فرضیه سازی

  • فرضیه سازی در علم تجربی

    در علوم تجربی ما فرضیه هایی برای توصیف پدیده ها می سازیم. در نحوه ی ساختن فرضیه ها سلایق انسانی ما -خواه ناخواه- نقش بازی خواهند کرد. یک فرضیه ی خوب علمی باید پیش بینی داشته باشد. فرض کنید یک دانشگر دیگر هم  فرضیه ای ساخته که توصیف گر پدیده هایی است که تا کنون مشاهده شده. اما فرضیه من و او پیش بینی متفاوتی دارند. باید برویم و آزمایشی ترتیب دهیم که نتایج فرضیه های هر دو ما را بیازماید. (در واقع این آزمایش ها پروژ ها یی چند صد نفره هستند.) بسته به آن که نتایج آزمایش چه باشند فرضیه ها رد یا اثبات می شوند. پروسه ی رد یک فرضیه پروسه ی طولانی است که متدلوژی دقیق علمی بر پایه ی محاسبات پیچیده ی ریاضی را می طلبد. در فیزیک  فرضیه معمولا چند پارامتر دارد که مشاهدات بر روی این پارامتر ها حد می گذارد بی آن که کاملا ردش کند. متاسفانه من اغلب دیده ام دانشجو ها در تمایز قایل شدن بین اندازه گیری و حد گذاشتن مشکل دارند.بگذریم! دست آخر این مشاهدات هستند که در مورد صحت فرضیه ها نظر می دهند. وقتی داده با دقت کافی و به اندازه ی کافی جمع شد دیگه سلایق شخصی و تعصبات دانشگر جایی برای عرض اندام ندارند. دانشگر علوم تجربی-هر چه قدر هم آدم پرمدعایی باشد- در برابر داده ها و فرمالیزم ریاضی که اعتبار فرضیه ها را می سنجد فروتن می شود. اگر این فروتنی را نشان ندهد دانشگر نیست. از جمع دانشگرها طرد می شود و مضحکه ی آنان می شود. نکته ی دیگر آن که فرضیه های علوم تجربی حتی پس از اثبات بعد از مدتی که  مشاهدات جدید رو نمودند با فرضیه ی متکامل تری جانشین می شوند. در واقع دغدغه ی یک دانشگر عصر جدید آن است که به دنبال مشاهداتی برود که با فرضیه های موجود اثبات شده نمی خوانند. ال-اچ-سی با آن دبدبه و کبکبه در واقع برای همین ساخته شده. نگاه ایدئولوژی  آلود به علم تجربی با ماهیت و عصاره ی علم تجربی ناسازکار است. حتی در یک مملکت ایدئولوژیک  مانند اتحادیه جماهیر شوروی که ایدئولوژی به طرز خفقان آوری بر زندگی شهروندان سایه افکنده بود ایدئولوژی در داخل موسسه ی لاندائو یکه تازی خود را به کنار می نهاد و در برابر متدلوژی علمی خاضع می شد. در دیدگاه ایدئولوژیک جواب از قبل آماده است از آنان که دستی بر علم دارند انتظار می رود بروند شاهد جمع کنند که حرفشان درست بوده تا بقیه ی دنیا را هم متقاعد کنند. در متدلوژی علمی پژوهشی جواب از قبل دانسته نیست. دانشگر انرژی های بالا وقتی آزمایش هایی مانند ال-اچ-سی داده های خود را منتشر می کنند,  با چشمان باز پدیده ها را می بیند وتحلیل می کند و هر لحظه خود را برای یک  چشمک غافلگیر کننده- از سوی  زیبا ی رازآلود که طبیعت می نامندش- آماده ...



  • مهارت فرضیه‌سازی

    مهارت فرضیه‌سازی

    فرضیه‌سازی مهارت بسیار مهمی است که به آموزش نیاز دارد و در سال‌های اولیه دورة دبستان، نمی‌توان انتظار داشت که تمام دانش‌آموزان بتوانند فرضیه‌سازی کنند. اما باید آن‌ها را تشویق کرد که فرضیه‌های خود را بیان کنند و توضیح دهند. پس اولین بخش در این مهارت، آموزش بیان کردن و توضیح فرضیه‌هاست. در مرحلة دوم، دانش‌آموز باید یادبگیرد فرضیة خود را آزمون کند. یعنی درستی یا نادرستی آن را بررسی کند. برای مثال، اگر در مورد زاویه‌های یک مثلث، فرضیه این بود که مجموع آن‌ها 180 است، می‌توانیم یک یا چند مثلث دلخواه دیگر رسم و درستی این فرضیه را بررسی و آزمون کنیم.      همان‌طور که در مهارت‌های محاسبات عددی و عملیات ذهنی و تخمین و تقریب عددی بیان شد، روش‌ها و راهبردهای محاسباتی و تخمین‌زدن باید توسط دانش‌آموز توضیح داده شوند. بنابراین روش‌های محاسباتی می‌توانند فرضیاتی باشند که دانش‌آموز می‌سازد و با مثال‌های دیگر می‌توان درستی فرضیه‌های او را بررسی کرد.      برای مثال، در تقسیم دو کسر فرضیه(روش محاسبه) یک دانش آموز چنین بوده است که صورت‌ها را برهم و مخرج‌ها را بر هم تقسیم کند. این فرضیه را می‌توانیم به صورت زیر بررسی کنیم:      با این مثال می‌توان گفت، فرضیة بیان شده احتمالاً درست است. با چند مثال دیگر می‌توانیم این روش محاسبه را دقیق بررسی کنیم.    یکی از اجزای مهم فرضیه‌سازی، تعمیمی یا توسعة فرضیات تعیین شده است. برای مثال، با تجربه چهارضلعی‌های متفاوت، می‌توان این فرضیه را تأیید کرد که مجموع زاویه‌های خارجی هر چهار ضلعی 360 است. این فرضیه را می‌توان دربارة هر n ضلعی تعمیم داد. برای این کار می‌توان پنج‌ضلعی، شش ضلعی و ... را تجربه کرد و یک فرضیه کلی‌تر ساخت: «مجموع زاویه‌های خارجی هر nضلعی 360 است.»     بحث در مورد تعمیم‌پذیری یک موضوع از گفت‌وگوهای جالب کلاس درس است که بینش دانش‌آموز را در مباحث ریاضی توسعه می‌دهد.     گاهی فرضیه‌های متفاوت با هم در ارتباط هستند. کشف ارتباط‌های درونی بین فرضیه‌ها از گام‌های مهم و در سطح بالای مهارت‌ فرضیه‌سازی است. بنابراین نمی‌توان از همة دانش‌آموزان انتظار داشت، رابطه‌ها را کشف کنند و تشخیص دهند.     در روش‌های محاسباتی می‌توان بین فرضیه‌های گوناگون ارتباط برقرار کرد. برای مثال در همان تقسیم کسر، می‌توان بین فرضیة «تقسیم کردن صورت‌ها برهم و مخرج‌ها برهم»، و فرضیة «ضرب کردن در معکوس کسر دوم» ارتباط برقرار کرد. در واقع هر دو فرضیه مفهوم تقسیم کسر با مخرج‌های مساوی برمی‌گردند.     همان‌طور که گفتیم، پس از بیان هر فرضیه، آن ...

  • فرضیه سازی

    بود. بنابراین در طرح فرضیه ها از تکلف پرهیز کنید. به این منظور تاجایی که امکان دارد بر دانش و توانایی خود در ارتباط با حوزه مورد مطالعه بیفزایید. هرچه این این حوزه وسعت و گستره بیشتری داشته باشد، امکان به دست دادن فرضیه های بهتر و دقیق تر بیشتر فراهم خواهد شد. فرضیه های مناسب نه تنها به پیگری دقیق و انجام تحقیق جهت می دهد بلکه در انتخاب منابع و ماخذ مرتبط با آن بسیار اثر بخش می باشد. به همین دلیل است کسانی که فرضیه سازی درستی ندارند در انتخاب مدل های مفهومی برای تحقیق دچار اشکال شده و همین موضوع شیوه تحلیل، ارائه نتایج و سایر بخش های بعدی را تحت تاثیر قرار می دهد. در تدوین تمام تحقیقات اعم از پایان نامه، مقاله و کتاب از طرح کلیات مربوط به روش تحقیق که در منابع مختلف به طور مناسب به آنها پرداخته شده است، خودداری نمایید. وقتی شما در بخش تدوین فرضیه ها فرضیه را تعریف می کنید، نشانگر آن است که واقعاْ از فرضیه چیزی نمی دانید و صرفا برای پرکردن صفحات مطالب نامناسبی را به کار تحقیق خود اضافه نموده اید. نباید سعی کرد که سوالات ابتدایی و پیش پا افتاده را به عنوان سوال تحقیق خود انتخاب نمایید. چرا که در این صورت شما مجبور هستید فرضیه هایی را برای آن مطرح نمایید که ابتدایی و پیش پا افتاده به نظر می رسد و همین امر باعث می شود که کل اعتبار تحقیق شما زیر سوال برود. وقتی شما می گویید آیا در این شهر مدرسه وجود دارد، فرضیه شما این خواهد بود که در این شهر مدرسه وجود دارد و یا طبق همان روند متداولی که اکثر دانشجویان انجام می دهند به نظر می رسد که در این شهر مدرسه وجود دارد. آیا این سوال و این فرضیه شرایط پژوهش را دارند؟ البته نباید تصور کرد که سادگی سوال همیشه به معنای آن است که تحقیق فاقد ارزش و اعتبار است. به عنوان مثال وقتی شما در ارتباط با تمرکز نیروهای متخصص در شهرها بزرگ ایران تحقیق می کنید و در پی پاسخ به این سوال هستید که آیا در طی سالهای اخیر میزان تمرکز نیروهای متخصص در ایران رو به افزایش بوده است. فرضیه متناظر با آن این فرضیه است که تمرکز نیروهای متخصص در شهرهای ایران رو به افزایش می باشد. وقتی شما فرضیه های منفی می سازید نشان می دهد که حوزه اطلاعاتی شما در مبحث مورد تحقیق چندان زیاد نیست. چرا که به دلیل کمی مطالعات در حوزه مورد نظر اولین و ابتدایی ترین سوالات و در نتیجه پاسخ ها را برگزیده اید.

  • فرضیه چسیت؟

    فرضیه چیست؟قبل از وارد شدن به مبحث فرضیه و فرضیه سازی لازم است مفاهیم و متغییر ها در روش تحقیق تعریف شوند.تعریف مفاهیم و متغیرهامفهوم و متغیر دو عنصر هستند که در اغلب تحقیقات حضوری تام و تمام دارند. در تحقیق به روش علمی یکی از حساسترین اقدامات تعریف صحیح و مناسب از این دو عنصر می باشد. اهمیت کار در این مرحله به صورتی است که لازم است با توجه به ویژگی های تحقیق به روش علمی دو گونه تعریف بدست می دهیم. تعریف شرحی و تعریف علمی و این دو تعریف را در مورد هر دو عنصر باید ارائه کرد.تفاوت بین مفهوم و متغیر در یک تحقیق شاید بسیار ظریف باشد. منظور از مفهوم آن عنصری از تحقیق است که محقق قصد اندازه گیری آن را ندارد لیکن باید برای سایرین به طور مشخص آنرا تعریف نماید تا دیگران منظور و مقصود محقق را از آن واژه یا مفهوم درک نمایند و متغیر آن عنصری است در تحقیق که محقق دقیقا قصد اندازه گیری آنرا دارد و ضروری است دیگران درک مشخصی از آن بر اساس تعریفی که محقق ارائه می کند داشته باشند. از همین جهت است که هم در تعریف مفاهیم و هم در تعریف متغیرها به دو گونه از تعریف روبرو هستیم. تعاریف شرحی عمدتا از لغت نامه ها ، دائره المعارف ها ، کتاب های مرجع و کتب درسی و... اقتباس می شود و تنها عنصر مورد نظر را تعریف نظری یا تئوری می نماید. به عبارت دیگر تعریف یک مفهوم بوسیله مفاهیم دیگر که معمولا از مطالعات و نظریه های موجود نشات می گیرد و با بیانی علمی ارائه می شود.بدیهی است در هنگام تعریف ذکر منبع مورد استفاده ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اما در تعاریف عملی که به طور مشخص بر عهده محقق قرار دارد محقق آنچه را که از این عنصر در این تحقیق خاص مد نظر دارد بیان می کند. به بیان دیگر محقق به مشخص ساختن و تعریف نمودن آن متغیر و تعین کردن عملیات و معیارهای تجربی که برای اندازه گیری و سنجش آن لازم است می پردازد. تعریف متغیر : متغیر مشخصه یک عنصر پدیده موجود زنده و یا هر چیزی است که قابلیت تغییر داشته و می تواند مقادیر مختلفی را بپذیرد. به عبارت دیگر متغییر صفتی است قابل اندازه گیری که از شخصی به شخص دیگر قابل تغییر است.آنچه اهمیت دارد آنکه باید دقت شود در هر تحقیق ما متغیرهای خاص خواهیم داشت و اینگونه نخواهد بود که همه آنچه در یک مطالعه بعنوان متغیر حضور دارند برای تحقیق نامطلوب است. از سوی دیگر نوع متغیر علیرغم مشابه بودن عنوان از یک مطالعه به مطالعه دیگر ممکن است متفاوت باشد. متغیر را براساس عوامل مختلف به گونه های متفاوتی تقسیم بندی می نماید: چنانچه اهداف تحقیق مد نظر قرار گیرند 2 گونه متغیر خواهیم داشت: متغیر مستقل: آن متغیری است که محقق تاثیر آن را بر ...

  • فرضیه سازی ..و الگوی مفهومی سمیرا غریب وند اصلاح شده

    1-بین تحصیلات والدین وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد.           متغییرمستقل :تحصیلات والدین           متغییروابسته :پیشرفت تحصیلی دانش آموزان           متغییرتعدیل کننده :میزان تحصیلات        متغییرکنترل :دانش والدین      متغییرمداخله    گر:تحصیلات       2-اشتغال مادران باتوجه به شغلشان می توانند درامر تحصیل به فرزندان خود کمک کنند.            متغییرمستقل :اشتغال والدین            متغییروابسته :تحصیل به فرزندان            متغییرتعدیل کننده :نوع شغل مادران      متغییرکنترل :سن مادران       متغییرمداخله گر:اشتغال مادران       3-به نظرمی رسد وضعیت اقتصادی خانواده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می تواند تاثیرگذارباشد.           متغییرمستقل :وضعیت اقتصادی خانواده        متغییروابسته :پیشرفت تحصیلی دانش آموزان            متغییرتعدیل کننده :اثرمادیات برپیشرفت یاافت تحصیلی       متغییرکنترل :سطح رفاه خانواده             متغییرمداخله گر:مسائل مادی خانواده      4-ممکن است بی سوادی والدین بتواند برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر منفی بگذارد. متغییرمستقل :بی سوادی والدین      متغییروابسته :پیشرفت تحصیلی والدین     متغییرتعدیل کننده :تحصیلات والدین        متغییرکنترل :سطح سواد وآگاهی        متغییرمداخله گر:بی سوادی       5-دانش آموزانی که والدین تحصیل کرده دارند دچار افت تحصیلی نمی شوند. متغییر مستقل :والدین تحصیل کرده        متغییروابسته :افت تحصیلی  متغییرتعدیل کننده :میزان تحصیلات       متغییر کنترل :آگاهی ودانش والدین   متغییرمداخله گر :تحصیلات

  • فرضیه سازی

    برای نوشتن فرضیات ابتدا باید سوالات تحقیق خود را بنویسید و بر آن اساس فرضیه ها را طرح نمایید. به عنوان مثال سوال شما این خواهد بود که آیا در شهر ........به مسئله تولید ترافیک کاربری های مختلف توجه شده است؟ آیا بی توجهی به حجم تولید ترافیک

  • فرضیه سازی .. زهرا شعبان زاده

    فرضیه : متغیر اصلی : افسردگی متغیر های وابسته : 1. عدم شناخت فردی ، 2. مصرف مواد مخدر 3. نبود امنیت مالی و اجنماعی 4. نبود امنیت در خانواده 5. مرگ  عزیزان 6. فقدان اعتقادات معنوی 7. از دست دادن امید زندگی 8. کمبود اماکن ورزشی 9. عدم درک والدین ...   1. عدم شناخت فرد از خود و خواسته هایش                  بی هدف شدن                  افسردگی                                                                       کاهش انگیزه به زندگی 2. نبود امنیت خانوادگی                 نداشتن حمایت خانواده                افسردگی                                                    فرار از خانه و خانواده                                                                                                         از دست دادن سلامت جسمی   3. نداشتن امنیت مالی و اجتماعی                 فشار های عصبی                 افسردگی                                                                      تغذیه نامناسب 4. مرگ عزیزان                از دست دادن امید به زندگی               افسردگی 5. مصرف بیش از حد مواد مخدر و قرص های روان گردان             اختلالات روحی              افسردگی                                                                        ترد شدن از خانواده ، دوستان و جامعه