آزاد گنبد
گنبد
گنبد در دوران اشکانیان متاسفانه از معماری دوران اشکانی که در واقع پوشش سغ آغاز می شود در داخل ایران نمونه ای بجای نمانده است. در خارج از محدوده ایران کنونی به یکی دو نمونه از پوشش گنبد بر می خوریم که یکی الحضر است و دیگری کاخ آشور است. گنبد در دوران ساسانیان در دوران ساسانی گنبدسازی آنچنان رواج می گیرد و تکامل می یابد که از آن پس تا امروز پوشش گنبدی از نظر ساخت به صورت الگو و دستور العمل کلی مورد بهره برداری قرار می گیرد. دقیق ریاضی در شکل بندی و ساختمان و با کاربست شیوه های صحیح صورت می گیرد که در همه انواع، گنبدها بدون احتیاج به گاه بست و کالبد و قالب در برابر همه نیروهای فشاری و رانشی به خوبی مقاومت می کنند، گرچه در گوشه سازی ها از اوایل دوران اسلامی تاکنون تحولاتی چند صورت گرفته است اما روش گنبدسازی در ایران همواره ویژگی اجرائی و فرهنگی خاص خود را دنبال کرده است. آنچه قابل ذکر است آنکه این ویژگی چه در شکل چه در اجرا (نداشتن قالب) آن را با گنبدهای مشرق زمین همواره متفاوت می کند. تعریف هندسی گنبد:گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید. گنبد در زبان معماری: گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود. بنا بر تقسیم بندی استاد پیرنیا، گنبد نیز از لحاظ فرم به چهار گروه تقسیم می شود: 1. گنبد نار: این نوع گنبد، رایج ترین نوع گنبد در ایران است. فرم این نوع گنبد، کروی است وپوشش اصلی سقف اکثر مساجد مهم ایران نظیر مسجد جمعه، مسجد امام و مسجد الله وردیخان در اصفهان و مسجد جامع یزد و مسجد و مدرسه آقا در کاشان می باشد. گنبد اینمساجد به صورت دو پوسته است، یعنی در واقع دو گنبد بر روی هم اجرا شده است . در گنبد های دوپوسته، پوسته زیرین معمولاً باربر و پوسته رویین جهت نماسازی وهمچنین مقابله با عوامل جوی است. یکی از دلایل دو پوسته زدن گنبد، به لحاظ توجه بهمقیاس ساختمان و مقیاس شهر است؛ از آنجایی که گنبد های بزرگ و بلند، نشانه اهمیتساختمان می باشند و همچنین این گنبد ها باید با مقیاس شهر تطبیق کنند و ترجیحاً ازقسمت های مختلف شهر دیده شوند، لذا سعی می شود که گنبد فوقانی را بلند و مرتفعاحداث کنند؛ ولی برای اینکه مقیاس تالار زیر گنبد زیاد ناهمگون نباشد و مانند تونلیعمودی به نظر نیاید، پوسته زیرین در ارتفاع کمتری اجرا می شود. دلیل دیگر این که، از ضخامت گنبد زیرین که باربر است، هرچه به نوک گنبد نزدیک میشود کاسته می گردد تا وزن گنبد، کمتر شود؛ به همین دلیل، روی گنبد به صورت پله ایدر می آید، مانند گنبد یخچال ها و برای پوشاندن این ناهمواری، گنبد دوم زده می شود. البته گنبد دو ...
گنبد سلطانیه
گنبد سلطانيه در مسير زنجان به تهران و در فاصله‌ی سی کيلومتری زنجان، در سمت راست جاده، گنبدی عظيم خودنمايی می‌کند. گنبد سلطانيه يادآور شکوه و رونقی است که در حدود هفتصد سال پيش در اين شهر جريان داشته است. حمدالله مستوفی در نزهت‌القلوب می‌گويد: «قبل از حمله‌ی مغول در سلطانيه‌ی فعلی هيچ‌گونه اثر ساختمانی نبود و اين ناحيه به شکل مرغزار و چمنزار بوده است. سلاطين مغول پس از استقرار در ايران و پايتخت قرار دادن تبريز، کم‌کم برای شکار و گذراندن ايام تابستان بدان سو روانه می‌شدند و با برافراشتن چادرها، ايام استراحت تابستانی را در آنجا سپری می‌کردند. به همين جهت، اين محل چمنزار يا شکارگاه شاهين ناميده می‌شد. کم‌کم پادشاهان بعدی به‌خاطر خوش آب و هوا بودن مکان مزبور، تصميم به ايجاد تأسيسات و ساختمان‌هايی برای اسکان خويش، لشگريان و اطرافيان خود گرفتند». در اواخر قرن هفتم هجری قمری ارغون‌خان، چهارمين ايل‌خان مغول، دستور ساخت قلعه‌ای با دور باروی ١٢٠٠٠ گام از سنگ تراشيده در منطقه‌ی سلطانيه را صادر کرد. برای ساخت اين قلعه که دارای کاخ سلطنتی و خانه‌های متعدد بود، هزاران نفر از معماران و هنرمندان از تبريز به اين منطقه آمدند. ارغون‌خان در حالی‌که ساخت قلعه به پايان نرسيده بود، در آن رحل اقامت افکند و مدتی بعد درگذشت. پسرش غازان‌خان در ابتدا قصد داشت کار نيمه‌تمام پدرش را به انجام برساند، وليکن بنا به دلايلی از اين کار منصرف شد و مجدداً تبريز را به پايتختی برگزيد. او بعدها تصميم گرفت در محل سلطانيه، شهری جديد و همچنين برای خودش آرامگاهی مجلل بسازد. بعد از مرگ او، فرزندش اولجايتو در سال ٧٠٢ هجری قمری تصميم گرفت به آرزوی پدرش جامه‌ی عمل بپوشاند. اولجايتو برای تسريع در ساخت شهر، در محل سلطانيه چادر زد تا مستقيماً پيش‌رفت امور ساخت شهر را زير نظر بگيرد و بالاخره در سال ٧١٠ هجری قمری کار ساختمان شهر سلطانيه به پايان رسيد. اولجايتو به همين مناسبت، جشن مفصلی گرفت و اين شهر را سلطانيه يعنی محل سلطنت شاهان ناميد. اولجايتو بعد از مدتی اسلام آورد و خود را «سلطان محمد خدابنده» ناميد. بعد از مرگ وی، سلطانيه رو به زوال گذاشت و سرانجام با حمله‌ی تيمور گورکانی ويران شد. البته به احترام سلطان محمد، تيمور آرامگاه او را مورد دستبرد قرار نداد. اطلاعات ذيل تا حدودی مبين وضعيت و اهميت گنبد می‌باشد: - يکی از بزرگ‌ترين بناهای آجری جهان از نظر قدمت - تاريخ ساخت: در فاصله‌ی سالهای ٧٠٤ تا ٧١٣ هجری قمری - ارتفاع گنبد: ٤٨ متر - قطر گنبد: ٢٥ متر تزئينات گنبد نمونه‌ای از تزئينات نقاشی ...
هورمون ها آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)
هورمون ها آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) ، که آغاز کننده ی مرکزی آبشار هورمونی دستگاه تولید مثل هستند برای اولین بار از هیپوتالاموس پستانداران بدست آمد، دکاپپتید هایی همانند (PGlu-His-Trp-Ser-Tyr-Gly-Leu-Arg-Pro-Gly NH2) می باشند. GnRH در نورون های هیپوتالاموس ، توسط فرایند آنزیمی از یک پلی پپتید اولیه بدست آمده و به صورت متناوب در چرخه پروتال وارد شده و باعث بیوسنتز و ترشح هورمون لوتینزینگ (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) می گردد. دوز های کمی از GnRH به صورت متناوب در رگ های پروتال حمل می شوند و این معادل همان مقداری است که در مرد ها و زن ها باعث باروری می گردد؛ همچنین این مقدار در مان بیمارانی که بلوغ جنسی آنها به تعویق افتاده است می شود. بر طبق قرار داد دوز های بال از GnRH یا آگونیست ها باعث غیر ر حساس شدن گنادوتروپین و ممانعت از عملکرد تخمدان ها و بیضه ها می گردد . نظریه غیر حساس شدن کاربرد زیادی در درمان طیف وسیعی از بیماری ها داشته است . آنتاگونیست های GnRH همچنین سیستم تولید مثلی را از طریق رقابت با GnRH های درون زاد مهار می کنند، گرچه دوزهای لازم برای غیر حساس شدن بالاتر است نسبت به دوزهای آگونیست ها و آنها کمتر مورد استعمال هستند.بعلاوه در جهت کاربرد آنها در درمان بیماری ها ، آنالوگ های آنها برای از سر گیری باروری در جنس نر و ماده جایگزین هورمون های استروئیدی می شوند. در گستره وسیع کاربرد های پزشکی آنالوگ های GnRH، دانستن دانش های بنیادین از جمله فیزیولوژی ، زیست شناسی سلولی و عملکرد مولکولی GnRH برای فهمیدن سیستم درونی خود و عملکرد مطلوب آنها بسیار مهم می باشند. این فصل ساختارهای متنوع GnRH ، تکوین آنها، توصیف بافتی و عملکردهای مفروض آنها و طرح و عمل آنالوگ های GnRH ، واکنش بین آنها و گیرنده های مربوطه و عملکرد های واسطه ای درون سلولی GnRH روی گنادوتروپ هارا تشریح کرده است. بطوریکه منابع بسیار زیاد و بررسی های وسیعی در این زمینه وجود دارد.در این فصل خلاصه ای از منابع موجود به صورت انتخابی بکار رفته ، بطوریکه در هر موضوع منابع ذکر شده است. Structural variants of GnRH تصور اولیه از اشکال مختلف GnRH در مهره دارن ، 11 شکل مختلف معروف می باشد.اخیراً ساختار های دیگری از GnRH در خوک گینه ای و قورباغه شناسایی شده است.همچنین مشخص شده است که GnRH ها در انواع بافت های مهره داران شناسایی شده اند که عملکرد های مختلفی همچون نورواندوکراینی ( آزاد کننده های گنادوتروپین و هورمون رشد) ،پاراکراینی(برای مثال در جفت و گناد ها ) ، اوتوکراین( برای مثال نورون های GnRH ،سلول های سیستم ایمنی، سلول های سرطانی شده پروستات و پستانی ) و نقش های نوروترانسمیتری ...
موافقت با آمدن چند رشته تحصیلی به گنبد / مرکزیت منطقه آزاد با گنبدکاووس است
موافقت با آمدن چند رشته تحصیلی به گنبد / مرکزیت منطقه آزاد با گنبدکاووس است.دکتر سلیمان عباسی در حاشیه همایش عاشورا و اهل سنت درباره مسائل اخیر پیش آمده در ارتباط با رشته حقوق دانشگاه آزاد اسلامی گنبد گفت : رشته حقوق یک رشته موردنیاز برای دانشگاه آزاد گنبدکاووس است. ما متوجه شدیم که شیطنت‌هایی در جریان بود که می‌خواستند رشته حقوق را به دانشگاه آزادشهر ببرند. دانشجویان به این موضوع اعتراض کردند و مسئولین شهر این مسئله را به ما منتقل کردند.وی در ادامه افزود : ما با مذاکره ای که انجام دادیم، از این حق دفاع کردیم. مقامات دانشگاه آزاد اظهار می‌کردند که تخلفی صورت گرفته است. ما هم خواستیم با آن تخلف برخورد شود، اما حق مردم گنبد به آن ها بازگردانده شود.عباسی همچنین تاکید کرد : ما به مقامات مسئول گفتیم اگر قرار است که شما با مطرح کردن این تخلف، حق مسلم مردم گنبد را از آنها بگیرید، ما نیز دیگر تخلفات مربوط به واگذاری رشته های غیرقانونی به دیگر واحدها را مطرح خواهیم کرد.نماینده مردم گنبد و داشلی برون در مجلس شورای اسلامی همچنین از موافقت رییس دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر اضافه شدن برخی رشته های جدید خبر داد و گفت : در سفری که آقای دکتر میرزاده به گلستان داشتند، از ایشان درخواست شد تا رشته های عمران و سازه، حقوق و جزا، ادبیات و زبان فارسی و همچنین با توجه به بسترهای خوبی که در زمینه دامپزشکی و کشاورزی در گنبد داریم، رشته های دامپزشکی و کشاورزی نیز در گنبد تاسیس شود. هفته گذشته با حضور رییس دانشگاه آزاد گنبدکاووس، موافقت لازم برای اضافه شدن این رشته‌ها گرفته شد.عباسی در پایان، در پاسخ به سوال خبرنگار ما در ارتباط با آخرین وضعیت منطقه آزاد تجاری گنبدکاووس گفت : این موضوع با روند خوبی به پیش می‌رود. فعلا تمایل چندانی به رسانه‌ای کردن موضوع ندارم اما فقط می‌خواهم این اطمینان را به مردم شریف گنبدکاووس بدهم که مرکزیت این منطقه، با گنبد خواهد بود. منبع : http://salamgonbad.ir/1393/08
دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس:
معرفی دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس در تاریخ ...........فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود. این واحد دانشگاهی هم اکنون که درتاسیس خود قرارگرفته است،دارای ....نفردانشجودر....رشته و....مقطع و.... نفر عضوهیئت علمی تمام وقت و نیمه وقت بوده و دارای......مترمربع زیر بنا و ...... هکتار زمین ملکی می باشد. سال تاسیس واحد درجه واحد متراژ فضای موجود امتیازواحد تعداد دانشکده مصوب تعداددانشجو تعداد هیات علمی تعداد گروههای آموزشی تعداد رشته تعداد کارمند تعداد فضای آزمایشگاهی و کارگاهی تعداد کتابخانه تخصصی تعداد کتاب موجود در کتابخانه تعدادرایانه واحد پهنای باند اینترنتی واحد 1 مگابایتآخرین بروزرسانی (چهارشنبه, 19 اسفند 1388) در همین رابطه بخوانید(معرفی دانشگاههای کشور،برترين دانشگاههاي ايران): معرفی دانشگاه علم و صنعت ایران معرفی دانشگاه صنعتی اصفهان معرفی دانشگاه فردوسی مشهد معرفی دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) معرفی دانشگاه صنعتی شریف معرفی دانشگاه تهران معرفی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسیمعرفی دانشگاه، شهید بهشتی، فنی مهندسی، پزشکی، علوم تجربی، علوم انسانی، دانشکده ها، تشکل ها، امکانات رفاهی، امکانات ورزشی، خوابگاه ها، تسهیلات، وام، پژوهشکده ها، تاریخچه، سوابق
ایجاد منطقه آزاد در گنبدکاووس
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن ایران به نقل از مهر، فرمانده ویژه در مورد منطقه آزاد تجاری گفت: این منطقه ارزش حیاتی برای شهرستان گنبد دارد که باید در مجموع هزار هکتاری اترک صورت گیرد که تا سال گذشته 500 هکتار بود و امسال به هزار هکتار رسیده است. 70 درصد این منطقه در شهرستان گنبد و 30 درصد آن در آق قلا واقع شده است که به پایانه اینچه برون و راه اهن متصل خواهد شد و باعث تقویت آن می شود و به همین دلیل که 95 درصد از فعالیت های آن در گنبد قرار خواهد گرفت و به منطقه آزاد تجاری گنبد نام گرفته است.حمیدی در مورد پایانه غلات اینچه برون گفت: تفاهم نامه ای بین قزاقستان، ترکمنستان و ایران برای پایانه ترانزیت کالا بسته شده و مجوزهای آن رو به پایان است و قرار است در پایان سال 93 عملیاتی شودکه این پایانه نیاز به تاسیساتی دارد. در کنار جابجایی کالا نیاز است کالاهای وارد شده در محلی انبار شود که بهترین سرمایه گذاری برای منطقه خواهد بود. تلاش داریم سرمایه گذاران این بخش را بومی انتخاب نماییم تا بستری برای اشتغال زایی در شهرستان بوجود آید.حمیدی درمورد فرمانداری ویژه نیز افزود: از تیرماه سال جاری حکم فرمانداری ویژه به بنده ابلاغ شد که قرار است 6 تا 8 اداره بعنوان مدیر کل مستقل عمل نماید. در حال اقدامات شعاعی آن هستیم و سعی داریم هر چه زودتر این کار عملی شود تا مصوبات در همین جا صورت گیرد البته باید ردیف مستقل بودجه از تهران برای فرمانداری های ویژه اختصاص یابد که متاسفانه هنوز در ایران این اتفاق نیفتاده است.وی در مورد انتصاب اقوام مختلف گفت: اولویت اول بنده کار و خدمت برای مردم می باشد و قوم یا جناح خاصی را مد نظرم ندارم فقط اعتدال را در نظر می گیرم و هر کس که صادقانه و دلسوزانه کاری انجام دهد اولویت انتخاب اول بنده است. بهترین دوستان بنده ترکمن هستند و به قوم خاصی نیز نظر ندارم شهرستان گنبد باید با دستان مردم گنبد ساخته شود و در برنامه تحول شهرستان که در حال تدوین است حمایت از سرمایه گذاران بصورت قانونی و واگذاری توسعه به دولت از برنامه های تحولی این شهرستان خواهد بود. منبع : تركمن استيودنت
چارت تشکیلاتی جدید شورا
بزودی اعضای شورای بسیج برادران به اطلاع شما بزرگواران میرسانیمپایگاه بسیج دانشجویی شهید علم الهدی
گنبدها و قوس
گنبدها و قوس تعریف گنبد ♦: تعریف هندسی : مکان هندسی نقاطی که از دروان چفدی مشخص حول محور قائم ♦ : Dome بخشهای گنبد ♦: چپیره یا جمع شده :قسمت انتهایبشن به شکل مربع یا مستطیل با قابلیت تبدیل به 8و16و22 و دایره یا بیضی نزدیک به دایره(کمبیزه) ♦: بشن یا هیکل:قسمت بالاآمده ی مکعبی رو ی زمینه ♦: گنبدخانه (زمینه) چپیره 1.گوشه سازی 2.شکنج=چین و چروک گوشه سازی ♦ تبدیل 4گوش به 8و16ودایره یا بیضی ♦ بیشتر با کاربندی در معماری ایران دو نوع 1 :سکنج 2 :ترمبه یا جمع شده قدیمی ترین نمونه ی گوشه سازی ♦ بازه ی هور ♦ با چوب ♦نظریه وجود خاصیت نجومی با دلایل مستند سکنج ♦ دو تاق اریب که در یک نقطه به هم برسند ♦ شیوه ی تاق زنی سه نوع:1-رومی2-ضربی3-چپیله ♦ باهای وارده بر گنبد به گوشه ها ورادنمی شود ♦ عدم تاثیر بر افریز ترمبه یا سلمبه ♦ به معنای یک چیز جمع شده ♦ پوشش داده شده به 4 طریق ♦ جلوآمدن گوشه سازی با چوب(حالت خاص) ♦ فیلپوش ♦ پتکین ♦ پتگونه یا پتکانه فیلپوش ♦ گوشه سازی دیوار که از کنج شروع شود ♦ مانند صدف حلزون از گوشه شروع کرده لایه های تاق را روی هم سوار می کنند ترمبه پتکین=تونگان=تونجه ♦ مترادف با کلمه ی بالکن ♦ گوشه ی دیوار که شکل پیش آمده دارد ترمبه پتگونه یا پتکانه ♦ چندین ردیف تاقچه ی روی هم ♦ جلو آمده با ترکیب بندی کامل ♦ صفه صاحب مسجد جامع اصفهان ♦ پتکان بیعنی کانه روی کانه :طاقچه روی طاقچه (طاقچه بندی) ♦ سردر گنبد قابوس ♦ برای ساختن آن ابتدا یک تویزه دورتادور می سازند به نام تویزه یا دوره بند ،بعد در داخل طاق ها را روی هم سوار می کنند. پوشش دادن پتکانه ها با آجر کاشی از دوره ی تیموری تفاوت با مقرنس این که مفرنس از سقف آویخته می شود (چفدآویز)اما پتکانهاز نظ ر سازه ای روی پای خودش ایستاده و آن را از پائین به بالا می سازند . بنای 12امام یزد گنبد تاج الملک مسجد جامع اصفهان شکنج ♦ چین و چروک در گنبد ♦ تبدیل زمینه ی مربع به دایره ♦اجرا به دو صورت :تاقبست یا تاق بندی و کاربیت یا کاربندی تاق بندی یا تاق بست ♦ ساخت تاقچه روی تاقچه ♦ بعد از بش8 ن گنبدگوشه ها را به تدریج یک کلوک ()پیش می کنند ♦ دهانه از چهار طرف پیش آمده تنگ می شود و زمینه را به هشت ضلعی مبدل می کند. ♦ جهت تبدیل 8 به 16 روی هرتاق یک «برنخش»می سازند ♦ رو ی برنخش را پیکان می سازند ♦ ...
گنبد های نمکی جنوب ایران
گنبد های نمکی جنوب ایران سازند هرمز در زمين شناسي ايران به مجموعه اي از سنگهاي تبخيري مانند نمك ، انيدريت ، دولوميت به همراه شيل هاي قرمزي را كه كمابيش تنها در گنبد ها و دياپير هاي نمكي ديده شده است سازند هرمز ناميده اند. بلانفورد 1872 و ريچاردسون 1927 آن را سري هرمز ناميدند ولي در سالهاي بعد از آن بعنوان سازند هرمز ياد شد . واژه سري چون يك مفهوم چينه شناسي جهاني دارد در اين مورد كاربردي ندارد . ( نبوي ، سبزه ئي 1367 ) لذا از كاربرد واژه سري در اين خصوص بعدها صرف نظر شده است . با توجه به مطالعات محققان در سالهاي اخير بويژه مطالعات آقايان سبزه ئي ، نبوي ، هوشمند زاده ، درويش زاده و ... چون يك رديف چينه شناسي مشخص را شناسائي نموده اند لذا با در نظر گرفتن ويژگيهاي يك سازند آن را سازند هرمز ناميد ه اند . با اين وجود بدليل فرايند دياپيريك اكنون سازند هرمز بصورت مجموعه اي درهم ريخته از نهشت هاي تبخيري ، رسوبي و آتشفشاني مشاهده مي شود در فرهنگ چينه شناسي ايران بنوشته اشتوكلين 1970 در مورد سری هرمز چنين آمده است : اين سازند شامل سنگ نمك ، گچ ، بلوكها و اجرام درهم فشرده و از ريخت افتاده به هر اندازه ممكن شامل مواد رسوبي نظير آهكهاي سياه رنگ تيغه اي بد بو ، دولوميت هاي چرت دار قهوه اي ، ماسه سنگهاي قرمز ، شيل هاي رنگين ، رس و مواد بر جاي مانده از انحلال نمك و سنگهاي آذرين نظير دولريت هاي اپيدوتيتيزه ، بازالت ، ريوليت ، كراتوفير ، تراكيت و غيره مي باشد . رديف رسوبي آتشفشاني سازند هرمز از ديدگاه نبوي و سبزه ئي 1367 از پائين به بالا چنين است : 1. سنگ نمك ، سفيد يا قرمز نوار گونه و آلوده به كانيها و سنگها به ضخامت تقربيا 50 متر 2. لايه هاي آهكي تيره رنگ تيغه اي بد بو ، فسيل دار بضخامت 5 تا 10 متر 3. شيل ها و ماسه سنگهاي قرمز رنگ حدود 20 تا 100 متر 4. آهكهاي فسيل دار ، توف هاي زير دريائي ، گدازه هاي بازالتي ، لايه هاي نازك انيدريت و ... تقريبا 5 تا 10 متر 5. گدازه هاي ريوليتي ، داسيتي و توده هاي نفوذي ساب ولكانيك نبوي 1355 مي نويسد : شايد كه سنگهاي تبخيري در ناحيه شير گشت كه جوانتر مي باشند ( كامبرين ) نيز مربوط به همين حوضه رسوبي بوده اند بهر حال حضور اين رخساره تبخيري در عربستان ، زاگرس و ايران مركزي و همچنين سالت رنج پاكستان اين است كه در اين نواحي در اواخر پر كامبرين و اوائل پالئوزوئيك با يكديگر در ارتباط نزديكي بوده اند . نبوي در ديباچه اي بر زمين شناسي ايران مي نويسد : در ايران ارتباط بين سازند هاي زاگون و لالون با يكديگر بطور تدريجي است و گاهي سنگهاي آنها آنقدر شبيه به هم هستند كه جدا كردن آنها بسيار مشكل است به همين ...
نقش گنبد در معماری
نقش گنبد در معماریبیژن روحانی :یکی از کلیشه‌های رایج در مورد معماری ایرانی، توصیفاتی است که در مورد گنبدهای زیبا آن وجود دارد. در این که گنبد به عنوان یکی از فرم‌های مورد استفاده در معماری، تا چه حد می‌تواند زیبا و موزون باشد بحثی نیست، اما مشکل آن است که در اکثر اوقات این توصیفات، به استعاره‌هایی ادبی تبدیل می‌شوند که شاید ربطی به دلایل پدید آمدن این فرم معماری در طول تاریخ و نحوه تکامل آن نداشته باشد. حتما شنیده‌اید که بسیاری از کسانی که شیفته هنر ایران هستند، گنبدها را نمادی از آسمان می‌دانند. اما آیا گنبد در معماری گذشته فقط کارکردی نمادین داشته و یا ضرورت‌های ساختاری و نیازهای ساختمانی باعث به وجود آمدن این فرم معماری شده‌است؟ کاخ یا آتشکده فیروز آباد نیازهای ساختمانیگنبد، یکی از انواع پوشش‌هایی است که برای پوشاندن سقف یک مکان می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. پس در درجه اول، کاربردی کاملا ساختمانی دارد. اگر بخواهیم بحث را ساده کنیم باید بگوییم سقف یا پوشش یک فضای معماری، می‌تواند تخت یا منحنی (قوس دار) باشد. پوشش تخت یا مسطح، همین پوششی است که هم اکنون به طور معمول در ساختمان‌های مسکونی عادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوشش غیر تخت، انواع گوناگونی دارد، مثل گنبد و انواع دیگر پوشش‌هایی که در آن از قوس‌ها و منحنی‌های دیگر استفاده میشود.گنبد از نظر هندسی از دوران یک قوس حول محور عمود به وجود می‌آید. اما ضرورت استفاده از این نوع پوشش در گذشته چه بوده‌است؟گنبد فیروز آباد کمبود مصالح مناسبهمان طور که گفتیم برای پوشاندن یک فضا، یا باید از پوشش‌های تخت استفاده شود و یا پوشش‌های منحنی. معمار برای استفاده از پوشش تخت به تیر که عنصری افقی برای انتقال نیروهای سقف است احتیاج دارد و این دقیقن همان نکته‌ای است که باعث شد در مناطقی خاص، گنبد رواج پیدا کند. یعنی کمبود چوب مناسب برای استفاده در سقف در مناطقی مانند فلات ایران و میانرودان، باعث شد تا پوشش‌های منحنی شکل و گنبدها، که بدون استفاده از تیر می‌توانند دهانه‌های وسیعی را بپوشانند به وجود آید. کاخ سروستان از چند محل متفاوت به عنوان نخستین مکان‌هایی که پوشش‌های منحنی شکل در آنجا به کارفته، نامبرده میشود. ازجمله روستایی هشت هزارساله و مربوط به دوران نوسنگی در قبرس ، کلده در میانرودان و عراق امروزی و همچنین مناطقی در مصر و جنوب ایران در حوالی شوش و هفت تپه.پلان آزادتاق و گنبد در معماری ایرانی توانست به عنوان پوشش اصلی فضای معماری، به تکامل برسد. در حقیقت استفاده وسیع از پوشش‌های تخت، مانند نمونه تخت جمشید در دوران هخامنشی ...