دستگاه خراطی

  • خراطی چوب چیست؟

    خراطي چوب شيوه‌اي از توليد محصولات چوبي است كه طي آن و با ابزار و وسايل مختلف وبه طور كلي به وسيله دستگاه خراطي، اشيائي نظير انواع قليان، گهواره، پايه آباژور وظروف مختلف ساخته و پرداخته مي‌شود. اين حرفه كه قدمت و پيشينه‌اي بس طولاني دارد، هم‌اكنون در شهرهاي مختلفي از كشورمان پررونق است. خراطي چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي‌باشد چوب‌هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك، بيد، چنار و ... مي‌باشد. محصولات توليد شده خراطي شامل تنه‌قليان، نرده‌هاي چوبي، وردنه، عصا، گلدانهاي تزئيني و ... مي‌باشد.   توزيع جغرافيايي خراطي 1 – شهرستان ايرانشهر از توابع استان سيستان و بلوچستان كه تعدادي كارگاه در آنجا وجود دارد و مواد اوليه‌ي مصرفي آن را چوب كهور كه در بمپور به فراواني يافت مي‌شود، تشكيل مي‌دهد. 2 – در استان آذربايجان غربي و مركز عمده ي خراطي شهرهاي اروميه و بخش بوكان از توابع شهرستان مهاباد مي‌باشد. 3 – در استان كردستان، شهرهاي سنندج و بانه و سقز از مراكز خراطي محسوب مي‌شود. 4 – در كرمان هم تعدادي كارگاه خراطي دايراست مخصوصاً‌ عده‌اي از عشاير در اين منطقه با وسايل ساده و ابتدايي مبادرت به توليد انواع كالاهاي چوبي مي‌نمايند. ۵ – در شهرستان دزفول از استان خوزستان تعدادي كارگاه خراطي داير و مشغول بكار است. 6 – در شهرستان رشت نيز تعدادي كارگاه خراطي چوب با استفاده از چرخ خراطي به توليد گلدان،‌ كاسه و ديگر انواع محصولات چوبي مبادرت مي‌نمايند.   شهرهاي ساري – چالوس – و ساقي كلايه تعدادي كارگاه خصوصي به توليد انواع شمعدان، گلدان، شكلات خوري و زير سيگاري مشغولند و ضمناً پايه ميز و مبل و غيره را خراطي مي‌کنند.  در نطنز و حومه هم حدود 10 كارگاه خراطي وجود دارد كه توليدات آن‌ها عمدتاً چوب ميانه‌ي  قليان مي‌باشد و چون داراي مصرف محلي نيست تماماً به تهران و قم به فروش مي‌رسد و تنها در كارگاه اين منطقه كه هنوز به شيوه ي سنتي اداره مي‌گردد با استفاده از چوب گردو و گلابي وسايلي از قبيل قندان و ساير ظروف مصرفي ساخته مي‌شود.   مراحل توليد 1 – انتخاب نوع چوب در ارتباط با نوع محصول توليدي 2 – برش چوب به وسيله ي اره نواري و رنده به اندازه مورد نياز شيئي كه ساخت آن مورد نظر است. 3 – بستن چوب بريده شده به دستگاه خراطي و گرد كردن آن و يا اصطلاحاً به صورت نيمه كاره درآوردن آن. 4 – در اين مرحله چنانچه توليد كالائي توخالي مورد نظر باشد، ...



  • ماشین آلات خراطی صنایع چوب

    <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />  ماشین آلات خراطی صنایع چوب چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي باشد چوب هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك ، بيد، چنار، چوب سفيد، كهور گلابي، كيكم و …. مي باشد و در دزفول نوعي چوب به نام جغ نيز مورد مصرف صنعتگران قرار مي گيرد از ديگر مواد اوليه ي مصرفي در صنعت خراطي مي توان س در حال حاضر در كارگاه ها از دستگاه هاي خراطي برقي نيز استفاده مي شود.    محصولاتي كه حاصل كار صنعتگران مي باشد به صورت عصا، عصاي تعليمي  مي قليان ،‌ چوب سيگار،‌ تنه ي قليان ، وردنه و ساير اشياء خراطي شده تجلي مي نمايد. مناطقي از كشور كه در آن ها صنعت خراطي رواج دارد عبارت است از:   1 – شهرستان ايرانشهر از توابع استان سيستان و بلوچستان كه تعدادي كارگاه در آنجا وجود دارد و مواد اوليه ي مصرفي آن را چوب كهور كه در بمپور به فراواني يافت مي شود ، تشكيل مي دهد. 2 – در استان آذربايجان غربي و مركز عمده ي خراطي شهرهاي اروميه و بخش بوكان از توابع شهرستان مهاباد مي باشد. 3 – در استان كردستان ، شهرهاي سنندج و بانه و سقز از مراكز خراطي محسوب مي شود. 4 – در كرمان هم تعدادي كارگاه خراطي دايراست مخصوصاً‌ عده يي از عشاير در اين منطقه با وسايل ساده و ابتدايي مبادرت به توليد انواع كالاهاي چوبي مي نمايند. ۵ – در شهرستان دزفول از استان خوزستان تعدادي كارگاه خراطي داير و مشغول بكار است و جوب مورد مصرف دست اندركاران آن نوعي چوب به نام جغ است كه در باغات اطراف يافت مي شود. 6 – در شهرستان رشت نيز تعدادي كارگاه خراطي چوب با استفاده از چرخ خراطي به توليد گلدان،‌ كاسه و ديگر انواع محصولات چوبي مبادرت مي نمايند. شهرهاي ساري – چالوس – و ساقي كلايه تعدادي كارگاه خصوصي به توليد انواع شمعدان، گلدان، شكلات خوري و زير سيگاري مشغولند و ضمناً پايه ميز و مبل و غيره را خراطي میکنند در نطنز و حومه هم حدود 10 كارگاه خراطي وجود دارد كه توليدات آن ها عمدتاً چوب ميانه ي قليان مي باشد و چون داراي مصرف محلي نيست تماماً به تهران و قم به فروش مي رسد و تنها در كارگاه اين منطقه كه هنوز به شيوه ي سنتي اداره مي گردد با استفاده از چوب گردو و گلابي وسايلي از قبيل قندان و ساير ظروف مصرفي ساخته مي‌شود. مراحل توليد در كارگاههاي به قرار ذيل مي باشد: 1 – انتخاب نوع چوب در ارتباط با كالاي توليدي 2 – برش چوب به وسيله ي اره ي نواري و رنده به اندازه ي مورد نياز شيئي كه ...

  • ماشین خراطی کپی تراش

    بسمه تعالی ماشین خراطی کپی تراش   ماشین خراطی چوب برای تراشیدن سطوح قوس دار داخلی وخارجی قطعات چوب که سطح تراش آنها را نتوان با ابزارهای دستی مانند رنده یا انواع مغارها با دست ویا بوسیله ماشین رنده، اره و فرز و ... متناسب با قوس مورد نظر طبق نقشه کار ایجاد نمود، از ماشین خراطی استفاده می شود که دارای انواع مختلف به شرح زیر است : 1- ماشین خراطی با ابزارهی بار دهنده دستی 2- ماشین کپی تراش سطوح خارجی 3- ماشین کپی تراش سطوح داخلی ماشین خراطی ساده یا ماشین تراش چوب را می توان رابطی بین ابزارهای دستی و ابزارهای ماشینی دانست زیرا مهارت تکنیسین با ابزار دستی توام با حرکت مکانیکی ماشینی شده است. در اولین ماشین خراطی از دو درخت مجاور هم استفاده می شد که در فاصله بین آن دو و بین دو مرغک چوب قرار می گرفت و از طنابی برای چرخش آن استفاده می شد که در حین گردش به کمک فشار سطح قطعه چوب را شکل می دادند. ماشین خراطی از آن زمان تا کنون تغییرات وسیعی یافته و امروزه به صورت انواع ماشین های ساده و اتوماتیک حتی با برنامه ریزی های کامپیوتری ساخته شده که در کارهای تکی سازی و سری سازی از آنها استفاده می کنند. در بعضی از ماشین ها امروزه برای بالا بردن سرعت پیشبرد کار حتی در خلاف جهت حرکت قطعه کار مغار های خراطی را حرکت داده اند . عملیات اصلی ماشین خراطی چوب عبارتست از چرخش قطعه کار که بین مرغک دوار و ثابت بسته شده و یا گردش قطعه کار صفحه ای که روی دیسک کله ای ماشین (سه نظام مخصوص) بسته شده است.                               ماشین های کپی تراش ماشین های کپی تراش را می توان به دو دسته تقسیم نمود . 1.    کپی تراش های خارجی 2.    کپی تراش های داخلی ماشین های کپی تراش خارجی تقریباً همان ماشین های خراطی هستند با این تفاوت که در ماشین های خراطی فرم دادن چوب بوسیله ابزار با دست طبق نقشه انجام می شود ولی در کپی تراش مغار های خراطی در قسمت های مشخص جای ابزار در روی ماشین ثابت می گردد و فرم کار از روی شابلون انجام می شود. مشخصات زیر مربوط به قسمت های مختلف ماشین خراطی کپی تراش  می باشد : 1- مرغک ثابت 2- مغار خراطی 3- قطعه کار 4- مرغک متحرک 5- فرمان محکم کردن مرغک در چوب 6- زنجیر حرکت دهنده مغار در طول شابلون 7- سه نظام کله ای وسنباده دیسکی 8- شابلون از قطعه کار قبلی 9- شابلون صفحه ای ماشین کپی تراش از دو مرغک ثابت ومتحرک ویک سه نظام کله ای که چوب بین دو مرغک طبق شرح قبلی ثابت می گردد تشکیل شده است. در کله تراشی، چوب را به سه نظام مخصوص که در اینجا یک دیسک است و صفحه تکیه گاه نیز در جلوی دیسک وجود دارد که از آن، می توان برای سنباده زدن قطعات کوچک نیز استفاده نمود. ...

  • خراطی در مهرجرد

    خراطی شیوه ای از تولید محصولات چوبی است که طی آن و توسط ابزار و وسایل مختلف و عمدتاً به وسیله ی دستگاه خراطی اشیایی نظیر وسايل ريسندگي ، شعربافي ،قلیان، گهواره، پایه ی ميز، دستگيره هاي سماور ، وسايل مختلف ساخته و پرداخته می شود.  . محصولات توليد شده خراطي شامل: انواع چرخهاي ريسندگي مثل چرخ ريسي ، چرخ ماسوره وَر كُني ، شانه كاربافي  و وسايل كاربافي- وسايل بكار رفته در موتابي – زيلوبافي – كمان حلاجي  ماكو كاربافي ، و ... مي‌باشد. خراطی چوب از جمله صنایعی بوده كه در گذشته رونق زیادی داشته ولی به مرور زمان از اهمیت و رونق آن كاسته شده است.  امروزه به دليل صنعتي شدن ريسندگي ديگر نيازي به ساخت چرخهاي ريسندگي دستي وجود ندارد. و نيز نابودي مشاغلي مانند موتابي ، زيلوبافي ، حلاجي كه هر كدام از اين هنرهاي دستي وسايل مورد نياز خود را از خراطي تهيه مي نمودند خراطي جايگاه خود را از دست داده است. به قول خود خراط به وقت احتياج از مهمترين مشاغل زمان قديم به حساب مي آمده است اما امروزه فقط از نظر تزئيناتي مثل ساخت برخي از چرخهاي ريسندگي كاربرد دارد. چرخ خراطی یکی از ابزار کار این صنعت است که از یك تیرک افقی چوبی به طول 120 سانتیمتر که دهنه اصلی کار را تشکیل می دهد و دارای سوراخ های متعددی به منظور تعریف دهنه کار می باشد و دو لنگه که دارای سر میخ های آهنی به نام مرغک بر روی دو تیرک سوار می شود، تشکیل گردیده که یکی ثابت و دیگری متحرک می باشد. اجزای تشکیل دهنده دستگاه  پل، کمانپل تیرک چوبی است که بر روی دهنه کار قرار گرفته و وظیفه آن نگهداشتن پای هنرمند جهت مهار مغار برای فرم دهی اثر می باشد.  وظیفه کمان و زه ایجاد حرکات چرخشی در اثر می باشد. انواع مغار جهت تراش و فرم دهی به اثر، انواع مته جهت سوراخ كردن و خالی كردن داخل كار و همچنین انواع سوهان جهت صاف و صیقلی كردن سطح كار به کار می روند.  چاقو نیز جهت تراش سطح كار مورد استفاده قرار می گیرد.  تیشه جهت كندن چوب اضافی از سطح كار، چكش برای تثبیت اجزای قطعات و  گیره برای محكم نگه داشتن شئ مورد نظر و سندان _ اره دستی _ انبر دست از دیگر اجزای تشکیل دهنده این دستگاه هستند.  این هنر در حال حاضر به دلیل حضور ماشین آلات صنعتی خراطی جز هنرهای در حال انقراض ميبد به حساب می آید. درحال حاضر تنها شخصی كه به این هنر مشغول می باشد، استاد رضا طحاري مهرجردي است و ایشان در كارگاهی محقر با امكانات ابتدایی مشغول فعالیت خراطی می باشد. مراحل تولید در کارگاه های خراطی به قرار ذیل می باشد: ۱) انتخاب نوع چوب در ارتباط با کالاهای تولیدی. ۲)برش چوب بوسیله ی اره دستي و رنده. ۳)بستن چوب بریده شده به دستگاه خراطی(تخته ...

  • خراطی چوب چیست؟ هه هه هه هندونه

    شيوه‌اي از توليد محصولات چوبي است كه طي آن و با ابزار و وسايل مختلف وبه طور كلي به وسيله دستگاه خراطي، اشيائي نظير انواع قليان، گهواره، پايه آباژور وظروف مختلف ساخته و پرداخته مي‌شود. اين حرفه كه قدمت و پيشينه‌اي بس طولاني دارد، هم‌اكنون در شهرهاي مختلفي از كشورمان پررونق است. خراطي چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي‌باشد چوب‌هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك، بيد، چنار و ... مي‌باشد. محصولات توليد شده خراطي شامل تنه‌قليان، نرده‌هاي چوبي، وردنه، عصا، گلدانهاي تزئيني و ... مي‌باشد.   توزيع جغرافيايي خراطي 1 – شهرستان ايرانشهر از توابع استان سيستان و بلوچستان كه تعدادي كارگاه در آنجا وجود دارد و مواد اوليه‌ي مصرفي آن را چوب كهور كه در بمپور به فراواني يافت مي‌شود، تشكيل مي‌دهد. 2 – در استان آذربايجان غربي و مركز عمده ي خراطي شهرهاي اروميه و بخش بوكان از توابع شهرستان مهاباد مي‌باشد. 3 – در استان كردستان، شهرهاي سنندج و بانه و سقز از مراكز خراطي محسوب مي‌شود. 4 – در كرمان هم تعدادي كارگاه خراطي دايراست مخصوصاً‌ عده‌اي از عشاير در اين منطقه با وسايل ساده و ابتدايي مبادرت به توليد انواع كالاهاي چوبي مي‌نمايند. ۵ – در شهرستان دزفول از استان خوزستان تعدادي كارگاه خراطي داير و مشغول بكار است. 6 – در شهرستان رشت نيز تعدادي كارگاه خراطي چوب با استفاده از چرخ خراطي به توليد گلدان،‌ كاسه و ديگر انواع محصولات چوبي مبادرت مي‌نمايند.   شهرهاي ساري – چالوس – و ساقي كلايه تعدادي كارگاه خصوصي به توليد انواع شمعدان، گلدان، شكلات خوري و زير سيگاري مشغولند و ضمناً پايه ميز و مبل و غيره را خراطي مي‌کنند.  در نطنز و حومه هم حدود 10 كارگاه خراطي وجود دارد كه توليدات آن‌ها عمدتاً چوب ميانه‌ي  قليان مي‌باشد و چون داراي مصرف محلي نيست تماماً به تهران و قم به فروش مي‌رسد و تنها در كارگاه اين منطقه كه هنوز به شيوه ي سنتي اداره مي‌گردد با استفاده از چوب گردو و گلابي وسايلي از قبيل قندان و ساير ظروف مصرفي ساخته مي‌شود.   مراحل توليد 1 – انتخاب نوع چوب در ارتباط با نوع محصول توليدي 2 – برش چوب به وسيله ي اره نواري و رنده به اندازه مورد نياز شيئي كه ساخت آن مورد نظر است. 3 – بستن چوب بريده شده به دستگاه خراطي و گرد كردن آن و يا اصطلاحاً به صورت نيمه كاره درآوردن آن. 4 – در اين مرحله چنانچه توليد كالائي توخالي مورد نظر باشد، كار نيمه ...

  • خراطی چوب

    خراطی شیوه‌ای از تولید محصولات چوبی است که طی آن و توسط ابزار و وسایل مختلف و عمدتاً به وسیلهٔ دستگاه خراطی اشیایی نظیر قلیان، گهواره، پایهٔ آباژور و ظروف مختلف ساخته و پرداخته می‌شود.خراطی ساختن اشیا از چوب است که سابقه‌ای بسیار طولانی دارد. بقایای نقش برجسته‌های کاخ داریوش در تخت جمشید نشان می‌دهد که تخت و چهار پایه و عودسوز آن به شیوهٔ خراطی تهیه شده‌است.شاردن جهانگرد فرانسوی نیز تحت تاثیر مهارت خراطان ایران قرار گرفته و سخن گفته‌است. حرفه خراطی از هنرهای مکانیکی است که ایرانیان توانسته‌اند از آن به خوبی بهره برداری کنند.خراطی چوب یکی از صنایع دستی سنتی ایران است که از زمانهای قدیم در این مرز و بوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقی از کشور که چوب در آنجا بیشتر یافت می‌شود رایج است. در هنر خراطی اشیاء به صورت متقارن ساخته می‌شود اغلب از چوبهای نرم و اندکی مرطوب برای این کار استفاده می‌کنند. هنر خراطی از تراش و شکل بخشیدن به چوب در اثر حرکت دورانی دستگاه خراطی حاصل می‌شود. سابق بر این دستگاه خراطی مشتمل برچند ابزار دستی بود که از چوب ساخته و پرداخته می‌شد در حال حاضر این دستگاه علاوه بر تغییر شکل ظاهریش ازدو بازوی فلزی تشکیل شده‌است که با قرار گرفتن ومحکم شدن حجم چوبی میان آنها، وبا چرخش چوب حول یک محور کار و با استفاده از میله‌های فلزی (مغار)هر کدام درایجاد فرو رفتگی یا خراشیدگی خاصی استفاده می‌شوند(بر حجم چوبی، شکل مورد نظر را ایجاد می‌نمایند.              

  • خراطی با چوب

    خراطي چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي باشد چوب هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك ، بيد، چنار، چوب سفيد، كهور گلابي، كيكم و …. مي باشد و در دزفول نوعي چوب به نام جغ نيز مورد مصرف صنعتگران قرار مي گيرد از ديگر مواد اوليه ي مصرفي در صنعت خراطي مي توان سريشم ، لاك الكل ، و لاك سلولزي را نام برد.   محمدرضا حسن بيگي محقق - روزنامه نگار [email protected] خراطي چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي باشد چوب هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك ، بيد، چنار، چوب سفيد، كهور گلابي، كيكم و …. مي باشد و در دزفول نوعي چوب به نام جغ نيز مورد مصرف صنعتگران قرار مي گيرد از ديگر مواد اوليه ي مصرفي در صنعت خراطي مي توان سريشم ، لاك الكل ، و لاك سلولزي را نام برد.<?XML:NAMESPACE PREFIX = O /> ابزار كار صنعتگران شامل سوهان – چاقو – تيشه – مته ي دستي – چكش – گيره – سندان –اره – انبردست – چرخ سمباده  و … است . در حال حاضر در كارگاه ها از دستگاه هاي خراطي برقي نيز استفاده مي شود. محصولاتي كه حاصل كار صنعتگران مي باشد به صورت عصا، عصاي تعليمي ، مي قليان ،‌ چوب سيگار،‌ تنه ي قليان ، وردنه و ساير اشياء خراطي شده تجلي مي نمايد. مناطقي از كشور كه در آن ها صنعت خراطي رواج دارد عبارت است از: 1 – شهرستان ايرانشهر از توابع استان سيستان و بلوچستان كه تعدادي كارگاه در آنجا وجود دارد و مواد اوليه ي مصرفي آن را چوب كهور كه در بمپور به فراواني يافت مي شود ، تشكيل مي دهد. 2 – در استان آذربايجان غربي و مركز عمده ي خراطي شهرهاي اروميه و بخش بوكان از توابع شهرستان مهاباد مي باشد. 3 – در استان كردستان ، شهرهاي سنندج و بانه و سقز از مراكز خراطي محسوب مي شود. 4 – در كرمان هم تعدادي كارگاه خراطي دايراست مخصوصاً‌ عده يي از عشاير در اين منطقه با وسايل ساده و ابتدايي مبادرت به توليد انواع كالاهاي چوبي مي نمايند. 5 – در شهرستان دزفول از استان خوزستان تعدادي كارگاه خراطي داير و مشغول بكار است و جوب مورد مصرف دست اندركاران آن نوعي چوب به نام جغ است كه در باغات اطراف يافت مي شود. 6 – در شهرستان رشت نيز تعدادي كارگاه خراطي چوب با استفاده از چرخ خراطي به توليد گلدان،‌ كاسه و ديگر انواع محصولات چوبي مبادرت مي نمايند. 7 ...