معماری مسجد از سنت تا مدرنیته
معماری مسجد از سنت تا مدرنیته
معماری مسجد از سنت تا مدرنیته در طول تاریخ، ساخت مسجد در ایران در بطن جریانی که تغییر و تداوم مهمترین ویژگی های آن بودند، انجام می شد؛ پروسه ای که تا انتهای دوران صفویه تغییر و تداومش به وضوح قابل رویت است. اما از آنجا که این سنت به مرور تداوم خود را از دست داد، تغییرش نیز ناممکن شد. تداوم و تغییر شروط لازم و کافی یکدیگر در این پروسه تاریخی هستند. تداوم در معماری معاصر کلیسا و تاحدودی تداوم در معماری معاصر مساجد برخی از کشورهای مسلمان این دغدغه را که چگونه می توان مسجدی امروزی طراحی کرد، در ایران بارزتر می کند. دغدغه ای که با وجود سرمایه گذاری های مناسبی که بعد از انقلاب اسلامی در ساخت مساجد جدید انجام شد، به دلیل تکرار الگوی گذشته همچنان به قوت خود باقی است. اگر بپذیریم که تغییر در معنای عام آن برخاسته از دانش و آگاهی است، با توجه به سیر صعودی دانش بشری پذیرفتن تغییر برای جامعه امروزی به عنوان یک اصل غیرقابل تردید است. اصلی که غفلت از آن، تکرار خسته کننده فرم های آشنا در معماری مسجد را سبب شده است. پاسخ این سوال که در طراحی مساجد این اعتقادات هستند که فرم ها را ایجاد کرده اند یا فرم ها در اثر گذر زمان به نوعی تقدس رسیده اند، می تواند در تبیین رویکرد مناسب برای طراحی مساجد تاثیر بسزایی داشته باشد. اسماعیل سراج الدین در مقاله خود با عنوان دسته بندی رویکردهای تاثیرگذار در معماری معاصر کشورهای اسلامی در کتاب «ساختن برای آینده» (از مجموعه کتاب های جایزه معماری آقاخان که به مناسبت برگزاری پنجمین دوره این جایزه در سال 1992 میلادی به چاپ رسید)، این رویکرد را به 5 دسته تقسیم می کند. او در مقاله خود آورده است؛ «برطرف کردن دوگانگی بین تفکرات مدرن و سنتی در معماری، یکی از مهمترین رویکردهای جایزه معماری آقاخان در تمامی مباحثی که درباره معماری در دنیای اسلام مطرح می شود، بوده است؛ مباحثی که در کل معماری دنیا نیز مطرح است. بر اساس برندگان جایزه معماری آقاخان از بین تمامی رویکردهای موجود می توان معماری معاصر را به 5 رویکرد تقسیم کرد؛ 1- رویکرد عامه پسند، 2- رویکرد سنتگرا، 3- رویکرد مردمگرا، 4- رویکرد نوگرایی قابل انطباق و 5- رویکرد نوگرا. رویکرد عامه پسند رویکردی است که بر اساس روش های مردم عامه به وجود آمده است و در واقع رویکردی است که معماری بومی را به وجود می آورد. پیام این مساجد واضح و روشن است و به راحتی توسط جامعه ای که از آن استفاده می کنند و حتی خارجی هایی که از آنها دیدن می کنند، قابل درک است. این مساجد استاد کارانی سنتی دارند که با تکیه بر تجربه خویش چنین مساجدی را ایجاد می کنند. چهار رویکرد دیگر، رویکردهایی ...
معماری مسجد از سنت تا مدرنیته
معماری مسجد از سنت تا مدرنیته در طول تاریخ، ساخت مسجد در ایران در بطن جریانی که تغییر و تداوم مهمترین ویژگی های آن بودند، انجام می شد؛ پروسه ای که تا انتهای دوران صفویه تغییر و تداومش به وضوح قابل رویت است. اما از آنجا که این سنت به مرور تداوم خود را از دست داد، تغییرش نیز ناممکن شد. تداوم و تغییر شروط لازم و کافی یکدیگر در این پروسه تاریخی هستند. تداوم در معماری معاصر کلیسا و تاحدودی تداوم در معماری معاصر مساجد برخی از کشورهای مسلمان این دغدغه را که چگونه می توان مسجدی امروزی طراحی کرد، در ایران بارزتر می کند. دغدغه ای که با وجود سرمایه گذاری های مناسبی که بعد از انقلاب اسلامی در ساخت مساجد جدید انجام شد، به دلیل تکرار الگوی گذشته همچنان به قوت خود باقی است. اگر بپذیریم که تغییر در معنای عام آن برخاسته از دانش و آگاهی است، با توجه به سیر صعودی دانش بشری پذیرفتن تغییر برای جامعه امروزی به عنوان یک اصل غیرقابل تردید است. اصلی که غفلت از آن، تکرار خسته کننده فرم های آشنا در معماری مسجد را سبب شده است. پاسخ این سوال که در طراحی مساجد این اعتقادات هستند که فرم ها را ایجاد کرده اند یا فرم ها در اثر گذر زمان به نوعی تقدس رسیده اند، می تواند در تبیین رویکرد مناسب برای طراحی مساجد تاثیر بسزایی داشته باشد. اسماعیل سراج الدین در مقاله خود با عنوان دسته بندی رویکردهای تاثیرگذار در معماری معاصر کشورهای اسلامی در کتاب «ساختن برای آینده» (از مجموعه کتاب های جایزه معماری آقاخان که به مناسبت برگزاری پنجمین دوره این جایزه در سال 1992 میلادی به چاپ رسید)، این رویکرد را به 5 دسته تقسیم می کند. او در مقاله خود آورده است؛ «برطرف کردن دوگانگی بین تفکرات مدرن و سنتی در معماری، یکی از مهمترین رویکردهای جایزه معماری آقاخان در تمامی مباحثی که درباره معماری در دنیای اسلام مطرح می شود، بوده است؛ مباحثی که در کل معماری دنیا نیز مطرح است. بر اساس برندگان جایزه معماری آقاخان از بین تمامی رویکردهای موجود می توان معماری معاصر را به 5 رویکرد تقسیم کرد؛ 1- رویکرد عامه پسند، 2- رویکرد سنتگرا، 3- رویکرد مردمگرا، 4- رویکرد نوگرایی قابل انطباق و 5- رویکرد نوگرا. رویکرد عامه پسند رویکردی است که بر اساس روش های مردم عامه به وجود آمده است و در واقع رویکردی است که معماری بومی را به وجود می آورد. پیام این مساجد واضح و روشن است و به راحتی توسط جامعه ای که از آن استفاده می کنند و حتی خارجی هایی که از آنها دیدن می کنند، قابل درک است. این مساجد استاد کارانی سنتی دارند که با تکیه بر تجربه خویش چنین مساجدی را ایجاد می کنند. چهار رویکرد دیگر، رویکردهایی ...
تفلیس: از سنت تا مدرنیته
چون نوشتن سفرنامه به تاخیر افتاده، متن زیر را که گزارشی از تفلیس است و برای انتشار در مجله شهرداری‌ها نوشته‌ام، به همراه چند عکس در اینجا آورده‌ام تا اگر مجالی دست داد، سفرنامه را هم بنویسم.تفلیس یا به قول گرجی‌ها Tbilisi شهری است با یادگارهای کهن ایرانی ـ اسلامی که امروز پایتخت کشور گرجستان است. این شهر که آبادترین و بزرگ‌ترین شهر ناحیه‌ی قفقاز است در دوران فتحعلی‌شاه قاجار و در پی عقد عهدنامه گلستان برای همیشه از ایران جدا شد اما دیرپایی حضور ایران در تفلیس، با این جدایی پایان رنگ نباخت. امروز، گرجستان به یکی از مقصدهای اصلی گردشگران ایرانی بدل شده است هرچند که کمتر کسی از این مسافران با تاریخ و آثار این شهر آشنا است. گرجی‌ها، مسیحیان ارتدوکس یا کاتولیکی هستند که به گسترش نمادهای مذهبی و احداث و آبادانی کلیساها اهتمام ویژه‌ای دارند. همین موضوع سبب گشته که آثار پرشمار مسیحی ـ که بعضا عمری نسبتاً کوتاه دارند ـ بر آثار کهن ایرانی ـ اسلامی سایه افکنده و بیش از هرچیز دیگری توجه گردشگران را به خود جلب نماید. البته مهاجرت گسترده و گاه اجباری اقوام آذری و مسلمان هم طی دو دهه‌ی اخیر بر این مسأله تأثیرگذار بوده است.معماری و شهرسازیتفلیس با قدمتی چند هزارساله، فراز و نشیب فراوانی به خود دیده است؛ روی دیگر این ماجرا، دگرگونی‌های گسترده‌ی شهرسازی طی دو قرن اخیر در تفلیس است که به شکلی نسبتاً همگن رخ داده است. برای این شهر می‌توان با کمی اغماض چهار دوره‌ی مهم از گسترش فضای شهری را برشمرد که هر دوره همچنان هویت مستقل خود را حفظ کرده است. کهن‌ترین قسمت شهر، که آثاری از دوران باستان تا حدود دویست سال پیش را در خود جای داده، بر تپه‌های مشرف به رود کورا قرار دارد. (به گمان برخی زبان‌شناسان، نام این رود برگرفته از نام کوروش است) این بخش با آثاری نظیر بقایای یک آتشکده ساسانی، حمام، مسجد و کلیسای عصر صفوی، کاروانسرا و ابنیه‌ی قاجاری، خانه‌های دویست، سیصدساله، جاذبه‌های گردشگری بسیاری دارد. بعضی نام‌های فارسی نظیر نارین قلعه و سیدآباد (محله‌ی سیدها) هنوز در این بخش به چشم می‌خورد.یک دستگاه تله‌کابین پایین‌ترین قسمت بافت تاریخی را به مرتفع‌ترین بخش آن در کنار دیوارهای برافراشته‌ی نارین‌قلعه متصل می‌کند. این مسیر را می‌توان از پله‌راه نسبتا طولانی و زیبایی که در این بخش احداث شده نیز طی کرد. در همه‌ی کوچه پس‌کوچه‌های بافت تاریخی، نشانه‌هایی از بازسازی و احیای ابنیه را می‌توان دید. تقریبا هیچ بنای جدید یا ساختمان مرتفعی که به منظر معماری این بخش از شهر آسیب بزند، به چشم نمی‌خورد. تبدیل ...
معماری بعد از مدرن 1
قسمت اول<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> تحولات رخ داده در حوزه معماری طی سه دهه ی پايانی قرن گذشته در غرب باعث متزلزل ساختن ارکان تنها سبک فراگيری و جهانی، در بخش عمده ای از قرن بيستم يعنی معماری مدرن گرديد. اين تحولات ريشه در تغييرات بنيادين فکری و اجتماعی و دگرگونی نگرش نسبت به خود و جهان پيرامون در غرب داشته است. تغييرات ذکر شده با انتقادات نيچه از مدرنيته از اواخر قرن نوزده در آلمان آغاز و توسط انديشمندانی همچون فرويد؛ هايدگر، دريدا، دلوز، ليوتارد و ديگران مورد بسط و شرح قرار گرفت. اگر فلسفه روح زمان و معماری کالبد زمان است. با عوض شدن روح زمان، کالبد زمان هم عوض می شود. لذا اين بخش نيز همانند بخش قبل، ابتدا با موضوع فلسفه آغاز شده و سپس نمود کالبدی آن در معماری مورد بحث قرار گرفته است. پست مدرنیته: پست مدرن در فارسی به فرامدرن و پسامدرن ترجمه شده است که منظور شرايط بعد از مدرن و يا مرحله ی تاريخی بعد از مدرن است. اين لغت به پسانوگرايی و مابعد تجدد هم ترجمه شده است. «اهب حسن، در مقاله ای با عنوان »فرهنگ پسامدرن» معتقد است که کلمه پسامدرن نخستين بار توسط فدريکو دو انتيس در دهه ی 1930 به مثابه ی عکس العملی در برابر مدرنيسم ادبی به کار رفته است. آرنولدتوينبی (1975 - 1889) فيلسوف و مورخ انگليسی در نهمين جلد از کتاب پژوهش تاريخ در سال 1954 از زوال تمدن غرب به ورطه نابخردانگی و نسبيت گرايی ياد کرد، که به عقيده وی منشاء آن در تحولات دهه 1870 بوده است. لذا از اصطلاح پست مدرن به مثابه ی امری مجازی و تحقير آميز منفی اش سود جست.» بعضی پست مدرن را دوره فراصنعتی تلقی کرده اند. عده ای نيز آن دوره ای متفاوت از دوره مدرن می دانند. البته عده ای از فلاسفه هم آن را مرحله ای از دوران مدرن می دانند که نقدی به خود مدرن است ولی از نظر ماهيت تفاوتی با عصر مدرن ندارد. عده ای هم پست مدرن را پاسخ گوی مشکل مدرن می دانند بدون آن که راه حل مشخصی ارائه دهد. دکتر هاشم آغاجری استاد تاريخ دانشگاه، در اين مورد معتقد است که: »پست مدرن نقد مدرنيته در فرآيند تاريخ مدرنيته است و نبايد آن را هر گونه ضديت و نقد مدرنيته از مواضع سنتی اشتباه گرفت. هدف متفکران پست مدرن به هيچ وجه بازگشت به دوران ما قبل از مدرن نيست، زيرا ماقبل مدرن و مدرن از نگاه پست مدرن ها در يک مساله مشترک است و آن هم اين است که هر دو به نوعی کليت ثابت و امر عام و توتاليته قائل هستند. منتهی توتاليته دوران ما قبل مدرن، يک نوع توتاليته مذهبی است و توتاليته دوران مدرن، عقل جديد است. پست مدنيسم از اين جهت که علامت بحران مدرنيته است آموزنده می باشد. منطق پست مدرن اساساً منطق نفی ...
مرگ معماری سنتی در ایران
به عنوان یک باستان شناس به شهرها و روستاهای دور و نزدیک سفرهای زیادی می کنم. در این سفرها یک پدیده بارزتر از هر چیز دیگر رخ می نمایاند آن هم چنبره فناوری بر ساحت سنتی زندگی است، فرقی هم نمی کند اینجا شهری بزرگ همچون تهران باشد یا روستایی کوچک در دورترین نقطه این مرزو بوم. جامعه ما در حال گذار از سنت به مدرنیته است و طبیعی است سایه فناوری بر پیکر نحیف سنت سنگینی کند. این قضیه البته ارتباطی به قدرت رو به افزایش فناوری یا رو به ضعف نهادن سنت ندارد، بلکه بیشتر از بدفهمی و بویژه بدفهماندن سنت به نسل جوان ناشی می شود. در اینجا با چند مثال ساده و روشن این «کج فهمی و بدفهماندن» را شرح می دهم. شهرهای جنوبی ایران به دلیل برخورداری از آب و هوای گرمسیری و نخل های بلندبالا شهره هستند و ادبیات و فرهنگ عامه ما سرشار است از ضرب المثل ها و تشبیهاتی که ایستادگی و مقاومت را بر قامت استوار این نوع درختان می بیند، اما متاسفانه در سال های اخیر ساخت و نصب نخل های پلاستیکی در شهرهای ایران بویژه بعضی از شهرهای خطه جنوب باب شده است. تاسف بارتر این که این نوع نخل های مصنوعی نماد اقلیم و فرهنگ شهرهای ما نیز شده است. مثلا در میدان چهارشیر اهواز نخل هایی به رنگ های گوناگون کار گذاشته اند تا نسل جوان و مسافران ورودی به این شهر بدانند که اینجا دیار نخل های ایستا و استوار است! در نوروز امسال در سفری به قزوین از شاهزاده حسین قزوین بازدید و به پدیده ای عجیب و بدیع برخوردم؛ دستگاه الکترونیکی که با بلعیدن یک سکه برای شما لامپی به شکل شمع روشن می کند. مانده بودیم به این فاجعه بخندیم یا بگرییم. به گمانم کسی که این دستگاه را طراحی کرده و کسی که این نوع دستگاه ها را در چنین فضاهای مقدس کار می گذارد هیچ تجربه حسی و هیچ خاطره لطیفی از روشن کردن شمع نداشته است. وگرنه معاوضه آن لحظات عرفانی با این یک دم فشردن دکمه ماشین، کار یک عقل معاش اسیر در قیل و قال است و نه یک دل ویران شده که در جستجوی نور و نار است. مثال سوم، سال هاست ترجیع بند دردناک تمام سفرهایم شده مشاهده گنبد و گلدسته های فلزی بی تناسب است. که شتابناک در حال جایگزین شدن با گنبد و گلدسته های آجری ایران است. (تصویر شماره ۲) همیشه با دیدن این دست گنبدها، دچار شکی فلسفی می شوم که آیا سازنده آن گنبدهای ساده و زیبا، گذشتگان ما بوده اند یا هنرمندانی از دیگر سرزمین ها، این سازه ها را برای ما ایجاد کرده اند؟ یا به بیانی دیگر آیا حافظ شیرین سخن این مصرع را زیر سقف یک گنبد ایرانی سروده است یا خیر؟ آنجا که می گوید: چیست این سقف بلند ساده بسیار نقش. اما وقتی نام معماران ایرانی ...
سلسله مطالعاتی پيرامون معماری مسجد 1
قسمت اول محمد هادی عرفان مقدمه: در سطور زیر مسجد از نگاه خاصی مورد بررسی قرار گرفته است. معمولاً در بررسی مساجد حتی افرادی مثل مرحوم گدار، تنها در مواد به کار رفته ساختمان آنها کنکاش کرده اند که البته خود قابل تحسین است و در مقابل عده ای مثل بوکهارت، معنویت را بی هیچ توجهی به ماده جوهر قرار داده و بقیه را عرضی می دانند. در مقاله ی زیر نگارنده سعی کرده با توجه به قلّت اندوخته ی خویش نگاهی از منظر اسلام و اندیشه ی اسلامی به مساجد و مهمتر از آن به سازندگان آنها بیاندازد. بر همین اساس مقاله به قسمت های زیر تقسیم شده است. الف) مبانی هنر دینی ب) مبانی معنوی طراحی مساجد ج) تعین مبانی معنوی در عناصر مسجد الف) مبانی هنر دينی ما برای رسیدن به یک تعریف شفاف از هنر دینی و احیاناً هنر قدسی، بایستی با نگرشی در حد توان ژرف در مبانی زیبایی شناسی اسلام، موضع اسلام (نه موضع خود) را حتی المقدور در وادی قلم و انشاء الله در بستر شهر اسلامی به شکوفایی و عمل برسانیم. اصولی که در زیر می آید به نظر حقیر می تواند نظر اسلام باشد. 1 – آینگی: بر خلاف تمدن غرب که اساس را بر «من» می گذارد، و با نگاه اومانیستی به جهان می نگرد هنرمند مسلمان اصولاً نگاه و تاویلی خاص خود ندارد و حتی امضای خاصی به نام خود نمی گذارد. شهید آوینی در این مورد می گوید: «آنچه در عالم تحقق می یابد، به مشیت مطلقه ی خداوند باز می گردد، با لذات یا بالعرض ، زیبایی با لذت و زشتی ها بالعرض و لکن فعل هنری از آن جا که به وساطت «صف خلاقیت روح خدایی انسان» انجام می گیرد، عین حسن بهاء حضرت حق است و براین اساس می تواند در نظام احسن عالم جذب شود و با لذات به خلاقیت خدایی منتسب گردد. روشن است که این مطلب تحقق نمی یابد، مگر با فنای هنرمند در خدا. هنرمند باید «آینگی» بداند ... که آیینه از خود هیچ ندارد و هر چه هست آن وجود حقیقی است که خود را در آینه می نگرد.» در همین رابطه به ریشه و خاستگاه اومانیستی تفکر پست مدرن و مدرنیته و هم تضاد شدید آن با این تفکر توجه کنید. 2 – عدم تبلور زیبایی صرف: وقتی ما به حاصل دست معمار هستی می نگریم، زیبایی را در جای جای هر آفریده می توان به نظاره نشست. اما ما آفریده ای به نام زیبا نداریم، یعنی گل هست ولی این گل در عین زیبایی فقط زیبا نیست. شهید آوینی می گوید: «در جهان پرسش ماهیتی «این چیست؟» بگویند «این زیباست: اما زیبایی صفتی برای موصوف خود می تواند باشد مثل مسجد ، باغ ، گل و ... مسجد و مسکن ما نیز به کار زندگی مسلمان قرون قبلی می آمده است و تنها حاصل تلاش زیبایی صرف نبوده است.» 3 – قالب و محتوا حیطه ی متحد هنر دینی: کم نیستند اندیشمندانی که سعی ...
تلفات گذر از سنت به مدرنیته
به نظر می رسد مهمترین عامل عقب ماندگی کشور در زمینه اقتصادی و فرهنگی نبود متخصص لازم در سیستم مدیریتی کشور است . سیستم دولتی در حال حاضر با معضلی به نام مدیران غیر متخصص مواجه شده است . حتی در بسیاری از موارد تخصص کارمندان از مدیران بسیار فراتر است . طوریکه مفاهمه لازمه بین مدیر و کارمند برقرار نمی گردد . تکثیر باکتری وار مدیران نالایق و مغرور - موجب پرورش عامل مخرب اقتصادی به نام هزینه استهلاک گردیده است . در حال حاضر کشور سالانه میلیاردها تومان در بخشهای مختلف به دلیل عدم تخصص مدیران و عدم توجه به مدرنیته صحیح و نوآوری از دست می دهد . پولی که با آن می توان بسیاری از گره های اقتصادی و فرهنگی کشور را گشود . در سیستم طراحی شده در کشورهای صنعتی (( جهان اول )) ما با دو عامل ( کارشناس و مدیر ) مواجه هستیم . که در نمودار سازمانی (( کارشناس )) بالاتر از مدیر چه به لحاظ حقوق و مزایا و چه درجه سازمانی بالاتر از مدیر قرار می گیرد . مدیر صرفا عامل هماهنگ کننده برای پیشبرد سیستم است . متاسفانه در ایران مدیران خود را عناصری جدابافته از سیستم و بالاتر از کارشناسان می دانند . * سرخوردگی اجتماعی در محیط کار برای کارشناسان به خصوص آنانکه مبتکر و مبدع هستند ایجاد شده است . این تفکر بیمار با کمال تاسف در سیستم گردشگری کشور نیز نفوذ کرده است . در حالیکه دو دانشگاه معروف کشور (( دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران )) در رشته مدیریت - جهانگردی - هتلداری - گمرک و دانشگاه علامه طباطبایی در رشته مدیریت جهانگردی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول تربیت متخصصین هستند . هنوز سازمان میراث فرهنگی علاقه ای به استفاده از متخصصین صنعت توریسم ندارد . در حالیکه با نگاهی گذرا به سیستم مدیریتی گردشگری سازمان میراث فرهنگی می توان به این مطلب دست یافت که چقدر جای متخصصین خالی است ! اکنون پس از گذشت نزدیک به ۳ سال از شروع به کار دولت نهم همچنان سازمان میراث فرهنگی جز بزرگنمایی در امورات کوچک و ارائه آمارهای غیرصحیح - کاری انجام نداده است . * ایراد دیگر عدم به روزرسانی علم مدیریت صنعت توریسم کشور است . بنده به عنوان یکی از کارشناسان مدیریت توریسم کشور تشکیل تیم ترجمه متون تخصصی مدیریت جهانگردی - هتلداری را به مسئولان سازمان میراث فرهنگی - گردشگری و صنایع دستی کشور پیشنهاد می نمایم . - به جای هزینه های میلیاردی سرسام آور - مبلغی را نیز به گروهی از مترجمین چیره دست اختصاص دهید . تا کتابهایی را که حداقل سازمان جهانی گردشگری UNWTO هر ساله منتشر می کند . را ترجمه و چاپ نمایند . تا این علم به درستی به بدنه دانشگاهی کشور تزریق و باعث شکوفایی هر چه ...
سئوالات آزمون های دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی از سال 1381 تا 1387 خورشیدی
سئوالات آزمون های دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی از سال 1381 تا 1387 خورشیدی سئوالات سال 1381شناخت معماری اسلامی ایران:1. سیر تحول بناهای چهار ایوانی در ایران چگونه بوده است. با ذکر نمونه از دوره های مختلف و ترسیم کروکی توضیح دهید؟2. مسجد جامع اصفهان، موزه معماری ایران نامیده می شود. درباره تاریخ ساخت بنا و سیر تحول آن توضیح دهید. تغییراتی که در این بنا رخ داد چه تاثیری در معماری دیگر بناهای ایرانی داشته است؟ ویژگیهای معماری این تغییرات چه بودند؟ با رسم کروکی شرح دهید؟3. تعدادی از محققین تاریخ معماری ایران، دوره قاجار را دوره افول معماری ایران می دانند، اما در این دوره اتفاقات جدید در معماری بناهای مساجد و مدارس روی می دهد. ویژگیهای این تغییرات و بررسی آن بر چند بنا را با ترسیم شکل نشان دهید؟4. چهار تاقی چیست؟ این پدیده چه ویژگیهای مهمی دارد؟ نقش آن و تاثیرش بر معماری ایران و جهان را توضیح دهید؟5. ایرانیان ارمغان های متعددی به جهان معماری عرضه داشتند. دو نمونه از آنرا با ترسیم شکل معرفی نمایید؟6. مسجد امام اصفهان (سابقاً با نام مسجد شاه معروف بوده است) چه تفاوت اساسی با دیگر بناهای پیش از خود دارد؟ نام معمار آن چیست؟ در چه دوره ای ساخته شده است؟7. ویژگیهای مهم سبکهای معماری ایرانی (به نقل از استاد محمد کریم پیرنیا) به ترتیب زمانی آنها را توضیح دهید. از هر سبک یک بنا را نمونه بیاورید؟8. پروفسور سن پائولوزی (یکی از اساتید بزرگ مرمت ایتالیایی) معتقد است که گنبد سلطانیه یا مقبره اولجاتیو، تاثیرات مهمی بر گنبد کلیسای سانتاماریا دل فیوره فلورانس داشته است. ویژگیهای گنید سلطانیه را برشمارید. با ترسیم کروکی.9. دو بنای آتشکده فیروزآباد (به روایتی کاخ اردشیر) و مسجد جامع فهرج را مقایسه نمایید؟ مشترکات و تفاوتهای معماری آنها را توضیح دهید؟ اسلام بر شکل دهی فضاهای معماری در پس از اسلام چه تاثیری گذاشت؟10. معماران بناهای زیر را نام ببرید؟ مسجد گوهر شاد مشهد/ مسجد شیخ لطف اله اصفهان/ مدرسه خان شیراز/ مسجد امام اصفهانمبانی نظری معماری:1. سه اصل معروف ویتروویوس، معمار معروف رومی، را درباره معماری ذکر کنید و درباره هر یک از اصول به ایجاز بحث کنید و خاصه این نکته را روشن کنید که آیا این اصول در معماری روزگار ما مصداق دارند یا نه؟2. مراد از تناسبات proportions در معماری چیست و تفاوت آن با مقیاس Scale چه می باشد؟3. کدامین ساختمان میس ونده رو که در بارسلون بنا شد، این معمار را بلند آوازه کرد؟ چرا؟ بعدها کیفیاتی که در معماری این ساختمان پدیدار شد در شمار مبانی معماری مدرن درآمدند، این کیفیات چه ها بودند؟4. تعریف فضا در عرصه معماری را ...
پست مدرنیسم
T پست مدرنیسم - Post Modernism پست مدنیسم پیکره پیچیده و در هم تنیده و متنوعی از اندیشه ها ، آرا و نظریاتی است که در اواخر دهه 1960 م . سر برآورد و بعدا اندیشه های دیکانستراکشن D econstruction و مکاتب فکری غرب از جمله فمینیسم و پسا استعمارگرایی و غیره جز واژه پست مدرن فلسفی مطرح شدند .پست مدرنیسم در سراسر اروپا و ایالات متحده به ویژه در محافل آکادمیک و در میان دانشگاهیان ، معماران ، هنرمندان و حتی مجریان برنامه ها و تبلیغات و رسانه های گروهی و مطبوعات اشاعه و گسترش یافت . واژه پست مدرن گفتمان های فراوان و متعددی را در پی داشته است ، روندی که همچنان ادامه دارد .هابرماس معتقد است که ، کاربرد " پسا" بیشتر تداوم جریانی را ثابت می کند ، نه پایانش را ، همانطور که مقصود جامعه شناسان از واژه پسا صنعتی را نشان می دهد و نه پایانش را .در تفکر پست مدرن تاکید بر وجه محلی یا بومی در مقابل قطب بندی جهانی و فردی ، عینی و ذهنی پیشی می گیرد و بر اساس همین دیدگاه است که بر بازی زبانی نامتجانس و ناهمگن ، امور نامتوافق ، بی ثباتی ها و ناپایداری ها ، گسست ها و تضادها تاکید دارد . تفکر پست مدرن هر گفتگو را به جای آنکه مکالمه یا دیالوگی بین دو شریک بداند ، آنرا نوعی بازی و رویارویی بین دو رقیب می داند . در این تفکر اجتماع همگانی و جهانی به هیچ وجه یک آرمان با ایده آل محسوب نمی شود . تلاش مداوم هستند این است که " بس کنید دیگر ، بگذارید همینطور بماند ." یا " دست از معنی سازی بردارید . "در تفکر پست مدرن هنر صرفا یک تجربه زیبا شناختی نیست ، بلکه روش شناخت جهان است .ویژگی شاخص هنر پست مدرن تاکید بر کلیشه ، تقلید هزل آمیز از سبک های مختلف و اختلاط و امتزاج رنگ های مختلف ( کولاژ Collage ) است . هنر در دنیای پست مدرن نه تعلق به چارچوب ارجاعی و معیار داوری خاصی است و نه به پروژه یا اتوپیای خاصی تعلق دارد . ایهاب حسن نظریه پرداز پست مدرن با ترسیم و ارائه جدولی از تمایزات بین دو جنبش مدرنیسم و پست مدرنیسم به طراحی و نقشه پردازی درباره معدوده ها و مرزهای اندیشه پست مدرن اقدام کرده است . جدول تمایز مدرنیسم و پست مدرنیسم از دیدگاه ایهاب حسن مدرنیسم پست مدرنیسم صورت ( صورت ربطی ، صورت بارز ) ...... ضد صورت ( صورت فعلی ، صورت بسته ) هدف ................................................ بازی طرح ( نقشه ) ............................................... شانس ( تصادف ) سلسله مراتب ................................................. فرآیند / اجرا / رخداد حضور ................................................ غیاب ...