دانشگاه میراث ایرانیان زنجان
نوزدهمین گردهمایی شهرداران کلانشهرها و مراکز استان ها
دکتر محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، در نوزدهمین گردهمایی شهرداران کلانشهرها و مراکز استان ها، با بیان این مطلب که شهرداری ها و شهرداران با مسائل روزمره زیادی مواجه هستند و طبیعی است که نمی توان از این مسائل غفلت کرد گفت: اگرچه انجام کارهای تکراری کاملا کار سختی است اما اگر حتی یک روز فرضا به موضوع زباله ها در شهر بی توجهی کنیم مشکلات زیادی پدید خواهد آمد، اما در کنار این موضوعات روزمره چالش هایی زیادی نیز وجود دارد و شهرداران با موضوعات درون سازمانی و برون سازمانی مواجه هستند که از آن ها نیز نباید غفلت کنند. اگر ما از چالش ها غفلت کنیم و از یک نگاه دقیق و عمیق و یک نگاه آینده نگر باز بمانیم، خطر بزرگی شهر و شهروندان را تهدید می کند و ما نباید فکر آینده و نقش و رسالت خود را فراموش کنیم. دکتر قالیباف با بیان این که نباید فراموش کنیم که در یک نظام و سیستم مشغول به کار هستیم و وظایف خود را نسبت به مردم، نظام، قانون، یاد و خون شهدا از یاد ببریم گفت: شهرداری ها وظایف مختلفی بر دوش دارند که نباید در کنار وظایف روزمره از آن ها غفلت شود. وی تصریح کرد: وقتی ما به بیانات مقام معظم رهبری، سند چشم انداز توسعه و قانون اساسی توجه می کنیم می بینیم که مهم ترین دغدغه ای که امروز در کشور برای ما مطرح است و می تواند چالش های بین المللی ما را رفع کرده و توقعات مردم را برآورده سازد این است که به موضوع پیشرفت برسیم و در واقع پیشرفت می تواند همه مشکلات را حل کند، در این میان باید بررسی کنیم که چه رابطه ای میان پیشرفت و شهرداری ها هست و در واقع شهرداری ها چه نقشی را می توانند در پیشرفت جامعه و کشور ایفا کنند. شهردار تهران خاطر نشان کرد: پیشرفت در جامعه ای اتفاق می افتد که آن جامعه، جامعه ای مولد باشد و بتواند تولید ثروت، معرفت، منزلت و قدرت کند، حال این موضوع مطرح است که این مهم کی و کجا اتفاق می افتد، طبیعتا مراکز تولید مراکز جمعیتی هستند، همین طور که مراکز مصرف هم مراکز جمعیتی هستند. وی با تاکید بر این که شهرداری ها در مراکز جمعیتی شکل می گیرند، گفت: مدیریت شهرداری ها در زندگی تمام انسان هایی که در شهرها زندگی می کنند تاثیر گذار است و بر این اساس تمام اقدامات باید بر اساس قوانین و مقررات صورت گیرد و همچنین مشخص می شود که شهرداری ها چه وظایف سنگینی را برعهده دارند و اگر بخواهیم تمام وقت و انرژی خود را تنها صرف موضوعات روزمره کنیم چه بسا که از رسالت خود باز بمانیم. وی ادامه داد: اگر شهرداری ها به این رسالت مهم خود توجه نکنند چه بسا در حل مشکلات خود به جایی نرسند چراکه حل بسیاری از این مشکلات ...
مساجد تاریخی زنجان وآثار باستانی آن
ـ مسجد تاريخي و مدرسه و حمام نصرالله خان افشار زنجان در دوره قاجاريه ـ دكتر محمدخالقي مقدم ـ نشريه موج‌بيداري ـ پنجشنبه 14 آذر 1385 ـ شماره 83 ـ ص 4 ـ مسجد تاريخي عبدالله ميرزاي زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 60 ـ ص 5 ـ پنجشنبه 21 فروردين 1384 ـ مسجد تاريخي دوران قاجاريه زنجان ـ مسجد اسحاق ميرزاي زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 78 ـ شنبه 22 مهر 1385 ـ ص 4 مسجد جامع جهانشاه قرا قویونلو ی زنجان کجاست؟ - بررسی از : دکتر محمد خالقی مقدم - نشریه موج بیداری - شماره ۶۶ - ۵شنبه ۱۰ خرداد ۱۳۸۵ - صفحه ۴ مساجد و تکیه های تاریخی زنجان در دوره قاجاریه(پژوهش چاپ نشده) ـ مسجد جامع سجاس و معماريهاي تركان سلجوقي ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ ماهنامه فرهنگي ،اجتماعي بايرام ـ سال اول ـ شماره 8 ـ دي 1386 ـ ص 4 مسحد جامع تاریحی ابهر دردوره آق قوینلو (پژوهش چاپ نشده) ـ قلعه سرجهان سلجوقي در استان زنجان ـ بخش اول ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 49 ـ ص 6 ـ چهارشنبه ـ 14 دي ـ 1384 ـ قلعه سرجهان سلجوقي در استان زنجان ـ بخش دوم ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 50 ـ ص 6 ـ چهپژوهش چاپ نشده) ارشنبه ـ 21 دي ـ 1384 ـ تحول كهندژ قديم ساساني شهر زنجان به شارستان جديد دوره اسلامي ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ شماره ۱۸۳-نشریه امید زنخان ـ قلعه عليمردان خان در زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه اميد زنجان ـ شماره 346 پژوهشهای احتماعی وی بشرح ذیل است : كاروانسراهاي زنجان در منابع تاريخي - كاروانسراي تاريخي جمال آباد و سرچم و نيك پي زنجان مسحدها وتکیه های تاریخی زنجان از دوره صفویه به بعد
فهرست مشاهیرخمسه زنجان
مشاهیرقدیم و جدید خمسه (زنجان) 1) صدرجهان (صدرالدین احمد بن عبدالرزاق خالدی زنجانی - وزیر و صاحب دیوان در دوره ایلخانیان) 2) ذوالفقارخان افشارایرلوخمسه ای (جداعلای ذوالفقاری های معاصر – متوفی، مقتول 1194 ه.ق – دوران زندیه) 3) الجایتو (سلطان محمد خدابنده) 4) شاهزاده عبدالله میرزا دارا (پسریازدهم فتحعلی شاه قاجار- حکمران زنجان – شاعر- بانی مسجد جامع زنجان و جد طایفه دارايي) 5) امیرتومان آقا خان مظفر الدوله ( مظفری ، خطیبی – فرزند ارشدمیرزا ابراهیم خان خمسه ای - از رجال معروف زنجان – رئیس فوج اول خمسه) 6) عاصم السلطنه (خطیبی – امیرحسین خان – فرزند اقا خان مظفرالدوله) 7) بانو توران الدوله (دخترذوالفقارخان اسعدالدوله ذوالفقاری) 8) حاج ميرزا ابوالقاسم مجتهد – جناب میرزا (میرزایی موسوي زنجاني – احیا کننده مسجد چهارمحرابی میرزایی) 9) سردار اسعدالدوله ذوالفقاری(حسینقلی خان منیع الدوله – پدربرادران ذوالفقاری معاصر) 10) امجد نظام (سیدمحمدباقرخان امجدی) 11) نایب الصدر (شیخ الاسلام حاج میرزا ضیاءالدین - ضیایی) 12) فخیم الملک وزیری (میرزا احمدخان وزیری – داماد ذوالفقارخان اسعدالدوله) 13) بانو الحتجاب السلطنه (خدیجه سلطان – دخترذوالفقارخان دوم ، اسعدالدوله - همسر عباسقلیخان افشار) 14) بانو افتخارالدوله (دخترخدیجه سلطان و عباسقلی خان افشار – همسرامیرحسین خان عاصم السلطنه خطیبی) 15) جمیله خانم ذوالفقاری (اززنان مقتدرایران - سازنده مسجد خانم - دخترحسین قلیخان افشار، ناظم العداله وخواهر ذوالفقارخان دوم اسعدالدوله ذوالفقاری - همسر وکیل الرعایا رضا قلیخان فخیم الدوله) 16) یدالله خان بیگدلی (ملقب به اسلحه دارباشی) 17) ناصرخان صارمی (اینانلو) 18) حاج سلمان ارباب (بزرگ خاندان رهبری) 19) حاج عبدالحسین تاجرزنجانی (خطیبی – بانی و واقف قنات تاریخی سرچشمه) 20) بانو قمرتاج خانم ذوالفقاری مظفری (ملقب به احتجاب الدوله – دختر جمیله خانم ذوالفقاری و رضا قلیخان فخیم الدوله – همسراول حسین قلیخان دوم، سرداراسعدالدوله دوالفقاری) 21) حاج حسین رهبری (نماینده زنجان درمجلس شورای ملی ایران – هشت دوره) 22) میرزا علی اصغرخان مشیرالممالک (حاج وزیرزنجانی – پیشکار حکومت خمسه درادوار مختلف تاریخ – نویسنده کتاب فصول خمسه درتاریخ خمسه – عمو و جد وزیری ها) 23) عماد خمسه (ضیایی) 24) ...
کتاب زنجان سرزمین اقوام افشار اثر دکتر محمد خالقی مقدم
كتاب مزبور از نخستین كتابهای علمی در سطح استان است كه توسط آقای محمد خالقی مقدم، عضو هیئت علمی كنونی دانشگاه زنجان و نیز عضو هیئت علمی سابق دانشگاه تهران تالیف شده و برای شناساندن هویت قومی و هویت فرهنگی و هویت تاریخی مردم زنجان از نظر علم جامعه شناسی و مردم شناسی است و یا نقش آنان در پروسه‌های تاریخی گذشته ایران است و یا ویژگیهای موسیقی سنتی آنان است و نیز سایر ویژگیهای جغرافیای تاریخی استان و یا مشخصات بسیاری از محله‌ها و عمارات و مسجدها و افرادی است كه آنها را در شهر زنجان ساخته‌اند و تا به حال هم برای میراث فرهنگی شهر ناشناخته بود ولی توسط ایشان به بحث گذاشته شده است كتاب مزبور از نظر كثرت منابع و ماخذ تاریخی خود، یك كتاب مرجع علمی برای هر شهروند زنجانی است كه بخواهد به هویت تاریخی خود و بعد از گذشت سالهای پی ببرد و یا ویژگیهای تاریخی شهر خود، و یا جغرافیایی تاریخی استان خود را بشناسد و یا قومیت‌های پراكنده در سطح شهرها و روستاهای آن را با دیدگاه نوین علمی مردم شناسی بشناسد و این در حالی است كه در زنجان تا قبل از وی، كوچكترین منبع اطلاعاتی برای دانشجویان و یا قشر فرهنگی شهر در شناختن و شناساندن هویت تاریخی استانشان وجود نداشت ولی ایشان با تسلط عمیقی كه به تاریخ ایران دارد سعی كرده است كه از لابلای هزاران منبع و ماخذ متعدد تاریخی ایران استفاده کرده كه گاهی برای هر صفحه كتاب مزبور هم برای خوانندگانش دهها منبع و ماخذ مستند به دست میدهد و مردم زنجان را نه با معلومات شفاهی و افواهی و بلكه با معلومات مكتوب و مستند در كتابهای تاریخی ایران آشنا میکند و یا با تاریخ، فرهنگ و هویت قومی استان آشنا می كند و همه این اسناد و مدارك تاریخی را ایشان با زحمات زیاد از لابلای اسناد تاریخی كتب مختلف ایران بیرون آورده است و بصورت مهیا و تدوین شده در اختیار هر شهروند زنجانی قرار میدهد اعم از قشر دانشجو، معلم، دبیر و سایر اقشار جامعه و خواندن آن به هر شهروند زنجانی توصیه می‌شود.
فرهنگ شهر زنجان
ـ هويت فرهنگ بومي مردم زنجان (1 ) ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيام زنجان ـ شماره 140 · ـ فرهنگ بومي و منافع بومي مردم زنجان (2 ) ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيام زنجان ـ شماره 141 ـ فرهنگ و اقتصاد در شهر زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيام زنجان ـ شماره 207 ـ نگاهي به ساختار فكري ـ فرهنگي استان زنجان ـ بخش اول ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه اميد زنجان ـ شماره 3 · نگاهي به ساختار فكري ـ فرهنگي استان زنجان ـ بخش دوم ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه اميد زنجان ـ شماره 4 ـ فهلويات آذري، زبان قديم مردم زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 69 ص 6 ـ پنجشنبه 22 تير 1385 ـ نحوه ورود سكنه زنجان به قرن بيست و يك (بخش1 ) ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه اميد زنجان ـ شماره 195 · ـ نحوه ورود سكنه زنجان به قرن بيست و يك (بخش2 ) ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه اميد زنجان ـ شماره 196 ـ بررسي مقايسه اي آموزش و پرورش استان زنجان با ساير استانها ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه علمي ـ پژوهشي آموزش و پرورش ـ شماره 6 · ـ عقيده سنجي و طرز نگرش دانش آموزان زنجان نسبت به درس خواندن ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه علمي ـ پژوهشي آموزش و پرورش ـ شماره 7 مقايسه آموزش و پرورش زنجان با ساير استانها (چهار جلد پژوهش) برنامه‌ريزي نيروي انساني آموزش و پرورش استان زنجان (سه جلدپژوهش ) · ـ ضرورت توسعه دانشگاه زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه دانشگاه انقلاب ـ شماره 87 و 88 ـ آشنايي با دانشگاه زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه آموزشي شماره 2 دانشگاه زنجان · ـ ارزيابي طرح جامع توسعه دانشگاه زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه آموزشي شماره 3 دانشگاه زنجان ـ بررسي وضعيت آموزشي در دانشگاه زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه آموزشي شماره 3 دانشگاه زنجان · ـ گزارش توجيهي از وضعيت آموزش عالي در زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه آموزشي شماره 4 دانشگاه زنجان · ـ دانشگاه زنجان، دانشگاه در حال توسعه را بهتر بشناسيم ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه آموزشي شماره 5 دانشگاه زنجان
شهرداران شهر زنجان
شهرداران(بلدیه) شهر زنجان فرج الله داودی
زنجان
زنجان از شمال به شهرستان طارم و خلخال و میانه و از مشرق به ابهر و طارم و از جنوب به خدابنده و ایجرود و از غرب به شهرستان ماهنشان محدود است و از سطح دریا ۱۶۶۳ متر ارتفاع دارد.ارتفاع قله سپهسالار که در این استان قرار دارد به ۳۳۱۸ می‌رسد و بخش‌های آن عبارت‌اند از بخش مرکزی، بخش زنجانرود، بخش قره پشتلو که جمعاً ۳۲۸ پارچه آبادی دارد.از جمله شرایطی که فلسفه وجودی شهر زنجان را در منطقه تبیین و توجیه می‌نماید، وجود راه ارتباطی فلات مرکزی ایران به منطقه آذربایجان در منطقه، حاکم بودن شرایط مناسب اوضاع توپوگرافی، وجود اراضی مسطح با شیب ۲٪ در منطقه کوهستانی و بالاخره لزوم مرکز مبادلاتی تولیدات کشاورزی و ارائه خدمات متقابل به روستاهای حوزه نفوذ به ویژه ایالات پنجگانه مستقر در منطقه بوده‌است می‌رساند که این پدیده در شکل گیری شهر و محله بندی آن عامل تعیین کننده می‌باشد.پیشینهدر مورد وجه تسمیه شهر زنجان تاکنون نظرات گوناگونی ازسوی پژوهشگران و نویسندگان ارائه شده است. قدیمی‌ترین نامی که به این منطقه اطلاق شده است زندیگان به معنای اهل کتاب زند (معروف‌ترین کتاب آیین زردشتی ساسانی) و گان از پسوندی فارسی است که در دوره ساسانیان بر این منطقه گذاشته شده است. گفته می‌شود بنای شهر زنجان در زمان اردشیر بابکان ساخته شده و در آن زمان نام شهین یعنی منسوب به شاه به آن اطلاق می شده است. از اواخر دوره قاجاریه به علت استقرار ایل خمسه فارس نام خمسه نیز بر آن نهاده شد.حمدالله مستوفی، تاریخ‌نگار نامدار، بنیاد شهر زنجان را از اردشیر بابکان، سردودمان ساسانیان دانسته و نام نخستین این شهر را شهین ذکر کرده‌است. در لغتنامهٔ دهخدا هم در سرواژهٔ شهین چنین نوشته: «شهین نام شهر زنگان است و معرب آن زنجان باشد و گویند این شهر را اردشیر بابکان بنا کرده‌است.».شهری بود بزرگ در میان ری و آذربایگان، و وجه تسمیه آن، مخفف زندگان یعنی اهل کتاب زند است، و زندیگان زنگان شده و دال او محذوف گردیده.بیتی از حکیم زجاجی:ز زنگان بدان مرد روشن ضمیر دبیری سرافراز بد تیزویرحمدالله مستوفی، تاریخ‌نگار نامدار، بنیاد شهر زنجان را از اردشیر بابکان، سردودمان ساسانیان دانسته و نام نخستین این شهر را شهین ذکر کرده‌است. در لغتنامهٔ دهخدا هم در سرواژهٔ شهین چنین نوشته‌است: «شهین نام شهر زنگان است و معرب آن زنجان باشد و گویند این شهر را اردشیر بابکان بنا کرده‌است».حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب (تألیف در ۷۴۰ق/۱۳۳۹م) زبان زنجان و مراغه و تالش گشتاسبی را پهلوی ذکر میکند و می‌گوید «زبانشان پهلوی به جیلانی بازبسته است» که منظور ...
وجه تسمیه زنجان
زنگان تا زنجان " وجه تسمیه زنجان" فرج الله داودی منابع تاریخی پیش از اسلام ما در طول تاریخ و تطور روزگار، در میان حوادث طبیعی زمینی یا آسمانی، جنگ‌ها ی ویرانگر و خانمان‌سوز و غارت‌ها، کشور گشایی‌ها، تحول سلطنت‌ها و... از میان رفته است. به‌طوری که آثار باقی‌مانده از دوران مدی‌ها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان و بازماندگان اسکندر تا ظهور اسلام، یعنی در حدود سیزده قرن تاریخ ایران زمین در لابه‌لای کتاب‌ها چیزی در حد صفر است، که در شمارش، شاید چندان از انگشتان دست تجاوز ننماید. تازه باید در نظر داشت، که جز کتیبه های منقوش بر سنگها و کوه‌ها به اصول هیچ یک از آنها دسترسی نداشته و نداریم و تاریخ‌نگاران ایرانی و جهانی برای تعیین تاریخ این سیزده قرن از نوشته‌های بازمانده از دانشمندان و مورخین یونانی و رومی استفاده می‌نمایند و تاریخ ایران‌باستان را از روی کار‌آمدن مدی‌ها تا فروپاشیدن ساسانیان تدوین می‌نماید.در مورد تاریخ پیش از اسلام زنجان، که یکی از شهرهای ایران‌زمین در آغاز تسلط تازیان شمرده شده، ما هیچ گونه منبع تاریخی که بیانگر و نمایانگر تاریخ و جغرافیایی این شهر باشد، جز آنچه بطلمیوس یونانی در پیش از اسلام و حمدالله مستوفی قزوینی (ازجانب خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی ازوزرای معروف ایلخان مغول ، یک چند متصدی مالیه قزوین ، ابهر و زنجان بوده و درسال750 هجری فوت کرده ودرشهرقزوین مدفون شده است .) بعد از اسلام بدان اشاره نموده‌اند، چیزی در دست نداریم .ولادیمیرمینورسکی مستشرق روسی، دردائره المعارف الاسلامیه می نویسد : بطلمیوس (جغرافی دان وحکیم یونانی متوفی درسال 168 م) در جلد ششم از کتاب جغرافیای خوداز شهری بنام "آکانزانیا" درقرن دوم بعد ازمیلاد نام می برد که دانشمندی بنام "آندرآس" مستشرق المانی با بیان شواهد و دلایل زیاد آنرا همان شهر زنجان دانسته که "توماس ارتسرونی" در ترجمه روسی آن را "زنگان" خوانده است .حمداله مستوفی تاریخ نگار، شاعرونویسنده نامدارقرن هشتم (750 – 680 ه . ق) نیز در کتاب جغرافیای خود "نزهت القلوب" ازاولین دائره المعارف های فارسی (تالیف 740 هجری – 1339میلادی)در مورد زنجان و نام پیش از اسلام شهر "زنگان" می نویسد : زنجان از اقلیم چهارم است... این شهر را اردشیر بابکان سردودمان سلسله ساسانیان ( 226 تا 238 میلادی) ساخت و آنرا "شهین" یا "شاهین" خواند ، (اصل معنی لغوی شهین و شاهین به معنای منسوب به شاه بیان شده است . مثل زرین منسوب به زر ویا مهین بسیار همانند ماه زیبا و.....) که بعدها ...
کتابشناسی استان زنجان
کتاب شناسی مختصر زنجان دراین قسمت کتابهایی دررابطه با تاریخ وفرهنگ وجغرافیاو.... استان زنجان معرفی می شود، که صدالبته شماری ازنویسندگان معاصر کتب تالیف شده ، خود ازمشاهیراستان محسوب می شوند. این نوشتاراخرین باربه مورخه 1392/2/10مورد بازنگری وویرایش واقع شده است. پیشاپیش ضمن خسته نباشید به اقای عبدالعزیزقائمی ازاگاهان وفعالان زحمتکش، درعرصه وعرضه تاریخ وفرهنگ ولایت خمسه زنجان، که بانظرات وپیشنهادات سازنده خود، مارادرتکمیل هرچه بهتراین قسمت ازوبلاگ(کتابشناسی استان) وسایرموارد یاری دادند، تقدیرمی گردد وبه یقین، دیگرنظرات سازنده وراهگشای ایشان درقسمتهای مختلف وبلاگ، لحاظ خواهد شد. امید انکه این مساعدت وکمکهای فکری، مستدام باشد. فرج الله داودی . گماشتگي‌هاي بدفرجام، (گوشه‌اي از تاريخ فراز و فرود حكومت پيشه‌وري در ايران)، حسن نظري غازياني (سرکرده فدائیان فرقه دمکرات کمیته زنجان)، تهران، موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1376. · چله خانا، (منتخبی ازسروده های ترکی وفارسی )، عباس امیراصلانی، چاپخانه عصراقتصاد زنجان، در155ص، زمستان1371 · ما و بيگانگان، دکترنصرت‌الله جهانشاهلو افشار(صدرفرقه دئموکرات زنجان)، تهران، ورجاوند، 1380. · کتله خور، فرح جمالی، زنجان ، ناشرنیکان کتاب، 1383 . شرح حال رجال ايران، مهدی بامداد، قرون 12 و 13 و 14 ج 5 ، تهران، انتشارات زوار، 1350 · . نمایش درزنجان، حسین عباسی نیا، انتشارات مهدیس،1387 · مرگ بود بازگشت هم بود، نجفقلی پسیان، تهران، شركت سهامی چاپ ، سال 1370 · تاریخ عرفا وحکمای (صوفیه) زنجان، کریم نیرومند، ناشرکتاب فروشی ستاره زنجان، چاپخانه بهمن، قطع رقعی، 1364 · فرازوفرودفرقه دموکرات اذربایجان درزنجان (خمسه)، مسعود بیات، ناشردانشگاه ارومیه، 1389 · . از شهریور 1320 تا فاجعه آذربایجان و زنجان، حسین کوهی کرمانی، تهران، 2 جلد ، بی نا، 1327، 1325 · مشاهدات من در زنجان (آذر ماه 1325 پس از سقوط دولت پیشه وری)، سید محمود طالقانی . باعاشورائیان(مجموعه عکسهایی ازمراسم عزاداری وتعزیه دراستان زنجان)، ناصرمحمدی، 1387 · خاطرات در خاطرات، (اسامی تفنگداران محمود خان ذوالفقاری درجنگ با دولت خودمختار اذربایجان ،25 – 1324 ش و.....)، رحيم زهتاب‌فرد، تهران، انتشاراتي ويستار، 1373 · فرهنگنامه زنجان، محمد رضا روحانی، چاپخانه پرچم، در 215ص، اول مرداد1347 · سلطانیه، ...
اقوام زنحان
ـ استان زنجان، سرزمين اقوام افشار ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيام زنجان ـ شماره 341 ـ قوم شناسي در استان زنجان ـ افشارهاي قورت بيگلو ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه صداي زنجان ـ سال چهارم ـ شماره 195 ـ شنبه ـ 15 بهمن 1384 ص 3 · ـ مردم شناسي تاريخي قوم مقدم در استان زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه صداي زنجان ـ سال چهارم ـ شماره 193 ص 3 ـ شنبه ـ اول بهمن 1384 ـ ريشه اقوام ترك زنجان ، از منقشلاق خوارزم تا منطقه زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ جامعه شناس ـ نشريه موج بيداري ـ شماره 147 ـ چهارشنبه 29 آبان 1387 ـ ص 3 ـ تاريخ اجتماعي افشارهاي اوصانلوي زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ ماهنامه فرهنگي ،اجتماعي بايرام ـ سال دوم ، شماره 17 ـ اسفند 1387 ـ ص ـ اقوام ترك استان زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيك آذر ـ شماره 150 ـ اقوام ترك استان زنجان ـ دكتر محمد خالقي مقدم ـ عضو هيئت علمي دانشگاه ـ نشريه پيك آذر ـ شماره 150 افشارهاي ايرلوي زنجان-ماهنامه بایرام ـ شماره 16 _ سال سوم _1378_صفحه 3 محمد خالقی مقدم – عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان پژوهشهاي وي در اين زمينه هنوز چاپ نشده و شامل موارد ذيل است نقش اقوام افشار زنجان در جنگهاي ايران و روس زنجان و ايل القفشود آن در دوره سلجوقي استان زنجان سرزمين اقوام افشار (كتاب چاپ شده) طايفه اينانلو افشار زنجان (حومه ابهر) - طايفه افشار قورت بيگلو زنجان (حومه صائين قلعه زنجان) - طايفه افشار اوصانلو زنجان - طايفه ايرلو افشار زنجان (طارم و حومه زنجان) طايفه افشار قراپشتلو (قرابز چلو زنجان ) - طايفه افشار غني بيگلو و قزل گچيلو زنجان - طايفه افشاركور حسنلوي زنجان (حومه قيدار) - طايفه افشار دويران زنجان (انگوران و ماهنشان) مردم شناسي تاريخي قوم سياه منصور جنوب زنجان طايفه اينانلو افشار زنجان (حومه ابهر) - طايفه افشار قورت بيگلو زنجان (حومه صائين قلعه زنجان) - طايفه افشار اوصانلو زنجان - طايفه ايرلو افشار زنجان (طارم و حومه زنجان) طايفه افشار قراپشتلو (قرابز چلو زنجان ) - طايفه افشار غني بيگلو و قزل گچيلو زنجان طايفه افشاركور حسنلوي زنجان (حومه قيدار) 31- طايفه افشار دويران زنجان (انگوران و ماهنشان) - تاريخ اجتماعي امير گونه خان افشار طارمي - تاريخ اجتماعي جهانشاه خان افشار قيداري - تاريخ اجتماعي حبيب الله خان شاهسون افشار دويراني انگوران (امير توپخانه دوره محمدشاه قاجار) - تاريخ اجتماعي خوانين مختلف افشار زنجان - تاريخ اجتماعي امير گونه خان افشار طارمي - ...