فلات توس
گزارش برنامه صعودبه قله گنو!
به نام خدا گزارش برنامه صعود به قله گنو در بندرعباس کوهستان گنو یکی از جالبترین نمونه های معروف رشته کوههای زاگرس بشمار می آید.این کوهستان در جنوب شرقی زاگرس واقع شده است.کوهستان گنو با ابعادی معادل 34کیلومتر طول و 5تا15کیلومتر عرض مساحتی بالغ بر 350کیلومتر مربع را در بر می گیرد.قلل معروف منطقه گنو عبارت اند از:نصیری2349،استیری1546،فلات مرپهن2175،دوبرار2282،بلزگرد2233،ذنران زرد2309،تاسیمات صداو سیما2330،مرجوتون2254،کهنوج1813،سد سرخ1122،گود بوئی1895.کوه گنو پس از کوههای هماگ3267،سیرو2972،کوه شیب2731،کوه نیان2642،کوه باز2437 ششمین کوه مرتفع استان هرمزگان می باشد.گنو از نظر مکانی در شمال غربی شهر بندرعباس قرار گرفته است و جاده اصلی بندرعباس به سیرجان از شرق و جاده بندرعباس به بندر لنگه در جنوب آن می گذرد.صعود به قله گنو از چندین مسیر میتوان انجام داد1-جبهه جنوبی:از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه و جاده کوهستانی ایستگاه تلوزیون،پاسگاه دیدبانی سرحد گنو،مزرعه پرگو،قله نصیری2-جبهه شمالی:از طریق جاده بندرعباس به سیرجان،روستای تنگ باغ،روستای کهنوج بالا،قله آنتن،جاده آسفالت صدا و سیما در جهت غرب به سمت قله دوبرار و قله نصیری 3-جبهه غربی:از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه،روستای فادت بالا،به موزات ریل قطار روستای تیکوه،روستای سلکو،قله نصیری4-جبهه شرقی:از طریق جاده بندرعباس به سیرجان،آبگرم گنو،روستای گنو،چشمه کاشون،باغ انارون،روستای کهنوج بالا،قله سرجوتون،آسفالت صداوسیما در جهت غرب به سمت قله دوبرار و قله نصیری.مسیر صعود به قله گنو از جبهه جنوبی از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه(روستای ایسین،تازیان)بعد عبور از جاده منطقه حفاظت شده و پاسگاه محیط بانی مرکزی(واقع در ابتدای جاده ایستگاه)که یک جاده به طول ارتفاع و پیچ و خم بود شروع می شود.منطقه حفاظت شده گنو در 29کیلومتری شمال غربی شهرستان بندرعباس واقع شده است.این کوه در مقایسه با آب و هوای گرم بندرعباس دارای آب و هوای نسبتاٌ معتدل است و به همین جهت از اهمیت خاصی برخوردار است.پوشش گیاهی آن بسیار جالب و قابل توجه است به طوری که اداره محیط زیست هرمزگان برای حفظ و حراست از آنها تمام پوشش گیاهی این منطقع را مورد حفاظت و کنترل خود در آورده است.تنوع پوشش گیاهی این کوه از دامنه تا قله کوه در انواع درختان گرمسیری مانند استپ بیابانی و استپ کوهپایه ای و گونه های گیاهی نواحی سردسیری است.در دامنه کوه ابتدا بوته های پراکننده ای رشد کرده اند که انواع گندمیان،گون،تک درخت در میان آنها وجود دارد.بالاتر از دامنه نوع گیاهان تغییر می کند به طوری که درارتفاع 1800متری بادام وحشی گونه غالب را ...
كلات نادر
کلاتشهرستان کلات از شهرستانهای استان خراسان رضوی می‌باشد. مرکز این شهرستان شهر کلات است و شهرزو دیگر شهر آن است. در سال ۱۳۸۵، این شهرستان تعداد ۴۰٬۶۶۷ نفر جمعیت داشته است. این شهرستان درشمال شرقی ايران و خراسان قرار گرفته كه از شمال بوسيله تپه ماهورهای نسبتاً پست به طول ۱۸۰ كيلومتر با كشور تركمنستان همجوار است. و ازجنوب به كوه هزارمسجد و شهرستان مشهد، از شرق به شهرستان سرخس و از سمت غرب به شهرستان درگز محدود میشود. فاصله اين شهر با مشهد ۱۴۵ كيلومتر، با جاده‌ای كوهستانی است. اين شهرستان در منطقه نيمه معتدل كوهستانی قرار دارد و دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم و در مناطق پست هوايی معتدل در كوهپايه‌هاست. بلندترين نقطه آن ۳۰۵۹ متر از سطح دريا در ارتفاعات هزار مسجد و پست ترين نقطه آن ۴۵۰ متر در محل خروجی رودخانه چهچه در مرز تركمنستان است کلات نادری کلات نادری به رغم نامش که قلعه و قصر نادر معنی می دهد، چيزی بيش از قصر است، و حتی قرنها پيش از سلطنت نادرشاه که نام خود را از آن گرفته دارای اهميت بوده است. کلات نادری فلات وسيعی است و بخشی از دشت خاوران. کلات درست در مرز شمال خراسان امروزی قرار گرفته و محدوده شمالی آن در خاک ترکمنستان است. شهر مشهد در ۱۷۰ کيلومتری جنوب غرب آن واقع شده است. دور تا دور فلات توسط کوهها و صخره های پرشيب احاطه شده و کمتر جای نفوذ به داخل دارد، از اين رو به درستی دژ طبيعی نام گرفته است.از آنجايی که کلات در نزديکی جاده ابريشم بين شهرهای ماورا النهر(فرارود) و نواحی مرکزی فلات ايران قرار داشت از ديرباز دارای اهميت بود. اين فلات همچنين مسير عبور ارتشهای مهاجم بود. درقرن چهاردهم ميلادی( اواخر قرن هشتم قمری) قشون تيمورلنگ در آغاز گسترش سلطه خود به سمت غرب، اين فلات را محاصره و کلات را تسخير کردند. سلطان محمد خوارزمشاه در نظر داشت در اين فلات مقابل مغولها بايستد. اما در عوض به سمت غرب فراری شد. كلات نادري شامل: بخش زاوين سفلي , دهستان امير آباد ,دهستان جليل اباد, روستا هاي چنار, طاهر آباد, قلعه نو, بالان, حمام قلعه, جليل آباد, قله زو ,آقداش, ژرف, دربند, گرو, چرم, برده, قره تكان, چهچه, المتو, سر جنگل ,خواجه روشنايي ,نيشابورك ,بلغور و ..... خور(آب خور)مننطقه اي رويايي و زيبا كه جاده انحراف كوهپايه زيبا همرا كوههاي سر به فلك كشيده مسير جاده كلات نادري كه بين گوجگي و قهوه خانه بابا خان بسيار سرد و متنوع مي باشد.در مسیر مکان های زیبایی وجود دارد که نشستن و استراحت كردن در اين جاها خستگي را از تن شما بيرون مي آورد بلاخص حاشيه رودخانه اي كه در بين اين كوهها جاري مي باشد.ي آن بعد از گوجگي ...
واژه های ایرانی در زبان انگلیسی
1-Nav- ناو: واژه ایرانی به معنی کشتی است وازهمین ریشه ناوبان – ناوخدای (ناخدا) مشتق می شود. درانگلیسی Navigate (کشتی رانی) وNavigable (قابل کشتی رانی) Navigator (ملاح) Navy blue (آبی سیر) و Naval (وابسته به نیروی دریانی) ازهمین ریشه آمده اند. 2- Caravan – کاوران. 3- Arch- قوس: درانگلیسی به مفهوم قوس می باشد. درفارسی "ارک" اراک واریکه داریم که به مفاهیم مرکز قلب وحتا قوس به کار رفته اند . چه ارگ شهرغالبا توس مانند ساخته می شده است. واژه اراک ایرانشهر به معنی دل ایرانشهر ومرکز ایرانشهر بوده است. ازهمین ریشه کلمات Archreologg (قوس شناسی وسپس معماری ) وarcae لاتینی (قوس ) گرفته شده است. 4- King- پادشاه : این واژه انگلیسی وKonig آلمانی وواژه های مشابه درسوئدی دانمارکی نروژی فنلاندی وایسلندی ازریشه Kay پهلوی وKavi اوستایی است. درزبان پشتو خنتما (نجیب زاده وبزرگوار) ودرزبان ترکی خان به احتمال زیاد با این ریشه ها قرابت دارند. توجه کنید کی – کیان Kikg- Kigam KONIG- خان – خنتما – کان. 5- dikar- دینار: پول عربی که ریشه ایرانی اوستایی دارد. Draik نام پول زمان هخامنشیان که درکتاب مقدس تورات وانجیل یاد شده است. مدتی هم یونانیان مسکوک خود را به صورت دریک به کارمی برده اند. هردو ریشه ایرانی دارند ریشه Darik بعدا به صورت Dram ودراخما Drachma یونانی وانگلیسی درآمده است. 6- Plateau- فلات : اصل این کلمه هرچه باشد ازمشرق زمین گرفته شده است Jranian به فلات ایران گفته می شود. 7- Pepper: این واژه ازفلفل ایرانی گرفته شده است. این واژه به گونه Piper درلاتین Poivre درفرانسه peppe ایتالیایی ببر درترکی وپیری دریونانی است. بعضی معتقدند اصل کلمه آرامی است که بازهم زبان بخش بزرگی ازایران بوده ودردوران هخامنشی یکی اززبانهای رسمی ایران محسوب می شده است. 8- Spinach- اسفناج: این واژه ایرانی درزبان های دیگربه صورت گوناگون یافت می شود ازجمله درفنلاند Pikatia پیناتیا درانگلیسی وفرانسه Spinach ودرزبانهای دیگراروپای کم وبیش تغییراتی کاربرد دارد. جالب این است که بدانیم اسفناج خود معرب سپا ناج فارسی است ودرفرهنگ های کهن عربی چون "البلغد" ابو یعقوب کردی نیشابوری و "السامی فی السامی" میدانی نیشابوری به همین صورت آمده است. 9- Candy: کلمه قند واژه ای است پارسی همان طور که شکرواژه ای است ایرانی. پس ازساخته شدن شکردرایران که به اعتراف عمومی ریشه آن ایرانی وفارسی است کلمه قند به همین نام به وجود آمد کم وبیش ریشه های مشابهی مثل کندو را درزبان فارسی می یابیم. یکیا زواژههای انگلیسی که ریشه مشابهی با قند دارد عبارتست از: Candy (شیرینی ). زیرا شیرینی ولذت دراین واژه با کلمه قند سنجیده شده است. به گفته محمودی بختیاری کاندیدای وکالت درزمان قدم لباس سفید رنگ شکری می پوشیده ...
شناخت ناحیه کوهستانی ایران
2- رشته کوههای غرب و جنوب فلات ایران کوههای زاگرس، سراسر غرب، جنوب غرب و قسمتی از جنوب کشور، از آذربایجان تا شمال تنگه هرمز را می پوشاند. زاگرس حاصل برخورد صفحه عربستان با خرد قاره ایران است به سه ناحیه تقسیم می شود.- کمربند چین خورده زاگرس- زاگرس مرتفع - کمربند سنندج – سیرجان کوههای شمال دریای عمان 3- منطقه کوهستانی که از شمال توسط هامون جازموریان و از جنوب توسط دریای عمان محدود شده و به پهنه مکران معروف است. این پهنه از غرب و در شمال تنگه هرمز به زاگرس متصل شده و از شرق به کوههای پاکستان می پیوندد 4- کوهستانهای شرق فلات ایران این کوهها از شمال بیرجند تا ایرانشهر در جنوب بلوچستان کشیده شده اند و امتداد آنها شمالی جنوبی است و میان مناطق پست کویر لوت در ایران و هیرمند در افغانستان واقع شد 5- نواحی مرکزی فلات ایران کوههای نواحی مرکزی فلات ایران به دو دسته عمده تقسیم می شوند که عبارتند از: 1-ارتفاعات منفرد و پراکنده در سطح فلات ایران 2-رشته کوههایی که در امتدادقطر بزرگ کشور از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده و به کمربند ارومیه - دختر معروف است «جنگلهاي ناحيه كوهستاني» ذخيره گاه جنگلي ناحيه ي كوهستاني ايران: ذخيره‌گاه جنگلي يك عرصه جنگلي است كه به دلايل اكولوژيك و يا دخالت‌هاي انساني دچار نقصان بوده و با خطر انقراض روبرو مي‌باشد و با تجربه به اينكه چنين پديده‌اي نابودي تنوع بيولوژيك را در زيست كره به دنبال خواهد داشت مي‌طلبد به منظور جلوگيري از چنين روندي برنامه‌اي را در جهت حفاظت از بين مناطق و به منظور استمرار تجديد حيات مدنظر داشت.. جنگلهای کوهستانهای ناحیه رویشی ایران جنگلهايي كه مي تونيم بگوييم ايراني اند ، مخصوص سرزمين ايران و شايد نمادي فراموش شده بر اين سرزمينند . جاي تاسف دارد كه بايد گفت جنگلهاي حاضر آخرين نسل اين جنگلها هستند و بدليل عمق تخريب ، زادآوري و تجديد نسل در آنها بسيار كمرنگ و حتي در غالب نقاط متوقف شده است جنگلهاي كوهستانهاي ناحيه ايران - توراني همانطور كه از نامش پيداست بر ارتفاعات فلات ايران گسترش دارند . نه بصورت پيوسته بلكه بصورت لكه هاي بزرگ و كوچك از شمال غرب تا شمال شرق ، از شمالغرب تا ارتفاعات جنوبي ايران در امتداد دو رشته كوه البرز و زاگرس . عناصر درختي اصلي ارس (1) و بنه ( پسته وحشي ) (2) مي باشند ؛ همينطور درختچه هاي بادام كوهي (3) ، زرشك (4) ، ارجنك (5) شیر خشت (6) و ... در غالب اين جنگلها به چشم مي خورند جنگل هاي ارس(خراسان ،آذربايجان،زاگرس) از لحاظ جامعه شناسي گياهي اين جنگلها شامل دو جامعه ارس و بنه - بادام هستند اما در حال ...
ای وطن ای مادر تاریخ ساز ...
ای وطن ای مادر تاریخ ساز ای مرا بر خاک تو روی نیاز ای کویر تو بهشت جان من عشق جاویدان من ایران من ای ز تو هستی گرفته ریشه امنیست جز اندیشه ات اندیشه ام آرشی داری به تیر انداختندست بهرامی به شیر انداختن کاوه آهنگری ضحاک کشپتک دشمن افکنی ناپاک کش رخشی و رستم بر او پا در رکابتا نبیند دشمنت هرگز به خواب مرزداران دلیرت جان به کفسرفرازان سپاهت صف به صف خون به دل کردند دشت و نهر راباز گرداندند خرمشهر را ای وطن ای مادر ایران من مادر اجداد و فرزندان من خانه من بانه من توس من هر وجب از خاک تو ناموس من ای دریغ از تو که ویران بینمت بیشه را خالی ز شیران بینمت خاک تو گر نیست جان من مبادزنده در این بوم و بر یک تن مباد شاعر : علیرضا شجاعی پور
وضعيت تاريخي شهرستان گناباد
وضعيت تاريخي شهرستان گناباد جغرافياي تاريخي گناباد نشان مي دهد كه اين شهرستان در دوران پيش از اسلام گذرگاه داخل فلات ايران و قسمتهاي شرقي آن، محل برخورد و ميدان جنگ لشكر ايران و توران بوده است. همچنين مشخص است كه در كنار اين گذرگاه اصلي و جنگي يعني تنگل (تنگه) كلات، قلعه ي فرود وجود دارد در بسياري از منابع قديمي به وجود اين قلعه در منطقه گناباد اشاره شده و داستان مبارزه ي فرودين سياوش با توس نوذر را در آن ذكر كرده اند. قلعه فرود در حدود 6 كيلومتري جنوب شرقي روستاي كلات و در 12 كيلومتري مركز بخش كاخك و 30 كيلومتري جاده ي گناباد ـ فردوس بر فراز قله ي منفرد و مرتفعي قرار دارد، اين قله از جمله قلعه هاي باستاني ايران است كه جانپناه و سنگرهاي مناسب مبارزاتي بوده اند.بنا به گفته ي فردوسي اين قلعه به دستور جريره همسر سياوش ساخته شده است آنجا كه مي گويد: بفرمود تا دخمه ي شاهوار بكردند بر تيغ آن كوهسار آثار بجا مانده از قلعه فرود در حال حاضر عبارت است از سه قسمت: اول: آسيابهاي تك زو، اين آسيابها در اواخر قسمت جنوبي تك ، هر يك به فاصله 30 متر از ديگري قرار دارد و قسمتهاي اعظم آنها از بين رفته فقط تكه هايي از تنورهاي آن باقي مانده است. دوم: آسياب وسط، كه از نظر ضخامت ديواره و قطر تنوره نظير آسياب شمالي است. سوم: آسياب جنوبي، فعلاً فقط كف تنوره سنگي و آثار ساروج آن ظاهر است، در بالاي سه آسياب سنگي مسطحي در پناه ديوار قلعه وجود دارد كه احتمالاً منزل آسياب بانا بوده است.اين آثار دلالت بر كثرت جمعيت و آبادي آنرا در قديم دارد ولي در حال حاضر جمعيت قابل ملاحظه اي در اطراف آن نيست.از نكات قابل توجه در مورد قلعه فرود وجود 4 غار در غرب و شرق آن است كه در برخي از كتب آمده است و تاكنون كسي بداخل آن نرفته است. .1) مرحوم دكتر عباس زماني از باستان شناسان گنابادي در مورد آثار تاريخي موجود در زيبد گناباد مي نويسد: « يكي از راههاي ورود به قلب فلات ايران تنگه زيبد بوده كه از سي كيلومتري جنوب غربي گنابادمي گذشته است و يادآوري مي شود كه سه اثر تاريخي در اين منطقه وجود دارد ، زيبد در قديم ريبد نام داشته است.»استناد او به ابيات شاهنامه است آنجا كه مي نويسد : دو سالار هر دو ز كينه بدرد همي روي برگاشتند از نبرد يكـي سوي كوه كنابد برفت يكي سوي ريبد خراميد تفت و اشاره به جنگ دوازده رخ دارد كه شرح آنرا بسياري از مؤلفين در كتب تاريخي در ذيل كلمه ريبد نوشته اند (لغت نامه ي دهخدا در ص 249 نوشته ريبد نام كوه يا صحرايي بوده در خراسان تا گناباد «گناباد» سه فرسنگ فاصله داشته است و جنگ دوازده ...
تاجیکان، آریاییها و فلات ایران
تاجیکان، آریاییها و فلات ایران مشخصات کتاب /* /*]]>*/ تعداد صفحه: 338 نشر: سروش (1383) شابک: 964-376-201-7 وزن: 750 گرم بخشی از مقدمه کتاب: انتشار این کتاب در ایران از آن جهت سودمند است که مردم این کشور همزبان ما روشنتر خواهند دانست که برادر همخونش با نام تاجیک در میان اتش مبارزات علیه پان ترکیسم که شدیدترین دشمن این ملت آریا نژاد بوده است آب وتاب یافته است زبان فرهنگ رسم آیین و سنتهای باستانی خود را به عوض قربانیها و محرومیتها حفظ کرده است. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ تاجیکستان در مسیر تاریخ مشخصات کتاب /* /*]]>*/ تعداد صفحه: 532 نشر: بين‌المللي الهدي (23 ارديبهشت، 1385) شابک: 964-8121-54-0 قطع کتاب: رقعي وزن: 1100 گرم آقای شکورزاده نویسنده کتاب می گوید از روزگار سعدی به دوران ما کلمه "تاجیک" به معنی "فارس" و "فارسی زبان" در ادبیات فارسی به کار رفته است ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ همزبانی و بی زبانی مشخصات کتاب /محمدکاظم کاظمی / ناشر محمد ابراهيم شريعتی افغانستانی / طرح روی جلد وحيد عباسی / تيراژ ۳۰۰۰ / قيمت ۱۵۰۰ تومان نويسنده از پارسیان افغانستان مقيم ايران هستند. کاظمی در اين کتاب به بررسی مشکل زبان فارسی يا دری در افغانستان پرداخته و از سرگردانی های مردم افغانستان در برابر تاثيرات روزافزون زبان های بيگانه سخن گفته است. به یقین میتوان چاپ این کتاب را بهترین و نخستین گام در راه ایجاد روند جدی مباحثه فارسی زبانان افغانستان ایران و تاجکستان خواند. این کتاب یک شیون نامه برای همدل شدن فارسی زبانان است در نوشته های های کاظمی این فرزند فرهیخته فارسی زبان از افغانستان شنیده میشود که آنچه میراث فرهنگی آریانا ( ایران قدیم) است تنها از ایران امروز که پایتخت آن تهران است نیست این زبان فارسی نیز تنها مال ایران امروز نیست
جاده دزپارت؛پلكان ورود به تاريخ
گفته مي شود، اين جاده در زمان امام رضا(ع) به عنوان جاده علويان مشهور بوده و برخي از ياران امام هشتم (ع) كه از حجاز و بصره قصد رفتن به توس از طريق داشتند، از ترس گرفتار نشدن در چنگال ماموران حكومت عباسي اين جاده پلكاني پنهان شده در زاگرس را براي رفت و آمد انتخاب مي كردند و امامزادگان خفته در كوه هاي زاگرس بيانگر اين تاريخ است. جاده تاريخي دزپارت به صورت سنگ فرش با ديواره هاي صخره اي حفاظتي است و در دوره هاي مختلف تاريخي با نام هاي نردباني، پلكاني، دزپارت ، سلطاني، اتابكي، لينچ و بختياري از آن نام برده شده و ابن بطوطه آن را پنهان ترين جاده كوههاي پارس مي داند. اين جاده 250كيلومتري، راهي ميانبر براي اتصال فلات مركزي ايران ( اصفهان) و خوزستان با پايتخت باستاني ايران يعني پارس (فارس)، بوده و در دوراني نيز به عنوان جاده استراتژيك و نظامي براي كمك رساني از فلات ايران به خوزستان مورد استفاده قرار گرفته است. کاروانسرای قلعه مدرسه درامتداد جاده دزپارت در دوره اي از تاريخ، اين جاده به عنوان جاده بازرگاني يا جاده ابريشم كوچك ايران شناخته مي شد و در دوره قاجار شركت لينچ انگلستان از آن براي عبور و مرور و انتقال كالا از جنوب به مركز ايران استفاده مي كرد و در بسياري از دوران تاريخي از دزپارت به عنوان ايل راه و براي كوچ ايل و قبايل مختلف ايران زمين از جمله قوم بختياري و لر استفاده شده است. بخشي از جاده دزپارت در گردنه رخ در محور شهركرد به اصفهان، تنگه دركش و ركش،كتولا و بلوط بلند مشهود بوده و بلندترين نقطه اين جاده در ارتفاعات زردكوه بختياري و پست ترين نقطه آن در پايان گردنه رخ است. بر روي اين جاده باستاني پل هاي تاريخي شالو، دوپلان،خراجي، بهشت آبادو كتولا وجود داشته كه از اين تعداد پل شالو با احداث سد كارون سه به زير آب درياچه اين سد رفت. گمانه زني ها قدمت اين جاده در بخشي هايي مانند بخش جنوبي آن را هزاران سال نشان مي دهد ومحوطه باستاني چشمه رباط در مسير اين جاده باستاني قرار داشته كه اين محوطه از چند تپه كوچك و بقاياي ساختماني يك مجموعه كاروانسرايي و همچنين آثاري از دوره پيش از تاريخ تشكيل شده است. در منابع و متون دوره اسلامي از صدر اسلام تا قرون ميانه از اين محل به عنوان رباط و يكي از آخرين منازل جاده باستاني خوزستان به اصفهان موسوم به جاده دزپارت ياد شده و در اين محوطه مي توان تاريخ كاروانسراي قرون ميانه اسلامي و منازل جاده باستاني دزپارت دوران پيش از اسلام در ارتباط دشت خوزستان به فلات مركزي و ناحيه اصفهان را در ذهن تداعي كرد. به گزارش ايرنا، اين جاده تاريخي و باستاني با ويژگي پلكاني و نردباني خود براي ...
نگاهی به ارقام گندم نان ایرانی(بخش اول)
نگاهی به ارقام گندم نان ایرانی نخستین رقم گندم ایران در سال 1309 تحت عنوان رقم سرداری معرفی شد. روندمعرفی ارقام گندم با معرفی ارقامی چون شاه پسند، ریحانی، ایتالیایی (1321)، سفیدک(1325)، طبسی(1330)، تابان، امید، آذر(1335)، شعله(1336)،روشن(1337)، خلیج، جوانجانی، دستجردی(1339)، صبا، دهقان، عدل(1341)،کوهسار، کوهرنگ، کلار، شاهی(1346)، دیهیم، نوید، اینیا 66،پنجامو62(1347)، فیروز، جلگه، درخشان، رشید، بزوستایا(1348)، اروند،کرج1و2، مغان1، خزر1(1352)، مغان2 (1353)، بیات، کرج3(1355)،البرز(1357)، آزادی(1358)، سبلان(1360)، گلستان(1365)، قدس(1368)، فلات،نوید(1369)، مارون و هیرمند(1370) در دهه های بعد ادامه یافت. درسالهایاولیه معرفی ارقام گندم، توجه چندانی به کیفیت نانوایی نمی شد و عمدهتوجهات معطوف به کمیت(عملکرد) محصول بود. اما بتدریج و با مشخص شدن تاثیرات قابل توجه کیفیت نان مصرفی بر رشد جسمی افراد، کیفیت نانوایی نیزمنزلتی چون عملکرد دانه یافت. در میان این ارقام، رقم فلات به سبب عملکرد بالا، مورد توجه بسیار قرار گرفت و بخش عمده کشت گندم به این رقم اختصاص یافت، اما اپیدمی بیماری زنگ زرد در کشور به سال1374( به سبب شکسته شدن مقاومت این رقم بوسیله پاتوتیپهای جدید زنگ زرد)، سبب کنار گذاری تدریجی آن شد، اگرچه این رقم همانند سایر ارقام قدیمی همچنان در دورگ گیریهای بهنژادی بکار می رود. روند معرفی ارقام گندم در20 سال اخیر شدت یافته است و هر سال ارقامی جدید با خصوصیات کیفی و کمی قابل قبول معرفی می شوند. ارقام گندم نان: رسول(1371)، گاسپارد (1373)، اترک، تجن، الوند، الموت، مهدوی، داراب2، زرین، نیک نژاد و رقمVee/Nac (1374)، شیرودی، کویر، چمران(1376)، مرودشت(1378)، دز، پیشتاز، هامون، شیراز، شهریار، توس(1381)، بم، اکبری، سیستان، دریا، مغان3، آرتا و سپاهان(1385)، بهار(1386) از جمله این ارقام می باشند. در ادامه به خصوصیات مرفولوژیک، زراعی و کیفی برخی از این ارقام پرداخته می شود: 1- رقم تجن- منشا این رقم سمیت(مرکز بین المللی اصلاح گندم و ذرت) می باشد. این رقم با توجه به پتانسیل بالای عملکرد، زودرسی، مقاومت در برابر زنگ زرد، زنگ قهوه ای وفوزاریوم خوشه و تحمل نسبت به جوانه زنی روی خوشه برای کشت در مناطق جلگه ای خزر مناسب می باشد. خصوصیات زراعی- متوسط وزن هزاردانه و عملکرد این رقم به ترتیب 38 گرم و6300 کیلوگرم درهکتار می باشد(بیشترین عملکرد: 7300 کیلوگرم در هکتار می باشد). دانه سخت و به رنگ قهوه ای می باشد. ارتفاع ساقه 90 تا 95 سانتیمتر بوده و نسبت به خوابیدگی مقاوم و نسبت به ریزش دانه نیمه مقاوم است. مناسبترین زمان کاشت از اول تا آخر آذرماه در مناطق جلگه ای خزر و از 15 آبان تا 15 آذر در دشت مغان ...
7- نخستین زیستگاه بشری ایران زمین
طی سال های 54-1353 هجری شمسی یک هیات مشترک از دیرین شناسان ایرانی و فرانسوی در بررسی اطراف روستای "آبروان" در فاصله 40 کیلومتری شرق مشهد، موفق به کشف 60 عدد ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز که شامل تراشه و ساطور ابزار است گردیدند که قدمت این مجموعه بین هشتصد هزار تا یک میلیون سال برآورد گردیده و متعلق به دوران پارینه سنگی قدیم (Old Paleolithic) بوده و در حقیقت قدیمی ترین نشانه انسان ابزار ساز در ایران و آسیای جنوب غربی است. بعد از این منطقه قدیمی ترین آثار بدست آمده از دوره پارینه سنگی متعلق به دوران میانی بوده و حدود ۱۰۰ هزار سال قدمت دارد و در نواحی غربی و مرکزی مشاهده شده است. بدین ترتیب دشت باستانی توس و حوضه آبریز کشف رود کهن ترین و نخستین زیستگاه بشری در کل فلات ایران و بلکه جنوب غرب قاره کهن آسیاست.