تهیه منحنی استاندارد به روش اسپکتروفتومتری
اسپکتروفتومتری
روش اسپکتروفتومتری یکی از روش های طیف سنجی (spectroscopy) می باشد که در آن از طول موج های ماورای بنفش (UV) و مرئی طیف الکترومغناطیسی برای بررسی کیفی و اندازه گیری کمی مولکول ها و ترکیبات در آزمایشگاه های تحقیقاتی و بالینی استفاده می شود. اساس روش اسپکتروفتومتری این است که هر مولکول و ترکیب ویژه در محلول شفاف، یکی از طول موج های نور را بیشتر از سایر طول موج ها جذب می کند که این طول موج λm (لاندای ماکسیمم) نام دارد.اگر یک طول موج از نور (λm) از محلول شفافی با شدت I0 عبور کند ، بخشی از نور توسط محلول جذب می شود و بقیه با شدت کمتر (I) از محلول عبور میکند. دستگاه اسپکتروفتومتری، شدت نور جذب شده توسط محلول را اندازه گیری می کند اجزای یک دستگاه اسپکتروفتومتری معمولی عبارتند از : 1-منبع نور که کلیه طول موج های نور مرئی و UV را از خود ساتع می کند. 2-مونو کروماتور (تک فام ساز) که یک طول موج خاصی (λm) را از خود عبور می دهد. 3-جایگاه قرار دادن نمونه که در لوله های مخصوص دستگاه به نام کُوِت (Cuvette) که طولی برابر 1cm دارند ریخته می شود 4-detector که یک فتوسل( نور سنج ) است که نور عبوری از محلول را اندازه گیری می کند جذب نور توسط محلول ها از قانون بیر-لامبرت (Beer-Lambert) پیروی می کند. طبق این قانون مقدار نور جذب شده توسط یک محلول شفاف با غلظت ماده ی مورد نظر (C) و مسافتی که نور در محلول طی می کند (قطر کوت= 1CM) ارتباط مستقیم دارد. -دانسیته ی نوری (Optical density→OD یا Absorbance→ A) به مقدار نور جذب شده توسط محلول است که بدون واحد می باشد. - (ε←اپسیلون) ضریب جذب مولی یا ضریب خاموشی می باشد که واحد آن mol-1.cm.L می باشد -(C) غلظت ماده ی مورد نظر با واحد mol/L می باشد. -(L) مسافتی که نور در محلول طی می کند (قطر کوت) می باشد که 1cm است. روش های محاسبه ی غلظت : 1: محاسبه ی غلظت از روی ضریب خاموشی: اگر ضریب خاموشی (ε) برای ماده ی مورد نظر مشخص باشد می توان با اندازه گیری میزان جذب نور توسط محلول، غلظت آن را محاسبه کرد A=εLC → C=A/εL→ L=1cm → C=A/ε 2- محاسبه ی غلظت با استفاده از یک محلول استانداد: در این روش یک محلول از ماده ی مورد نظر با غلظت مشخص تهیه می گردد که محلول استاندارد نام دارد و با اندازه گیری جذب محلول استاندارد و محلول مجهول و مقایسه ی جذب این دو محلول،میتوان غلظت محلول مجهول را محاسبه کرد. A=εLCمجهول A Cاستاندارد/Cامجهول→ استاندارد /Aمجهول →εL برای هردو محلول یکسان است پس حذف می شوند. A=εLCاستاندارد Cاستاندارد×استانداردA/Aمجهول =Cمجهول 3-با استفاده از منحنی استاندارد: مانند روش دوم است با این تفاوت که چند غلظت از محلول استاندارد تهیه می کنیم، ...
کنترل کیفی و کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی
روش بررسی : در این تحقیق حجم برداشت شده توسط دو نوع لوپ مورد مصرف که تحت عنوان لوپ های تجاری در بازار موجود بوده و به عنوان لوپ 0.01 و لوپ 0.001 استفاده میشوند مورد بررسی قرار گرفت و نیز با توجه به اینکه برخی از آزمایشگاه های تشخیص پزشکی لوپ های دست ساز را که با استفاده از پیچیدن سیم به دور دسته فلزی لوپ تهیه می شوند مورد استفاده قرار می دهند این نوع لوپ ها نیز به دو روش اسپکتروفتومتری و توزین مورد ارزیابی قرار گرفتند . همچنین مقدار حجم برداشتی توسط لوپ ها به صورت تخمینی و از طریق ریاضی مورد بررسی قرار گرفت . الف ) روش اسپکتروفتومتری : در این روش از یک ماده رنگی که دارای جذب نوری در طول موج خاص است استفاده می گردد . معمولا از ماده رنگی اوانس بلو برای این آزمایش استفاده میشود اما با توجه به کمبود و گران بودن ماده مزبور در این بررسی از متیلن بلو که از نظر اقتصادی به صرفه بوده و در اکثر آزمایشگاه ها موجود است استفاده شد . مواد مصرفی و معرف ها شامل موارد زیر بود : پودر متیلن بلو – الکل طبی 96% ( اتانول ) – آب مقطر – لوپ های 0.01 و 0.001 و لوپ های دست ساز – لوله آزمایش – پی پت – سمپلر 20 لاندا – اسپکتروفتومتر ابتدا 0.2 – 0.1 گرم از پودر متیلن بلو را در حلالی که از مخلوط کردن آب مقطر و الکل 96% به نسبت 50 به 50 تهیه شده حل می کنیم . پس از حل شدن کامل متیلن بلو در حلال مزبور 8 لوله آزمایش انتخاب کرده در لوله اول 2 میلی لیتر و در بقیه لوله ها 1 میلی لیتر از حلال ساخته شده را می ریزیم . سپس مقدار 0.02 میلی لیتر از محلول متیلن بلو را به کمک سمپلر کالیبره شده به محلول اضافه کرده و پس از مخلوط کردن 1 میلی لیتر از محلول مزبور را به لوله دوم انتقال می دهیم و این عمل را تا لوله هشتم پی می گیریم ( رقت های سریالی ).پس از تهیه رقت های مزبور جذب نوری هر یک از لوله ها را در طول موج 663 نانومتر قرائت کرده و ثبت می کنیم . با توجه به کاهش تصاعدی رقت لوله ها از کاغذ لگاریتمی برای تهیه منحنی استاندارد استفاده میشود . پس از ترسیم منحنی برای کالیبره کردن لوپ 15-10 لوله برداشته و در هر یک از آنها 1 میلی لیتر از حلالی که تهیه کرده بودیم می ریزیم و به کمک لوپ از محلول رنگی ( متیلن بلو ) در لوله ها وارد می کنیم . پس از خواندن جذب نوری آنها در طول موج 663 نانومتر و به دست آوردن میانگین جذب نوری و انتقال آن بر روی منحنی مقدار حجم برداشته شده توسط لوپ به راحتی به دست می آید . از آنجا که مقدار کلنی بر اساس CFU/ml ( colong forming unit ) گزارش می گردد اگر 1 میلی لیتر را که برابر با 1000 لاندا می باشد بر حجم به دست آمده تقسیم کنیم ضریب لوپ مجهول به دست خواهد آمد. ب ) روش توزین : در این روش ترازوی حساس ...
اندازه گیری آهن
مقدمه : نحوه کار با دستگاه اسپکتروفوتومتر بطور کلی هر روش یا دستگاهی که بررسی برهمکنش نور با ماده بپردازد به روشهای اسپکتروسکوپی یا طیف سنجی مربوط می شود. روشهای اسپکتروفوتومتری بسیار وسیع هستند که در هر تکنیک به بررسی برهم کنش یک بخش از نور یا امواج الکترومغناطیس با ماده پرداخته می شود. اما برای استفاده از تکنیک اسپکتروفوتومتری مانند طیف سنجی ماورای بنفش – مرئی ، برای اندازه گیری کمی باید در ابتدا یک منحنی کالیبراسیون رسم گردد. به عنوان مثال چنانچه بخواهیم از اسپکتروسکوپی ماورای بنفش – مرئی برای اندازه گیری غلظت یک یون مجهول مثلاً یون آهن 3 استفاده کنیم باید در ابتدا چند محلول کاملاً معلوم از این یون تهیه شود و منحنی غلظت بر حسب میزان جذب برای این یون رسم گردد. این منحنی کالیبراسیون نام دارد. سپس با اندازه گیری میزان جذب نمونه ی مجهول و بر اساس منحنی کالیبراسیون می توان به غلظت نمونه ی مجهول دست یافت. ۱الف) واکنش فلزها و از جمله آهن با سولفوریک اسید رقیق و غلیظ متفاوت است. آهن با سولفوریک اسید رقیق گاز هیدروژن تولید میکند در حالی که در واکنش با سولفوریک اسید غلیظ گاز SO2 تولید میکند: واکنش آهن با اسید رقیق: 2 Fe + H2SO4 --> H2 + Fe2SO4 واکنش آهن با اسید غلیظ: Fe + H2SO4 + 2 H+ --> Fe2+ + SO2 + 2 H2O الف) هر نمکی میتواند اسید هم خانواده خود را جذب نماید. برای نمونه سولفاتها میتوانند سولفوریک اسید را جذب کنند، کلریدها هیدرو کلریک اسید را و... الف) اسپکتروسکوپی فرابنفش-مرئی: يک دستگاه اسپکتروفتومتر فرابنفش–مرئي شامل يک منبع نوري، يک تکفامساز و يک آشکارساز است. ١) منبع نوري بیشتر يک لامپ دوتريم است که در ناحيه فرابنفش طيف الکترومغناطيسي تابش ميکند. لامپ تنگستن، براي طولهاي موجهاي ناحيه مرئي از طيف الکترومغناطيسي به کار ميرود. ٢) تکفامساز يک شبکه پراش است و نقش آن، پخش کردن پرتو نوري به طول موجهاي تشکيلشده از آن است. مجموعهاي از روزنهها، طول موج مورد نظر را بر روي سلول نمونه متمرکز ميسازند. ٣) آشکارساز: نوري که از درون سلول نمونه ميگذرد، به آشکارساز ميرسد و در آن جا شدت نور عبوري (I) ثبت ميشود. آشکارساز، بیشتر يک لوله تکثيرکننده فوتون است، ولي در دستگاههاي جديد از فتوديودها نيز استفاده ميشود. در يک دستگاه دو پرتوي، نور ساطعشده از منبع نوري به دو پرتو تقسيم ميشود: پرتو نمونه و پرتو شاهد. وقتي نمونهاي در مقابل پرتو شاهد نباشد، نور آشکار شده معادل شدت نور ورودي به نمونه است.(I0)سلول نمونه بايد از مادهاي ساخته شده باشد که نسبت به تابش الکترومغناطيس به کار رفته، شفاف باشد. سلولهاي به کار رفته ...
کنترل کیفی و کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی
از بین وسایل مورد استفاده در بخش میکروب شناسی لوپ میکروب شناسی از جمله ابزارهای مهم و اصلی بوده و ارزش آن همانند پی پت در آزمایشگاه بیوشیمی و سرولوژی است .بدین معنی که اگر از مقدار برداشت شده توسط لوپ محاسبه دقیق به عمل نیاید در گزارش نتایج آزمایش تاثیر زیادی خواهد داشت . لذا به سبب عدم وجود روش استاندارد جهت کالیبراسیون لوپ و نظر به اهمیت آن در این مقاله سعی شده است که راه کارهای مناسب و عملی برای کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی ارائه گردد . در بررسی انجام شده دو روش محاسبه حجم توسط روش اسپکتروفتومتری و روش استفاده از ترازو مورد ارزیابی قرار گرفته اندروش بررسی : در این تحقیق حجم برداشت شده توسط دو نوع لوپ مورد مصرف که تحت عنوان لوپ های تجاری در بازار موجود بوده و به عنوان لوپ ۰.۰۱ و لوپ ۰.۰۰۱ استفاده میشوند مورد بررسی قرار گرفت و نیز با توجه به اینکه برخی از آزمایشگاه های تشخیص پزشکی لوپ های دست ساز را که با استفاده از پیچیدن سیم به دور دسته فلزی لوپ تهیه می شوند مورد استفاده قرار می دهند این نوع لوپ ها نیز به دو روش اسپکتروفتومتری و توزین مورد ارزیابی قرار گرفتند . همچنین مقدار حجم برداشتی توسط لوپ ها به صورت تخمینی و از طریق ریاضی مورد بررسی قرار گرفت .الف ) روش اسپکتروفتومتری : در این روش از یک ماده رنگی که دارای جذب نوری در طول موج خاص است استفاده می گردد . معمولا از ماده رنگی اوانس بلو برای این آزمایش استفاده میشود اما با توجه به کمبود و گران بودن ماده مزبور در این بررسی از متیلن بلو که از نظر اقتصادی به صرفه بوده و در اکثر آزمایشگاه ها موجود است استفاده شد .مواد مصرفی و معرف ها شامل موارد زیر بود :پودر متیلن بلو – الکل طبی ۹۶% ( اتانول ) – آب مقطر – لوپ های ۰.۰۱ و ۰.۰۰۱ و لوپ های دست ساز – لوله آزمایش – پی پت – سمپلر ۲۰ لاندا – اسپکتروفتومترابتدا ۰.۲ – ۰.۱ گرم از پودر متیلن بلو را در حلالی که از مخلوط کردن آب مقطر و الکل ۹۶% به نسبت ۵۰ به ۵۰ تهیه شده حل می کنیم . پس از حل شدن کامل متیلن بلو در حلال مزبور ۸ لوله آزمایش انتخاب کرده در لوله اول ۲ میلی لیتر و در بقیه لوله ها ۱ میلی لیتر از حلال ساخته شده را می ریزیم . سپس مقدار ۰.۰۲ میلی لیتر از محلول متیلن بلو را به کمک سمپلر کالیبره شده به محلول اضافه کرده و پس از مخلوط کردن ۱ میلی لیتر از محلول مزبور را به لوله دوم انتقال می دهیم و این عمل را تا لوله هشتم پی می گیریم ( رقت های سریالی ).پس از تهیه رقت های مزبور جذب نوری هر یک از لوله ها را در طول موج ۶۶۳ نانومتر قرائت کرده و ثبت می کنیم .با توجه به کاهش تصاعدی رقت لوله ها از کاغذ لگاریتمی برای تهیه منحنی استاندارد ...
اندازه گيري مقدار نیترات در آب به روش اسپکتروفتومتری
اسپکتروفتومتری روش اسپکتروفتومتری یکی از روش های طیف سنجی (spectroscopy) می باشد که در آن از طول موج های ماورای بنفش (UV) و مرئی طیف الکترومغناطیسی برای بررسی کیفی و اندازه گیری کمی مولکول ها و ترکیبات در آزمایشگاه های تحقیقاتی و بالینی استفاده می شود.اساس روش اسپکتروفتومتری این است که هر مولکول و ترکیب ویژه در محلول شفاف، یکی از طول موج های نور را بیشتر از سایر طول موج ها جذب می کند که این طول موج λm (لاندای ماکسیمم) نام دارد.اگر یک طول موج از نور (λm) از محلول شفافی با شدت I0 عبور کند ، بخشی از نور توسط محلول جذب می شود و بقیه با شدت کمتر (I) از محلول عبور میکند.دستگاه اسپکتروفتومتری، شدت نور جذب شده توسط محلول را اندازه گیری می کنداجزای یک دستگاه اسپکتروفتومتری معمولی عبارتند از : 1-منبع نور که کلیه طول موج های نور مرئی و UV را از خود ساتع می کند.2-مونو کروماتور (تک فام ساز) که یک طول موج خاصی (λm) را از خود عبور می دهد.3-جایگاه قرار دادن نمونه که در لوله های مخصوص دستگاه به نام کُوِت (Cuvette) که طولی برابر 1cm دارند ریخته می شود4-detector که یک فتوسل( نور سنج ) است که نور عبوری از محلول را اندازه گیری می کندجذب نور توسط محلول ها از قانون بیر-لامبرت (Beer-Lambert) پیروی می کند. طبق این قانون مقدار نور جذب شده توسط یک محلول شفاف با غلظت ماده ی مورد نظر (C) و مسافتی که نور در محلول طی می کند (قطر کوت= 1CM) ارتباط مستقیم دارد.-دانسیته ی نوری (Optical density→OD یا Absorbance→ A) به مقدار نور جذب شده توسط محلول است که بدون واحد می باشد.- (ε←اپسیلون) ضریب جذب مولی یا ضریب خاموشی می باشد که واحد آن mol-1.cm.L می باشد-(C) غلظت ماده ی مورد نظر با واحد mol/L می باشد.-(L) مسافتی که نور در محلول طی می کند (قطر کوت) می باشد که 1cm است.روش های محاسبه ی غلظت :1: محاسبه ی غلظت از روی ضریب خاموشی:اگر ضریب خاموشی (ε) برای ماده ی مورد نظر مشخص باشد می توان با اندازه گیری میزان جذب نور توسط محلول، غلظت آن را محاسبه کرد A=εLC → C=A/εL→ L=1cm → C=A/ε2- محاسبه ی غلظت با استفاده از یک محلول استانداد:در این روش یک محلول از ماده ی مورد نظر با غلظت مشخص تهیه می گردد که محلول استاندارد نام دارد و با اندازه گیری جذب محلول استاندارد و محلول مجهول و مقایسه ی جذب این دو محلول،میتوان غلظت محلول مجهول را محاسبه کرد. A=εLCمجهول A Cاستاندارد/Cامجهول→ استاندارد /Aمجهول →εL برای هردو محلول یکسان است پس حذف می شوند. A=εLCاستاندارد Cاستاندارد×استانداردA/Aمجهول =Cمجهول 3-با استفاده از منحنی استاندارد:مانند روش دوم است با این تفاوت که چند غلظت از محلول استاندارد تهیه ...
کنترل کیفی و کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی
کنترل کیفی و کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی : عنوان دکتر بهرام روادگر دکترای علوم آزمایشگاهی مرکز تحقیقاتی و علوم آزمایشگاهی : نويسنده / نويسندگان : مترجم: لوپ - کالیبراسیون – کلنی – میکروب شناسی : کلیدواژهکنترل کیفی و کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی مقدمه : از بین وسایل مورد استفاده در بخش میکروب شناسی لوپ میکروب شناسی از جمله ابزارهای مهم و اصلی بوده و ارزش آن همانند پی پت در آزمایشگاه بیوشیمی و سرولوژی است .بدین معنی که اگر از مقدار برداشت شده توسط لوپ محاسبه دقیق به عمل نیاید در گزارش نتایج آزمایش تاثیر زیادی خواهد داشت . لذا به سبب عدم وجود روش استاندارد جهت کالیبراسیون لوپ و نظر به اهمیت آن در این مقاله سعی شده است که راه کارهای مناسب و عملی برای کالیبراسیون لوپ میکروب شناسی ارائه گردد . در بررسی انجام شده دو روش محاسبه حجم توسط روش اسپکتروفتومتری و روش استفاده از ترازو مورد ارزیابی قرار گرفته اند . روش بررسی : در این تحقیق حجم برداشت شده توسط دو نوع لوپ مورد مصرف که تحت عنوان لوپ های تجاری در بازار موجود بوده و به عنوان لوپ 0.01 و لوپ 0.001 استفاده میشوند مورد بررسی قرار گرفت و نیز با توجه به اینکه برخی از آزمایشگاه های تشخیص پزشکی لوپ های دست ساز را که با استفاده از پیچیدن سیم به دور دسته فلزی لوپ تهیه می شوند مورد استفاده قرار می دهند این نوع لوپ ها نیز به دو روش اسپکتروفتومتری و توزین مورد ارزیابی قرار گرفتند . همچنین مقدار حجم برداشتی توسط لوپ ها به صورت تخمینی و از طریق ریاضی مورد بررسی قرار گرفت . الف ) روش اسپکتروفتومتری : در این روش از یک ماده رنگی که دارای جذب نوری در طول موج خاص است استفاده می گردد . معمولا از ماده رنگی اوانس بلو برای این آزمایش استفاده میشود اما با توجه به کمبود و گران بودن ماده مزبور در این بررسی از متیلن بلو که از نظر اقتصادی به صرفه بوده و در اکثر آزمایشگاه ها موجود است استفاده شد . مواد مصرفی و معرف ها شامل موارد زیر بود : پودر متیلن بلو – الکل طبی 96% ( اتانول ) – آب مقطر – لوپ های 0.01 و 0.001 و لوپ های دست ساز – لوله آزمایش – پی پت – سمپلر 20 لاندا – اسپکتروفتومتر ابتدا 0.2 – 0.1 گرم از پودر متیلن بلو را در حلالی که از مخلوط کردن آب مقطر و الکل 96% به نسبت 50 به 50 تهیه شده حل می کنیم . پس از حل شدن کامل متیلن بلو در حلال مزبور 8 لوله آزمایش انتخاب کرده در لوله اول 2 میلی لیتر و در بقیه لوله ها 1 میلی لیتر از حلال ساخته شده را می ریزیم . سپس مقدار 0.02 میلی لیتر از محلول متیلن بلو را به کمک سمپلر کالیبره شده به محلول اضافه کرده و پس از مخلوط کردن 1 میلی لیتر از محلول مزبور را به لوله دوم انتقال ...
اسپكتروفتومتري
تعريف اسپكتروفتومتري: اسپكتروفتومتري يك روش تجزيه دستگاهي است كه در آن تابش الكترومغناطيسي در ناحيه مرئي و ماورا بنفش جذب ماده ميشود، و از روي شدت جذب مقدار ماده تعيين ميشود. 1- منبع تابش: نور سفيد 2- محل نمونه: نمونۀ گازي، جامد، مايع 3- تجزيهگر: منشور، يا شبكه 4- آشكارساز: 5- ثبات: قسمتهاي مختلف دستگاه اسپكتروفتومتر 1- منابع تابش معمولي در اسپكتروفتومتري - لامپ تنگستن براي ناحيه مرئي340-1000nm(Visible) - لامپ دتريوم براي ناحيه ماورا بنفش (Uv)190-370nm 2- منوكروماتور - منشور - شبكه 3- سل يا محل نمونه - شيشه و پلاستيك براي ناحيه مرئي - كوارتز براي ناحيه ماورابنفش 4- آشكارساز - فتوتيوب - فتومالتي پلاير (PMT) 5- ثبات - نشانگرهاي عقربه دار - نشانگرهاي ديجيتالي ـ مانيتور قانون بير لامبرت: Beer-Lambertor Bouguer-Beer شدت نور (اشعه الكترومغناطيسي) جذب شده متناسب با غلظت ماده و طول سل (مسيري كه نور مي پيمايد) دارد. جذب تابش (%T) عبور(درصد عبور) :e ضريب جذبي مولي ضخامت سل (طول مسير عبور اشعه الكترو مغناطيس) C: غلظت mol.L-1 طرز تعيين غلظت يك ماده توسط اسپكتروفتومتري 1ـ تهيه محلول بلانك (يا محلولي كه داراي تمامي گونهها بغير از گونه مورد نظراست) 2ـ تهيه نمونههاي استاندارد از گونه موردنظر با غلظتهاي مشخص 3ـ قرائت جذب محلولهاي استاندارد 4ـ رسم جذب برحسب غلظتهاي استاندارد و بدست آوردن نمودار كاليبراسيون 5ـ اندازهگيري جذب محلول مجهول و بدست آوردن غلظت مجهول از روي نمودار - در عمل ابتدا محلول بلانك در سل قرار داده شدهشكاف منبع تابش بسته شده 100% جذب يا صفر درصد عبور تنظيم ميشود - سپس شكاف منبع تابش باز شده 100% عبور يا صفر درصد جذب تنظيم ميشود - بعد از تنظيم صفر و 100جذب محلولهاي استاندارد و مجهول اندازهگيري ميشود. اين عمل در دستگاهها توسط ميگرددAuto zero يا Baseline. عوامل انحراف از قانون 1ـ انحرافهاي شيميايي تفكيك، پليمري شدن, تجمع، تشكيل كمپلكسهاي مختلف، حلالپوشي ترکيبات مورد اندازه گيري، تغييرpH محيط و... 2ـ انحرافهاي فيزيكي تغيير رنگ برخي از مواد متناسب با تغيير غلظت، تفاوت ضريب شکست (n) در محلولهاي رقيق و غليظ 3ـ انحرافهاي دستگاهي تكفام نبودن تابش، آلودگي سلها، خطي نبودن جريان حاصل در دتکتور(فتوسل) با شدت نورتابشي، تغيير در مقدار الكتريسيته و درجه حرارت. لاندا ماکس : تعيين λmaxA=εbc A در λmax حداكثر است. روش عمل: 1- تنظيمλماکس در روي اسپكتروفتومتر 2-تهيه محلولهاي استاندارد 3- تعيين جذب محلولهاي استاندارد و رسم نمودار كاليبراسيون 4- تعيين جذب نمونههاي مجهول تعيين غلظت نمونه مجهول از روي نمودار كاليبراسيون توضیحی ...
اندازه گيري فسفر خاك به روش اولسن( خاك هاي خنثي و قليايي) و بری (خاک های اسیدی) - فردوس عادلی مسبب
مترجم: فردوس عادلي مسبب<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> نويسنده: Shiavsnand Tolanur اندازه گيري فسفر خاك به روش اولسن( خاك هاي خنثي و قليايي) پيش گفتار فسفر خاك به دوگروه فسفر معدني وآلي طبقه بندي مي شود. بخش اصلي فسفر موجود خاك به شكل معدني است. فسفر معدني به طور دقيق به بخش هاي آپاتيت، كلر آپاتيت، هيدروكسيل آپاتيت، كربنات آپاتيت، اكسي- آپاتيت، فسفاتهاي آهن و آلومينيوم و نيز همراه رسهاي سيليكاتي تقسيم ميگردد. فسفر آلي معمولا به شكل فسفوليپيدها، اسيدنوكلئيك و اينوزيتول فسفات وجود دارد. گياهان فسفر را به شكل يوني به-4OP2H و HPO42- جذب ميكنند. غلظت اين يونها در محلول خاك در يك مقطع زماني معيني خيلي كم و به pH خاك بستگي شديدي دارد. يون -4OP2H در pH كم تر از 7.22 و يونHPO42- در pH بالاتر از 7.22 جذب ميگردد. حضور يونهاي Fe، Al، Ca ,Mg بستگي به pH خاك به صورت فسفاتهاي نامحلول رسوب مينمايند. در خاكهاي اسيدي بر حسب غلظت Fe و Al تركيبات نامحلول فسفاتهاي آهن و آلومينيوم تشكيل ميشود كه چنين فسفري براي گياه قابل جذب نخواهد بود. در صورتي كه در خاكهاي خنثي تا قليايي، يونهاي Ca و Mg بيش تر وجود داشته باشند، فسفاتهاي نامحلول Ca و Mg را تشكيل خواهند داد و بنابراين، از فسفاتهاي قابل جذب كاسته خواهد شد. به طوركلي، قابليت جذب فسفر براي اغلب گياهان در دامنه pH هاي خاك 5.5 تا 7 صورت ميگيرد. دو روش براي اندازه گيري فسفر قابل جذب خاك پیشنهاد شده است:روش اولسونبراي خاكهاي خنثي و قليايي، روش بری شماره يك براي خاكهاي اسيدي. اصول در خاكهاي خنثي، قليايي و آهكي، Ca و NaHCO3 فراوان با pH8.5 مورد استفاده قرار مي گيرد. يون HCO3- فعاليت Ca را در خاك ها متوقف مي كند و باعث مي شود تا Ca به صورت CaCO3 رسوب نموده و درنتيجه فسفر آزاد و محلول شود. تهيه محلول هاي شيميايي 1) محلول استخراج كننده بي كربنات سديم 0.5 مولار: مقدار 42 گرم بي كربنات سديم خالص را در يك ليتر آب مقطر تازه تهيه شده حل كرده و با اضافه كردن سود يا اسيد كريدريك، pH آن را در 8.5 تنظيم مي كنند. 2) اسيد كلرو موليبديك(محلول 1.5 درصد موليبدات آمونيوم در اسيد كريدريك 3.5 نرمال): 15 گرم موليبدات آمونيوم را در 400 ميلي ليتر آب مقطر و در اثر گرما حل كرده و ژس از سرد شدن، مقدار 400 ميلي ليتر اسيد كلريدريك غليظ اضافه كرده و آن گاه حجم محلول را به يك ليتر مي رسانند. 3) كلرور استانو( محلول ذخيره 40 درصد): با حرارت دادن 10 گرم كلرور استانو، SnCl2، در 25 ميلي ليتر اسيد كلريدريك غليظ حل مي كنند. سپس محلول را سرد كرده، در شيشه رنگي قهوه اي دخيره مي نمايند. 4) كلرور استانو( محلول كاري): در يك مزور ...