روستای ترکمن ده
معرفی روستای پنج پیکر سیاسی ترین روستای غرب استان گلستان
روستای پنج پیکر از توابع شهرستان بندر ترکمن بوده که در ده کیلومتری این شهرستان قرار دارد. از شمال به روستای بصیر آباد از جنوب به روستای قره قاشلی از شرق به خواجه لر و از غرب به هاشمنلی . پنج پیکر یکی از مهم ترین روستاهای منطقه از نظر علمی می باشد چرا که بزرگان زیادی از این روستا در پست های مهم قرار گرفتند که از جمله انها دکتر ایری ،جبار وردی ایری، دکتر مجید اونق،عالم الله ایری،قره قول و ... جالب اینکه در هر دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی حداقل سه الی چهار کاندیدا هم از این روستا سربلند میکنند که همیشه هم در شهرستان ترکمن مدعی می باشند. از کاندیداهای حاضر مجلس نهم در حوزه غرب استان گلستان سه نفر از این روستا می باشند دکتر ایری - مهندس ایری و عبدالحکیم فیروزی جالب اینجاست که شهید دکتر عظیم گل هم که نماینده مجلس بود نیز متولد این روستا بودند. در مجموع تا به امروز پنج پیکر دو نماینده مجلس (دکتر عظیم گل و دکتر ایری)را در خود پرورانده است .
روستای اردمه و ترکمنها
حکیم قارقی: امروز صبح [پنجشنبه 19 خرداد 1390] به‌طور اتفاقی شبکه سه برنامه «کوچه باغ» را مشاهده می‌کردم که سفری داشتند به روستای «اردمه» از توابع نیشابور در استان خراسان رضوی. در یکی از بخش‌های این سفر، رئیس شورای روستا در مورد نام این روستا حرف‌های جالبی زد. گفت: اردمه به معنی دژ مستحکم است که کلمه‌ای ترکی بوده و مربوط به حضور افرادی از ترکمن‌صحرا در این منطقه است. به قول ایشان، حدود سیصد سال پیش این روستا یکی از روستاهای ثروتمند بوده و از این رو، از ترکمن‌صحرا مستقیماً به جهت این روستا حرکت میکنند، ولی با مقاومت مردم روستا شکست می‌خورند. الان در قبرستان نزدیک روستا ده نفر از ترکمنها مدفون هستند. به این خاطر نام روستا شده اردمه. این مسأله را نقل کردم تا اگر دوستان تأیید یا تکذیبی داشتند، دریغ نکنند. بالاخره بحثی تاریخیست...
روستای ده نمک
معرفی روستای ده نمک روستای ده نمک در مختصات جغرافيايى 52 درجه و 43 دقيقه طول شرقى و 35 درجه و 15 دقيقه عرض شمالى واقع شده است. ارتفاع اين روستا از سطح دريا‌هاى آزاد 901 متر است. ده نمک شرقى ترين روستاى شهرستان آرادان است. رشته کوه‌هاى البرز در شمال آن و دشت کوير در جنوب آن قرار دارد. اين روستا تا آرادان 23، تا گرمسار 35، تا سمنان 75 و تا تهران144 کيلومتر فاصله دارد. ده نمک هم اکنون در جنوب جاده اصلى تهران- مشهد قرار دارد. پيشتر اين جاده ترانزيتى از داخل روستا مى‌گذشت. راه آهن تهران- مشهد نيز از جنوب اين روستا مى‌گذرد و داراى ايستگاه راه آهن مى‌باشد. ده نمک در حال حاضر تابع دهستان کهن آباد شهرستان آرادان از استان سمنان است. روستاى ده نمک يکى از روستاهاى مهم و تاريخى شهرستان آرادان است که بر سر راه تاريخى رى به خراسان قرار داشته و يکى از منازل بين راه در اين مسير پرتردد محسوب مى‌شد، به همين دليل از گذشته‌هاى دور، اين روستا از رونق قابل توجهى برخوردار بوده است. اين رونق ديرپا تا قبل از ورود ماشين به جاده‌ها ادامه داشت. ولى پس از آن کم کم از اهميت آن به عنوان يک منزل بين راهى اهميت کاسته شد و به فراموشى سپرده شد و به دليل دورى از مرکز شهرستان و نبود امکانات زيربنايى و رفاهى جمعيت آن نيز کاهش يافت. ولى اين فراموشى ديرى نپاييد و به دليل موقعيت ممتاز جغرافيايى و قابليت‌هاى ويژه آن از جمله وجود منابع گردشگرى و ميراث فرهنگى، اراضى وسيع کشاورزى، معادن فراوان گچ و سولفات سديم و.... مجدداً دوران رونق و شکوه آن آغاز شد. با مرمت کاروانسراى شاه عباسى و استفاده از آن به منظور برپايى مراسم مختلف علمى، فرهنگى و ملى، وجهه تاريخى و فرهنگى روستا احياء شد. موقعيت ويژه جغرافيايى ده نمک باعث شد اين روستا مجدداً به عنوان يک منزل بين راهى و به اصطلاح امروزى ‹‹مجتمع خدمات رفاهى بين راهي›› براى مسافران مطرح شده و مورد توجه قرار گيرد. به عبارت ديگر نقش آن به عنوان يک منزلگاه تاريخى بين راهى احياء گردد. احداث کارخانه عظيم سولفات سديم و بهره بردارى از معادن کويرى، آغاز دوره جديدى در حيات اقتصادى روستا بود. پس از آن کارخانجات ديگرى از جمله سيمان، گچ و... در اطراف روستا احداث شدند و با احداث باغات پسته در اراضى زراعى، تغييراتى نيز در شيوه کشاورزى روستا پديد آمد. واقع شدن اين روستا بر سر جاده رى – خراسان و عبور کاروانيان و زائرين امام رضا(ع) و از جمله جغرافيدانان و سفرنامه نويسان باعث شده است که اطلاعات ذيقيمتى از جغرافياى تاريخى اين منطقه در کتاب‌هاى تاريخى و جغرافيايى البته به صورت پراکنده ثبت گردد. شاهراه بزرگ خراسان از سراسر ايالت ...
معرفي شهرستان تركمن
از آنجا كه قرنجيك يكي از روستاهاي شهرستان تركمن (شهرستاني داراي جاذبه هاي توريستي بسيار) است تصميم گرفتم در اين قسمت مختصري از معرفي اين شهرستان رو براي مسافران عزيز نوروزي قرار دهم مطلب زير از پايگاه اطلاع رساني استان گلستان گرفته شده است: "بندر ترکمن شهري است در غربي ترين نقطه ترکمن‌صحراي ايران که هم اکنون در تقسيمات کشوري جزو استان گلستان قرار گرفته است. شهرستان ترکمن شامل سه شهر گميش‌تپه، سيمين‌شهر و بندر ترکمن است و از جمعيت 200 هزار نفري آن حدود 90% آنرا ترکمنها تشکيل مي دهند. شهر بندرترکمن در سال 1306 توسط رضاشاه بنياد نهاده شد و نام پيشين آن بندرشاه بوده است و داراي جاذبه هاي گردشگري فراواني است .اين شهر در ده کيلومتري کوه و جنگل (از سمت جنوب)؛ در 10 کيلومتري بيابانهاي ترکمنستان و در ساحل دريا قرار دارد و جزيره زيباي آشوراده و اسکله تاريخي آن که نقش مهمي را در جنگ جهاني دوم داشته است از جلوه هاي گردشگري اين شهرستان بشمار مي آيند که توضيحات بيشتري درباره اين جزيره خواهيم داد .يكي از جلوه‌هاي تماشايي استان گلستان، همچون ساير نواحي شمالي ايران، وجود روستاهاي زيبا بويژه در دل جنگل‌هاي آن است.گذرازاين روستاهاوبازديدازآداب ورسوم آنان وتوقف دركنارمردم باصفا و مهربان آنها، خاطره‌اي فراموش ناشدني براي هرعلاقه‌مندبه سفروتفرج فراهم مي‌آورد. ازجمله اين روستاها مي‌توان به ناحيه روستايي آشوراده اشاره كرد. آشوراده از جمله نقاط ديدني و تماشايي استان گلستان و از توابع شهرستان بندرتركمن است كه دربيست و پنج كيلومتري مركز استان يعني شهر گرگان واقع شده است.آشوراده به شكل جزيره است و آب و هواي معتدل مرطوب دارد. زبان مردم اين جزيره فارسي و تركي است. همه مردم مسلمان و پيرو مذهب شيعه يا سني هستند. اين جزيره زيستگاه مناسبي براي انواع جانوران است وهمواره يكي ازجزيره‌هاي ديدني وتوريست‌پذيراستان گلستان محسوب شود.تماشاي صيدماهيان خاوري،اسكله،تأسيسات بندرتركمن سواحل جزيره آشوراده از جاذبه‌هاي اين ناحيه به شمار مي‌آيد. دوشنبه بازار بندرترکمن از ديدني هاي ديگر اين شهر ترکمن نشين است که در آن صنايع دستي ترکمن به ارزانترين قيمت عرضه مي شود.اين شهر در 375 کيلومتري شمال خاوري تهران و در 26 کيلومتري گرگان (مرکز استان گلستان) واقع شده است. جاذبه هاي طبيعي..درياچه ها درياي خزر مهم‌ترين منابع آبي جذب جهانگرد در استان گلستان، درياي خزر و سواحل زيباي آن با چشم‌اندازها و مناظر بسيار بديع، دلنشين و ديدني است و همواره مسافران بسياري را از دور و نزديك به سوي خود جلب مي‌كند. درياي مازندران از ظرفيت‌ها و قابليت‌هاي ...
گله های شتر در دشتهای كمش دپه و تركمن صحرا
گله شتر در شمال شهر كمش دپهیک روز با شترداران ترکمن صحرانگهبان گلهزیر آسمان وسیع و دشت پهناور، شتربان سوار یکی از شتران، آن ها را به سمت چراگاهشان هدایت می کند و مراقب است که هیچ کدامشان از گله دور نیفتند؛ این کاریست که ترکمن های این منطقه از استان گلستان سالهاست که آباء و اجدادی انجام می دهند... صحرانوردان ترکمنبه ترکمن صحرا که می رسی، دشت های وسیع و آسمانش به استقبالت می آید. نسیم صبحگاهش در آغوشت می گیرد و تو را به مهمانی قومی می برد که سالها در گرو کوچ داشته اند و امروز بند زمینند و مقیم و یکجانشین. آنها هنوز خاطرات آن روزها را از یاد نبرده اند. یادگاری گرانبها از آن خاطرات را با خود نگه داشته اند. روزگاری نه چندان دور، ترکمن ها آلاچیق و اسباب زندگی شان را بار شتر می کردند؛ حیوانی که به خاطر خیر و برکتش آن را بزرگ و عزیز می دانند. شتر یک کوهانه ترکمن صحرا به خاطر شیردهی اش معروف است و شیر شتر و به قول ترکمن ها «دیه چال» که سرشار از آهن و کلسیم است، هنوز از نوشیدنی های محبوب این قوم محسوب می شود. این یادگار دوره کوچ، عروسان قرمز پوش ترکمن را به خانه بخت برده است و مادران ترکمن برای گرامی داشتنش، نقش او را بر بافته هایشان یافته اند. شتر برای ترکمن ها پیام آور برکت و طاقت است. آنها هنوز از این یادگار به خوبی مراقبت می کنند و در مناطقی چون گمیشان، بندرترکمن، آق قلا، گنبد و مراوه تپه به پرورش آنها مشغولند. اینجا نزدیک مرز ترکمنستان در استان گلستان است و ساربان های شتر اهل روستای «قرنجیک پور امان» هستند. در این صحرا کومه ای برپا شده است و در کنار کومه دو اتاق کوچک از سنگ و سیمان. اجداد ترکمن ها در قدیم کوچ نشین بودند و آلاچیق یا به زبان محلی «اوی»(OY) را بار شترها می کردند و با خود این طرف و آنطرف می بردند. آلاچیق ترکمن ها در قدیم چوبی بود و سقفی کروی شکل داشت که با نمد پوشانده می شد. در آلاچیق های اصلی، دیواره و سقف جدا و چوب های کمانی شکل سقف روی دیواره سوار می شدند؛ یعنی همان شکلی که امروز کمابیش دیده می شود. اما نوع دیگری که به خصوص برای چوپان ها برپا کردن و چیدنش راحت تر است، همین نوع است که تنها با چوب سقف ها و پوشاندن آنها با نمد برپا می شود و به آن «گت تیکمه» (gottikme) می گویند. خوبی گت تیکمه این است که چوپان وقتی شب در آن می خوابد، همه صداهای اطراف را می تواند به راحتی بشنود و اگر خطری متوجه گله شد زود از آن با خبر شود. سایه و چای و رخوتزیر سایه کومه ترکمنی، وسط ظهر آرمیدن و چای خوردن یادگار سالهای دوری است که ترکمن های کوچ نشین در دشت ها، گله های بزرگ شتر را نگهبانی می کردند. رخوت ظهر را چایی که ...
جواهری ناشناخته به اسم ترکمن صحرا
استان گلستان با بیش از ۲۲ هزار کیلومتر مربع وسعت، دارای ۹ شهرستان است که در همگی آنها، آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی به گونه ای نابرابر در مسیر گردشگران و بخصوص زائرانی که قصد عزیمت به مشهد مقدس را از جاده شمال دارند، پراکنده شده است.مهمترین ویژگی استان گلستان را علاوه بر طبیعت بکر و زیبایش، ساکنان بومی و اغلب ترکمن آن با آداب و رسومی خاص تشکیل می دهند. شگفت انگیزی شیوه زندگی ترکمن ها معیشت آنها و پیوند دیرینه شان با اسب در نوع خود جاذبه ای را برای گردشگران داخلی و خارجی در استان گلستان فراهم کرده است.فراموش نکنیم که برخلاف دیگر استان ها و شهرهای شمالی کشور، در استان گلستان نباید به دنبال لهجه های گیلکی، مازندرانی، تالشی یا حتی شعباتی از آنها باشیم، چراکه اقوام ساکن در این استان را اکثرا ترکمن های بومی استان یا ترکمن های کوچنده از نقاط دیگر کشور به این منطقه تشکیل می دهند که به زبان ترکمنی سخن می گویند.ترکمن صحرا و شهرستان گنبد کاووس، دو مرکز مهم اقامت ترکمن ها در استان گلستان هستند. گلستان در یک نگاه: سامانی که امروزه با نام ترکمن صحرا نامیده می شود، در روزگاران باستان دهستان نام داشت. قوم ده یا داه، یکی از تیره های ایرانی نژاد بودند و به زبان نزدیک به فارسی میانه سخن می گفتند. پارت ها که سده های طولانی بر ایران فرمانروایی کردند به خاندانی به نام پرنی که زیرمجموعه ای از قوم داه بود، تعلق داشتند. مردم امروزی دشت ترکمن صحرا در استان گلستان آمیزه ای از بومیان داه و ترکمن تبارهای آمده از آسیای میانه هستند. زبان ترکمنی، یکی از زبان های ترک تبار است. بزرگترین شهر ترکمن نشین ایران، گنبد کاووس است که البته در شهر گنبد کاووس، مردمانی از فارس های بومی، آذربایجانی ها و کوچیدگانی از دیگر جاها نیز ساکن هستند.شهرستان گنبد کاووس در بخش شرقی استان گلستان واقع شده که از طرف شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از غرب به شهرستان مینودشت و از طرف شرق به شهرستان علی آباد کتول محدود است.گنبد کاووس دارای زیبایی های طبیعی و تاریخی فراوانی است که از معروف ترین آثار آن می توان به میله گنبد کاووس که بلندترین بنای آجری جهان است، اشاره کرد. میله گنبد کاووس، مقبره قابوس بن وشمگیر و متعلق به سده چهار هجری است. این برج آجری به ارتفاع ۶۰ متر در سال ۳۹۷ هجری قمری به دستور شمس المعالی قابوس بن وشمگیر به شکل استوانه در مرکز شهر گنبد کاووس احداث شد. از دیگر جاذبه های دیدنی گنبد کاووس، آبشار خان بین در شش کیلومتری جنوب این شهر است که در میان جنگل های انبوه شیرآباد با ارتفاعی بالغ بر ۲۰ متر واقع شده است. ...
مسکن ترکمن ها
خانه ترکمن در روستاهای قديمی اوبه ای است که از اوی های گلی بوجود آمده است. خانه هايي به شکل مستطيل های دراز با تعداد زيادی اطاق و ايوان و حياطی مشترک که در آن هر اطاق ، همانند اوی ، خانواده ای هسته ای يا گسترده را در خود جای می دهد. هر روستای ترکمن ، خانواده های هر تيره و يا خانواده هايي از تيره های يک طايفه را در کنار هم دارد. اين خانه ها در روستاهای کوهستانی چنان در هم فرو رفته اند که به سختی می توان حد و مرزشان را از يکديگر تشخيص داد. روستاهای ترکمن نشين در ارتباط با طبيعت منطقه و نيز همسايگی با طوايف ديگر به دو شکل بنا شده اند. در مناطقی که ساکنين روستا احساس امنيت بيشتری می کرده اند، خانه ها حتی خانه های خويشاوندان نزديک دور از هم ساخته شده اند و در مناطقی که خطر هجوم همسايگان وجود داشته است خانه های تکيه داده بهم با ديوارهای بلند روستاهايي در مانند پديد آوردند. اين خانه ها که بيشتر در نقاط کوهستانی بين نخورها و تکه ها و گوگلان ها ديده می شود روستاهای پلکانی را پديد آورده اند. ديوارهای بلند کاهگلی بعضی از اين روستاها با خانه هايي دارای سقف هايي از تنه های سرخ رنگ درخت ارس آنها را به قلعه ای افسانه ای بدل می کند که بر سر هر خانه اش جمجه سر گاو برای رماندن ارواح شيطانی نصب شده است . خانه های گلی دو طبقه روستا دارای بالکن مسقف است که هم محل مسکونی و هم محل کار و ارتباط نسل های مختلف يک خانواده بزرگ ساکن در اطاق های متعدد است. ايوان محل اجاق خانوار ها نيز می باشد و در ايوان ها طاقچه های ديواری محل نگهداری ابزار و وسايل کار به حساب می آيند. ديوارها ، ايوان ها و اطاق ها معمولا با نقش شاخ قوچ و نماد های باستانی تزيين شده اند. در قسمت بالای اطاق مانند داخل اوی يک بوقه دراز به نام «بورتلر» قرار دارد که رختخواب ها را بر روی آن می گذارند در اکثر اطاق ها يک دار قالی نيز بر کف اطاق مستقر است. در های رنگين به همراه ستون هايي با سر ستونی به شکل شاخ قوچ و علامت های چوبين دفع شر بر فراز خانه ها سيمای روستای ترکمنی را کامل می کند. شکل ديگر روستا های ترکمن از خانه هايي با يک يا دو اطاق خشت و گلی و يک ايوان تشکيل می شود که اکثرا يک طبقه و گاه دو طبقه است. اين خانه ها که پراکندگی شان ، پراکندگی اوی ها در مراتع زمستانی و هنگام بهار را - که به نيروی کار چندانی احتياج نيست - به خاطر می آورد بيشتر در بخش های ترکمن صحرا ديده می شود. روستاهای ساحل دريا مانند چپاقلی دارای خانه های دو اشکوبه با سقف شيروانی و کومه های ماهيگيری هستند که ستون هايي با سر ستون شاخ قوچ در ايوان آنها يادآور مبداء ساکنان آن است. شهر های ترکمن نشين بجز گوميشان ( با خانه ...