کاشی های تابلویی
تاریخچه معرق کاری
تاریخچه معرق کاری: معرق در معنای کلام ?اصولاً هر چیز رگه دار را گویند ? ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد. تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری ، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر ، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است. کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد . از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند. وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو ، نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد. یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است: مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است.سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه . ش برمی گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد ، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره کل آفرینش هنری و ادبی در وزارت فرهنگ و هنر سابق، در تعالی ...
معرفی مدل های هود تزئینی
هود و هواکش بخش جدایی ناپذیر هر آشپزخانه ای هستند. برای خارج کردن بخار و بوی غذا وجود هواکش در آشپزخانه ضروری است. گزینه های متعددی برای هود و هواکش موجود می باشند، مانند: هود تعبیه شده،هودهای استیل، هودهای دیواري و کابینتي. انتخاب هودهای تزئینی به شما این فرصت را می دهد تا بر زيبايي دکوراسیونی آشپزخانه خود بيفزاييد.
تکیه معاوالملک
تغییرات در معماری و تزئینات تکیه معاون الملک کرمانشاه مقدمه : سوگواری و گرامی داشت یاد از دست رفتگان آیینی است که قرن ها با روح و ذهن مردم ایران پیوند دارد. منشاء آیین را بنا به اقوال و افسانه ها به کیخسرو و در پاسداشت خون سیاوش نیک نهاد منسوب می دارند . اما همواره در بیان مفهوم و آیین تعزیه ، اولین بارقه ذهن ، متوجه تعزیه و آیین سوگواری بر شهادت امام حسین(ع) و گرامی داشت واقعه کربلاست . و تکایا به عنوان عرصه گاهی در برگزاری این مراسم ملی و مذهبی نقش مهمی را در تجلی احساسات و اعتقادات مذهبی مردمان این دیار داشته اند دخیل ها ، قفل ها و شمع های افروخته شده در این مکان ها شاهد گویای این مدعا هستند . تکیه معاون الملک کرمانشاه در میان دیگر تکایای ایران یکی از زیباترین و استثنائی ترین آن ها به شمار می رود ؛ این ویژگی را در واقع مدیون کاشی کاری منحصر به فرد خود است که علاوه بر روایت و صحنه سازی واقعه کربلا که موضوعی بسیار مرتبط با بنا است ، به مضامین دیگری چون اسطوره ، حماسه و تاریخ پرداخته و در واقع دایره المعارفی تصویری از سنن ، اعتقادات و عقاید مذهبی ، ملی و اسطوره ای ، در قالب قصص قرآنی و داستان های شاهنامه و هم چنین با نمایش تصویری از رجل سیاسی معاصر ( معاصر بانی تکیه ) گذشته تاریخی و تاریخ معاصر را به نحو ظریف و دلپذیری به هم پیوند داده است . تحولات سیاسی و حکومتی پس از مشروطیت موجبات آسیب و کم توجهی نسبت به این بنا را فراهم ساخت تا بدانجا که آن را در آستانه ویرانی کامل قرار داد . ایجاد نگرش تازه نسبت به حفظ آثار تاریخی و فرهنگی این بنا را از نابودی کامل نجات داد و اقداماتی جهت حفظ و مرمت آن صورت گرفت اما به دلیل از سر گذراندن یک دوره فترت ، بسیاری از بخش های ساختمان از بین رفت که هنگام بازسازی به دلیل نبودن مدارک و شواهد کافی یا عدم توجه به ضرورت گردآوری این شواهد تغییراتی در شکل معماری و کاشیکاری بنا ایجاد شد ، چنان که اکنون بسیاری از کاشی های موجود در انبار جایی برای نصب ندارند و بر عکس برخی از فضاهای معماری که قبلاً دارای کاشی بوده اند ، اکنون فاقد آن می باشند . در واقع این تغییرات سبب شده که بازدید کننده ی بنا در پایان دیدارش تنها تصویری گنگ از کاشی های زیبا در ذهنش نقش ببندد بدون این که رابطه ی حسی عمیق با بنا و فلسفه وجودی آن با توجه به باورها ، اعتقادات ، آیین ها و اندیشه های بانی بنا و مردم هم دوره او برقرار نماید ؛ در واقع این دگرگونی ها موجب بهم ریختگی و بی نظمی در معماری و کاشی ها شده است که از ارزش بصری و هم چنین تاریخی ـ فرهنگی آن به شدت کاسته شده است . هدف این مقاله مقایسه ...
مقاله ای راجع به پیشینه هنر
بسمه تعالی پیشینه هنر معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند » ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد. تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری ، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر ، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است. کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد . از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند. وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو ، نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد. یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است: مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است. سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه . ش برمی گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد ، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره ...
سفرنامه کاشان (4)
امامزاده درب زنجیر :در کنار بازار بزرگ کاشان بقعه ای وجود دارد مشهور به امامزاده درب زنجیر . در دائرة المعارف تشیع مدفون در این بقعه ابوالحارث بن عاقب بن موسی بن جعفر (ع) معرفی شده است.[1] بنای بقعه امامزاده در حال بازسازی است و نمی توان وارد فضای داخلی بقعه شد . در بالای در ورودی بقعه تابلویی نصب شده و صاحب بقعه را امامزاده حسن بن موسی بن جعفر (ع) معرفی کرده است ؛ این انتساب صحیح به نظر نمی رسد زیرا پیش از این گفتیم که امامزاده ای به همین نام یعنی حسن بن موسی بن جعفر (ع) در گذر میرنشانه کاشان مدفون است. ذکر این نکته ضروری است که در کاشان شمار زیادی امامزاده منسوب به فرزندان امام کاظم (ع) وجود دارد که گرچه بی واسطگی آنان با امام (ع) محل تردید است اما نباید نسب آنان با امام (ع) فاصله چندانی داشته باشد . می دانیم که کاشان و قم از مهمترین مراکز مهاجرت سادات به ایران بوده است . [2] روی مزار این امامزاده قبری است که با کاشی های معرق زینت شده و روی قبر تاریخ 696 ه.ق وجود دارد [3]. به علت بازسازی در بقعه بسته بود اما از همان پشت در می شد ضریح و قبر کاشی کاری شده داخل آن را دید. در نزدیکی امامزاده درب زنجیر آب انباری بود که با پله های متعدد و پرشمار توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کرد و هنوز هم دارای آب بود که آب آن با لوله و یک شیر آب در سطح خیابان در دسترس بود . به این آب انبارها در چند جای دیگر کاشان مثلا در نزدیکی آرامگاه محتشم نیز برخورد کردم. مدرسه سلطانی : این محل که حوزه علمیه کاشان است امروزه مدرسه امام خمینی (ره) نامیده می شود. مدر سه امام خمینی (ره) فاصله چندانی با امامزاده درب زنجیر ندارد و در کنار بازار بزرگ کاشان واقع شده است.حیاط مدرسه بسیار زیبا ، سرسبز و دارای حوض های بزرگی است که آب نماها جلوه ای خاص به آن می دهند . البته در زمان حضور ما در این مدرسه حوض ها خالی از آب بود . ایوان اصلی مدرسه دارای تزئینات کاشی کاری است ولی گنبد آن فاقد هرگونه تزئین است. از حیاط مدرسه امام خمینی (ره) گنبد زیبای هرمی شکل زیبایی قابل رؤیت است که متعلق است به بقعه شاه یلمان . حجره ها و حیاط زیبای مدرسه انسان را مشتاق حضور در فضای آن و تحصیل علم می کند. رضا میرکریمی فیلم قابل تحسین " زیر نور ماه " را در این مدرسه فیلمبرداری کرده است که زیبایی مدرسه خود جلوه ای دیگر به فیلم داده است. بازار کاشان و بقعه شاه یلمان :بعد از دیدار از مدرسه امام خمینی (ره) وارد بازار کاشان شدیم . مجموعه بازار ، تیمچه ها و سراهای آن از جمله آثار معماری با ارزش کاشان به شمار می روند که در تمام طول دوران صفویه ، زند و قاجار از اهمیت و اعتبار فراوانی برخوردار بوده ...
اشنایی با معرق چوب
گذری اجمالی بر تاریخچه هنر معرق روی چوب معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند» ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد. نخستین تاریخی که در مورد اشباع نقش های کنده شده به وسیله چوب های رنگی موجود است تابلویی مربوط به سال ۱۳۱۳ با نقش... ● مقدمه تاریخی معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند» ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد. تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است. کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد. از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند. وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو، نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد. یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است: مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است. سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال ۱۳۰۹ ه. ش برمی گردد. در ...
علی واکسیما دوست برادپیت
از مطب دکتر حکیمی با لب و لوچه‌ی آویزان و دماغی که از اثر آمپول بی‌حسی به شکل مسخره‌ای سنگین و کرخت شده‌بود بیرون آمدم و چهارقدم جلوتر رفتم توی کافه‌ی ناشناسی که تا همین الان هرکار می‌کنم کاشی‌های زشت دیوارش فراموشم نمی‌شود، نشستم تا به نسخه‌ای که خودم پیچیده‌ام و نوشیدن قهوه را داروی هر درد بی‌درمانی می‌داند عمل کنم. یک لیوان قهوه سفارش دادم و از توی ساک آخرین کتابی که از "کورت ونه‌گوت" خریده بودم با نسخه‌ای از تقویم دیواری سال آینده، کار "نسیم خواجوی"، بیرون آوردم و اول تقویم را باز کردم تا سر فرصت ورق بزنم و از طراحی‌های فوق‌العاده‌ی خانوم خواجوی محظوظ شوم که سر و کله‌ی علی واکسیما پیدا شد... «زمانی که "کافه لینت" پاتوق روزهای پنجشنبه‌ام بود علی واکسیما را با سه‌چرخه موتور‌ی عجیب‌وغربیش و تابلویی که روی آن نوشته بود "اولین واکسی تلفنی ایران" زیاد می‌دیدم، کت و شلوار می‌پوشید و کراوات می‌بست و با موهای بلند دم‌اسبی با مشتری‌های کافه گپ می‌زد. همیشه هم خبری از یک مصاحبه با روزنامه یا یک شبکه‌ی تلویزیونی در چنته داشت و از من درباره‌ی میزان اعتبار روزنامه‌ها و مجلات مختلف سوال میکرد تا اگر خدای ناکرده "کلاس" روزنامه پائین باشد از مصاحبه طفره رود.» ...این‌بار با همیشه فرق داشت، به تمیزی و براقی قبل نبود، اصلاح نکرده بود و کراوات نداشت، حتی کفش‌هایش را واکس نزده بود. من را که دید جلو آمد، شاید با کسی دیگر اشتباه گرفته‌بود یا شاید مغز من تحت تأثیر داروی بی‌حسی خوب کار نمی‌کرد چون سراغ آن دوست کوتاه قدم را گرفت و نشانی‌هایی داد که به یاد نیاوردم از که حرف می‌زند، گفت که اوضاع کاسبی خوب نیست، زمستان است و مردم کفش‌ها را واکس نمی‌زنند، گفت که می‌خواهد برای یک تولید کننده‌ی بزرگ آب‌میوه تبلیغ کند و دور ایران را با دوچرخه رکاب بزند بلکه بخشی از کسادی بازارش جبران شود، گفت که دوچرخه‌سوار حرفه‌ای است و دوبار دور ایران را رکاب زده و برای اثبات حرفش رفت و بعد از چند دقیقه با دو آلبوم عکس برگشت. راست می‌گفت، در تمام ایستگاه‌های پلیس راه و با تمام افسران پلیس در مسیر حرکتش عکس یادگاری گرفته بود. تعدادی هم عکس رنگ و رو رفته با محمد رضا شریفی‌نیا، مهران مدیری، بهرام رادان، عباس کیارستمی، گلشیفته فراهانی، فریبرز عرب‌نیا و... براد پیت(جداً با براد پیت!) در آلبوم داشت. این اولین واکسی ایرانی است که کراوات، موی بلند، کارت ویزیت، وب‌سایت و آدرس ای‌میل دارد، به کارش اهمیت می‌دهد و دنبال طراحی و ساخت صندلی جدیدی است که به سه‌چرخه‌اش وصل کند تا مشتری بدون نیاز به درآوردن کفش‌ها بنشیند ...
آثار خارق العاده استاد فرشچیان
محمود فرشچیان به سال 1308 شمسی در اصفهان ، دیده به جهان گشود . پدرش ، حاج غلامرضا فرشچیان ، از تجار فرش بود و در کار هنر قالی بافی دست داشت . این زمینه مساعد برای پرورش ذوق و شوق او در راه آشنایی با هنر موثر افتاد و از همان دوران کودکی استعداد و علاقه خود را در زمینه نقاشی نمایان کرد. بدون شک نقش استاد عیسی بهادری در پرورش و خلاقیتهای محمود فرشچیان نقشی فوق العاده ارزشمند بود . بنابر قول وی، استاد بهادری مشق‌هایی ازروی کاشی‌های اصفهان را برای شاگردانش تعیین میکرد و طرحهای آنها رابا اصل نقش‌ها مقایسه می‌نمود. سپس پیش از آنکه آنان رابه‌طور مستقیم از اشکال‌هایشان آگاه کند، از آنها می‌خواست که خود با مقایسه طرح و اصل نقش، اشکال‌های خود را بیابند. استاد در بیان احساس و تجسم شعرگونه عواطف ، به شیوه ای کاملا جدید موفق به هماهنگی و همگامی میان مضمون و محتوا و شکل و فرم نقاشی هایش گردید و این مشخصه اصلی کار او در نقاشی شد . فرشچیان در جوانی بسیار پرتلاش و خستگی ناپذیر به کار و طراحی نقوش مختلف میپرداخت . او در مطالعه آثار تاریخی شهر اصفهان (چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد شیخ لطف الله و ... طرحهای اسلیمی و ختایی کاشیکاری های بی نظیر آن آثار سر از پا نمیشناخت و چون محققی موشکافانه این نقش ها را مطالعه میکرد . فرشچیان حتی در دوره سربازی نیز دست از قلم و رنگ برنداشات و آثاری دیدنی آفرید که مورد تشویق مقامات قرار گرفت . محمود فرشچیان، هم اکنون در نیوجرسی آمریکا ساکن است و سفرهایی دوره‌ای و فصلی به ایران دارد. به تازگی فیلم مستندی نیز با عنوان عشق‌پرداز به کارگردانی محمد هادی کاویانی، با حضور عزت الله انتظامی، پرویز پورحسینی و با صدای زیبا بروفه در نکوداشت او ساخته شده‌است.پرفسور دکتر امبرتو بالدینی، استاد کرسی تاریخ هنر و رئیس دانشگاه بین‌المللی هنر فلورانس ایتالیامعتقد است برای دریافت باطنی یا درونی کار فرشچیان دیدی ژرف‌نگر لازم است و صبری زمان‌گیر وی می گوید فرشچیان در حوزه‌ی نقاشی ایرانی یک نقطه‌ی عطف و پدیده‌ی شگرف به‌شمار می‌آید. تعدادی از آثار فوق العاده این استاد بزرگ را در ادامه مطلب می توانید ببینید. اثر غدیر استاد فرشچیان بیانگر داستان واقعه غدیرخم و معرفی حضرت علی (ع) به امامت مردم از جانب حضرت محمد (ص) است.یتیم نوازی حضرت علی (ع)معروفترین اثر استاد فرشچیان تابلو عصر عاشورا ست. وی در مورد این تابلو می گوید: «سه سال پیش از انقلاب روز عاشورا مادرم مرا نصیحت کرد و گفت: به روضه گوش کن تا چند کلمه حرف حساب بشنوی. و من با ایشان گفتم: من اول در اتاقم کاری دارم بعد خواهم رفت. حال عجیبی به من دست ...
مسجد جامع کرمان (مسجد مظفری )
میدان مشتاقیه یا به قول خوده کرمانی ها میدان مشتاق وقتی در این میدان قرار میگیرید به خصوص اینکه در شب با ماشین با سرعت زیاد از این میدان به سمت خیابان شریعتی کرمان به پیچید بی گمان چشمان هر کس به ایوان زیبا و پر نقش و نگار مسجد جامع کرمان جلب می شود ایوانی با کاشکی کاری هایی بدیع با نور پر دازی نه چندان جالب اما پر نور چشمان مرا به خود دوخت و مرا تا صبح هنگام در آتش دیدار دوباره و دقیق سوزاند. حدود ساعت ۹ صبح خود را به محلی که دل ما را ربوده بود رساندیم اما وقتی صبح آنجا را دیدم با آن تصویری که در شب بر ذهن بر جای مانده بود کمی جای خوردم . ایوان همان ایوان بود با همان کاشی کاری های زیبا و بدیع اما پیش در آمد این تصنیف بسیار افتضاح بود از میدان مشتاق تا درب ورودی کمی فاطه بود حدود ۲۰-۳۰ متر که این ۲۰-۳۰ متر را معمولا باطرح رواقهایی با قوسهای پنج او هفت در طرفین می پوشانیدند اما یک طرف همان طرح رواقها را داشت و در طرف دیگر یک مجموعه تجاری نیمه ساز بتنی خوب شما بهتر از من می دانید که مجموعه های تجاری که می سازیم چگونه اند ! ● این از پیش در آمد این تصنیف جلو تر که می رویم کاشی کارهای نیمه سالم و جذاب در میان آن همه خرابی و ناهمگونی همچنان متحد و با شعور به تنازی در دیدگانمان نقش ایفا می کنند . وقتی از آن همه رنگ و نقش می گذریم و وارد می شویم در رو به رو با ایوانی رفیع و با شکوه روبه رو می شوید و در سمت راست این هشتی تابلویی را می بینیم که آنچه را که در پایین ملاحظه می فرمایید بر روی آن نوشته شده بود : " براساس کتیبه سردر اصلی , روز چهارشنبه هفتم شوال سال ۷۰۵ هجری قمری به دستور " امیدمبارز الدین محمد مظفر " (سرسلسله آل مظفر) واستاد "حاج محمد یزدی " آغاز گردید و در اواخر سال ۷۵۵ هجری به پایان رسیده است . درقسمت غربی مسجد ایوانی است که بنای اصلی آن متعلق به دوره آل مظفر است ولی در دوره های بعدی الحاات و تعمیراتی در مسجد صورت گرفته است از جمله تعمیرات والحاقاتی که در دوره صفوی (شاه عباس دوم ) انجام یافته , بخشی از بدنه محراب مسجد است. مسجد با نقشه چهار ایوانی ساخته شده و دارای سردری رفیع و باشکوه , ایوان , شبستان , مناره و صحنی بسیار زیبا می باشد. سردر بزرگ و بلند با کاشیکاری جالب آن ,شباهت زیادی با مسجد جامع یزد دارد. در طرف دری که از خیابان مظفری وارد مسجد می شوند. سنگی بسیار عالی و شفاف به دیوار نصب است که به سنگ آینه شهرت دارد. این مسجد از یک صحن به ابعاد ۸۴ ×۴۷ × ۵۶/۶۶ متر و چهار ایوان تشکیل شده که امروز صحن آن وسیع تر شده است . درایوان ضلع غربی محراب بسیار عالی و زیبائی وجود دارد که حاشیه بالای آن از سنگ مرمر سبز با خطوط بسیار شیوا ...
تاریخچه معرق کاری
معرق در معنای کلام ؟ اصولاً هر چیز رگه دار را گویند ؟ ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد. تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری ، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر ، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است. کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد . از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند. وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو ، نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد. یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است: مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است. سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه . ش برمی گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد ، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره کل آفرینش هنری و ادبی ...