شعر فارسی درباره امام علی
ستایش امام علی (ع) در شعر فارسی
فردوسی، عطار، مولانا و بسیاری از دیگر شاعران کلاسیک و معاصر ایرانی در شعرهای‌شان به امام علی (ع) ابراز عشق و ارادت کرده‌اند.شخصیت امام علی (ع) از دیرباز مورد توجه شاعران ایرانی بوده و در شعر بسیاری از شاعران کلاسیک و معاصر فارسی ستوده شده است. در سال‌های پس از انقلاب، شاعران بسیاری به شعر گفتن درباره‌ی معصومین (ع) و از جمله امیرالمؤمنین (ع) روی آورده‌اند. همه‌ساله نیز از سوی نهادهای دولتی آیین‌ها و کنگره‌هایی برای تشویق و ترغیب شاعران به سرودن این نوع شعرها برگزار می شود. با این حال، بویژه تجلی امام علی (ع) در شعر فارسی قدمتی بسیار دیرین دارد و به دوران فرمان‌روایی حاکمان شیعه بر ایران محدود نیست. کسایی مروزی در آثار شاعران سده‌ی سوم و چهارم هجری، شهید بلخی و همین‌طور رودکی سمرقندی که با لقب «پدر شعر فارسی» شناخته شده، بیت‌ها و اشاره‌های ستایش‌آمیزی درباره‌ی امام علی (ع) دیده می‌شود. با این حال، شعری که کسایی مروزی، شاعر قرن چهارم یا پنجم، درباره‌ی امام علی (ع) سروده، از نخستین شعرهایی است که در آن به شکل مفصل به ستایش این امام معصوم پرداخته شده است: مدحت کن و بستای کسی را که پیمبر / بستود و ثنا کرد و بدو داد همه کار آن کیست بدین حال و که بوده است و که باشد / جز شیر خداوند جهان، حیدر کرار؟ این دین هدی را به مثل دایره‌ای دان / پیغمبر ما مرکز و حیدر خط پرگار علم همه عالم به علی داد پیمبر / چون ابر بهاری که دهد سیل به گلزار فردوسی توسی فردوسی توسی نیز در آغاز «شاهنامه»ی خود، بیت‌هایی را در ستایش امیرالمؤمنین (ع) سروده است: که من شهر علمم علیم در است / درست این سخن قول پیغمبر است گواهی دهم کاین سخن‌ها از اوست / تو گویی دو گوشم پرآواز اوست ... منم بنده‌ی اهل بیت نبی / ستاینده‌ی خاک پای وصی حکیم این جهان را چو دریا نهاد / برانگیخته موج ازو تندباد چو هفتاد کشتی برو ساخته / همه بادبان‌ها برافراخته یکی پهن کشتی بسان عروس / بیاراسته همچو چشم خروس محمد بدو اندرون با علی / همان اهل بیت نبی و ولی خردمند کز دور دریا بدید / کرانه نه پیدا و بن ناپدید بدانست کو موج خواهد زدن / کس از غرق بیرون نخواهد شدن به دل گفت اگر با نبی و وصی / شوم غرقه دارم دو یار صفی همانا که باشد مرا دستگیر / خداوند تاج و لوا و سریر خداوند جوی می و انگبین / همان چشمه‌ی شیر و ماء معین اگر چشم داری به دیگر سرای / به نزد نبی و علی گیر جای ابوسعید ابوالخیر ابوسعید ابوالخیر، عارف و شاعر ایرانی هم که در سده‌های چهارم و پنجم زیسته، رباعی‌هایی از سر ارادت، خطاب به امام علی (ع) سروده است. یکی از این رباعی‌ها: ای حیدر شهسوار وقت مددست / ای زبده‌ی هشت و چار ...
شعر در وصف امام علی
رجوع به گالری اشعار در وصف امام علی رجوع به صفحه نخست و یافته های بیشتر ز ليلايي شنيدم يا علي گفت به مجنون چون رسيدم يا علي گفت مگر اين وادي دارالجنون است كه هر ديوانه ديدم يا علي گفتنسيمي غنچه اي را باز مي كرد به گوش غنچه كم كم يا علي گفتچمن با ريزش باران رحمت دعايي كرد و او هم يا علي گفتيقين پروردگار آفرينش به موجودات عالم يا علي گفتدلا بايست هر دم يا علي گفت نه هر دم بل دمادم يا علي گفتبه هر روز و به هر شب يا علي گفت به هر پيچ و به هر خم يا علي گفتخمير خاك آدم را سرشتند چو بر مي خواست آدم يا علي گفتعلي در كعبه بر دوش پيمبر قدم بنهاد وآن دم يا علي گفتعصا در دست موسي اژدها گشت كليم آنجا مسلّم يا علي گفتز بطن حوت ، يونس گشت آزاد ز بس در ظلمت يم يا علي گفتبه فرقش كي اثر مي‌كرد شمشير شنيدم ابن ملجم يا علي گفتمگر خيبر ز جايش كنده ميشد يقين آن دم علي هم يا علي گفت ***************************************** شبی در محفلی ذکر علی بود شنیدم عاقلی فرزانه فرمود: اگر دوزخ به زیر پوست داری نسوزی گر علی را دوست داری اگر مهر علی در سینه ات نیست بسوزی گر هزاران پوست داری ************************************************************ در برج ولا مهر جهانتاب علی است در شهر علوم سرمدی، باب علی است از اول خلقت جهان تا محشر مظلوم ترین شهید محراب، علی است *** آنجا که علی واسطه ی فیض خداست برغیر علی هر که کند تکیه خطاست با مدعیّان کور باطن گوئـیـد آنجا که خدا هست و علی نیست کجاست؟ ************************************************************** رجوع به گالری اشعار در وصف امام علی رجوع به صفحه نخست و یافته های بیشتر
اوصاف امام علی (ع) در شعر فارسی
حضرت علي (ع) از چنان عظمت و مقام والاي معنوي و روحي برخوردارند كه هيچ قلمي توانايي توصيف و بيان اندكي از عظمت بسيار ايشان را ندارد، ايشان در دانش و انديشه، شجاعت و جوانمردي، عفو و بخشش، اخلاص و صفا و ساير صفات كمالي بعد از پيامبر اكرم (ص) در تاريخ بشر بينظير و بيهمتايند. نزديك شدن به چنين عظمت هراسآوري را تنها نيروي عشق ميسر ميسازد و هر نوع وصفي از حضرتشان به گونهيي بيانگر عشق شاعران به فضيلت و انسانيت است، هرچند كه آن حضرت از توصيف بينيازند، گويندگان با وصف ايشان، بهشكلي خود را وصف كردهاند، چرا كه به قول مولانا: مادح خورشيد مداح خود است كه دو چشمم سالم و نامرمد است (مولوي 1365: ج 3، ص 3) به هر حال، در اشعاري كه به ستايش ايشان اختصاص يافته است چند صفت برجستگي بيشتري دارد و با بسامد بالايي در شعر فارسي تكرار شده است. در ادامه به طبقهبندي هر يك از اين اوصاف و شرح مختصري پيرامون هر يك بسنده ميكنيم: 3.1. علم و معرفت ابنابيالحديد در شرح نامه سيوپنجم، از نامههاي نهجالبلاغه ميگويد: بزرگ است پروردگار عالم، كه جهاني از حكمت و فصاحت و بلاغت و فضيلت را در وجود مردي جاي داده است (عقيقي بخشايشي: ص 91). دانايي و معرفت ايشان كه جلوهگاه اصلي آنرا ميتوان در نهجالبلاغه يافت، از تنوعي چشمگير برخوردار است و گستره تمام مسائلي را كه در برابر انسان قرار دارد، دربرميگيرد. بيان ايشان از چنان جامعيت و شمولي برخوردار است كه هرگز دست زمان ياراي كهن كردن آن را ندارد و بهراستي سخن ايشان مصداق «دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوق» است. فوءاد كرماني وجود حضرت را به كتاب دانش مانند ميكند كه هرچه بود و خواهد بود در آن قابل دريافت است: به كتاب علم تو مندرج بود آنچه كانَ و مايكون تويي آن مصدر ما خلق كه من الظواهر و البطون بود اين عوالم كن فكان، اثر فعال تو يا علي (فوءاد كرماني: ص 88) و آن حضرت را جامع تمام علوم و مشرق معرفت ميداند: احدي نيافت ز اوليا چو تو اين شرافت و منزلت همه خاندان تو در صفت چو تواند مشرق معرفت شده ختم دوره علم و دين به كمال تو يا علي (ص 87) توصيف آن حضرت به دانايي به گونههاي زير در شعر فارسي آمده است: گاه حضرت را به مطلق علم وصف كردهاند: علم همه عالم به علي داد پيمبر چون ابر بهاري كه دهد آب به گلزار (دبير سياقي 1370: ص 136) بوبكر سيرت است و «علي علم» تا ابد من در دعا بلالش و در حكم قنبرش (خاقاني 1368: ص 221) بهر اثبات امامت گر بود قاضي عدل علم وجود و عفت و مرديش بس باشد گوا (ابن يمين فريومدي 1363: ص 10) زهي چشم و زهي علم و زهي كار زهي خورشيد شرع و بحر ذخّار (عطار 1368: ص 27) و گاه از ايشان با عنوان عقل و ديده ياد كردهاند: اي ...
امام علی (ع) در آیینه ی شاعران پارسی گو
از مـبـدأ وجـود تـا بـه اقصـای وجود وز ممکن غیب تـا بـه میدان شهود غواص خرد ز هر طرف خوض نمود دری چو علی نیافت در بحر وجود درباره ی وجود پربرکت حضرت مولی متقیان علی (ع) تاکنون کتب و مقالات و شعرهای بسیاری به رشته تحریر درآمده است و شاعران نیز هر کدام به اندازه ی وسع و بضاعت خود تلاش نموده اند تا زوایای گوناگون زندگی و ابعاد شخصیتی آن امام همام را نشان بدهند. براستی می توان گفت که ادبیات علوی در شمار مقدس ترین جلوه های ادبیات جهان قرار دارد. این ادبیات سرشار از مضامین زیبا در ذکر مناقب، صفات و خصوصیات اخلاقی امام علی (ع) است که در طول تاریخ از ابتدای شکل گیری ادبیات همواره می توان گفت وجود داشته و خواهد داشت. بایستی خاطر نشان ساخت که با ظهور دین اسلام رسول خدا و ائمه اطهار خود نیز نسبت به ادبیات و شعر عنایت ویژه ای داشته اند تا بدین وسیله بتوان مفاهیم و رویدادها را با زبان سحرآمیز شعر بیان کرد و این کار خصوصاً در بعد از واقعه ی جان گذار در طی سال 61 هجری قمری نمود بیشتری یافت خلاصه کلام اینکه پرداختن به زوایای گوناگون شخصیت امام علی (ع) از دیدگاه شعر و ادبیات دایره بسیار وسیع و گسترده ای است که در این نوشتار سعی شده گوشه ای از این زوایا را در خصوص امام علی در شعر شاعران پارسی گو بیان کنیم. پیرایه مردان خدا حیدر کرّار آن هم نسب و هم نفس احمد مختار آن حاجب بار در اسرار پیمبر آن مـیـر دلـیـر سپـه دیـن جهـان دار در خصوص تاریخ شعر آیینی می توان گفت که شروع اشعار دینی از شاعرانی چون کسایی مروزی و ناصرخسرو قبادیانی شکل گرفت و بعدها توسط قوامی رازی و محتشم کاشانی تکمیل شد و سپس شاعران دیگر نیز این گونه اشعار را در ذکر مناقب و مصائب پیشروان اولیای دین آغاز کردند. ناصرخسرو قبادیانی انسانی معتقد و باایمان و از ارادتمندان ائمه اطهار خصوصاً امام اول شیعیان بود بطوریکه وی با اشعارش ظلم و ستم دستگاه بنی امیه را افشا و به دفاع از مناقب علی (ع) و مکتب وی می پرداخت. ای امت بدبخت بر این زرفروشان جز کز خری و جهل چنین فتنه چرایند؟ خواهم که بدانم که مر این بی خردان طاعت ز چه معنی و ز بهر چه نمایند؟ و همچنین در خصوص سجایای اخلاقی امام در جای دیگر می گویند: آنچه علی داد در رکوع فزون بود زانکه به عمری بداد حاتم طایی که این بیت اشاره دارد به بخشیدن انگشتری امام علی (ع) در نماز خویش. و در بیت دیگر با اشاره به واقعه غدیر خم که حضرت به امامت برگزیده شد می گوید: علی آن یافت ...
حفظ غدیر به یاری شعر
حفظ غدیر به یاری شعر شعر شاعران نقش مهمی در حفظ غدیر در طول زمانهای ظلمانی داشته؛ چه قالب شعر پایدارتر است و مردم علاقه خاصی به آن دارند. از ساعتی که خطبه پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم پایان یافت، حسان بن ثابت اولین شعر را در حضور آنحضرت سرود و این الگوی روشنی برای شاعران شد تا در طول چهارده قرن با هنر خود غدیر را حفظ کنند و آن را به نسلهای بعد برسانند. جلوه ادبی شعر غدیر یکی از جلوههای ادبی غدیر شعرهای بسیاری است که درباره غدیر سروده شده است. این اشعار که به اصطلاح «غدیریه» نامیده میشوند، بسیار مورد توجه بوده، کتابهای مستقلی برای جمعآوری آنها تألیف شده است. جلوه ادبی دیگر غدیر نثرهای داستانی و حماسی درباره غدیر است که در به تصویر کشیدن غدیر نقش مهمی ایفا کرده است. تدوین کتب شعر غدیر برخی اشعار مربوط به غدیر جمعآوری، و این اسناد ادبی غدیر را به صورت مجموعههای تنظیم و عرضه کرده‌اند. برخی از این کتابها مستقلاً درباره اشعار غدیر است که نمونههایی از آنها نام برده می‌شود: عربی 1 . الغدیرُ فِی الکِتاب و السُّنَةِ وَ الأَدَب، علامه امینی؛ 2 . شُعَراء الغدیر، مؤسسة الغدیر، بیروت؛ 3 . الغدیرِ فِی الأَدَبِ الشَعْبی، حسین بن حسن بهبهانی؛ 4 . غدیریات، علامه امینی، (برگزیده از الغدیر)؛ 5 . غدیریات هادِفَة، سید طالب خرسان. فارسی 6 . غدیر در شعر فارسی، سید مصطفی موسوی گرمارودی؛ 7 . سرود غدیر، علامه سید احمد اشکوری، 2 جلد؛ 8 . شعرای غدیر از گذشته تا امروز، علامه محمد هادی امینی، 10 جلد؛ 9 . غدیر در شعر فارسی از کسایی مروزی تا شهریار تبریزی، محمد صحتی سردرودی؛ 10 . پاسداران حماسه غدیر، پرویز عباسی؛ 11 . بیعت با خورشید، اداره ارشاد خراسان؛ 12 . در ساحل غدیر، احمد احمدی بیرجندی؛ 13 . گلبانگ غدیر، محمد مهدی بهداروند؛ 14 . دریا در غدیر، ثابت محمودی؛ 15 . مهر آب خم، سید علی رضوی؛ 16 . یک جرعه از غدیر، شعرای قم؛ اردو 17 . صهبای غدیر، شعرای هند؛ 18 . ترانه غدیر، سید محمد رضا ساجد زید پوری. آماری از کتب شعر غدیر غدیریههای عربی در کتاب شریف الغدیر در یازده جلد به صورت جامعی تدوین شدهاست. همچنین کتاب شعراء الغدیر را مؤسسه «الغدیر» بیروت در دو جلد تدوین و چاپ کرده است. خطابه غدیر را عدهای از شعرای فارسی زبان به نظم آورده‌اند و در کتابهای سرود غدیر (2 جلد) شعرای غدیر از گذشته تا امروز (10 جلد) و غدیر در شعر فارسی از کَسائی مَرْوَزی تا شهریار تبریزی به صورت مبسوطی جمع آوری شده است. همچنین برای نمونه چهار عنوان چاپی از نظم فارسی غدیر ذکر می‌شود: 1 . خطبه الغدیر، اثر صغیر اصفهانی، با همکاری مرحوم عمادزاده. 2 . خطبه غدیریه، ...
ماجرای خواندنی شعر شهریار درباره امام علی(ع)
آیت الله العظمی مرعشی نجفی بارها می فرمودند شبی توسلی پیدا کردم تا یکی از اولیای خدا را در خواب ببینم . آن شب در عالم خواب , دیدم که در زاویه مسجد کوفه نشسته ام و وجود مبارک مولا امیرالمومنین (علیه السلام) با جمعی حضور دارند .
شعر زیبا درباره مولا علی
از علي آموز اخلاص عمل شير حق را دان مطهر از دغل مولوی اي دل سخن از شه نجف کن مداحي غير برطرف کن محتشم کاشانی گزينم قران است و دين محمد همين بود ازيرا گزين محمد ناصر خسرو السلام اي عالم اسرار رب‌العالمين وارث علم پيمبر فارس ميدان دين محتشم کاشاني
شعر کاروان کربلا از شهریار
<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> شیعیان دیگر هوای نینوا دارد حسین روی دل با کاروان کربلا دارد حسین از حریم کعبه ی جدش به اشکی شست دست مروه پشت سر نهاد، اما صفا دارد حسین می برد در کربلا هفتاد و دو ذبح عظیم بیش ازین ها حرمت کوی منا دارد حسین پیش رو راه دیار نیستی، کافیش نیست اشک و آه عالمی هم در قفا دارد حسین بسکه محمل ها رود منزل به منزل با شتاب کس نمی داند عروسی یا عزا دارد حسین رخت و تاراج حرم چون گل به تاراجش برند تا به جایی که کفن از بوریا دارد حسین بردن اهل حرم دستور بود و سرّ غیب ورنه این بی حرمتی ها کی روا دارد حسین سروران، پرانگان شمع رخسارش ولی چون سحر روشن که سر از تن جدا دارد حسین سر به قاچ زین نهاده، راه پیمای عراق می نماید خود که عهدی با خدا دارد حسین او وفای عهد را با سر کند سودا ولی خون به دل از کوفیان بی وفا دارد حسین دشمنانش بی امان و دوستانش بی وفا با کدامین سر کند، مشکل دوتا دارد حسین سیرت آل علی (ع) با سرنوشت کربلاست هر زمان از ما یکی صورت نما دارد حسین آب خود با دشمنان تشنه قسمت می کند عزت و آزادگی بین تا کجا دارد حسین دشمنش هم آب می بندد به روی اهل بیت داوری بین با چه قومی بی حیا دارد حسین بعد ازینش صحنه ها و پرده ها اشک است و خون دل تماشا کن چه رنگین سینما دارد حسین ساز عشق است و به دل هر زخم پیکان زخمه ای گوش کن عالم پر از شور و نوا دارد حسین دست آخر کز همه بیگانه شد دیدم هنوز با دم خنجر نگاهی آشنا دارد حسین شمر گوید گوش کردم تا چه خواهد از خدا جای نفرین هم به لب دیدم دعا دارد حسین اشک خونین گو بیا بنشین به چشم شهریار کاندرین گوشه عزایی بی ریا دارد حسین
جلوه های امام رضا(ع) در شعر فارسی
به نام خداوند جان وخرد موضوع: جلوه های امام رضا(ع) در شعر فارسی نگارش: غلامرضا هاتفی چکیده: سیمای امام رضا(ع) در شعر فارسی ادبیّات فارسی از ابتدا تاکنون مطابق اسناد ومدارکی که ثبت وضبط شده در مدیحه سرایی ومصیبت سرایی اهل بیت پیامبر وسایر اشعار بسیار غنی وپر بار بوده است واکثر قریب به اتفّاق شعرا ونویسندگان کوشیده اند تا با هم در آمیختن عواطف واحساسات خود به مدح ومنقبت خاندان نبّوی پرداخته وآثار ارزشمندی را به ساحت مقدس ائمه ی اطهار تقدیم نمایند ونهایت سعی شان این بوده که عشق درونی خویش را در قالب اشعار والفاظ ناب به شنوندگان عرضه نمایند .بنابر این می توانیم ادعا کنیم که عشق ومحبت به خاندان پیامبر در ادبیّات ما پیشینه ای بسیار کهن دارد وچون این الفاظ از ژرفای درون وباطن انسانهای عاشق بر خواسته بر روح وروان خواننده تاثیری ژرف می گذارد . سیمای هشتمین اختر آسمان امامت وولایت ،حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع)را در ایام ولادت وشهادت در آیینه ی ادبّیات منظوم در چند دیوان شعر بررسی می نماییم. واژگان کلیدی: عشق، ادبّیات، امام رضا(ع) ، شعرسنتی فارسی،شعر نو ،مدح ومنقبت مقدّمه: ادبیّات گران سنگ وگرانقدر فارسی از ابتدا که تاریخ آن را ضبط کرده اند ودر دست است تا زمان حاضر ،در مدیحه سرایی ومصیبت سرایی آل رسول وسایر اشعار عرفانی واندرز ی واجتمایی ،بسیار غنی وسرشار است ،وبسیاری از شاعران ونویسندگان وخطبا کوشیده اند تا با در هم آمیختن عواطف واحساسات وتخیّل به مدح ومنقبت خاندان نبوی پرداخته وآثار ارزشمندی را به ساحت مقدّس ائمه ومخاطبان واهل ادب تقدیم نمایند ومنتهی سعی شان این بوده است که عشق درونی خویش را در قالب اشعار والفاظ ناب به شنوندگان عرضه کنند. بنابر این می توانیم ادعا کنیم که عشق ومودّت به خاندان نبّوی در ادبّیات ما سابقه ای بسیار کهن دارد.در شعر فارسی ،ستایش آل پیامبر وگرایش به علی (ع) وخاندان اواز سده ی چهارم هجری آغاز شد ه،وشمار این شعر ها(آنچه در دست ماست ) در سراسر حکومت سامانیان ،غزنویان ، سلجوقیان وخوارزمشاهیان بسیار اندک است.وطنین چنین عشقی در ادبیّات سایر ملل ، نسبت به پیشوایان دینی ،آن گونه که در ادبیّات ارزشمند ما هست ،کمتر یافت می شودولذا این الفاظ چون از ژرفای درون وباطن انسان های عاشق بر می خیزد، برذهن ودرون خواننده نیز تأثیری مضاعف ودوچندان دارد آن چه در این مقاله فراهم آمده ،نمونه شعر شاعران در مدح حضرت رضا(ع) از آغاز تا زمان حال می باشدوچون قرن دهم آغاز به رسمیت شناختن مذهب تشیع در ایران است ودر این دوره است که قسمت مهمی از شعر فارسی را مدیحه ها ...
معرفی کتاب - حضرت امام علی (ع)
حضرت امام علی علیه السلام شعر : حسین میرزایی ( ملک ) تصویرگر : حامد غفاریان ناشر : برکات اهل بیت علیهم السلام موضوع : شعر مذهبی برای کودکان گروه سنی : الف ، ب قیمت : ۶۰۰ تومان