسی و شکل مسجد، دو ویژگی اصلی هنر و معماری اسلامی هستند که عمیقاً با ایمان اسلامی ارتباط دارند و در همان روزگار آغازین دین پیشرفت کردند. پیامبر [اسلام]، [حضرت] محمد، تاجری ثروتمند در مکه بود که در حدود 40 سالگی مجموعه عمیقی از وحی را دریافت کرد و شروع به تبلیغ دین جدیدی نمود. این وحی‌ها که مسلمانان آنها را پیام الهی می‌انگارند، در قرآن - کتاب مقدس مسلمانان - جمع‌آوری شده است. میراث غنی زبانی و ادبیات عرب در احساس احترام عمیق نسبت به قرآن نقش داشت. مرکزیت قرآن در فرهنگ اسلامی و جذابیت ویژه شکل خط عربی سبب شد از کلام نوشتاری، به ویژه آیات قرآنی به عنوان کتیبه‌های مساجد استفاده گردد و نیز تزیینات خطاطی و شیوه‌های آن در تمام شاخه‌های هنر اسلامی پیشرفت نماید. در سال 622 پس از میلاد، همان سالی که مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت، حضرت محمد به شهر یثرب - که بعداً مدینه نام گرفت، هجرت نمود. در آن‌جا جامعه‌ای از مومنان که در پیرامون خانه محمد به عبادت مشغول بودند، گردهم آمدند. نمازگزاران عادی جامعه جدید در این مکان ساده، شکل مسجد را پایه‌گذاری کردند که عبارت بود از محوطه‌ای محصور و مستطیلی با آلونک‌هایی (خانه‌های همسران [حضرت] محمد) که در طول یک ضلع آن قرار گرفته بودند و یک ایوان ناهموار (سایه‌بانی که در اصل برای استفاده از سایه بوده است) که در یک طرف برای مسلمین فقیرتر در نظر گرفته شده بود. از این رو، تقریباً تمام مساجد نقشه خانه [حضرت] محمد را تکرار می‌کردند و عبارت بودند از یک محوطه محصور (صحن)، ساختمانی در یک طرف برای نماز و طاق‌هایی قوسی (رواق‌ها ) در اطراف محوطه. اولین پیروان [حضرت] محمد[ص] که از شبه جزیره عربستان بودند در مقایسه با امپراطوری‌هایی که بعداً فتح کرده و ]سبک‌های هنری آن را[ به عنوان سرمشق خود گرفتند، هیچ‌گونه سبک هنری بومی و مخصوص به خود نداشتند. با گسترش اسلام، متناسب با شرایط متفاوت اقلیمی و مصالح در دسترس در فتوحات اسلامی و با جذب و اقتباس از شیوه‌های هنرهای بومی، انواع هنری آن بالیدن گرفت و نقش‌هایی که در یک ناحیه باب بود، به زودی جهان بزرگ اسلام را فرا گرفت. بنابراین هنر اسلامی از منابع فراوانی گسترش یافته است. شیوه‌های رومی، مسیحیت باستان و بیزانسی در معماری پیشین اسلامی مورد اقتباس قرار گرفت. تاثیر هنر ساسانی – هنر معماری و تزیینی ...