آموزش پژوهش محور
شیوه آموزش محور چیست؟ انتخاب آموزش محور یا پژوهش محور در ارشد
شیوه آموزش محور چیست؟مديرکل دفتر امور آموزشي و تحصيلات تکميلي وزارت علوم گفت: آيين نامه جديد دوره هاي کارشناسي ارشد اخيرا به دانشگاه هاي کشور ارسال شده و در شيوه آموزش محور که روشي جديد در کشور به شمار مي آيد تعيين برخي موارد همچون ظرفيت پذيرش و رشته هاي مورد اجرا، دراختيار 14 دانشگاه مجري خواهد بود. "جعفر هزار جريبي" داشت: در آيين نامه جديد، سه روش براي پذيرش دانشجوي کارشناسي ارشد پيش بيني شده که اولين و مهم ترين آن، شيوه آموزشي - پژوهشي است که تا کنون به عنوان تنها روش مرسوم و رايج در کشور محسوب مي شد و از اين پس نيزهمچنان ادامه مي يابد. وي با اشاره به معرفي دو شيوه جديد "آموزش محور" و "پژوهش محور" در آيين نامه دوره هاي کارشناسي ارشد توضيح داد: تا اين لحظه به هيچ يک از پژوهشگاه ها و موسسات پژوهشي کشور مجوز برگزاري دوره هاي پژوهش محور داده نشده است ولي شيوه آموزش محور از نيمسال اول تحصيلي 89-88 از سوي 14 دانشگاه مطرح کشور اجرايي خواهد شد. هزار جريبي ،دانشگاه هاي تربيت مدرس، تهران، شهيد بهشتي، شيراز، صنعتي اصفهان، صنعتي اميرکبير، صنعتي شريف، علم و صنعت ايران، فردوسي مشهد و دانشگاه تبريز،اصفهان، تربيت معلم تهران، علامه طباطبايي و خواجه نصيرالدين طوسي را به عنوان مراکز دانشگاهي مجري شيوه آموزش محور معرفي کرد. وي يادآورشد: در شيوه آموزش محور که به مدت سه سال به صورت آزمايشي در 14 دانشگاه منتخب کشور به اجرا در مي آيد به جاي واحدهاي پايان نامه، دو تا چهار واحد سمينار تخصصي به منظور تحقيق و تتبع نظري به دانشجو ارائه مي شود و دانشجو در کنار آن ملزم به گذراندن تمام واحدهاي درسي پايه، اصلي و تخصصي است. مدير کل دبيرخانه هدايت استعدادهاي درخشان وزارت علوم، استاد محور بودن را از مهم ترين شاخصه هاي روش آموزش محور ذکر کرد و گفت: دراين شيوه بر حضور دانشجويان در کلاس هاي درس، تاکيد زيادي شده و مطابق ماده 6 آيين نامه، مؤسسه آموزشي موظف است به تناسب تعداد پذيرفته‌شدگان در اين دوره، مشاور تحصيلي براي هدايت دانشجويان تعيين کند. وي اضافه کرد: دانشجوياني که به شيوه آموزش محور تحصيل مي کنند اين توان را دارند که پس از فارغ التحصيلي در مراکز مختلف آموزشي مانند آموزش و پرورش، فني و حرفه اي و موسسات آموزش عالي غيرانتفاعي به تدريس بپردازند و در فرآيند آموزش کشور نقش موثري ايفا کنند. هزار جريبي افزود: در آيين نامه جديد، تعداد 12 واحد جبراني هم براي دانشجوياني که رشته کارشناسي آنها با رشته کارشناسي ارشد شان غيرمرتبط باشد و همچنين دانشجوياني که پايه تحصيلي آنها در برخي دروس، ضعيف است درنظر گرفته مي شود. به گفته وي، براساس ...
دستور العمل مدارس پژوهش محور
رهبر معظم انقلاب اسلامی: فضاي عمومي کشور بايستي فضاي ترويج، توليد، گسترشوتحقيقعلموپرورش عالمومحقق باشد. مقدمه نقش اثر گذار پژوهش در عمل، در آموزش و پرورش به خوبی هویداست. معلمان و مدیران مدرسه ی ما می توانند به نحو شایسته ای از پژوهش هایی که در عمل و به شکل مشارکتی اجرا می شود سود ببرند و فعالیت های حرفه ای خود را تقویت و روز آمد کنند. آن ها می توانند پژوهش های در عمل خود را با این پرسش ها آغاز کنند: - ما چه کارهایی می کنیم و چگونه آن ها را انجام می دهیم؟ {بررسی هدف ها و رویه ها} - تا چه اندازه به هدف های حرفه ای خود می رسیم؟ چقدر از کارآیی برخور داریم؟ - یا می توانیم برخوردار باشیم؟ {ارزش یابی اثر بخش و تعیین میزان کارآیی ها} - چه کارهایی را باید انجام دهیم؟ چگونه می توانیم آن ها را انجام دهیم؟ {برنامه ریزی فعالیت ها و تعیین استراتژی ها} اگر بتوانیم این گونه جوشش های فکری و ذهنی را در متن تجربه هایی که در حرفه ی معلمی حاکم اند جای بدهیم، بی تردید موجبات تقویت و تحکیم زندگی حرفه مندانه ی جامعه ی آموزش و پرورش را فراهم آورده ایم. چون ادعای بیهوده ای نیست اگر بگوییم نسل آینده نسلی خواهد بود که به پژوهش های در عمل گرایش پیدا خواهد کرد.هم اکنون، شاهد این حقیقت هستیم که در آستانه ی قرن بیست و یکم، تمایل به پژوهش در عمل بیشتر شده است. این تمایل عام به نتیجه ای نخواهد رسید ، اگر در جامعه ی آموزش و پرورش از آن استقبال شایان به عمل نیاید.جامعه ی آموزش و پرورش، نیاز وافری به وجود محقق معلمان یا معلمان پژوهنده ای دارد که در درون و در بطن وظایف حرفه ای خود، سعی کنند نحوه ی فعالیت های کاری خودشان را به یک، یا چند، نظریه بکشانند، نظریه ها را در عمل بازبینی کنند و در پایان آن را بر عمل آگاهانه تبدیل سازند. مدارس پژوهش محور چه مدارسی هستند ؟ مدارس پژوهش محور در واقع نگاه به مدرسه به عنوان موجودي زنده ، و سازماني هوشيار و دايما در حال يادگيري و رشد است . در مدارس پژوهش محور هيچ عنصري بي نياز از يادگيري و پژوهش تلقي نمي شود . همه عناصر معلم ، دانش آموز ، مدير ، مشاور و ساير كاركنان پژوهش و يادگيري را وظيفه خود مي دانند و در اين زمِينه بطور جدی احساس نياز می کنند . مدارس پژوهش محور محل اتصال و تلاقی انواع گوناگونی از پژوهش آموزشي براي پيشبرد اندیشه پژوهش و يادگيري براي همه است . مدرسه پژوهش محور ،فضايي ايجاد می کند تا در آن پژوهش ، خلاقيت و نوآوری براي حل مسايل تشويق شود . اين موضوع باعث مي شود كه مدرسه تبديل به يك" كارخانه فكر"شود. در چنين فضايي اصل " ما مي توانيم " مورد تشويق قرار مي گيرد . در این مدرسه ، همواره جريان خروشاني ...
هفته‌ی پژوهش و آموزش و پرورش
…آیا در شتر نمی‌نگرند که چگونه بدیع آفریده شده است؟ و نیز به آسمان که چگونه برافراشته شده است؟ ونیز به کوه ها که چگونه برقرار شده‌اند؟ ونیز به زمین که چگونه گسترده شده است؟(غاشیه آیه‌های ۱۷تا۲۰)نگاه کنید، بیندیشید، تفکر کنید به این، به آن به همه! این پیام‌های روشن وحی خداست. اندیشیدن، نه تنها به شتر، به کوه، به آسمان، به همه چیز. اگر قرآن را «فصل الخطاب» خود بگیریم باید این نکته را به ذهن و زبان خود بسپاریم که اندیشیدن و اندیشه‌ورز بودن، بالاترین ارزش بشریت به شمار می‌آید. برای همین است که پیغمبر ما«یک ساعت تفکر را بالاتر از ۶۰ سال عبادت می‌داند.» پرسش از اندیشه می‌زاید و پرسشگری آغاز دانایی است. بر اساس مثل مشهور« پرسیدن عیب نیست و ندانستن عیب است.»چقدر بد است که ما پرسش کننده را نادان بدانیم. بهتر است این سخن را آویزه‌ی گوش خود کنیم که: هر پرسش نشانه‌ی یک درجه آگاهی بیش‌تراست. نادان کسی است که پرسش ندارد! آن کس که در هیچ چیز اندیشه نمی‌کند، هرگز با پرسشی روبه‌رو نمی‌شود! اندیشه، مادرِ پرسش است و پرسش آغاز پژوهش. در آستانه‌ی هفته‌ی پژوهش هستیم، در نظر داشتیم قلم را بر محور وضعیت پژوهش محض در این دیار بگریانیم اما بر اساس اولویت‌هایی که در ذهن خود طبقه‌بندی شده داریم برآن شدیم تا بحث پژوهش و میانه‌ی آن را با برنامه‌های آموزش و پرورش پی‌گیری نماییم. سال‌ها پیش در وارسیِ یکی از آموزشگاه‌های منطقه‌ی سپید دشت، متوجه شدیم که معلم پایه‌ی دوم دوره‌ی ابتدایی موضوعی را برای پژوهش به دانش‌آموزان داده بود که انجام آن از هر جهت خارج از توان دانش‌آموزان ارزیابی می‌شد. به آموزگار- خدا بیامرزادش- عرض کردیم: این موضوع تحقیق شما اگرچه موضوع مقدسی است اما خارج از توان ذهنی دانش آموزان است، بهتراست به دانش‌آموزان دوره‌ی ابتدایی به ویژه پایه‌های اول و دوم موضوعات حسی داد. مثلاً گفت: که تفاوت بین برگ چنار و برگ بلوط را بنویسید! یا تفاوت‌ها و شباهت‌های بین رودخانه و جویبار را بنویسید! بگذریم از آن که آن آموزگار محترم آسمان و ریسمان را به هم بافته بود و از شش جهت برای ما طومار نوشته بود که فلانی مخالف تحقیق است!! اماآن وارسی خالی از فایده نبود و متوجه شدیم در آن سال -که به سال پژوهش نام‌گذاری شده بود- برنامه‌ریزان آموزشی از یک طرف و معلمان محترم از سوی دیگر، در باره‌ی پژوهش و پژوهشگر به یک درک و فهم مشترک نرسیده‌اند! آنچه در ذهن تصمیم سازان و تصمیم‌گیران آموزشی در قالب بخش‌نامه تبلور می‌یافت هرگز با ذهنیت معلمان سنخیت تمام نمی‌یافت. هنوز که هنوز است این دغدغه ما را رها ننموده‌است و این ...
فرایند آموزشی پژوهشمحورِ مهارتآفرینِ اشتغالزا ؛رویکرد بالندهی مدرسین و الگوی سرآمدیِ دانشگاه فنی
فرایند آموزشی پژوهشمحورِ مهارتآفرینِ اشتغالزا ؛ رویکرد بالندهی مدرسین و الگوی سرآمدیِ دانشگاه فنی و حرفهای * علیرضا ولیپور مدرسو مدیرگروهرشته صنایع شیمیائی آموزشکده فنی شهید بهشتی ارومیه [email protected] چکیده: دانشگاه فنی و حرفهای طلایهدار آموزشهای رسمی فنی و حرفهای دانشگاهی کشور محسوب میگردد و در جهتبخشی و به منصه ظهور رساندن گستره وسیع استعدادهای دانشآموختگان فنی و حرفهای، نقش کلیدی دارد و در مراحل طراحی نظام آموزشی و تدوین راهبردهای مطلوب این دانشگاه، نیاز است به گامهای بلند همراه با همت وتلاش مضاعف، رویش،خیزش و انگیزش پایدار نثار کرد. اجرای رسمی آموزشهای عالی فنی و حرفهای با ارائه دروس نظری در کنار آموزههای عملی خاص طیف وسیع خروجیهای هنرستان، فرصت انحصاری برای این دانشگاه فراهم نموده که در صورت جهتبخشی و اتخاذ رویکردهای مناسب آموزشی، میتواند تحولی ریشهای در نظام آموزشهای فنی و حرفهای کشور ایفاء نماید. بنا به ماهیت فنی و تخصصی بودن رشتههای موجود در دانشگاه و عدم آشنائی عموم مدرسین با فرایندها و رویکردها و دیگر مفاهیم علوم تربیتی در شیوههای آموزش دروس فنی، باعث عدم بهرهوری از پتانسیلها و فرصتهای گسترده آموزشی - پژوهشی گردیده و اصولا برای مدرس این دانشگاه، شفاف نیست که در شیوه تدریس خود، چه رویکردهائی موجود است، کدام اهداف آموزشی را باید دنبال کند، مطالبات مشخص مجریان آموزش دانشگاه، کدام است تا بر اساس آن فعالیتهای حرفهای خود را بهبود بخشد. تدوین رویکردهای مطلوب آموزشهای فنی و حرفهای برای عموم مدرسین دانشگاه در سطح کلان، ضمن آنکه میتواند ابهامات از جنس فوق را مرتفع سازد بلکه با کاربست شیوههای مدیریت اصولی، شاخصهای لازم جهت طی مراحل بالندگی مدرسین استقرار یافته و بسترهای لازم برای ورود به مسیرهای سرآمدی دانشگاه فنی و حرفهای میتواند مساعد گردد. با عنایت به نقش محوری مدرسین در هدایت و جهتدهی به روند فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه، در این مقاله ضمن بررسی فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف و بایستههای آموزش فنی و حرفهای دانشگاهی و تحلیل محتوای سرفصلها و شیوهی جاری فعالیتهای آموزشی در سطح کلان، با طراحی رویکردهای مطلوب و تدوین راهبردهای متناسب با رسالت و مقتضیات دانشگاه، تلاش گردیده اهداف همایش در سطح مناسبی پوشش داده شود. کلمات کلیدی: سرفصلها و رویکردها در آموزشهای فنی و حرفهای دانشگاهی، اشتغالزائی، مدرسین بیان مسئله: نظر بهنقش محوری مدرسین دانشگاه فنی و حرفهای در جهتدهی و هدایت فرایندهای آموزشی ...
تدریس پژوهش محور
باسمه تعالی نام و نام خانوادگی: صمصام اله یاری مدرک و رشته تحصیلی: لیسانس علوم تربیتی منطقه: شاهین شهر آموزشگاه:هاشمی رفسنجانی موضوع تدریس: پژوهش محور کتاب: علوم پنجم صفحه: 12 تشکر و قدردانی از: گروه تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان ومدیریت آموزش وپرورش ناحیه4 ومرکز تحقیقات معلمان شاهین شهر وکارشناس گروههای درسی مقدمه: راهنما اگر در ابتدا و انتهای عبارت جستجو علامت (") ( یا quotation) بگذارید، مطالبی که در متن آنها عین کلمات وجود دارد داخل عبارت را جستجو و نمایش می دهد ولی اگر در دو سر عبارت جستجو علامت (") قرار ندهید مطالبی که در متن آنها یکی از کلمات داخل عبارت وجود داشته باشد یافت می شود. با نگاهی اجمالی به نحوه یاددهی - یادگیری در مدارس در می یابیم که گفتن، شنیدن و حفظ کردن، ارکان فعالیت های یاددهی – یادگیری را تشکیل می دهد. این مؤلفه ها با نام های مختلف از سوی صاحب نظران تعبیر شده است. رویکرد نتیجه محور،معلم محور، غیر فعال و .. در رویکرد حافظه محور، مطالب یک طرفه از سوی معلم به دانش آموزان ارائه می شود، غافل از این که این شیوه، خود، مانع یادگیری و خلاقیت است. همان طور که پیاژه گفته است، آموزش مانع خلاقیت است. باکمی تأمل در می یابیم که یادگیری به شیوه یاد شده، خلاف فطرت دانش آموزان در فرایند یاددهی – یادگیری است، چرا که دانش آموزان دوست دارند علاوه بر شنیدن، مشاهده ،لمس، سوال و جستجو کنند و تفکر، کاوشگری، آزمایش و پژوهش داشته باشند و به نوعی تفسیر و قضاوت کنند. باید در فرایند تدریس فرصتی ایجاد شود تا دانش آموزان نحوه یادگیری راتمرین کنند و روش یادگیری را یاد بگیرند. پیام یونسکو در خصوص یادگیری نیز، بیانگر این نوع آموختن است که یادگیری را دانستن، انجام دادن، هم زیستی و زیستن تعبیر کرده است. این نوع یادگیری، متناسب با پیشرفت های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است. یادگیری اساساً ماهیتی علمی و پژوهشی دارد و کلاس درس، محلی است که باید دانش آموزان به شیوه علمی، مفاهیم را کشف کنند. بر اساس رویکرد علمی و پژوهشی، موضوعات درسی از سوی معلم یا داشن آموز به صورت مسأله طرح می شود. دانش آموزان برای کشف مفاهیم و بررسی محتوا به صورت گروهی یا فردی تشویق به جمع آوری اطلاعات می شوندو جواب ها و نظریات خود را مطرح می کنند و سپس به ارزیابی جواب ها می پردازند و در نهایت بهترین جواب را ارئه می دهند. عنصر اصلی برای تحقق فرایند یاددهی- یادگیری با رویکرد پژوهش محور، معلم است. آنچه مسلم است در کوتاه مدت، امکان زمینه سازی در همه امور برای تحقق پژوهش محور میسر نیست. لذا بیشترین سرمایه گذاری باید در ...
تدریس پژوهش محور
مقدمه مطابق با چهارمین نگاشت سند برنامه درسی ملی در الگوی هدف گذاری، تفکر و تعقل نخستین و محوری ترین عنصر از عناصر پنجگانه اهداف کلی است که خود شامل محورهای: حکمت، عقل فطری و الهی، خلاقیت، اندیشه ورزی، پرسشگری و پژوهش محوری است. همچنین در این سند ملی فرض بر اینست که فرایند یاد دهی- یادگیری کوششی همیارانه است که تنها به کلاس درس و مدرسه محدود نمی شود و در مکانهای دیگر مانند آزمایشگاه، کارگاه، میاد ین ورزشی و ... صورت می گیرد. به منظور دستیابی به اهداف سند برنامه درسی ملی مطابق با راهبردهای یاد دهی- یادگیری استفاده از روشهای تدریس فعال و فرایند محور ضروری و اجتناب ناپذیر است. با توجه به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تاکید مقام معظم رهبری بر اهتمام به تولید علم، ضروری است حرکت به سوی استفاده از روشهای آموزشی فعال و پژوهش محور با گام های بلند تری تعقیب شود. آموزش پژوهش محور یکی از روشهای فعال و فرایند محور تدریس است که مولفه های مهمی، همچون مشاهده، پرسش، تفکر، کاوشگری، آزمایش، و استدلال را شامل می شود تا فراگیران از همان ابتدای تحصیل به توانمندی تفسیر و قضاوت و نظریه پردازی مجهز شوند. این روش در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و می تواند به عنوان مکمل سایر روشهای تدریس نقش به سزایی در افزایش کیفیت فرایند یاد دهی یادگیری ایفا نماید. ضرورت واهميت تدريس پژوهش محور یکی از مشکلات جدی بخش آموزش کشور، آموزش نتیجه محور یا مبتنی بر حافظه است در این روش یادگیری مبتنی بر گفتن، شنیدن و حفظ کردن است. این رویکرد غیر فعال مهمترین مانع یادگیری و خلاقیت است. بنابر این لازم است روش مناسب جایگزین این نوع یادگیری گردد. یادگیری فرآیندی درونی است نه چیزی که بر فراگیران تحمیل شود. دانش‌آموزان خود، ایده‌هایشان را با شواهدی که برآمده از فعالیتهای فیزیکی و ذهنی‌شان است مقایسه می‌کنند و آنها را (در صورت ناسازگاری با شواهد) تغییر می‌دهند یا گسترده‌تر و مستدل می‌کنند. تعامل یادگیرنده‌ها با یک‌دیگر و معلم که معمولا به شکل بلند فکر کردن و یا گفت‌وگوی استدلالی (چانه‌زنی) رخ می‌دهد نقش مهمی در تغییر ساختار ذهنی آنها دارد. پس معلم باید چنین فرصت‌هایی را برای تبادل و بازتاب ایده‌ها و افکار در طراحی آموزش‌اش در نظر گرفته باشد. تاريخچه تدريس پژوهش محور ریشه های یادگیری بر اساس پژوهش را می توان در جنبش آموزش و پرورش پیشرو، به ویژه در آثار دیویی و شناخت گرایانی چون پیاژه پی جویی کرد. دیویی در سال 1944 اعلام کرد روشهایی که به دانش آموز شیوه عمل را می آموزند و در حین عمل کردن تفکر را می طلبند باعث یادگیری بهتر می ...