جامعه شناسی اوقات فراغت
جامعه شناسی اوقات فراغت
جامعه شناسي اوقات فراغت"برنامه هاي اوقات فراغت، توليد فرهنگ مي كند<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> جامعه شناسی اوقات فراغت یکی از دروسی است که در سطح کارشناسی ارشد ارائه می شود. هدف از ارائه این درس معرفی مفاهیم اصلی واصول جامعه شناسیاوقات فراغت و آراء جامعه شناسان درباره ی فراغت وتوریسم و استفاده از آن در مطالعات فرهنگی و نیز توسعه آگاهی جامعه شناختی آنان برای فهم انتقادی اوقات فراغت ، سبک زندگی ، رفتار مصرفی و توریسم در پهنه اجتماعی مدرن وجهانی شونده است. اوقات فراغت نزديكترين پيوند را با زندگي معنوي وفرهنگي افراد دارد. اوقاتي كه به ميل و اختيار در راه آموختن، آفريدن،پژوهش، تربيت، مشاركتهاي داوطلبانه اجتماعي، گسترش افقهاي‌انديشه و دربسياري از عرصه‌هاي ديگر صرف مي‌گردد و واضح است كه ارتباط آن با حياط‌معنوي و فرهنگي جامعه تنگاتنگ است. چون فرد مي‌تواند در اوقات فراغت همان‌چيزي را كه مي‌پسندد انجام دهد، شخصيت نهايي خود را باز يابد و آن را ابرازكند، بنابراين قابليتهاي فرد غالبا در عرصه اوقات فراغت جلوه‌گر مي‌شود. فعاليتهاي اوقات فراغت از چنان اهميتي برخوردار است كه از آن به مثابه‌آيينه فرهنگ جامعه ياد مي‌كنند. اين مطلب به اين معني است كه چگونگي‌گذران اوقات فراغت افراد يك جامعه به ميزان زيادي معرف خصوصيات فرهنگي‌آن جامعه است.با توجه به اهميت موضوع اوقات فراغت و بررسي آن ازلحاظ جامعه شناسي،خانم سمیه صیادی فر با دكتر سعيدي دكتراي جامعه شناسي و عضو هيات علمي‌دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران گفت‌وگويي ترتيب داده اند.مفهوم‌اوقات فراغت چيست؟ مفهوم عصري است. يعني در دوران‌هاي مختلف مفهوم‌خاصي براي اوقات فراغت وجود دارد. بايستي مفهوم اوقات فراغت را در سه‌دوره اساسي تعريف كرد.1 دوره تاريخي: كه به نظر من مي‌توان آن رادوران باستاني يا دوران كهن ناميد. 2 دوره صنعتي شدن: كه به بعد ازانقلاب صنعتي باز مي‌گردد تا دهه‌هاي اخير. 3 حال حاضر (جامعه فراغتي ياجامعه پر بيم): كه تحولي در مفهوم اوقات فراغت ايجاد شده كه ناشي از شكل‌جديد زندگي است. اوقات فراغت در هريك از اين سه دوره تعريف خاص خود رادارد. در دوره تاريخي اوقات فراغت هم زوج كار است. اوقات فراغت دركنار كار قرار دارد ...
اوقات فراغت
پیامبر اکرم (ص) : دو نعمت است که بسیاری از مردم با آنها آزموده می شوند : فراغت و تندرستی به اعتقاد جامعه شناسان فراغت تجربه ای است که فرد هنگام رهایی از الزامات کار روزانه بر اساس تمایلات و رهیافتهای شخصی و مشارکت داوطلبانه متناسب با نیاز و ذوق خود انتخاب می کند تا جسم ، فکر و شخصیت او رشد و پرورش یابد .گذران اوقات فراغت به شکل هدفمند ،اصولی و برنامه ریزی شده از ضروریات زندگی امروزی انسان است و دگرگونی جوامع بشری ، توجه به چگونگی بهره گیری از اوقات فراغت را از اهمیت بسزایی برخوردار کرده است . هر چند با شروع فصلتابستان و اوقات فراغت همه نظرها سوی کودکان و نوجوانان جلب می شود ، اما در این میان اوقات فراغت زنان خانه دار مسأله مهم و در خور توجه است . زن در خانواده محور کلیدی است ، زنان پایه های اصلی شکل گیری یک خانواده سالم هستند و نقش انکار ناپذیر در حفظ سلامت روان بقیه افراد خانواده را دارند .از این نظر بسیاری از زنان خانه دار خارج از مشغله های روزانه و کار بیرون ازخانه ، ساعت های بسیاری را در تنهایی خود بدون داشتن برنامه ای از پیش اندیشیده شده می گذرانند ، برای آنها تلویزیون یعنی فیلم و سریال ، در تمامروزهای بیکاری ، یعنی خرید و بالا و پایین کردن مغازه ها … ، اما حکایت اوقات فراغت زنان به همین جا ختم نمی شود ، خیلی وقت ها فراغت یعنی تنهایی ،یعنی فکر و خیال !نتایج یک تحقیق نشان می دهد که بسیاری از زنان خانه دار از اوقات فراغت خود احساس رضایت نمی کنند . بر این اساس افسردگیهایی که دامنگیر زنان خانه دار می شود ناشی از احساس بطالت در گذران عمر آنهاست . در هر حال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان روانشناسی اجتماعی ، زنان خانه داری که نمی توانند از اوقات بیکاری خود استفاده ی بهینه داشته باشند ، بیشترین آسیب های روانی رامی بینند و با احساس نوعی ناامنی روانی به سوی افسردگی و در موارد حادتر خودکشی ، پیش می روند. بر این اساس احساس ناامنی روانی و افسردگی های این چنینی تأثیر بسیاری بر جسم و روح این گروه از زنان می گذارد ، تا جایی که می تواند به طلاق و فروپاشی نظام خانواده ها منجر شود . به اعتقاد کارشناس روانشناسی اجتماعی، سلامت روانی زنان خانه دار در گرو برنامه ریزی برای همین ساعت ( اوقات فراغت ) است ، چرا که انها بقیه وقت خود را به نوعی مشغول هستند و فرصت فکرکردن به مسائل دیگر را ندارند ، ولی وقتی از کارهایشان فراغت پیدا می کنندتازه فرصتی دست مید هد که درباره خود و دیگران فکر کنند ، تا زمانی که برای پر کردن این ساعتها که مدت آن کم هم نیست فکری نشده و برنامه شخصی ارائه نشود ، سلامت روانی که یکی از مظاهر نهادینه شدن جامعه ...
کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی در شیراز آغاز به کار کرد
کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی با حضور دست اندرکاران وزارت ورزش و جوانان و اداره کل سراسر کشور و تنی چند از مسولان استان فارس به در شیراز آغاز به کار کرد. به گزارش چهارشنبه پایگاه خبری ورزش و جوانان فارس، این کنگره با هدف شناخت مسایل جدید حوزه اوقات فراغت، شناسایی مسائل مربوط به مدیریت اوقات فراغت و اهداف فرعی آن ، ایجاد حساسیت و توجه بیشتر نسبت به سبک زندگی برگزارشده است. دبیر علمی کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی در این مراسم گفت: حرکت به سمت فعالیت های علمی و مبنایی و دوری از سلیقه گرایی در فعالیتهای مرتبط با جوانان از جمله دستاوردهای این کنگره است. دکتر محمد تقی ایمان تصریح کرد:150 مقاله خلاصه شده به دبیرخانه این کنگره ارسال شد که با نظر داوران 50 مقاله به صورت کامل دریافت شد و از بین این آثار 22 مقاله انتخاب گردید که 16 مقاله طی برگزاری کنگره مورد بررسی قرار میگیرد. رییس پژوهشکده علوم اجتماعی دانشگاه شیراز اضافه کرد: مقالات کنگره در قالب سه بخش با موضوع هویت و اوقات فراغت، سبک های فراغتی، آسیب ها ، رهنمودها و خانواده ، اوقات فراغت و تغییرات ارائه می شوند. وی بیان کرد: طی جمع بندی های صورت گرفته در روز پایانی این کنگره ، چهار کارگاه در حوزه اوقات فراغت و سبک زندگی و در راستای اجرایی کردن مقالات و بررسی راهکارهای پیشنهادی برگزار می شود. مقالات به شرح ذیل می باشد: ردیف نام نویسنده اول عنوان مقاله وضعیت 1 علی اکبر اکبری‌تبار مطالعه‌ای‌درباب تأثیرات شبکه‌های‌اجتماعی‌مجازی برسبک زندگی و اوقات فراغت جوانان چاپ در مجموعه 2 سید فهیم ایراندوست تحلیل جامعه‌شناختی اوقات فراغت: مشکلات و راهکارهای گذران اوقات فراغت جوانان شهر مهاباد چاپ در مجموعه 3 محمدتقي ايمان بررسي رابطه مالكيت سرمايه اجتماعي و الگوهاي گذران اوقات فراغت مورد مطالعه: دانشجويان دانشگاه شيراز ارایه شفاهی 4 فاطمه بابایی بررسی نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق چاپ در مجموعه 5 فاطمه بابایی تأثیر سریال‌های خانوادگی تلویزیون بر سبک زندگی و اوقات فراغت چاپ در مجموعه 6 مجتبی بخشنده بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر برگذران‌اوقات‌فراغت با تأکید بر موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده، مورد مطالعه: جوانان شهر شیراز چاپ در مجموعه 7 مجتبي بخشنده بررسی نقش گروه‌های دوستان گذراندن اوقات فراغت ورزشی جوانان، مورد مطالعه: شهر اصفهان ...
عنوان: تأثیر دوره های آموزشی حین اوقات فراغت بر انگیزه پیشرفت و عزت نفس دانش آموزان پسر پایه سوم دبی
مقدمه یکی از علوم بشری که نقش اساسی در تبیین رفتار و حالات انسانی دارد علم روانشناسی است .شاید بتوان گفت که مهمترین هدف روانشناسی پیش بینی رفتار است، بنابراین هر زمینه ای که به این مهم کمک کند ،باید موردتوجه قرار گیرد .یکی از زمینه هایی که در علت یابی و یا پیش بینی رفتار مورد توجه قرار می گیرد انگیزش افراد است ،چرا که محور اساسی بحث در زمینه هایی مانند یادگیری ،ادراک وتفکر، عواطف واحساسات هوش ومواردی از این قبیل است (شاملو،1384).جنبه های هیجانی وانگیزشی نقش مهمی را در کسب دانش جدید ویاد آوری دانش قبلی در موقعیت جدید ایفا می نماید .یکی از مهمترین انگیزه های اجتماعی که بر رفتار انسان تاثیر می گذارد ،انگیزه پیشرفت است که می تواند آن را در پیش بینی وتبیین رفتار انسان مورد توجه قرار دارد (الیوت[1]، 2005) انگیزه پیشرفت عبارت است از گرایشی همه جانبه به ارزیابی عملکردخود باتوجه باعالی ترین معیارها ،تلاش برای موفقیت درعملکرد وبرخورداری از لذتی که با موفقیت در عملکرد توام است. انگیزه پیشرفت یک حالت روانشناختی است و وقتی ایجاد می شود که افراد خود را موجودی شایسته وتصمیم گیرنده ادراک کنند .گرچه این نوع ادراک خویشتن ،اغلب درنظریه ها وتحقیقات مربوط به انگیزش انسان جداگانه مطرح شده است نیاز به انگیزه پیشرفت میل به انجام دادن خوب کارها، متناسب با معیار برتری است .این نیاز را افراد برای جستجوکردن "موفقیت در رقابت با معیار برتری "با انگیزه می کند .عنصر مشترک در تمام این موفقیت ها ی پیشرفت این است که فرد بامعیار برتری روبروشده است وبه وسیله آن روبه رو می شود عمدتا به این علت که می داند عملکرد آینده ،ارزیابی معنی داری از شایستگی اوبه بار خواهد آورد افراد دارای نیاز به انگیزه پیشرفت عموماَ با هیجانهای گرایشی مانند:امید ،غرور وانتظار خشنودی پاسخ می دهند .اما افرادی که نیاز کمی به انگیزه پیشرفت دارند عموما با هیجانهای اجتنابی مانند: اضطراب ،دفاع وترس از شکست واکنش نشان می دهند افرادی که نیاز به پیشرفت دارند درمقایسه با افراد دارای نیاز کم به پیشرفت به جای تکالیف آسان ،تکالیف نسبتا دشوار تادشوار را انتخاب می کنند .آنها در تکالیف نسبتا دشوار تلاش بیشتری به خرج می دهند وعملکرد بهتری دارند زیرا غرورآنها رانیرومند می کنند.آنها درصورت روبه روشدن با مشکل یاشکست در تکالیف نسبتا دشوار بیشتر استقامت می کنند (محمدی، 1385). در خصوص اهمیت انگیزه پیشرفت ، همین بس که بشر بدون چنین انگیزه قادر نبود از حد انگیزه اولیه اش در آغاز پیدایش گامی فراتر نهاده وبه تحولات شگرفت نایل شود وبه یمن وجود افراد پیشرفت گرا ست که هر روز اندیشه ...
مفهوم اوقات فراغت در علوم اجتماعی Leisure Time
فراغت به‌معنای آسودگی و آسایش است، که معمولا در مقابل اشتغالات و درگیری‌های روزمره، که نوعا موجب خستگی می‌شود، به‌کار می‌رود.[1] مفهوم اوقات فراغت در لغت را می‌توان به‌طور خلاصه؛ زمان‌ها، مواقع و ساعاتی دانست، که فرد در آسایش، استراحت و آرامش به‌سر می‌برد.[2]دومازیه (Joffre Dumazedier)، جامعه‌شناس فرانسوی و مؤلف کتاب "به‌سوی یک تمدن فراغت"، معتقد است که اوقات فراغت، عبارت از مجموعه فعالیت‌هایی است، که شخص، پس از ارزشیابی تعهدات و تکالیف شغلی، خانوادگی و اجتماعی، با میل و اشتیاق به آن می‌پردازد و غرضش استراحت، تفریح، توسعه دانش، به‌کمال رساندن شخصیت خویش، به‌ظهور رساندن استعدادها و خلاقیّت‌ها و یا مشارکت آزادانه در اجتماع است.[3]در عصر ما اندیشه درباره فراغت، کم و بیش با پیدایش جامعه‌شناسی فراغت، یعنی دانشی که در نظر دارد، آن‌را با روش‌های علمی، مورد برسی قرار دهد، مرتبط است[4] و دانشی است، که می‌خواهد مسائل واقعی تحوّلات حوزه کار و شیوه زندگی را مطالعه کند.[5]جامعه‌شناسی فراغت در آمریکا پدیدار شد و دانشمندانی مانند مارگریت مید، اریک فروم، رایت میلز، هاویگوست و ... در جنبه‌های مختلف به آن پرداختند.[6]تفاوت اوقات فراغت با بیکاری، کار و تفریحاتدکتر جی. بی. نیش (Jay B.Nash) در کتاب "فلسفه فراغت و تفریحات سالم" در تعریف فراغت، آن را به اوقاتی از زندگی که از کار کردن آزاد است یا در خواب نیست،[7] معنی کرده است. بنابراین باید توجه داشت که اوقات فراغت با بیکاری، کار و تفریحات سالم متفاوت است؛ زیرا بیکاری، به‌معنای از دست دادن شغل (موقت یا دائم) و کار، به‌معنای گذراندن وقت برای فعالیّت خاص و با هدف خاص است؛ که مبتنی‌بر اجبار اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی و یا غیره می‌باشد. تفریحات سالم نیز به‌نحوه استفاده از اوقات فراغت دلالت دارد.[8]ویژگی‌های اوقات فراغتبا بررسی تعاریفی که از اوقات فراغت ارائه شده است، می‌توان دریافت که بارزترین ویژگی‌های اوقات فراغت عبارت‌اند از:1) جدا بودن وقت فراغت از کار و مسئولیت‌های دیگر؛2) وجود میل، فعالیتهای دلخواه و در نهایت، داشتن حق انتخاب؛3) نداشتن انگیزه و نفع اقتصادی.[9]نظریه‌های اوقات فراغتبه طور کلی درباره پیدایش فراغت و گرایش انسان‌ها به آن، سه نظریه عنوان شده است:1) مذهب، مبنای تفریح؛ اولین نظریه، حاکی از آن است، که مبنای تفریح، "مذهب" است. در جوامع اولیه، عملا رسوم مذهبی از بازی و تفریح جدا نبوده و رقص، آواز و نمایش، رابطه تنگاتنگی با سنن مذهبی داشته است.[10]فلوئد هاوس در کتاب "سلسله نظریه‌های اجتماعی" ریشه تفریح در زمان قدیم را مذهب بیان کرده و در عین حال، اضافه ...
مفهوم اوقات فراغت
+این مقاله از وب سایت دکتر علی اصغر سعیدی به طور کامل برداشت شده است.مفهوم اوقات فراغتبررسي مفهوم اوقات فراغت اولين بحث ما در باره اوقات فراغت است که از کتاب فرهنگ انديشه اجتماعی انتشارات بلکول ترجمه و خلاصه کردم. قبل از ورود به این بحث یک توصیه روش شناسی دارم. هروقت خواستید در باره چیزی تحقیق کنید اول بروید سراغ دائره المعارف یا فرهنگ لغت. تازگیها انتشارات مهم کتابی منتشر می کنند به نام companion یا کمک درس ( که ما شکل دیگر و البته غلط آن را داشته ایم به نام حل المسائل).در مورد اوقات فراغت هم وضع به همین صورت است اما چوت این موضوع واقعا یا تحولات دو دهه اخیر پیشرفت کرده است اين فرهنگ لغت علوم اجتماعی نیز که اخیرا منتشر شده به بسیاری مسائل پیرامونی آن اشاره نشده است و آقای تاملينسون آنها را در نظر نداشته است.Alan Tomlinson, Leisure, In The Blackwell Dictionary Of Twentieth-Century SocialThought, Edited By William Outhwaite And Tom Bottomore, Blackwell Publisher, U.K., 1993, Pp 329-330اگر لغت اوقات فراغت را ریشه شناسی (etymologically) کنیم از ریشه لاتین licere به معنی "اجازه دادن" می آید لذا فراغت به معنی رخصت دادن معنی می دهد. حتی در اندیشه یونانی نیز لغت leisure هم ذوج کار و یا نیروی کارگر بوده است. ارسطو فراغت را پیشه ای جدی می دانسته است: " ما حرفه و کار و شغلی را در پیش می گیریم تا فراغتی داشته باشیم". پس به نظر ارسطو فراغت وضع ایده الی است که هر شهروند به دنبال و در آرزویش است. لذا زندگی فراغتی لازمه زندگی است. (Barrett, 1989, p 14) .از زمان شروع زندگی انگلستان مدرن یعنی قرن 14 قراغت به معنی " فرصتی برای وقت آزاد " محسوب می شده است. (Williams, 1976) .کار زمانی است که یه شما برای صرف آن پرداختی صورت می گیرد اما فراغت صرف زمانی است که اجباری در انجامش نیست و پولی هم در قبال آن دریاقت نمی کنید. اما در عصر صنعتی برخی رابطه کار و فراغت را رابطه ای متجانس نمی دیدند و اینها که متعصبانه به نظم توسعه صنعتی و جامعه صنعتی نگاه می کردند فراغت را بالقوه مشکل جامعه صنعتی می دانستند. آنها معتقد بودند که " اگر کارگر صنعتی از عادت به صرف اوقات فراغت - به همان گونه جامعه و فرهنگ ماقبل سرمایه داری و صنعتی - کند نظم نیروی کار و تولید در خطر قرار خواهد گرفت. برای همین بود که فرهنگ اوقات فراغت و تفريح ( recreational ) سنتی مورد حمله قرار می گرفت تا به حاشیه رود. ( Thompson, 1976) . در حقیقت می توان گفت فعالیت فراغتی در اوایل رشد دوره صنعتی مدرن حوزه تضادهای سیاسی و فرهنگی و اجتماعی بود و به تدریج با تشکیل بازار مصرفی حوزه های فراغتی اقشار مختلف شکل یافته است.به واقع می توان گفت که فراغت واقعی یعنی زمانی که شما در آن زمان کار ( که در قبالش پول دریافت می کنید) انجام ...
نقش اوقات فراغت در تکامل فردی و سلامت اجتماعی
نقش اوقات فراغت در تکامل فردی و سلامت اجتماعی<?xml version="1.0" encoding="utf-16"?> مفهوم شناسی اوقات فراغت فراغت، در لغت به آسایش و آسوده شدن از کار روزانه معنا شده است. در لغت لاتین نیز فراغت، معادل «leisure» به معنای رخصت و رهایی از اشتغال و کار آمده است. در اصل، اوقات فراغت، فرصت هایی است که انسان مسئولیت پذیر هیچ گونه تکلیف یا کار موظفی را عهده دار نیست و زمان در اختیار اوست تا با میل و انگیزه شخصی به امر حاضر بپردازد. در تعریف اوقات فراغت، مفهوم رضایت، انگیزه و عامل انتخاب، نقش اساسی دارد. در حقیقت برجسته ترین ویژگی اوقات فراغت، این است که انسان از روی رضایت باطنی و انگیزه شخصی، از میان مجموعه متنوع و گسترده ای از فعالیت ها، به اختیار خویش یکی را برگزیند. ناگفته نماندکه اوقات فراغت به معنی بی کاری، وقت آزاد یا وقت مرده نیست، بلکه ضرورتی است که انسان، رها از برنامه ها و وظایف شغلی، مدرسه ای و اجتماعی خویشتن با رضایت و اختیار کامل عهده دار چگونگی گذران عمر خویش می شود. به سروده مولانا: مصلحت آن است تا یک ساعتی قوّتی گیرند و زور و راحتی انسان موجودی است که همواره با خود، اجتماع، طبیعت و خدا در ارتباط است و هر یک از آنها الزاماتی برای او به همراه می آورد. حال اگر آدمی از این گونه تعهدات مذهبی، اجتماعی و شغلی رهایی یافت و فرصتی آزاد داشت تا از بایدها و نبایدها آسوده خاطر باشد، به اوقات فراغت دست یافته است. پیام متن: اوقات فراغت، به معنای رها بودن از الزامات اجتماعی و شغلی است. نقش اوقات فراغت در تکامل انسان کارشناسان علوم اجتماعی، اوقات فراغت را معیار مناسبی برای تشخیص سلامت و استحکام ساختار تربیتی جامعه می دانند. از این رو، بهره برداری شایسته از زمان های فراغت، جامعه را به سوی سازندگی اخلاقی و شکوفایی اقتصادی هدایت می کند و در مقابل، استفاده نامناسب از این فرصت ها، ناهنجاری های اجتماعی را بیشتر خواهد کرد. در جامعه ما، همواره میان مسئله اوقات فراغت و جوانان ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. دوران جوانی و نوجوانی که آمیزه ای شیرین و شگرف از شور و شعور، اندیشه و احساس و فعالیت برای رسیدن به آرزوها و هدف هاست، از مهم ترین روزهای زندگی یک فرد به شمار می رود. جوانان، شریان گرم و حیاتی جوامع آگاه و بیدار و بازوان کارآمد دولت ها هستند. بنابراین، برای بهره گیری مناسب از توان مندی های آنان و فراهم ساختن وسایل آرامش آنها، به برنامه ریزی دقیق و سودمند نیاز است تا از این رهگذر، اوقات فراغت ایشان نیز پربارتر سپری شود. البته گاهی به این امر توجه می شود، ولی آن گونه که در خور شأن جوانان و بهره مندی ایشان از اوقات فراغت باشد، تلاشی ...