ضرورت تغییر در نظام ارزشیابی سنتی

  • بررسی عملکرد ارزشیابی توصیفی در پیشرفت تحصیلی مقاطع ابتدایی

    5. حاکمیت امتحانهای پایانی و توجه اندک به تلاش و پیشرفت همه جانبه دانش آموزان  در طول سال. 6..شرایط جدید و نیازهای نوین   همه و همه ضرورت تغییر نظام ارزشیابی سنتی( 20-  0 )  را می رساند  امید اینکه  با مداومت در کار  و اخذ نظرات کارشناسان آموزشی و رفع معایب احتمالی به فلسفه اصلی آموزش و پرورش که همانا تعلیم و تعلیم به معنی واقعی کلمه است  رسید .     چکیده تحقیق :  مراحل اجرا:  این طرح مربوط به آموزش و پرورش  بوده  و در مدارس ابتدایی  بسته به موقعیت جغرافیایی آن تا    پایه ها ی مختلف  به صورت پلکانی در حال  اجراست . اهداف طرح : ·  طرح  مربوطه در تمام مدارس مقاطع ابتدایی شهرستان البرز مطابق دستورالعمل اعلامی آموزش و پرورش در حال اجراست ·  فراهم نمودن زمینه مناسب و لازم برا ی اجرای روشهای سنجش و ارزشیابی فرایندی به جای آزمونها و و امتحانات  مقطعی آخر دوره ·         تغییر در مبنای تصمیم گیری برای ارتقاء و تکرار پایه ·    بالابردن توانایی ابراز وجود بیشتر دانش آموزان با استفاده از شیوه های مشارکتی برای یادگیری . ·   تاکید بر اهداف آموزش وپرورش از طریق توجه به فرایند یادگیری به جای تاکید برمحتو ·   به خدمت گرفتن ارزشیابی در ارتقاء بهبود و اصلاح فرایند های یادگیری – یاددهی ·        مشارکت دادن دانش آموزان در فرایند ارزشیابی ·        و......        نتایج بدست آمده :  هرچند اجرای این طرح علیرغم برخی مشکلات و کاستیهای موجود را  می توان  به فال نیک گرفت  ولی  به نظر اینجانب از آنجائیکه خود معلمان و مجریان طرح از درجه آگاهی و دانش  لازم برخوردار نیستند  و از طرف دیگر  ایده و نظرات آزمونی آنان می تواند با حب و بغض همراه باشد  هرچه سطوح  اجرای طرح ، که بالاتر می رود مشکلات حادتر و نقض غرض یادگیری را به دنبال خواهد داشت. لیکن  ناگفته نماند به نظر می رسد  درصورت  مرتفع شدن برخی مشکلات  احتمالی  نتایج قابل قبولی به شرح ذیل  را دارا باشد. 1)ایجاد  رقابت  سالم و انگیزش سالم 2) ایجاد  نگرش  مطلوب  نسبت به درس  مدرسه و معلم 3) توجه به اهداف واقعی  آموزش و پرورش 4)توجه به حیطه های مختلف یادگیری 5) رشد خلاقیت و افزایش روحیه  پرسشگری 6) کاهش پدیده ی تقلب و رقابت های تخریب کننده فصل اول مقدمه :   نقش آموزش و پرورش  با پیشرفت روز افزون  علوم و تکنوژی دگرگون  شده است  به طوریکه امروزه وظیفه اصلی نظام آموزشی کشف و پرورش استعدادها و تواناییهای دانش آموزان برای شرکت در فعالیتهای سازنده اجتماعی است بر این اساس ارزشیابی نیز یکی از ارکان مهم آموزش و پرورش و بخش جدایی ناپذیر آن خواهد بود . چرا که  ارزشیابی  تنها به امتحان ...



  • (ارزشیابی توصیفی 2)

      (ارزشیابی توصیفی 2) مقدّمه: در قرن حاضر کیفیت آموزشی تحت تأثیر شرایطی جهانی با چالش های نظام آموزشی روبرو شد که ضرورت داشت  تصمیم گیرندگان نظام آموزشی درباره ی دو سؤال چاره اندیشی نمایند. 1-  چگونه دانش آموزان بهتر یاد می گیرند؟ 2-  چگونه معلمان می توانند بهتر آموزش دهند؟ پژوهش ها نشان داد که نظام ارزشیابی تحصیلی رشته پیوند دو مؤلّفه یادگیری و یاددهی و یکی از عوامل مؤثّر در بهبود کیفیت این دو مؤلّفه است. نارضایتی از نظام ارزشیابی موجود نگاه تصمیم گیرندگان را متوجّه ارزشیابی تحصیلی و ایجاد اصلاحات در آن کرد. در شرایط کنونی در جهان انجمن های متفاوتی درصدد اصلاح این نظام برآمده و توجّه خاصّی به ارزشیابی رشد دهنده و پویا نموده اند.این ارزشیابی باید شیوه های کاربردی در سنجش دانش آموزان را فراهم سازد. زیرا از کاربردهای مهم اساسی ارزشیابی بازخورد معلم به دانش آموزان و والدین در سطوح مختلف بوده که کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. در نظام ارزشیابی سنّتی فقط امتحان مداری مورد نظر بوده که تعیین سرنوشت دانش آموزان را در پی داشته است. با علم به این که ارزشیابی از عملکرد دانش آموز فقط با یک ابزار ناقص به نظر می رسید.بنابراین لازم شد از ابزارهای متعددی مانند : ارزشیابی عملکرد،استفاده از پوشه کار،مشاهده ی آگاهانه،توجّه به تکالیف درسی،توجّه به مهارت های عمومی(ابعاد جسمانی،عاطفی، اجتماعی)که تکمیل کننده ی آزمون مداد کاغذی است استفاده گردد. این امر یعنی تحوّل در ارزشیابی ، که با توجّه به حیطه های مهارتی ونگرشی و ارائه ی ابزار های جدید معلّم را قدم به قدم به سمت آموزش صحیح وارزشیابی پویا سوق می دهد و مسافر کوچک یادگیری با خیال راحت در این مسیر گام برمی دارد. معرّفی طرح: طرح ارزشیابی توصیفی در سال تحصیلی 82-81 به صورت آزمایشی در 25 کلاس در 5 استان( سیستان وبلوچستان،اصفهان، زنجان،تهران،آذربایجان شرقی)اجرا شد.بعد از نقد وبررسی تجربه ی پیش آزمایشی و اصلاح واعمال تغییرات لازم،طرح برای اجرای آزمایشی در سال تحصیلی 83-82 آماده شد. در تاریخ 12/6/82 کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش دستورالعمل ارزشیابی توصیفی دانش آموزان را تصویب نمود و بعد از مصوبات647 و 649 شورای عالی آموزش وپرورش بر تهیّه طرحی بریا تغییر نظام ارزشیابی پایه های اول تا سوم ابتدایی طرحی تحت عنوان ارزشیابی توصیفی تهیه وبه اجرا گذاشته شد.       تعریف طرح: ارزشیابی توصیفی،الگوی جدیدی است که تلاش می کند،زمینه ای را فراهم نماید تا دانش آموزان در کلاس، درس را یاد بگیرد.بنابراین به جای توجّه افراطی به آزمون های پایانی ونمره ،روند یاددهی ویادگیری را ئر طول سال تحصیلی ...

  • مقاله ای در خصوص نقش ارزشیابی توصیفی در ارزیابی یادگیری دانش آموزان

    چکیدهدر این مجموعه سعی شده که نگاهی کوتاه و گذرا درارزشیابی کیفی یا توصیفی داشته باشیم و تلاش کرده ایم تا بتوانیم همکارانی را که با این ارزشیابی آشنایی ندارند و یا ابزار و روشها را نمی دانند تا حدّی یاری دهیم. در این مباحث ابتدا در خصوص ارزشیابی و اهداف آن و اعتبار و اهمیّت ارزشیابی سخن به میان آمده دسته بندی ارزشیابی ها را داریم و با توجه به اهمیت ارزشیابی تکوینی و ارتباط داشتن این ارزشیابی با ارزشیابی توصیفی سعی شده تا اهداف و اهمیّت ارتباط آن بیان شود.بعد از این موارد به بررسی ارزشیابی کمّی و کیفی و تفاوت آنها و ارزشیابی توصیفی و کاربرد وابزارهای آن صحبت شده و راهکارهای مناسب جهت چگونگی استفاده از ابزارها و نتایج حاصل از ارزشیابی توصیفی ارائه شده است.  کلمات کلیدی : ارزشیابی:هر کاری که قضاوتی به همراه داشته باشد ارزشیابی است که بعضی از مواقع   سنجش و ارزشیابی معادل به کار می روند، اما به واقع هم معنا نیستند. سنجش، اندازه گیری عملکرداست و مشتمل بر قضاوت نیست و این نقش بر عهده ی ارزشیابی است.ارزشیابی تحصیلی: فعالیتی است که معلم، در جریان تدریس خود انجام می دهد. این فعالیت، شامل جمع آوری اطلاعات و داوری درباره وضعیت یادگیری و پیشرفت دانش آموز استارزشیابی توصیفی : الگوی جدیدی است که تلاش می کند زمینه ای را فراهم سازد تا دانش آموزان در کلاس درس با شادابی و نشاط بهتر و بیشتر و عمیق تر مطالب درسی را یاد بگیرند.مقدمه طرح ارزشیابی توصیفی مشهور به ارزشیابی کیفی یا طرح حذف نمره ،تجربه نو آورانه ی برخاسته از عمل در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران است.این طرح به صورت پیش آزمایشی در سال تحصیلی 82-81 اجرا و ارزشیابی شد. گزارش ارزشیابی طرح توسط نویسنده این مقاله که مجری این ارزشیابی بوده بلافاصله منتشر گردید(محمد حسن مقنی زاده،1381). اجرای آزمایشی این طرح درچهار سال تحصیلی بعد ادامه داشته است.هدف ارزشیابی خدمت به آموزش است، نه در کمین نشستن برای غافلگیر کردن دانش آموز و محک زدن او با معیار آنچه «نمی داند» فرهنگ موفقیّت رامی توان با کاربرد روش صحیح در آموزش و ارزشیابی بر فضای کلاس غالب کرداطّلاعات حاصل از سنجش و ارزشیابی مستمر هر دانش آموز باید به این پرسش معلم  پاسخ دهد که این دانش آموز درکجا قرار دارد و من برای پیشرفت او چه میتوانم بکنم؟ نه اینکه معلم نتیجه گیری کند که مثلاً این دانش آموز زیرحد متوسط یا کند ذهن یا تیزهوش است. ضرورت واهمیت مسألهامروزه نیازمند سیستم هایی از سنجش و ارزیابی هستیم که به هر دانش آموزبه دیده ی حرمت نگاه کند. موهبت های طبیعی و انسانی ...

  • نظام ارزشیابی در مدارس ایران

    « عامل ديگر حضور يافته هاي جديد علمي در حوزه ي روان شناسي و علوم تربيتي است كه رويكردهاي جديدي را در يادگيري مطرح كرده است. رويكردهايي كه در آن، دانش آموز، محور و كانون يادگيري و توليدكننده ي ساخت شناختي در نظر گرفته شده است. در گذشته با حاكميت ديدگاه هاي رفتاري، در فرآيند يادگيري، عوامل خارج از دانش آموز، بسيار مهم‌تر تلقي مي شدند و يادگيرنده كمتر نقش فعال و تأثيرگذار دراين فرآيند را دارا بود؛ به همين دليل آموزش به گام هاي كوچك و ساده تقسيم مي گرديد؛ زيرا باور بر اين بود كه با ادغام اين گام هاي كوچك، يادگيري هاي پيچيده اتفاق خواهد افتاد » (سيف، 1387 : 210). اما ظهور و توسعه ي ديدگاه هاي شناختي و شاخه هاي جديد در آن، همانند سازنده گرايي، يادگيري هاي پيچيده تري همانند تفكر، استدلال، استنباط و ... اهميت يافت و بر نقش فعال دانش آموز در فرآيند يادگيري و جايگاه ممتاز آن تأكيد و توجه شد. بنابراين روش هاي ارزشيابي نيز بر اساس يادگيري به شيوه هاي جديد، چون آزمون هاي عملكردي، پوشه‌ي كار و ... كه بتواند با ايجاد موقعيت هاي واقعي تر، ارزشيابي نمايند، تغيير مي يابد كه گام نخست آن، اجراي ارزشيابي توصيفي در دوره ي ابتدايي است. شرايط جديد و نيازهاي نوين نيز، از ديگر عوامل مؤثر در تغيير است. به عبارتي تحول همه جانبه در زندگي، متناسب با دست آوردهاي جهاني در عرصه ي IT و مناسبات اجتماعي، مهارت هاي خاص، تجارب مفيد حاصل شده از مطالعه ي روش هاي اجرايي سنجش و ارزشيابي توسط آموزگاران گرامي در سراسر كشور، و موفقيت هاي نظام هاي ارزشيابي در ساير ملل، زمينه اي را فراهم داشته تا افراد و جامعه از نظام هاي آموزشي، انتظارات تازه اي، متفاوت با گذشته را داشته باشند. بر همين اساس در شرايط فعلي ايجاب مي نمايد، در ارزشيابي تحصيلي نيز، شيوه ها و ابزارهايي به كار گرفته شود تا نظام هاي آموزشي بتوانند به اين انتظارات تازه پاسخ گو باشند. نگاهی به ارزشيابي توصيفي ارزشيابي توصيفي در آموزش و پرورش ايران ، رويدادي خجسته و نوآورانه در حوزه ي تعليم و تربيت است كه مي خواهد تحولات بنيادين و گسترده اي را در حوزه هاي متعدد جامعه ايجاد نمايد. اين نوع ارزشيابي، با ارائه ي الگويي كيفي، تلاش مي كند، برخلاف الگوهاي رايج ارزشيابي، به جاي نگاه كمي نگري، از طريق توجه به معيارهاي برنامه ي درسي و آموزشي، به عمق و كيفيت يادگيري دانش آموزان توجه كند و سپس تبيين و توصيفي از وضعيت آن ها ارائه نمايد. « منظور از روش هاي توصيفي در ارزشيابي، توجه به رويكردي است كه در آن معلم تغييرات و تحولات ايجاد شده در دانش آموز را با فنون متفاوت بررسي كرده و به صورت مشروح بر اساس ...

  • نگاهی به فرایند ارزشیابی

    در فرآیند یاددهی ـ‌ یادگیری، نقش معلم از انتقال‌دهنده به تسهیل‌کننده یادگیری تغییر یافته و فراگیر جستجوگر، خودرهبر، محقق، خلاق و تصمیم‌گیرنده است. در کلاس‌های درس فعالیت‌های فردی جای خود را به فعالیت‌های تیمی و گروهی داده و باتوجه به پیشرفت‌های گوناگون، جامعه از دانش‌آموزان انتظار دارد که در پی کسب مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و دارای شخصیت عالی باشند. امروزه در تعلیم و تربیت، اندوختن معلومات و گسترش پاسخ‌های معین، مدنظر نیست، بلکه مهارت‌های حل مسائل و تفکر نقاد، که به نوعی مهارت‌های اجتماعی و زندگی را تبلیغ می‌کنند، موردتوجه است. در شرایط کنونی ارائه و یاددهی صرف قوانین، نظریه‌های خشک، فرمول‌های بی‌جان و محفوظات علمی را باید به بوته فراموشی سپرد. در حین آموزش باید ارزشیابی کرد و ارزشیابی سئوال محور را باید بر ارزشیابی پاسخ محور، ترجیح داد، زیرا شوق به دانستن و کشف مجهولات را در فراگیران افزایش می‌دهد. ارزشیابی باید به حیطه نگرش و عواطف دانش‌آموزان نیز توجه داشته باشد و شیوه‌های کاربردی در سنجش و ارزیابی آنها را در این ابعاد نیز، بخوبی فراهم کند. یکی دیگر از کاربردهای مهم ارزشیابی، گرفتن بازخورد میان معلم، دانش‌آموز و والدین است که همه این موارد را می‌توان در ارزشیابی توصیفی جستجو کرد. در این گزارش ابتدا به تعریف ارزشیابی توصیفی می‌پردازیم، سپس ضرورت اجرای آن توضیح داده خواهد شد. ‌آنگاه اهداف، ویژگی‌ها و ابزارهای ارزشیابی توصیفی موردبحث قرار می‌گیرد و در پایان هم نتیجه‌گیری لازم ارائه خواهد شد. در کلاس‌های درس فعالیت‌های فردی جای خود را به فعالیت‌های تیمی و گروهی داده و باتوجه به پیشرفت‌های گوناگون، جامعه از دانش‌آموزان انتظار دارد که در پی کسب مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و دارای شخصیت عالی باشند. امروزه در تعلیم و تربیت، اندوختن معلومات و گسترش پاسخ‌های معین، مدنظر نیست، بلکه مهارت‌های حل مسائل و تفکر نقاد، که به نوعی مهارت‌های اجتماعی و زندگی را تبلیغ می‌کنند، موردتوجه است. در شرایط کنونی ارائه و یاددهی صرف قوانین، نظریه‌های خشک، فرمول‌های بی‌جان و محفوظات علمی را باید به بوته فراموشی سپرد. در حین آموزش باید ارزشیابی کرد و ارزشیابی سئوال محور را باید بر ارزشیابی پاسخ محور، ترجیح داد، زیرا شوق به دانستن و کشف مجهولات را در فراگیران افزایش می‌دهد. ارزشیابی باید به حیطه نگرش و عواطف دانش‌آموزان نیز توجه داشته باشد و شیوه‌های کاربردی در سنجش و ارزیابی آنها را در این ابعاد نیز، بخوبی فراهم کند. یکی دیگر از کاربردهای مهم ارزشیابی، گرفتن بازخورد میان ...

  • نقش ارزشیابی توصیفی در ارزیابی یادگیری دانش آموزان

    چکیده در این مجموعه سعی شده که نگاهی کوتاه و گذرا درارزشیابی کیفی یا توصیفی داشته باشیم و تلاش کرده ایم تا بتوانیم همکارانی را که با این ارزشیابی آشنایی ندارند و یا ابزار و روشها را نمی دانند تا حدّی یاری دهیم. در این مباحث ابتدا در خصوص ارزشیابی و اهداف آن و اعتبار و اهمیّت ارزشیابی سخن به میان آمده دسته بندی ارزشیابی ها را داریم و با توجه به اهمیت ارزشیابی تکوینی و ارتباط داشتن این ارزشیابی با ارزشیابی توصیفی سعی شده تا اهداف و اهمیّت ارتباط آن بیان شود.بعد از این موارد به بررسی ارزشیابی کمّی و کیفی و تفاوت آنها و ارزشیابی توصیفی و کاربرد وابزارهای آن صحبت شده و راهکارهای مناسب جهت چگونگی استفاده از ابزارها و نتایج حاصل از ارزشیابی توصیفی ارائه شده است.   کلمات کلیدی : ارزشیابی:هر کاری که قضاوتی به همراه داشته باشد ارزشیابی است که بعضی از مواقع   سنجش و ارزشیابی معادل به کار می روند، اما به واقع هم معنا نیستند. سنجش، اندازه گیری عملکرداست و مشتمل بر قضاوت نیست و این نقش بر عهده ی ارزشیابی است. ارزشیابی تحصیلی: فعالیتی است که معلم، در جریان تدریس خود انجام می دهد. این فعالیت، شامل جمع آوری اطلاعات و داوری درباره وضعیت یادگیری و پیشرفت دانش آموز است ارزشیابی توصیفی : الگوی جدیدی است که تلاش می کند زمینه ای را فراهم سازد تا دانش آموزان در کلاس درس با شادابی و نشاط بهتر و بیشتر و عمیق تر مطالب درسی را یاد بگیرند. مقدمه طرح ارزشیابی توصیفی مشهور به ارزشیابی کیفی یا طرح حذف نمره ،تجربه نو آورانه ی برخاسته از عمل در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران است.این طرح به صورت پیش آزمایشی در سال تحصیلی 82-81 اجرا و ارزشیابی شد. گزارش ارزشیابی طرح توسط نویسنده این مقاله که مجری این ارزشیابی بوده بلافاصله منتشر گردید(محمد حسن مقنی زاده،1381). اجرای آزمایشی این طرح درچهار سال تحصیلی بعد ادامه داشته است.هدف ارزشیابی خدمت به آموزش است، نه در کمین نشستن برای غافلگیر کردن دانش آموز و محک زدن او با معیار آنچه «نمی داند» فرهنگ موفقیّت رامی توان با کاربرد روش صحیح در آموزش و ارزشیابی بر فضای کلاس غالب کرداطّلاعات حاصل از سنجش و ارزشیابی مستمر هر دانش آموز باید به این پرسش معلم  پاسخ دهد که این دانش آموز درکجا قرار دارد و من برای پیشرفت او چه میتوانم بکنم؟ نه اینکه معلم نتیجه گیری کند که مثلاً این دانش آموز زیرحد متوسط یا کند ذهن یا تیزهوش است. ضرورت واهمیت مسأله امروزه نیازمند سیستم هایی از سنجش و ارزیابی هستیم که به هر دانش آموزبه دیده ی حرمت نگاه کند. موهبت های طبیعی و ...

  • انواع روش های سنجش و ارزشیابی دانش آموزان

    به نام خدا تعریف ارزشیابی ارزشیابی به یک فرایند نظامدار(سیستماتیک) برای جمع آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته می شود، به این منظور که تعیین شود آیا هدفهای مورد نظرتحقق یافته اند یا در حال تحقق یافتن هستند وبه چه میزان. همانطور که از تعریف ارزشیابی پیداست ارزشیابی یک فرایند است فرایندی که از طریق آن میزان تحقق اهداف ارزیابی می شوند. از این تعریف در می یابیم که ارزشیابی نمی تواند به عنوان هدف مطرح شود وفرایند آموزش را تحت تأثیر قرار دهد. ارزشیابی با واژه هایی چون آزمودن، سنجش، اندازه گیری تفاوت دارد. اندازه گیری شامل سنجش و آزمودن است وخود اندازه گیری جزئی از ارزشیابی به شمار می رود. سنجش هم مستقل از آزمودن است وهم می تواند علاوه برآزمودن شامل فعالیتهای دیگری نیز باشد بنابراین از چهار مفهوم گفته شده ارزشیابی کلی تر ازهمه است، بعد اندازه گیری، نهایتاً سنجش وآزمون قراردارند. «ورتن و سندرز» دو تن از صاحب نظران درحوزه ارزشیابی آموزشی گفته اند، «در آموزش وپرورش، ارزشیابی به یک فعالیت رسمی گفته می شود که برای تعیین کیفیت، اثربخشی، یا ارزش یک برنامه، فرآورده، پروژه، فرایند، هدف، یا برنامه درسی به اجرا درمی آ ید. عمدتاً ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی، ارزشیابی از میزان یادگیری دانش آموزان است با این حال در یک برنامه ی کامل ارزشیابی دانش آموزی، متغیر های دیگری چون استعداد، هوش، شخصیت، نگرش، علاقه و جز این ها در نظرگرفته می شوند. برای این منظور داده های زیادی جمع آوری می گردند و وسایل مختلف اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرند ازجمله وسایل اندازه گیری مورد استفاده می توان مواردی مثل آزمونهای معلم ساخته ومیزان شده، پروژه های کار عملی، گزارشهای شفاهی ومشاهدات رسمی وغیررسمی و غیره را نام  برد. ارزشیابی تحصیلی از نوع ارزشیابی وابسته به ملاک است. در این نوع ارزشیابی نوعی ملاک مطلق که همان هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده هستند مورد استفاده قرار می گیرند در این نوع ارزشیابی از آزمون شوندگان انتظار می رود که به هدفهای آموزشی معینی دست یابند یا به سطح به خصوصی از عملکرد برسند. در استفاده از ملاک مطلق ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، میزان یادگیری یا پیشرفت تحصیلی یادگیرنده با توجه به آن چه آموزش داده شده ارزشیابی می شود. به عبارتی کسب موفقیت در آزمونهایی که مبتنی بر ملاک مطلق هستند، مستلزم یادگیری هدفهای آموزشی در سطحی است که معلم تعیین می کند. هدف ارزشیابی بسیاری از معلمان تصور می کنند که ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی تنها به منظور ارتقای شاگرد صورت می گیرد، در حالی که هدف ارزشیابی به مراتب گسترده تر و مهم تر از چنین ...