هنر سرمه دوزی
هنر سرمه دوزی چیست؟
از تاريخچه اين نوع دوخت در دوران كهن، نوشته اي در دست نيست ولي آنچه مسلم است توجه ايرانيان به آرايش يقه لباسها وسمبوسه هاي لشگري و درباري و تزئين درفشها آنها را وادار به توليد اين نوع نخهای تزئيني ميکرد. زمان رواج اين نوع نخ را مي توان دوره اشكانيان دانست . در اين دوره فراورده هاي دوخت تزئيني كه یکی از اقلام صادراتي ايران را تشكيل مي داد و يكي از هنرهايي كه اسكندر مقدوني را به حيرت واداشته بود وجود پارچه هاي زرفت ودوختهاي تزئيني ايراني بود كه سرمه دوزي نيز يكي از اين دوختها بوده است . در دوره ساساني نيز اين هنر ادامه داشت تا اينكه در دوره صدر اسلام با عنايت به تعهدات هنرمندان ايراني براي توليد پرده خانه خدا سرمه دوزي به منتها درجه شكوفايي رسيد در اين دوره سوره هاي كوتاه و يا آياتي از قرآن مجيد بشيوه خطوط سته محقق، ريحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقيع طراحي و سرمه دوزي مي كردند ولي روي نوشته يا قبلا نخ ضخيمي مثل قيطان مي دوختند بعد روي آنرا با سرمه دوزي بصورت ساقه دوزي مي پوشاندند تا جلاي خاصي به آن مي بخشيد يا در پرده فيس خانه خدا كه يادگار دوران تيموري است و اكنون در موزه ايران باستان نگهداري مي شود. انواع دوختها از جمله :ابريشم دوزي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي، كمند دوزيف شرفه دوزي و سرمه دوزي در ان ديده مي شود. در تمام دوره هاي اسلامي اين دوخت از مجد و شكوه بالايي برخوردار بوته است . دوره اوج این هنر در عصر صفوي بوده است . آثار باقيمانده از اين دوره خود گواه بر اين مدعا است . پرده نفيسي كه در موزه هنرهاي تزئين يايران نگهداري مي شود و مربو ط به اين دوره مي باشد گوياي اوج تحول اين هنر مي باشد . در روي اين پرده كه با نقش محرابي حيواني طراحي و نقش پردازي گرديده است انواع دوختهايي از قبيل : گلابتون دوزي، ده يك دوزي، پيله دوزي، سرمه دوزي و مليله دوزي ديده مي شود. در دوره هاي بعدي يعني افشار، زند ، قاجار و معاصر، اين دوخت به سير تحول خود ادامه داده و در اين دوره ها نخهاي سرمه از لحاظ كيفي و كمي اصالت خود را از دست داده اند ولي تعداد آثار باقيمانده از ايندوران حكايت از ادامه رواج اين دوخت دارد. اين دوخت در اكثرموارد با دوختهاي ديگر هماره مي باشد مثل دوختهايي از قبيل : پيله دوزي، مليله دوزي، گلابتون دزيف شرفه دوزي، شمسه دوزي، ده يك دوزي، صدف دوزي، سنگ دوزي، مرصع دوزي، منجوق دوزي،پولك دوزي، زغره دوزي، مرواريد دوزي و غيره. نقوش متعددي كه در سرمه دوزي بكار گرفته مي شود عبارتند از : انواع گلهاي گلداني و صحرايي و حاشيه اي و جناغي، حرابي، محرماتي راست و كج، انواع بته جقه اي ها، سروي، سروچه، گل بادامي، انواع ...
هنر سرمه دوزی
سرمه دوزی یکی از رودوزی‌های شاخص و فاخر ایرانی است، نخ سرمه به عنوان مواد اولیه اصلی این هنر نخی است که با استفاده از طلا و یا نقره یا مطلا و آلیاژهایی به صورت لوله‌ای صاف و محکم و یا انعطافی و یا به صورت چهار گوش مربعی یا مستطیل تابیده می‌شود . این نوع نخ حالت ارتجاعی دارد و به هر شکل ممکن حالت می‌گیرد. ( البته امروزه بیشتر به صورت فنر ریز و طویلی است که به‌اندازه لازم بریده شده و سوزن و نخ از داخل آن عبور کرده و بر روی پارچه دوخته می‌شوداز تاريخچه اين نوع دوخت در دوران كهن، نوشته اي در دست نيست ولي آنچه مسلم است توجه ايرانيان به آرايش يقه لباسها وسمبوسه هاي لشگري و درباري و تزئين درفشها آنها را وادار به توليد اين نوع نخهای تزئيني ميکرد.زمان رواج اين نوع نخ را مي توان دوره اشكانيان دانست . در اين دوره فراورده هاي دوخت تزئيني كه یکی از اقلام صادراتي ايران را تشكيل مي داد و يكي از هنرهايي كه اسكندر مقدوني را به حيرت واداشته بود وجود پارچه هاي زرفت ودوختهاي تزئيني ايراني بود كه سرمه دوزي نيز يكي از اين دوختها بوده است . در دوره ساساني نيز اين هنر ادامه داشت تا اينكه در دوره صدر اسلام با عنايت به تعهدات هنرمندان ايراني براي توليد پرده خانه خدا سرمه دوزي به منتها درجه شكوفايي رسيد در اين دوره سوره هاي كوتاه و يا آياتي از قرآن مجيد بشيوه خطوط سته محقق، ريحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقيع طراحي و سرمه دوزي مي كردند ولي روي نوشته يا قبلا نخ ضخيمي مثل قيطان مي دوختند بعد روي آنرا با سرمهدوزي بصورت ساقه دوزي مي پوشاندند تا جلاي خاصي به آن مي بخشيد يا در پرده فيس خانه خدا كه يادگار دوران تيموروي است و اكنون در موزه ايران باستان نگهداري مي شود . انواع دوختها از جمله : ابريشم دوزي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي، كمند دوزيف شرفه دوزي و سرمه دوزي در ان ديده مي شود.در تمام دوره هاي اسلامي اين دوخت از مجد و شكوه بالايي برخوردار بوته است . دوره اوج این هنر در عصر صفوي بوده است .آثار باقيمانده از اين دوره خود گواه بر اين مدعا است . پرده نفيسي كه در موزه هنرهاي تزئين يايران نگهداري مي شود و مربو ط به اين دوره مي باشد گوياي اوج تحول اين هنر مي باشد . در روي اين پرده كه با نقش محرابي حيواني طراحي و نقش پردازي گرديده است انواع دوختهايي از قبيل : گلابتون دوزي، ده يك دوزي، پيله دوزي، سرمه دوزي و مليله دوزي ديده مي شود. در دوره هاي بعدي يعني افشار، زند ، قاجار و معاصر، اين دوخت به سير تحول خود ادامه داده و در اين دوره ها نخهاي سرمه از لحاظ كيفي و كمي اصالت خود را از دست داده اند ولي تعداد آثار باقيمانده از ايندوران حكايت از ادامه رواج ...
دورک اناری" مهد هنر سرمه دوزی در چهارمحال و بختیاری
شهرکرد - خبرگزاری مهر: روستای "دورک اناری" در استان چهار محال و بختیاری یکی از تولید کننده های بزرگ صنایع دستی از جمله سرمه دوزی است و به عنوان مهد این هنر در استان به شمار می رود. به گزارش خبرنگار مهر، سرمه دوزی به دوخت هایی اطلاق می شود که با استفاده از انواع سرمه ها انجام پذیرد. سرمه هایی که در قدیم مورد استفاده قرار می گرفت بیشتر از طلا یا نقره و یا 50 درصد طلا یا نقره بوده است که پس از دوره صفویه آلیاژ های براق جای طلا و نقره را گرفت . این دوخت در اکثر موارد با دوخت های دیگر همراه است دوخت هایی از قبیل پیله دوزی، ملیله دوزی، گلابتون دوزی، شرفه دوزی، شمسه دوزی، ده یک دوزی، صدف دوزی، سنگ دوزی، مرصع دوزی، منجوق دوزی، پولک دوزی، زغره دوزی، مروارید دوزی و غیره از انواع دوخت هایی که بیشتر در این دوخت به کار می رود می توان به دوخت زنجیره ای، برگ دوزی، جناغی، دور دوزی، مار پیچ الوان روی زنجیره، دوخت ساتن، دوخت مورب، ساقه دوزی، بست دوزی، دندان موشی و زیگزاگ های مختلف را نام برد. سرمه دوزی از هنرهای ایرانیان است که قدیمترین کار سرمه دوزی در کشور به دوره ساسانی و اوج هنر سرمه دوزی به دوران صفویه و آل بویه بوده است. زنان استان چهار محال و بختیاری در قالب سوزن دوزی بر روی لباس های محلی در زمان های گذشته فعالیت داشته اند و از سال 80 به بعد هنر سرمه دوزی به اشکال متفاوت در بین زنان این استان به خصوص زنان روستای دورک اناری رایج شده است. در گذشته زنان این روستا از بافندگان شاخص گلیم و سرانداز استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌آمدند. به مرور زمان با کاهش یافتن رونق بازار فروش این تولیدات زنان روستای دورک اناری به سوی رشته‌ای از صنایع دستی رفتند که از طریق آن بتوانند امرار معاش کنند. زنان روستای دورک اناری سرمه دوزی را به عنوان شغل اصلی خود برگزیده‌اند و امروزه آثاری کاربردی از جنس سرمه تولید و روانه بازار می‌کنند. سجاده نماز، رومیزی، رو تختی و کوسن برخی از کاربردهای امروزی سرمه دوزی استان چهارمحال و بختیاری است. در سال‌های اخیر یک شرکت تعاونی صنایع دستی در روستای دورک اناری راه‌اندازی و فعالیت صنعتگران این روستا درون شرکت تعاونی آغاز شد. از ویژگی‌های سرمه دوزی این استان می‌توان به استفاده از مواد اولیه باکیفیت و رنگ‌های ثابت اشاره کرد. بته جقه و شاه عباسی از جمله طرح‌های سنتی و رایج سرمه دوزی است که از دیرباز تا کنون توجه خریداران را به خود جلب کرده است. آموزش هنر سرمه دوزی در روستای دورک اناری به صورت استاد و شاگردی و دوره های آموزشی معاونت صنایع دستی بوده است. کارشناس آموزش معاونت صنایع ...
طرح های سرمه دوزی
سرمه دوزی هنری است اصیل برای کشف هر چه بهتره هنر در میان تار و پود ترمه . سرمه دوزی شیرین حسینی با سبک خاص ایشان انجام می شود که این سبک از تنوع دوخت های ایشان حاصل شده است .طرح زیر به نام فربهر سرمه دوزی شده از اساطیری ترین طرح های سرمه دوزی شیرین حسینی است که مشاهده می کنید .طرح سرمه دوزی بته جقه ی زیر از طرح های اصیل و سنتی سرمه دوزی است که در بین سرمه دوزان بسیار رایج است و معمولا برای شروع آموزش های سرمه دوی از طرح های بته جقه استفاده می شود .طرح سرمه دوزی زیر طرحی است برای حاشیه ی لباس و مانتو . این طرح دوخت شگفت انگیزی دارد که باعث می شود روی هر نوع لباس و پارچه ای جذاب به نظر آمده و به آن ارزش دو صد چندانی ببخشد .طرح سرمه دوزی زیر با حذف حاشیه ی بته جقه از مجموعه ی سرمه دوزی شده باعث ایجاد یک طرح جدید برای انواع بته جقه های سرمه دوزی شده است . نوع دوخت به کار رفته در این طرح کاجی است که در کنار گل های ریز مرواریدی مجموعه ای زیبا و چشم نواز ایجاد کرده است .طرح سرمه دوزی زیر نیز به همان روش بالا دوخته شده یعنی از نوع دوخت کاجی استفاده شده است .انواع دوخت های به کار رفته در این مطلب همه از طرح های سرمه دوزی شیرین حسینی برداشت شده است .امیدوارم که از این مدل ها بتوانید استفاده ی لازم را ببرید .منبع: ihedieh.com
سرمه دوزی
جهت سفارش کالا با شماره زیر تماس حاصل فرمایید09139138714دانلود عکس