بانک مقالات و تحقیقات آموزشی
آموزش و پرورش
آموزش و پرورش یا تعلیم و تربیت (به انگلیسی: education) دارای مفهوم و کاربرد گسترده و پیچیده، و در نتیجه مبهمی است. در تعریف این مفهوم، نه تنها میان مردم عادی، بلکه میان صاحبنظران تعلیم و تربیت هم اختلاف‌نظر وجود دارد. همچنین مفاهیمی مانند سواد‌آموزی، کارآموزی، بارآوردن، پروردن، تأدیب، اجتماعی کردن، و ... نیز جزئی از «آموزش و پرورش» محسوب می‌شوند یا با آن همپوشی دارند.دربارهٔ مفهوم «آموزش و پرورش» باید درنظر داشت که «آموزش و پرورش» منحصر به افراد، زمان، مکان، یا عمل خاصی نیست. یعنی به طور مشخص «آموزش و پرورش» منحصر به مدرسه، کودکان، یا آموزش دروس خاصی نیست، بلکه «آموزش و پرورش» برای همه، و در هر زمانی (ز گهواره تا گور) و هر مکانی است. تعاریف آموزش و پرورشتاکنون تعریف واحد یا جامع و مانعی از «آموزش و پرورش» به دست نیامده است و اهل نظر، هر یک بر پایه تفکرات و تجربیات خود، تعریفی از آن ارائه داده‌اند. صاحبنظران ایرانی یا مسلمان تعلیم و تربیت در سده‌های پیشین (مانند امام محمد غزالی)، هیچکدام درپی تعریف مفهوم «آموزش و پرورش» نبوده‌اند و گویا اهمیت تعریف این مفهوم را درک نکرده بودند. در عصر حاضر، متفکران ایرانی مانند محمدباقر هوشیار و مرتضی مطهری در این‌باره اظهارنظر کرده‌اند. ولی دانشمندان غربی از دیرباز تاکنون تعاریفی از «آموزش و پرورش» ارائه داده‌اند. برخی از تعاریف آموزش و پرورش● محمدباقر هوشیار: آموزش و پرورش مجموعه منظمی از اعمال و رفتار است؛ به بیان دیگر آموزش و پرورش فعل و انفعالی است میان دو قطب سیال (آموزگار و فراگیر) که مسبوق به اصلی و متوجه هدفی و مستلزم برنامه‌ای است. ● جان دیویی: آموزش و پرورش دوباره ساختن یا سازمان دادن تجربه است، به منظور اینکه معنای تجربه گسترش پیدا کند و برای هدایت و کنترل تجربیات بعدی، فرد را بهتر قادر سازد. ● ژان ژاک روسو: آموزش و پرورش هنر یا فنی است که به صورت راهنمایی یا حمایت نیروهای طبیعی و استعدادهای فراگیر (متربی)، و با رعایت قوانین رشد طبیعی و با همکاری خود او برای زیستن تحقق می‌پذیرد. ● دانشنامه بریتانیکا: از آنجایی که کودکان بیسواد، نادان و غیرمطلع از فرهنگ جامعهشان به دنیا می‌آیند، برای یادگیری فرهنگشان، هنجارهای رفتاری افراد بالغ، یادگیری مهارتها، یافتن نقششان در اجتماع و رسیدن به اهدافشان نیاز به آموزش دارند. فلسفه آموزش و پرورشاز آنجا که آموزش به کودکان این قابلیت را می‌دهد که به صورت مستقل به سوی اهداف مورد نظرشان حرکت کنند و هویت ویژه‌ای در جامعه بیابند، اهمیتی غیر قابل چشم‌پوشی برای فلاسفه دارد. فلسفه آموزش به بررسی ماهیت ...
شيخ شهاب‌الدين سهروردي
شیخ شهاب الدین سهروردی چهره برجسته‌ا‌ی در حکمت، فلسفه و عرفان در فرهنگ ایران است. او در سال 549 هجری قمری در قریه سهرورد زنجان دیده به جهان گشود. اولین آموخته‌های او در شهر مراغه نزد مجدالدین جیلی بود. سهروردی نزد جیلی، فقیه مشهور آن زمان، فقه را آموخت و در همانجا و نزد همین استاد با فخر رازی، منتقد بزرگ فلسفه مشاء، همدرس بود. با آنکه این دو از نظر علمی تفاوت‌های آشکاری با یکدیگر داشتند اما دوستی و قرابت عجیبی میان این دو بر قرار بود.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> سهروردی پس از تکمیل تحصیلات به اصفهان رفت تا نزد ظهیرالدین فارسی، علم منطق را بیاموزد. او در همین شهر بود که برای نخستین بار با افکار ابن سینا روبه‌رو شد و پس از مدتی تسلط خاصی بر آن پیدا کرد. سهروردی پس از اتمام تحصیلات رو به عرفان و سلوک معنوی آورد. شیخ در جریان سفرهایش مدتی با جماعت صوفیه هم کلام شد و به مجاهدت نفس و ریاضت مشغول شد. هنگامی که سفرهای سهروردی گسترده‌تر شده بود به آناتولی رسید و از آنجا به حلب سوریه رسید. در همان شهر با ملک ظاهر، پسر صلاح الدین ایوبی، دیدار کرد. ملک ظاهر شیفته شیخ شده و مقدمش را گرامی داشت و از او خواست که در آن جا بماند. سهروردی پذیرفت و درس و بحث خود را در مدرسه حلاویه آغاز کرد. در همین مدرسه بود که شاگرد و پیرو وفادارش شمس الدین شهروزی به او پیوست. شیخ همیشه در بیان مسائل، به خصوص احکام و مسائل مربوط به دین بی‌باک بود و همین صراحت بیان او بود که سرانجام فقهای قشری عامه علیه او شوریدند، او را مرتد خوانده و سخنانش را خلاف اصول دین دانستند. این کینه و عناد تا جایی رسید که ملک ظاهر را تشویق به قتل او کردند. ملک ظاهر نمی‌پذیرفت و به خواست آنان توجهی نمی‌کرد، اما فقها با ارسال شکوايیه به صلاح‌الدین ایوبی او را مجاب کردند که فرمان قتل شیخ را صادر کند. سرانجام صلاح‌الدین ایوبی در نامه‌ای از پسرش خواست به دلیل برخی ملاحظات سیاسی شیخ را به قتل برساند. بدین ترتیب شیخ را زندانی کرده و وي در سن 36 یا 38 سالگی به قتل رسید. مشهور است که او را به دار آویختند یا خفه کردند. جنازه شیخ را در روز جمعه آخر ذی الحجه سال 587 هـ.ق از زندان بیرون آوردند. جرم او معاندت با شرایع دینی بود. بدین ترتیب سهروردی نیز سرانجامی همچون سقراط یافت. از سهروردی در طول عمر کوتاه خود حدود 50 کتاب و رساله به یادگار مانده است. آثار او نه تنها حاوی مهم‌ترین آثار وی است بلکه به طرز شگفتی از نظر فصاحت و بلاغت تحسین شده و دارای نثری پخته و قوی است. آثار سهروردی را می‌توان به چهار بخش تقسیم کرد: 1- کتاب‌های صرفاً فلسفی وی که به زبان عربی است. ...
كتابخواني مدرن
تاريخ خبر: یکشنبه 2آبان 1389 -16ذی القعده 1431 - 24اکتبر 2010 - شماره 24880اطلاعات كتابخواني مدرن دكتر محسن حاجي زين‌العابديني علم و تحصيل در ايران از گذشته‌هاي دور رونق و گسترش فراوان داشته و تاكيد دين مبين اسلام نيز اين روحيه را تقويت كرده است. اين عادت كتابخواني، اگرچه در ادوار مختلف شدت و ضعف داشت، اما هميشه حضور داشته است.نهاد كتابخانه، همواره همراه كتابخوانان و در دوره‌هاي مختلف، پُركننده خلأ امكانات شخصي براي مطالعه بوده است. اين نهاد، به شكل‌هاي مختلفي ارائه خدمت كرده و انواع منابع از لوح گلين تا طومارهاي پاپيروس و غيره را پوشش داده است. مفهوم و خدمات كتابخانه همواره وجود داشته و به موازات رشد علمي و فرهنگي بشر توسعه و ارتقا يافته است، اما جنس و موادي را كه ارائه مي‌كند در طول زمان و متناسب با وضع توسعه فناوري تغيير كرده و وضع زندگي و شرايط اجتماعي كاربران نيز بر ارائه خدمات كتابخانه‌ها بي‌تاثير نبوده است.هرچه كاربران پيشرفته‌تر و صاحب دانش بيشتري بوده‌اند، انتظارات خواندني بيشتري داشته و بر كتابخانه‌ها براي تقويت منابع و ارائه خدمات بهتر فشار بيشتري وارد آورده‌اند. كتابخانه‌ها نيز، به سبب رسالت و جايگاهي كه دارند، همواره خود را موظف به ارائه خدمات با كيفيت و ارتقاء مداوم آن مي‌دانند. كتابخانه‌ها، تلاش كرده‌اند شيوه‌هاي نوين ارائه خدمات را پياده‌سازي كرده و نيازهاي خواندني مخاطبان را برآورده كنند.تمايل به وارد كردن محمل‌هاي جديد اطلاعاتي به كتابخانه‌ها و معرفي آنها به كاربران و تلاش در زمينه آموزش و ارتقاء سواد اطلاعاتي كاربران، در همين راستا صورت گرفته است. زيرا، كتابداران متخصص، خود تمايل فراواني به اصلاح و ارتقاء رفتار اطلاعاتي كاربران دارند.آنان به درستي دريافته‌‌اند كه محمل‌هاي جديد اطلاعاتي، امكانات و مزايايي دارند كه در صورت توانمندي كاربران در استفاده از آنها، بهره‌گيري از خدمات و منابع كتابخانه‌ها افزايش يافته و كتابداران به تحقق آرمان كتابخانه‌ها كه ارائه خدمات بيشتر و با كيفيت بالاتر به كاربران است، يك گام نزديك‌تر شده‌اند.از سوي ديگر، خدمات و منابع جديد كتابخانه‌ها كه عمدتا مبتني بر مزاياي فناوري بوده و سرعت و سهولت و دقت را به همراه دارند، صرفه‌جويي در زمان و انرژي كتابداران را در پي داشته و اين زمان صرفه‌جويي و ذخيره شده، خود مي‌تواند صرف يافتن و معرفي خدمات و منابع جديد اطلاعاتي به كاربران شود.در اين نوشتار كوتاه، پرداختن كامل به تمامي منابع و خدمات نوين كتابخانه‌ها مقدور نيست، اما تلاش مي‌شود كه برخي از مهمترين آنها را معرفي كنيم. نكته ...
وظيفه آموزشي
آموزش و پرورش رو به تعالی یا درسراشیبی؟
آموزش و پرورش رو به تعالی یا درسراشیبی؟ طی روزهای گذشته مهم ترین خبر مرتبط با نظام آموزشی کشور حذف مقطع پیش دانشگاهی از مدارس بود که پس از سالیان متمادی به ناگاه از چرخه نظام آموزشی کنار گذاشته شد. اینکه این تصمیم یا تصمیماتی از این قبیل تا چه میزان از کارایی و ثمربخشی بهینه ای برخوردارند مطلبی است که بایستی در تحلیل ها و نوشته های تخصصی بدان پرداخت اما مروری کوتاه بر اهم وقایع آموزشی در ماه های اخیر و ضعف نگاه و تمرکز مدیران اجرایی کشور بر نظام حساس و مهم آموزش و پرورش کشور مطلبی است که مورد توجه این نوشتار قرار گرفته است. به گزارش جهان، طی ماه های گذشته در میان انبوه خبرهای منتشر شده به خبرهایی برخوردیم که شاید خیلی ها بی تفاوت از آن گذشتند و یا کمتر به عمق موضوع توجه کردند. جملاتی شبیه:• "...دکتر حمیدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با چگونگی و شکل ساختار تحصیلی نظام آموزش و پرورش گفت: در آخرین نشست شورای عالی انقلاب فرهنگی که شب گذشته برگزار شد.... در صورت تصویب نهایی موضوع، دوره‌های تحصیلی نظام آموزش و پرورش به یک دوره شش ساله و دو دوره سه ساله تقسیم می‌شود.... • ... مهدی نوید ادهم دبیر شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه زمان اجرای قانون حذف پیش دانشگاهی هنوز مشخص نشده، گفت: شاید این قانون از سال تحصیلی آینده اجرا شود.... • تغییر نظام اموزش عمومی ، از قول محمدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش اعلام شد، یکشنبه 4 بهمن 88 در مجلس و با حضور وزاری آموزشی بررسی شد. علی عباسپور تهرانی‌فرد، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس دراین باره گفته است: «اعضای کمیسیون، طرحی تحت عنوان «تغییر نظام آموزش و پرورش کشور» را تهیه کردند. • ....علی کریمی فیروزجانی، نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات می گوید برخی دوستان در مجلس عقیده داشتند شورای عالی آموزش و پرورش اختیار لازم را برای بررسی چنین طرحی ندارد. وزیر آموزش و پرورش هم اعلام کرد که این قانون به شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس ارجاع می شود.• ..البته مجلس خودش را محق در تمام اتفاقات آموزشی می داند و تلاش فراوانی برای احقاق این حق دارد. البته سردمدار این حقگیری، هم رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات است. او دراین باره می گوید: «درباره این طرح صحبت هایی با آقای حاجی بابایی داشتیم. گفتند طرح را به مجلس می دهند. ... این اقدام بدون جلب نظر مجلس خلاف قانون است. طبق ماده 6 قانون شورای عالی آموزش و پرورش، مصوبات این شورا در مورد اهداف نظام آموزشی کشور باید به تصویب مجلس برسد. »• ...اما نظر کریمی فیروزجانی با عقیده عباسپور تفاوت دارد: «دو دیدگاه در مجلس وجود ...
کلاس‌های درس نسل آینده
خبر آنلاین >دانش > فناوری اطلاعات - نمایشگرهای تعاملی، لپ‌تاپ، اینترنت، میکروسکوپ الکترونی و ویدیوکنفرانس، تنها بخشی از فناوری‌های آموزشی آینده است فریبا فرهادیان: هفته گذشته، هفته‌ای به یادماندنی برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه دبیرستان کِلِی بود. آنها توانسته بودند یک روز درسی کامل را در یک کلاس نسل آینده بگذرانند. نسل آینده کلاس‌های درس به زودی فرا خواهد رسید و به زودی چنین کلاس‌هایی، جزء جدانشدنی هر برنامه آموزشی خواهند بود. این روز درسی درواقع بخشی از برنامه همایشی بود که توسط انجمن ملی مدارس متوسطه ایالات متحده با حضور 7هزار معلم برگزار شده بود تا آنها را با کلاس‌های درس قرن بیست و یکم آشنا سازد. این شاگردان که کمی زودتر از دیگر دانش‌آموزان هم سن و سالشان توانسته بودند چنین کلاسی را تجربه کنند، آن را تجربه‌ای عالی توصیف کرده‌اند. آنها از وایت‌بردهای تعاملی (اینتراکتیو)، لپ‌تاپ‌های شخصی، نقشه‌های گوگل و نیز میکروسکوپ‌های الکترونی در این کلاس‌ها استفاده کردند و درس روز خود را آموختند. این دانش‌آموزان همچنین توانستند دروس خود را از طریق اینترنت با دانش‌آموزان دبیرستانی کارمل به اشتراک گذارند و به صورت زنده از آموزش‌های یک معلم هنر از موزه هنر کلیولند بهره‌مند شوند. وایت‌بردهای تعاملی (اینتراکتیو)، نمایشگر بزرگی است که بر روی دیوار یا روی یک پایه زمینی قرار می‌گیرد و به کامپیوتر و پروژکتور متصل می‌شود. این پروژکتور می‌تواند صفحه نمایش کامپیوتر را بر روی این وایت‌برد به نمایش درآورد. مسئولان برگزاری این همایش معتقدند اگر دانش‌آموزان به چنین کلاس‌هایی علاقمند شوند، حتما دروس خود را بهتر از قبل یاد خواهند گرفت؛ چون ارتباط برقرار کردن با این روش آموزشی بسیار بهتر از روش‌های آموزشی سنتی است. آنها برای حرفشان به این تحقیق استناد کرده‌اند که مدارسی که برای درس دادن به شاگردانشان از شیوه‌های فناوری استفاده کرده‌اند، شاهد رشد چشمگیری در نمرات دروس ریاضی و خواندن بوده‌اند. دانش‌آموزان شرکت کننده در این کلاس چنین عنوان کردند که این شیوه آموزشی به دانش‌آموزان امکان می‌دهد به صورت مستقیم‌تری با درس و آموزش در تعامل باشند. شاگردان امروز، معلمان فردادر همایش دیگری که البته با هدف آشنا ساختن شاگردان و یا بهتر بگوییم «شاگردان امروز، معلمان فردا» با شیوه‌های آموزشی آینده بود؛ باز هم بر قبول کردن فناوری‌های روز برای آموزش تاکید فراوان شد. در این کنفرانس 50 دانش‌آموز حضور داشتند تا با شیوه‌های آموزشی آینده آشنا شوند و بتوانند معلمان بهتری برای شاگردان ...
اضطراب و امتحانات
اضطراب و امتحانات<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> محمد نوري با فرا رسيدن ايام امتحانات همه بچه‌ها به فكر امتحانات خود مي‌افتند و يكباره ترس و اضطرابي بر جانشان مستولي مي‌شود كه آرامش آنان را از بين مي‌برد. به راستي براي انجام امتحانات موفق چه نكاتي را بايد رعايت كنيم و چگونه ترس و اضطراب را كه مانع موفقيت‌مان مي‌شود از خود دور كنيم. اضطراب امتحان چيست دانش‌آموز به هنگام اضطراب در امتحان از پاسخگويي صحيح و درست به پرسش‌هاي امتحاني عاجز و ناتوان است. در بيشتر مواقع او حتي درس را به خوبي ياد مي‌گيرد اما هنگام برگزاري آزمون احساس ناخوشايندي او را فرا مي‌گيرد و همين احساس موجب مي‌شود نتواند به خوبي از پس پاسخ دادن به پرسش‌ها برآيد. يادمان باشد مطالعه زياد و بيش از اندازه، دردي را دوا نمي‌كند بلكه روش مناسب و كيفيت مطالعه و يادگيري مهم است. علت آشكار اضطراب احساس مي‌كنيد اگر موفق نشويد پيش دوستان و خانواده خود تحقير مي‌شويد و آبرويتان مي رود. در واقع احساس عزت نفس و غرور شما با موفقيت ارتباط دارد و اگر امتحان را خراب كنيد به شما احترام نخواهند گذارد يا مثلا از كلاس يا مدرسه اخراج‌تان مي‌كنند. علت پنهان اضطراب به خاطر اينكه شما خودتان را مجبور به حركت در مسيري مي‌بينيد كه ديگران برايتان انتخاب كرده‌اند (مثل والدين كه بچه‌هايشان را براي گرفتن نمره 20 تحت فشار مي‌گذارند) دچار اضطراب مي‌شويد. بي‌ترديد فصل امتحان توام با دغدغه و نگراني‌هايي مي‌شود كه محدود به دانش‌آموزان نيست، بلكه خانواده و فضاي خانه را هم در بر مي‌گيرد. درست مثل اينكه اين پدر و مادر هستند كه امتحان مي‌دهند نه دانش‌آموز. از طرفي دانش‌آموزان براي رها شدن از اين دلهره و نگراني‌ها يا بيشتر و بيشتر مطالعه مي‌كنند يا در برابر اين نگراني‌ها كتاب‌هايشان را كنار انداخته و تسليم مي‌شوند و حرف‌هاي تكراري و مداوم والدين را كه مي‌گويند چرا به فكر خودت نيستي، ما خير و صلاح تو را مي‌خواهيم، چرا درس‌ات را درست نخواندي و... را تحمل مي‌كنند؛ لذا براي كاهش و از بين بردن و كنترل اضطراب امتحان، روش‌ها وتوصيه‌هاي زير را به‌كار ببريد: روش‌هايي براي كاهش اضطراب 1 - دستور دادن به خود: منظور اين است كه موقع امتحان يا درس جواب دادن به خودتان بگوييد اضطراب قبل از امتحان يك پديده طبيعي بوده و هر كسي ممكن است قبل از امتحان دچارش بشود. اين اضطراب باعث نمي شود امتحانم را خراب كنم، حتي باعث مي‌شود خودم را براي ...
فرار مغزها ، چالش ها و راهکارها
موضوع فرار مغزها از دهه 1960 و به دنبال کمبود نيروي کار متخصص و نخبه در پاره اي کشورهاي فقير مخصوصا هندوستان مطرح شد. مساله اين بود که عده اي از افرادي که با ماليات عمومي تحصيل کرده اند، تخصص خود را در جاي ديگر عرضه مي کنند. از آن پس به مرور زمان اين موضوع در کشورهاي مختلف و از جمله در سالهاي اخير در ايران مطرح شد. هر ساله تعداد زيادي از برگزيدگان المپيادهاي جهاني برگزيدگان جشنواره هاي مهم علمي و تحقيقاتي کشور مانند جشنواره خوارزمي و نفرات برتر کنکور سراسري براحتي جذب دانشگاه هاي خارج از کشور مي شوند. به اين رقم بايد حجم زيادي از دانشجويان يا دانش آموزان تيزهوش نيز که تنها در مسابقات فوق ، رتبه نياورده اند اضافه شود. اقامت دائم يا طولاني مدت اين نيروهاي انساني موجي از نگراني را در کشور ما همانند ديگر کشورهاي مشابه پديد آورده است.نخستين پرسشي که پيش مي آيد، اين است که دليل اين مهاجرت ها چيست؟ پاسخ به اين پرسش نيازمند بررسي دقيق و مطابق فرهنگ هر کشوري است. براي نمونه ، در پژوهشي که در سال 2003 از سوي ايسايوف در روسيه انجام شد، دلايل زير به عنوان دلايل اصلي مطرح شد: به نظر مي رسد بزرگترين عامل سوق دهنده افراد، کاهش دستمزدها در همه قشرها و از جمله مشاغل آکادميک است. در سال 1987 دستمزد يک استاد دانشگاه 219 درصد ميانگين دستمزدها بوده است. در سال 1993 اين رقم به 62 درصد رسيد و در سال 1991 فرد با بالاترين درجه علمي حتي از کمترين ميزان حقوق در ايالات متحده هم دستمزد کمتري دارد. مصاحبه هاي افراد نخبه در ايران نشان مي دهد که علل گفته شده تا حدودي درباره ما نيز صادق است. اکثر آنها مطرح مي کنند که از طرحهاي آنها حمايت نمي شود، پژوهش هايشان در حد آزمايشي عقيم مي ماند و جامعه تمايلي به گسترش آنها نشان نمي دهد. از سوي ديگر، گسترش وسايل ارتباطي ، دريچه اي را به سوي مجامع علمي بين المللي باز کرده است که کنجکاوي و تمايل به ارتباط با آنها را پديد آورده است و نبود جمعهاي علمي داخلي نيز آن را تشديد مي کند. لذا افراد تمايل مي يابند که فضاي مدرن تري را تجربه کنند و با فضاهاي علمي بين المللي ارتباط برقرار کنند ؛ بويژه وقتي از نظر مالي نيز کاملا تامين مي شوند. ضمنا طرحهاي آنها عملياتي مي شود که خود انگيزه اي براي انجام کارها و تحقيقات بعدي است. با اين حال ، بايد به اين واقعيت اذعان کرد که ميهن دوستي از ويژگي هاي بارز افراد در بيشتر کشورها و به طور واضح در کشور ماست و بسياري از نخبگاني که به ديگر کشورها مي روند، از ابتدا قصد اقامت دائم ندارند يا حداقل به ارائه خدمات به هم ميهنانشان تمايل دارند ؛ ولي از نظر روان شناختي اصولا افراد در برابر تغييرات ...