پرسشنامه مقايسات زوجي
رتبه بندي شركتهاي پتروشيمي منطقه پارس با استفاده از روش تصميم گيري
رتبه بندي شركتهاي پتروشيمي منطقه پارس با استفاده از روش تصميم گيري چند معياره(تاپسيس) بر اساس مديريت ايمني فرآيند احسان نعيمي* – وحيد سلطان آباد** چكيده: مديريت ايمني فرايند تلاشي است روشمند براي مشخص كردن،ارزيابي و محدود سازي و يا پيشگيري ازخطرات فرايند كه مي تواند ناشي از شكست و نقص در فرآيند،دستورالعمل ها و يا تجهيزات و سيستم هاي مديريتي بوده و حوادث انساني و صنعتي به دنبال داشته باشد و هدف آن جلوگيري يا به حداقل رساندن عواقب فاجعه بار ناشي از رهايش مواد شيميايي خطر و پيشگيري از وقوع انفجار و آتش سوزي در واحدهاي فرايندي است.با توجه به اهميت مقوله مديريت ايمني فرايند براي واحدهاي فرايندي جهت اندازه گيري ميزان استقرار و همچنين ايجاد انگيزه و شناخت نقاط قوت و ضعف بايستي شركتهاي پتروشيمي منطقه پارس را به صورت علمي رتبه بندي نمود.لازم به ذكر است رتبه بندي همواره از دغدغه هاي مهم مديران بوده است.بنابراين در اين پايان نامه براي رتبه بندي شركتها بر اساس مديريت ايمني فرايند از روش تركيبي تحليل سلسله مراتبي و تاپسيس استفاده شده است.بدين صورت كه براي تعيين وزن هر شاخص از روش مقايسات زوجي و براي رتبه بندي از روش تاپسيس استفاده گرديده است.اين تحقيق در 9 پتروشيمي در حال بهره برداري در منطقه پتروشيمي پارس و در نيمه اول سال 1392 صورت پذيرفته است كه بر اين اساس شركت پتروشيمي آريا ساسول بالاترين رتبه در ميان شركتهاي پتروشيمي منطقه پارس به دست آورده است.مقدمهوقوع حوادث غير مترقبه در زندگي روزمره مي تواند فعاليت هاي انساني،تجاري و صنعتي را به نحو چشمگيري مختل نمايد. اغلب حوادث(طبيعي و يا صنعتي) به صورت ناگهاني به وقوع مي پيوند به نحوي كه زمان هشدار خيلي كوتاه بوده و وقت كافي براي پيشگيري لازم در دسترس نمي باشد.حوادث ممكن است سبب، مرگ، آسيب يا نقص عضو دائمي افراد گردد در اين رابطه معمولاً مرگ و يا نقص عضو انسانها نسبت به خسارت وارده به تجهيزات اثرات نامطلوب تري بر جامعه مي گذارد و خسارت وارده به تاسيسات و دستگاهها نيز در درازمدت اثرات اجتماعي و اقتصادي شديدي نظير بيكاري،افت وهزينه هنگفت در رابطه با نوسازي بر جاي مي گذارد.در جهان کنوني توجه به ايمني اهميت زيادي يافته است. اين اهميت در صنعت پتروشيمي به دليل ماهيت و حساسيت هاي آن، دو چندان است. مديران در اين صنعت مي کوشند تا ضمن کاهش ايرادات و مشکلات پيش رو، ابزار هايي هم چون ايمني و فرآيند گرايي را در روال فعاليت هاي سازمان تعريف نمايند. در اين فصل مفاهيم پايه و اساسي اين پژوهش مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته اند. اين مطالعه به بهره برداران کمک مي کند تا ضمن ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي
بخش اول: آشنائي با تکنيک AHPآيا لازم است يادآوري کنم واژه AHP مخفف عبارت Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. حتي اگر تا اين اندازه با مفهوم AHP بيگانه هستيد نااميد نشويد با مطالعه اين مقاله شما يک کارشناس AHP خواهيد بود. نظر به مشکلات دانشجويان و پژوهشگران پيرامون نحوه استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي برآن شدم تا با ذکر يک مثال کاربردي اين مفهوم را براي علاقه‌مندان روشن کرده و بعلاوه نحوه انجام محاسبات را نيز فراهم آورم. اين آموزش در چندين بخش تهيه شده است و همواره مورد تجديد نظر قرار مي‌گيرد و بنا به ضرورت بخش هائي به آن اضافه شده يا توضيحات آن دستخوش تغيير مي‌گردد تا درک بهتري از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي حاصل آيد.۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال کاريزما، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد.انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. سپس براساس معيارهاي شناسائي شده کانديداها ارزيابي مي‌شوند. واژه گزينه‌ها يا کانديداها مترادف واژه alternative يا candidates بوده و به جاي هم بکار روند که مساله مهمي نيست. در اين مثال ما سه کانديدا براي مديريت داريم: مادلين، سوف و راجر که در تصوير مشاهده مي‌شوند. بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان مادلين را انتخاب کرده ايد! ولي يادتان باشد جنسيت جزء معيارهاي ما نبود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي تصميم‌گيري چندمعياره حداقل مي‌شود. به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌مراتب زير ترسيم مي‌شود:۲- طراحي پرسشنامه خبره پرسشنامه مورد استفاده براي تحليل‌هاي سلسه‌مراتبي و تصميم‌گيري چندمعياره به پرسشنامه خبره موسوم است. پرسشنامه خبره اصلاً چيز پيچيده‌اي نيست بلکه بسيار ساده نيز هست. براي تهيه پرسشنامه خبره از مقايسه زوجي گزينه‌ها استفاده مي‌شود. ...
فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP
۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال کاريزما، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري الف: انتخاب معيارها و زيرمعيارهابراي انتخاب معيارها و زيرمعيارهاي مربوط به يک هدف، معمولاً از روش‌هائي مانند طوفان مغزي، گروه اسمي يا تکنيک دلفي استفاده مي‌شود. تعيين معيارها و زيرمعيارها در تصميمات انفرادي چندان دشوار نيست اما زمانيکه بخواهيم از نظر چندين کارشناس استفاده کنيم بايد از فنون تصميم‌گيري گروهي استفاده شود. توصيه معمول در اين زمينه استفاده از تکنيک دلفي است. تکنيک دلفي روشي است که با توزيع پرسشنامه ميان متخصصان، نظر و عقايد آنها را جمع‌اوري مي‌کند و طي مراحلي به نظر اکثيرت مي‌رساند. اين مراحل آنقدر تکرار مي‌شود تا معيارهائي که به طور اجماع نمره‌اي بيشتر از هفت گرفته‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند. جهت تسريع مي‌توان همان مرتبه اول از نمره‌هاي اعضا متوسط گيري شود و عواملي که نمره بيشتر از هفت کسب کرده‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند.براي نمونه در مثال انتخاب مدير که براي ساده‌تر شدن مساله از زيرمعيارها صرف‌نظر شده است، ابتدا پژوهشگر تعدادي معيار انتخاب مدير را براساس مطالعات گذشته و تجربيات خود شناسائي نمود. در مرحله بعد اين معيارهاي اوليه با استفاده از تکنيک دلفي از ديدگاه کارشناسان ارزيابي گرديد و چهار معيار تجربه، سن، علاقه و تحصيلات نمره بالاي 7 کسب کردند و به‌عنوان معيارهاي انتخاب مدير در مدل نهائي وارد شدند. ب: ميانگين نظر خبرگان و طراحي پرسشنامه خبره زماني که از نظر بيش از يک کارشناس براي تعيين اوليت معيارها و زيرمعيارها استفاده مي‌شود تکنيک‌هاي متعددي براي رسيدن به يک ديدگاه کلي وجود دارد. براي نمونه مي‌توان از روش اجماع (consensus) استفاده کرد. به اين ترتيب که محققين در کنار هم جمع شده و در خصوص هر مقايسه به جمع‌بندي کلي برسند. البته اين روش همه معايب تصميم‌گيري گروهي را به همراه دارد و عملاً جدول مقايسه‌اي هر عضو بي‌خاصيت خواهد ماند. (آذر و معمارياني، 1373 : 25) اکزل و ساعتي (1983) استفاده از ميانگين هندسي را بهترين روش براي ترکيب مقايسات زوجي معرفي کرده‌اند. حال بيائيد ببينيم اگر بخواهيم از نظر بيش از يک کارشناس به مساله انتخاب مدير بپردازيم. در اين مثال ما مي‌خواهيم ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي
بخش دوم: استفاده از AHP و ANP در تصميم‌گيري گروهي يکي از مهمترين کاربردهاي تصميم‌گيري چندمعياره، کاربرد آنها در تصميم‌گيري گروهي است. در مثال انتخاب مدير فرض کنيد بخواهيد براساس نظر چندين کارشناس تصميم‌گيري کنيد. تکنيک‌هاي تصميم‌گيري گروهي دو کاربرد اساسي در روشهاي MCDM دارند. با مطالعه اين بخش شما روش طراحي پرسشنامه خبره را نيز فرا خواهيد گرفت. دقت کنيد اين مطلب در ادامه آموزش مقدماتي AHP نوشته شده است. الف: انتخاب معيارها و زيرمعيارهابراي انتخاب معيارها و زيرمعيارهاي مربوط به يک هدف، معمولاً از روش‌هائي مانند طوفان مغزي، گروه اسمي يا تکنيک دلفي استفاده مي‌شود. تعيين معيارها و زيرمعيارها در تصميمات انفرادي چندان دشوار نيست اما زمانيکه بخواهيم از نظر چندين کارشناس استفاده کنيم بايد از فنون تصميم‌گيري گروهي استفاده شود. توصيه معمول در اين زمينه استفاده از تکنيک دلفي است. تکنيک دلفي روشي است که با توزيع پرسشنامه ميان متخصصان، نظر و عقايد آنها را جمع‌اوري مي‌کند و طي مراحلي به نظر اکثيرت مي‌رساند. اين مراحل آنقدر تکرار مي‌شود تا معيارهائي که به طور اجماع نمره‌اي بيشتر از هفت گرفته‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند. جهت تسريع مي‌توان همان مرتبه اول از نمره‌هاي اعضا متوسط گيري شود و عواملي که نمره بيشتر از هفت کسب کرده‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند.براي نمونه در مثال انتخاب مدير که براي ساده‌تر شدن مساله از زيرمعيارها صرف‌نظر شده است، ابتدا پژوهشگر تعدادي معيار انتخاب مدير را براساس مطالعات گذشته و تجربيات خود شناسائي نمود. در مرحله بعد اين معيارهاي اوليه با استفاده از تکنيک دلفي از ديدگاه کارشناسان ارزيابي گرديد و چهار معيار تجربه، سن، علاقه و تحصيلات نمره بالاي 7 کسب کردند و به‌عنوان معيارهاي انتخاب مدير در مدل نهائي وارد شدند. ب: ميانگين نظر خبرگان و طراحي پرسشنامه خبره زماني که از نظر بيش از يک کارشناس براي تعيين اوليت معيارها و زيرمعيارها استفاده مي‌شود تکنيک‌هاي متعددي براي رسيدن به يک ديدگاه کلي وجود دارد. براي نمونه مي‌توان از روش اجماع (consensus) استفاده کرد. به اين ترتيب که محققين در کنار هم جمع شده و در خصوص هر مقايسه به جمع‌بندي کلي برسند. البته اين روش همه معايب تصميم‌گيري گروهي را به همراه دارد و عملاً جدول مقايسه‌اي هر عضو بي‌خاصيت خواهد ماند. (آذر و معمارياني، 1373 : 25) اکزل و ساعتي (1983) استفاده از ميانگين هندسي را بهترين روش براي ترکيب مقايسات زوجي معرفي کرده‌اند. حال بيائيد ببينيم اگر بخواهيم از نظر بيش از يک کارشناس به مساله انتخاب مدير بپردازيم. در ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربرديآيا لازم است يادآوري کنم واژه AHP مخفف عبارت Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. حتي اگر تا اين اندازه با مفهوم AHP بيگانه هستيد نااميد نشويد با مطالعه اين مقاله شما يک کارشناس AHP خواهيد بود. نظر به مشکلات دانشجويان و پژوهشگران پيرامون نحوه استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي برآن شدم تا با ذکر يک مثال کاربردي اين مفهوم را براي علاقه‌مندان روشن کرده و بعلاوه نحوه انجام محاسبات را نيز فراهم آورم. اين آموزش در چندين بخش تهيه شده است و همواره مورد تجديد نظر قرار مي‌گيرد و بنا به ضرورت بخش هائي به آن اضافه شده يا توضيحات آن دستخوش تغيير مي‌گردد تا درک بهتري از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي حاصل آيد.۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال کاريزما، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد.انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. سپس براساس معيارهاي شناسائي شده کانديداها ارزيابي مي‌شوند. واژه گزينه‌ها يا کانديداها مترادف واژه alternative يا candidates بوده و به جاي هم بکار روند که مساله مهمي نيست. در اين مثال ما سه کانديدا براي مديريت داريم: مادلين، سوف و راجر که در تصوير مشاهده مي‌شوند. بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان مادلين را انتخاب کرده ايد! ولي يادتان باشد جنسيت جزء معيارهاي ما نبود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي تصميم‌گيري چندمعياره حداقل مي‌شود. به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌مراتب زير ترسيم مي‌شود:۲- طراحي پرسشنامه خبره پرسشنامه مورد استفاده براي تحليل‌هاي سلسه‌مراتبي و تصميم‌گيري چندمعياره به پرسشنامه خبره موسوم است. پرسشنامه خبره اصلاً چيز پيچيده‌اي نيست بلکه بسيار ساده نيز هست. براي تهيه پرسشنامه خبره از مقايسه زوجي ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP (قسمت دوم)
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP : بخش دوم ارائه کننده طرح مفهومي: آرش حبيبي، پایگاه علمی-پژوهشی پارس مدیر استفاده از AHP و ANP در تصميم‌گيري گروهي يکي از مهمترين کاربردهاي تصميم‌گيري چندمعياره، کاربرد آنها در تصميم‌گيري گروهي است. در مثال انتخاب مدير فرض کنيد بخواهيد براساس نظر چندين کارشناس تصميم‌گيري کنيد. تکنيک‌هاي تصميم‌گيري گروهي دو کاربرد اساسي در روشهاي MCDM دارند. با مطالعه اين بخش شما روش طراحي پرسشنامه خبره را نيز فرا خواهيد گرفت. دقت کنيد اين مطلب در ادامه آموزش مقدماتي AHP نوشته شده است. الف: انتخاب معيارها و زيرمعيارهابراي انتخاب معيارها و زيرمعيارهاي مربوط به يک هدف، معمولاً از روش‌هائي مانند طوفان مغزي، گروه اسمي يا تکنيک دلفي استفاده مي‌شود. تعيين معيارها و زيرمعيارها در تصميمات انفرادي چندان دشوار نيست اما زمانيکه بخواهيم از نظر چندين کارشناس استفاده کنيم بايد از فنون تصميم‌گيري گروهي استفاده شود. توصيه معمول در اين زمينه استفاده از تکنيک دلفي است. تکنيک دلفي روشي است که با توزيع پرسشنامه ميان متخصصان، نظر و عقايد آنها را جمع‌اوري مي‌کند و طي مراحلي به نظر اکثيرت مي‌رساند. اين مراحل آنقدر تکرار مي‌شود تا معيارهائي که به طور اجماع نمره‌اي بيشتر از هفت گرفته‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند. جهت تسريع مي‌توان همان مرتبه اول از نمره‌هاي اعضا متوسط گيري شود و عواملي که نمره بيشتر از هفت کسب کرده‌اند جزء فاکتورهاي نهائي انتخاب گردند.براي نمونه در مثال انتخاب مدير که براي ساده‌تر شدن مساله از زيرمعيارها صرف‌نظر شده است، ابتدا پژوهشگر تعدادي معيار انتخاب مدير را براساس مطالعات گذشته و تجربيات خود شناسائي نمود. در مرحله بعد اين معيارهاي اوليه با استفاده از تکنيک دلفي از ديدگاه کارشناسان ارزيابي گرديد و چهار معيار تجربه، سن، علاقه و تحصيلات نمره بالاي 7 کسب کردند و به‌عنوان معيارهاي انتخاب مدير در مدل نهائي وارد شدند. ب: ميانگين نظر خبرگان و طراحي پرسشنامه خبره زماني که از نظر بيش از يک کارشناس براي تعيين اوليت معيارها و زيرمعيارها استفاده مي‌شود تکنيک‌هاي متعددي براي رسيدن به يک ديدگاه کلي وجود دارد. براي نمونه مي‌توان از روش اجماع (consensus) استفاده کرد. به اين ترتيب که محققين در کنار هم جمع شده و در خصوص هر مقايسه به جمع‌بندي کلي برسند. البته اين روش همه معايب تصميم‌گيري گروهي را به همراه دارد و عملاً جدول مقايسه‌اي هر عضو بي‌خاصيت خواهد ماند. (آذر و معمارياني، 1373 : 25) اکزل و ساعتي (1983) استفاده از ميانگين هندسي را بهترين روش براي ترکيب مقايسات زوجي ...
آموزش کامل فرايند تحليل سلسله مراتبي به روش AHP : بخش دوم
ارائه کننده طرح مفهومي: آرش حبيبيمثال کاربردی آيا لازم است يادآوري کنم واژه AHP مخفف عبارت Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. حتي اگر تا اين اندازه با مفهوم AHP بيگانه هستيد نااميد نشويد با مطالعه اين مقاله شما يک کارشناس AHP خواهيد بود. نظر به مشکلات دانشجويان و پژوهشگران پيرامون نحوه استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي برآن شدم تا با ذکر يک مثال کاربردي اين مفهوم را براي علاقه‌مندان روشن کرده و بعلاوه نحوه انجام محاسبات را نيز فراهم آورم. اين آموزش در چندين بخش تهيه شده است و همواره مورد تجديد نظر قرار مي‌گيرد و بنا به ضرورت بخش هائي به آن اضافه شده يا توضيحات آن دستخوش تغيير مي‌گردد تا درک بهتري از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي حاصل آيد.۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال کاريزما، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد.انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. سپس براساس معيارهاي شناسائي شده کانديداها ارزيابي مي‌شوند. واژه گزينه‌ها يا کانديداها مترادف واژه alternative يا candidates بوده و به جاي هم بکار روند که مساله مهمي نيست. در اين مثال ما سه کانديدا براي مديريت داريم: مادلين، سوف و راجر که در تصوير مشاهده مي‌شوند. بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان مادلين را انتخاب کرده ايد! ولي يادتان باشد جنسيت جزء معيارهاي ما نبود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي تصميم‌گيري چندمعياره حداقل مي‌شود. به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌مراتب زير ترسيم مي‌شود:۲- طراحي پرسشنامه خبره پرسشنامه مورد استفاده براي تحليل‌هاي سلسه‌مراتبي و تصميم‌گيري چندمعياره به پرسشنامه خبره موسوم است. پرسشنامه خبره اصلاً چيز پيچيده‌اي نيست بلکه بسيار ساده نيز هست. براي تهيه پرسشنامه خبره از مقايسه زوجي گزينه‌ها ...
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) چيست؟
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) چيست؟ - پارادایم پژوهش بین رشته ای (09122263167)"> سنجش و اندازه گیری - فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) چيست؟سنجش و اندازه گیری پارادایم پژوهش بین رشته ای (09122263167) فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) چيست؟ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در علم تصميم‌گيري كه در آن انتخاب يك راهكار از بين راهكارهاي موجود و يا اولويت‌بندي راهكارها مطرح است، چند سالي است كه روشهاي تصميم گيري با شاخص‌هاي چند گانه «MADM» جاي خود را باز كرده‌اند. از اين ميان روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) بيش از ساير روشها در علم مديريت مورد استفاده قرار گرفته است. فرايند تحليل سلسله مراتبي يكي از معروفترين فنون تصميم گيري چند منظوره است كه اولين بار توسط توماس ال. ساعتي عراقي الاصل در دهه 1970 ابداع گرديد. فرايند تحليل سلسله مراتبي منعكس كننده رفتار طبيعي و تفكر انساني است. اين تكنيك، مسائل پيچيده را بر اساس آثار متقابل آنها مورد بررسي قرار مي‌دهد و آنها را به شكلي ساده تبديل كرده به حل آن مي‌پردازد. فرايند تحليل سلسله مراتبي در هنگامي كه عمل تصميم گيري با چند گزينه رقيب و معيار تصميم گيري روبروست مي‌تواند استفاده گردد. معيارهاي مطرح شده مي‌تواند كمي و كيفي باشند. اساس اين روش تصميم گيري بر مقايسات زوجي نهفته است. تصميم گيرنده با فرآهم آوردن درخت سلسله مراتبي تصميم آغاز مي‌كند. درخت سلسله مراتب تصميم، عوامل مورد مقايسه و گزينه‌هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي‌دهد. سپس يك سري مقايسات زوجي انجام مي‌گيرد. اين مقايسات وزن هر يك از فاكتورها را در راستاي گزينه‌هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي‌دهد. در نهايت منطق فرآيند تحليل سلسله مراتبي به گونه‌اي ماتريسهاي حاصل از مقايسات زوجي را با يكديگر تلفيق مي‌سازد كه تصميم بهينه حاصل آيد. اصول فرآيند تحليل سلسله مراتبي توماس ساعتي (بنيان گزار اين روش) چهار اصل زير را به عنوان اصول فرآيند تحليل سلسله مراتبي بيان نموده و كليه محاسبات، قوانين و مقررات را بر اين اصول بنا نهاده است. اين اصول عبارتند از: شرط معكوسي: اگر ترجيح عنصر A بر عصر B برابر n باشد، ترجيح عنصر B بر عنصر A برابر خواهد بود. اصل همگني: عنصرA با عنصر B بايد همگن و قابل مقايسه باشند. به بيان ديگر برتري عنصر A بر عنصر B نمي‌تواند بي نهايت يا صفر باشد. وابستگي: هر عنصر سلسله مراتبي به عنصر سطح بالاتر خود مي‌تواند وابسته باشد و به صورت خطي اين وابستگي تا بالاترين سطح مي‌تواند ادامه داشته باشد. انتظارات : هرگاه تغييري در ساختمان سلسله مراتبي رخ دهد پروسة ارزيابي بايد مجدداً انجام گيرد. ...