انجمن علمی جوشکاری دانشگاه جامع علویجه

حفاظت در برار پرتو های یونساز

مقدمه: کاربرد روز افزون پرتوهاي يونساز و غير يونساز در رشته هاي مختلف، صنايع، علوم پزشكی، کشاورزي، آموزش و پژوهش امري مفيد اجتناب ناپذير بعضاً منحصر به فرد است . با وجود این که کاربرد پرتو های یونساز در امور مختلف بسیار مفید و بعضا منحصر به فرد می باشد لیکن عدم رعايت نكات ايمني به هنگام کار با پرتو ها مي تواند خطرات جدي براي کارکنان، مردم، محيط زيست و حتي نسل هاي آينده به همراه داشته باشد . خطرات بالقوه اینگونه پرتو ها به فوریت وپس از مواد پرتو زا در بیش از یکصد سال پیش کشف گردیده است. با پیشرفت در زمینه شناسایی خطرات و توانایی در اندازه گیری پرتو های یونساز، رهنمودهای مربوط در خصوص اقدامات حفاظتی رو به گسترش وتوسعه نهاد . بطور کلی هدف حفاظت در برابر اشعه ، استفاده از مزایای کاربرد پرتو ها در زمینه های گوناگون و کاهش هر چه بیشتر خطرات ناشی از اثرات آن توسط کارکنان، مردم، محيط زيست و نسل هاي آينده می باشد . حفاظت انسان و محیط زیست در برابر اثرات زیانبار مواد و دستگاههای پرتوزا از طریق وضع قوانین و مقررات مربوطه و همچنین کنترل و نظارت بر رعایت آنها، علم فیزیک بهداشت نامیده میشود . تشعشعات: اشعه شكلي از انرژي که در خلاء يا ماده منتشر مي شود و با توجه به ميزان انرژي داراي قدرت نفوذ در ماده است. · تابش های طبیعی خطرناک درست است که واپاشی رادیواکتیو، یک فرآیند طبیعی است و عناصر رادیواکتیو هم بخشی از طبیعت هستند، ولی این تابش های رادیواکتیو برای موجودات زنده زیان بار هستند. ذرات پر انرژی آلفا، بتا، نوترونها، پرتوهای گاما و پرتوهای کیهانی، همگی به تابش های یون ساز معروفند .پرتو های یونساز پرتوهايي نظير اشعه ايكس و گاما هستند و پرتوهاي يونساز قادر به يونيزه کردن ماده و نسوج هستند. · اشعه غير يونساز بخشي از اشعه است که انرژي آن براي يونيزه کردن ماده و نسج کافي نيست نظير اشعه ماوراء بنفش و اشعه مادون قرمز خطرات: اثرات پرتوهاي يونساز: - آسيب مراکز خونساز - آسيب دستگاه گوارش - آسيب دستگاه اعصاب مرکزي و عوارضي مثل آب مرواريد، سرطانهاي مختلف، کوتاه شدن عمر، ريزش مو و غيره. راههای جلوگیری: حفاظت در برابر اشعه يونساز: رعايت موارد ايمني و بهداشتي و رعايت سه عامل: - کاهش يافتن زمان پرتو گيري فرد - ايجاد فاصله بين منبع توليد اشعه و فرد - استفاده از حفاظ و صفحات جاذب پرتو که عمدتاً سرب و بتون است - محصور کردن و حاجب گردانيدن اطراف منبع اشعه - استفاده از وسايل حفاظت فردي، بكاربردن نقاب صورت بخصوص در مورد جوشكاري، استفاده از عينك مخصوص با لنز مرغوب، دستكش حفاظتي و پيشبند - پوشاندن قسمت هاي باز بدن که در معرض تماس با اشعه ...