فرم معماری مدارس
فرم در معماری
تعريف فرم 1- مفهوم فرم در هنر اصطلاح فرم در طول تاريخ متناسب با نوع نگرش فيلسوفان ، به طرف گوناگون تبيين شده است. در فرهنگ کتابخانه هنر ، ريشه مفهوم فرم در يک اصطلاح قديمي و مطرود فلسفه جستجو مي شود. اصطلاح يوناني Eidos داراي مفهوم نماي يک چيز و به معني آنچه که چيزي را بدان تشخيص مي دهيم، مي باشد؛ آنچه که به طور معمول شکل محسو س شخصيت يک شي را به واسطه نماي ديداري شي شامل مي شود. معني وسيع تر آن در بسط شخصيت و هويت ذاتي يک چيز نه صرفاً وجه ديداري آن – ادامه مي يابد. که اين به عنوان نوع و گونه اشياء شناخته مي شود. يک شي به اعتبار فرم ( Eidos ) خود (طي احساس بصري اوليه تشخيص تا درک مجرد جوهر ) تشخيص داده شده و شناخته مي شود و براي ما به عنوان يک موجوديت ممتاز آشکار مي گردد. افلاطون ( يا پلاتونيوس ، فيلسوف يونان باستان ) اولين کسي بود که اصطلاح ايدوس ( Eidos ) را در فلسفه تبيين نمود . وي در مقالات تيميوس ( Timeaus ) الگوهاي فرمي ابدي ( صور مثالي ) را مطرح نمود. طبق عقيده وي کل موجوديت مشخص ماده بر اساس آن الگوها فرم جهان را پديد آورده است. وي فرم را واقعيت وجودي ابدي ، که يک شي را آنچه که هست مي سازد. تعريف نمود . در نظر افلاطون ، فرم مقابل ماده بود. وي معتقد بود : فرم هاي ابدي اگر چه هويدا نباشد ولي واقعيتي برتر از اشياء مادي هستند . فرم ابدي در واقع جوهر تغيير ناپذيري بود که تنها مي توانست به وسيله چيزهاي مادي و محسوس دريافت و يا تقليد شود. ارسطو نخستين کسي بود که فرم و ماده را متمايز نمود. وي تصور تجريدي افلاطون از فرم را رد کرد و ثابت نمود هر شي مخصوص هم از ماده و هم از فرم تشکيل يافته است و هيچ يک بدون ديگري نمي تواند وجود داشته باشد. طبق نظر او فرم هم يک قادعده کلي تعيين کننده است ( علت صوري ) و هم جوهر و تعريف ماده – مثلاً آنچه را که آن را يک انسان يا خانه مي نمايد- و بنابراين غايت آن ماده را نيز شامل مي شود.( علت غايي ) لذا ماده به عنوان بالقوه و فرم به عنوان تحقق و فعليت مطرح مي شود. بنابراين ، فرم نظام و سازماني است که عناصر مادي تحت آن يک فرم است که عملاً تعيين مي کند شي چه هست. براي ارسطو فرم يک شي علت تکويني آن است. چيزي که آن را به صورت موجوديتي که هست مي سازد. فرضيه فرم ارسطو به وسيله سنت توماس اکوئيناس با مسيحيت و مدارس قرون وسطي تطبيق داده شد. وي علاوه بر توجه به وجود مستقل فرم جوهري ( Substantial Form ) مفاهيم ديگري از فرم را مطرح نمود. فرم اتفاقي ( Accidental Form ) کيفيتي از يک چيز به واسطه ماهيت آن معين شده نمي باشد. فرم محسوس ( Sensible Form ) آن عناصر فرمي که به واسطه درک حسي مي توانند متمايز از ماده باشند . فرانسيس بيکن ، فرم را چنين ...
پیچیدگی فرم در معماری معاصر غرب
نهضت ها و سبکهای هنری کهدر طول تاریخ بروز نمودهاند در تناوبی جالب توجهگاهافراطآمیز بهفرم و کالبد ساختمان پرداختهاند و گاه بدور از هر شاخ و برگ آن را شکل دادهاند.رومانسک با بهرهگیری از نظام مدولار و متریک و با خلق آثاری با پیوستگی فضایی تمام بهفرم های بسیار سادهو بدون آرایهدست مییابد در حالیکهپس از آن گوتیک با توجهخاص بهسازه، از پشت بندها و سایر عناصر سازهای نیز در کمپوزیسیون حجم بهرهمیبرد ودر نهایت غلبهتزیینات نیزخود عامل دیگری در پیچیدگی فرمال معماری این دورهاست.در رنسانس کلیت حجم در نما بهصورت صفحهای تخت خود را مینمایاند و بهاوج رسانیدن مدول فضایی رومانسک، تعادلی خنثی و بدور از هر گونهتنش را در فرم پدید آورد. پس از آن در باروک صفحهنما در حرکتی پویا، حجم و شکل بنا را شکل میدهد." پویایی باروک تمامیتجربهپلاستیکی و حجمیقرن 16 را بهکار گرفته... و در باروک تمامیدیوار برای ایجاد فضایی جدید تاب میخورد و تا میشود."[برونوزوي؛ گرمان، فريده(مترجم)؛ چگونه به معماري بنگريم؛ ص108] کارهای گارینی و برومینی با احجام پیچیدهو در خود تنیدهحاصل تلاطمیاست کهدر سطوح ایجاد گردیدهاست. فرم در دورهباروک با تحدب و تقعر های ایجاد شده بهاوج پیچیدگی خود در تاریخ معماری میرسد. گرایش بهپیچیدگی در معماری التقاطی غرب بهصورت مبتذلی خود را مینماید و کلاژ کردن عناصر مختلفی از معماری سبکهای گذشتهاز اقتدار فرم در معماری کاهش داد. در پی آن با ظهور معماری مدرن اشکال سادهو تطهیر شدهبهظهور رسیدند و سادگی فرمهای مدرن همچون آنتی تزی بر پیچیدگی فرمهای پیشین خود را نشان داد.امروزهپدیدهجالب توجهی در عرصهخلق فضا و کانسپت بهوقوع پیوستهاست. داخل ساختمان بعنوان جزئی از پیکرهو حجم بنا دیدهشدهو حجم تنها پوستهای سامان یافتهبنا بر مقتضیات عملکردی نیست بلکهاز در هم تنیدن سطوح پدید میآید کهگاهی نیز همچون نوار مو بیوس از برون بهدرون و از مکانی بهمکان دیگر منتقل میشوند. فضای داخلی ثابت نیست و حرکت جزء جدایی ناپذیر فضا و کالبد معمارانهاست. اجزاء فضای داخلی با حجم بیرونی پیوستگی مییابند و سطوح خارجی گاهامتدادی از سطوح داخلی اند. در این حرکت نمای دو بعدی معنای خود را از دست میدهد و نمای از جلوی حجم بی هیچ مرزی بهنمای سمت چپ پیوند دارد و این تبدیل چنان نرم انجام میپذیرد کهاحساس نمیشود. دو پروژهمارکس راینهارد آیزنمان و موزه "لونج" در ولفزبرگ آلمان کهتوسط زاها حدید در 2001 طراحی گردیدهنمونههای واضحی از این تبدیل ...
فضای معماری مدرسه
اگر محیط آموزشی بخواهد زمینه ای ثمربخش برای نسل آینده باشد,ساختمانهایش می بایست خلاقانه باشند, نه تقلید شده. محیطی محرک برای آزاد کردن اندیشه و بیان خلاقه.(Walter Gropiusیکی از عوامل موثر تربیتی در آموزش و پرورش نوین, چگونگی فضای معماری مدرسه است. معلم, کتاب, دانش آموزان, روشهای تدریس, مدیریت آموزشی و خانواده از جمله عواملی هستند که معمولا در فرآیند یادگیری موثر تلقی گشته و مورد بررسی و کندوکاو قرار می گیرند. درحالی که درتعلیم و تربیت جدید, فضای آموزشی و فیزیکی مدرسه نه تنها یک محیط خشک و بی روح و فاقد تاثیر در فرآیند یادگیری محسوب نمی گردد, بلکه بعنوان یک عامل زنده و پویا در کیفیت فعالیتهای آموزشی و تربیتی دانش آموزان ایفای نقش می کند. در و دیوار مدرسه نیز همانند علم و کتاب, برای دانش آموزان حامل پیام هستند و با کودکان و نوجوانان سخن می گویند. دیوارهای بلند و ضخیم, راهروهای تنگ و طویل محصور بودن و زندانی گشتن را القا می کند و محیط پر گل و سر سبز, کلاسهای تمیز و دارای رنگ مناسب و دلنشین, آرامش و نشاط را تلقین می کند.فرم ساختمان در رابطه با اقلیمشکل ساختمان می تواند تاثیر زیادی در هماهنگ ساختن اقلیم و نیز در تعدیل انتقال شرایط بحرانی هوای خارج به داخل ساختمان داشته باشد. برای پی بردن به نقشی که شرایط گرمایی هر منطقه(دمای هوا و شدت تابش آفتاب) در شکل دادن به ساختمانهای آن منطقه دارد, باید نسبت اهمیت هر یک از عوامل را مشخص نمود. اما به طور کلی می توان چنین گفت که شدت زیاد تابش آفتاب باعث کشیدگی ساختمان در جهت محور شرقی و غربی می گردد.در تعیین مناسب ترین فرم ساختمان باید به این نکته توجه نمود که بهترین شکل ساخنمان شکلی است که کمترین مقدار حرارت(کالری) را در زمستان از داده است و در تابستان نیز کمترین مقدار حرارت را از آفتاب و محیط اطراف خود کسب نماید. در این رابطه ساختمان با پلان مربع بهترین فرم شناخته شده است. این عقیده براساس این واقعیت قرار دارد که چنین شکلی کمترین سطح خارجی را در برابر بیشترین حجم ارائه می دهد. البته این عقیده در مورد ساختمانهای قدیمی که عموما پنجره- هایی کوچک داشته و به همین دلیل نفوذ آفتاب به داخل آنها قابل چشم پوشی است صادق می باشد. اما در مورد ساختمانهای معاصر با قسمتهای شیشه خور بزرگ نمی توان چنین حکمی صادر کرد. در مورد این ساختمانها بهترین فرم را بایستی با توجه به تاثیری که دمای هوا و تابش آفتاب بر هوای داخلی ساختمان می گذارد, تعیین نمود. فرمهای مکعب شگل یا فرمهایی که اضلاع شمالی جنوبی آنها بزرگتر از اضلاع شرقی غربی آنها هستند مفیدتر بوده و نیز ساختمانهای بلند نسبت به ساختمانهای کوتاهتر ...
مدارس مشهور جهان
مدرسه ی معماری اسلو؛ نروژ مدرسه ی جدید معماری oslo ، کاری از گروه معماری Jarmund/Vigsnæs AS Architects MNAL بر اساس ساختمان قدیمی این مدرسه که تاسیس سال ۱۹۳۸ بوده ساخته شده است و در کنار رودخانه ی Akerselva در قسمت شرقی اسلو واقع شده. ساختمان جدید برای دادن حیاتی دوباره به بخش قدیمی تر به منظور ایجاد عملکرد بهتر آموزشی بنا شده است. این پروژه برنده ی جایزه ی اول مسابقات معماری سال ۱۹۹۸ در نروژ بود. بنای ساخته شده درونگرا بوده و به سمت رودخانه ی مجاور جهت گیری می کند. برنامه های فضایی بنا هم با توجه به قسمت های قدیمی بنای قبلی جهت گیری کرده اند و با آن پیوند خورده اند.برای بخش ورودی و همچنین کانال های ورود نور طبیعی ، حیاطی بزرگ و سبز در نظر گرفته شده که با استفاده از پله هایی ، به طبقه ی اول بنای اصلی متصل می شود. یک راه باریک، دور تا دور ساختمان کشیده شده که وظیفه ی ارتباطی فضای داخل و خارج و آوردن نورطبیعی به فضای داخل را دارد. در اطراف این باریکه، مسیر گردش U شکلی وجود دارد که حول آن کشیده شده. در نهایت مجموعه ای از اتاق های آموزشی به شکل یک پل، این فرم U شکل را کامل می کند. طبقه ی همکف شامل قسمت های عمومی تر، مانند رستوران، یک فضای نمایشگاهی، یک آمفی تئاتر کوچک و کتابخانه است. تمامی آتلیه های طراحی و اتاق های درس با یک دید وسیع به سمت حیاط خارجی در طبقه ی اول قرار دارند. اتاق های اداری و مدیریتی و کلاس های تحقیقاتی ، همگی در طبقه ی سوم ساختمان جای می گیرند. مدرسه معماری ميس وندروهه (Crown hall آنچه که درنگاه اول به چشم می خورد وجود تقارن و تاکید به آن است. نکته قابل توجه دیگرتعریف یک ورودی باشکوه با پله که در مرکز بنا قرارگرفته و هدایت بصری وعملکردی مناسبیرا به داخل بنا می دهد. نوع مصالح بکار رفته شیشه و نوار فولادیست که این نوارهای فولادی درسقف تا انتهای بام کشیده شده است، نکته دیگر فولاد استفاده شده درنما نقش استراکچررا نیز دارد .حجم بنا به صورت مکعب بوده و روند تکراری استفاده ازمصالح شیشه وفولاد درکل بنا به چشم می خورد.فضاهای داخلی به صورت بزرگ که با پارتیشن مجزاشده است وارتباط بین فضا هابه صورت مستقیم وجود دارد.این بنا که به کامیون میس وندروهه معروف است دارای ابعادی به طول وعرض و ارتفاع 220*120*18است.مدرسه معماری ندرلند در شهر رتردام مدرسه معماری ندرلند در شهر رتردام مؤسسه معماري هلند به يك انسجام معماري دست يافته كه باوجود اجزاء مختلف به يك كليت جذاب و محرك مي انجامد. اجزاي برنامه به گونه اي به هم متصل شده اند كه كارآيي مؤثر داشته باشند و در موارد لازم انطباق هاي ضروري را ايجاد نمايند. اجزاي اصلي مؤسسه كه شامل موزه يا سالن نمايش، ...
فرم در معماری
1- مفهوم فرم در هنر اصطلاح فرم در طول تاریخ متناسب با نوع نگرش فیلسوفان ، به طرف گوناگون تبیین شده است. در فرهنگ کتابخانه هنر ، ریشه مفهوم فرم در یک اصطلاح قدیمی و مطرود فلسفه جستجو می شود. اصطلاح یونانی Eidos دارای مفهوم نمای یک چیز و به معنی آنچه که چیزی را بدان تشخیص می دهیم، می باشد؛ آنچه که به طور معمول شکل محسو س شخصیت یک شی را به واسطه نمای دیداری شی شامل می شود. معنی وسیع تر آن در بسط شخصیت و هویت ذاتی یک چیز نه صرفاً وجه دیداری آن – ادامه می یابد. که این به عنوان نوع و گونه اشیاء شناخته می شود. یک شی به اعتبار فرم ( Eidos ) خود (طی احساس بصری اولیه تشخیص تا درک مجرد جوهر ) تشخیص داده شده و شناخته می شود و برای ما به عنوان یک موجودیت ممتاز آشکار می گردد. افلاطون ( یا پلاتونیوس ، فیلسوف یونان باستان ) اولین کسی بود که اصطلاح ایدوس ( Eidos ) را در فلسفه تبیین نمود . وی در مقالات تیمیوس ( Timeaus ) الگوهای فرمی ابدی ( صور مثالی ) را مطرح نمود. طبق عقیده وی کل موجودیت مشخص ماده بر اساس آن الگوها فرم جهان را پدید آورده است. وی فرم را واقعیت وجودی ابدی ، که یک شی را آنچه که هست می سازد. تعریف نمود . در نظر افلاطون ، فرم مقابل ماده بود. وی معتقد بود : فرم های ابدی اگر چه هویدا نباشد ولی واقعیتی برتر از اشیاء مادی هستند . فرم ابدی در واقع جوهر تغییر ناپذیری بود که تنها می توانست به وسیله چیزهای مادی و محسوس دریافت و یا تقلید شود. ارسطو نخستین کسی بود که فرم و ماده را متمایز نمود. وی تصور تجریدی افلاطون از فرم را رد کرد و ثابت نمود هر شی مخصوص هم از ماده و هم از فرم تشکیل یافته است و هیچ یک بدون دیگری نمی تواند وجود داشته باشد. طبق نظر او فرم هم یک قادعده کلی تعیین کننده است ( علت صوری ) و هم جوهر و تعریف ماده – مثلاً آنچه را که آن را یک انسان یا خانه می نماید- و بنابراین غایت آن ماده را نیز شامل می شود.( علت غایی ) لذا ماده به عنوان بالقوه و فرم به عنوان تحقق و فعلیت مطرح می شود. بنابراین ، فرم نظام و سازمانی است که عناصر مادی تحت آن یک فرم است که عملاً تعیین می کند شی چه هست. برای ارسطو فرم یک شی علت تکوینی آن است. چیزی که آن را به صورت موجودیتی که هست می سازد. فرضیه فرم ارسطو به وسیله سنت توماس اکوئیناس با مسیحیت و مدارس قرون وسطی تطبیق داده شد. وی علاوه بر توجه به وجود مستقل فرم جوهری ( Substantial Form ) مفاهیم دیگری از فرم را مطرح نمود. فرم اتفاقی ( Accidental Form ) کیفیتی از یک چیز به واسطه ماهیت آن معین شده نمی باشد. فرم محسوس ( Sensible Form ) آن عناصر فرمی که به واسطه درک حسی می توانند متمایز از ماده باشند . فرانسیس بیکن ، فرم را چنین تعریف نمود: فرم از نشان ویژه ...
پیچیدگی فرم در معماری معاصر غرب
پیچیدگی فرم در معماری معاصر غرب نهضت ها و سبکهای هنری کهدر طول تاریخ بروز نمودهاند در تناوبی جالب توجهگاهافراطآمیز بهفرم و کالبد ساختمان پرداختهاند و گاه بدور از هر شاخ و برگ آن را شکل دادهاند.رومانسک با بهرهگیری از نظام مدولار و متریک و با خلق آثاری با پیوستگی فضایی تمام بهفرم های بسیار سادهو بدون آرایهدست مییابد در حالیکهپس از آن گوتیک با توجهخاص بهسازه، از پشت بندها و سایر عناصر سازهای نیز در کمپوزیسیون حجم بهرهمیبرد ودر نهایت غلبهتزیینات نیزخود عامل دیگری در پیچیدگی فرمال معماری این دورهاست.در رنسانس کلیت حجم در نما بهصورت صفحهای تخت خود را مینمایاند و بهاوج رسانیدن مدول فضایی رومانسک، تعادلی خنثی و بدور از هر گونهتنش را در فرم پدید آورد. پس از آن در باروک صفحهنما در حرکتی پویا، حجم و شکل بنا را شکل میدهد." پویایی باروک تمامیتجربهپلاستیکی و حجمیقرن 16 را بهکار گرفته... و در باروک تمامیدیوار برای ایجاد فضایی جدید تاب میخورد و تا میشود."[برونوزوي؛ گرمان، فريده(مترجم)؛ چگونه به معماري بنگريم؛ ص108] کارهای گارینی و برومینی با احجام پیچیدهو در خود تنیدهحاصل تلاطمیاست کهدر سطوح ایجاد گردیدهاست. فرم در دورهباروک با تحدب و تقعر های ایجاد شده بهاوج پیچیدگی خود در تاریخ معماری میرسد. گرایش بهپیچیدگی در معماری التقاطی غرب بهصورت مبتذلی خود را مینماید و کلاژ کردن عناصر مختلفی از معماری سبکهای گذشتهاز اقتدار فرم در معماری کاهش داد. در پی آن با ظهور معماری مدرن اشکال سادهو تطهیر شدهبهظهور رسیدند و سادگی فرمهای مدرن همچون آنتی تزی بر پیچیدگی فرمهای پیشین خود را نشان داد.امروزهپدیدهجالب توجهی در عرصهخلق فضا و کانسپت بهوقوع پیوستهاست. داخل ساختمان بعنوان جزئی از پیکرهو حجم بنا دیدهشدهو حجم تنها پوستهای سامان یافتهبنا بر مقتضیات عملکردی نیست بلکهاز در هم تنیدن سطوح پدید میآید کهگاهی نیز همچون نوار مو بیوس از برون بهدرون و از مکانی بهمکان دیگر منتقل میشوند. فضای داخلی ثابت نیست و حرکت جزء جدایی ناپذیر فضا و کالبد معمارانهاست. اجزاء فضای داخلی با حجم بیرونی پیوستگی مییابند و سطوح خارجی گاهامتدادی از سطوح داخلی اند. در این حرکت نمای دو بعدی معنای خود را از دست میدهد و نمای از جلوی حجم بی هیچ مرزی بهنمای سمت چپ پیوند دارد و این تبدیل چنان نرم انجام میپذیرد کهاحساس نمیشود. دو پروژهمارکس راینهارد آیزنمان و موزه "لونج" در ولفزبرگ آلمان کهتوسط زاها حدید در 2001 طراحی گردیدهنمونههای ...
معماری مدارس
امروزه توجه به نوع محیط و مکان های آموزشی در بسیاری از کشور های جهان دارای اهمیت بالایی است.به همین دلیل توجه به محیط های آموزشی از مقولاتی است که در چند سال اخیر تبدیل به یکی از دغدغه های ذهنی متخصصان تعلیم و تربیت و متخصصان معماری در کشور ما شده است.شاید این جمله از الیوت آیزنر استاد رشته مطالعات برنامه درسی و هنر دانشگاه استانفورد را بتوان نشانگر اهمیت این مطلب دانست که گفته است(( به نظر من،آینده مملکت ما در گرو نوع مکانی است که برای رشد و پرورش فرزندانمان تدارک می بینیم، وبه اعتقاد من در تعریف مختصّات این مکان،برای هنر باید جایگاه ویژه ای قایل شد))(1). در ابتدا مدرسه ، به مسجد و به طور كلي تمام مكان هاي زيارتي و عبادتي محدود مي شد؛ اما توسعة كيفي و كمي آموزش، مسجد را در شرايطي قرار داد كه ديگر جواب گوي نيازها نبود؛ بنابراين، مكان هاي آموزشي به تدريج از مسجد جدا شد . مورخان معتقدند كه تأسيس مدرسه از شرق ايران شروع گرديد؛ بنابراين بايد در شرق ايران نوع معماري آن را تعيين كرد . آن چه مسلم است قبل از پيدايش نظاميه ها، مدارس در مناطق مختلف داراي معماري هاي گوناگون بودند؛ ولي از دورة سلجوقيان و به دستور نظام الملك مدارس داراي معماري هم شكل و واحدي شدند.به دنبال حملة مغول و هجوم تاتار اكثر مدارس اوليه از بين رفتند« قديمي ترين مدرسه اي كه در ايران باقي مانده مدرسة امام اصفهان» است كه درسال 725 هجري بنا شده است . از جمله خصوصيات معماري اين مدرسه مي توان از ديوارهاي قطور وبناي سنتي(كلاسيك) چهار ايواني آن را نام برد(2). اما محیط های مدارس ما امروزه دیگر به سان گذشته از آن وسعت و گستردگی مکانی برخوردار نبوده و به ندرت در آنها از منابعی همچون درخت - باغ و باغچه - حوض های آب و...که صحبت در مورد تاثیرات هر کدام از آنها بر روحیات دانش آموزان خود مجالی جداگانه را می طلبد استفاده می شود.شاید اینکه دانش آموزان نیمی از وقت روزانه خود را در چه محیط هایی به سر می برند و این محیط ها چه تاثیراتی بر روی آنها می گذارند از نظر والدین اهمیت چندانی نداشته باشد ولی توجه جدی به این امور را باید بیشتر در حوزه کاری متخصصان تعلیم و تربیت و متخصصان معماری دانست.به ویژه متخصصان معماری اگر با طبیعت موادی که برای ساخت و یا زیباسازی مدارس به کار می رود آشنایی داشته باشند می توانند محیط هایی را برای دانش آموزان فراهم کنند که همواره دانش آموزان در آن احساس شادابی و نشاط کنند.زیرا هر کدام از مواد و مصالح ساختمانی که برای ساخت یک بنا مورد استفاده قرار می گیرد دارای طبیعت سرد یا طبیعت گرم هستند که هر یک از این مواد به تناسب خود بر سرعت ...
ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه
ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه در این پست ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه را به صورت جامع و کامل توضیح میدهیممعماری مدارسهر فضای معماری، به خصوص فضای معماری مدارس، باید در برابر خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی بتواند شرایط مساعدی برای پاسخگویی به نیازهای انسانی فراهم آورد.عوامل اقلیمی در شكلگیری فضای كالبدی مدارس همواره تاثیری قاطع و یك جانبه نداشته اند.یكی از مهمترین عناصر فضایی یك مدرسه، حجرههای آن است كه مهمترین نقش را در تكوین شكل نهایی فضای كالبدی آن برعهده دارد. قرار گرفتن حجره ها در چهار جهت بنا، موجب تكوین سیمایی خاص گردیده است.عناصر فضایی- كاركردی مدارس عبارتند از حجره، مدرس، كتابخانه، مسجد، اتاقهای خادم و چراغدار و آبكش و سرویسهای بهداشتی.خلاقیت و نوآوری معماران موجب شده است كه فضای معماری مدارس از تنوع بسیار زیادی برخوردار شود.نحوه قرار گیری عناصر فضایی- كاركردی مدارس اغلب به این ترتیب است كه در چهار جهت پیرامون حیاط مركزی قرار گرفته ان. شكل حیاطها به صورت مستقیل كشیده یا نزدیك به مربع (با گوشههای قائمه یا پخ) است. ورودی مدرسه در یك سوی محوری كه از وسط دو ضلع و مركز مستطیل میگذرد، قرار دارد. فضایی كه از سوی دیگر محور مذكور، یعنی روبروی فضای ورودی قرار میگرفته، به كاركردی غیر از حجره- مانند گنبد خانه و مسجد و مدرسه، مدرس، كتابخانه یا ایوانی بزرگ كه به عنوان مسجد یا مدرس مورد استفاده قرار میگرفت- اختصاص مییافته است.به طور كلی میتوان گفت فضای معماری مدارس همزمان با تحولی كه در معماری مساجد در دوره سلجوقیان به وقوع پیوست، دگرگون شد و به شكل چهار ایوانی درآمد.داخل مدرسه حیاطی سرسبز با حجره ها و ایوان هایی در اطراف داشته است. جای سمینارها در ایوانهای مدارس بوده. ایوان چههای جلوی حجره ها نیز محل بحث بوده است. حجره ها یا اتاق معمولا دارای یك ایوانچه و پستو بوده است، كه محلی برای استراحت و مطالعه و آشپزخانه داشته است. در بیشتر مدارس ایوانچههای جلوی حجرههای طبقه اول به راهرو تبدیل شده در جلوی حجره ها راهرو و در پشت آنها نیز پستوها قرار گرفته اند. استاد در مدرس درس میداده است. غیر از اینها، هر مدرسه یك مسجد، نمازخانه و كتابخانهای داشته است. قدیمی ترین مدرسه، مدرسه فخریه سبزوار است. مدارس زیبای متعددی در ایران بجای مانده است. یكی از آنها مدرسه غیاثیه خرگرد است. خرگرد بین خواف و جام است. این كار توسط قوام الدین شیرازی و بعد او پسرش غیاث الدین ساخته شده است. این مدرسه به نام غیاث الدین پیر احمد خافی وزیر شاهرخ نام گذاری شده و در میان مدارس ایران در دقت و تنوع در كار ...
فرم در معماری
1- مفهوم فرم در هنر اصطلاح فرم در طول تاریخ متناسب با نوع نگرش فیلسوفان ، به طرف گوناگون تبیین شده است. در فرهنگ کتابخانه هنر ، ریشه مفهوم فرم در یک اصطلاح قدیمی و مطرود فلسفه جستجو می شود. اصطلاح یونانی Eidos دارای مفهوم نمای یک چیز و به معنی آنچه که چیزی را بدان تشخیص می دهیم، می باشد؛ آنچه که به طور معمول شکل محسو س شخصیت یک شی را به واسطه نمای دیداری شی شامل می شود. معنی وسیع تر آن در بسط شخصیت و هویت ذاتی یک چیز نه صرفاً وجه دیداری آن – ادامه می یابد. که این به عنوان نوع و گونه اشیاء شناخته می شود. یک شی به اعتبار فرم ( Eidos ) خود (طی احساس بصری اولیه تشخیص تا درک مجرد جوهر ) تشخیص داده شده و شناخته می شود و برای ما به عنوان یک موجودیت.... درج در ادامه مطلب.... 1- مفهوم فرم در هنر اصطلاح فرم در طول تاریخ متناسب با نوع نگرش فیلسوفان ، به طرف گوناگون تبیین شده است. در فرهنگ کتابخانه هنر ، ریشه مفهوم فرم در یک اصطلاح قدیمی و مطرود فلسفه جستجو می شود. اصطلاح یونانی Eidos دارای مفهوم نمای یک چیز و به معنی آنچه که چیزی را بدان تشخیص می دهیم، می باشد؛ آنچه که به طور معمول شکل محسو س شخصیت یک شی را به واسطه نمای دیداری شی شامل می شود. معنی وسیع تر آن در بسط شخصیت و هویت ذاتی یک چیز نه صرفاً وجه دیداری آن – ادامه می یابد. که این به عنوان نوع و گونه اشیاء شناخته می شود. یک شی به اعتبار فرم ( Eidos ) خود (طی احساس بصری اولیه تشخیص تا درک مجرد جوهر ) تشخیص داده شده و شناخته می شود و برای ما به عنوان یک موجودیت ممتاز آشکار می گردد. افلاطون ( یا پلاتونیوس ، فیلسوف یونان باستان ) اولین کسی بود که اصطلاح ایدوس ( Eidos ) را در فلسفه تبیین نمود . وی در مقالات تیمیوس ( Timeaus ) الگوهای فرمی ابدی ( صور مثالی ) را مطرح نمود. طبق عقیده وی کل موجودیت مشخص ماده بر اساس آن الگوها فرم جهان را پدید آورده است. وی فرم را واقعیت وجودی ابدی ، که یک شی را آنچه که هست می سازد. تعریف نمود . در نظر افلاطون ، فرم مقابل ماده بود. وی معتقد بود : فرم های ابدی اگر چه هویدا نباشد ولی واقعیتی برتر از اشیاء مادی هستند . فرم ابدی در واقع جوهر تغییر ناپذیری بود که تنها می توانست به وسیله چیزهای مادی و محسوس دریافت و یا تقلید شود. ارسطو نخستین کسی بود که فرم و ماده را متمایز نمود. وی تصور تجریدی افلاطون از فرم را رد کرد و ثابت نمود هر شی مخصوص هم از ماده و هم از فرم تشکیل یافته است و هیچ یک بدون دیگری نمی تواند وجود داشته باشد. طبق نظر او فرم هم یک قادعده کلی تعیین کننده است ( علت صوری ) و هم جوهر و تعریف ماده – مثلاً آنچه را که آن را یک انسان یا خانه ...