جایگاه بهداشت در اسلام

  • جایگاه بهداشت در اسلام

    بهداشتی توجه و با حفظ بهداشت خصوصی و عمومی و روانی از ایجاد بیماری تا حد توان پیش گیری کنیم. پیام متن: توجه به سلامتی، به عنوان نعمتی ارزشمند. بهداشت فردی بهداشت فردی عبارت است از نظافت شخصی؛ از نظر پوست بدن، دست ها، ناخن ها، پاها، موی سر، دندان ها، دیگر اعضای بدن، لباس و وسایل شخصی. دست ها بر اثر تماس با برخی اشیا که بیشتر استفاده می شود، مانند: اجزای داخل وسایل نقلیه، درب ها، پول و غیره و یا با انجام کارهایی چون: توالت رفتن، باغبانی، دست زدن به حیوانات و تماس با بیماران، آلوده می شوند. از این رو، برای حفظ سلامتی، شستن دست ها با آب و صابون پس از این گونه موارد و پیش از پرداختن به کارهای حساس، بسیار لازم است. پیام متن: شستن دست ها پیش از انجام هر کاری. بهداشت پوست بدن برای تمیزی پوست بدن، باید همیشه بدن را با آب و صابون شست وشو داد تا پوست از وجود چرک و کثافات پاک شود و تازگی و نرمی خود را باز یابد و به وظیفه زیستی خود عمل کند. اما مهم ترین اصولی که در استحمام کردن باید رعایت کرد، عبارتند از: 1. استحمام، بلافاصله پس از صرف غذا صحیح نیست. 2. لازم است افراد برای استحمام، از دوش استفاده کنند، استفاده از خزینه درست نیست و باعث انتشار بیماری های پوستی می شود. 3. بنابر دستور اسلام، نباید از آبی که دیگری خود را شسته است، حمام کرد. 4. باید از تمیزبودن آب مصرفی مطمئن بود. 5. از وسایل شخصی استحمام استفاده شود؛ زیرا استفاده از وسایل دیگران از قبیل: شانه، لیف و... موجب انتشار بیماری می شود. پیام متن: 1. استفاده از وسایل شخصی؛ 2. استحمام مرتب. بهداشت دهان و دندان دهان، عضوی مهم از بدن برای انجام بسیاری کارهاست. نرم کردن غذا به وسیله دندان ها، به وظیفه دستگاه گوارش در هضم غذا بسیار کمک می کند و کسانی که دندان های سالمی ندارند، به سوءهاضمه و یا دیگر ناراحتی های داخلی دچار می شوند. ازاین رو،باید برای نگهداری درست دندان ها بکوشیم. برای این کار لازم است پس از صرف غذا دندان ها را مسواک بزنیم تا ذرات غذا از لابه لای دندان ها خارج شوند، اگر مسواک در دسترس نباشد، دهان باید با آب تمیز شسته شود. برای تمیزکردن لای دندان ها نیز، استفاده از نخ دندان توصیه می شود. سالم بودن لثه ها برای سلامت دندان ها اهمیت بسزایی دارد. از تحریک لثه ها به وسیله سنجاق، چوب کبریت و یا اشیای نوک تیز باید خودداری کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره بهداشت دهان و دندان می فرماید: لَوْ لا اَنْ اَشُقَّ علی امّتی لَاَمَرْتُهم بالسَّواکِ فی کُلّ الصلاة. اگر ترس از زحمت و مشقت نبود، مسواک را برای هر نماز بر پیروانم واجب می کردم. پیام متن: 1. نگهداری از دهان و دندان؛ ...



  • نظافت و بهداشت در باورهای دینی

    (سلطان حسین عادلی )جایگاه نظافت و بهداشت در باورهای دینیمقدمه اسلام دين پاك و پاكيزه‏اى است و پاكيزگى را دوست دارد و به آن سفارش مى‏نمايد، براساس آن احكام و قوانينش را تنظيم مى‏كند. اهمیت و ارزشمندی نظافت بحدی است که در برخى روايات به عنوان بخشى از ايمان ياد شده است، مسلمانى كه طهارت، نجاست و نظافت را رعايت نمى‏كند ايمانش كامل نيست[1].باتوجه باینکه دین مقدس اسلام کاملترین دین و مبرا از هرگونه تحریف است، دستوراتى در زمينه نظافت فردى و اجتماعى دارد، عمل کردن به آنها مخصوصا در عصر مالازم و ضروری است.اهمیت نظافت و بهداشتوَالنَّظافَةُ وَضِدُّهَا الْقَذَرُ    نظافت و بهداشت ،همان پاکی وپاکیزگی است. ضدنظافت قذارت،کثیفی و آلودگی است[2].نظافت وبهداشت ازمنظر اسلام ودر باورهای دینی ما جایگاه خاص خودش رادارد،بگونه ای که دربعض عبادات مانند نماز،شرط وروداست ودر بعضى ديگر مثل حج، جزء آن و در مواردى مثل قرائت قرآن و اعتكاف شرط كمال آن به حساب مى‏آيد. ودرحقیقت ،سنّت چرك‏زدايى و رفع آلودگى، يك فرمان حتمى و جدّى است، نه يك‏ توصيه.وبرهر فردمسلمان  لازم وضروری است طبق دستور آیه شریفه « ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ [3]»حج22/29 ــ تمام آلودگيها و زوائد بدن را باید دورو بر طرف سازند. بعضى خيال مى‏كنند همين مقدار كه انسان ايمان محكم، و باطنى پاك داشته باشد كافى است، و ظاهر و شكل و قيافه، هرگونه باشد عيبى ندارد، چنين خيالى از نظر اسلام خيال باطل مى‏باشد، بلكه به عكس بخشى از برنامه‏ها و دستورهاى اسلام مربوط به نظافت،زيبايى و آراستگى ظاهر، مثل قيافه و لباس و رنگ و بو است، وحتي تأكيد در رنگ سفيد بخاطر شفافيت وتميزي اش شده است [4]. براى روشن شدن اين مطلب، لازم است به بررسى آن از جهت آيات، روايات و سيره بزرگان دين بپردازيم.نظافت و بهداشت درقرآن 1 ــ  وَ ثِيابَكَ فَطَهِّرْ[5] . تر جمه :و لباست را پاك كن .اهتمام رعايت نظافت تا حدي است كه در اولين آيات نازله بر رسول اكرم ص اين امر بيان شده است وتعبير به «لباس» ممكن است كنايه از عمل انسان باشد چرا كه اعمال هر كس به منزله لباس اوست، و ظاهر او بيانگر باطن اوست.و ممكن است به معنى همان لباس ظاهرى باشد چرا كه پاكيزگى لباس ظاهراز مهمترين نشانه‏هاى شخصيت و تربيت و فرهنگ انسان است،. مخصوصا در عصر جاهليت كمتر از آلودگيها اجتناب مى‏نمودند و لباس هايى بسيار آلوده داشتند، مخصوصا معمول بود دامان لباس را بسيار بلند مى‏كردند، به گونه‏اى كه روى زمين ‏كشيد ه و آلوده مى‏شد . و لذا به دنبال فرمان قيام و انذار، فرمان مى‏دهد اي پيامبرم لباست را از آلودگي وكسافات پاك نگهدار[6].2 ــ إِنَّ اللَّهَ ...

  • جایگاه بهداشت درقرآن

    بهداشت عبارت ازمجموعه ای ازاقدامات ایجابی وسلبی است که به تندرستی وسلامت روان وتن کمک می کند.وقتی ازبهداشت صحبت می شود،منظورازآن، صرفا رعایت نظافت وپاکیزگی نیست؛بلکه هرآن چه درسلامتی جسم وروان دخالت دارد،جزئی از بهداشت محسوب می گردد،چراکه اموری؛چون تغذیه، خواب، استراحت، پوشش، شادابی،کار،رفاه،آسایش،روابط اجتماعی،فراخی فکر وباورهای دینی نیزدربهداشت فرد وجامعه نقش بارزی دارند. جایگاه بهداشت درزندگی فردی واجتماعی بهداشت درزندگی فردی واجتماعی انسان ها جایگاه ویژه ای دارد.با رعایت اصول بهداشت، سلامتی تن وروان تامین می گردد.جامعه ای که به بهداشت اهمیت ندهد ،نمی تواند روی آسایش وسلامتی را ببیند.به بیان دیگر تفرج،آرامش وسلامتی مردم عمدتاحاصل رعایت بهداشت است وبدون رعایت آن حیات فردی واجتماعی با خطرات وزیان های جدی روبرومی شود. به تجربه ثابت شده است آنهایی که پایبند اصول وقواعد بهداشت هستند ،ازعمربیشتری برخوردارند،زیراکه عمرانسان ها با رعایت اصول بهداشت ارتباط وثیقی دارد.چنانکه،دربرخی از کشورها نرخ امید به زندگی ۸۰سال است.این درحالی است که درکشورهای کمترتوسعه یافته میزان آن به مراتب کمتر است. چقدرخوب گفته اند که "عقل سالم دربدن سالم است"،چرا که بدون سلامتی بدن، عقل نیز متاثرازرنج ها وآلام آن می شود و نمی تواند به خوبی ازعهده حل گره های اجتماعی وفردی برآید. مفاهیم بهداشتی درقرآن کریم دارای دوجنبه ایجابی وسلبی است که بارعایت آنها سلامتی روح وتن تضمین می شود.در زيربه بررسي آنها مي پردازيم. مفاهیم ایجابی: طهارت؛ طهارت عبارت از مطلق پاکیزگی است ؛خواه روحی و خواه بدنی .واژه "طهارت" خانه کعبه درآیه زیرهم شامل تمیزی زمین آن است وهم به معنای پاکیزگی ایمانی درون خانه خدا که با ورود افراد مشرک آلوده می شود.این حکم درمورد سایرمساجد نیز صادق است وبه همین دلیل است که ورود کفاربه آنها حرام شمرده شده است. "وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ"؛وچون براى ابراهيم جاى خانه را معين كرديم [بدو گفتيم] چيزى را با من شريك مگردان و خانه‏ام را براى طواف‏كنندگان و قيام‏كنندگان و ركوع‏كنندگان [و] سجده‏كنندگان پاكيزه دار(حج،۲۶) درآیه ۴سوره مدثر،منظورازطهارت لباس شرط بودن پاکیزگی آن دررازونیازاست.فردی که به عبادت ورازونیازمی پردازد،باید دقت کند که لباسش پاک وعاری ازآلودگی باشد.این دستوربهداشتی زمینه سازسلامتی ونظافت است"وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ" و لباس خويشتن را پاك كن. آیه ...

  • بهداشت دراسلام

    بهداشت دراسلام نظام بهداشتی در اسلام امروزه، موضوع بهداشت و ضرورت حفظ آن، از چنان اهميتي برخوردار گرديده است که سازمان ها و نهادهايي در سطح جهاني، منطقه اي و کشوري درباره اين موضوع، مشغول فعاليت شده اند و تلاش وسيعي صورت گرفته است تا با بيان برنامه هاي مناسب، ارائه راه کارها و تشويق افراد، سطح بهداشت را در تمامي زمينه ها بالا ببرند. نگرش جديدي که ميزان بهداشت هر جامعه را يکي از شاخص هاي رشد آن مي داند، ناشي از همين تلاش جهاني است. در قرن اخير، مسئله بهداشت از ابتدايي ترين موضوع؛ يعني بهداشت فردي و جسمي آغاز گرديد؛ اما به مرور زمان و با روشن شدن ساير ابعاد انسان و زندگي او، موضوعات بهداشتي و شعاع آن، گسترش يافته است. امروزه، اصطلاحات و موضوعاتي مانند بهداشت رواني، بهداشت خانوادگي، بهداشت اجتماعي، بهداشت اقتصادي، بهداشت تغذيه، بهداشت کار، بهداشت محيط و بهداشت مسکن و محيط زيست رايج گرديده و هريک، داراي حيطه تخصصي خود مي باشند. اکنون بايد ديد که دين اسلام، به موضوع مهم بهداشت، چگونه نگريسته است. دين اسلام در همه ابعاد، پيش رفته و فراگير است. به انسان و اجتماع همه جانبه مي نگرد و آموزه هاي آن شامل همه ضروريات زندگي مي باشد. بنابراين، لازم است به امر بهداشت که يکي از امور مهم زندگي انسان به شمار مي آيد، نيز به طور ويژه، توجه داشته باشد. به همين جهت در آيات و روايات، احکام و راهنمايي هاي فراواني پيرامون اين موضوع وجود دارد که مي توان با کنکاش در آنها نظام بهداشتي دين اسلام را به دست آورد. در اين نوشتار مختصر نمي توان تمامي جهت نظام بهداشتي دين اسلام را آورد؛ ولي مي توان ويژگي هاي اين نظام را برشمرد: 1. ايجاد انگيزه قوي براي رعايت بهداشت: اسلام بر موضوع بهداشت و نظافت تأکيد فراوان کرده و رساترين تعبير ممکن را در اين زمينه، به کار برده و نظافت را جزئي از ايمان و لازمه ايمان معرفي نموده است. در واقع يکي از ويژگي هاي دين اسلام، تشويق انسان به رعايت پاکي در ابعاد گوناگون زندگي است؛ زيرا خواسته ذاتي و فطري هر انسان، دوري از آلودگي هاي جسمي و روحي است. اسلام با قراردادن نظافت در برنامه عبادي فرد مسلمان، انگيزه لازم را در او ايجاد نموده است تا بهداشت و پاکيزگي را رعايت نمايد. پيامبر اسلام (صلی الله علیه واله) مي فرمايند: «تنظفوا بکل ما استطعتم فان الله تعالي بني الاسلام علي النظافه و لن يدخل الجنه الا کل نظيف؛» به هر مقدار که مي توانيد نظافت را رعايت کنيد؛ زيرا خداوند متعال، اسلام را برپايه نظافت بنا نهاده و هرگز کسي وارد بهشت نمي گردد؛ مگر آنکه پاکيزه باشد. بنابراين، نظافت و بهداشت در اسلام، ضابطه مند و تحت ...

  • جایگاه خانواده در قرآن کریم و اسلام

    جایگاه خانواده در اسلام خانواده در اسلام کانون عبودیت پروردگار است واسلام اساس خانواده را بر مودت ورحمت می داند وبرحفظ وتشکیل آن تأکید زیادی دارد.مثلاً در این آیه 32 سوره مبارکه نور در مورد اهمیت تشکیل خانواده می فرماید«وانکحوا الأیامی منکم والصالحین من عبادکم وامائکم إن یکونوا فقراءَ یغنهم الله من فضله والله واسع علیم» در محیط خانواده ؛فرزند نیاز تکوینی ومستقیم خود را به پدر ومادر تأمین می کند وزن وشوهر نیاز جنسی وعاطفی خود را به وسیله یکدیگر برطرف می کنند. اسلام برای خانواده از ابتدای تشکیل آن برنامه ویژه ای دارد .نحوه معاشرت اعضای خانواده؛روابط والدین وفرزندان هریک دستورات خاصی دارد. از دید اسلام اساس زندگی خانوادگی برمحبت وعشق بنا شده است.خدواند در قرآن در آیه 21 سوره مبارکه روم می فرماید: «  ومن ایاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها وجعل بینکم موده ورحمه ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون» واز نشانه هی او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا درکنار انان آرامش یابید؛ومیانتان مودت ورحمت قرار داد در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکر می کنند. هدف خداوند از بیان آیه این است که میان دو همسر مودت ومهر ومحبت برقرار باشد ودر کنار هم احساس آرامش کنند .بنابراین اصل در زندگی خانوادگی وجود فضایی آرام ومحبت آمیز است .زن وشوهر باید سعی کنند که در محیط خانواده؛میان اعضاءآرامش به وجود آید وروز به روز ؛عواطف ومحبتشان به هم بیش تر شود. الگوهای خانواده در قرآن      اسلام در روش تربیتی خود ؛انسانها را به الگوها ونمونه هاتی برتر توجه می دهد.در واقع تأثیر الگوها در ساخته شدن فرد وجامعه برکسی پوشیده نیست وهر خانوداه ای که می تواند برای ایجاد آرامش وموفقیت در زندگی به این الگوها ونمونه ها توجه ویژه داشته باشد. که یک نمونه از خانواده ای برتر در قرآن خاندان حضرت ابراهیم(ع)است. خداوند در آیه33و34سوره مبارکه آل عمران به برگزیده بودن این خاندان اشاره فرموده است.    «انّ الله اصطفی آدم ونوحا وال ابراهیم وال عمران علی العالمین *ذریه بعضها من بعض والله سمیع علیم»     خداوند آدم ابوالبشر ونوح آل ابراهیم وآل عمران را برجهانیان برتری داد.خاندان ودودمانی که برخی از برخی دیگر نشأت گرفته وبا هم دارای پیوند وارتباط بودند وخداوند شنوای دانا است. ودر آیه 72 سوره مبارکه انبیاء«ووهبنا له اسحق ویعقوب نافله وکلا جعلنا صالحین»به یکی از مهمترین مواهب خدا به ابراهیم(ع)که داشتن فرزندی صالح ونسلی برومند وشایسته است اشاره کرده و می فرماید:ما به او اسحاق را بخشیدیم ویعقوب فرزند اسحاق را به او ...

  • جایگاه روابط جنسی در اسلام بخش 1

      اسلام تنها دینی است که نه تنها مسئله ... را نهی نکرده بلکه برای آن برنامه مدونی تنظیم نموده است. یکی از مسائلی که هر چه در زندگی کم رنگ شود مستقیما بر وضعیت روحی و روانی تأثیر میگذارد روابط جنسی است.آنقدر این موضوع مهم است که اساتید روانشناس در زمان مشاوره خانواده اول از روابط جنسی زوجین سؤال میکنند . 1 :این موضوع جزء لاینفک فطری هر انسان است و مانند خوردن غذا ویا خوابیدن انسان مهم است گاهی برخی افراد به اسم دین این موضوع را نهی میکنند ویا برخی از افراد به ظاهر دیندار تصور میکنند انسان مؤمن نباید زیاد به این مسائل توجه داشته باشد حتی برخی این موضوع را کاری حیوانی تعبیر میکنند. آنها سخت در اشتباهند یا همسرشان مجبور به ازدواج مجدد میشودویا خدا ناکرده به  رابطه نا مشروع دامن میزند ویااین موضوع بابیان بهانه های دیگر باعث طلاق میشود . 2 : گروه دیگر دیدگاهشان با افرادی که ذکر کردیم متفاوت است مشکل این افراد نداشتن آگاهی نسبت به مسائل جنسی است. که باید مفصلا وظایف مرد وزن نسبت به یکدیگر را بیان کنیم. اگراین زن وشوهر بدانند و عمل کنند دیگر بهانه هایی که امروز باعث جدایی ویا جنجالهای خانوادگی میشود بطور کامل از زندگیشان حذف میشود.اکثر خانومها وآقایان این مسأله را پیش پاافتاده میدانند وبرای هرچه بهتر کردن زندگیشان کوشش نمیکنند اگر سؤال کنید میگویند( شد شد نشد نشد )بسار سرد وبی روح نسبت به این مضوع مهم برخورد میکنند .  مردها از همسرانشان چه توقعی دارند. اگر بخواهیم خواسته جنسی مرد وزن را تصور کنیم ابتدا باید عرض کنم مردها از طرف مقابلشان هیجان وشور میخواهند اگر خانومها نسبت به همسرشان فقط یک سری کارهای ساده انجام دهند این همسر مانند یک کودک در اختیارشان قرار میگیرد ؟؟؟ چون مرد مانند یک سماوری میماندکه مدتها روی شعله مستقیم آتش بوده ونزدیک است جوش بیاید اما زن مانند سماوریست که هنوز حرارت ندیده. این مرد انتظار سختی از همسر خود ندارد فقط جواب مثبت به خواسته هایش او را کفایت میکند (صدای آرام وجذاب. لباس زیبا و معطر. روی خوش همراه با شور{مثلا وقتی همسرش از محل کار به منزل می آید به سمت او با عجله حرکت کند همرا با لبخد و کلمات عاشقانه از او دعوت کند از امکانات فراهم شده مثل چای . آبمیوه و.... استفاده کند.}احترام ونگه داشتن حرمت مدیر خانواده ).برخی از خانومها طبع جنسیشان سرد است یعنی تمایل زیادی به همبستر شدن ندارند و زمانی که همبستر میشود مانند یک میت عمل میکند وهیچ عکس العملی از خود نشان نمیدهد ابتدا مرد وظایفی دارد که خواهیم گفت اگرکارهایی که مرد باید انجام دهد جواب نداد آخرین مرحله این است که زن باید ولو به ...

  • جایگاه صدقات در اسلام

     یکی از آرمانهای مهم ویکی از اهداف بنیادین که اسلام توجه به آن دارد ساختن یک جامعه ایده آل بر محور عدالت اجتماعی می باشد وبرای تحقق این امر ساز وکارهای زیادی در اختیار انسانها قرار داده است در مرحله اول مبنای نظری بسیار قوی وفعال را در نظر گرفته وهمه انسانها را برادر هم می خواند (انما المومنون اخوة) مومنین برادر هم اند این دید گاه اگر در میان مسلمانها به وجود بیاید مسلم است که خیلی از رفتار ها عوض می شود تمام بد بختی های که در جامعه اسلامی موجود است از کمبود همین ایده است دید گاه اخوت اسلامی باعث حیات جامعه اسلامی است نزاعها وکشمکشهای داخلی مسلمانها که باعث شده اجانب وبیگانگان در کشور های اسلامی جای پا باز کنند وبر زخایر کشورهای اسلامی دست درازی نمایند وحتی بر نوامیس امت اسلامی نظر بد داشته باشند، از عدم باور اخوت اسلامی است.      وچون تحقق این امر مهم نیاز به یک منبع مالی قوی دارد که تامین معاش وامور روزانه جامعه را به عهده داشته باشد چه اینکه هر جامعه دارای افراد ضعیف وناتوان است که از تامین معاش شان عاجزا ند وچشم امید به هم نوعان شان دارند افرادی که در اثر حوادث گوناگون بعضی از اعضای بدن شان را از دست می دهند ،افرادی که نان آور خانواده را از دست می دهند ، افرادی که مورد چپاول دزدان وراهزنان قرار می گیرند. دین مبین اسلام بهترین راههای رسیدگی به فقرا ومحرومین را با در نظر داشت حفظ آبرو حیثیت آنها تشریع نموده است صدقات واجب ومستحب یکی ازآن راهکار ها است که مقاله حاضر به بحث پیرامون آن پرداخته وروش منظم کردن وساز ماندهی آن راپیشنهاد نموده در اختیار خوانندگان گرامی قرار می دهد . تعریف صدقه : صدقه با حرکات فتحه (آنچه که در راه خدا به بینوایان بدهند به جهت ثواب .جمع آن صدقات است در اصطلاح فارسی چیزی را گویند که که کسی برای حفظ سلامت خود ودفع بلا به مردم فقیر بدهند صدقه سر وصدقه سری هم گویند به سکون دال مهر ،کابین زن وصداق هم گویند1 راغب اصفهانی در مفردات القرآن می نویسد(الصدقه مایخرج الانسان من ماله علی وجه القربه کاالزکاة و.....صدقه چیزی است که انسان از مالش بر وجه قربت پرداخت می کند مثل زکواة لکن زکواة به پرداخت وجوبی اطلاق می شود وصدقه در پرداخت استحبابی کثیرا اطلاق شده است.  گرچه اختصاص به آن ندارد وگاهی به انفاق وجوبی هم استعمال شده است2 .. اقسام صدقه :  با توجه به آیات قرآن کریم وروایات وارده از ائمه معصومین علیهم السلام، صدقات برچند قسم است . 1- صدقات واجب وآن این است که مکلف در پرداخت آن هیچ بهانه وعذری ندارد واگر تلف شود ضامن است خداوند می فرماید .( خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ ...