پارچه کودری
انتخاب همسر - زفاف
دیــوار پیچ در خانه داماد اتاقی را به عروس و داماد اختصاص می دادند. قبل از آمدن عروس دیوار اتاق را با پارچه گلدار « کودری» تزیین می کردند که به آن « دیوار پیچ» می گفتند و عــروس بعداً با آن بـــرای خود لباس می دوخت. زفــــاف بعد از صرف شام جماعت مباركبادهاشان بلند مي شود و بعد هم راه مي افتند و از خانه داماد مي روند . كمي بعد داماد پر داماد را به طرف اطاقي كه عروس در آنجاست راه مي اندازد ، همين كه داماد به عروس مي رسد كف پاي راستش را روي پاي چپ عروس مي گذارد و آنقدر فشار مي دهد تا عروس از درد تكاني به خودش بدهد بعد هم آروس مار كه هنوز در اطاق و پهلوي عروس است پنج شمعي را كه در برنج توي سيني جا داده بودند روشن مي كند ، يكي از شمعها را داماد از سيني برمي دارد و به عروس تعارف مي كند و عروس شمع را از محلي پائين تر از دست داماد مي گيرد و بار ديگر در سيني برنج مي گذارد ، و يك شمع ديگر را بلند كرده تا آنرا متقابلاً به داماد تعارف كرده باشد ، داماد لحظه اي چهره شرمگين عروس را از زير روسري توري در فروغ شمع به لذت تماشا مي كند و بعد هم شمع را از محلي بالاتر از جائي كه عروس گرفته است مي گيرد و مي گذارد روي برنج ، آروس مار و داماد پر و چند نفر ديگر كه عروس و داماد را تماشا مي كردند از اطاق بيرون مي آيند تا اطاق زفاف را براي عروس و داماد خلوت كرده باشند . غير از آروس مار و داماد پر كه بيرون از اطاق زفاف منتظر مي مانند بقيه دور و بر اين اطاق را هم خلوت مي كنند ، همان نيمه شب آروس مار دستمال نشانه را مي گيرد و به زنان خانواده عروس و داماد كه در اطاق ديگر به گفت و شنود نشسته ند مي رساند ، بعد هم چه خوشحالي ها و تشت كوبي ها و كله ونگ هائي كه تمام ده را با خبر مي كنند .
پارچه قلمکار،یکی ازصنایع دستی زیبای اصفهان
قلمکار از گذشته تا کنون چکیده در این مقاله سعی شده با ذکر تاریخچه مختصر، سیر تحول و تطور، معرفی تنی از استادان شاخص و مراحل مختلف تولید و آماده‌‌‌‌‌‌‌‍‌‌سازی قلمکار به زبانی ساده و گویا ولی بر مبنای معیارهای علمی، این هنر اصیل و کاربردی را به علاقه مندان آن هنر معرفی کند. از همکاری صمیمانه جناب آقای دکتر حسین یاوری که در جمع آوری این مطالب نقش بسزایی داشتد کمال تشکر و قدردانی را دارم. مقدمه: هنرهای صناعی ایران برخاسته از بطن فرهنگ اصیل، غنی و بارور این مرز و بوم است که وسعت آن پهنای سرزمین، پیشینه آن بلندای تاریخ و جایگاه آن در قلب، روح و روان استادان و هنرمندان پرمایه ولی بی‌ادعا و هنردوستان باذوق و اهل کمال و صاحب معرفت کشورمان است. اصفهان که نام بلندآوازه‌ای در هنر و معماری ایران دارد، از قدیم الایام به واسطه هنرهای صناعی زیبا و متنوع و استادن و هنرمندان باذوق، مبرز و خلاق شهره بوده است. به نظر می‌رسد که قابلیتها و ظرفیت بالایی را به هنگام پایتختی (بین سالهای 1000 تا 1135 ق) داشته، شایسته‌ترین بوده است، چرا که نقطه عطفی در زمینه به کمال رساندن و درخشش تمامی عرصه‌های هنر، معماری و بسترسازی برای پرورش استادان و هنرمندان به ثبت رسانده به طوری که پس از گذشت چند سده هنوز هم می‌تواند مناسب‌ترین معیارها و قواره‌های هنری را برای مقایسه هنرهای صناعی، معماری، ادبیات، خوشنویسی، نگارگری و حتی مدیریت فرهنگی، هنری، جامعه‌شناسی هنر و زیباشناسی آن ارائه دهد. بدون تردید یکی از هنرهای سنتی و صنایع دستی باارزش و مطرح ایران در سطح ملی و بین المللی هنر قلمکارسازی است که در حال حاضر در زمره چاپهای سنتی قرار دارد. هنری که هر چند براساس قراین، اسناد و مدارک موجود خاستگاه اولیه آن را در تمدن دیگری باید جست و جو کرد، اما استادان و هنرمندان ایرانی و به ویژه فرهیختگان هنری شهر اصفهان چنان در رشد، بالندگی، ذوق آزمایی، تحول و تکامل نگاره‌ها، شیوه‌های تولید، متنوع ساختن آثار و در افزایش جلوه هنری آن کوشیده‌اند که این هنر تبدیل به یکی از هنرهای صناعی پررونق و مطرح ایرانی شد و در بطن زندگی فردی و اجتماعی ایرانیان جایگاه شایسته‌ای یافت. فصل اول 1-1- تعاریف: 1-1-1- قلمکار نقاشی: «قلمکار نقاشی[1] » همان‌طور که از نامش پیداست، هنر انتقال نقش و طرح به وسیله قلم مو برروی پارچه می‌باشد. در قدیم برای تولید پرده، سفره‌های نفیس، و ... طرح‌هایی هم چون رزم، بزم و شکار را برروی پارچه‌های نخی و گاهی پشمی بسیار ظریف و یا ابریشم، به وسیله قلم مو و رنگ‌های ...
من ز تو دوری نتوانم دیگر ....
جدایی از اصفهان برای همه ما سخت بود ... شهری که علیرغم همه گرمای این روزهایش و ترافیک کلافه کننده ... و تلاش عجیب و باور نکردنی که در پیش گرفته شده برای تخریب گذشته زیبایش .... همچنان در پناه عمارتها و مساجد و کاخهای باشکوهش ، موقر و متین به نظاره تاریخ نشسته است . شهری که شاید بزرگترین آموزه اش برای ما هنر همزیستی محترمانه و مسالمت آمیز است . همچنانکه در معماری اش هنر ناب ایرانی به هنر اروپایی گره خورده ... و زیبایی مساجدش همان فضای تقدس و روحانی را دارد .... که کلیساهای باشکوهش و کنیسه ها و خانقاه ها و آتشکده ها ... و مردمانی از همه آئین و قوم در کنار هم از محله سنگتراش ها تا جویباره تا چهارسو شیرازی ها ... و خانه هایی به قدمت آشتی تاریخ ....از خانه حاج رسولی ها تا نیلفروشان تا داوبد تا سوکیاس و مارتا پیترز ... و حالا می دانم فلسفه این پلهای زیبا تلاشی است چند هزار ساله در این سرزمین خردمندان .... برای رسیدن و با هم بودن و در کنار هم ماندن ... و زاینده رود که اگرچه این روزها دست بر گلوگاه نفس اش گذاشته اند ... پناه شهری بوده ، تکیه داده و دلبسته به آبهای خروشان زندگی بخش اش ... شهری حبیب و طبیب دلها و مایه لذت روح و آرامش دیده ... در گذشته نه چندان دور که هنوز بازارهای ایران در سایه بی توچهی مسئولین ، توسط کالاهای بی دوام و بی ارزش چینی غصب نشده بود و زیر رواقهای بازار میدان نقش جهان نوای خوش قلمزنی اساتید هنر این شهر طنین می انداخت می شد ظروف چشم نواز زیبایی را با طرح و نقش ماندگار و بی بدیل و حاصل دست اساتيد برجسته اين هنر همچون حاج محمد تقي ذوفن، حاج سيد محمد عريضي، ابراهيم دائي زاده ، جلال اشراف زاده، علي محمد پرورش ، نصرالله مهذب و استاد رجبعلي راعي را به یادگار همراه برد و چه خوش گفته است " زلالی " به طرح خويش حيرت زند دست كه از هيچش قلمزن نقش چون بست و ظروف میناکاری شده به رنگ آبی آسمان ... با پیشینه ای پنج هزار ساله و ترکیبی از آتش و خاک آمیخته با هنر نقاشی ... از تصاویر ظاهر و لباس درباریان در دوران مغول ها ... تا دوران صفویه و نقش های مینیاتوری مجلس‌های بزم دربار، شکار و اسب‌سواری بر روی نقره .... و نقشهای اسلیمی و ختایی و اضافه شدن رنگ قرمز ... و میناسازان برجسته عصر قاجار آقا باقر نقاش ، محمد باقر ، میرزا بابا و آقا علی نقاش .... و تلاش بی بدیل استاد شکرالله صنیع زاده و کارگاهش بعد از دوره قاجار برای احیا این هنر اصیل ... و استاد علیرضا پروازی و تکنیک میناکاری بر روی طلا ... و هنرمندان برجسته ای همچون: ابراهیم زرقونی، غلامحسین فیض اللهی و حسین هنردوست و رویه لعاب سفیدی بر ظرف ...
مراسم عروسی
مقدمات عروسی هنگامی که موعود عروسی نزدیک می شد خانواده ی داماد نزد پدر عروس می رفتند تا با کسب اطلاع از آمادگی آن ها و موافقت شان در مورد چگونگی برگزاری مراسم ازدواج به گفت و گو بپردازند خانواده ی عروس مخیر بودند که به هر دلیل روز عروسی را عقب بیندازند. وقتی که قرارانجام مراسم عروسی گذاشته شد پدر داماد باید هزینه ی عروسی را تامین می کرد و به فکر انجام این مهم می شد. خرج بار وسایلی بود که از طرف خانواده داماد برای پذیرایی از مهمانان عروس به خانه آنان فرستاده می شد. خرج بار شامل برنج و گوسفند و کره و زعفران و کشمش و نمک و زرد چوبه و فلفل تا برف و صابون و حنا برای شب حنا بندان می شد. اوستی برش به همراه خرج بار یک یا چند قواره پارچه برای عروس برده می شد. یکی از زن های فامیل عروس یا داماد با قیچی برشی به پارچه می زد و بقیه به عنوان رو نما پولی هدیه می کردند که به عروس می رسید. بار سری خاله به همراه وسایلی که از طرف داماد به خانه عروس می فرستادند زنی معتمد به منزل عروس می رفت و در همان جا می ماند و در روز عروسی همراه عروس بر می گشت. خمیر او دینگوئن در بعضی از نقاط مازندران ، رسم بر این بود که چند روز قبل از عروسی ،مادر عروس روزی را به خمیر درست کردن و نان پختن برای عروس اختصاص می داد . همسایه ها و اقوام به آن جا رفته ،پولی به عنوان هدیه به عروس می دادند. مجمه وری در بسیاری از نقاط مازندران به خصوص در روستاها مراسم مجمه وری مرسوم است. یک روز قبل از عروسی ،اقوام دور و نزدیک و همسایه های داماد طبق قرار قبلی و ساعتی معین سینی بزرگی که محتویات آن به قرار زیر است را بر سر می گذارند و پشت سر هم از هر کوچه و برزنی به طرف خانه دامادبه راه می افتند و چشم اندازی زیبا به وجود می آورند . محتویات مجمعه عبارت است از کله قند، یک بسته چای ، یک جعبه شیرینی ،۳ تا ۴ کیلو میوه ،یک جعبه دستمال کاغذی و یک پاکت که داخل آن امروزه حدود پنج هزار تومان پول به عنوان هدیه می گذارند . کسانی که مجمعه آوردند بعد از صرٿ چای و شیرینی و حلوا به خانه خود باز می گردند . این مراسم در روستا هایی که از قدیم مرسوم بوده ،امروزه پر رونق تر از پیش بر گزار می گردد. چتر سری زمانی بود که آرایشگر در منزل عروس حضو پیدا می کرد، اولین کاری که می کرد این بود که در جمع فامیل های نزدیک ،موهای جلوی یر عروس را با قیچی کوتاه می کرد. حاضرین پولی داخل پیش بند عروس می گذاشتند که به آن چتر سری می گٿتند. چتر سری به عروس و یا آرایشگر می رسید ،بعضی مواقع هم بین آن دو تقسیم می شد. درزی ولاج(خیاط عروسی) ولاج(ویلاج) به معنای عروسی می باشد.در خانه ی داماد سه تا هفت روز عروسی بوده و در تمام این ...
صنایع دستی خراسان جنوبی؛ نماد ذوق و هنر مردمان کویر
سوغات نوروزی/ صنایع دستی خراسان جنوبی؛ نماد ذوق و هنر مردمان کویر بیرجند – خبرگزاری مهر: صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی و فرهنگ یک جامعه همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و خرید صنایع دستی عمدتا برای سوغات سفر مورد توجه مسافران است. به گزارش خبرنگار مهر، سوغات یكی از فرهنگ‌های جاافتاده برای مسافرت‌های ایرانیان است ودر استان خراسان جنوبی صنایع دستی ثمره دست‌هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود با یاری تار و پود بر گلیم و فرش های دستباف ترسیم کرده است. استقبال هموطنان از صنايع دستي استان خراسان جنوبی در نمايشگاههاي ویژه نوروز و خريد صنايع دستي توسط گردشگران نشان دهنده هنرمندي صنعتگران و هنرمندان صنايع دستي اين استان و زيبايي و ظرافت توليدات آنهاست. از میان بیش از 250 رشته شناسایی شده و کددار صنایع دستی و هنرهای سنتی در کشور بیش از 75 رشته در استان خراسان جنوبی زمینه فعالیت داشته یا دارد که در این مجموعه به بخشی از مهمترین آن ها اشاره شده است. قدمت و جایگاه صنایع دستی در استان خراسان جنوبی صنایع دستی هر منطقه متأثر از محیط فرهنگی و جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین است. منطقه جنوب خراسان بزرگ به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و فرهنگی، صنایع دستی خاص خود را داراست. قدیمی ترین سندی که از صنایع منطقه قهستان حکایت میکند تاریخ طبری است. طبری ضمن بازگویی وقایع سال 69 هجری می نویسد: عمرو بن سعید بن عاص رقیب عبدالملک ابن مروان الحکم الاموی قبای قهستانی، پیراهن قهستانی در برداشت. به گفته بسایری از محققان و نویسندگان تاریخ شروع صنایع دستی در این منطقه حداقل به هزار سال قبل بر می گردد. بکر و اصیل بودن طرح، نقوش و تولیدات صنایع دستی این استان واستفاده از مواد اولیه بومی در ساخت وتولید آثار رشته های صنایع دستی استان از مزیت های صنایع دستی این استان به شمار می آید. قالی و قالیچه بافی هنر 200 ساله مردمان کویر تاریخچه قالی و قالیچه در منطقه جنوب خراسان به سالهای بسیار دور باز می گردد. که با بررسی های انجام شده میتوان سابقه ای در حدود 200 سال برای قالی بافی قائل شد. قالیچه نیز همانند قالی زیرانداز دستبافی است که قدمت آن به لحاظ نیاز اجتماعی جوامع بشری، امکان سریع نقل و انتقال و بافت آن، به قبل از تولید قالی برمی گردد. دو نوع بافت فارسی و ترکی در این استان رایج است که هر دو دارای بافت های تقلبی مشابه می باشند که به آن گره های جفتی می گویند. این بافت اغلب به لحاظ تسریع در کار بافت انجام گرفته و معمولاً از استحکام و ظرافت قالی می کاهد. باف تایی (یکی) نیز در ...
پژوهشی در لباس لری بختیاری و قابلیت های تبدیل شدن به لباس ملی
پژوهشی در لباس لری بختیاری و قابلیت های تبدیل شدن به لباس ملی بنام خداوند جان وخرد کزین برتر اندیشه برنگذرد دگر پنجه اندیشه جامه کـرد که پوشند هنگام جنگ و نبرد زکـتان و ابریشم و موی قـز قصب کرد پـر مایه دیبا وخـز بیاموخـتشان رشـتن وتافـتن بـتار انـدرون پـود را بـافـتن چو شد بافـته شستن ودوختن گرفتند از او یکسره ،آموختن چو این کرده شدسازدیگرنـهاد زمانه بـدو شـاد واو نـیز شـاد فردوسی همانگونه که بر همگان به ویژه فرهنگ دوستان جامعه پوشیده نیست شناخت وتوسعه یک فرهنگ بدون حفظ واحیاء پشتوا نه های فرهنگی یا اصطلاحا ً خرده فرهنگ های آن امری بعید و دور از دسترس می با شد. پر واضح است که فرهنگ موثر و مانای ایران زمین در طول سالیان متمادی از همین فرهنگ های قومی وبومی خویش ارتزاق نموده است وچه بسا سبب حفاظت و پویایی آن در موا جه با خطرات و تهاجمات فرهنگی وحوادثی مختلف در طول تاریخ شده است. یک فرهنگ مجموعه ای از زیر ساخت های متنوع و متفاوتی ا ست که در بیشتر موارد مکمل یکدیگرند. همانگونه که، نقش یک فرش دست باف یا نوع پوشش یک قوم نمی تواند بی تأثیر از نوع موسیقی ، مذهب ، باورها ، علایق وسلایق آن قوم باشد. زبان، ادبیات ، موسیقی و پوشش .... و دیگر مولفه های فرهنگی یک قوم مکمل یکدیگر ودر واقع بازوهای فرهنگ آن قوم هستند . اما لباس و فرش نسبت به دیگر مولفه ها از ماندگاری و دوام بیشتری برخوردارند. زیرا که در بسیاری از موارد زبان و ادیبات یا موسیقی به علت شفاهی بودن ونقل سینه به سینه ممکن است دستخوش تغییرات و اظهارنظر های شخصی گردند . اما آنچه بر لوح فرش یا لباس نقش بسته است در واقع اوج خلاقیت و انتقال بی واسطه احساس و هنر می باشد . هرآنچه نقوش سنگی که در تخت جمشید به یکباره از بین رفت در نقش فرش« پازیریک»بعد از دو هزار و پانصد سال در سیبری پیدا شد. وحتی اگر فرش «پازیریک » باقی نمی ماند ، این نقش در لباس وفرش بافته شده به وسیله سرپنجه های هنرمند شیرزنان بختیاری ، قشقایی ...
مدل خوشه در رشته های حوله بافی و جاجیم بافی با ارائه طرح توجیهی
· پیشگفتار اشتغال زايي يكي از مشكلات فراروي هر جامعه است و از آن جا كه بي كاري معضلات عظيم اقتصادي و اجتماعي به همراه دارد، لذا توجه به رفع اين مشكل در رأس برنامه هاي اقتصادي دولت ها قرار دارد. آن چه در اين راستا مهم است اولويت بخشيدن برنامه هاي حمايتي دولت ها براي جهت دهي به آن دسته از فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي است كه نيل به اين هدف را در كوتاه ترين زمان و كمترين هزينه ميسر سازد. كارشناسان معتقدند براي اين كه در كشور ما اهداف اشتغال آفريني در برنامه چهارم تا حد ممكن محقق شود و نرخ بيكاري به ۴/۸درصد كاهش يابد.بايد از ظرفيت هاي بالقوه تمامي بخش ها اعم از كشاورزي، صنعت، حمل و نقل، انرژي، تجارت خارجي، گردشگري و نيز صنايع دستي براي كار آفريني و اشتغال بهره گرفت. ايجاد اشتغال در مناطق مختلف نيز بايد با توجه به مزيت ها و ظرفيت هاي موجود در هر منطقه صورت گيرد . توسعه و سرمايه گذاري در صنايع دستي همواره به عنوان يكي از راه هاي ارزان و مناسب براي اشتغال زايي مطرح است اين در حالي است كه مي توان ضمن حمايت هر چه بيشتر از فعالان بخش كشاورزي از طريق توسعه و حمايت از صنايع دستي، زمينه را براي مهاجرت معكوس و اشتغال زايي فراهم ساخت بخش كثيري از اعضاي جوامع روستايي و عشايري كشور در صنايع دستي اشتغال دارند كه به عنوان منبع درآمد آن ها به حساب مي آيد و در صورت امكان استمرار عرضه و فروش توليدات آن هامی تواند به عنوان راه كاري براي ايجاد اشتغال و نيز جلوگيري از مهاجرت بي رويه به شهرها مورداستفاده قرارگيرد. · مقدمه بدون شك يكي از افتخارات هر ملت و كشوري ، صنايع بومي و دستي آن كشور است . چرا كه اين صنعت حاصل ذوق و هنر ، سليقه ، ابتكار و خلاقيت هنرمندان و صنعتگران است كه آداب ، سنن و رسوم نسل ها را در محصولات توليدي شان متجلي كرده واز آن پاسداري مي نمايد . صنايع دستي چند بعدي و يا چند وجهي است ، لذا غير از جنبه هاي هنري و فرهنگي از نظر اقتصادي و اجتماعي نيز حائز اهميت است . به طوريكه سهم صنايع دستي در توليد ناخالص ملي 3 درصد مي باشد اين مسئله به ويژه در نواحي محروم ودر عين حال بهره مند از توان بالقوه اجتماعي و اقتصادي از اولويت بيشتري برخوردار است . توسعه صنايع دستي به مثابه جزء جدايي ناپذير اقتصاد روستايي در منطقه با جذابيت هاي فراوان گردشگري است كه چشم انداز بسيار اميد بخشی را در جهت رشد اجتماعي و رونق اقتصادي منطقه وافزودن بر ظرفيت هاي اشتغال زايي آن در برابر برنامه ريزان و مديران مي گشايد .صنایع دستی از آنجا که متکی به منابع داخلی است و حدود 80 درصد ارزش داده های آن نظیر نیروی کار ، مواد ...
انتخاب همسر - زفاف
دیــوار پیچ در خانه داماد اتاقی را به عروس و داماد اختصاص می دادند. قبل از آمدن عروس دیوار اتاق را با پارچه گلدار « کودری» تزیین می کردند که به آن « دیوار پیچ» می گفتند و عــروس بعداً با آن بـــرای خود لباس می دوخت. زفــــاف بعد از صرف شام جماعت مباركبادهاشان بلند مي شود و بعد هم راه مي افتند و از خانه داماد مي روند . كمي بعد داماد پر داماد را به طرف اطاقي كه عروس در آنجاست راه مي اندازد ، همين كه داماد به عروس مي رسد كف پاي راستش را روي پاي چپ عروس مي گذارد و آنقدر فشار مي دهد تا عروس از درد تكاني به خودش بدهد بعد هم آروس مار كه هنوز در اطاق و پهلوي عروس است پنج شمعي را كه در برنج توي سيني جا داده بودند روشن مي كند ، يكي از شمعها را داماد از سيني برمي دارد و به عروس تعارف مي كند و عروس شمع را از محلي پائين تر از دست داماد مي گيرد و بار ديگر در سيني برنج مي گذارد ، و يك شمع ديگر را بلند كرده تا آنرا متقابلاً به داماد تعارف كرده باشد ، داماد لحظه اي چهره شرمگين عروس را از زير روسري توري در فروغ شمع به لذت تماشا مي كند و بعد هم شمع را از محلي بالاتر از جائي كه عروس گرفته است مي گيرد و مي گذارد روي برنج ، آروس مار و داماد پر و چند نفر ديگر كه عروس و داماد را تماشا مي كردند از اطاق بيرون مي آيند تا اطاق زفاف را براي عروس و داماد خلوت كرده باشند . غير از آروس مار و داماد پر كه بيرون از اطاق زفاف منتظر مي مانند بقيه دور و بر اين اطاق را هم خلوت مي كنند ، همان نيمه شب آروس مار دستمال نشانه را مي گيرد و به زنان خانواده عروس و داماد كه در اطاق ديگر به گفت و شنود نشسته ند مي رساند ، بعد هم چه خوشحالي ها و تشت كوبي ها و كله ونگ هائي كه تمام ده را با خبر مي كنند .
پارچه قلمکار،یکی ازصنایع دستی زیبای اصفهان
قلمکار از گذشته تا کنون چکیده در این مقاله سعی شده با ذکر تاریخچه مختصر، سیر تحول و تطور، معرفی تنی از استادان شاخص و مراحل مختلف تولید و آماده‌‌‌‌‌‌‌‍‌‌سازی قلمکار به زبانی ساده و گویا ولی بر مبنای معیارهای علمی، این هنر اصیل و کاربردی را به علاقه مندان آن هنر معرفی کند. از همکاری صمیمانه جناب آقای دکتر حسین یاوری که در جمع آوری این مطالب نقش بسزایی داشتد کمال تشکر و قدردانی را دارم. مقدمه: هنرهای صناعی ایران برخاسته از بطن فرهنگ اصیل، غنی و بارور این مرز و بوم است که وسعت آن پهنای سرزمین، پیشینه آن بلندای تاریخ و جایگاه آن در قلب، روح و روان استادان و هنرمندان پرمایه ولی بی‌ادعا و هنردوستان باذوق و اهل کمال و صاحب معرفت کشورمان است. اصفهان که نام بلندآوازه‌ای در هنر و معماری ایران دارد، از قدیم الایام به واسطه هنرهای صناعی زیبا و متنوع و استادن و هنرمندان باذوق، مبرز و خلاق شهره بوده است. به نظر می‌رسد که قابلیتها و ظرفیت بالایی را به هنگام پایتختی (بین سالهای 1000 تا 1135 ق) داشته، شایسته‌ترین بوده است، چرا که نقطه عطفی در زمینه به کمال رساندن و درخشش تمامی عرصه‌های هنر، معماری و بسترسازی برای پرورش استادان و هنرمندان به ثبت رسانده به طوری که پس از گذشت چند سده هنوز هم می‌تواند مناسب‌ترین معیارها و قواره‌های هنری را برای مقایسه هنرهای صناعی، معماری، ادبیات، خوشنویسی، نگارگری و حتی مدیریت فرهنگی، هنری، جامعه‌شناسی هنر و زیباشناسی آن ارائه دهد. بدون تردید یکی از هنرهای سنتی و صنایع دستی باارزش و مطرح ایران در سطح ملی و بین المللی هنر قلمکارسازی است که در حال حاضر در زمره چاپهای سنتی قرار دارد. هنری که هر چند براساس قراین، اسناد و مدارک موجود خاستگاه اولیه آن را در تمدن دیگری باید جست و جو کرد، اما استادان و هنرمندان ایرانی و به ویژه فرهیختگان هنری شهر اصفهان چنان در رشد، بالندگی، ذوق آزمایی، تحول و تکامل نگاره‌ها، شیوه‌های تولید، متنوع ساختن آثار و در افزایش جلوه هنری آن کوشیده‌اند که این هنر تبدیل به یکی از هنرهای صناعی پررونق و مطرح ایرانی شد و در بطن زندگی فردی و اجتماعی ایرانیان جایگاه شایسته‌ای یافت. فصل اول 1-1- تعاریف: 1-1-1- قلمکار نقاشی: «قلمکار نقاشی[1] » همان‌طور که از نامش پیداست، هنر انتقال نقش و طرح به وسیله قلم مو برروی پارچه می‌باشد. در قدیم برای تولید پرده، سفره‌های نفیس، و ... طرح‌هایی هم چون رزم، بزم و شکار را برروی پارچه‌های نخی و گاهی پشمی بسیار ظریف و یا ابریشم، به وسیله قلم مو و رنگ‌های ...
من ز تو دوری نتوانم دیگر ....
جدایی از اصفهان برای همه ما سخت بود ... شهری که علیرغم همه گرمای این روزهایش و ترافیک کلافه کننده ... و تلاش عجیب و باور نکردنی که در پیش گرفته شده برای تخریب گذشته زیبایش .... همچنان در پناه عمارتها و مساجد و کاخهای باشکوهش ، موقر و متین به نظاره تاریخ نشسته است . شهری که شاید بزرگترین آموزه اش برای ما هنر همزیستی محترمانه و مسالمت آمیز است . همچنانکه در معماری اش هنر ناب ایرانی به هنر اروپایی گره خورده ... و زیبایی مساجدش همان فضای تقدس و روحانی را دارد .... که کلیساهای باشکوهش و کنیسه ها و خانقاه ها و آتشکده ها ... و مردمانی از همه آئین و قوم در کنار هم از محله سنگتراش ها تا جویباره تا چهارسو شیرازی ها ... و خانه هایی به قدمت آشتی تاریخ ....از خانه حاج رسولی ها تا نیلفروشان تا داوبد تا سوکیاس و مارتا پیترز ... و حالا می دانم فلسفه این پلهای زیبا تلاشی است چند هزار ساله در این سرزمین خردمندان .... برای رسیدن و با هم بودن و در کنار هم ماندن ... و زاینده رود که اگرچه این روزها دست بر گلوگاه نفس اش گذاشته اند ... پناه شهری بوده ، تکیه داده و دلبسته به آبهای خروشان زندگی بخش اش ... شهری حبیب و طبیب دلها و مایه لذت روح و آرامش دیده ... در گذشته نه چندان دور که هنوز بازارهای ایران در سایه بی توچهی مسئولین ، توسط کالاهای بی دوام و بی ارزش چینی غصب نشده بود و زیر رواقهای بازار میدان نقش جهان نوای خوش قلمزنی اساتید هنر این شهر طنین می انداخت می شد ظروف چشم نواز زیبایی را با طرح و نقش ماندگار و بی بدیل و حاصل دست اساتيد برجسته اين هنر همچون حاج محمد تقي ذوفن، حاج سيد محمد عريضي، ابراهيم دائي زاده ، جلال اشراف زاده، علي محمد پرورش ، نصرالله مهذب و استاد رجبعلي راعي را به یادگار همراه برد و چه خوش گفته است " زلالی " به طرح خويش حيرت زند دست كه از هيچش قلمزن نقش چون بست و ظروف میناکاری شده به رنگ آبی آسمان ... با پیشینه ای پنج هزار ساله و ترکیبی از آتش و خاک آمیخته با هنر نقاشی ... از تصاویر ظاهر و لباس درباریان در دوران مغول ها ... تا دوران صفویه و نقش های مینیاتوری مجلس‌های بزم دربار، شکار و اسب‌سواری بر روی نقره .... و نقشهای اسلیمی و ختایی و اضافه شدن رنگ قرمز ... و میناسازان برجسته عصر قاجار آقا باقر نقاش ، محمد باقر ، میرزا بابا و آقا علی نقاش .... و تلاش بی بدیل استاد شکرالله صنیع زاده و کارگاهش بعد از دوره قاجار برای احیا این هنر اصیل ... و استاد علیرضا پروازی و تکنیک میناکاری بر روی طلا ... و هنرمندان برجسته ای همچون: ابراهیم زرقونی، غلامحسین فیض اللهی و حسین هنردوست و رویه لعاب سفیدی بر ظرف ...
مراسم عروسی
مقدمات عروسی هنگامی که موعود عروسی نزدیک می شد خانواده ی داماد نزد پدر عروس می رفتند تا با کسب اطلاع از آمادگی آن ها و موافقت شان در مورد چگونگی برگزاری مراسم ازدواج به گفت و گو بپردازند خانواده ی عروس مخیر بودند که به هر دلیل روز عروسی را عقب بیندازند. وقتی که قرارانجام مراسم عروسی گذاشته شد پدر داماد باید هزینه ی عروسی را تامین می کرد و به فکر انجام این مهم می شد. خرج بار وسایلی بود که از طرف خانواده داماد برای پذیرایی از مهمانان عروس به خانه آنان فرستاده می شد. خرج بار شامل برنج و گوسفند و کره و زعفران و کشمش و نمک و زرد چوبه و فلفل تا برف و صابون و حنا برای شب حنا بندان می شد. اوستی برش به همراه خرج بار یک یا چند قواره پارچه برای عروس برده می شد. یکی از زن های فامیل عروس یا داماد با قیچی برشی به پارچه می زد و بقیه به عنوان رو نما پولی هدیه می کردند که به عروس می رسید. بار سری خاله به همراه وسایلی که از طرف داماد به خانه عروس می فرستادند زنی معتمد به منزل عروس می رفت و در همان جا می ماند و در روز عروسی همراه عروس بر می گشت. خمیر او دینگوئن در بعضی از نقاط مازندران ، رسم بر این بود که چند روز قبل از عروسی ،مادر عروس روزی را به خمیر درست کردن و نان پختن برای عروس اختصاص می داد . همسایه ها و اقوام به آن جا رفته ،پولی به عنوان هدیه به عروس می دادند. مجمه وری در بسیاری از نقاط مازندران به خصوص در روستاها مراسم مجمه وری مرسوم است. یک روز قبل از عروسی ،اقوام دور و نزدیک و همسایه های داماد طبق قرار قبلی و ساعتی معین سینی بزرگی که محتویات آن به قرار زیر است را بر سر می گذارند و پشت سر هم از هر کوچه و برزنی به طرف خانه دامادبه راه می افتند و چشم اندازی زیبا به وجود می آورند . محتویات مجمعه عبارت است از کله قند، یک بسته چای ، یک جعبه شیرینی ،۳ تا ۴ کیلو میوه ،یک جعبه دستمال کاغذی و یک پاکت که داخل آن امروزه حدود پنج هزار تومان پول به عنوان هدیه می گذارند . کسانی که مجمعه آوردند بعد از صرٿ چای و شیرینی و حلوا به خانه خود باز می گردند . این مراسم در روستا هایی که از قدیم مرسوم بوده ،امروزه پر رونق تر از پیش بر گزار می گردد. چتر سری زمانی بود که آرایشگر در منزل عروس حضو پیدا می کرد، اولین کاری که می کرد این بود که در جمع فامیل های نزدیک ،موهای جلوی یر عروس را با قیچی کوتاه می کرد. حاضرین پولی داخل پیش بند عروس می گذاشتند که به آن چتر سری می گٿتند. چتر سری به عروس و یا آرایشگر می رسید ،بعضی مواقع هم بین آن دو تقسیم می شد. درزی ولاج(خیاط عروسی) ولاج(ویلاج) به معنای عروسی می باشد.در خانه ی داماد سه تا هفت روز عروسی بوده و در تمام این ...
صنایع دستی خراسان جنوبی؛ نماد ذوق و هنر مردمان کویر
سوغات نوروزی/ صنایع دستی خراسان جنوبی؛ نماد ذوق و هنر مردمان کویر بیرجند – خبرگزاری مهر: صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی و فرهنگ یک جامعه همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و خرید صنایع دستی عمدتا برای سوغات سفر مورد توجه مسافران است. به گزارش خبرنگار مهر، سوغات یكی از فرهنگ‌های جاافتاده برای مسافرت‌های ایرانیان است ودر استان خراسان جنوبی صنایع دستی ثمره دست‌هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود با یاری تار و پود بر گلیم و فرش های دستباف ترسیم کرده است. استقبال هموطنان از صنايع دستي استان خراسان جنوبی در نمايشگاههاي ویژه نوروز و خريد صنايع دستي توسط گردشگران نشان دهنده هنرمندي صنعتگران و هنرمندان صنايع دستي اين استان و زيبايي و ظرافت توليدات آنهاست. از میان بیش از 250 رشته شناسایی شده و کددار صنایع دستی و هنرهای سنتی در کشور بیش از 75 رشته در استان خراسان جنوبی زمینه فعالیت داشته یا دارد که در این مجموعه به بخشی از مهمترین آن ها اشاره شده است. قدمت و جایگاه صنایع دستی در استان خراسان جنوبی صنایع دستی هر منطقه متأثر از محیط فرهنگی و جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین است. منطقه جنوب خراسان بزرگ به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و فرهنگی، صنایع دستی خاص خود را داراست. قدیمی ترین سندی که از صنایع منطقه قهستان حکایت میکند تاریخ طبری است. طبری ضمن بازگویی وقایع سال 69 هجری می نویسد: عمرو بن سعید بن عاص رقیب عبدالملک ابن مروان الحکم الاموی قبای قهستانی، پیراهن قهستانی در برداشت. به گفته بسایری از محققان و نویسندگان تاریخ شروع صنایع دستی در این منطقه حداقل به هزار سال قبل بر می گردد. بکر و اصیل بودن طرح، نقوش و تولیدات صنایع دستی این استان واستفاده از مواد اولیه بومی در ساخت وتولید آثار رشته های صنایع دستی استان از مزیت های صنایع دستی این استان به شمار می آید. قالی و قالیچه بافی هنر 200 ساله مردمان کویر تاریخچه قالی و قالیچه در منطقه جنوب خراسان به سالهای بسیار دور باز می گردد. که با بررسی های انجام شده میتوان سابقه ای در حدود 200 سال برای قالی بافی قائل شد. قالیچه نیز همانند قالی زیرانداز دستبافی است که قدمت آن به لحاظ نیاز اجتماعی جوامع بشری، امکان سریع نقل و انتقال و بافت آن، به قبل از تولید قالی برمی گردد. دو نوع بافت فارسی و ترکی در این استان رایج است که هر دو دارای بافت های تقلبی مشابه می باشند که به آن گره های جفتی می گویند. این بافت اغلب به لحاظ تسریع در کار بافت انجام گرفته و معمولاً از استحکام و ظرافت قالی می کاهد. باف تایی (یکی) نیز در ...
پژوهشی در لباس لری بختیاری و قابلیت های تبدیل شدن به لباس ملی
پژوهشی در لباس لری بختیاری و قابلیت های تبدیل شدن به لباس ملی بنام خداوند جان وخرد کزین برتر اندیشه برنگذرد دگر پنجه اندیشه جامه کـرد که پوشند هنگام جنگ و نبرد زکـتان و ابریشم و موی قـز قصب کرد پـر مایه دیبا وخـز بیاموخـتشان رشـتن وتافـتن بـتار انـدرون پـود را بـافـتن چو شد بافـته شستن ودوختن گرفتند از او یکسره ،آموختن چو این کرده شدسازدیگرنـهاد زمانه بـدو شـاد واو نـیز شـاد فردوسی همانگونه که بر همگان به ویژه فرهنگ دوستان جامعه پوشیده نیست شناخت وتوسعه یک فرهنگ بدون حفظ واحیاء پشتوا نه های فرهنگی یا اصطلاحا ً خرده فرهنگ های آن امری بعید و دور از دسترس می با شد. پر واضح است که فرهنگ موثر و مانای ایران زمین در طول سالیان متمادی از همین فرهنگ های قومی وبومی خویش ارتزاق نموده است وچه بسا سبب حفاظت و پویایی آن در موا جه با خطرات و تهاجمات فرهنگی وحوادثی مختلف در طول تاریخ شده است. یک فرهنگ مجموعه ای از زیر ساخت های متنوع و متفاوتی ا ست که در بیشتر موارد مکمل یکدیگرند. همانگونه که، نقش یک فرش دست باف یا نوع پوشش یک قوم نمی تواند بی تأثیر از نوع موسیقی ، مذهب ، باورها ، علایق وسلایق آن قوم باشد. زبان، ادبیات ، موسیقی و پوشش .... و دیگر مولفه های فرهنگی یک قوم مکمل یکدیگر ودر واقع بازوهای فرهنگ آن قوم هستند . اما لباس و فرش نسبت به دیگر مولفه ها از ماندگاری و دوام بیشتری برخوردارند. زیرا که در بسیاری از موارد زبان و ادیبات یا موسیقی به علت شفاهی بودن ونقل سینه به سینه ممکن است دستخوش تغییرات و اظهارنظر های شخصی گردند . اما آنچه بر لوح فرش یا لباس نقش بسته است در واقع اوج خلاقیت و انتقال بی واسطه احساس و هنر می باشد . هرآنچه نقوش سنگی که در تخت جمشید به یکباره از بین رفت در نقش فرش« پازیریک»بعد از دو هزار و پانصد سال در سیبری پیدا شد. وحتی اگر فرش «پازیریک » باقی نمی ماند ، این نقش در لباس وفرش بافته شده به وسیله سرپنجه های هنرمند شیرزنان بختیاری ، قشقایی ...
مدل خوشه در رشته های حوله بافی و جاجیم بافی با ارائه طرح توجیهی
· پیشگفتار اشتغال زايي يكي از مشكلات فراروي هر جامعه است و از آن جا كه بي كاري معضلات عظيم اقتصادي و اجتماعي به همراه دارد، لذا توجه به رفع اين مشكل در رأس برنامه هاي اقتصادي دولت ها قرار دارد. آن چه در اين راستا مهم است اولويت بخشيدن برنامه هاي حمايتي دولت ها براي جهت دهي به آن دسته از فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي است كه نيل به اين هدف را در كوتاه ترين زمان و كمترين هزينه ميسر سازد. كارشناسان معتقدند براي اين كه در كشور ما اهداف اشتغال آفريني در برنامه چهارم تا حد ممكن محقق شود و نرخ بيكاري به ۴/۸درصد كاهش يابد.بايد از ظرفيت هاي بالقوه تمامي بخش ها اعم از كشاورزي، صنعت، حمل و نقل، انرژي، تجارت خارجي، گردشگري و نيز صنايع دستي براي كار آفريني و اشتغال بهره گرفت. ايجاد اشتغال در مناطق مختلف نيز بايد با توجه به مزيت ها و ظرفيت هاي موجود در هر منطقه صورت گيرد . توسعه و سرمايه گذاري در صنايع دستي همواره به عنوان يكي از راه هاي ارزان و مناسب براي اشتغال زايي مطرح است اين در حالي است كه مي توان ضمن حمايت هر چه بيشتر از فعالان بخش كشاورزي از طريق توسعه و حمايت از صنايع دستي، زمينه را براي مهاجرت معكوس و اشتغال زايي فراهم ساخت بخش كثيري از اعضاي جوامع روستايي و عشايري كشور در صنايع دستي اشتغال دارند كه به عنوان منبع درآمد آن ها به حساب مي آيد و در صورت امكان استمرار عرضه و فروش توليدات آن هامی تواند به عنوان راه كاري براي ايجاد اشتغال و نيز جلوگيري از مهاجرت بي رويه به شهرها مورداستفاده قرارگيرد. · مقدمه بدون شك يكي از افتخارات هر ملت و كشوري ، صنايع بومي و دستي آن كشور است . چرا كه اين صنعت حاصل ذوق و هنر ، سليقه ، ابتكار و خلاقيت هنرمندان و صنعتگران است كه آداب ، سنن و رسوم نسل ها را در محصولات توليدي شان متجلي كرده واز آن پاسداري مي نمايد . صنايع دستي چند بعدي و يا چند وجهي است ، لذا غير از جنبه هاي هنري و فرهنگي از نظر اقتصادي و اجتماعي نيز حائز اهميت است . به طوريكه سهم صنايع دستي در توليد ناخالص ملي 3 درصد مي باشد اين مسئله به ويژه در نواحي محروم ودر عين حال بهره مند از توان بالقوه اجتماعي و اقتصادي از اولويت بيشتري برخوردار است . توسعه صنايع دستي به مثابه جزء جدايي ناپذير اقتصاد روستايي در منطقه با جذابيت هاي فراوان گردشگري است كه چشم انداز بسيار اميد بخشی را در جهت رشد اجتماعي و رونق اقتصادي منطقه وافزودن بر ظرفيت هاي اشتغال زايي آن در برابر برنامه ريزان و مديران مي گشايد .صنایع دستی از آنجا که متکی به منابع داخلی است و حدود 80 درصد ارزش داده های آن نظیر نیروی کار ، مواد ...