ماهی مرکب حلال یا حرام
آیا ماهی مرکب حرام است؟
3- اگر ماهی فلس دار بودنش مشکوک باشد چنان چه افراد اهل خبره و متخصص مورد اعتماد و وثوق آن را از قسم ماهی فلس دار تشخیص دهند عمل به قول آنان در این باره مانع ندارد. 4- چنان چه ماهی از آب بیرون بیفتد و یا موج آب آن را بیرون بیندازد یا آب فرو رود و ماهی در خشکی بماند چنان چه قبل از آن بمیرد با دست یا وسیله دیگر ، کسی آن را بگیرد و سپس جان دهد حلال است. 5- اگر دریچه تخلیه آب استخرهای پرورش ماهی را به نیت صید ماهی باز کند تا آب کاملاً خالی گردد و ماهی جان دهد ، صید محسوب نمی شود و ماهی تذکیه نشده است.6- کسی که ماهی را صید می کند لازم نیست که مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را بر زبان ببرد ، ولی مسلمان باید بداند که آن را زنده گرفته و در خارج آب مرده است. 7- اگر ماهی از بازار مسلمانان یا از دست مسلمانی گرفته شود ، حلال است هر چند معلوم نباشد آن را زنده از آب گرفته یا نه و جستجو لازم نیست. 8- خوردن ماهی هایی که به صورت فیله به بازار مسلمانان عرضه می شود اشکال ندارد و تحقیق لازم نیست. 9- اگر ماهی از بلاد کفر یا از دست کافر گرفته شود و معلوم نباشد که آن را زنده از آب خارج کرده ودر خارج از آن جان داده یا نه حرام است و بایستی تحقیق شود. 10- خرید ماهی و خوردن آن از صیاد مسلمان بلااشکال است ، مگر این که بدانیم که ماهی در آب مرده یا بدانیم که ماهی فلس ندارد.11- از ماهی آن چه حرام است خون و کثافات (محتویات روده ) آن است و بقیه اعضاء آن حلال است. 12- از خوردن ماهی کوچک داخل بدن ماهی بزرگتر که مرده خارج شود و نمی دانید موقع صید در شکم ماهی زنده بوده و در خارج آب مرده یا نه بایستی اجتناب کرد. 13- فروش و صادرات آبزیان حرام گوشت و همچنین آبزیان حلال گوشتی که در آب مرده اند به کسانی که خوردن آنها را حلال می دانند یا کفار جهت مصرف انسانی جایز نیست. 14- آبزیان حرام گوشت و آبزیان حلال گوشتی که در آب مرده اند چنان چه منافع حلال غیر از خوردن انسان نظیر مصارف داروئی صنعتی – خوراک دام و طیور و نظایر آنها داشته باشند فروش و صادرات آنها به مقصد منافع حلال مذکور اشکال ندارد. 15- خوردن تمام اقسام میگو حلال است و تذکیه آن مانند تذکیه ماهی است16- خوردن خاویار و تخم ماهی فلس دار که تذکیه شده ، اشکال ندارد اما خاویار ماهیان بدون فلس و ماهیانی که در آب مرده اند حرام است. 17- خوردن ماهی زنده نوع حلال اشکال ندارد . 18- خوردن گیاهان دریایی اشکال ندارد. 19- ماهیهای کنسرو شده وارداتی از بلاد کفر چنان چه در بازار مسلمانان عرضه شوند حکم بازار مسلمانان را ندارد و بایستی تذکیه آن احراز شود. 20- اگر ماهی مرده و حرام با ماهیهای حلال مخلوط شود و مجموعاً مقدار محدود و کمی بوده ...
فتوای مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای درخصوص خوردن کوسه ، ماهی مرکب و خرچنگ
با عرض سلام 1- آیا خوردن کوسه و ماهی مرکب و خرچنگ حلال است یا حرام ؟ 2- اگر حرام است خوراندن به کودکان چه حکمی دارد ج1) كوسه اگر فلسدار باشد، حلال و خوردن آن مانع ندارد وگرنه جايز نيست؛ و تشخيص آن به عهده مكلف است ولى خوردن خرچنگ و ماهى مرکب حلال نيست. ج2) خوراندن غذاى نجس و حرام به كودك جايز نمى‌باشد.
آیا گوشت نهنگ و کوسه حلال است ؟!!
حکم شرعی خوردن گوشت آبزیان و دوزیستانآنچه با بررسی آراء و نظرات متخصصین استنباط احکام به دست می آید.1 این است که از نظر اسلام حیواناتی که همیشه و یا گاهی در آب زندگی می کنند همگی حرام گوشت هستند به غیر از دو مورد. یکی ماهی فلس(پولک)دار است و دیگری میگو. الف. ماهیان پولک داربرای حلال گوشت بودن یک آبزی وجود این دو شرط لازم است: شرط اول این است که ظاهر آن به شکل ماهی باشد و شرط دوم هم این که به طور طبیعی روی بدنش پولک داشته باشد؛ پس اگر در هنگام صید بترسد و پولکش بریزد آسیبی به حلال بودن آن نمی زند.بنابراین اگر موجودی آبزی، ظاهرش به شکل معروف ماهی نبود، خوردن گوشت آن حرام خواهد بود؛ مثل «هشت پا»؛ یا اگر شکل آن به مانند ماهی بود؛ ولی پولک نداشت باز هم خوردن آن حرام می باشد؛ مانند «کوسه» و «دلفین» که ظاهری به مانند ماهی دارند اما پوست آنها فاقد پولک است.آنچه با بررسی آراء و نظرات متخصصین استنباط احکام به دست می آید. این است که از نظر اسلام حیواناتی که همیشه و یا گاهی در آب زندگی می کنند همگی حرام گوشت هستند به غیر از دو مورد. یکی ماهی فلس(پولک)دار است و دیگری میگوتشخیص پولک دار بودن ماهیپولک ماهیدر تشخیص اینکه فلان ماهی پولک دارد یا نه، بررسی شخصی کفایت می کند؛ هر چند در موارد مشکوک بهتر آن است که انسان به متخصصین این رشته مراجعه کند. اگر کسی که در شناخت ماهی ها کارشناس است، تایید کند که فلان ماهی پولک دارد حرف او برای ما حجت است و می توان از آن ماهی استفاده خوراکی کرد.مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: تشخیص فلس(پولک)دار بودن با خود مكلّف است. و اطمینان از گفته كارشناس نیز كفایت مى‌كند.در مواردی هم که پولک ماهی به چشم دیده نمی شود؛ اگر کارشناس مربوطه وجود پولک بر روی پوست آن ماهی را تایید کند؛ باز هم حکم به حلال بوده آن ماهی می شود.سوال از مقام معظم رهبری: نوعى ماهى كه به نظر متخصّصین فلس دارد ولى فلسهاى آن میكروسكوپى است و با چشم غیر مسلح دیده نمى‌‌شود چه حكمى دارد؟ و آیا براى حلیّت ماهى كافى است یا نه؟جواب: در فرض سؤال حكم به حلیّت مى‌شود. ب. روبیان (میگو)دومین موردی که در بین آبزیان و دوزیستان حلال گوشت است میگوها هستند که به آن روبیان نیز گفته می شود.توجه: باید توجه داشت که شاه میگو یا لابستر و موجوداتی از این دست که دارای دو دست انبری شکل به مانند خرچنگ هستند میگو نبوده و حکم آن را ندارند؛ بلکه نوعی خرچنگ هستند و خوردن آنها نیز حرام است. خلاصهدر بین تمام حیواناتی که همیشه یا گاهی در آب زندگی می کنند فقط و فقط ماهی فلس(پولک)دار و میگو حلال هستند و بقیه همگی حرام گوشتند که باید از خوردن آنها پرهیز کرد. ...
احکام آبزیان برای علاقه مندان
و ان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله - اگر پیروی از اکثر مردم روی زمین کنی، تو را از راه خدا گمراه خواهند کرد( انعام/ ۱۱۶) طبق فتوای مراجع معظم تقلید، خوردن تمام جانوران آبزی بجز ماهیان فلسدار و میگو حرام است. بنابراین تمام پستانداران آبزی (شیر دریایی که به آن خوک دریایی یا فوک یا Seal هم میگویند، دلفین و نهنگ یا وال )،بی مهرگان آبزی(صدفهای دوکفه ای، آبالونها Abalones از رده شکم پایان، خیار دریایی از شاخه خارپوستان، عروس دریایی یا Jellyfish، ماهی مرکب یا اسکوئید Squid یا ده پا که در بوشهر به آن خساک ودر هرمزگان به آن انکاس می گویند و دارای هشت پا و دو بازوی بلند است، اختاپوس Octopus یا هشت پا، خرچنگ گرد یا Crab، همه حشرات)، تمام دوزیستان( قورباغه، وزغ)، تمام خزندگان آبدوست (تمساح یا کروکودیل، لاک پشت ها)، و ماهیان بدون فلس(مار ماهی دهانگرد دریای خزر، سپرماهی یا سفره ماهی، انواع گربه ماهی شامل: اسبله، جیری، آرتشی، سگ ماهی یا چامو، گربه ماهی دریایی یا گلو ) حرام گوشتند. اگر ماهی فلسدار را زنده از آب بگیرند و بیرون از آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می باشد مگر اینکه در تور صیادی جان دهد که دراینصورت حلال است. ماهی بی فلس را اگرچه از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است. اگر ماهی بیرون از آب بیفتد و یا آب فرو رود و ماهی در خشکی بماند، چنانچه پیش از آنکه بمیرد، کسی با دست یا با وسیله صیادی آنرا بگیرد، بعد از جان دادن حلال است.ماهی مرده، بدنش پاک است اگرچه در آب مرده باشد و یا از نوع حرام باشد.کسی که ماهی را صید می کند، لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را ببرد ولی مسلمان باید بداند یا اطمینان داشته باشد که آنرا زنده گرفته اند و در خارج از آب یا در تور مرده است. ماهی مرده ای که معلوم نیست آنرا زنده از آب گرفته اند یا مرده، چنانچه در دست مسلمان باشد، حلال است و اگر در دست کافر باشد اگرچه بگوید آنرا زنده گرفته ام، حرام می باشد مگر آنکه از حرف او یا از راه دیگر اطمینان حاصل شود.
استفتائات آیه الله العظمی مکارم شیرازی
۱-حکم گیاه خواری سوالی داشتم که ترک خوردن غذاهای حیوانی وخوردن غذاهای خام و گیاهی چه تاثیری در حالات انسان دارد و چگونه باید این کار را انجام دهیم؟ گیاه خواری و خام گیاه خواری کار بدی نیست ولی گاه باید مقداری گوشت خورد (پیش از گذشتن 40 روز) و کتابی به همین نام (خام گیاه خواری) ظاهراً منتشر شده است. 2- حکم گوشتهایی که از کشورهای غیر مسلمان وارد می شود گوشتهایى که از کشورهاى غیر مسلمان وارد مى شود چه حکمى دارد چنانچه از بازار مسلمین و از دست مسلمان خریدارى شود و احتمال بدهید که خریدار از ذبح شرعى آنها تحقیق کرده، حلال است. 3- حکم خوردن گوشتهایی که به صورت اسلامی ذبح نشده اند اگر شخصی در شهری زندگی می کند که در آن هیچ نوع گوشتی با ذبح اسلامی نمی فروشند چه باید بکند آیا خوردن آن حلال است وگرنه برای غذا چه باید کرد فقط به مقدار ضرورت برای حفظ سلامت می توان از گوشتهای غیر ذبح اسلامی استفاده کرد. 4- خوردن غذاهای نذری اقلیتهای دینی آیا استفاده و خوردن غذاهای نذری که اقلیتهای دینی ( ارامنه و زرتشتیان ) که به مناسبت ایام محرم توزیع می نمایند برای مسلمانان جایز است . از غذاهای غیر گوشتی آنها می توانید استفاده کنید. 5- خوردن گوشتهای حلال در غذاخوریهای خارجی آیا اگر در کشوری خارجی، کسی غیر مسلمان برای انسان غذای حلال (مثل ماهی) درست کند (مثلاً رستوران ها که هم ماهی دارند و هم گوشت خوک و حرام)، آیا آن غذا حرام است؟ چون بالآخره دست آشپز که مسلمان نیست با غذا تماس پیدا خواهد کرد برای اینگونه اشخاص، مانعی ندارد. 6- غذاهایی که از دست کفار گرفته می شود غذاهایى که از دست کفّار گرفته مى شود چه حکمى دارد؟ در صورتى که احتمال بدهیم این غذاها به وسیله کارخانه ها یا ابزار و آلات یا دستکش تهیّه شده، هیچ اشکالى ندارد، ولى هرگاه یقین داشته باشید با دست یا بدن آنها با رطوبت تماس پیدا کرده احتیاط آن است که در غیر موارد ضرورت اجتناب شود امّا در موارد ضرورت مثل مسافرتهایى که به کشورهاى غیر اسلامى مى شود و پرهیز از این امور مشکل است، مى توانید پرهیز نکنید. 7- خوردن گوشت شکاری که برای تفریح بوده فرموده اید که شکار برای تفریح حرام است آیا خود گوشت شکار نیز حرام و نجس است؟ خوردن گوشت آن شکار حرام نیست. 8- گوشت شکار غیر قانونی طبق قانون محیط زیست جمهورى اسلامى ایران، شکار قوانین مخصوص به خود را دارد، و یک شکارچى باید به آن پایبند باشد. از جمله آنها مرح اعات کمیّت و کیفیّت شکار، داشتن سلاح مجاز، داشتن پروانه شکار، شکار در فصل و روزهاى مجاز، شکار در محلّ مجاز، و رعایت بعضى قوانین دیگر مى باشد. حال اگر یک شکارچى همه، یا ...
کسب روزی حلال
پدید آورنده : احمد محیطی اردکانی ، صفحه 123<?xml version="1.0" encoding="utf-16"?>ُ ارزش روزی حلال بنابر روایاتی که از پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) رسیده، بر همه لازم است در راه به دست آوردن «درآمد حلال» تلاش کنند و از بیکاری و تنبلی و حرام خواری جدّاً بپرهیزند. پیامبر گرامی اسلام(ص) می فرماید: «طَلَبَ الحَلالِ فَریضَةٌ عَلی کُلِّ مُسلِمٍ وَ مُسِْلِمَةٍُ؛[1] به دنبال روزی حلال رفتن، بر هر مرد و زن مسلمان لازم است». و نیز از وی روایت شده که: «خدا دوست می دارد که بنده اش را در راه کسب حلال در رنج و زحمت ببیند».[2] و نیز می فرماید: «اَلکادُّ لِعِیالِهِ کَالْمُجاهدِ فی سَبیلِ الله؛[3] کسی که برای اداره زندگی خانواده اش تلاش می کند، مانند کسی است که در راه خدا جهاد می کند». در حدیث دیگر پیامبر اکرم(ص) فرمود: «إنَّ اللهَ یُبْغِضُ الشّابَّ الفارِغ؛[4] جوان بیکار، مورد خشم خداوند است». و می فرماید: «انسان سالم و بیکاری که نه مشغول کارهای دنیایی و نه مشغول کارهای آخرتی باشد، مورد خشم پروردگار است».[5] ابن عبّاس می گوید، هر گاه پیامبر(ص) از شخصی خوشش می آمد، از شغل او می پرسید. اگر می گفتند او شغلی ندارد، می فرمود: از چشم من افتاد. وقتی از آن حضرت، علت آن را می پرسیدند، می فرمود: مؤمن اگر دارای شغلی نباشد، با دین فروشی زندگی خودش را اداره می کند.[6] انس بن مالک می گوید: روزی که رسول خدا(ص) از غزوه تبوک باز می گشت، سوربن معاذ انصاری، (یا سعد انصاری) به استقبال آن حضرت شتافت و با پیامبر(ص) دست داد. حضرت فرمود: چه باعث شده که دست هایت این گونه سفت و پینه بسته باشد؟ جواب داد: با بیل برای کسب نفقه خانواده ام کار می کنم. حضرت دست وی را بوسید و فرمود: این دست هرگز آتش جهنّم را حسّ نمی کند.[7] بنابراین با اینکه روزی رسان خداوند متعال است: )إنَّ الله هُوَ الرَّزّاق([8] و خود روزی را تقسیم و تقدیر می کند، امّا همه موظفند منبع درآمدی حلال داشته باشند؛ زیرا خداوند به وسیله اسباب روزی می دهد. بندگان خدا باید به دنبال کسب حلال باشند و شغلی را پیشه خود سازد. امام صادق(ع) می فرماید: «به دنبال روزی حلال رفتن را رها نکن؛ زیرا این در تقویت دینت مؤثر است.[9] حرام خواری اسلام انسان را در کسب روزی و به دست آوردن متاع زندگی آزاد گذارده، امّا هرگز اجازه نداده که او در این راه مسیری را پیش گیرد که اخلاق را فاسد گرداند و او را در معرض سقوط قرار دهد و یا موجب فساد در جامعه شود. بدین جهت، نه تنها مشروبات الکلی، مواد مخدّر و همه منکرات و فواحش را حرام شمرده، بلکه تولید، واسطه شدن، خرید و فروش و استعمال و ... آن را نیز تحریم کرده است. زنا و فحشا و رقّاصی را شغل و منبع درآمد انسان نمی ...
(دلائل عقلی و علمی مستحبات و مکروهات و محرمات)
(دلائل عقلی و علمی مستحبات و مکروهات و محرمات) به قلم حسین سرمشقی عضو کانون بصیرت دانشجویی استان بوشهر دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی استانداری بوشهر اسلام دینی می باشد که برتری دارد برتمام ادیان ودینی میباشد کامل وبه خاطر اینکه مسلمین به انحطاط وخطا کشیده نشوند وراه را برای پیشرفت وتعا لی مادی ومعنوی مسلمین فراهم آورد ونسبت به سایر افراد برتری داشته باشد وبه سعادت اخروی ودنیوی دست یابند دین اسلام با علم لد نی که از جانب نمایندگان بر حق خداوند سبحان بر روی زمین با توجه به مقتضیات زمان به مسلمین منتقل گردیده است ودر قالب احادیث ،روایات ،وفتاوا فضائل ورزائل انجام امورات روزمره زندگی بشر را به عنوان واجبات ومحرمات ومستحبات به مسلمین فهما نده اند . که در این مقاله به عنوان مثال بخشی از دلائل عقلی و منطقی و علمی بعضی از امورات روز مره را که در شرع مقدس اسلام واجب وحرام ویا مستحب دانسته اند ومردم به خاطر ثواب اخروی ، آن را ا نجام می دهند به اختصار توضیح می دهم . 1-انگشترحقیق مستحب است که در دست داشته باشیم .(انگشتر حقیق یک اشعه ای جذب می کند که خاصیت ضد سرطانی دارد و برای چشم زخم هم مفید می باشد . واشعه ای که به خود جذب می کند به چشم فرد می خورد ومانع از عبور اشعه چشم زخم به بدن انسان میگردد). 2-مکروه است غذای گرم را فوت کنید و یا چای گرم را فوت کنید تا خنک شود-(علت آن این است که درطی دم و باز دم یک نوع گاز غیر مفید از بدن انسان حاصل وخارج می گردد که اگر در طی باز دم روی غذا بنشیند باعث بیماری می گرددوبرای بدن ضرر دارد –چای داغ باعث سوختن مری می شود وبه مرور تبدیل به سرطان می شود – وغذای داغ خوردن روی سیستم بدن تاثیر منفی دارد). 3- مستحب است ناخن را کوتاه نگاه داشت –(درروایات موجود می باشد که در زیر ناخن شیطانهای ریزی مخفی شده اند – دلیل آن این است که زیر ناخن چرک ومیکروب وانواع بیماریها موجود می باشد). 4- مستحب است که مسلمین پسران خود را ختنه نمایند- وانجام ندادن آن مکروه است .(در حا ل حاظر دانشمندان به این نتیجه رسیدند که این پوست اضافی دربدن باعث جمع شدن میکروب و عفونت می شود وبه کلیه ومثانه کشیده می شود و عفونت می کند ودر زندگی زنا شویی و رضایت طرفین هم نقش تاثیر گذاری دارد- و خارجیها به خاطر این تاثیر گذاری در روابط جنسی کم کم این عمل را دارند اجرا می نمایند-). 5- استفاده از نمک قبل وبعد از غذا مستحب است –( وقتی نمک رادر دهان قرار می دهیم باعث می شود دهان ودندان ولثه بوسیله این نمک زد عفونی شود و میکروبهای موجود در دهان قبل از غذا و بعداز آن راازبین ببرد). 6- مستحب است با آب خنک وضوع گرفت- (دانشمندان تازه به ...
دلائل عقلی و علمی مستحبات و مکروهات و محرمات
(دلائل عقلی و علمی مستحبات و مکروهات و محرمات)اسلام دینی می باشد که برتری دارد برتمام ادیان ودینی میباشد کامل وبه خاطر اینکه مسلمین به انحطاط وخطا کشیده نشوند وراه را برای پیشرفت وتعا لی مادی ومعنوی مسلمین فراهم آورد ونسبت به سایر افراد برتری داشته باشد وبه سعادت اخروی ودنیوی دست یابند دین اسلام با علم لد نی که از جانب نمایندگان بر حق خداوند سبحان بر روی زمین با توجه به مقتضیات زمان به مسلمین منتقل گردیده است ودر قالب احادیث ،روایات ،وفتاوا فضائل و رذائل انجام امورات روزمره زندگی بشر را به عنوان واجبات ومحرمات ومستحبات به مسلمین فهما نده اند . که در این مقاله به عنوان مثال بخشی از دلائل عقلی و منطقی و علمی بعضی از امورات روز مره را که در شرع مقدس اسلام واجب وحرام ویا مستحب دانسته اند ومردم به خاطر ثواب اخروی ، آن را ا نجام می دهند به اختصار توضیح می دهم .1-انگشترحقیق مستحب است که در دست داشته باشیم .(انگشتر حقیق یک اشعه ای جذب می کند که خاصیت ضد سرطانی دارد و برای چشم زخم هم مفید می باشد . واشعه ای که به خود جذب می کند به چشم فرد می خورد ومانع از عبور اشعه چشم زخم به بدن انسان میگردد).2-مکروه است غذای گرم را فوت کنید و یا چای گرم را فوت کنید تا خنک شود-(علت آن این است که درطی دم و باز دم یک نوع گاز غیر مفید(دی اکسیدکربن) از بدن انسان حاصل وخارج می گردد که اگر در طی باز دم روی غذا بنشیند باعث بیماری می گرددوبرای بدن ضرر دارد –چای داغ باعث سوختن مری می شود وبه مرور تبدیل به سرطان می شود – وغذای داغ خوردن روی سیستم بدن تاثیر منفی دارد).3- مستحب است ناخن را کوتاه نگاه داشت –(درروایات موجود می باشد که در زیر ناخن شیطانهای ریزی مخفی شده اند – دلیل آن این است که زیر ناخن چرک ومیکروب وانواع بیماریها موجود می باشد). 4- مستحب است که مسلمین پسران خود را ختنه نمایند- وانجام ندادن آن مکروه است .(در حا ل حاظر دانشمندان به این نتیجه رسیدند که این پوست اضافی دربدن باعث جمع شدن میکروب و عفونت می شود وبه کلیه ومثانه کشیده می شود و عفونت می کند ودر زندگی زنا شویی و رضایت طرفین هم نقش تاثیر گذاری دارد- و خارجیها به خاطر این تاثیر گذاری در روابط جنسی کم کم این عمل را دارند اجرا می نمایند-).5- استفاده از نمک قبل وبعد از غذا مستحب است –( وقتی نمک رادر دهان قرار می دهیم باعث می شود دهان ودندان ولثه بوسیله این نمک زد عفونی شود و میکروبهای موجود در دهان قبل از غذا و بعداز آن راازبین ببرد).6- مستحب است با آب خنک وضو گرفت- (دانشمندان تازه به این نتیجه رسیده ا ند که آب خنک که برروی دست ریخته شود باعث آرامش می گردد).7- سجده طولانی کردن مستحب است ...
آهنگ علیرضا فرد فاصله
mp3-Downloadدانلود آهنگ
انسان کامل از دیدگاه مولانا
این بزرگمرد بشر نا آگاه را به کرم پیله تشبیه می کند که از حرس آن قدر دور خود تار می تند که سرانتجام خود اسیر دام خویش می شود.به نظر مولانا هیج علمی شریف تر از علم خودشناسی نیست اما متعصفانه این انسان که هر گریهی را می گشاید و هر موی را می شگافد خویشتن خویش را فراموش کرده است. او در کتاب « فیهی ما فیهی» در این زمینه می گوید: « اکنون همچونین علمای اهل زمان در علوم موی می شکافند و چیز های دیگر را که به ایشون تعلق ندارد به غایت دانسته اند و اشان را بر آن احاطهء کلی گشته و آنچه مهم است و به او نزدیکتر از همه آن است خودیی اوست و خودیی خود را نمی داند. همه چیزرا با حلت و حرمت حکم می کند که این جایز است و آن جایز نیست و این حلال است و یا آن حرام است خودرا نمی داند که حلال است یا حرام جایز است یا ناجایز پاک است یا ناپاک است»مولانا معتقد است که بشر یک گره اصلی دارد که اگر آنرا بگشاید به نیکبختی می رسد و آن گره خویشتن خویش است.بهر آن پیغمبر این را شرح ساخت،هر که خود بشناخت ایزدان را شناخت.ولی آدمی تمام عمر گرانبهای خود را در گشودن گرههای به هدر می دهد که از گشایش آن چیزی آیدش نمیشود و جوهر حقیقی و ملکوتیش شکوفا نمی شود. در تاجیکستان ما این حدیث خیلی زبانزده و رایج است.همهء گروه ها در بحث و مناظره ها از آن استفاده می کنند. اما سوال سادهء ما این است که منظور از « خود را بشناس تا خدای خود را بشناسی» در اصل چیست؟ یعنی ما چرا در خویشتن خویش بشناسیم که خداشناس رستگار و آزاده باشیم؟ ملتمانرا؟زادگاهمانرا؟کشورمان را؟نام و نصبمان را؟اعضای بدنمان را؟چرا؟در یک کلام خودشناسی شناخت هویت خویش است اما هویت اصلی انسان چه هست؟جسم است، روح است، اندیشه است، نطق است، قلب است، چه هست؟طور در بالا گفتیم عرفا و حکیمان ربانی هدف از آفرینش عالم و کلیهء موجودات را وجود مبارک حضرت آدم می دانند. آنها برای تایید این نظر خود به حدیث « کنت کنزا مخفیا...» که از حضرت داود به یادگار مانده است اشاره می کنند.معنی حدیث این است که خداوند فرموده:« من گنجی نهانی بودم دوست داشتم شناخته شوم و آفریدم خلق را».عرفا می گویند خداوند وجود انسان را از گل آفرید و سپس در این کالبد از روح خود دمید. و نفخت فیهی من الروحی. و اورا با آموزش تمام اسما و صفات خویش بر همهء مخلوقات برتری داد. موضوع و ماهیت اساسیی « مثنوی معنوی» هم تلاش همین روح زندانی در کالبد برای بازگشت به وطن اصلی خویش می باشد.بشنو از نی چون حکایت می کند،از جدای ها شکایت می کند.کز نییستان تا مرا ببریده اند،از نفیرم مرد و زن نالیده اند.سینه خواهم شرحه شرحه از فراق،تا بگویم شرح درد اشتیاق.یعنی از دید مولوی انسان ...