تحقيق درباره ي معاد
مقاله درباره معاد.....
تهیه کنندگان:محمد قادری. یعقوب زارع پور رشته: حسابداری استاد رزمی سال تحصیلی:۸۸-۸۷ مقدمه: معاد واژه‌ی عربی است، به معنای رستاخیز يا دوباره برخاستن (پس از مرگ). باور به رستاخیز (معاد) یکی از اصول دین اسلام است. برخی معاد را تنها جسمانی یا تنها روحانی می دانند و برخی هم روحانی و هم جسمانی می دانند. (1)اعتقاد به قیامت و معاد تقریبا در اکثر دینهایی که انسانها از اول خلقت تا حالا با آن سرو کار داشتند هرچند با اختلافاتی همواره در میان مردم رایج بوده و اکثریت معتقدند که یک روزی همه مردگان زنده خواهند شد و در آنجا دیگر پس از پشت سر گذاشتن یک زندگی توام با رنج و زحمت به رفاه و آسایش مطلق روی خواهند آورد.(2)معاد در عقل و فطرت هر انساني جايگاه قابل توجهي دارد زيرا كيست كه نپرسد ويا نخواهد بداندكه: آينده انسان و جهان چه مي شود؟ پايان عمر و تلاش ما به كجا مي رسد؟ نتيجه و هدف از زندگي چيست؟آري اين سوالها براي همه مطرح است.(3) 1-www.fa.wikipedia.org 2-www.daneshnameh.roshd.ir 3- معاد /محسن قرائتي/ص 6 مسأله معاد مساله معاد كه همه ي اديان به آن تصريح كرده و پيامبران خدا با اصرار تمام،مردم را به آن هشدار داده اند تنها يك مساله تعبّدي نيست؛بلكه، عقل بر اساس حكمت و عدالت و رأفت خداوند آن را قطعي و حتمي مي داند.(1) مسأله معاد از نظر اهميت ،بعد از مسأله توحيد مهمترين مسأله ديني و اسلامي است. پيغمبران آمده اند براي اينكه مردم را به اين دو حقيقت مومن و معتقد كنند:يكي به خدا(مبدأ)و ديگري به قيامت.(2) مساله معاد در ميان قدماي فلاسفه مسأله معاد در ميان قدماي فلاسفه اصلاً مطرح نبوده،يعني اصلاً معاد را انبياء آورده اند نه فلاسفه. حتي ارسطو خودش قائل به فناي روح است و ابداً معتقد به بقاي ارواح و عود ارواح و اين حرف ها نيست و روح را يك موجود فاني و قابل فنا مي داند.حكماي اسلامي از قبيل بو علي طور ديگري معتقدند؛بو علي مي گويد كه از نظر برهان علمي و برهان عقلي،ارواح باقي مي مانند و بازگشت مي كنند به سوي خداوند و سعادت و شقاوت آن ها هم سعادت و شقاوت معنوي و عقلاني است و بعد مي گويد اين راهي است كه ما از طريق علمي مي توانيم طي كنيم؛اين قدر مي دانيم كه روح انسان فاني نمي شود و باقي مي ماند و در جهان ديگري با معذّب است يا متنّعم،ولي آن مقداري كه ما از راه دليل عقلي مي توانيم بفهميم اين است كه فقط عقل انسان باقي مي ماند؛ساير قواي انسان هر چه هست همه معدوم مي شود.(3) 1-درسهايي از اصول دين/موسسه در راه حق/شماره 29/ص 5 2- معاد/مرتضي مطهري/ص13 3- معاد/مرتضي مطهري/ص23 اعتقاد به معاد اعتقاد به معاد، نگرش انسان را به دنیا تغییر داده، دنیا را برای انسان ...
تجربه گرايي در خدا شناسی
تجربه گرایی در خداشناسی سیری در اصالت تجربه شرحی بر فلسفه ی جان لاک محقق: راه گریز بر دور بی پایان سعید گراوندی پيش گفتار: مهمترين واكنش بر ضد عقل گرايي در فلسفه در جزاير بريتانيا آغاز شد و به نام تجربه گرايي يا اصالت تجربه شهرت يافته است. عقل گرايان تجربه ي حسي را منبع شناخت نا مطمئني مي دانستند وبر آن بودند كه فقط شناختي كه با استفاده از عقل و شعور ما به دست مي آيد قابل اطمينان است. تجربه گرايان اين را قبول نداشتند. آنان تاكيد داشتند كه ما از طريق حواسمان مي توانيم اطلاعاتي از جهان خارج خودمان بدست آوريم و آنگاه كار مهم و حساس ذهن آغاز مي شود يعني ارزيابي م سازماندهي(منظم كردن) اين اطلاعات و نتيجه گيري كردن از آنها و ربط دادنشان به چيزهاي ديگر؛اما منبع اوليه خود ِ اين اطلاعات فقط تجربه حسي ماست. از آن به بعد ، پايبندي به اين اصل ، بيشترين نفوذ را در فلسفه در دنياي انگليسي زبان را داشت. اگر از قرن ها قبل از ميلاد مسيح ، تجربه گرايان بزرگي همانند هراكليت ،ارسطو و ... در تاريخ فلسفه وجود داشته است . اما " جان لاك " بنيان گذار اصلي تجربه گرايي و هر آنچه از آن سرچشمه مي گيرد ؛ شناخته مي شده است. " جان لاك " (1632-1704) فرزند يك وكيل در غرب انگلستان بود كه در جنگ هاي داخلي انگليس ، همراه با طرفداران پارلمان بر ضد شاه و طرفدارانش مي جنگيد.در 1646 او را به مدرسه ي وست مينستر فرستادند كه در آن زمان يكي از بهترين مدارس بود. او نه تنها ادبيات يونان و رم باستان بلكه زبان هاي عربي و عبري را در آن جا آموخت و سپس به دانشگاه آكسفورد رفت و در آنجا با فلسفه ي جديد و علوم نوين آشنا شد و سرانجام تحصيلاتش را در پزشكي به پايان رساند. كتاب اصلي جان لاك در فلسفه در سال 1689 منتشر شد . اما در طي بيست سال قبل شكل گرفته بود . اين كتاب شامل تحقيقي روشمند در ماهيت و محدوده ي عقل بشري است. يكي از گفته هاي معروف اين فيلسوف بزرگ كه تاثيري شگفت در فلسفه گذاشت به شرح زير است . محـــال اســت دانـــش و شناخت كسي در اين دنيا فراتر از تجربه اش باشد. جان لاک سيري در اصالت تجربه طرز فكر عقلاني ويژه ي فلسفه ي قرن هفدهم بود. ونيز ريشه ي استوار در قرون وسطي داشت و سابقه ي آن به سقراط و افلاطون مي رسيد . ولي در قرن هجدهم آماج انتقاد بسيار شديد قرار گرفت . شماري از فيلسوفان اظهار نظر كردند كه آنچه در ذهن ماست صد در صد از راه حواس ما تجربه شده است . اين ...
روش تحقيق در نهج‌البلاغه
بسيار مغتنم است كه درجمع عزيزان امامان جمعه، در زمينه‌ي راه‌كارهاي گسترش و تحقيق در خصوص نهج‌البلاغه، باب بحث و گفتگو را بگشاييم. توجه داريد كه نهج‌البلاغه همچون درياي عظيمي است كه شناگري در آن از عهده‌ي يك فرد يا يك موسسه قطعاً خارج است، بلكه بايد گروهي از اهل فن در اين عرصه وارد شوند و با استفاده از تخصص‌ها و برنامه‌ريزي صحيح بتوانيم به هدف متعالي در اين خصوص دست يابيم.در زمينه‌ي موضوع «روش تحقيق در نهج‌البلاغه»، لازم به ذكر است كه اين بحث بسيار گسترده است. چنانچه در مركز تخصصي نهج‌البلاغه در قم، يك واحد درسي با عنوان «روش تحقيق در نهج‌البلاغه» حدود 15 جلسه ارائه شده است. اين بحث را با مقدمه‌اي تحت عنوان «تحقيقي در نهج‌البلاغه» آغاز مي‌كنيم. چرا كه لازم است نسبت به اين كتاب شناخت جامع‌تري بدست آوريم و در زمينه‌ي سير نهج‌البلاغه در تاريخ نيز بحثي ارائه شود با اين مضمون كه اين كتاب چه مراحلي را در طول تاريخ پشت سر گذاشته و چه حوادثي را به خود ديده است و به اصطلاح از ديد تاريخ ادبيات به اين كتاب نگاه شود. بحث ديگر در زمينه‌ي اسناد نهج‌البلاغه است. نهج‌البلاغه گرچه به اصطلاح حوزه، يك كتاب مرسلي هست، اما از نظر اعتبار نمي‌توان آن را به ديد يك كتاب مرسل نگاه كرد، البته مي‌توان آن را به كتاب «من لا يحضره الفقيه» تشبيه كرد. در آنجا مؤلف خود اشاره مي‌كند كه اسناد را حذف كرده‌ام ولي سلسله‌ي سند من معلوم است، كتابهايي كه به آنها استناد مي‌كنم، مشخص است و احاديثي را كه بين من و خداوند حجت بوده است، ذكر مي‌كنم. بنابراين با تصريح مولف، اين كتاب هم كتابي مُسْنَد مي‌شود. مرحوم شريف رضي اين تصريح را نفرموده‌اند؛ اما با توجه به نكاتي كه در مقدمه نهج‌البلاغه آمده است روشن مي‌شود كه مرحوم علامه شريف رضي، با دقت و احتياط كامل نسبت به وثاقت راوي و اعتبار منبع، به نقل احاديث و انتخاب آنها اقدام كرده است.و اينك به نمونه‌هايي از كلمات ايشان در اين رابطه توجه فرماييد.«… إبتَدَأتُ بِتَألِيفِ كِتابٍ فِي خَصَائِصِ الائمّة عَلَيهِمُ السّلام يَشتَمِلُ عَلَي مَحَاسِنِ أخبَارِهِم وَ جَواهِرِ كَلامِهِم…»من در آغاز جواني به نگارش كتابي در ويژگي امامان –درود خدا بر آنان- دست زدم كه در بردارنده‌ي سرگذشت زيبا و نيكوي آنان و سخنان چون درّ و گوهرشان بود…بديهي است چنين شخصي با چنين انگيزه‌ي مقدسي ممكن است احاديث مجهول از راويان و كتابهاي ناشناخته كلمات منتسب به امام را نقل كند. آيا عبارت «جواهر كلامهم» سازگار با احاديث مبهم و مجهول است؟!«… فَاستَحسن جَمَاعَةٌ مِنَ الأصدِقَاءِ مَا إشتَمَلَ عَلَيهِ ...
احقاق الحق آيت الله ميرزا موسي حايري ( فهرست و مقدمه )
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيمسر شناسه : حائری اسکوئی ، موسی { احقاق الحق . فارسی }1241 -1324.عنوان و پدیدآور : احقاق الحق ( در رد اتهام و رفع ابهام ) / نویسنده میرزا موسی اسکویی حائری ، مترجم محمد عیدی خسروشاهی .مشخصات نشر : تهران : روشن ضمیر ، 1385 . مشخصات ظاهری : 2ج. : مصور .شابک : 90000 ریال (دوره 0 – 05 – 8521-964(1.ج): ، 9 – 06 – 8521 – 964 موضوع : شیعه – دفاعیه و ردیه ها . شناسه افزوده : عیدی خسروشاهی ، محمد، 1320 – مترجم .رده بندی کنگره : 1385 3041 الف 17 ح / 5 / 212 BPرده بندی دیویی : 417 / 297 شماره کتابخانه ملی : 22646 – 85 م شناسنامه ی کتاب نام کتاب : احقاق الحق ( در ردّ اتّهام و رفع ابهام ) (بخش اول )نام مؤلف : علّامه ی بزرگ ، آیت الله حاج میرزا موسی اسکویی حایری نام مترجم : محمد عیدی خسرو شاهی ناشر : انتشارات روشن ضمیر تلفن 55500446 – 55387507 فاکس 55367083 – ( Emil:roshan_zamer76.yahoo.com) تیراژ: 5000 جلدتعداد صفحه :464قیمت:دوره ی دوجلدی 9000 تومانچاپخانه :تاریخ چاپ :1385شابک :0 – 05 -8521 – 964 (9 – 06 – 8521 – 964 ) بخش اول ترجمه‌ياحقاق الحقاز تأليفات علامه‌ي بزرگ حضرت آيه‌اللهحاج ميرزا موسي اسكويي حايري رحمت‌الله‌عليهمتولد سال 1279 هـ ق متوفي به سال 1364 هـ ق فهرست عمومي بخش اول احقاق الحق 11- مقدمه‌ي مترجم 23 - مختصري از شرح حال مؤلف 33 - مقدمه کتابمقاله‌ي اوّل در معاد جسماني 43 فصل اوّل: نقل سخن ملا رضا همداني 47 فصل دوّم: نقل سخن شيخ احمدبن زين الدين احسايي از شرح‌الزياره 57 فصل سوّم: نقل سخنان اساتيد فن امثال :خواجه نصيرالدين طوسي، علامه‌ي حلي، علامه‌ي مجلسي، امام رازي، علامه‌ي دواني، نراقي و غيرايشان. 67 - فصل چهارم: منظور مرحوم شيخ از جسد عنصري همان اجزاء زيادي و بيگانه مي‌باشد 87 -فصل پنجم: آراء چهارگانه درباره‌ي معاد 103- فصل ششم: اجزاء بيگانه راهي به اجساد ائمه‌ي معصومين و پيامبران بزرگوار عليهم‌السلام ندارند 123- فصل هفتم:سخن حاج كريم خان و پيروان او 136 -فصل هشتم: حاج كريم خان و پيروان او اعتقاد دارند كه اجساد ائمه مي‌پوسد 148- فصل نهم: ردّ دلايل اعتقاد حاج كريم خان به پوسيدن اجساد ائمه و جمع بين اخبار 162-فصل دهم: تطبيق مولود فلسفي و مولود انسانيفهرست عمومی بخش اول احقاق الحقمقاله‌ي دوّم: درمعراج پيامبراسلام صلوات‌الله‌عليه‌وآله181- فصل اوّل: معراج جسماني و نقل سخن ملا رضا همداني و ملا جعفر استرآبادي 185 - فصل دوّم: نقل سخن شيخ احمد بن زين‌الدين الدين احسايي از رساله‌ي قطيفيه و بيان مراد وي 199 - فصل سوّم: نقل عبارات شيخ احمد بن زين الدین احسايي از رساله‌هاي ديگر ...
طرح درس دین و زندگی 2درس 6
دين وزندگي 2 درس ششم : آينده ي روشن هدف کلي : توانايي تبيين دلايل ضرورت معاد و امکان معاد جسمانياصطلاحات علمي درس : ضرورت معاد امکان معاداستدلال در پرتو حکمتاستدلال در پرتو عدل حکيم مرور مفاهيم : 1. قرآن کريم حيات اخروي انسان را حتمي مي داند و انسان ها را به انديشه ي در آن دعوت مي کند . 2. قرآن کريم زندگي دنيايي را عبث و بيهوده نمي داند و خداوند را از بيهوده کاري منزه مي شمارد . 3. عقل آدمي مي گويد که توجه به خبر انبيا درباره ي آخرت ، ضرورت است و هشدار آنان را بايد جدي گرفت . 4. اقتضاي حکمت الهي وجود جهان آخرت و بازگشت انسان به سوي خداست .5. اقتضاي عدل الهي وجود جهاني به نام آخرت است نا انسانها به آن چه استحقاقش را دارند ، برسند . 6. زنده شدن انسان ها پس از مگر با همه ي قوانين علمي سازگار است و امکان تحقق آن وجود دارد . سوره نساء ، آيه ي 87سوره مؤمنون ، آيه ي 115 و 116 1. براي قاعده عقلي « دفع خطر احتمالي لازم است » ، اگر سيم برقي را که بدون حفاظ است ، بر ديوار منزل خود مشاهده کنيم و يکي از اعضاي خانه به ما خبر دهد که در آن برق جريان دارد ، از دست زدن به آن خودداري مي کنيم . زيرا در اين گونه موارد از يک قانون عقلي پيروي مي کنيم که مي گويد : « دفع خطر احتمالي لازم است . » 2. مهم ترين خبري که انبيا براي بشر آورده اند ، خبر از معاد و سراي آخرت است . همه ي آنان پس از ايمان به خدا ، ايمان به آخرت را مطرح کرده و آن را لازمه ي ايمان به خدا دانسته اند . قرآن کريم با چنان صراحت و قطعيتي از آخرت ياد مي کند که جاي هيچ شک و شبه اي را باقي نمي گذادر . در اين کتاب الهي ، بعد از توحيد و يکتا پرستي ، درباره ي هيچ موضوعي به اندازه ي معاد سخن نرفته است . 3. مهم ترين خبري که انبيا براي بشر آورده اند خبر از معاد و سراي آخرت است . همه ي آنان پس از ايمان به آخرت را مطرح کرده و آن را لازمه ي ايمان به خدا دانسته اند . 4. از ديدگاه انبيا لازمه ي ايمان به خدا ، ايمان به آخرت است . 5. بعد از توحيد مهم ترين موضوعي که در قرآن کريم سخن رفته ، معاد است . 6. استدلالهايي که بر ضرورت معاد دلالت دارند : - راه حکمت الهي - راه عدل خداوندي7. کار حکيمانه ، کاري است با هدف معقول و شايسته که نتايج صحيح و عاقلانه به دنبال دارد . 8.کسي که کارهايش حکيمانه است ف حکيم مي گويند . 9. خدا حکيم است چرا که اگر موجودي را خلق مي کند : - هدفي شايسته برايش قرار مي دهد . - امکانات رسيدن به هدف را هم به او اعطا مي کند . - اگر تمايلات و خواسته هايي در وجودش آفريده ، پاسخ مناسب آن را پيش بيني کرده است . 10. هر انساني ميل به جاودانگي دارد و در آرزوي حياتي جاويدان است . اين گرايش به اندازه اي در آدمي قوي و شديد است که عموم ...
دين و زندگي (۲) در يك نگاه
دين و زندگي (2) در يك نگاه جلوه‌هاي حكمت و تدبير ۱- تصويري از جهان خيالي، جهان واقعي، ۲- شاخصه‌هاي اصلي مجموعه‌ها، ۳- نهج‌البلاغه (سخنان حضرت علي (ع)) (انديشه و تحقيق صفحه‌ي ۱۷ كتاب درسي)با كاروان هستيدرس دوم ۱- نمونه‌اي از نظام جهاني- نظام واحد جهاني← ارتباطات طولي و عرضي در نظام جهاني (انديشه و تحقيق صفحه‌ي ۲۹كتاب درسي) سرمايه‌هاي رشد ۱- منزلت انسان، ۲- وديعه‌هاي الهي در انسان: الف- سرشت خداآشنا، ب- گرايش به نيكي‌ها و زيبايي‌ها، ج- وجدان اخلاقي، د- عقل. (انديشه و تحقيق صفحه‌ي ۴۳كتاب درسي) روزنه‌هاي خطا ۱- موانع رشد رستگاري: الف- نفس اماره، ب- جهل از حقايق، ج- غفلت از خدا و آخرت، د- دام‌هاي شيطان۲- حقيقت وجود انسان: دلايل غير مادي بودن روح: الف- ثابت بودن خود، ب- رؤياهاي صادقه. (ذكر نمونه‌های صفحه‌ي ۵۳ كتاب) پنجره‌اي به روشنايي دو ديدگاه عمده در برخورد با مرگ: ۱- ديدگاه اول (ماديون): (الف- واكنش صاحبان اين ديدگاه، ب- پيامدهاي اين ديدگاه) ۲- ديدگاه دوم (الهيون). پيامدهاي نگرش اول (ماديون): قرار گرفتن در بن‌بست، بي‌ارزش شدن زندگي، يأس و نااميدي و بيماري‌هاي روحي پيامدهاي نگرش دوم (الهيون): پيامد اول: بيرون آمدن زندگي از بن‌بست، ايجاد شور و نشاط در زندگي، انگيزه‌ي فعاليت و كار (انرژي فوق‌العاده)، همت خستگي‌ناپذير (لذت از كار خود و تلاش در خدمت به خلق خدا) و رفتار حضرت علي (ع) در ايجاد نخلستان و حفر چاه و وقف آنپيامد دوم: الهي، استقبال از مرگ (شهادت‌طلبي)، فرمايش امام حسين (ع) (انّي لا اري الموت ...) و مردم از فتنه گريزند... آينده‌ي روشن قانون عقل و وعده‌ي پيامبران۱- ضرورت معاد: (در پرتو حكمت الهي، در پرتو عدل الهي)، ۲- حكمت الهي (گرايش به بقا و جاودانگي، ميل به كمالات بي‌نهايت)، ۳- عدل الهي (بالعدل قامت السماوات و الارض، پاداش بسياري از اعمال در دنيا ممكن نيست، مجازات كساني كه به ديگران ستم كرده‌اند به‌طور كامل در دنيا امكان‌پذير نيست.)پاسخ به يك اشكال در مورد معاد: ۱- امكان معاد (معاد جسماني، معاد روحاني، حقيقت وجود انسان: نفس و روح). (انديشه در آيات صفحه‌ي ۷۴- انديشه و تحقيق صفحه‌ي ۷۵ كتاب درسي) منزلگاه بعد ۱- عالم برزخ (حدفاصل زندگي دنيوي و اخروي، به معناي حايل و فاصله)، ۲- ويژگي‌هاي برزخ (توفي روح انسانها توسط فرشتگان، فعاليت آگاهانه‌ی روح، سخن گفتن انسان با خدا و فرشتگان در اين عالم، بهشت و جهنم برزخي، آثار ماتقدم و ماتأخر در برزخ) واقعه‌ي بزرگ الف) مرحله‌ي اول: ۱- نفخ صور اول، ۲- مدهوشي اهل آسمان‌ها و زمين، ۳- تغيير در ساختار زمين و آسمانب) مرحله‌ي دوم: ۱- نفخ صور دوم، ۲- زنده ...
پايان نامه دكترا
اين مطلب را در سايت تبيان به نقل از سايت شهيد استاد مرتضي مطهري پيدا كردم. فكر كردم شايد براي اهل تحقيق جالب باشد. پايان‌نامه‌ها و استاد راهنمارسالات دکتري که به راهنمايي استاد شهيد مرتضي مطهري نوشته شده است.رسالات دکتري1_ محمدحسين ضيايي‌بيگدلي _ فلسفه الاعجاز، 28/12/13422_ اسماعيل واعظ‌جوادي _ حدوث و قدم، 31/3/13463_ شهيد محمدجواد باهنر _ اصالت انسان از نظر قرآن، 29/9/1348_ سيدعلي دانش‌پور _ علت و معلول از نظر فلسفهي قديم 29/2/1349 5_ علي شفايي _ تحقيق در آراي فلسفي ابن رشد و مقايسه با آراي ابن سينا، 27/2/1350 6_ حسن خواجه‌نوري _ جبر و اختيار از نظر مذهب و فلسفه مابعدالطبيعه 2/9/1351 7_ حسين خليلي _ آفرينش از ديد فلسفي و نظر فلاسفه‌ي اسلامي درباره‌ي آن، 24/10/1351 8_ غلام‌حسين نگيني _ مقايسه‌ي آراء اسطوره و ابن سينا در الهيات بالمعني الاخص، 3/12/1351 9_ محمدتقي شريعتي _ تحليل و بررسي منطق سهروردي و مقايسه‌ي آن با منطق ارسطويي، 30/1/1352 10_ احمد توانا _ بررسي و تحقيق درباره‌ي کتاب محصل خواجه طوسي، 10/3/1352 11_ اصغر دادبه _ تحقيق در نظريات خاصه فيلسوف قرن سيزدهم مرحوم آقا علي مدرس زنوزي، 10/3/1352 12_ احمد خسروجردي _ آراي خاصه صدرالمتالهين در علم‌النفس با توجه به آراي متفکران ديگر، 21/2/1353 13_ شهيد آيت الله سيدمحمدحسيني بهشتي _ مسايل مابعدالطبيعه در قرآن، 1/11/1353 14_ عبدالله شکيبا _ آثار و افکار فلسفي، سيد صدرالدين دشتکي، 13/11/1353 15_ سيدحسن اسعدي _ بيان مقصود فلاسفه از اصالت وجود و اشتراک، 28/11/1353 16_ محمدرضا مشايي _ جواهر صغارصلبه، 9/2/1355 17_ غلام‌حسين ابراهيمي‌ديناني _ قواعد کلي فلسفي در فلسفهي اسلامي، 7/9/1355 18_ سيدمهديامامي‌العريضي _ بخت و اتفاق از نظر فلاسفه، 24/2/1356 19_ فتح‌علي اکبري _ مقايسه و تطبيق منطق ارسطويي اسلامي با منطق رياضي جديد، 26/2/1356 20_ ماشاالله طلاچيان _ داوري ميان ابن رشد و غزالي، 21/9/1356 21_ سيدحسين خواب‌نما _ معاد از نظر فلاسفه‌ي اسلامي، 25/2/1358 22_ هرمز بهمن‌پور _ تناسخ و تحول تاريخي آن