صنایع دستی مصر

  • تاریخچه صنعت دستی سفالگری

    اين طور به نظر ميرسد كه آسياي غربي و اروپاي شرقي پيش از ساير نقاط عالم شروع به ساختن ظروف سفالين كردند. ظروف پيش از تاريخ، مكشوف در خاك ايران نشان مي دهد كه كوزه گران ايراني مهارت فوق العاده در نقاشي روي سفال داشته اند. بهترين نمونه‌هاي اين قبيل ظروف سفالين از شوش و ري و كاشان و دامغان و تل بگوم، نزديك تخت جمشيد به دست آمده. در آسياي صغير نيز نمونه‌هاي خوبي از ظروف متعلق به 6500 سال قبل، شبيه به ظروف كاشان و ري در نقاطي مانند تل عبيد و جمدت نصر پيدا شده. نظاير همين ظروف در عهد نخستين فراعنه در كشور مصر نيز ساخته مي‌شد. در حدود 1500 سال پيش از ميلاد در اطراف جزاير قبرس، صنعت سفال سازي ترقي فوق‌العاده كرد و ظروف كه از آن نواحي به دست آمده داراي نقوش بسيار زيبا مي‌باشند.يونانيها عقيده داشتند كه تمدن قبرس از مصر ريشه گرفته بود. در حقيقت ظروف سفالين قبرس به بعضي ظروف و نقوش مكشوف از تپه حصار دامغان شباهت زياد دارند. در نتيجه مجاورت با جزيره قبرس، كوزه گران يوناني صنعت كوزه گري خود را تكميل كردند و امروز نمونه هاي بسيار زيبايي از كوزه هاي يوناني در موزه هاي بزرگ دنيا مانند موزه «ارميتاژ» موجود است. ظروف سفالين يونان در قرن پنجم و ششم پيش از ميلاد زمينه سياه و قرمز داشتند و نقوش آن به رنگ سفيد يا قهوه اي بودند. از حيث نقوش، ظروف سفالين يونان كامل‌ترين ظروف دنياي قديم مي‌باشند زيرا غالباً حتي يك داستان و يا يك واقعه تاريخي را نشان مي‌دادند.در قرن چهارم پيش از ميلاد در ناحيه (تاناگرا) نزديك آتن، هنرمندان سفال ساز دست به ساختن مجسمه‌هاي كوچك سفالين زدند كه بسياري از آنها امروز به منزله شاهكارهاي بزرگي در موزه لوور و در موزه لندن معرفي گرديده اند. ظهور اسلام باعث شد كه تمام تمدنهاي كهن با يكديگر رابطه نزديك پيدا كردند و هنرمندان از سبكهاي مختلف، تقليد و اقتباس نمودند. صنعت سفال سازي يكي از صنايعي بود كه در دوران اسلامي ترقي فوق العاده يافت. از افغانستان تا ايران و آسياي صغير و مصر و افريقاي شمالي و اسپانيا، يك سبك تقريباً متحدالشكل، كوزه و كاسه هاي سفالين به وجود آمد كه در نظر اول همه شبيه به يكديگر مي نمايند ولي با دقت مختصري ميتوان دريافت كه هر كدام داراي خصوصياتي هستند كه آن را از يكديگر مشخص و متمايز مي نمايد. منشأ و مبدأ تمام ظروف اسلامي در ايران ساساني قرار دارد جز اينكه نقش و شكل آن در كشورهاي مختلف متمايز مي گردد.یکي از مراكز بزرگ كوزه گري در اوايل دوران اسلامي شهر نيشاپور بوده است. در شهر نيشاپور ظروف سفالين مانند بشقاب لب تخت و كاسه آش خوري پايه دار يا بدون پايه و ماست خوري و ديزي و آب خوري و سبد مي ...



  • خلاصه کتاب صنایع دستی کهن :صفحه 57تا 90

      قفل ساز:قفل کردن خزانه ها و انبار های گندم و پرستشگاهها در هزاره دوم  پیش از میلاد در مصر و بین النهرین متداول بوده است. قفلی که قفل ساز ایرانی می سازد نشانه نبوغ  فنی او در جهات مختلف است قفل های ایران  از دیدگاه فنی: 1. قفل ثابت در(کلیدون خانه ):کلون دان (قفل رومی) -  کلون -  قفل فنر پخش شو   2.قفل آهن : قفل فنر با کلید پیچی – قفل فنری با کلید فشاری – قفل لوله با کلید پیچی – قفل رمز حرفی بی کلید  1.قفل کلون دان یا رومی : اگر ساختن مجدد قفل هومری امروز درست باشد نزدیکترین چیز شبیه  به قفل هومری  قفل کلونی (دندانه ای) است یعنی قفل رومی با بیزانسی این قفل از سه نظر قابل اطمینان است  1. زبانه کلید باید دارای طول معین باشد و در ازای آن از مرکز بدنه کلید اندازه گیری  می شود تا بتواند به دندانه ها  گیر کرده و کشو را از یک دندانه به دندانه دیگر حرکت دهد 2 . بدنه قفل تعدادی پره های ثابت و یک ورقه فولادی مرکزی دارد که هر دوی آن ها مدنگ (دندانه ها و بریدگیهای قفل) می گویند  3. برای اینکه نتوانند  با یک سو زدن کلون مثلا از داخل در را باز کنند یک شیطانک چوبی در داخل قفل کار گذاشته شده است این شیطانک معمولا در انتهای کلون به درون چاک افتاده و همانجا آن را قفل می کند قفل کلون دار : در تمام ایران پیدا می شود از لحاظ ساخت کهنترین آن هاست  قدمت کلید این نوع قفل ها به 2000سال پیش از مسیح می رسد.قفل فنر پخش شو : این قفل عبارت است از جعبه آهنی  با دو فنر قوی  که سر آنها  از جعبه بیرون آمده است و در آذربایجان به کار برده می شود اصول آن در طرح و ساخت کاملا متفاوت است .قفل های ثابت روی در برای درهای  اصلی دروازه های باغ  و... به کار برده می شود درهای کوچکتر و جعبه ها و گاو صندوق ها و گنجه ها با انواع اقسام قفلهای آهنی بسته می شود. 2.قفل فنری با کلید پیچی :این نوع قفل بسیارعمومیت دارد این قفل در قرون وسطی  در انگلستان و فرانسه و آلمان وتا سال 1875 در این کشورها رواج داشت.  قفل فنری با کلید فشاری :این قفل بسیار قابل اطمینان است و هنوز هم زیاد به کار برده می شود و سابقه تاریخی آن از زمان روم آغاز می شود و تا قبل از انقلاب صنعتی  در اروپا به کار برده می شود .قفل فنری از دو قسمت تشکیل شده است یکی تنه قفل و دیگری زبانه آن که مجموعه ای از دو فنر است.قفل نورمبرگ در مجموعه ای از قفلهای قرون وسطای آلمان نگهداری می شود قفل لوله با کلید پیچی :مشخصه اصلی این قفل استوانه کوچک قفل است که در داخل لوله قرار گرفته است قفل های لوله ای در هند و اروپا ی مرکزی پیدا شده است .قفل حروفی و رمزی :تا سال 1750شبیه قفل های ایرانی در فرانسه به کار برده می شد و اخیرا برای محا فظت دوچرخه و اتومبیل ...

  • کوتاه در مورد منبت

    ((منبت کاری))تاریخچه منبت در جهان:     به استناد تاریخ تعداد بسیار اندکی از اشیاء چوبی منبت کاری شده از دوران اولیه بشر به جا مانده است، زیرا چوب عمر زیادی نداشته و پس از مدت نه چندان طولانی، بر اثر گرما، رطوبت یا سایر فعل و انفعالات پوسیده شده، و یا بر اثر آتش سوزی تبدیل به خاکستر می شود.قدیمیترین نمونه منبت مربوط به کشور مصر، تندیس چوبی نیم متری معروف به «شیخ آل بلد» می باشد که مربوط به 2500 سال ق.م می باشد و در منطقه «کارناک» مصر به سال 1860 کشف شد.قدیمیترین مجسمة جلوی کشتی که تا امروز محفوظ مانده، سر اژدهای خوفناکی است که بر روی کشتی «وایکینگها» قرار دارد. کشتی های بسیاری در کشور اسپانیا با کنده کاریهای مختلفی که از سینه تا انتهای کشتی را دربر می گرفت تزئین می شدند. در کتاب عهد عتیق نیز از مبلمان و اسباب و اثاثیه های چوبی منبت کاری یاد شده است. «میکل آنژ» و «دوناتلو»، قطعات چوبی بسیاری را برای کلیساها و قصرها کنده کاری کرده اند. گرینلینگ گیبونز(1721-1648)، منبت کار انگلیسی، مجموعه نفیسی از کنده کاریهای زیبا برای پادشاهان انگلیس ساختهاست. مهارت و استادی وی در زمینه منبت کاری گلها، شاخه و برگها و میوه ها، هرگز همتایی نخواهد داشت.منبر منبت کاری شدة مسجد اعظم قیروان در شهر سامره، مربوط به 862 میلادی/ 240 هجری، کار صنعتگران بین النهرین می باشد.تاریخچه منبت در ایران:منبت کاری در ایران یکی از ارزشمندترین هنرهای سنتی ایران بویژه از زمان استیلای اعراب بوده است. در میان آثار سنگی شوش و تخت جمشید پاره ای کنده کاری روی چوب دیده می شود. در زمان تیموریان این هنر به روش دوره های پیشین و مغول ادامه داشته و انواع ضریحها و منبرهای منبت کاری شده ساخته می شده است که نمونه های چندی از آنها هنوز بر جای مانده است.اوج هنر منبت کاری در دوره صفوی بوده و آثار این دوره به صورت درها،منبرها، رَحلهای قرآن، ستونهای چوبی اتاق، دسته خنجر، قاشق،چمچه های دوغ خوری و شربت خوری بوده است.هنر زیبای منبت در دوره زند و قاجار از رونق افتاد و ساخت اشیای کوچکتر مثل رَحل و قاب آیینه، به جای درهای منبت و قطعات بزرگ متداول شد. منبت کاری در حال حاضر همچون صنایع دستی دیگر، در گوشه و کنار کشور به خصوص در شهرهای گلپایگان و آباده به حیات خود ادامه می دهد.تاریخچه منبت کاری در زنجان:با توجه به بررسیهای انجام گرفته از طریق منابع مختلف، در خصوص پیشینه منبت کاری در این استان، و با توجه به اینکه خاستگاه منبت در ایران، مراکز دیگری در شهرهای دیگر کشور شناخته شده اند، اینگونه میتوان دریافت که آثار چندانی در این استان ساخته نشده و یا در صورت وجود چنین آثاری هنرمندان ...

  • مقابر

    آرامگاه بجز مساجد بيشتر از سایر  بناهاي معماري در ايران اسلامي مورد توجه بوده است و معماري تدفيني عامل مهمي در درک جامعه قرون مياني ايران است . تنها مورد آثار آرامگاهي بيش از اسلام گوركوروش در پاسارگاد مي باشد كه مستقل بناشد و شاهان هخامنشي در اتاقهاي تدفيني كه در دل كوه كنده شده قرار گرفته بودند، پادشاهان    آرامگاه نداشتند و شاهان ساساني با اينكه همه پيرو زرشت نبودند اما چون آيين زرتشت مبني بردور انداختن اجساد كه عفونت روحي آنها زمين را آلوده مي كند اجساد را در محلي قرار داده تا مرغهاي لاشخور يا جانوران گوشتهاي آنها را برداشته و استخوانهان در ستودانها يا تربت دانها مي نمودند . در دوره اسلامي : در آغازنبودفيزيكي نمونه ساده سد راه توسعه ساختمانهاي آرامگاهي مي شد و اسلام بنيادي از حد گونه يادگاري  رسمي براي مردگان رو گردان بود . مراحل تدفين بويژه در مورد مدفن پيامبر كه درون خانه اش بود و مسجد پيامبر ، مسجد المنوره كه بوسيله وليدين عبدالملك در دوران حكومت بني اميه توسعه يافت داراي ارزش تحقيق است و معراب يادآور قبر بوده . در دو قرن اول اسلام محل قبر اعضاي اهل بيت يا اصحاب پيامبران با چوبي كه شاخص گوراست مشخص وروي آن را با سايه بان يا چادر مي پوشاندند كه در گذشت زمان سايه بان تبديل به آرامگاه شد كه غربي ها آن را قبورسايه باني مي ناميدند كه با افزودن معراب  به آرامگاه يكي از مشاهيردنيوي به عبادت گاه  تبديل مي شد نبود آرامگاه از قرون اوليه اسلام  نوشتن تاريخ را درباره آنها سر سري كرده است و رشد آيين شيعه نقطه اوج  اين تحولات  بود  و مقابر  امامان شيعه  در مشهد ، نجف ، قم ، سامره و كربلا كانون تمايلات  مذهبي مردم شيعه گرديد و آرامگاه ها به عنوان  سمبل  خواسته هاي سياسي و مذهبي شيعه  شد و نقش عمده  در زندگي اجتماعي  ، سياسي اقتصادي جامعه  ايفا مي كرد  و نمونه آن  زيارتگاه ها اردبيل (  اوج رونق خود نشانه عظمت شاهان صفوي كه چند تن از آن ها  در آنجا دفن شده )  مشهد و قم مركز علمي و فرهنگي . بقاع بزرگتر  آنهاي است كه از آغاز مراكز آيين تشيع بوده  و بقاي كوچكتر مانند  بقعه  با يزيد بسطامي  و شيخ جام از حمايت اهل تسنن  برخوردارند  البته  شاه عباس شيعه مذهب  به عمارت  بقعه تربت جام  پرداخت  و زيارتگاه مشهد مورد حمايت  سلطان سنجر سني مذهب  قرار گرفت . دلايل مقبوليت عام آرامگاه ها :  1-نفوذ از درون خود اسلام مانند امر جهاد و فرقه گراي مذهبي در اوايل قرون وسطاي  .  فعال ترين مرز مبارزه با كفر  در ايران در شمال شرقي در طول مرزهاي آسياي مركزي قرار داشت  كه دقيقا در همين جا بيشترين  آرامگاه ها هم وجود دارد و اسپانيا  ...

  • ابریشم و مراحل کار با آن

    آماده کردن نخ ابریشم روستائیان گیلان و مازندران کرم ابریشم پرورش می دهند . آنها تخم نوغان ( تخم ابریشم ) را در 15 اسفند از نزدیکترین نمایندگی انحصاری نوغان می خرند . تخم نوغان در جعبه های 100 می گذارند . کرم ابریشم از برگ درخت قوت تغذیه می شود . پس از یک هفته کرم ابریشم را در سینی تمیزی می گذارند . در هفته هفتم شاخه های درخت توت را روی تحت پرورشگاه می گذارند و سپس کرم ها را روی شاخه برده  آنها با حرص زیاد مشغول خوردن می شوند . هر 4 ساعت باید شاخه ها و برگ های نر گذاشت و سپس پیله می بندند . پیله ها از روی وزن به کارخانه ای انحصاری فروخته می شوند در آنجا کرم ابریشم را با بخار و یا دستگاه هوای داغ به نام « سیکاتور » می کشند . پیله ها به 4 گروه از یک تا 4 نمره بندی می شوند . دو نوع دیگر هم هست که پستقر بوده به نام مثله سیاه . کر مرسوم . سپس آنها را به تران صادر می کنند . ابریشمی که در محل مصرف می شوند به صورت کلاف ( فقادی ) به رشت فرستاده می شود که از آن برای ساختن قالبهای درجه یک به کار برده می شود و به سه درجه تقسیم می شوند ( 1 – دانه ای و نرم و ظریف و زیبا  . 2 – خشتی      3 – پودی ) . آماده کردن نخ های ابریشمی در چند مرحله است که از باز کردن فقادی شروع می شود . در اصفهان و یزد آماده کردن نخ جزء صنایع روستایی است که معمولاً چند نفر خود را ابریشم تاب می نامند . 1 – انتقال نخ از قادی به ماسوره و کلافه ( کوپی ) 2 – انتقال از ماسوره به قرقره چرخی  3 – انتقال از چرخی به کلاف چله   4 – چله پیچی – چله تون ( چله دانی ) در این مرحله ماده چسبی به نام شومال به آن می زننند به همین مناسبت اتاقی که در آن کرم ابریشم را چسب می زنند ( شومال خانه ، می گویند . در اصفهان چله تاب از چرخ چله تابی گردان استفاده می کند . چوپانان و چادر نشینان با دوک دستی کار میکنند و بقیه با چرخ نخریسی . بعضی از دوک ریس ها خامه را از توی آستین گشاد خود بیرون می آورند . دوکی که برای پشم و پنبه به کار می برند معمولاً از نوع دوک های معلق است که شامل میله چوبی یا آهنی نوک تیز به نام ( میل یا جل و یا چول یا کول ) شکاف یا قلاب بالای آن چل گیره ( دنده ) نام دارد . برخی دوک ریس ها دوک های چوبی فراطی شده دارن که قسمت فوقانی آن نزدیک قلاب بزرگ و سنگین در نهایت پنبه ، خامه آن شبیه z می شود . در ایران ریسیدن نخ به دو صورت انجام می گیرد . 1 – رسیدن با دوک دستی یا دوک جلک        2 – چرخ نخریسی ریسیدن کتان همیشه از چوله انجام می شود . و دوک چوبی آن از نوع معلق نیست . تابیدن طبیعی کتان همیشه به جهت s می باشد . پوشه دوک از چرم ضخیمی که با پیه آغشته شده ساخته شده است درنائین و اردستان گوشه ها از تخم هندوانه سوراخ شده که ...

  • آشنایی با صنایع دستی ایران و فلزکاری (صفحات ۱۸ -۱ کتاب صنایع دستی کهن ایران)

    قدیم ترین مراکز صنایع فلز کاری جهان شمال و مراکز ایران در آن کافی ها فراوان بود. فلزکاری از کوه هایی که توروس در ترکیه تا دریای مازندران بود به مراکز آسیا، آفریقا و اروپا گسترش یافت. دوره هزاره پنجم حفاری هایی که توسط براوان، گیرشمن، اشمیت و هرتسفلد در مناطق ایران به عمل آرودند دره ها در پایان نوسنگی شکل گرفت. مهمترین نقطه مسکونی( سیلک نزدیک کاشان) کوزه های سیاه دودزده( با دست می ساختند) گل پخته و دوکهای سنگی بافندگی( پارچه بافی) ابزارها همه از سنگ هستند. اواخر دوره پنجم ابزار فلزی( مس، چکش خورده) از هنر ریخته گری آگاه نبودند کهنترین لایه فرهنگ این دوره عصر سنگ به فلز است نبود کوره در این دوره نمایانگر استفاده فلز خالص مس در اشیا است. مس طبیعی انارک موارد استفاده: ساخت پیکان، درفش، سنجاق جامهنیمه دوم هزاره پنجم ــــ جدا کردن مس ازکانی، ذخایر کانی مس ــــــ عهد باستان، کرمان هیون تسنگ( مورخ چینی) کانسارهای غنی مس در افغانستان وجود داشته است. معادن مس ، کاشان، انارک، اصفهان و بخارا، برای خلفای قرن 9 مهم بوده زیرا اخراج بدست می آوردند. سنگ مس ابزار مسی هزاره چهارم، زر، سیم، ارسنیک، آنتیفوان، آهن، نیکل، قلع. چگونگی تولید مفرع، معادن مس و قلع در نزدیکی هم بوده که فلز کاران به آلیاژ مس و قلع دست یافتند. آغاز هزاره سوم،اولین کشور عیلام و مرکز آن شوش، زمان پیشرفت تاریخی که با توسعه پادشاهی های بین النهرین نیاز، مواد خام افزایش یافت. نیمه دوم هزاره سوم ــ افزایش استعمال فلز، اولین اشیا آهنی دراین دوره زینتی بود فراوانی نیکل نمایانگر نوع آسمانی آن بود، دو گورستان پیدا شد. 1- کشفیات گورستان اول:1200 تا 1000 پ-م اشیای مفرغی(سلاح- ابزار- زیور- دهنه اسب زیور نقره ای و شمشیر)2- گورستان دوم:1000پ.م.جز مفرغ اشیای آهنی یافت شد. 1400 تا 1200 پ-م ارمنستان در این دوره تهیه کننده و فروشنده عمده آهن بود. تمدن آهن طبق نظریه فوربزــ 1900 تا 1400( ارمنستان)1400تا 1200(میتها)1200تا 1000( ایران) 1200تا 700( مصر) 900(آسور) 600( هال استات یا اروپای سعتی) فولاد چینی از حبشه می گرفتند( سریک) پلینی فولاد هندی(حیدرآباد) از قبیله جرس فوربز دمشق محل خرید و فروش فولاد و تبدیل آن به اسلحه بود، کارخانه اسلحه سازی دیوکسین که در سال 1399 توسط تیمورلنگ به سمرقند و خراسان انتقال یافت. نتایج نیدهام از از پیشرفت آهن و فولاد--- 1- آهن ورزیده از سده 6 در کوره های چین 2- چدن ریخته گری از قرن چهارم به صورت ابزار و اسلحه3- چدنی که کربن زیاد داشت در کوه هوایی گذاشته وکربن آن را می سوزاندند4- از سده پنجم روش همگذاری مقداری فولاد در چین ساخته شد. 5- در سده سوم آهن ورق موجداری شاختند ...

  • از پاریس تا کویر مصر به عشق مرد ایرانی!

    «ویک‌توآ پیتان» به تازگی 30 ساله شده و زمانی یکی از گردشگران ایران بوده، اما حالا یک شهروند ایرانی است. او آخرین‌بار که به ایران سفر کرد با «مصطفی» آشنا ‌شد و با او ازدواج کرد و تصمیم گرفت در روستای مصر زندگی کند. اهالی روستا به او «ویکی» می‌گویند.   به گزارش مجله  اینترنتی وبگردی به نقل از ایسنا، ویکی : اولین‌بار دی ماه سال 92 بود که به ایران سفر کردم و بعد از آن دومین‌بار در فروردین 93 به ایران برگشتم. در سفر دوم با مصطفی آشنا شدم که یک فروشگاه صنایع‌دستی داشت. او هدیه کویر به من بود و ما تصمیم گرفتیم ازدواج‌ کنیم.   او که فرانسوی‌تبار است، درباره پیشینه ذهنی که از ایران داشت اظهار می‌کند: والدین پدرم در زمان‌های بسیار دور در ایران زندگی می‌کردند که پدربزرگم مهندس شرکت نفت بود. در خانه ما همه فرش‌ها ایرانی و روی دیوارها تابلوهای مینیاتور نصب شده بود. خیلی دوست داشتم به ایران سفر کنم، اما نمی‌دانستم یک زن تنها هم می‌تواند به ایران سفر کند یا نه؛ چون در رسانه‌های خارجی تصاویر خوبی از ایران نشان نمی‌دهند. بعدا خیلی اتفاقی با شخصی در فرانسه آشنا شدم که زیاد به ایران سفر می‌کرد و گفت تصمیم دارد دوباره به ایران برود و گفت من هم می‌توانم همراهش به ایران بروم، 10 روز بعد از آن ایران بودم.   ویکی ادامه می‌دهد: اول به عشق شوهرم زندگی در کویر مصر را انتخاب کردم، اما خودم هم طبیعت و زندگی ساده اینجا را دوست داشته و دارم و احساس می‌کنم آزادی بیشتری دارم. اینجا خبری از اجبارهای اجتماعی که در شهرهای بزرگ دیکته می‌شوند نیست و مردم سبک زندگی خودشان را انتخاب می‌کنند. بنابراین چهارچوب زندگی شهری وجود ندارد و من به این خاطر احساس آزادی بیشتری می‌کنم.   ویکی در حال مونتاژ گردنبند‌های سنتی ویکی برای یک انجمن حمایت از کودکان بی‌سرپرست کار می‌کرده و به کشورهای بسیاری از جمله هند، آفریقا، میانمار و... سفر و مدتی هم در آنها زندگی کرده و به همین دلیل مستقیم از پاریس به تهران نیامده است. او در مغازه صنایع دستی‌شان در روستای مصر گردبند‌های مِسی و برنجی را با دانه‌های ریز بادام کوهی سرِهم می‌کند.   او همچنین درباره صنایع‌دستی که می‌فروشد به خبرنگار ایسنا می‌گوید: در طول هفته همه‌چیز آرام است، اما آخر هفته که گردشگران بسیاری به منطقه می‌آیند، سرمان شلوغ و فروش‌مان زیاد می‌شود.   ویکی می‌افزاید: فروش صنایع دستی کفاف هزینه‌های زندگی‌مان را در اینجا می‌دهد، اما هربار که می‌خواهم به فرانسه سفر کنم با مشکل مالی مواجه می‌شوم. طی چهار ماه و نیمی که در ایران زندگی می‌کنم تنها یک‌بار برای انجام کارهایم به فرانسه ...

  • تاریخچه شیشه در ایران

    تاریخچه شیشه در ایران   در روزگاران باستان بین النهرین در توسعه لعاب سفالسازی سر آمد دیگر کشورها بوده است با در نظر گرفتن اینکه ترکیبات لعاب و شیشه یکی است عجیب نیست که صنعت شیشه سازی در بابل، سومرو آشور پیشرفت کرده است. باستانشناسان ثابت کرده اند که شیشه واقعی در هزاره سوم پیش از مسیح در سومر وجود داشته است. این شیشه با شیشه ای که مصریها از گداز دُر کوهی و قلیا بدست می آوردند فرق داشته است وشیشه ای که در بین النهرین وجود داشته پس از هزار سال به مصر وارد شده است. وجود لوحه های پزشکی بابلی و به ویژه لوحه های فنی و دارویی آشوری در باره صنعت شیشه سازی در سال 625 پیش از مسیح دلیل محکمی است بر اینکه صنعت شیشه سازی پیشرفته ای در همسایگی ایران وجود داشته است. از خوزستان، یعنی ناحیه عیلام، مدارکی از شیشه سازی در دست است که نشان می دهد این صنعت در سده سیزدهم پیش از مسیح در آنجا وجود داشته است. گیریشمن بطریهای شیشه ای زیادی را از حفاری معبد چغازنبیل بدست آورده است و همچنین تعداد زیادی لوله های شیشه ای که قطر خارجی آنها 25/1 سانتیمتروقطر سوراخ داخلی آنها 6/0 سانتیمتر و درازای آنها 75 سانتیمتر بوده مکشوف شده. این شیشه ها از حلقه های شیشه ای مات سیاه و سفید ساخته شده و به نظر می رسد که در شبکه پنجره از آنها استفاده می شده است. با این همه از زمان هخامنشیان شواهد کمی دال بر استفاده کلی از شیشه در دست است. در میان گنجینه های تخت جمشید فقط چند ظرف شیشه ای هست که با شیوه دمش در قالب تهیه شده و بعضی از آنها دارای آرایه های شفافی است که با چرخ رنگ شده است. اما یکی از سفرای در بارگاه هخامنشی در آن زمان می نویسد که ایرانیان شراب را در پیاله های شیشه ای می نوشیده اند. در زمان سلوکیان، صنعت شیشه سازی را فینیقی ها در کرانه دریای مدیترانه در شهر صیدا بنیان کردند. فینیقی ها ای صنعت را از بابلیها آموختند. این با افسانه تلموذی که می گوید یهودیان در زمان اسارت دوم خود شیشه سازی را آموختند تطبیق می کند. شیشه فینیقی ها و یهودیان پیش از آغاز امپراتوری روم بسیار با ارزش بود. با کشف اشیا زیاد شیشه ای در زمان پارتها و ساسانیان می توان چنین پنداشت که صنعت شیشه سازی در همان زمان  در ایران شایع بوده است. چنین به نظر میرسد که شیشه سازان، مانند دیگر پیشه وران سبک شیشه سازی خود را تا دوره اولیه اسلام حفظ کردند. اشیاء شیشه ای زیادی در ساوه وری پیدا شده است. ظرف های شیشه ای معمولی که ظاهرا با دمیدن درست می شده و روشن و بی نقش و نگار بوده است. شیشه های با ارزش تر را نخست دمیده و به شکل قالب ساده در آورده و سپس با نی های بلند و راست قالب میگرفته ...

  • گره چینی

     گره چینی چوب   پیشینه هنر گره چینی چوبی در ایران: گره چینی چوبی از هنرهای ظریفی است که از اوایل دوره اسلامی در ایران رایج بوده است برخی پژوهشگران احتمال داده اند استفاده از این هنر چه در حالت مشبک و چه در حالت آلت و لغت از دوران خلفای عباسی شروع شده و در قرن شش تا هشت هجری قمری در مصر و سوریه متداول شده است و در همان زمان به ایران رسیده بر اساس شواهد و آثار موجود پیشینه هنر گره چینی در معماری ایرانی به دوره سلجوقی و صفوی بر می گردد و خواستگاه آن نیز شهر اصفهان بوده است از این سبک کار معمولاً در ساخت درهای امکان مقدسه، مقابر، منابر و از مشبک در پنجره های منازل و کاخها و نرده ها استفاده می شده است. از دوران صفویه به بعد تعبیه شیشه های رنگی در چوبهای مشبک رایج شده و اصطلاحاً به ( ارسی ) مشهور گردید. گره چینی با قطعات برش خورده چوب و شیشه های رنگی در اشکال مختلف و متعدد الاجرا و وحدت گرایی هندسی که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده در کنار هم قرار گرفته باشند در واقع هندسه نقوش و گره جزء لاینفک این هندسه به حساب می آید. گره چيني چوب از جمله هنرهاي زيبا و قديمي کشورمان است که اجراي آن نيازمند وقت و مهارت زيادي مي باشد. نوعي از گره چيني، گره چيني شيشه دار ميباشد که کاربرد عمده آن در اروسي و درب و پنجره خانه هاي قديمي مي باشد و چوب و شيشه هاي مخصوص رنگي اصلي ترين اجراء تشکيل دهنده اين نوع گره چيني مي باشد.   روش ساخت گره چینی چوبی: روش تولید گره چینی به این صورت است که ابتدا طراحی و رسم گره مورد نظر بر اساس اندازه کار انجام می شود سپس از روی قسمت های مورد نیاز گره رسم شده الگو یا قالب برداشته می شود و چارچوب یا کارگاه در اندازه مورد نظر ساخته می شود. گره ها اتصالات کوچکی از چوب هستند که به صورت زبانه ای به یکدیگر قفل می شوند و نقشهای زیبایی را بوجود می آورند که هر چه ظریف تر باشند از نظر هنری ارزش بیشتری دارند برای نقش گره، چوب ها به ضخامت بند رسم شده بریده و در عین حال چوبهای واگیره ( قطعاتی که در کار تکرار می شود ) از قالب های آماده شده تهیه می شود سپس به وسیله اره پشت بند دار زاویه اتصالات روی چوب را برش می زنند و با رنده ابزار روی آلت ها ابزار می زنند سپس دو سر هر یک از آلت ها فاق و زبانه می شود ( یا هر نوع اتصال دیگری که مورد نظر استادکار باشد ) و در آخر کار چیدن گره و درگیر کردن اتصالهای ساخته شده و شیشه های رنگی برش خورده شروع می شود ابزاری که برای ساخت گره مورد استفاده قرار می گیرد تقریباً همان ابزاری است که در یک کارگاه درودگری وجود دارد مانند انواع اره، رنده، گیره، میزکار، خطکش و . . . بهترین مواد اولیه ساخت ...