مسجد امام اصفهان
مسجد شاه ( امام ) اصفهان
این مسجد که در ضلع جنوبى میدان امام قرار دارد در سال ۱۰۲۰ هجرى به فرمان شاه عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وى شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسیده است.معمار مهندس آن استاد علىاکبر اصفهانى و ناظر ساختمان محبعلى بیک الله بوده اند. این مسجد شاهکارهاى جاویدان از معمارى، کاشىکارى و نجّارى در قرن یازدهم هجرى است. از نکات جالب توجه این مسجد، انعکاس‌صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی آن است. ارتفاع گنبد مسجد ۵۲ متر و ارتفاع مناره‌های داخل آن ۴۸ متر وارتفاع مناره‌های سردر آن در میدان نقش جهان ۴۲ متر است. قطعات بزرگ سنگ‌های مرمر یکپارچه وسنگاب‌های نفیس، از دیدنیهای جالب این مسجد است. کتیبه سر در مسجد به خط ثلث غلیرضاى عباسى و مورخ به سال ۱۰۲۵ حاکى از آن است که شاه عباس این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جدا اعظم خود شاه طهماسب اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمد رضا امامى، کتیبه دیگرى نصب شده که به موجب آن مقام معمارى و مهندسى معمار مسجد شاه استاد على اکبر اصفهان و ناظر ساختمان محب على بیکالله تجلیل شده است. مسجد شاه یکى از شاهکارهاى معمارى و کاشیکارى و حجارى ایران در قرن یازدهم هجرى است و آخرین سال تاریخى که در مسجد دیده مىشود سال ۱۰۷۷ هجرى یعنى آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و ۱۰۷۸ هجرى یعنى اولین سال سلطنت شاه سلیمان است و معلوم مىدارد که اتمام تزیینات مسجد در دوره جانشینان شاه عباس کبیر یعنى شاه صفى و شاه عباس دوم و شاه سلیمان صورت گرفته است. کتیبههاى مسجد شاهکار خطاطان معروف عهد صفویه مانند علیرضا عباسى و عبدالباقى تبریزى و محمد رضا امامى است. تزیینات عمده این مسجد از کاشیهاى خشت هفت رنگ است. این مسجد که در ضلع جنوبى میدان امام قرار دارد در سال ۱۰۲۰ هجرى به فرمان شاه عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وى شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسیده است.معمار مهندس آن استاد علىاکبر اصفهانى و ناظر ساختمان محبعلى بیک الله بوده اند. این مسجد شاهکارهاى جاویدان از معمارى، کاشىکارى و نجّارى در قرن یازدهم هجرى است. از نکات جالب توجه این مسجد، انعکاس‌صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی آن است. ارتفاع گنبد مسجد ۵۲ متر و ارتفاع مناره‌های داخل آن ۴۸ متر وارتفاع مناره‌های سردر آن در میدان نقش جهان ۴۲ متر است. قطعات بزرگ سنگ‌های مرمر یکپارچه وسنگاب‌های نفیس، از دیدنیهای جالب این مسجد است. کتیبه سر در مسجد ...
مسجد امام اصفهان
حالی که گنبد روی آن بالاتر از همه قرار گرفته. جلوخان، که خود تقریباً ساختمانی است، حالتی دعوت کننده دارد که جمعیت بیرو ن را به پناه، امنیت و تجدید قوا در مسجد فرا می خواند. نمای حیاط به دالان‌ها، طاقچه‌ها، توده‌های مقرنس‌های روشن و نوارهای درازی از کتیبه‌های سفید درخشان آراسته است و سراسر آن از کاشی‌های هفت رنگ الوان پوشیده شده که مایه‌های آبی بر بالای پوشش زیرین مرمر با مایه‌های طلایی مستولی است. دوقابی که در دو طرف مدخل واقع شده طرح سجاده را دارد که نمازگزار بر آن نماز می خواند. در فاصله‌ای بیشتر حجم جالب توجه این نما، که گاه بر اثر رنگ آبی درخشانش حالتی تقریبا اثیری پیدا می‌کند، کاملا بر میدان مسلط است و در تضاد با کاخ برازنده شاهی، برتری خیره‌کننده دین را بر قدرت دنیوی و اهمیت اساسی دین را در زندگی شهر نشان می‌دهد. جلوخان رو به شمال است، همچنانکه ضرورت میدان بوده، ولی از آنجا که محراب می باید رو به قبله باشد (یعنی شمال شرقی به جنوب غربی) برای جلوگیری از قناس شدن سلیقه و دقت زیادی لازم بود. این مشکل با موفقیت حل شده. شخص از جلوخان وارد دهلیزی عالی می‌شود که از ویژگیهای بناهای تاریخی ایران از زمانها قدیم بوده است. این دهلیز مدور است و از این رو هیچ جهتی ندارد و می‌تواند مانند پاشنه‌ای باشد که محور بنا بر روی آن بچرخد. دهلیز رو به طاق بلند ایوان شمالی باز می‌شود و از عمق تاریک آن انسان ناگهانم حیاط روشن از آفتاب را می‌بیند. در آن سوی حیاط سر در وسیع شبستان قرار دارد، دروازه‌ای به جهان دیگری از شکوه و قدرت متمرکز. اگر شکوه رنگ و عظمت صحنه سر در و گنبد قبلا خیره کننده بود، تکرار خیره کننده بود، تکرار خوش آهنگ عناصر ساختمانی، طاقنماهای متقارن، ایوانهای متعادل، آرامش حوض بزرگ وضو و اثر یکدست کننده رنگی فراگیر که بر همه جا گسترده، گنبد حالتی برازنده و گیرا و اندکی پیازی شکل، بر ساقه بلندی قرار گرفته، ساده و دارای طرحی بسیار روشن و گویاست، بی آنکه هیچگونه پشتبند یا حمال داشته باشد. نقشه پی و ساختمان بنا هر دو نشان دهنده اعتقاد به سادگی در اسلام است و مفهومی بنیادی را نمایان و بیان می‌کند، که همانا برادری و برابری مومنان را که همگی از دسترسی بی‌واسطه به رحمت خداوندی برخوردار شده‌اند. حرکت و ارتباط در همه جا تسهیل شده و در هیج جا مانعی وجود ندارد. کف مسجد هیچ پله، نرده یا صفه‌ای ندارد. هیچ در بسته‌ای دیده نمی‌شود، هیچ دالان تونل مانند، جایگاه همسرایان، غلام گردشی، هیچ ساختار جداگانه‌ای مانند مذبح، هیچ فضای اختصاصی، هیچ جایگاه ممتاز وجود ندارد، درست همان طور که هیچ مراسم اختصاصی، هیچ شی ...
مسجد امام اصفهان
مسجد امام یا مسجد شاه اصفهان بر اساس کتیبه سر در ورودی مسجد توسط شاه عباس در سال 1020 ه . ق . ساخته شد . میرزا حسن خان جابری علت شکل گیری بنا و قصد ساخت مسجد در این مکان را به زمان سلطان محمد بن طهماسب نسبت داده است . متن نوشتار او در این زمینه چنین است :" و اما مسجد شاه شالوده مسجدی بزرگ در آن ناحیه به سلطنت سلطان محمد ابن طهماسب که نور چشمانش ضعیف بود و ولیعهدی سلطان حمزه جد بنده مولف نذر نموده بود در شکرانه نجات از قتل خود زمان اسماعیل ثانی تاسیس نماید . پس از شهادت میرزا سلمان در بیرون قلعه هرات به دست امرای خائن در نهصد و نود و یک و سپس شهادت حمزه میرزا در نهصد و نو د و چهار و انقلاب احوال و آمدن شاه عباس بزرگ در نهصد و نود و هشت به اصفهان تصمیم به وفای نذر پدر و توسعه مسجد گرفت . چو او نیز از خطر قتل ، نظر به شب جمعه بودن در هرات نجات یافت و جنگ های با ازبکان و عثمانی و انقلاب خراسان و آذربایجان عزم شاهانه را دو سال تاخیر انداخت تا آغاز هزار که میدان نقش جهان را ساخت سال به سال به تکمیل ابنیه پرداخت . اواخر یک هزار و نوزده به اتمام مسجد اهتمام شده کتیبه درب دخول یکهزار و بیست و پنج و کتیبه بزرگ ایوان سمت مغرب یکهزار و چهل است . و به سلطنت شاه صفی درب نقره ای برای آن ساخته شد تاریخ و شد در کعبه در صفاهان باز ، یکهزار و چهل و شش و خط شاگردان میر عماد است . مساحت مسجد کلیه قریب شانزده جریب شاه می شود " ( جابری انصاری )بر پایه کتیبه سر در ورودی تاریخ آن 1025 ه . ق است . به نظر می رسد فعالیت های اصلی ساختمانی به ویژه سفت کاری مسجد در طی پنج سال به اتمام رسید اما کاشی کاری بخش های گوناگون بنا به تدریج انجام شد چنان که تاریخ های 1035 ، 1037 ، 1038 ، 1040 هجری قمری در قسمت های مختلف بنا دیده می شود . در دوره پادشاهان بعدی مانند شاه صفی و شاه سلیمان نیز برخی فعالیت های ساختمانی در مسجد صورت گرفت و کتیبه هایی در این زمینه نوشته شد . چند قسمت از بن که آسیب دیده بود در دوره قاجار مرمت شد . محمد مهدی اصفهانی درباره یکی از این فعالیت ها چنین نوشته است : ( دو مهتابی در صحن مسجد وجود دارد که در دوره های بعد ساخته شده و هم چنین حوض نخستین مسجد را تخریب و حوض بزرگ تری به جای آن ساختند ) . محمد مهدی بن محمد رضا الاصفهانی در این مورد چنین نوشته است :" تمام این مسجد از داخل و خارج کاشی کاری و ازاره های آن سنگ مرمر است و صحن آن را از سنگ پارسی متعارف فرش نموده اند و در این زمان به حکم پادشاه جمجاه مرمت کامل نموده و دو مهتابی به صحن آن بنا کرده و حوض بزرگ میان مسجد را که به طرز قدیم و نا مرغوب تغییر داده حوض بزرگ تر به طرز این زمان با سنگ های قایم ساخته اند " ( الاصفهانی ...
مسجد امام اصفهان - تصاویر حیرت انگیز از معماری خیره كننده مسجد امام اصفهان
مسجد امام اصفهان گوگل http://dineslam.mihanblog.com/post/589 تصاویر حیرت انگیز از معماری خیره كننده مسجد امام اصفهان
راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهان
راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهان - اطلاعات عمومی "> دانستنی ها - راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهاندانستنی ها اطلاعات عمومی راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهان راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهاننويسنده:مهندس احمد سعیدنیا (1)چکیده در حیاط غربی مسجد امام (شاه عباسی) اصفهان، واقع در میدان نقش جهان، قطعه سنگی در کناردیوار شمالی نصب شده است که در تمام روزهای سال (365 روز) هنگام نیم روز، لحظه ی ظهر را بدون سایه نشان می دهد. آن گاه موذن بر گلدسته می رود و مردم شهر را به نماز فرا می خواند. راز این سنگ تنها در نحوه ی تابش آفتاب نیست، بلکه در نحوه ی پوشاندن سایه توسط سنگ دیگری است که در کنار سنگ اصلی نصب گردیده است و مجموعاً با سنگ اصلی یک ذوزنقه را تشکیل می دهند و آفتاب در لحظه ی ظهر بر بدنه ی خارجی آن مماس می تابد. کلید واژه ها: سایه، سنگ ساعت، نیم روز، آفتاب نما مقدمه در سال 1382 در یک سفر «گردش علمی» با دانشجویان شهرسازی و معماری به اصفهان و شیراز، فرصت دوباره ای پیش آمد، تا با دقت بیش تری از شهر اصفهان و ابنیه ی پیرامون میدان بازدید کنیم. میدان نقش جهان و ابنیه ی پیرامون آن یکی از زیباترین مجموعه های معماری و با شکوه ترین فضای عمومی در ایران و جهان به شمار می رود. علاوه بر زیبایی و شکوه، هر یک از ابنیه ی پیرامون میدان دارای رمز و رازی معماری و ریاضی هستند. بسیاری از ویژگی های این میدان و ابنیه ی آن را استادانی چون پوپ، گدار، فرای، اردلان - بختیار، توسلی و هنرفر و ... در نوشته های خود تشریح کرده اند. اما با کمال تعجب، راز «سنگ ساعت» مسجد شاه عباسی اصفهان تاکنون ناگفته مانده است و آن ویژگی های «سنگ ساعت» مسجد شاه عباسی اصفهان است که در صحن غربی مسجد نصب شده که در تمام روزهای سال در هنگام نیم روز سایه ی آن محو می گردد. راز این سنگ بی سایه (در نیم روز) چیست؟تابش آفتاب در فصول مختلف در شهر اصفهان مانند همه ی نقاط دیگر هم در ارتفاع و هم در افق تفاوت می کند. اما چگونه است که سنگ در لحظه ی ظهر سایه ای ندارد؟ از سال 1382 تاکنون این سوال برای من مطرح بوده است و جواب آن را در جایی ندیده ام. حال با استفاده از اطلاعات دقیق تری که از مشخصات محلی فراهم شده است، و با ترسیم ویژگی های سنگ و چگونگی سایه ی آن در این مقاله، راز آن را مورد بررسی قرار می دهیم. برای گشودن این راز، ناگزیر بایستی نحوه ی استقرار مسجد و جهت میدان نقش جهان و چگونگی تابش آفتاب در رابطه با همدیگر مورد بررسی قرار گیرد. میدان نقش جهان میدان نقش جهان به درازای 510 و پهنای 165 متر، در قلب شهر اصفهان قرار گرفته است. در چهارسوی این میدان چهار بنای ...
مسجد امام خمینی (ره)اصفهان، شاهکاری جاویدان، در معماری ایران زمین(قسمت دوم)
با این که پیاده رو بسیار وسیع است می بینی که ورودی مسجد عقب نشسته است،به شکل نصف هشت ضلعی.اگر حوض مرمری آب داشته باشد با انعکاس ساختمان ورودی در خود زیبایی این مدخل چند برابر می شود.به پلان ورودی توجه کن.می بینی حالتی دارد شبیه دستان از هم گشوده به نشانه ی در آغوش گرفتن. آیا فکر نمی کنی که معمار می خواسته با این شگرد رهگذر را ناآگاه به درون بکشاند؟یعنی با سود بردن از زبان معماری عابر را جلب و جذب کند؟و در عین حال از همین ترفند سود جسته است تا به نوعی فضای میدان را از مسجد جدا کند. به هر حال در برابر باشکوه ترین ورودی هر مسجدی در ایران ایستاده ای،ارتفاع ایوان 37 متر و ارتفاع مناره ها 48 متر.دوگلدان مرمری دور سکوها را نگاه کن .کاشی مارپیچ فیروزه ای نماد تاک است که ساقه ها به هم پیچیده اند و در اوج به هم پیوسته اند.تو در برابر هر ورودی قدیمی این دو گلدان را می بینی:خوشامدی به تازه وارد.مقرنس ایوان با کاشی معرق پوشیده شده و نهایت ظرافت در ساخت و پرداخت آن به کار رفته است. بالای سر در ،در تو رفتگی طاقچه مانند،یک قطعه کاشی معرق هست که رنگ زمینه ی آن قهوه ای است.دو طاووس(پرنده ای از بهشت)در دو سوی یک گلدان ایستاده اند.می گویند این قطعه نفیس ترین کاشی معرق است که تاکنون ساخته شده و به دلیل یگانه بودن نمی توان بر آن قیمت گذاشت. پایین تر در کتیبه ای با خط درشت به قلم علی رضا عباسی نام شاه عباس،بانی مسجد،آمده و در زیر آن با خطوط نازک تر نام معمار مسجد:استاد علی اکبر اصفهانی. حال به در نقره پوش و یراق آلات آن دقت کن.لنگه هایی به این طول و عرض را نمی شود با یک تخته ساخت.اگرهم آن تخته ها را کنار هم می گذاشتند بالاخره درز پیدا می کرد.برای پوشش این عیب،در را نقره پوش کرده اند و چه زیبا آراسته اند.پایین لنگه ی راست تاریخ ساخت و اتمام آن آمده:مصراع«شد در کعبه در صفاهان باز»با شمار ابجد می شود1046 هجری(1636 میلادی)از دوران شاه صفی جانشین شاه عباس اول. وارد هشتی می شویم.کنار سنگاب می ایستیم و نگاهی به آن سوی میدان قیصریه و نگاهی به گنبد خانه. در وهله ی اول گمان می کنیم هر دو در امتداد یکدیگرند.اما چنین نیست.مسجد 45 درجه به غرب چرخیده است.حل کردن مشکل این 45 درجه انحراف برای تعظیم کردن در برابر نبوغ استاد علی اکبر اصفهانی کافی است. تو نه یک شکستگی نه یک انحراف و حتی یک قوز نمی بینی.این 45 درجه را وقتی حس می کنی که یک بار از دالان سمت چپ و بار دیگر از دالان سمت راست به صحن مسجد بروی.برو رو به روی ایوان شمالی بایست.آن گاه راز نبوغ استاد معمار بر تو آشکار می شود.کف ایوان پنج ضلعی است.اگر مسجد در محور میدان بود باید قسمت باز انتهایی ایوان در راس زاویه ...