کاربرد فیزیک در پزشکی
کاربرد فیزیک در علم پزشکی
بسم الله الرحمن الرحیم کاربرد فیزیک در علم پزشکی گردآورندگان: فریبا ظفری مهسا تقی زاده فیزیک علم شناختن قانون های عمومی وکلی حاکم بر رفتار ماده وانرژی است.کوشش های پیگیر فیزیکدانان در این راه سبب کشف بسیاری از قانون های اساسی؛بیان نظریه ها و آشنایی با بعضی پدیده های طبیعی شده است.هرچند این موفقیت ها در برابر حجم ناشناخته ها؛اندک است لیکن تلاش همه جانبه وپرشتاب دانشمندان امید بسیار آفریده که انسان می تواند رازهای هستی را دریابد .انسان در یکی دو قرن اخیر؛با بهره گیری از روش علمی و ابزارهای دقیق توانسته است در هر یک از شاخه های علم؛به ویژه فیزیک دنیای روشن وشناخته شده ی خود را وسعت بخشد.در این مدت با دنیای بی نهایت کوچک ها آشنا شده؛به درون اتم راه یافته تا انواع نیروهای بنیادی طبیعت را شناخته؛الکترون و ویژگی های آن را دریافته وطیف گسترده امواج الکترومغناطیسی را کشف کرده است. فیزیک که تا اواخر قرن نوزدهم مباحث مکانیک،گرما،صوت،نور و الکتریسیته را شامل می شد ،اکنون در اوایل قرن بیست ویکم در اشتراک با سایر علوم(مانند:شیمی،زیست شناسی و...)روز به روز گسترده تر وژرفاتر شده و بیش از30موضوع و مبحث مهم را در بر گرفته است (دانشنامه فیزیک تعداد شاخه های فیزیک را 33مورد معرفی کرده است). فناوری فناوری،چگونگی استفاده از ابزار،راه وروش برای انجام کارها وبرآوردن نیازهاست.به عبارت دیگر فناوری به کار گیری آگاهی های انسان برای تغییر در محیط به منظور رفع نیازهاست .اگرعلم را فرآیند شناخت طبیعت تعریف کنیم؛فناوری انجام کارها خواهد بود .در گذشته مثلاًََدر کشور ایران تا حدودیک صد سال پیش،زندگی ساده وابتدایی بود و کارها با ابزارهای ساده و روش های اولیٌه انجام می شد.کشاورزی،حمل ونقل،تجارت،ساختمان سازی با روش های سنٌتی وابزارهایی که در طول زمان از راه تجربه به دست آمده بود؛صورت می گرفت. گرچه انسان به برخی از قانون های طبیعی دست یافته بود لیکن علم وعمل کمتراثر متقابل در یکدیگر داشتند.دانشمندان راه خود را می پیمودند و صنعتگران و ابزارکاران به راه خود می رفتند تا آنکه عصر جدید آغاز شد وتمدٌنی به وجود آمد که همه چیز در راه مصالح زندگی وتوانایی او به کار گرفته شد. در سال 1663میلادی «جامعه سلطنتی لندن»تاسیس شد وهدف خود را ارتقای سطح علوم مربوط به امور و پدیده های طبیعی وهنر های مفید از طریق آزمایش وتجربه به نفع «ابنای بشر»انتخاب کرد.چهار سال بعد فرهنگستان علوم فرانسه درپاریس شکل گرفت وبر مفید واقع شدن علم تاکید فراوان شد. اعضای این فرهنگستان برای هر چه به ...
کاربرد فیزیک در پزشکی
Mri چيست؟ MRI=magnetic resonance imaging يكي از بهترين تكنيكهادر دنياي پزشكي در تشخيص بيماريها استفاده از تصويربرداري تشديد مغناطيسي(MRI)است كه بدون تابش اشعه ايكس مي توان اسكن هاي واضحي از بافتهاي مختلف بدن گرفت . پديده تشديد مغناطيسي اولين بار تو سط دو فيزيكدان بنامهاي فليكس بلاچ و ادوارد پاركل بطور جداگانه كشف گرديد با اين كشف انها در سال 1952 مفتخر به دريافت جايزه نوبل گرديدند. سرانجام در سال 1970 دكترريموند دامادين به اين فكر افتاد كه از فراواني اب در بدن براي تصوير برداري به روش تشديد مغناطيسي استفاده كند در اين روش براي ايجاد يك تصوير سه بعدي بدن از سه جهت تحت تابش يك ميدان مغناطيسي قوي قرار مي گيردكه شدت ان گاهي 60000 برابر شدت ميدان مغناطيس زمين مي باشد. وچون در تمام اندامهاي بدن به ميزان معيني اب وجوداردبديهي است كه هيدروژنهاي موجود در اب كه دوقطبي هستند تحت تاثيرميدان مغناطيسي قرار گيرندو تقريبا در يك جهت بخط شوندكهاگر در اين حالت به بدن امواج راديويي با فركانس معين بتابانيم سبب توليد يك جريان الكتريكي توسط هيدروژن خواهد شد و مي توان با يك تقويت كننده وكامپيوتر تصويري از ان ناحيه معين بوجود اورد. پزشكان با استفاده از اين تكنيك ارزشمند توانستند از بافتهاي مختلفي مانند مغز تصاوير واضحي بدست اورند در شكل زير يك اسكن از سر انسان بروش MRIرا ميبينيداگرتوموري در ان باشد ان تومور به صورت لكه اي در تصوير ظاهر خواهد شدكه رنگش با ساير نقاط سر متفاوت است زيرا ميزان هيدرژن تومور با ميزان هيدرژنهاي اطراف فرق ميكند بنابراين پس از تابش امواج راديويي سيگنالها ودر نتيجه تصوير مربوط به ان ايجاد مي شود امروزه پزشكان با استفاده از اين فناوري مي توانند با تشخيص محل لخته شدن خون در قلب و يا مغز از وقوع سكته در انسان جلوگيري كنند. هنگامي كه بيماري براي اسكن به اين روش اماده ميشود بايد دقت شود كه همراه وي هيچ گونه فلزي نباشد زيرا سبب اختلال در تصوير مي شود.همچنين افرادي كه در دستها يا پاهايشان پلاتين كار گذاشته شده ويا افرادي كه از باطريهاي قلب استفاده ميكنند نبايد از اين روش براي عكس برداري استفاده نمايند.زيرا وسايل فلزي تحت تاثير ميدان مي توانند در بدن حركت كنند. سونوگرافي (Ultrasound) چيست؟ ريشه لغوي كلمه سونوگرافي از لفظ لاتين sound به معني صوت و نيز graphic به معني شكل و ترسيم گرفته شده و ultrasound از ultra به معني ماورا و نيز sound به معني صوت يا صدا گرفته شده است. تاريخچه در سال 1876 ميلادي ، فرانسيس گالتون براي اولين بار پي بوجود امواج فراصوت برد. در زمان جنگ جهاني اول كشور انگلستان براي كمك به جلوگيري از غرق شدن غم انگيز كشتي‌هايش ...
کاربرد لیزر در پزشکی
تداخلات لیزر و بافتتداخلات ميان بافت و ليزر و پيامدهاي حاصل از آن، به عوامل متعددي وابسته است که از آن جمله مي‌توان به: 1) چگالي قدرت، 2) طول موج، 3) تابش پرتو، 4) خصوصيات بافت هدف، 5) طول مدت مواجهه بافت با پرتو ليزر و 6) نوع ماده فعال کننده و منبع انرژي اشاره کرد. کاربرد لیزر در پزشکیليزرهاي دي‌اکسيدکربن، يون آرگون و Nd:YAG، ليزرهاي بيومديکالي هستند که به کرات در کلينيک و بالين استفاده مي‌شوند. ليزر دي‌اکسيدکربن به عنوان چاقوي کوچک جراحي بسيار کاربرد دارد. از دلايل انتخاب اين ليزر به اين عنوان، مي‌توان به دلايل زير اشاره کرد: 1) ميزان پخش آن به بافتهاي اطراف حداقل است، 2) جذب آن در آب عالي است، 3) تبخير آن در بافتهاي نرم، سريع انجام ميشود و 4) تخريب بافتهاي اطراف ناشي از آن، قابل اغماض است. کاربرد اين نوع ليزر، اگر به صورت صحيح انجام شود، انرژي آن ميتواند دقيقا به بافت هدف برسد و آسيبي هم به بافتهاي سالم اطراف نرساند. به طور مثال، اين نوع ليزر لخته شدن رگ‌هاي خوني را با قطر کمتر از 5 ميلي‌متر امکان‌پذير مي‌سازد. ليزر يون آرگون، به طور اوليه براي فوتوکوآگولاسيون عروق کوچک در رشته‌هاي تخصصي پوست و چشم به کار مي‌رود و اثرات آن روي بافتهاي نرم، غيرقابل پيش‌بيني است. طول موج اين ليزر ميان 488 تا 514 نانومتر برآورد شده و اشعه آن به رنگ آبي- سبز ديده ميشود. اين نوع ليزر، کاربرد کمي در درمان‌هاي برونکوسکوپي دارد . (نسبت به ديگر ليزرهاي رنگي pump که براي درمان‌هاي photo derivative به کار مي‌رود).ليزر Nd:YAG شايع‌ترين نوع ليزر به کار رفته در برونکوسکوپي است که دست‌يابي به آن از طريق فيبرهاي نوري قابل انعطاف نيز امکان‌پذير است و انرژي اين ليزر در طول موج‌هاي 1320 و 1064 نانومتر به دست مي‌آيد. از آنجا که پرتوهاي ليزر قابل ديدن نيستند، اشعه کمکي از جنس هليوم- نئون به آن اضافه ميشود تا منطقه هدف موردنظر ديده شود. برخلاف ليزر دي‌اکسيدکربن که صدمه کمي به بافتهاي مجاور مي‌زند، اين نوع ليزر باعث انقباض عروقي بافتهاي عميق ميشود و تا عمق 10 ميلي‌متري نيز نفوذ مي‌کند.
مجموعه مقالات فیزیک پزشکی , لیزر در پزشکی , کاربرد فیزیک پزشکی در تصویر برداری
این تنها بخشی از مقالات فیزیک پزشکی موجود در سایت است. مقالات تخصصی تر در مورد پزشکی هسته ای در پست بعدی برایتان قرار داده خواهد شد تا بتوانید به راحتی به آنها دسترسی داشته باشید. همچنین بخشی از مقالات بصورت تکفیک نشده در سایر قسمت های سایت هستند که از جستجو استفاده کنید. مقالات زیر در مورد فیزیک پزشکی ، لیزر در پزشکی ، و کاربرد فیزیک پزشکی در تصویربرداری و ... است: (برخی مقالات به دلیل طولانی بودن بصورت چکیده فارسی و انگلیسی در سایت وارد شده و لینک مستقیم دانلود pdf کامل مقاله در سطر آخر هر مقاله آمده است.) سی تی اسكن (CT-SCAN) دانشمندان با اسکن مغز مي توانند افکار انسان را بخوانند اعجاز لیزر لیزر اگزیمر و کاربردهای آن - دکتر شهریار نظری [ متخصص پوست و مو ] آیا لیزر در درمان بیماری جوش صورت (آکنه) موثر است؟ - دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست و مو ] درمان ليزري ضايعات عروقي - دکتر محمد علی نیلفروش زاده [ متخصص پوست و مو ] سيستم كاتد و آند مولد پرتو ايكس با آلياژ جديد - مجتبي نواب پور، رامين بيرق دار عكس‌برداري در پزشكي؛ سفر به اعماق چشم - زهرا عصاري، مهندس سامان پروانه بر همكنش ليزر و بافت از نگاه رياضي - مهندس محمد كريمي مريداني كاربرد اشعه مجهول براي كشف بيماريها لیزر و كاربرد آن در بیماری های پوستی مزایای لیزر نسبت به الکترولیز مو سي و يکمين شماره فصلنامه علمي - پژوهشي ليزرپزشکي منتشر شد نانولیزرها در دندانپزشکی ليزردرماني داخل وريدي مدلسازي سيگنال خروجي يك سيستم مقطع نگاري همدوسي نوري مغناطيس درماني در پزشکي کاربرد لیزر در دندانپزشکی جراحی لیزیک لیزر درمانی در آسیبهای ورزشی(دکتر نیوشا سرور) لیزر و كاربرد آن در درمان بیماریهای پوستی و زیبایی پوست مقايسه تأثير ليزر كم‌توان و التراسوند در درمان تاندونيت عضلات روتاتور كاف شانه حذف نويز اسپكل در تصاوير آلتراسوند پزشكي مبتني بر شبكه عصبي و تبديل موجك اسكن قلبي PET در بيمارستان قلب OKLAHOMA مادون قرمز و بررسي اپتيكال جريان خون در مغز چکیده مقاله : كاهش آرتيفكت حركتي در تصوير برداري مادون قرمز ديناميك سينه فیزیک پزشکی اسكن سنجش تراكم استخوان چيست(DXA)؟ تشخیص و بررسی پنوموتوراکس در تروما های قفسه سینه با است آنژیوگرافی Angiography نانو جراحی با فن‌آوری لیزر کوتاه در مورد کاربرد رادیوایزوتوپها در پزشکی لیزر و چشم پزشکی در گاماكمرا چه مي گذرد! با اسپكتروفوتومترآشنا شويم سفري با سرعت نوربين آينه ها اصول فلورسانس و تکنولوژی انعکاس نوری در بلادگزهای OPTIMedical کاربرد ليزر SLT در درمان بيماري گلوکوم کاربرد ليزر در چشم پزشکي ...
بر سر دوراهی: مهندسی هسته ای - کاربرد پرتوها یا فیزیک پزشکی؟
... اگر هر دو رشته مهندسی هسته ای و فیزیک پزشکی را می اوردید کدام را انتخاب می نمودید؟من هم فیزیک پزشکی مدرس را اوردم و هم مهندسی هسته ای امیر کبیر را . کدام بهتر است؟(از لحاظ کار -میانگین درامد و سهولت در بدست اوردن شغل و موقعیت اچتماعی_و اینده )گرایش کاربرد پرتو (گرایشی جدید است)می تواند کار تجهیزات پزشکی را به عنوان شغل ادامه دهد؟(دزیمتری و اشکار سازی -شبیه سازی- فيزيک بهداشت - سيستمهاي تصويرگرپزشکي - حفاظ سازي را دانشجویان به عنوان واحد های درسی پاس می کنند) در کدام ادامه دهم؟ خواهش دارم کمکم کنید دیگر فرصت انتخاب ندارم.با تشکر. سامان -------------------بیات: اگر گرایش راکتور را قبول می شدم ، با لحاظ کردن همه جوانب مسئله از جمله علاقه، آینده شغلی و ادامه تا دکتری و ...درنگ نمی کردم. مقصود اصلی من هم از اول همین بود. اما بین مهندسی ژزشکی - پرتو پزشکی و یا فیزیک پزشکی اندکی تامل می کردم. واقعیت این است که گرچه گرایش پرتو پزشکی د ر مهندسی هسته ای یا حتی گرایش جدید کاربرد پرتوها (در پزشکی و نه در صنعت) از لحاظ سیلابس درسی حدودا شبیه فیزیک پزشکی هستند و لی باید توجه داشت که هنوز این رشته در داپنشکده های پزشکی ناشناخته است و در عوض رشته فیزیک پزشکی بسیار جاافتاده و با قدمت است. خصوصا در باره گرایش کاربرد پرتوها باید عرض کنم که این رشته هم بسیار نوپاست و هم اگر مقصودتان ادامه تحصیل تا دکتری و سپس کار در زمینه های پزشکی انسانی اتس توصیه می کنم فیزیک پزشکی را انتخاب کنید. هم از نظر شناخته بودن برای تحقیق و کار در محیطهای بیمارستانی و هم از نظر ادامه تحصیل در دکتری. و هم از نظر قدمت بسیارش در مقایسه با گرایش جدید کاربرد پرتوها. گرچه رشته مهندسی هم دارد کم کم جا می افتد و بسیاری از شرکتهای مرتبط با انرژی اتمی دارند در این زمینه ها نیرو جذب می کنند و ممکن است شما پس از اتمام دکتری در گرایشهای مهندسی هسته ای به سرعت صاحب کار در مراکز اتمی یا کسب هیات علمی شوید. باید بینید علاقه تان به کام می چربد. گرچه ممکن است به شخصه تجربه هایی در زمینه برخی از تجهیزات پزشکی در این رشته ها بدست آورید اما در بازرار کار معمولا آنچه تاکنون به عنوان یک مهندس در زمینه تجهیزات پزشکی مطرح بوده کارشناسانی هستند که در رشنه مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک) تحصیل نموده اند.
کاربرد علم فیزیک در پزشکی
كاربرد فيزيك در پزشكي كاربردهاي امواج فراصوت در پزشكي يكي از روشهاي كاربرد تشخيصي ، امواج فراصوت هستند و ويژگي بازتاب امواج فراصوت در برخورد با مرز مشترك بافتها بكار گرفته مي شود . فراصوت تشخيصي يكي از رشته هاي دانش پزشكي است كه پژوهشهاي زيادي را به خود اختصاص داده است وگاهي ميتواند داده هاي بيشتري رادر مقايسه با راديولوژي فراهم سازد.واژه فراصوت به امواج مكانيكي گفته مي شود كه بسامد يا فركانس آنها بالاتر ازحد شنوايي انسان باشد.
فیزیک پزشکی چیست؟
معرفی ساده از فیزیک پزشکی فیزیک پزشکی یک رشته کاربردی در علوم پایه پزشکی می باشد که نقش علم فیزیک در تشخیص و درمان بیماریها را بررسی می کند. گرایش هایی که در رشته فیزیک پزشکی هم اکنون در کشور ایران و سایرکشورها فعالیت دارند:پرتودرمانی (رادیوتراپی)، پزشکی هسته ای، پرتوشناسی تشخیصی و حفاظت در برابر پرتوها، و پرتوهای غیریونیزان مثل امواج اولترسوند(فراصوت) می باشد. تحصیل کردگان و دانش‌آموختگان این شاخه علمی در خدمات بالینی در مراکز درمانی، کنترل کیفیت و محافظت از تشعشع، پژوهش و توسعه، و فعالیت‌های دانشگاهی به کار مشغول می‌شوند. کارکرد و مسولیت حرفه ای دانش اموخته گان در گرایشهای مختلف فیزیک پزشکی" رادیوتراپی :این شاخه از علم فیزیک پزشکی کاربرد امواج یونیزان درجلوگیری از رشد و:تقسیم سلول های سرطانی را بیان می کند، شاغلین این رشته عضوی از تیم بالینی انکولوژی پرتویی می باشدو متخصصین این رشته اغلب بر روی دستگاه‌های پرتوزایی نظیر چاقوی گاما، سایبرنایف و لیناک، مطالعه و اشتغال دارند، و یا در زمینه‌هایی مثل براکی تراپی تخصص می‌گیرند این نقش و مسئولیتِ متخصصان فیزیک پزشکی، توسط سازمان بهداشت جهانی نیز به رسمیت شناخته شده‌است. پزشکی هسته ای: با روش هایی نظیر اسپکت،پت اسکن» پت-سی تی و اسپکت-سی تی، و نیز روش‌های تصویربرداری مولکولی سرو کار دارد. این گرایش به طور کلی بر کاربرد های تشخیصی (تصویر برداری) و درمانی مواد رادیو ایزوتوپ در پزشکی تمرکز دارد. پرتوشناسی تشخیصی وحفاظت در برابر پرتوها: در این شاخه از فیزیک پزشکی، با روش هایی همچون سی تی اسکن، ام ارای ،ماموگرافی، و فلوروسکوپی سروکار دارن. طراحی و ضمانت کارکرد صحیح و کنترل کیفی این دستگاه ها بر عهده متخصصین فیزیک پزشکی می باشد. پرتوهای غیریونیزان و امواج فرا صوت: در این گرایش تاثیر کاربرد های تشخیصی (تصویر برداری) و اثرات درمانی امواج فراصوت مورد مطالعه قرار می گیرد. کسانی که می خواهند وارد رشته فیزیک پزشکی شوند باید دارای مدرک کارشناسی در یکی از رشته های زیرباشند: فیزیک، پرتوپزشکی، مهندسی پزشکی ،رادیوتراپی ،رادیولوژی، فیزیوتراپی، بینایی سنجی و... باشند امروزه در ایران، رشته فیزیک پزشکی رشته‌ای کمتر شناخته شده محسوب می‌گردد که هم اکنون در دانشگاه‌های زیر ارائه می‌گردد: دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس تهران دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشگاه علوم پزشکی کاشان دانشگاه علوم پزشکی یزد دانشگاه علوم پزشکی تبریز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه دانشگاه علوم ...