جهت باد در سيرجان
بادگيرها از لحاظ شكل بيروني
بادگيرها از لحاظ شكل بيروني چند دسته هستند:بادگیرهای یک طرفهساده‌ترين نوع بادگير يك جناحي است و بسيار كوچك و محقر بر فراز محفظه‌اي، مانند سوراخ بخاري در پشت بام ساخته مي‌شود در اين روش براي پرهيز از گزند گردبادها و طوفان‌هاي سنگين، بادگير را فقط در جهت بادهاي خنك و نسيم‌هاي مطبوع مي‌سازند و جبهه‌هاي ديگر آن را مي‌بندند. در برخي موارد بادگيرهاي يك طرفه را پشت به بادهاي شديد و آزاردهنده مي‌سازند و در واقع اين بادگير عملكرد تهويه و تخليه هوا را انجام مي‌دهد.ابعاد آن نسبت به ساير انواع كوچك‌تر و شكل آن اوليه‌تر است. اين مسير مورب (كه در بالاي بام ديده مي‌شود) پس از اتصال به كانال عمودي داخل ديوار و پنجره خروجي داخل ساختمان مانند بخاري در يك ضلع اتاق قرار مي‌گيرد و تهويه را انجام مي‌دهد. اين نمونه بيشتر در منطقه سيستان و قسمتي از شهرستان بم ديده مي‌شود. بادگیر های دوطرفهنوع دوم، نوع دو طرفه كه داراي دو وجه روبه‌روي يكديگر و با پنجره‌هاي بلند و باريك بدون حفاظ ساخته مي‌شود و در قسمت داخلي ساختمان به شكل يك يا دو حفره در طاقچه ديده مي‌شود. اين نمونه در سيرجان و به ندرت در كرمان ديده مي‌شود.بادگیر سه جناحی – سه طرفهبادگير نوع سوم سه جناحي است و دو نوع دارد، سه جناحي متصل و سه جناحي منفصل (اشكم دريده) .در اين نمونه مي‌توان به تفكيك از يك يا دو يا سه جبهه استفاده كرد. البته استفاده از اين نوع بادگير نادر است.بادگیرهای چهار طرفهنوع چهارم، بادگيرهاي چهار طرفه است كه به شكل كامل و مفصل‌تر از انواع ديگر ساخته شده‌اند و معمولا داخل كانال‌هاي آن با تيغه‌هايي از آجر يا چوب يا گچ به چند قسمت تقسيم مي‌شوند. در بعضي از نمونه‌ها در زير كانال بادگير حوض به نسبت بزرگ و زيبايي مي‌ساخته‌اند كه هواي خشك و داراي گرد و غبار پس از برخورد با آب با جذب رطوبت خنك و گرد و غبار آن جدا و هواي اتاق (حوضخانه) در گرماي تابستان بسيار مطبوع مي‌شده است. در مناطقي كه امكان ايجاد حوضخانه در طبقه همكف وجود نداشته است آب قنات را در زير زمين جاري و نمايان مي‌كرده‌اند و امتداد كانال بادگير نيز تا روي اين جريان آب ادامه مي‌يافته است. اين فضاها (سردابها) محل تجمع اهالي خانه در بعد از ظهرهاي تابستان بوده است. اين نمونه در يزد، كرمان و بوشهر و... ديده مي‌شود. بادگیرهای چند وجهی در شهرستان يزد و برخي قسمت‌هاي مركزي ايران بادگيرهاي چند وجهي (معمولا هشت وجهي و حتي گاهي مدور) معمول است كه نوع پنجم بادگيرها را تشكيل مي‌دهد.علت ساخت اين گونه بادگيرها وجود بادهاي مطلوبي است كه از هر طرف وزش داشته و تيغه‌هاي كانال ...
بادگیر (توضیح کامل)
بادگیر نامهای باستانی وگوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود،خویش خوان ،خیشور، ماسوره و هواکپ بر می آید که پدیده ای بس کهن است. ¨ هنگامی که درمنطقه باد مطلوب،باد غالب است از بادگیرهای بلند و 4 طرفه استفاده میشود.وقتی بادهای پرگردوخاک کویری را شاهد هستیم بادگیر خوب کار نمی کند و در عوض مکشهایی که به جای بادگیر پیش بینی شده هوای سردابها را خنک می کند . ¨ جریان هوا در خانه بدین صورت است که دهانه سرداب زیر ایوان ساخته می شود و مختصر جریان هوا در حیاط از راه دهانه سرداب به سرداب،و به وسیله دو یا یک مکش به بالا کشیده میشود. ¨ بادگیر در خانه معمولا در محلی قرار میگیرد که با توجه به وسعت خانه و تعداد ان ،قسمت تابستان نشین را خنک کند. اتاقی را که بیشتر در تابستان مورد استفاده قرار میگرفته را بادگیر میگذاشتند. ¨ یک حالت قرار گرفتن بادگیر درست در محور اتاق پنج دری وسط یا در دو طرف ان و یا در محور تالار بوده که معمولا به سرداب زیر نیز راه داشته است. ¨ در شهرهایی که باد مطلوب جهت مشخصی دارد به بادگیر یک طرفه برخورد می کنیم ،در این گونه مناطق بیشتر ایوانها و بادگیرها به علت باد مطلوب ساخته شده و شهر جهت محسوسی به خود میگیرد. در برابر بادهای طوفانی که بر پشت بادگیرها می وزد، این بادگیرها کار مکش را انجام داده و هوای داخل را بیرون میکشند. حركت هوا را به دليل اختلاف فشار جو باد گويند. باد روي زمين عامل مهمي در تبادل دما، رطوبت وانتقال ذرات معلق است. اين امر در ايجاد شرايط آسايش انسان يا اخلال در آن نقش مهمي دارد .جا به جايي هوا در بالا بردن سطح كارآيي ذهني و فيزيكي افراد و كاهش ميزان ابتلا به بيماري‌ها بسيار موثر است. همچنين مي‌تواند عاملي در كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي باشد. اهميت باد در طرح و ساخت محيط مسكوني از ديرباز مورد توجه بوده است. ارسطو چهار قرن قبل از ميلاد و ويترويرس معمار روسي يك قرن قبل از ميلاد از روش استفاده باد در معماري و شهرسازي صحبت مي‌كنند . در كشور ما در طي قرون متمادي تمام ساختمان‌ها با توجه به اقليم و شرايط محيطي ساخته مي‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور كلي شرايط آب و هوايي و جغرافيايي، تاثير مستقيمي در معماري سنتي ايران در مناطق مختلف داشته است .بارزترين روش تهويه طبيعي ساختمان بادگير است. باديگرهايي با اشكال مختلف در بسياري از شهرهاي مركزي و جنوبي ايران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحي و اجرا شده‌اند. از نام‌هاي باستاني و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خيشود، خيش‌خان، خيشور، ماسوره و هواكپ برمي‌آيد كه پديده‌اي بس كهن است . باد پس از برخورد با سطوح فوقاني ...
بادگیر
برخی از کارشناسان معتقدند بادگير خانه ها در يزد نمايانگر تشخص و منزلت اجتماعي صاحبان آنها در گذشته بود؛ اين موضوع از طريق ارتفاع و نوع تزئينات آنها مشخص مي شود.بادگيرها بخشي از بناها و فضاهاي مسكوني شهر يزد در گذشته بوده اند كه طبيعي ترين روش تهويه بنا به شمار مي رفته و بر حسب سرعت و جهت باد در خانه هاي قديمي و يا در محراب مساجد و آب انبارهاي يزد طراحي مي شدند.از بادگيرهای یزد می توان باغ دولت آباد، آب انبار كليميان، آب انبار شش بادگيري و هفت بادگيري عصر آباد و حسين آباد به عنوان شاخص ترين بادگير هاي يزد نام برد. آشنایی مختصر با طرز کار بادگیر طبيعي ترين روش تهويه،بادگير است که بر حسب سرعت و جهت باد طراحي شده‌اند. حركت هوا را به دليل اختلاف فشار جو باد گويند. باد روي زمين عامل مهمي در تبادل دما، رطوبت و انتقال ذرات معلق است. اين امر در ايجاد شرايط آسايش انسان يا اخلال در آن نقش مهمي دارد. جا به جايي هوا در بالا بردن سطح كارآيي ذهني و فيزيكي افراد و كاهش ميزان ابتلا به بيماري‌ها بسيار موثر است. همچنين مي‌تواند عاملي در كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي باشد. اهميت باد در طرح و ساخت محيط مسكوني از ديرباز مورد توجه بوده است. ارسطو چهار قرن قبل از ميلاد و ويترويرس معمار روسي يك قرن قبل از ميلاد از روش استفاده باد در معماري و شهرسازي صحبت مي‌كنند. بادگير، ميراث گذشته در كشور ما در طي قرون متمادي تمام ساختمان‌ها با توجه به اقليم و شرايط محيطي ساخته مي‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور كلي شرايط آب و هوايي و جغرافيايي، تاثير مستقيمي در معماري سنتي ايران در مناطق مختلف داشته است.بارزترين روش تهويه طبيعي ساختمان بادگير است. باديگرهايي با اشكال مختلف در بسياري از شهرهاي مركزي و جنوبي ايران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحي و اجرا شده‌اند. از نام‌هاي باستاني و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خيشود، خيش‌خان، خيشور، ماسوره و هواكپ برمي‌آيد كه پديده‌اي بس كهن است.باد پس از برخورد با سطوح فوقاني به دالان‌هايي هدايت مي‌شود كه با سطح آب داخل حوضخانه برخورد كرده (مثل بادگير باغ دولت آباد يزد) و فضاي داخلي اتاق را خنك مي‌كند و در مناطق مرطوب باد فقط از كانال‌هاي خشك عبور مي‌كند (مثل بادگيرهاي بنادر جنوبي) و فضاي اتاق را تهويه مي‌كند. انواعبادگيربادگيرها از لحاظ شكل بيروني چند دسته هستند. ساده‌ترين نوع بادگير يك جناحي است و بسيار كوچك و محقر بر فراز محفظه‌اي، مانند سوراخ بخاري در پشت بام ساخته مي‌شود در اين روش براي پرهيز از گزند گردبادها و طوفان‌هاي سنگين، بادگير را فقط در جهت ...
بررسی اقلیم ابنیه سنتی ایران ( بادگیر ) ܓܨܓ
بررسي اقليمي ابنيه سنتي ايران (بادگیر) استفاده از بادگير از سنوات بسيار قديم در ايران متداول بوده استبادگير ها با اشكال مختلف در شهر هاي مركزي و جنوب ايران ساخته شده كه هر كدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحي و اجرا شده اند. تا قبل از اختراع كولر برقي و گسترش آن در شهر هاي مختلف، از بادگير در ابنيه مختلف مسكوني، مذهبي و خدماتي استفاده مي شده است و هنوز هم مي توان باقيمانده اين بادگير ها را در اقليم گرم و مرطوب جنوب در شهر هايي مانند بندر عباس، بندر لنگه، قشم، بوشهر و اقليم گرم خشك نواحي مركزي مانند كرمان، نايين، يزد، طبس، كاشان، سمنان، اصفهان و حتي نواحي جنوب شهر تهران مشاهده نمود. طرز كار بادگيرعملكرد بادگير بدين صورت است كه باد مطلوب را گرفته و آن را به داخل اطاق هاي اصلي ساختمان، آب انبار و يا سرداب هدايت مي كند. در بعضي از مساجد حاشيه كوير مانند مسجد قديمي اردكان و مسجد جامع فيروز آباد در استان يزد، دريچه بادگير درست در بالاي محراب قرار دارد. به اين ترتيب، باد مطلوب وارد بخش هاي مختلف ساختمان مي گردد و باعث تهويه و خنكي آن مي شودشهر تاريخي يزد به شهر بادگير ها معروف است و به تحقيق، نسبت به ساير شهر هاي مركزي ايران داراي بيشترين تعداد بادگير است. در اين شهر، مرتفع ترين بادگير جهان يعني بادگير باغ دولت آباد وجود دارد (1) ۞ كه داراي حدود 34 متر ارتفاع است. ارتفاع دهانه فوقاني بادگير 11 متر مي باشد. اين بادگير هشت طرفه، باد را از هر سمتي كه بوزد به درون ساختمان هدايت مي كند.در اينجا لازم به توضيح است كه بعضي از بادگير ها، فقط از طريق جابجايي هوا (2) ۞، داخل بنا را خنك مي سازند و بعضي ديگر، هم از طريق جابجايي هوا و هم از طريق تبخير (3) ۞ اين عمل را انجام مي دهند. سيستم برودتي بادگير باغ دولت آباد از طريق روش دوم است؛ بدين صورت كه جريان هوا پس از ورود به داخل ساختمان از روي يك حوض سنگي كوچك و فواره رد مي شود و سپس از آنجا به ساير اطاق ها هدايت مي گردد . اطاق زير بادگير كه حوض و فواره در آن قرار دارد به صورت هشتي (هشت ضلعي) است و در هاي متعددي در آن وجود دارد. در هر زمان كه نياز به خنك نمودن اطاق خاصي باشد، در بين آن اطاق و اطاق هشتي زير بادگير را باز مي نمايندجهت تقويت عملكرد خنك سازي بادگير و استفاده از برودت تبخيري (4) ۞، از روش هاي ديگري نيز استفاده مي شده است. به عنوان مثال، در شهر بم بادگيري وجود دارد كه از ساختمان، حدود 50 متر فاصله دارد و با يك كانال زيرزميني به آن مرتبط است. در بالاي اين كانال، يك باغچه قرار دارد. بعد از آبياري باغچه، رطوبت آن به ديوار هاي كانال ارتباطي نفوذ مي كند و نسيم بادي ...
بادگیر
بادگیر امهای باستانی وگوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود،خویش خوان ،خیشور، ماسوره و هواکپ بر می آید که پدیده ای بس کهن است ¨ هنگامی که درمنطقه باد مطلوب،باد غالب است از بادگیرهای بلند و 4 طرفه استفاده میشود.وقتی بادهای پرگردوخاک کویری را شاهد هستیم بادگیر خوب کار نمی کند و در عوض مکشهایی که به جای بادگیر پیش بینی شده هوای سردابها را خنک می کند . ¨ جریان هوا در خانه بدین صورت است که دهانه سرداب زیر ایوان ساخته می شود و مختصر جریان هوا در حیاط از راه دهانه سرداب به سرداب،و به وسیله دو یا یک مکش به بالا کشیده میشود. ¨ بادگیر در خانه معمولا در محلی قرار میگیرد که با توجه به وسعت خانه و تعداد ان ،قسمت تابستان نشین را خنک کند. اتاقی را که بیشتر در تابستان مورد استفاده قرار میگرفته را بادگیر میگذاشتند. ¨ یک حالت قرار گرفتن بادگیر درست در محور اتاق پنج دری وسط یا در دو طرف ان و یا در محور تالار بوده که معمولا به سرداب زیر نیز راه داشته است. ¨ در شهرهایی که باد مطلوب جهت مشخصی دارد به بادگیر یک طرفه برخورد می کنیم ،در این گونه مناطق بیشتر ایوانها و بادگیرها به علت باد مطلوب ساخته شده و شهر جهت محسوسی به خود میگیرد. در برابر بادهای طوفانی که بر پشت بادگیرها می وزد، این بادگیرها کار مکش را انجام داده و هوای داخل را بیرون میکشند. حركت هوا را به دليل اختلاف فشار جو باد گويند. باد روي زمين عامل مهمي در تبادل دما، رطوبت وانتقال ذرات معلق است. اين امر در ايجاد شرايط آسايش انسان يا اخلال در آن نقش مهمي دارد . جا به جايي هوا در بالا بردن سطح كارآيي ذهني و فيزيكي افراد و كاهش ميزان ابتلا به بيماري*ها بسيار موثر است. همچنين مي*تواند عاملي در كاهش مصرف سوخت*هاي فسيلي باشد. اهميت باد در طرح و ساخت محيط مسكوني از ديرباز مورد توجه بوده است. ارسطو چهار قرن قبل از ميلاد و ويترويرس معمار روسي يك قرن قبل از ميلاد از روش استفاده باد در معماري و شهرسازي صحبت مي*كنند . در كشور ما در طي قرون متمادي تمام ساختمان*ها با توجه به اقليم و شرايط محيطي ساخته مي*شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور كلي شرايط آب و هوايي و جغرافيايي، تاثير مستقيمي در معماري سنتي ايران در مناطق مختلف داشته است . بارزترين روش تهويه طبيعي ساختمان بادگير است. باديگرهايي با اشكال مختلف در بسياري از شهرهاي مركزي و جنوبي ايران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحي و اجرا شده*اند. از نام*هاي ...
سیرجان، شهری ریشه دار !!!
در مورد سیرجان بیشتر بدانیم. سيرجان ، بعد از اسلام و تا اواسط قرن دهم ميلادي شهر عمده و مركز ايالت كرمان بوده كه "شيراجان" هم گفته شده است. سيرجان تقريبا" در هشت كيلومتري مشرق شهر جديد سعيد آباد قرار داشته و در آن زمان والي كرمان نيز " سيرگان" بوده و بناي آن به بهمن پادشاه اشكاني نسبت مي دهند و در استيلاني عرب آن را معرب كردند وسيرجان ناميدند. شهرستان سيرجان در فاصله ۱۷۵ كيلومتري جنوب غربي كرمان واقع شده و از شمال به شهرستان رفسنجان ( ۲۳۰ كيلومتر) و شهر بابك ( ۷۰ كيلومتر)، از جنوب به استان هرمزگان، از مشرق به شهرستانهاي بافت ( ۱۲۹ كيلومتر) و بردسير و از مغرب به استان فارس محدود است. سيرجان بين كوههاي مركزي و كوههاي شرقي زاگرس قرار گرفته و مهمترين ارتفاعات ان عبارتند از كوه پنج، چهار گنبد، بيد خوان و كوه " عين البقر" . از نواحي پست و هموار اين شهرستان مي توان دشت كوير در غرب و دشت حاصلخيز " قطبيه"را در شرق اين شهر نام برد كه بين سيرجان و بافت قرار دارد. آب و هواي سيرجان نيمه بياباني است. در تابستان نسبتا" گرم و خشك و در زمستان سرد و در بهار همراه با بارندگي است. منشا اصلي بارندگيهاي اين شهرستان، توده هواي غربي و اثر هواي مرطوب اقيانوس هند است. مهم ترين رودخانه هاي سيرجان عبارتند از: تنگوييه ( پلنگي) و رودخانه حسين آباد كه هر دو فصلي هستند. پوشش گياهي و جانوري: گياهان جنگلي سيرجان بيشتر در زمينه قيچ، قاق و انواع گون ( كتيرا) است. حيوانات اين منطقه در كوهستانها روباه، گرگ، كفتار، پلنگ، قوچ و ميش " كل" و در دشتها آهو، گورخر و پرندگاني از قبيل كبك، سينه سياه و تيهو هستند. زبان مردم سيرجان فارسي است ولي عشاير به زبان تركي نيز تكلم مي كنند. مهم ترين ايلات سيرجان عبارتند از: افشار، ارشلو، قرايي، بچاقچي و شول. در اراضي حاصلخيز قطبيه آثار خرابه هاي " قلعه سنگي" كه بر روي صخره ا ي بنا شده است ديده مي شود كه قدرت نظامي فوق العاده اي داشته و اعراب آن را مركز حكومت ايالت كرمان قرار داده بودند. ساير بناهاي تاريخي سيرجان عبارتند از امامزاده احمد، امامزاده علي و آتشكده فيروزه سيرجان به علت موقعيت خاص جغرافيايي و قرار گرفتن بر سر راههاي ارتباطي كرمان، يزد، بندرعباس، شيراز و نيز به سبب وجود اراضي حاصلخيز و منابع معدني از ديرباز مورد توجه بوده است. فعاليتهاي اقتصادي مردم سيرجان را ايلات و عشاير انجام ميدهند و فراورده هاي دامي آن نقش مهمي در خودكفايي اين شهرستان ايفا مي كنند. اين شهرستان با وجود داشتن استعداد كافي در زمينه صنعتي و بهره مندي از منابع معدني و انساني، درگذشته رونق صنعتي چنداني نداشته است. اخيرا" پس از پيروزي انقلاب ...