دانشکده علم و حدیث

  • منابع کارشناسی ارشد - علوم قرآن و حدیث

    در صورت تسلط کامل بر منابع زیر می توانید به 90درصد سوالات آزمون کارشناسی ارشد علوم قرآنی و حدیث پاسخ صحیح دهید.ماده امتحانی : زبان عربی فن ترجمه - یحیی معروف - سمت مبادی العربیه ( 4 ) صرف و نحو - الشرتونی - ترجمه : شیروانی - دار الفکر مصطلحات المتداوله فی الصحافه العربیه - عزیزی پور -سمتماده امتحانی : علوم قرآنی الاتقان فی علوم القرآن ( 1و2 ) - السیوطی - ترجمه : قزوینی - امیر کبیر الاتقان فی علوم القرآن ( 1و2و3 ) - السیوطی - ترجمه : دشتی - دانشکده اصول الدین البیان فی تفسیر القرآن (اعجاز - قرائات - نسخ) - الخوئی - ترجمه : نجمی - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی علوم قرآنی - معرفت - - موسسه فرهنگی تمهید ﭘﮋوهشی در تاریخ قرآن کریم - حجتی - دفتر نشر فرهنگ اسلامیماده امتحانی : تفسیر تاریخ تفسیر قرآن کریم - جلالیان - انتشارات اسوه التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب - معرفت - ترجمه : - انتشارات تفسیر المیزان + تفسیر مجمع البیان - سوره های : اعلی - انبیاء - انسان - بقره - جمعه - حج - حجرات - طارق - فتح - مومنون - واقعه - یسماده امتحانی : حدیث تاریخ عمومی حدیث - معارف - - کویر درایه الحدیث - شانه چی - - دفتر انتشارات اسلامی علم الحدیث - شانه چی - - دفتر انتشارات اسلامی علوم الحدیث و مصطلحه - صبحی صالح - ترجمه : نادر علی - اسوهماده امتحانی : زبان عمومی و تخصصی * Ansariyan Publications - Translated by : Sayyid Husayn Nasr - Allamah Sayyid Muhammad Husayn Tabataba - SHIAH * The Editorial Staff of SAMT - Dr.Mohsen Jan Nezhad Jalal - e –Din Jalali - Quranic Sciences and Tradition گرامر جامع زبان انگلیسی از پایه تا تافل - آرش روزبهانی - سعید پیکارجو - - نشر آنیش مجموعه سوالات تافل دانشگاه تربیت مدرس و تهران - حسین اصغر پور -نور علم همدانتست ، خلاصه مباحث و جزوه: 100+1000 تست طبقه بندی شده صرف و نحو عربی - ضیغمی - کشاورز - فقهی ترجمه زبان تخصصی الهیات ( 1و2و3) شیعه در اسلام - جبار زاده - برهانی - جباری تلفیق کامل جواهر البلاغه و البلاغه الواضحه - حسینی - نشر پردازش سرگذشت تفسیر ( برگزیده تفسیر و مفسران ) - بیستونی - بیان جوان شاهکار های ادبیات عربی - حسینی - نشر پردازش مجموعه سوالهای کارشناسی ارشد عربی ( صرف و نحو ) - عابدی فیروز جائی - نشر پردازش جزوات جهاد دانشگاهی دانشکده الهیات دانشگاه تهران+ جزوات دانشکده علوم حدیث جزوات سنجش و دانش+ جزوات موسسه فرهنگی – هنری قرآن ﭘﮋوهان



  • معرفی تقریرات دوره فشرده علوم و معارف حدیثی دانشکده حدیث

    دوره فشرده علوم و معارف حدیثی اولین دوره فشرده علوم و معارف حدیثی که سال 1382 در دانشکده حدیث شهر ری برگزار شد، مفصل تر از دوره­های فعلی بود و محققین اصلی دار الحدیث در آن تدریس می­کردند. هم اکنون شاید بیست دوره برگزار شده باشد ولی هیچ یک به قوت و تفصیل دوره اول نبود. نگارنده مباحث این دوره را تقریر کرده است که شامل عناوین زیر است: 1-      آشنایی با مصطلحات حدیث- دکتر هادی حجت 2-      نگاهی به کتب تفسیری- دکتر مجید معارف 3-      آشنایی با تاریخ حدیث- حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحمان ستایش 4-      کلیات علوم حدیث- استاد حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم طباطبایی 5-      سبک شناسی کتب حدیثی- استاد حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبد الهادی مسعودی 6-      آشنایی با کتب حدیثی شیعه- دکتر هادی حجت ۷- مفاهیم دعا- استاد آیت الله محمدی ری شهری ۸- عفاف در قرآن و حدیث- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۹- حیا در قرآن و حدیث- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۱۰- رضایت از زندگی- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۱۱- مهارت های روابط اجتماعی- استاد حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبد الهادی مسعودی ۱۲- رابطه حدیث با دانش های بشری- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۱۳- سیره پیشوایان دینی- آقای دلشاد تهرانی  ۱۴- روزه در زندگی من- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۱۵- نگاهی به کتب تفسیر اثری- آقای دکتر مجید معارف ۱۶- آفات دینداری در نهج البلاغه- آقای مصطفی دلشاد ۱۷- مقایسه اجتماعی و نقش آن در زندگی- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۱۸- آشنایی با نهج البلاغه- آقای مصطفی دلشاد ۱۹- سیره نبوی- آقای مصطفی دلشاد ۲۰- تاریخ حدیث- حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد کاظم رحمان ستایش ۲۱- آشنایی با علم رجال- آقای علی روحانی ۲۲- تاثیر حدیث بر ادب فارسی- آقای دکتر محبتی ۲۳- مهارتهای مقابله با تنیدگی- حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده ۲۴- آشنایی با منابع روایی اهل سنت- آقای علی روحانی ۲۵- رابطه قرآن و حدیث- حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی نصیری ۲۶- مبانی نقد و فهم حدیث- استاد حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبد الهادی مسعودی ۲۷- شیوه دستیابی به احادیث- حجت الاسلام احسان سرخه ای  

  • مفردات قرآن1 (جلسه سوم 8مهر1393)

    کتب و مقالاتدر کتاب الاشباه و النظائر سیوطی فصلی به نام تضمین باز شده است.  مغنی اللبیب ابن هشام باب هشتم در مورد تضمین است. المُزهِر فی علوم اللغه سیوطی تضمین ترادف و .... مقاله تضمین در نشریه ادبیات تطبیقی دروس فی علم اللغه از صبحی صالح در مورد ابن فارس است که وی دنبال نام و نشان بوده بحث تضمینتضمن یعنی متضمن چیزی بودن در اصطلاح فارسی یعنی شاعر از بیت شعر دیگری در شعر خود استفاده کند در اصطلاح درس یعنی کلمه ای که متضمن معنای دیگری هم هست.علاوه بر آنکه معنای اصلی را هم کنار نمی گذارد و دو معنا را با هم افاده می کند. مثال: ـ  تضمین در اسم حقیق علی ان لا اقول علی الله الا الحق. در بعضی جاها علی ، عَلَیَّ قرائت شده است. المیزان: حقیق با باء متعددی می شود پس باید فعل دیگری باشد که با حرف علی متناسب باشد و آن حریص علی است. حقیق ب به معنای شایسته است. تفسیر صافی: حقیق متضمن معنای حریص است و یا حرف علی جای حرف باء را گرفته است. ـ تضمین در فعل ان الابرار یشربون من کاس کان مزاجها کافورا           عینا یشرب بها شرب با من متعدی می شود. یشرب بها آمده چون شرب متضمن معنای فعل یروی به معنای سیراب شدن است. نوشیدنی که به دنبال آن سیراب شدن است. ـ اذاعوا به اذاعو با باء متعدی نمی شود و متضمن معنای تحدّثوا است. اذاعوا به معنای انتشار است. ـ و لا تاکلول اموالهم الی اموالکم اکل با الی متعدی نمی شود و معنای فعل تضمُّ دارد. ـ تضمین در حرف باب اول کتاب مغنی را در این زمینه ببینید. در زمینه معنای حروف. لاصلبنکم فی جذوع النخل بصریون: حرف جای حرف دیگر نمی آید.  حرف فی معنای لاجعلنکم را تضمین می کند. لاجعلنکم فی جذوع النخل کوفیون : حرف فی به جای حرف علی آمده است.   یکی از قرائنی که نشان می دهد فعل دارای معنای دیگری است توجه به حرف اضافه یا حرف جر فعل است. علت مطرح شدن بحث تضمین رفع یک مشکل است : در زبان ادبیات عرب کلماتی می ببنیم که برخلاف مشهور با یک حرف دیگر متعدد شده است. شرایط تضمین از دید فرنگستان قاهره: ـ مناسبت میان دو فعل ـ وجود قرینه ـ هماهنگی با ذوق عربی شایع ترین نوع تضمین تضمین با فعل است. پیشنهاد استادجمع کردن تضمین های المیزان خوب استکتاب جمهرة اللغة یا جمهرة الکلام و اللغة  ابن دُرَید متولد بصره از دانشمندان قرن 4 متوفای 321 ه ق. مهم ترین کتاب او اشتقاق است که قبل از جمهره نوشته است. بعد از کتاب العین مشهورترین کتاب لغوی جمهره است. به درخواست والی خوزستان و فارس آن زمان ابوالعباس میکال بوده است. انگیزه نگارش: استفاده از کتاب العین خلیل ...

  • معرفی تقریرات حدیثی مقطع ارشد دانشکده علوم حدیث قم

    آسیب شناسی روایات تفسیری در این درس با آفتهای احادیث تفسیری که بیشتر در تفاسیر اهل سنت وجود داشته و از آنجا به تفاسیر شیعه منتقل شده آشنا می شویم. نسبتهای ناروا به انبیاء و بیان صفات محدود کننده برای ذات ربوبیت و داستانهای ذیل آیات قرآن و برخی مطالب کلامی ذیل آیات شریفه از مباحث مطرح شده در این درس بود که حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر رفیعی ارایه کردند. همچنين انواع روايات تفسيري ضعيف و تحليل نوع ضعف آنها از ديگر مطالب اين درس بود. سند شناسی این درس را حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد کاظم رحمان ستایش ارایه کردند. مبانی سند شناسی و مستندات آن در این درس مورد بحث قرار گرفت. نظم قابل تحسین مطالب از ویژگیهای این درس بود. بررسی تطبیقی منابع رجالی در این درس حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد کاظم رحمان ستایش به بررسی منظم و فنی منابع رجالی شیعه و اهل سنت پرداخته آنها را با یکدیگر مقایسه کرده و کاربردهای عام و خاص هر یک و اشکالات و قوتهای آن را بحث نمودند. نظم و روشمندی مباحث از ویژگیهای اصلی این درس پرفایده بود. قرآن در روایات اهل بیت علیهم السلام حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی در این درس به بیان فضایل و فواید و کارکردهای قرآن از زبان اهل بیت علیهم السلام و نیز روش تفسیری اهل بیت پرداختند. روش فهم حدیث این درس را استاد گرامی حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر عبد الهادی مسعودی ارایه کردند. ایشان مراحل مختلف فهم حدیث را بیان نموده و مثال­های خوبی ذکر کردند. ویژگی اصلی این درس استفاده مناسب آن از مباحث علم اصول فقه و قواعد فقهیه در فهم حدیث بود. هم­چنین از قواعد علم منطق هم در درس استفاده می­شد و مجموعه اینها، عمق خوبی به بحث ها بخشیده بود. پژوهش های حدیثی معاصر در این درس با محورهای تحقیقات حدیثی عصر حاضر آشنا می شویم. همچنین صاحبان برترین آثار حدیثی معاصر و روش کاری آنها را می شناسیم. این درس را حجت الاسلام آقای مهریزی ارایه کردند. آسیب­شناسی حدیث این درس را استاد گرامی حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر مسعودی تدریس کردند. ویژگی این تدریس نگاه­های خوب حوزوی به مطالب بود. به­کارگیری صحیح قواعد علم اصول و تجربیات فقهی در شناسایی آسیب­های حدیث و تطبیق معتدلانه آن بر مصادیق، از نقاط روشن این درس بود. اختلاف الحدیث این عنوان از مهمترین و مشکل­ترین و پرکاربردترین مباحث علم الحدیث است که در همه موضوعات حدیثی دارای اثر می­باشد. مهارت در این موضوع نیاز به تمرین مستمر و فراوان دارد. این موضوع به همان اندازه که مهم است یادگیری ناقص و دست و پا شکسته­اش خطرناک است. یکی از مهمترین دروس دانشکده حدیث که استاد ...

  • احادیث پیامبراکرم(ص) در مورد علم و علم آموزی و تعلیم آن

    حضرت محمد(ص) می فرمایند: دانش منشا هرگونه خیری است. کسانی را که به آنها دانش می آموزید، بزرگ بدارید. آنکه ساعتی خواری آموختن را تحمل نکند، همیشه در خواری و نادانی خواهد ماند. یادگیری در کودک نورس مانند نقش روی سنگ است و در انسان بزرگسال مانند نوشتن بر آب. آنکس که ساعتی به سختی علم آموزی تن ندهد، در همه ی عمر گرفتار ذلت و خواری جهل خواهد بود. هر کس به دانش از دیگران پیش تر است قیمتش بیشتر است. زگهواره تا گور دانش بجوی. علمی که سود ندهد چون گنجی است که از آن انفاق نکنند . هر مؤمنی بميرد و يك ورق كاغذ از او بماند كه دانشی بر آن باشد آن ورقه روز قيامت ميان او و دوزخ حائل و مانع شود و خدای تبارك و تعالی به هرحرفی كه در آن كاغذ نوشته شهری در بهشت به او دهد كه هفت برابر دنيا باشد. امالی صدوق صفحه 37 مؤمنی نيست كه يك ساعت نزد عالمی نشيند جز آنكه خدای عزوجل به سوی او ندا كند نزد حبيب من نشستی به عزت و جلالم سوگند تو را با او ساكن بهشت نمايم و باكی از اين كار ندارم. امالی صدوق صفحه 37  طلب علم بر هر مسلمانی واجب است، همانا خدا جویندگان علم را دوست دارد. اصول کافی ج 1 /باب دوم/ص 35 كسی كه به دنبال يادگيری علوم الهی و مسائل دينی‌اش اقدام كند مانند كسی است كه روزها را روزه و شب‌ها را به شب زنده‌داری تا صبح پراخته و آموختن يك مساله شرعی برای شخص بهتر از اين است كه به اندازه كوه ابوقبيس در راه خدا طلا انفاق كند. بحارالانوار جلد 1 صفحه 184 كسی كه از خانه خود برای يادگيری علم دينی بيرون آيد هفتاد هزار ملك او را مشايعت می‌كنند و اگر در اين راه از دنيا برود شهيد از دنيا رفته است. عين الحيوة صفحه 169 آنكس كه ساعتی ذلت و سختی فرا گرفتن علم الهی را تحمل نكند و با حقارت موقت آن كنار نيايد برای هميشه در نادانی ذلت می‌ماند و يك عمر با خواری جهل به سر می‌برد. بحارالانوار جلد 1 صفحه 57 هركس دوستی دنيا و لذائذ آن را بر طلب علم الهی ترجيح دهد مستوجب خشم الهی می‌شود و در پائين‌ترين درجات آتش دوزخ با جهودان محشور خواهد بود و درباره چنين افرادی آيه زير نازل گشته است. سوره بقره آيه 89: و چون عرضه شد برايشان راه راست و شناختند صحيح بودن آنرا پس كفران اين نعمت كردند و از آن روی برتافتند پس لعنت خدا بر كافران باد. مكارم الاخلاق صفحه 528 خداوند متعال به هيچ عالم و دانشمندی سرمايه علمی عطا نفرمود جز آنكه از او پيمان گرفت نوع همان پيمانی كه از پيغمبران گرفت كه احكام و دستوراتش را به مردم ابلاغ نمايند و هرگز از بيان حقيقت دريغ نورزند . ترجمه منية المريد صفحه 59 هركس كه خداوند به او علم دين عطا كرده باشد و او آن را به مردم تعليم ندهد پس از مرگ خداوند را در حالی ...

  • علوم قرآن

    بسمه تعالیجلسه اول علوم قرآن 1وقتی علمای علوم قرآنی ترکیب علوم قرآنی را بکار می برند ، این معنایی که امروز از این ترکیب می کنیم نیست . در مجموع ادبیات قرآنی علماء وقتی این ترکیب بکار می رود سه تصویر و تصور علما ازش دارند که ما با دو موردش کاری نداریم. ما با علوم القرآن به معنای دانش های قرآنی کاری نداریم،  از علوم قرآن به معنای مقدمات قریبه و بعیده ای که به نوعی در فهم آیات بکار می آید، با آن هم کاری نداریم. عملا در اینجا از دانش هایی سخن می گوییم که کلی هستند، متعلق به قرآن اند و وجهی از وجوه قرآن را تبیین می کنند یا به پرسشی از پرسش های مرتبط با قرآن جواب می دهند.  دو تا سؤال جدی مطرح می شود؛ یکی اینکه پیشنیان ما همچین تعریفی هم کرده اند، یا نه عملاً این کار راکرده اند ؟ پیشنیان نوعا تعریفی ندارند و آقای صبحی صالح که اولین کسی است که این ترکیب را  تعریف می کند، می گوید:  از سبک کار برد آن ها ما این رو می فهمیم و گرنه آن ها تعریف نکردند. دوم اینکه ما در اینجا تاریخ این علم را می خوانیم نه واقعیتهای صحیح این علم را.   بسیاری از کتاب هایی که به عنوان علوم قرآنی یاد می شوند و آن ها را در فهرست علوم قرآنی قرار می دهند به این دقتی که شما علوم قرآنی را تعریف کرده اید دیگر عملاً این ها علوم قرآنی نیستند ولی این لا اشکال فیه ولا شبهه.  برای اینکه شما در تاریخ هر علمی ، اتفاق افتاده های آن علم را بحث می کنید نه درس های آن دانش را . ما در سیر نگارش ها یا سیر آثار مدون ، هر چیزی که در قالب این فهرستی که سیوطی دارد قرار می گیرد ،  علوم قرآنی تلقی می کنیم ، هم از مؤلف سخن می گوییم هم از آثارشان مخصوصاً اگر اثر گذار باشند، چه تأثیر ملموس محسوس و چه غیرآن . چون بسیاری از علما دئبشان این بوده که قدیمی ها هم این کار را می کردند از روی هم می نوشتند و هیچ وقت هم نمی گفتند که به ما داریم از روی او  می نویسیم . شاید یک دلیلش این باشد که آن ها هیچ وقت تصور نمی کردند کتابی که فلان آقا نوشته این را دو هزار نفر خواهند خواند.  غالباً اینها سخن هایی بوده که برای خودشان می نوشتند ، در این اندیشه نبودند که این منتشر می شود. اگر کسی تفسیر نیشابوری را بردارد وبا فخر رازی مقایسه کند 80 % همان فخر رازی است ولی خودش نگفته من فخر رازی را تلخیص کردم . در شماره 100 آینه پژوهش،  مقاله ای نوشتم ؛آسیب شناسی پژوهش های دینی معاصر.  یکی از این آسیب ها دزدی است. مثلا فحررازی یک کتاب خیلی مهمی دارد به همین اسم ملاصدرا یکی دارد. کتاب ملاصدرا حالت مقدماتی دارد، تفسیر نیست مباحث کلی مرتبط با قرآن است. شما اگر چاپ جدیدش را نگاه کنید،  محقق اش تلاش کرده همه منقولات ملاصدرا ...

  • راه‏اندازی دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث

     راه‏اندازی دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث   اگر خدا خواهد انجمن علوم قرآن و حدیث ایران تصمیم دارد، دوره قوق دکترای علوم قرآن و حدیث را راه‏اندازی کند. مدارک لازم برای تقاضای راه‌‌اندازی دوره فوق دکتری علوم قرآن و حدیث به نام خدا سلام علیکم به نظر می‌رسد، باید موضوع به ضمیمه مدارک ذیل به شورای گسترش وزارت علوم منعکس شود. 1. تفاهم‌نامه امضاء شده میان انجمن علوم قرآن و حدیث و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران 2. طرح توجیهی راه‌اندازی رشته فوق دکترای علوم قرآن و حدیث 3. خلاصه وضعیت علمی اعضای هیئت علمی برگزار کننده دوره متشکل از دانشیاران و استادان این رشته و رشته‌های مرتبط   طرح توجیهی برگزاری دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث (post Doc)    نظر به لزوم بسترسازی برای تولید علم و نظریه‌‌پردازی و نیز کاربردی کردن دستاوردهای علمی در حوزه علوم انسانی از جمله علوم قرآن و حدیث و همین‌طور وفور نیروی انسانی مستعد برای این منظور راه‌اندازی دوره‌های فوق دکتری ضروری به نظر می‌رسد. به همین منظور طی تفاهم‌نامه‌ای که میان انجمن علوم قرآن و حدیث ایران و دانشکده‌ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران به امضا رسیده است، در نظر است، دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث راه‌اندازی و اجرا شود. ادله توجیهی راه‌اندازی این دوره به شرح ذیل است: 1. دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث دوره‌ای است که برای تربیت پژوهشگران حرفه‌ای برای مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی اجرا می شود و می‌تواند به عنوان پیش‌نیاز کسب کرسی‌های پژوهشی در نظر گرفته شود.            این دوره هدایت صحیح پژوهشگران مستعد و جوان را به تحقیقات بنیادی و کاربردی به منظور گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی و یا عرضه راهکارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی بر عهده دارد. در این دوره تنها به تحقیقات مسئله‌محور اهتمام می‌شود و آن عبارت از تحقیقاتی است که مسبوق به سؤال علمی و برخورداری از فرضیه نو باشد. سؤال علمی آن است که نوع علماء پاسخی به آن نداده باشند یا پاسخ‌های آنان از نظر پژوهشگر فوق دکترا دارای اشکالات علمی باشد. مراد از تحقیقات بنیادی تحقیقاتی است که به گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی بیانجامد و مقصود از تحقیقات کاربردی تحقیقاتی است که در نهایت، راه‌کارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی یک سازمان و مجموعه مشخص عرضه کند. لازمه تحقیقات کاربردی آن است که در ناحیه تبیین موضوع به روش میدانی ...

  • جلسه چهارده سیره پیشوایان دینی(اصل شرح صدر)

    جلسه چهارده سیره پیشوایان دینی(اصل شرح صدر)<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> معنا و مفهوم شرح صدر شرح:باز کردن گشادن گستردن فراخی بخشیدن و روشن و آشکار ساختن.بیان کردن یک امر خداوند در سوره انعام آیه 125 ((فمن یردالله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام....))اشاره به شرح صدر دارد. شرح صدر:گستردگی سینه به نور اللهی وسکینتی از ناحیه خدا وروحی از او. شرح صدر یکی از الطاف اللهی است که شخص بردبار مقاوم پر حوصله و توانا می شود. ضیق صدر:کم ظرفیتی و در ماندگی در کار تحیر در تصمیم گیری سعه صدر:باز شدن سینه و بر طرف شدن دلتنگی ودلگیری عطف. عطاف:روپوش عبا سوره طه آیات 24-28((اذهب الی فرعون انه طغی قال رب شرح لی صدری ...))اشاره به چه دارد؟حضرت موسی (ع)به رسالت رسید از خداوند شرح صدر خواست. سوره انشراح آیات1-8((الم نشرح لک صدرک ووضعنا عنک....))به حضرت محمد(ص)برترین فرستاده اش در مقام امتنان می فرماید.  

  • مصطلحات حدیثی

    خلاصه تعریف برخی مصطلحات حدیثی(از کتاب علم‌الحدیث محمد جمال الدین خوش‌خاضع)1.    مستفیض: به سر حد تواتر نرسیده، در هر طبقه بیش از 2، 3 تن باشد.2.مشهور: اشتهار یافته هر چند یا سند ندارد یا در برخی طبقات بیش از یک نفر نقل نکرده: الصلوه معراج المومن ـ انما الاعمال بالنیات3.عزیز: در هر طبقه دو نفر از دو نفر نقل کرده ـ یا ـ در هر طبقه دو نفر نقل کرده. / عز: ندرت، کمی ـ عز: قدرت و استقامت4.متفق (متفقات): بیشتر یا چند تن از پیشوایان حدیث نقل کنند: متفقات بخاری و مسلم5.    متفرد (متفردات): فقط یکی از پیشوایان حدیث نقل کرده: متفردات مسلم6.    غریب:a.غریب الالفاظ: لغات و الفاظ مشکل و دور از استعمال ـ کتب غریب الحدیث: الفائق جارالله زمخشری، النهایه ابن اثیر، مجمع البحرین طریحیb.   غریب المتن یا مفرد: در طبقه اول فقط یک نفر نقل کردهc.   غریب الاسناد: در تمام طبقات یک نفر از یک نفر نقل کردهd.غریب المتن و الاسناد: نقل حدیث معروفی از صحابی که دیگران از او نقل نکرده‌اند7.    مسند: سند تا معصوم مذکور و متصل باشد8.    متصل یا موصول: a.   متصل مطلق: بدون انقطاع تا معصومb.متصل نسبی: بدون انقطاع تا یکی از شیوخ یا صحابه: شامل موقوف و مرفوع می‌شود.9.    معنعن: تصریح به لفظ عن فلان10.       مؤنن: مسندی که لفظ أنّ در نقل یکایک روات باشد: حدثنا فلان أنّ فلاناً حدثه...11.       مرفوع: از وسط یا آخر یک یا چند نفر افتاده اما تصریح به رفع کند: «کلینی عن علی بن ابراهیم عن ابیه رفعه الی الصادق(ع) قال ...»12.       معلق: از اول سلسله سند یک یا چند تن افتاده ـ احادیث من لا یحضر و برخی احادیث تهذیب و استبصار معلقند اما طرق متروکه در آخر کتابشان ذکر شده.13.                        مفرد: a.   مفرد مطلق یا غریب المتن: در طبقه اول فقط یک نفر نقل کردهb.مفرد نسبی: انفراد نسبی مانند نقل یک شهر خاص ـ مثلا فقط کوفیان نقل کرده اند یا بصریان.14.       شاذّ یا نادر: در مقابل و معارض حدیث مشهور ـ در مقابل و معارض حدیثی که راویانش حافظ‌ترند.15.                        محفوظ: مشهوری که حدیث شاذّی با آن مخالف باشد.16.                        متابع و شاهد: a.متابع: افراد سلسله سند حدیثی با راویان حدیث مفردی که همان مضمون را نقل کرده یکی باشند.b.   شاهد: مضمون حدیث مفردی با سلسله سند دیگری نقل شود.c.   گاه متابع و شاهد به یکدیگر اطلاق می‌شوند.17.                        اعتبار: تتبع و جستجوی طرق حدیث در کتب دیگر ـ تا حدیث اگر متابع است یا متابعی دارد از انفراد خارج شود.18.       مدرّج: راوی کلام خود یا بعضی راویان را در متن یا زنجیره اضافه کند و موجب اشتباه سخن با کلام معصوم شود.19.                        مکاتب: ...