نمودار استخوان ماهي
نمودار استخوان ماهی
مراحل رسم يك نمودار علت و معلولمرحله اول: مشخص ساختن معلول يا مشخصه كيفي، معلول همان عيب يا نقصي است كه به عنوان هدف بهسازي مطرح شده است كه به يكي از دسته هاي زير تعلق دارد:كيفيت: تعداد محصولات معيوب، عيوب محصولات، تعداد اشتباهات، اندازه محصول، وزن، ضخامت و... .هزينه: مصرف برق، آب، گـاز، مواداوليه، دوباره كاري، انبار، گارانتي و... .كارآيي: زمان بازرسي، ساعت كار، زمان تعميرات و... . ايمني: تكرار حوادثروحيه: غيبت كاركنان، وجدان كاري، تعهدكاري، تخصص، مشاركت در كار. زمان تحويل: بارگيري، بسته بندي، كالاهاي برگشتي و... . مرحله دوم: رسم استخوان پشت: يك محور باريك و بلند از چپ به راست به طرف مستطيل مرحله اول را رسم كنيد.مرحله سوم: رسم استخوانهاي بزرگ. اين استخوانها، علتها و فاكتورهاي اصلي هستند كه مي توان آنها را به صورت زير طبقه بندي كرد. - تكنيك 4M شاملالف - عوامل مربوط به انسانها؛ب - عوامل ماشيني؛ج - عوامل مربوط به مواداوليه؛د - عوامل مربوط به روش كار.- تكنيك 4P شامل:الف - عوامل مكاني؛ب - عوامل سيستمي و برنامه ها؛ ج - عوامل انساني - كاركنان؛ د - عوامل سياستگذاري و خط مشي سازمان.- تكنيك 4S شامل: الف - محيط؛ب - تامين كننده، تهيه كننده؛ج - سيستم؛د - مهارتهادر بسياري از موارد باتوجه به نوع مشكل از تركيبـــي از تكنيك هاي اشاره شده استفاده مي شود، استخوانهاي بزرگ را به صورت پيكان مورب از سمت چپ شكل به طرف استخوان پشت رسم كنيد، هريك از استخوانهاي بزرگ معرف يك دسته از علتها هستند.مرحله چهارم: پس از تعيين علتها و فاكتورهاي اصلي با استفاده از تكنيك هاي اعلام شده نوبت به شناسايي عاملهاي موثر و جزيي تر است.براي اين كار استخوان بزرگ را به استخوانهاي فرعي _(استخوان متوسط) و استخوان متوسط را مجدداً به استخوانهاي فرعي ديگر _(استخوانهاي كوچك) و به همين ترتيب استخوانهـــاي مويي تقسيم بندي تقسيم بندي مي كنيم. استخوانهاي متوسط، كوچك و مويي معرف سلسله مراتب علتهاي موثر در بروز معلول يا عيب هستند. ذكر اين نكته مهم است كه سلسله مراتب علتها را آنقدر ادامه دهيد تا به علتهايي برسيد كه بتوان مستقيماً درمورد رفع آنها راه حل را اجرا كرد و نيز در پاره اي از موارد علتهاي ريشه اي و بنيادي در دو يا چند استخوان مويي از زير استخوان متوسط تكرار مي شوند. رابطه علت و معلول به گونه اي است كه علت يك معلول خود مي تواند معلول علتهاي ديگر باشد. اين حالت در شكل شماره دو نشان داده شده است. عامل A يك علت در شكل شماره يك است ولي خود آن يك معلول در نمودارهاي علت و معلول كشيده شده در شكل شماره دو است.مرحله پنجم: علتها را موردبررسي مجدد قرار دهيد تا هيچ عاملي فراموش نشده ...
كاربرد نمودار علت و معلول (استخوان ماهی)
تاريخچهاولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «کاآروايشي کاوا» از دانشگاه توکيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يکديگر به مهندسان کارخانه کاوازاکي در تابستان 1943 با طرح و شکلي که شبيه يک ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است که از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود کيفيت به کار رفته است. اين نمودار بعداً به کشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي کــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا که اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي کاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شکل آن شبيه استخوان اسکلت ماهي است که مشکل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار به وسيله دکتر «ادوارد دمينگ» به عنوان ابزاري سودمند براي بهبود کيفيت به کار برده شد. او مديريت کيفيت فراگير را پس از جنگ جهاني دوم در ژاپن آموزش داد و «ايشي کاوا» و «دمينگ» از اين نمودار به عنوان اولين ابزارها در فرايند مديريت کيفيت استفاده کردند.رسم نمودار علت و معلولنمودار علت و معلول ارتباط بين ويژگي کيفي و عوامل و فاکتورهاي مرتبط به آن را نشان مي دهد. رسم آن کار چندان ساده اي نيست و حتي با اطمينان مي توان گفت که موفقيت درحل يک مسئله کنترل کيفيت، موفقيت در ساختن يک نمودار علت و معلول است. مراحل رسم يک نمودار علت و معلول مرحله اول: مشخص ساختن معلول يا مشخصه کيفي، معلول همان عيب يا نقصي است که به عنوان هدف بهسازي مطرح شده است که به يکي از دسته هاي زير تعلق دارد:کيفيت: تعداد محصولات معيوب، عيوب محصولات، تعداد اشتباهات، اندازه محصول، وزن، ضخامت و... .هزينه: مصرف برق، آب، گـاز، مواداوليه، دوباره کاري، انبار، گارانتي و... .کارآيي: زمان بازرسي، ساعت کار، زمان تعميرات و... . ايمني: تکرار حوادثروحيه: غيبت کارکنان، وجدان کاري، تعهدکاري، تخصص، مشارکت در کار. زمان تحويل: بارگيري، بسته بندي، کالاهاي برگشتي و... . مرحله دوم: رسم استخوان پشت: يک محور باريک و بلند از چپ به راست به طرف مستطيل مرحله اول را رسم کنيد.مرحله سوم: رسم استخوانهاي بزرگ. اين استخوانها، علتها و فاکتورهاي اصلي هستند که مي توان آنها را به صورت زير طبقه بندي کرد. - تکنيک 4M شاملالف - عوامل مربوط به انسانها؛ب - عوامل ماشيني؛ج - عوامل مربوط به مواداوليه؛د - عوامل مربوط به روش کار.- تکنيک 4P شامل:الف - عوامل مکاني؛ب - عوامل سيستمي و برنامه ها؛ ج - عوامل انساني - کارکنان؛ د - عوامل سياستگذاري و خط مشي سازمان.- تکنيک 4S شامل:الف - محيط؛ب - تامين کننده، تهيه کننده؛ج - سيستم؛د - مهارتهادر بسياري از موارد باتوجه ...
نمودار علت و معلول(ایشی کاوا)-(استخوان ماهی) و کاربرد آن
چکيده:آيا تا به حال علتهاي مختلف به وجود آمدن يک مشکل را بررسي کرده ايد؟ آيا عوامل مختلفي را مي شناسيد که در به وجود آمدن اين مشکل دخيل بوده اند؟ آيا تا به حال اين علتها را دسته بندي کرده ايد؟ يا تاکنون نموداري براي آنها رسم کرده ايد؟ زماني که يک عيب، اشکال و يا اشتباه شناسايي مي شود، بايد علل بالقوه و بالفعل آنها تعيين گردد، در مواقعي که علل بروز مشکل واضح نيست نمودار علت و معلول (CAUSE AND EFFECT DIAGRAM) مي تواند ابزارمفيدي براي شناسايي اين علل باشد. در اين مقاله به طور مختصر به معرفي يکي از ابزارهاي هفتگانه عالي (1) (کنترل کيفيت آماري) به نام نمودار علت و معلول مي پردازيم و درباره تاريخچه، چگونگي رسم، کاربرد، ارتباط آن با نمودار پارتو و آناليز تاثير راه حل که درواقع معکوس شــــــده نمودار علت و معلول است، بحث مي کنيم. مقدمهدر تعريف کنترل فرايند آماري (STATISTICAL PROCESS CONTROL=SPC) آورده اند که مجموعه اي قدرتمند از ابزار حل مشکل است که در ايجاد ثبات در فرايند توليد و بهبود کارايي آن ازطريق کاهش تغييرپذيري واقع مي گردد، کنترل فرايند آماري را مي توان براي هرگونه فرايندي مورداستفاده قرار داد. ازجمله ابزارهاي کنترل فرايند آماري نمودار علت و معلول است. اين نمودار را نمي توان يک روش آماري درنظر گرفت. اين نمودار کمک مي کند که تعيين کنيم براي دست يافتن به هدف چه بايد کرد و عوامل مربوطه کدام هستند. بخصوص اگر اين مطلب را درنظر داشته باشيم که براي عموم مردم فکر کردن با نمودار ساده تر از آن است که به ذهن خود متکي باشيم، از اين نمودار همچنين مي توان به عنوان ابزاري در بحث و گفتگو استفاده کرد، اين نمودار براي استفاده جهت حل مشکلات عيني و واقعي به کار مي رود و از آن مي توان براي نشان دادن نحوه کنترل، تشريح دقيق حقايق، کنترل فرايندو يافتن علتها و معلولها سود جست.تاريخچهاولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «کاآروايشي کاوا» از دانشگاه توکيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يکديگر به مهندسان کارخانه کاوازاکي در تابستان 1943 با طرح و شکلي که شبيه يک ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است که از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود کيفيت به کار رفته است. اين نمودار بعداً به کشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي کــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا که اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي کاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شکل آن شبيه استخوان اسکلت ماهي است که مشکل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار به وسيله دکتر «ادوارد دمينگ» به عنوان ابزاري ...
نمودار علت و معلول(ایشی کاوا)-(استخوان ماهی) و کاربرد آن
چکيده:آيا تا به حال علتهاي مختلف به وجود آمدن يک مشکل را بررسي کرده ايد؟ آيا عوامل مختلفي را مي شناسيد که در به وجود آمدن اين مشکل دخيل بوده اند؟ آيا تا به حال اين علتها را دسته بندي کرده ايد؟ يا تاکنون نموداري براي آنها رسم کرده ايد؟ زماني که يک عيب، اشکال و يا اشتباه شناسايي مي شود، بايد علل بالقوه و بالفعل آنها تعيين گردد، در مواقعي که علل بروز مشکل واضح نيست نمودار علت و معلول (CAUSE AND EFFECT DIAGRAM) مي تواند ابزارمفيدي براي شناسايي اين علل باشد. در اين مقاله به طور مختصر به معرفي يکي از ابزارهاي هفتگانه عالي (1) (کنترل کيفيت آماري) به نام نمودار علت و معلول مي پردازيم و درباره تاريخچه، چگونگي رسم، کاربرد، ارتباط آن با نمودار پارتو و آناليز تاثير راه حل که درواقع معکوس شــــــده نمودار علت و معلول است، بحث مي کنيم.مقدمهدر تعريف کنترل فرايند آماري (STATISTICAL PROCESS CONTROL=SPC) آورده اند که مجموعه اي قدرتمند از ابزار حل مشکل است که در ايجاد ثبات در فرايند توليد و بهبود کارايي آن ازطريق کاهش تغييرپذيري واقع مي گردد، کنترل فرايند آماري را مي توان براي هرگونه فرايندي مورداستفاده قرار داد. ازجمله ابزارهاي کنترل فرايند آماري نمودار علت و معلول است. اين نمودار را نمي توان يک روش آماري درنظر گرفت. اين نمودار کمک مي کند که تعيين کنيم براي دست يافتن به هدف چه بايد کرد و عوامل مربوطه کدام هستند. بخصوص اگر اين مطلب را درنظر داشته باشيم که براي عموم مردم فکر کردن با نمودار ساده تر از آن است که به ذهن خود متکي باشيم، از اين نمودار همچنين مي توان به عنوان ابزاري در بحث و گفتگو استفاده کرد، اين نمودار براي استفاده جهت حل مشکلات عيني و واقعي به کار مي رود و از آن مي توان براي نشان دادن نحوه کنترل، تشريح دقيق حقايق، کنترل فرايندو يافتن علتها و معلولها سود جست.تاريخچهاولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «کاآروايشي کاوا» از دانشگاه توکيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يکديگر به مهندسان کارخانه کاوازاکي در تابستان 1943 با طرح و شکلي که شبيه يک ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است که از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود کيفيت به کار رفته است. اين نمودار بعداً به کشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي کــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا که اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي کاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شکل آن شبيه استخوان اسکلت ماهي است که مشکل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار به وسيله دکتر «ادوارد دمينگ» به عنوان ابزاري ...
كاربرد نمودار علت و معلول (استخوان ماهی)
كاربرد نمودار علت و معلول ( استخوان ماهی) چکيده: آيا تا به حال علتهاي مختلف به وجود آمدن يك مشكل را بررسي كرده ايد؟ آيا عوامل مختلفي را مي شناسيد كه در به وجود آمدن اين مشكل دخيل بوده اند؟ آيا تا به حال اين علتها را دسته بندي كرده ايد؟ يا تاكنون نموداري براي آنها رسم كرده ايد؟ زماني كه يك عيب، اشكال و يا اشتباه شناسايي مي شود، بايد علل بالقوه و بالفعل آنها تعيين گردد، در مواقعي كه علل بروز مشكل واضح نيست نمودار علت و معلول (CAUSE AND EFFECT DIAGRAM) مي تواند ابزارمفيدي براي شناسايي اين علل باشد. در اين مقاله به طور مختصر به معرفي يكي از ابزارهاي هفتگانه عالي (1) (كنترل كيفيت آماري) به نام نمودار علت و معلول مي پردازيم و درباره تاريخچه، چگونگي رسم، كاربرد، ارتباط آن با نمودار پارتو و آناليز تاثير راه حل كه درواقع معكوس شــــــده نمودار علت و معلول است، بحث مي كنيم.مقدمهدر تعريف كنترل فرايند آماري (STATISTICAL PROCESS CONTROL=SPC) آورده اند كه مجموعه اي قدرتمند از ابزار حل مشكل است كه در ايجاد ثبات در فرايند توليد و بهبود كارايي آن ازطريق كاهش تغييرپذيري واقع مي گردد، كنترل فرايند آماري را مي توان براي هرگونه فرايندي مورداستفاده قرار داد. ازجمله ابزارهاي كنترل فرايند آماري نمودار علت و معلول است. اين نمودار را نمي توان يك روش آماري درنظر گرفت. اين نمودار كمك مي كند كه تعيين كنيم براي دست يافتن به هدف چه بايد كرد و عوامل مربوطه كدام هستند. بخصوص اگر اين مطلب را درنظر داشته باشيم كه براي عموم مردم فكر كردن با نمودار ساده تر از آن است كه به ذهن خود متكي باشيم، از اين نمودار همچنين مي توان به عنوان ابزاري در بحث و گفتگو استفاده كرد، اين نمودار براي استفاده جهت حل مشكلات عيني و واقعي به كار مي رود و از آن مي توان براي نشان دادن نحوه كنترل، تشريح دقيق حقايق، كنترل فرايندو يافتن علتها و معلولها سود جست.تاريخچهاولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «كاآروايشي كاوا» از دانشگاه توكيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يكديگر به مهندسان كارخانه كاوازاكي در تابستان 1943 با طرح و شكلي كه شبيه يك ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است كه از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود كيفيت به كار رفته است. اين نمودار بعداً به كشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي كــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا كه اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي كاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شكل آن شبيه استخوان اسكلت ماهي است كه مشكل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار ...
روش تهیه نمودار استخوان ماهی
چكيده آيا تا به حال علتهاي مختلف به وجود آمدن يك مشكل را بررسي كرده ايد؟ آيا عوامل مختلفي را مي شناسيد كه در به وجود آمدن اين مشكل دخيل بوده اند؟ آيا تا به حال اين علتها را دسته بندي كرده ايد؟ يا تاكنون نموداري براي آنها رسم كرده ايد؟ زماني كه يك عيب، اشكال و يا اشتباه شناسايي مي شود، بايد علل بالقوه و بالفعل آنها تعيين گردد، در مواقعي كه علل بروز مشكل واضح نيست نمودار علت و معلول (CAUSE AND EFFECT DIAGRAM) مي تواند ابزارمفيدي براي شناسايي اين علل باشد. در اين مقاله به طور مختصر به معرفي يكي از ابزارهاي هفتگانه عالي (1) (كنترل كيفيت آماري) به نام نمودار علت و معلول مي پردازيم و درباره تاريخچه، چگونگي رسم، كاربرد، ارتباط آن با نمودار پارتو و آناليز تاثير راه حل كه درواقع معكوس شــــــده نمودار علت و معلول است، بحث مي كنيممقدمه در تعريف كنترل فرايند آماري (STATISTICAL PROCESS CONTROL=SPC) آورده اند كه مجموعه اي قدرتمند از ابزار حل مشكل است كه در ايجاد ثبات در فرايند توليد و بهبود كارايي آن ازطريق كاهش تغييرپذيري واقع مي گردد، كنترل فرايند آماري را مي توان براي هرگونه فرايندي مورداستفاده قرار داد. ازجمله ابزارهاي كنترل فرايند آماري نمودار علت و معلول است. اين نمودار را نمي توان يك روش آماري درنظر گرفت. اين نمودار كمك مي كند كه تعيين كنيم براي دست يافتن به هدف چه بايد كرد و عوامل مربوطه كدام هستند. بخصوص اگر اين مطلب را درنظر داشته باشيم كه براي عموم مردم فكر كردن با نمودار ساده تر از آن است كه به ذهن خود متكي باشيم، از اين نمودار همچنين مي توان به عنوان ابزاري در بحث و گفتگو استفاده كرد، اين نمودار براي استفاده جهت حل مشكلات عيني و واقعي به كار مي رود و از آن مي توان براي نشان دادن نحوه كنترل، تشريح دقيق حقايق، كنترل فرايندو يافتن علتها و معلولها سود جست.تاريخچه اولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «كاآروايشي كاوا» از دانشگاه توكيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يكديگر به مهندسان كارخانه كاوازاكي در تابستان 1943 با طرح و شكلي كه شبيه يك ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است كه از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود كيفيت به كار رفته است. اين نمودار بعداً به كشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي كــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا كه اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي كاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شكل آن شبيه استخوان اسكلت ماهي است كه مشكل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار به وسيله دكتر «ادوارد دمينگ» به عنوان ابزاري ...
Cause and Effect Diagram
نمودار علت و معلول(Cause and Effect Diagram) كه با نام نموداراستخوان ماهي(Fishbone Diagram)يا نمودارايشي كاوا(Ishikawa Diagram) نيز شناخته مي شود در پي شناسايي روابط ميان يك مسئله و علل بالقوه بوجودآورنده آن مي باشد . در اين روش كه از يك نمودار به شكل استخوان ماهي بهره مي گيرد ، عيب يا بطور كلي معلول (Effect) در سمت راست و در سر ماهي قرار گرفته و علل بوجودآورنده (Causes) آن معلول در سمت چپ توسط خطهاي موربي كه همچون استخوان هاي بزرگ ماهي هستند ترسيم مي شوند . پس از دسته بندي علل اصلي مي بايستي تمامي علل فرعي متناسب با آنها نيز ترسيم گردد ، كه براي انجام آن از استخوانهاي متوسط و كوچكي كه به استخوانهاي بزرگ وصل مي شوند استفاده مي گردد. در تعيين علل اصلي غالبا از تكنيك هاي زير استفاده مي شود : 4M (عوامل مربوط به انسانها ، عوامل مربوط به ماشين آلات ، عوامل مربوط به مواد اوليه ، عوامل مربوط به روش كار) 4P (عوامل مكاني ، عوامل سيستمي و برنامه ها ، عوامل كاركنان ، عوامل سياستگذاري و خط مشي سازمان) 4S (عوامل محيطي ، عوامل تامين كننده-تهيه كننده ، عوامل سيستم ، عوامل مهارتها) در بسياري از موارد با توجه به نوع مسئله از تركيبي از تكنيك هاي اشاره شده استفاده مي گردد . شكل زیر يك نمونه واقعي از بكار گيري نمودار علت و معلول در تشخيص معايب را نشان مي دهد . مشكل يا مسئله پايين بودن گشتاور پيچهاي بسته شده مي باشد . علل بالقوه اين مسئله توسط كارشناسان سازمان و از طريق يك جلسه طوفان ذهني(Brain storming)كه به دسته بندي علل بالقوه پرداخته مي شود تعيين گرديده است كه عبارتند از : دستگاه ، اپراتور ، محيط و مواد اوليه . پس از ترسيم نمودار علت و معلول و بررسي هاي انجام گرفته ، مشخص گرديد كه علت اصلي اين مسئله فرسودگي ابزار باديي مي باشد كه پيچها با آن بسته مي شوند(بر اثر فرسودگي ، پره هاي ابزار بادي بخوبي عمل نمي كنند و نشتي باد وجود دارد) ، لذا در كمترين زمان ممكن نسبت به برطرف كردن عيب يا تعويض ابزار بادي اقدام مي شود .
نمودار علت و معلول(ایشی کاوا)-(استخوان ماهی) و کاربرد آن
چکيده:آيا تا به حال علتهاي مختلف به وجود آمدن يک مشکل را بررسي کرده ايد؟ آيا عوامل مختلفي را مي شناسيد که در به وجود آمدن اين مشکل دخيل بوده اند؟ آيا تا به حال اين علتها را دسته بندي کرده ايد؟ يا تاکنون نموداري براي آنها رسم کرده ايد؟ زماني که يک عيب، اشکال و يا اشتباه شناسايي مي شود، بايد علل بالقوه و بالفعل آنها تعيين گردد، در مواقعي که علل بروز مشکل واضح نيست نمودار علت و معلول (CAUSE AND EFFECT DIAGRAM) مي تواند ابزارمفيدي براي شناسايي اين علل باشد. در اين مقاله به طور مختصر به معرفي يکي از ابزارهاي هفتگانه عالي (1) (کنترل کيفيت آماري) به نام نمودار علت و معلول مي پردازيم و درباره تاريخچه، چگونگي رسم، کاربرد، ارتباط آن با نمودار پارتو و آناليز تاثير راه حل که درواقع معکوس شــــــده نمودار علت و معلول است، بحث مي کنيم. مقدمهدر تعريف کنترل فرايند آماري (STATISTICAL PROCESS CONTROL=SPC) آورده اند که مجموعه اي قدرتمند از ابزار حل مشکل است که در ايجاد ثبات در فرايند توليد و بهبود کارايي آن ازطريق کاهش تغييرپذيري واقع مي گردد، کنترل فرايند آماري را مي توان براي هرگونه فرايندي مورداستفاده قرار داد. ازجمله ابزارهاي کنترل فرايند آماري نمودار علت و معلول است. اين نمودار را نمي توان يک روش آماري درنظر گرفت. اين نمودار کمک مي کند که تعيين کنيم براي دست يافتن به هدف چه بايد کرد و عوامل مربوطه کدام هستند. بخصوص اگر اين مطلب را درنظر داشته باشيم که براي عموم مردم فکر کردن با نمودار ساده تر از آن است که به ذهن خود متکي باشيم، از اين نمودار همچنين مي توان به عنوان ابزاري در بحث و گفتگو استفاده کرد، اين نمودار براي استفاده جهت حل مشکلات عيني و واقعي به کار مي رود و از آن مي توان براي نشان دادن نحوه کنترل، تشريح دقيق حقايق، کنترل فرايندو يافتن علتها و معلولها سود جست.تاريخچهاولين نمودار علت و معلول به وسيله پرفسور «کاآروايشي کاوا» از دانشگاه توکيو هنگام تدريس چگونگي تجزيه عوامل مختلف و ارتباط آنها با يکديگر به مهندسان کارخانه کاوازاکي در تابستان 1943 با طرح و شکلي که شبيه يک ماهي بود ساخته شد. نمودار علت و معلول از زمره روشهايي است که از ژاپن سرچشمه گرفته و براي بهبود کيفيت به کار رفته است. اين نمودار بعداً به کشورهاي ديگر نيز برده شــده است و گاهي آن را نمودار «ايشي کــــاوا» يا نمودار استخوان ماهي (FISH BONE) نيز مي گويند. چرا که اين نمودار اولين بار توسط پرفسور <«ايشي کاوا>» مطرح گرديد و ازطرفي ديگر شکل آن شبيه استخوان اسکلت ماهي است که مشکل، عيب يا معلول در سر آن قرار گرفته است. سپس اين نمودار به وسيله دکتر «ادوارد دمينگ» به عنوان ابزاري ...