عكس ارم دانشگاه علمي كاربردي بم

حريق و كنترل آن – طبقه بندي حريق

حريق و كنترل آن – طبقه بندي حريق مثلث آتش: خواص آتش 99% به نفع اقتصاد و صنعت می‌باشد، لذا جبران 1% خسارتهای احتمالی آتش سوزیها كه بوجود می‌آید غیرقابل جبران بوده و بدین منظور؛ یعنی برای جلوگیری از 1% خسارت آتش سوزیهای غیر ارادی، دستگاههایی بنام «آتش نشانی» در شهرها دائر شده كه زندگی و جان و مال مردم را از خطر سوختن حفظ و حراست نماید. سازمان آتش نشانی تاكنون تعداد زیادی از افراد كارخانه‌ها، سینماها، ادارات و انبارها را آموزش داده تا قبل از رسیدن مأموران آتش نشانی اقدامات اوّلیه انجام و از توسعه آتش سوزی جلوگیری نمایند. امروزه در تمام دنیای متمدن برای تبادل اعمال و افكار در خصوص آتش نشانی رابطه كامل موجود است و آرم مخصوص آتش نشانی كه عبارت از یك مثلث می‌باشد برای كلیه آتش نشانیها شناخته شده و تقریباً بصورت آرم بین المللی در آمده است. با توجه به مثلث فوق، نتیجه می‌گیریم كه آتش تركیبی است از: الف) یك جسم یا ماده قابل اشتعال ب) حرارت ج) هوا (اكسیژن) (اخيرا واكنشهاي زنجيره اي هم وارد اين مثلث شده و آن را به هرم آتش تبديل كرده است.) ما می‌توانیم این سه عامل اصلی را در كنار همدیگر طبق شكل قرار دهیم و بنام مثلث آتش بشناسیم، هرگاه یكی از سه عامل را، كه تشكیل دهنده مثلث آتش و ضروری برای انجام عمل احتراق است، از میان برداریم، مثلث آتش ناقص شده و فرو می‌ریزد و عمل احتراق متوقف می‌گردد. این عمل را می‌توانیم با برداشتن یا كم كردن مواد قابل سوخت؛ یعنی جلوگیری از تغذیه حریق و یا جلوگیری از رسیدن اكسیژن به آتش سوزی، با استفاده از مواد شیمیایی، گازهای خنثی و یا تقلیل درجه حرارت با استفاده از آب انجام دهیم، در هر سه صورت آتش سوزی كنترل و متوقف خواهد شد. مواد قابل اشتعال را می‌توان به حالت جامد، مایع و یا بخار (گاز) در طبیعت یافت و معمولا سوختن هر ماده قابل اشتعال، به استثنای كربن، با شعله همراه است و شعله نیز در اثر سوختن یك گاز یا بخار گازِ قابلِ اشتعال بوجود می‌آید. از این رو كلیه مواد قابل اشتعال بحالت جامد یا مایع، می‌بایست با دریافت حرارت، به گاز قابل اشتعال تبدیل شوند تا احتراق بوجود آید و آتش سوزی ادامه پیدا كند، البته بعضی از مایعات قابل اشتعال؛ مانند بنزین، بدون دریافت حرارت و در شرایط محیط، از خود گازهای قابل اشتعال متصاعد می‌نماید. «آتش» آتش نتیجه یك عمل شیمیایی است كه از تركیب اكسیژن، حرارت و یك ماده قابل اشتعال بدست می‌آید؛ بدین سان كه اكسیژن با كربن اجسام تركیب شده و تولید انیدرئید كربنیك می‌كند. گاهی هم تولید اكسید كربن نموده و در اثر این فعل و انفعال، شعله و حرارت تولید می‌نماید. تجربه ...