کیفیت فضایی در معماری
معماری
مسجد امیرالمومنین / آتلیه معماری CAAT با تمرکز بر معماری محلی، طرح پیشنهادی برای مسجد امیرالمونین توسط آتلیه معماری CAATاز زندگی روزمره فاصله می گیرد تا به فضای عبادت در ورودی بنا نزدیک شود. یکپارچگی طرح پیشنهادی نقش خود را به عنوان یک مرکز فرهنگی و مذهبی در مقیاس منطقه ایفا می کند و در عین حال با بستر خود نیز در تعامل است.در جستجوی مفهوم پروژه در تهران، این طرح یکی از اصول معماری ایرانی یعنی (سلسله مراتب) در کیفیت سازماندهی فضایی را آشکار نموده است.با این روش لایه بندی فضاها، می توان رد پای سکانس های فضایی را در بناهای تاریخی خصوصا از نوع مذهبی آن دنبال کرد. مقایسه بلوک های امروزی در یک شهر بزرگ با بلوک های ساختمانی فشرده که مسجد در آن قرار دارد و منطقه ای که مسجد با آن کار می کند، تیم طراحی را به چشم انداز جدیدی هدایت کرده که طرح پیشنهادی را در ارتباط با زندگی سنتی و مدرن قرار می دهد.در درون محدودیت های مرزهای سایت، همسایگان و شکل گیری مسجد در ارتباط با نیازهای عملکردی یک چنین بنایی مانند تالار عبادت و فعالیت های جانبی، دسترسی ها و فضاهای جدا برای مردان و زنان و...در کنار معماری بومی شمال تهران باعث شد عناصر مسجد همچون مناره، صحن، حیاط و گنبد به گونه ای ادغام شوند که فضاهای کاملا جدید ایجاد کنند.این پروژه از طریق تغییر آب و هو ادر هر فصل، زوایای دید متفاوت و شفافیت وابسته به درون و بیرون با بستر خود در ارتباط قرار گیرد. منبع: سایت خبری معماری نیوز - ترجمه هدیه قائم
فضا در معماری
بازکاوی معماری صفویه تا قاجار
بازکاوی معماری صفویه تا قاجار معماری قاجار اصول، مبانی و الگوهای قدیم معماری ایران را ارتقا بخشیده ونوآوری هایی از نظر فضا به وجود آورد. لیکن، به نظر می رسد، قوت لازم خلق یک معمارینوین را نداشته است. جایگاه و مرتبه معماری قاجار در تاریخ معماری گذشته ایران (قبلاز دوره جدید) می تواند محل بحث و تأمل باشد. اگر آثار معماری را از زاویه فضاییارزیابی کنیم و به خلاقیت های فضایی در معماری توجه کنیم معماری دوره قاجار ارزشپیدا می کند و در جایگاه برتر و تکامل یافته تری نسبت به معماری های دوره های قبلاز خود چون زندیه و صفویه قرار می گیرد، چرا که در معماری این دوره خلاقیت هاییفضایی افزایش می یابد. تنوع فضاها بیشتر می شود و فضاهای نوینی خلق می شوند. فضاها بهگشایش و سبکی بیشتری می رسند و الگوهای قدیمی معماری ایران در جهت گسترش فضا تکاملمی یابند. به طور خلاصه، اگر تکامل معماری را گشایش، شفافیت و سبکی فضاها بدانیم،معماری این دوره به عنوان مرحله تکامل معماری قدیم ایران مطرح می شود. اما وقتی به معماری از زوایای دیگری مانند اندازه ها، تناسبات،شکل ها و تزئینات نگاه کنیم، معماری دوره قاجار وضع نازل تری را نسبت به دوره هایگذشته خود و به خصوص دوره صفوی نشان می دهد. شکل ها استواری و صلابت قبلی را ندارندو شکل های جدیدی وارد معماری می شوند که سطحی و تفننی اند. اندازه ها دقت لازم را ندارند. تناسبات در مرتبه پایین تری نسبتبه تناسبات موزون و اندیشیده شده دوره های قبلی قرار می گیرند. تزئینات معماری گاهتا حد ابتذال سقوط می کند و بی بندوباری، غلو ناشیانه و هرج و مرج، جایگزین تزئیناتمحدود و با وسواس دوره های درخشان سلجوقی و صفوی می شود. برای تشریح مستقیم تر نکاتی که گفته شد، مدرسه شهید مطهری یامدرسه سپهسالار را تجزیه و تحلیل می کنیم: می توان ادعا کرد که این مدرسه، نقطهتکاملی از نظر فضا در الگوی مدرسه یا مسجدهای ایرانی است. برای اثبات این ادعا به ۲وجه اصلی فضای آن اشاره می کنیم. فضای حیاط: در مسجد و در مدرسه های قدیمی مانند مسجد جامعاصفهان، فضای حیاط را دیواره ای معمولاً ۲ طبقه محصور می کند و در ۴ نقطه اصلی آنیعنی در ۲ محور طولی و عرضی حیاط ۴ ایوان استقرار می یابد. در واقع گشادگی های فضایحیاط به این ۴ ایوان منحصر می شوند. در برخی از آثار دورة صفوی در حیاط مرکزینوآوری می شود و گشایش فضای حیاط ها بیشتر است. از نمونه های برجسته در این زمینه مدرسه چهارباغ و مدرسه صدراصفهان است، که در آنها ۴ حیاط کوچک در ۴ گوشه حیاط در ارتباط با فضای حیاط اصلیپدید می آیند. در نمونه دیگر، مسجد حکیم، با خالی کردن پشت دیواره های شرقی و غربیمسجد در ...
اصول طراحی کلینیک دندان پزشکی
" هر فضایی به واسطه ماهیت و درون‌مایه ی خود می‌بایست دارای کیفیت‌های فضایی ویژه ای برای کارایی ایده آل باشد " در حقیقت فضا صرفاً یک ظرف مکانی با عملکردهای خاص نیست و طراحی آن منحصر به چگونگی جانمایی اثاثیه میان چند دیوار نمی‌ماند . ایجاد یک محیط مطلوب و کارآمد ، تعاملی چند سویه است بین عناصر تشکیل دهنده یک فضا . یعنی افراد و اشیایی که با فضایی در ارتباطند و کارکردی که برای آن فضا در نظر گرفته شده است هر یک پارامترهای متعدد و متفاوتی را در شکل دهی صحیح و کارآمدی آن پدید می‌آورند . کلینیک دندان پزشکی مرکز درمانی است که دندان پزشکان متخصص در رشته های متعدد بهداشت دهان و دندان کنار یکدیگر جمع شده و در کنار هم به درمان بیمارن می پردازند .تخصص گرایی در میان دندان پزشکان راه را برای ایجاد مراکزدرمانی و تشخیصی که خدمات گسترده ای ارایه می دهد هموار کرده است .مزیت این مراکز برای بیمارن ،کوتاه بودن زمان انتظار و امکان تشخیص و درمان بهتر ،بدون مراجعه به پزشک دیگر است .مزیت این مراکز برای دندان پزشک نیز ،تخصیص ساعت های کاری منظم تر و توانایی تبادل و بهره گیری از تجربیات سایر دندان پزشکان است. اما موارد ذکر شده نیازمند فضایی مناسب است که باتوجه به نیازهای مصرف کننده آن طراحی می شود و ابعاد و اندازه و چیدمان فضایی مناسب کمک شایانی در برآوردن نیازهای مراجعین خواهد داشت . طراحی فضاهای درمانی یکی از بزرگترین پروژه های طراحی در زمینه ی معماری است.و طراحی این پروژه نیازمند مشاوره های فشرده با مشتریان ،پزشکان،مهندسین معمار،طراحان و کارشناسان بیمارستانی و کلینیکی است .و ممکن است طراحی یک فضای درمانی سالها به طول انجامد.یکی از این مراکز درمانی کلینیک دندان پزشکی است پیش از طراحی هر بنایی باید به خصوصیات و ویژگی های آن توجه نمود . ویژگی های یک کلینیک دندان پزشکی عبارتند از : 1-بنایی امن،زیبا و پاکیزه . 2-محیطی نوآور،مهیج،پذیرای بیمارن و کارکنان . 3-انعطاف پذیر در برابر تغییرات آتی (طراحی فضای درمانی ممکناست سالها به طول انجامد بنابراین باید در انتخاب مصالح تجهیزات و... نهایت دقت را داشت تا با استانداردهای روز مطابقت داشته باشد .) 4-مصرف بهینه ی انرژی(توجه خاص به مصالح و سیستم های سرمایش و گرمایش.) 5-قابلیت دسترسی برای افراد کم توان و ناتوان جسمی . 6-قابلیت پاسخگویی به نیازهای بیماران . 7-دسترسی سریع و آسان (ارتباط مناسب با شبکه ی معابر و حمل و نقل . ) به طور کلی فضاهای کلینیک دندان پزشکی را از نظر طراحی به 2 بخش فضاهای بحرانی و فضای عمومی تقسیم بندی می کنند.همچنین فضاهای کلینیک از نظر عملکردی ...
حس مکان در شهرسازی
حس مکان در شهرسازی حس مکان را می توان هم به شیوة ایجابی تعریف نمود و هم به شیوة سلبی . برخی معتقدند که با شیوة سلبی یا منفی تعاریف می توان مفاهیم را توضیح داد و به درک درستی از مفهوم مورد نظر رسید . گرچه این شیوة تعریف ، یکی از شیوه های رایج در تعاریف مفاهیم است ، ولی به نظر میرسد که این شکل از تعریف بیشتر از آنکه در روشن شدن مفاهیم موثر باشد به گونه ای زیرکانه مفهوم را تبعی و ناقص می پندارد و با نگاهی کلیت گرا آن را بخشی از زیر مجموعه ای تعریف می نماید که به خودی خود مستقل و دارای تعریف نیست . مثلاً تعریف مکان را با نامکانی یا بی مکانی توضیح دادن از این دست است . بدین شیوه اگر ما توانستیم مفهوم نامکانی را توضیح دهیم ، روی دیگر سکه یعنی در مکان بودن را نیز توضیح داده ایم . به نظر می رسد که تعریف مفهومی چون حس مکان می تواند به صورت ایجابی و مستقل نیز توضیح داده شود . با این رویکرد تعریف حس مکان خود ایستا و مستقل از دیگر مفاهیم خواهد بود که ویژگیهای خاص خود را خواهد داشت . حس مکان ویژگی ای می باشد که مرتبط با بودن در جهان است . یعنی با بودن و ایستادن در جهان است که حس مکان نیز بوجود می آید . حس مکان صرفاً متعلق به حوزة معماری یا شهرسازی نیست . حس مکان می تواند به هر جایی از جهان اطلاق گردد ، مثلاً در یک جنگل یا یک رودخانه یا یک کویر و یا در هواپیمای در حال پرواز . بدین صورت با بودن و در واقع با هستی است که حس بودن در مکان نیز بوجود می آید . حس مکان با حس بودن در فضا نیز متفاوت است . حس مکان بیشتر به حضور فیزیکی محیط نسبت داده می شود ، در صورتیکه حس بودن در فضا به کیفیت یک محیط . در حقیقت حس مکان با کیفیت محیط آنچنان سر و کاری ندارد . مثلاً‌اگر شما در یک میدان شهری مناسب قرار بگیرید و یا در یک میدان شهری نا مناسب ، هیچ تفاوتی در بودن شما در محیط و حس مکان صورت نمی گیرد ودر واقع آنچه که ممکن است برای شما متفاوت باشد حس بودن در فضا و یا فضاهای متفاوت است . به عنوان مثال اگر شما در نقطه ای خاص از میدان آزادی قرار بگیرید حس مکان شما با زمانیکه در همان نقطه قرار بگیرید و بافرض اینکه یادمان میدان وجود نداشته باشد ، هیچگونه تفاوت عمده ای وجود نخواهد داشت ، ولی حس بودن شما در فضا در این دو حالت با یکدیگر متفاوت خواهد بود . به عبارتی آنچه که برخی از صاحب نظران از حس مکان تعریف می نمایند به نظر می رسد که بیشتر مربوط به تعریف حس فضا باشد . یا به بیانی دیگر با تغییر بافت و رنگ و فرم مصالح و فرم بنا و . . . محیطی که شما در آن واقع شده اید در حقیقت فضا است که تغییر پیدا می کند و نه مکان . مکان بدون تغییر است . مکان مختصات جغرافیایی دارد ...
اتصالات در معماری
به نام خدا "نقطه ای که توسط شخص یا جسمی در ارتباط با شخص ویا اجسام درارتباط با هم اشغال میشود" این تعریف معمول ترین تعریف مکان است.در زبان لاتینpono دارای معانی زیر است: روی زمین قراردادن،مکان اشغال کردن،محکم کردن،دراز کشیدن ویا ته نشین شدن. این واژباید دارای درک فضایی باشد. در ادبیات به thesis (واژه یونانی)ترجمه یا theme (مطلب) معنا می دهد. مکان thesis یا theme درارتباط با دیگر موارد عبارت است از موجود بودن یا نبودن. یک گواهی بر این پایه است که معنای بر زمین گذاشتن،جدا از دفتر مکان یا مالکیت است. عزل کردن عبارت است از پائین کشیدن مسیح از صلیب و فضائی تحت لوای نوشتن پدید آمد که می بایست خوانده شود تا به عنوان جانگزینی ترای مشاهده شخصن در آید. در بازگشت به معماری مکان عملکردی به عنوان نظرگاه فضائی ازعلم یا هنر معماری مطرح است: جایگزینی عناصر در فضا یا روی سطح و پیوستگی جایگزاری آنها در فضا یا سطح به وسیله خود آن عناصر. مکان به عنوان جایگاه یک ایده یا ساختار معماری است که رابطه بین مکان و ایدئولوژی را اثبات می کند burns in A. Kahn 1991:165) deposition. (carol (لامکان) در معنای ادبی مخالف مکان است، به معنای پوچ و بیهوده و باطل است. در واقع جفت شدن مکان و ایدئولوژی را نقض می کند. تفسیر: واژه ارتباط بارها در فصل گذشته و البته در این فصل به کار رفت. به عنوان مثال در سرفصل (یک ایده رسیدن به ارتباط) قبلا" پیرامون اساس اندازه گیری انسانی در فصل 9.A مورد بحث قرار گرفت. ارتباطات مربوط به بدن مشخص و نامگذاری شد: بالا، پائین،چپ، راست،عقب، جلو،داخل و بیرون. به رسیدن به مکان واژه های مشابهی مورد نظر قرار می گیرند، در حالی که با من مرکزی در ارتباط نیستند. اما در اتصال یا انفصال عناصر با جزء دیگری همراهند. مورخ اهل چک paul franki 1914 تلاش کرد تا زبان برجسته ای را خلق کند که از واژه هائی مانند فضائی ،گروهی(ramuzellen) و شکل های توده ای(korperformen) برای تفکرات شمارشی استفاده کند. واژه هائی که از روانشناسی گشتانت (gestalt) بر گرفته شده بود و از اضافه کردن و تقسیم کردن به عنوان دو حالت ابزاری ابتدائی سود جسته استnorberg-schulz 1965) ) همچنین مراجعه شود به 9B.2 اخیرا" نیز تلاش هایی برای ایجاد سیستم ادراک پایه ای بر مبنای تقسیم فضاصورت گرفته استpadovan 1986) ). اما هیچ کدام از این ها یا دیگر سیستم های خود شا ملی نتوانسته اند ادعای حمایت از معماری را بکنند. در غیاب واژگان فضائی مورد تائید ما تصوری ماهیت شناسانه را تنظیم کرده ایم که آن را با واژه گان هم معنی درصحبت کردن مانند بالا /پائین /برروی /درزیر /ارتفاع /پست /دراز /کوتاه و ...... به کار ...