در مورد عید فطر
عید فطر در شعر فارسی
عید سعید فطر مبارک باد روزه‌گیران جهان منتظر ماه نو اند عید فطر در شعر فارسی محمدکاظم کاظمی شاعر معاصر افغان در یادداشتی بخش هایی از بازنمود عید فطر در شعر فارسی را مورد بررسی قرار داده است . این بیت، یکی از صدها بیت از گنجینة شعر فارسی است که در آن، میان هلال عید و ابروی نگار مقارنتی دیده می‌شود. این، یکی از مضمون های رایج و شایع شعر فارسی است و البته کمتر به زیبایی بیت بالا پرورانده شده است. باری، عید فطر، یکی از زمینه‌های مهم محتوایی شعر فارسی است، و نه تنها در حوزة محتوایی، که در حوزة مضمون‌سازی نیز با جلوة تمام حضور دارد. در دیوان اکثر شاعران بزرگ کهن، اشاراتی به اجمال یا تفصیل به عید فطر می‌توان یافت و جالب این که این عید، بیش از دیگر اعیاد اسلامی، مورد توجه و نظر شاعران ما بوده است. به‌راستی چرا این گونه است؟ شاید این توجه ویژه، از این روی باشد که رخ‌نمودن عید فطر، تأثیر محسوس‌تر و ملموس‌تری بر زندگی و سلوک فردی و اجتماعی جامعة اسلامی می‌گذارد، به‌ویژه بر شاعران، به دلایلی که خواهیم گفت. با عید فطر، آدمیان دوباره به بسیار چیزهایی دست می‌یابند که یک ماه تمام از آنها به طور مطلق یا نسبی برحذر بوده‌اند. و بسیاری از این چیزها، چه به واقع و چه به مجاز، چه در کسوت مادی و چه در هیأت معنوی، در زندگی شاعران ما حضوری جدّی داشته‌است. با این ملاحظه، هر گروه از شاعران، به مناسبت دلبستگیهای خویش، نگاهی ویژه به عید فطر داشته‌اند و به نوعی از رسیدن آن اظهار خرسندی کرده‌اند. این نگاهها را می‌توان در یک دید کلی، چنین دسته‌بندی کرد. 1. نگاه عشرت‌جویانه. هیچ نمی‌توان منکر عشرت‌جویی اهالی قدرت در ادوار مختلف تاریخی بود و نمی‌توان تصوّر کرد که شاعران درباری نیز در این عشرت‌جویی شریک و سهیم نبوده‌اند. شعر درباری ما شعری است بسیار زمینی، توأم با شادخواری و کام‌جویی. و برای این گونه شعر و شاعران، ماه مبارک رمضان همواره ناگوار بوده‌است. آنان چه به میل خویش و چه به اکراه و اجبار، در این ماه از می و مطرب کناره می‌گرفتند و البته در تمام این سی روز، منتظر هلال عید بودند تا دوباره بر سر کار همیشگی آیند. چنین است که در شعر این شاعران، ستایش عید توأم است با بدگویی شدیدی از ماه مبارک رمضان. و عید هم فقط از همین زاویه نگریسته می‌شود که درهای بسته را بازمی‌گشاید. ببینید که فرخی سیستانی چگونه به بهانة آمدن عید، ماه رمضان را می‌نکوهد. روزه از خیمة ما دوش همی‌شد به شتاب // عید فرخنده فراز آمد، با جام شراب // چه توان کرد اگر روزه ز ما روی بتافت؟ // نتوان گفت مر ...
مقاله ای در مورد عید فطر
عید فطر یکی از دو عید بزرگ اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشماری وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه گذرانده و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند می طلبند; اجر و پاداشی که خود خداوند به آنان وعده داده است. امیر المؤمنین(ع) در یکی از اعیاد فطر خطبه ای خوانده اند و در آن مؤمنان را بشارت و مبطلان را بیم داده اند: خطب امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) یوم الفطر فقال: «ایها الناس! ان یومکم هذا یوم یثاب فیه المحسنون و یخسر فیه المبطلون و هو یوم اشبه بیوم قیامکم، فاذکروا بخروجکم من منازلکم الی مصلاکم خروجکم من الاجداث الی ربکم و اذکروا بوقوفکم فی مصلاکم وقوفکم بین یدی ربکم، و اذکروا برجوعکم الی منازلکم رجوعکم الی منازلکم فی الجنة. عباد الله! ان ادنی ما للصائمین و الصائمات ان ینادیهم ملک فی آخر یوم من شهر رمضان ابشروا عباد الله فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم فانظروا کیف تکونون فیما تستانفون.» (11) ای مردم! این روز شما روزی است که نیکوکاران در آن پاداش می گیرند و زیانکاران و تبهکاران در آن مایوس و ناامید می گردند و این شباهتی زیاد به روز قیامت دارد. پس با خروج از منازل و رهسپاری به سوی جایگاه نماز عید، خروجتان را از قبر و رفتنتان را به سوی پروردگار به یاد آورید، و با ایستادن در جایگاه نماز، ایستادن در برابر پروردگارتان را یاد کنید، و با بازگشت به سوی منازل خود، بازگشتتان به سوی منازلتان در بهشت برین را متذکر شوید. ای بندگان خدا. کمترین چیزی که به زنان و مردان روزه دار داده می شود، این است که فرشته ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می دهد و می گوید: هان! بشارتتان باد، ای بندگان خدا که گناهان گذشته اتان آمرزیده شد! پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید؟ عارف وارسته، «میرزا جواد آقا ملکی تبریزی » درباره عید فطر آورده است: «عید فطر روزی است که خداوند آن را از میان دیگر روزها برگزیده است و مخصوص هدیه بخشیدن و جایزه دادن به بندگان خویش ساخته است. خداوند به آنان اجازه داده است تا در این روز نزد حضرتش گرد آیند و بر خوان کرم او بنشینند و ادب بندگی به جای آرند; چشم امید به درگاه او دوزند و از خطاهای خویش پوزش خواهند; نیازهای خویش به نزد او آرند و آرزوهای خویش از او خواهند. و نیز آنان را وعده و مژده داده است که هر نیازی به او آرند، برآورد و بیش از آنچه چشم دارند به آنان ببخشد، از مهربانی و بنده نوازی، بخشایش و کارسازی در حق آنان روا دارد که گمان نیز نمی برند.» ...
بیست حدیث در مورد عید سعید فطر
بیست حدیث در مورد عید سعید فطر1- در کتاب «فقیه» از امام صادق علیه السّلام روایت شده که (ضمن حدیثى) فرمود: سنت بر آن جارى شده که آدمى روز «عید فطر» قبل از رفتن براى خواندن نماز عید در مصلّى، افطار کند. ولى در «عید قربان» بعد از آن2- در کتاب «کافى» از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود: پدر بزرگوارم در روز «عید فطر» وقتى براى نماز به بیابان میرفت، نمیگذاشت- فرش یا- حصیرى زیر پایش بیندازند، و میفرمود: این روزى است که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در آن به بیابان میرفت، و سپس جبهه شریفش را روى زمین مینهاد (و نماز میکرد).3- از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود: روز عید فطر یا اضحى به رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله گفتند چه شود در مسجد خودت نماز عید بخوانى؟. پاسخ داد: دوست دارم (در بیابان باشم) و بدنم را بتمام افقهاى آسمان آشکار کنم.4- على علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله عصایى داشت که ته آن آهن نوک تیزى قرار داشت، بر آن تکیه مىکرد و روزهاى عید [فطر و قربان] و در سفرها آن را همراه مىبرد و در نماز جلو خود مىنهاد [تا حریم نمازش باشد]5- امام باقر علیه السّلام فرمود: از سنّت است که اهل هر شهرى براى نماز عید فطر و قربان به سوى صحرا بیرون روند، مگر اهل مکه که آنان در مسجد الحرام نماز عید مىخوانند6- على علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله روز عید فطر هنگامى که مىخواست براى نماز عید به سوى مصلّى بیرون رود قبلا با چند دانه خرما یا کشمش افطار مىنمود.7- سعید نقّاش گوید: امام صادق علیه السّلام به من فرمود: آگاه باش که در عید فطر تکبیر گفتن از سنّت است. گفتم: چه زمانى باید گفت؟ فرمود: بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید فطر و بعد از نماز صبح عید و بعد از نماز عید فطر، سپس تکبیرات را قطع کند.8- از رسول خدا- صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم- رسیده است که فرمود:«انّ یوم الجمعة سیّد الایّام و اعظمها عند اللَّه تعالى و اعظم من یوم الفطر و یوم الاضحى، و فیه خمس خصال: خلق اللَّه فیه آدم، و اهبط فیه آدم الى الارض، و فیه توفّی اللَّه آدم، و فیه ساعة لا یسأل اللَّه تعالى فیها احد شیئا الّا اعطاه ما لم یسأل حراما، و ما من ملک مقرّب و لا سماء و لا ارض و لا ریاح و لا جبال و لا شجر الّا و هو یشفق یوم الجمعة ان تقوم السّاعة فیه».یعنى: «همانا جمعه آقاى روزها و با عظمتترین آنها نزد خداوند تعالى است، بلکه از عید فطر و قربان هم برتر است. این روز، پنج خصلت دارد:اوّل: خداوند متعال حضرت آدم- علیه السّلام- را در این روز خلق فرمود.دوّم: آن حضرت را در همین روز از بهشت بر زمین فرود ...
تناقض میان نظر برخی مراجع تقلید درباره روز عید فطر با فتاوای آنان
اعلام روز دوشنبه به‌عنوان عید سعید فطر از سوی برخی مراجع محترم تقلید در حالی انجام شد که رهبر معظم انقلاب به‌عنوان ولی‌فقیه و حاکم شرع، حکم به عید بودن روز یکشنبه دادند. این اعلام نظر از سوی برخی مراجع تقلید مانند آیات عظام وحید خراسانی، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، موسوی اردبیلی و افرادی مانند صانعی و منتظری با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد. برخی صاحب‌نظران در این زمینه معتقدند شأن مرجع تقلید افتا است و نه ورود به مصداق، به این معنی که مرجع تقلید با فتوا دادن درخصوص راه‌های ثابت شدن اول ماه، تشخیص مصداق را برعهده مقلد می‌گذارد. از سوی دیگر برخی نیز تأکید دارند اساساً اعلام عید فطر، شأن حکومتی و در صلاحیت حاکم شرع است و نه هر فرد دیگری. بر این مبنا، حتی چنانچه اول ماه بر یک مرجع تقلید محرز نشد و یا یک روز زودتر از حاکم شرع بر او محرز شد، وی نباید آن را اعلام عمومی کند. با این‌همه، بررسی موردی فتاوای این مراجع محترم نشان می‌دهد که به‌جز آیت‌الله وحید خراسانی و آیت‌الله سیستانی، هر 3 مرجع محترم دیگر، یکی از راه‌های ثابت شدن اول ماه را حکم حاکم شرع می‌دانند و با این اوصاف، مشخص نیست چرا در این زمینه برخلاف فتوای خود عمل کرده‌اند. در مسئله 1739 رساله توضیح‌المسائل آیت‌الله صافی گلپایگانی در خصوص راه پنجم ثابت شدن اول ماه آمده است: «پنجم- آن كه حاكم شرع حكم كند كه اول ماه است.» همچنین در مسئله 1740 تأکید شده است: اگر حاكم شرع حكم كند كه اول ماه است، كسى هم كه تقليد او را نمى كند، بايد به حكم او عمل نمايد ولى كسى كه مى داند حاكم شرع اشتباه كرده، نمى تواند به حكم او عمل نمايد. روشن است که براساس این فتوا، تنها دلیل عدم تبعیت از حکم حاکم شرع، علم به اشتباه او است و این در حالی است که با اعزام 150 گروه استهلال به نقاط مختلف کشور که احتمال استهلال در آن نقاط با محاسبات نجومی بیشتر بود و تصویربرداری از لحظه استهلال، احتمال اشتباه حاکم شرع منتفی است. همچنین در مسئله 1456 رساله آیت‌الله مکارم شیرازی نیز راه پنجم ثبوت اول ماه، حکم حاکم شرع دانسته شده و آمده است: «5ـ حكم حاكم شرع، به اين صورت كه براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حكم كند كه آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر كسى كه يقين به اشتباه او دارد.» آیت‌الله موسوی اردبیلی نیز در مسئله 1812 رساله عملیه خود، راه پنجم ثابت شدن اول ماه را حکم حاکم شرع خوانده و در مسئله 1813 نیز تصریح می‌کند: «اگر حاكم شرع حكم كند كه اوّل ماه است، كسى كه از او تقليد نمىكند نيز بايد به حكم او عمل نمايد؛ ولى كسى كه مىداند حاكم شرع اشتباه ...
در باره عید فطر
نوشتاری از آیت الله صافی درباره عید فطر ماه مبارک رمضان، ماه مبارزه با نفس و مدرسه تعدیل و اصلاح غرایز و خواستهها و نمایش قوّت اراده و توان روان، سپری شده و اینک فرصت برگزاری مراسم عیدی بزرگ و پرفضیلت است. این عید، عید اسلامی «فطر» است که عید همگان و عید عموم طبقات و افراد است؛ اَسئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الیَومِ الَّذِی جَعَلتَهُ لِلْمُسلِمینَ عیِداً، عیدی که خدا آن را برای همه مسلمانان قرار داده و همه را در آن شریک فرموده است. عیدی که در آن مساجد و مجامع اسلامی و در گستره جهان اسلام، شکوه عبادت و بندگی خدا دیده می‌شود. مراسم این عید اختصاص به توانگران، کارفرمایان، رجال و زمامداران و طبقات به اصطلاح ممتاز ندارد. تشریفات مادّی، تقدیم هدایا و تحفههای گرانبها ـ چنان چه پیش از اسلام در اعیاد رسم بود ـ در این عید مرسوم نیست. زیردستان موظّف به دیدار زمامداران نیستند و کارگر و کارفرما، افسر و سرباز، فقیر و غنی، شاه و گدا و همه اقشار و طبقات باید در صف بندگی خدا و دعا و عبادت برادرانه بایستند. در روز «عید فطر» همه مسلمانان در سراسر جهان، غرق احساس افتخار بوده و سربلند و سرافرازند که ماه مبارک رمضان را با توفیق به پایان رسانده و از برکات معنوی و تربیتی آن مستفیض شدهاند. خدا را شکر مینمایند که یکی از بزرگترین کلاسهای تربیتی اسلام را در طی یک ماه گذرانده و از درسهایی که در آنها داده شده، به اندازه استعداد و آمادگی خود استفاده کرده و با روح و جان خود آمیزش داده و بر الواح دلها و ضمایر خود ثبت کرده‌اند. در این روز، مسلمانان از یک جهاد حسّاس و خطرناک ـ که پهلوانان، قهرمانان و شیرافکنان جهان در آن میدان به خاک هلاکت افتاده و مغلوب شدهاند ـ فاتحانه و پیروزمندانه باز میگردند. این جهاد، جهاد با نفس، جهاد با امیال و غرایز حیوانی و لذایذ نفسانی است. بازداشتن نفس از کامگیریهای شهوانی، نگهداری نفس از خوردن غذاهای لذیذ و نوشیدنیهای شیرین و خوشگوار، خودداری از چشم چرانی و هوسهای شیطانی، از دروغ، غیبت، خشم و غضب، بدخویی و ترشرویی، تکبّر و جاهطلبی و دوری از هر معصیت و گناه دیگر در این میدان جهاد، فتح و پیروزی است. همه اینها جهاد است و همان «جهاد اکبر»ی است که پیامبر بزرگ اسلام به گروهی از صحابه که به جهاد رفته بودند و با دشمن با شمشیر و اسلحه دست و پنجه نرم کرده و زور بازو نشان داده بودند، فرمود: مَرحَباً بِقَومٍ قَضُوا الجِهادَ الاَصغَر وَ بَقِی عَلَیهِمُ الجِهادُ الاَکبرَ؛ آفرین به قومی که جهاد اصغر را انجام دادند و بر آنها جهاد اکبر باقی ماند. «جهاد اکبر»ی که ...
در مورد عید فطر
فرازهایی از دعای و داع امام سجاد(ع) با ماه رمضان: بدرود ای بزرگترین ماه خداوند و ای عید اولیای خدا… بدرود ای ماه دست یافتن به آرزوها…. بدرود ای یاریگر ما که در برابر شیطان یاریمان دادی… بدرود ای که هنوز فرا نرسیده از آمدنت شادمان بودیم و هنوز رخت برنبسته از رفتنت اندوهناک. * التماس دعا*خداحافظ اي ماه غفران و رحمت خداحافظ اي ماه عشق و عبادت خداحافظ اي ماه نزديکي بر آرزوها خداحافظ اي ماه مهماني حق تعالي خداحافظ اي دوريت سخت و جانکاه خداحافظ اي بهترين ماه الله ------------------------------------------------------------------------------رمضان رفت ولی کاش صفایش نرود/// سحر و جوشن و قرآن و دعایش نرودکاشکی پرشده باشددلم از نور سحر// همره روزه و افطار،نوایش نرودعید سعید فطر برتمامی مسلمین جهان مبارکباد.1. واژه عيد، در اصل از فعل عاد (عود) يعود اشتقاق يافته است و معانى مختلفى براى آن ذكر كرده اند، از جمله: «خوى گرفته»، «هر چه باز آيد از اندوه و بيمارى و غم و انديشه و مانند آن»، «روز فراهم آمدن قوم»، «هر روز كه در آن، انجمن يا تذكار فضيلتمند يا حادثه بزرگى باشد»، گويند از آن رو به اين نام خوانده شده است كه هر سال شادى نوينى باز آرد. (2) ابن منظور در لسان العرب گفته است كه برخى بر آن هستند كه اصل واژه عيد از «عادة» است، زيرا آنان (قوم)، به جمع آمدن در آن روز، عادت كردهاند. (3) چنانكه گفته شده است: «القلب يعتاده من حبها عيد.» و نيز يزيد بن حكم ثقفى در ستايش سليمان بن عبد الملك گفته است: امسى باسماء هذا القلب معمودا اذا اقول صحا يعتاده عيدا (4) به گفته ازهرى: عيد در نزد عرب، زمانى است كه در آن شاديها يا اندوهها، باز مىگردد و تكرار مىشود. ابن اعرابى آن را منحصر به شاديها دانسته است. (5) واژه عيد تنها يكبار در قرآن به كار رفته است: «اللهم ربنا انزل علينا مائدة من السماء تكون لنا عيدا لاولنا و آخرنا و آية منك» (6) در تفسير نمونه ذيل اين آيه گفته شده است: «عيد در لغت از ماده عود به معنى بازگشت است، و لذا به روزهايى كه مشكلات قوم و جمعيتى برطرف مىشود و بازگشتبه پيروزيها و راحتيهاى نخستين مىكند عيد گفته مىشود، و در اعياد اسلامى به مناسبت اينكه در پرتو اطاعتيك ماه مبارك رمضان و يا انجام فريضه بزرگ حج، صفا و پاكى فطرى نخستين به روح و جان باز مىگردد، و آلودگيهايى كه بر خلاف فطرت است، از ميان مىرود، عيد گفته شده است. و از آنجا كه روز نزول مائده نيز، روز بازگشتبه پيروزى و پاكى و ايمان به خدا بوده است، حضرت مسيح(ع) آن را عيد ناميده است. همان طور كه در روايات وارد شده، نزول مائده در روز يكشنبه بوده و شايد يكى از علل احترام روز ...
نكاتي در مورد عيد فطر
نكاتي در مورد عيد فطر عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت ؛ صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت … استشمام عطر خوش بوی عید فطر از پنجره ملکوتی رمضان گوارای وجود پاکتان 1. واژه عيد، در اصل از فعل عاد (عود) يعود اشتقاق يافته است و معانى مختلفى براى آن ذكر كردهاند، از جمله: «خوى گرفته»، «هر چه باز آيد از اندوه و بيمارى و غم و انديشه و مانند آن»، «روز فراهم آمدن قوم»، «هر روز كه در آن، انجمن يا تذكار فضيلتمند يا حادثه بزرگى باشد»، گويند از آن رو به اين نام خوانده شده است كه هر سال شادى نوينى باز آرد. (2) ابن منظور در لسان العرب گفته است كه برخى بر آن هستند كه اصل واژه عيد از «عادة» است، زيرا آنان (قوم)، به جمع آمدن در آن روز، عادت كردهاند. (3) چنانكه گفته شده است: «القلب يعتاده من حبها عيد.» و نيز يزيد بن حكم ثقفى در ستايش سليمان بن عبد الملك گفته است: امسى باسماء هذا القلب معمودا اذا اقول صحا يعتاده عيدا (4) به گفته ازهرى: عيد در نزد عرب، زمانى است كه در آن شاديها يا اندوهها، باز مىگردد و تكرار مىشود. ابن اعرابى آن را منحصر به شاديها دانسته است. (5) واژه عيد تنها يكبار در قرآن به كار رفته است: «اللهم ربنا انزل علينا مائدة من السماء تكون لنا عيدا لاولنا و آخرنا و آية منك» (6) در تفسير نمونه ذيل اين آيه گفته شده است: «عيد در لغت از ماده عود به معنى بازگشت است، و لذا به روزهايى كه مشكلات قوم و جمعيتى برطرف مىشود و بازگشتبه پيروزيها و راحتيهاى نخستين مىكند عيد گفته مىشود، و در اعياد اسلامى به مناسبت اينكه در پرتو اطاعتيك ماه مبارك رمضان و يا انجام فريضه بزرگ حج، صفا و پاكى فطرى نخستين به روح و جان باز مىگردد، و آلودگيهايى كه بر خلاف فطرت است، از ميان مىرود، عيد گفته شده است. و از آنجا كه روز نزول مائده نيز، روز بازگشتبه پيروزى و پاكى و ايمان به خدا بوده است، حضرت مسيح(ع) آن را عيد ناميده است. همان طور كه در روايات وارد شده، نزول مائده در روز يكشنبه بوده و شايد يكى از علل احترام روز يكشنبه در نظر مسيحيان نيز همين بوده است. روايتى كه از على(ع) نقل شده: «و كل يوم لا يعصى الله فيه فهو يوم عيد» هر روز كه در آن معصيتخدا نشود، روز عيد است، نيز اشاره به همين موضوع دارد، زيرا روز ترك گناه، روز پيروزى و پاكى و بازگشتبه فطرت نخستين است. (7) از«سويد بن غفله» نقل شده است: در روز عيد بر امير المؤمنين على(ع) وارد شدم و ديدم كه نزد او نان گندم و خطيفه (8) و ملبنة (9) است; پس به آن حضرت عرض كردم: روز عيد و خطيفه؟!. آن حضرت فرمود: «انما هذا عيد من غفر له» اين عيد كسى است كه آمرزيده شده است. (10) و نيز در يكى از اعياد، آن حضرت ...
ویژه مطالب رسیده در مورد عید سعید فطر
۱ ـ سعیدی : هــمــوطنـــان عــیــد مــبــارک! ۲ ـ نذیر ظفر : عید در لغت معنی مختلف دارد ۳ - ده، راه برای آشتی با گذشته