تفسیر نتایج ازمایش غربالگری
آزمایش‌های غربالگری نوزادان
برای تشخیص اختلالات و بیماری های متابولیکی، چند ساعت بعد از تولد نوزاد، پزشک چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد می گیرد و آن را به آزمایشگاه می فرستدتاریخچه آزمایش های غربالگری نوزاداندر دهه 1960 میلادی، دکتر «رابرت گوتری» آزمایشی را برای تشخیص بیماری فنیل کتونوری در نوزادان تازه متولد شده انجام داد. بعد از آن برای تکمیل آزمایش های غربالگری در دهه های سال 1990 میلادی بود که آزمایش های مختلفی برای تشخیص بیماری های متابولیکی مادرزادی انجام گرفت. این آزمایش ها را با گرفتن چند قطره خون از نوزاد انجام می دادند. فواید آزمایش های غربالگری نوزادانمتاسفانه هنگامی که نوزاد به دنیا می آید، از روی علایم ظاهری او نمی توان تشخیص داد که به چه بیماری هایی مبتلا می باشد. اگر آزمایشات غربالگری برای او انجام نگیرد، او با همان مشکل بزرگ می شود و ممکن است پس از طی دوران نوزادی، علایمی مانند انواع عقب ماندگی ذهنی و اختلالات رشد و ... را نشان دهد. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی، می توان این اختلالات را در بدو تولد تشخیص داد و نوزادان را از مشکلاتی مانند مرگ زودرس و ناگهانی، عقب ماندگی ذهنی، اختلالات شنوایی و ناتوانی های جسمی نجات داد. روش های انجام آزمایش های غربالگری نوزادان1- آزمایش خون : برای تشخیص اختلالات و بیماری های متابولیکی، چند ساعت بعد از تولد نوزاد، پزشک و یا پرستار چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد می گیرد و آن را به آزمایشگاه می فرستد تا ابتلای نوزاد به اختلالات متابولیک را بررسی کند. 2- غربالگری شنوایی: خوشبختانه یکی از آزمایش های غربالگری که در کشور ما هم مرسوم شده است، غربالگری شنوایی نوزادان می باشد. از آنجا که والدین قادر به بررسی حس شنوایی نوزاد نیستند و با توجه به این که حس شنوایی یکی از مهم ترین راه های برقراری ارتباط نوزاد با دنیای بیرون می باشد، ارزیابی و بررسی سلامت این حس در نوزادان ضروری می باشد. این کار توسط کارشناس شنوایی سنج انجام می گیرد. او با قرار دادن پروب مخصوص در کانال گوش نوزاد، پاسخ هایی را از گوش دریافت می کند که نشاندهنده سلامت و یا عدم سلامت این حس در نوزاد می باشد. چه آزمایش هایی بر روی نوزاد انجام می دهند؟1- آپگار: مدتی پس از به دنیا آمدن نوزاد، این آزمایش بر روی او انجام می گیرد. آپگار مخفف پنج آزمایش زیر می باشد :- ارزیابی ظاهر نوزاد- ارزیابی نبض نوزاد- ارزیابی واکنش های نوزاد- ارزیابی فعالیت عضلانی نوزاد- ارزیابی تنفس نوزاددر تفسیر نتایج آزمایش های غربالگری نوزادان، غیر طبیعی بودن آزمایش ها به معنی بیمار بودن قطعی نوزاد نیست، بلکه به این معنا است که باید آزمایش های بیشتر و ...
GTT / GCT
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ( OGTT) (Oral Glucose Tolerance Test ) این راهنما برای استفاده مسوولین فنی وکارشناسان آزمایشگاههای تشخیص طبی تدوین شده است تهیه کننده : آزمایشگاه رفرانس کشور - اندازه گیری سریال گلوکز خون قبل و بعد از مصرف خوراکی مقدار مشخصی از گلوکز، روشی مناسب برای تفکیک افراد سالم از بیماران می باشد. - اگرچه استفاده از این آزمایش در شناسایی بیماران ، روشی حساستر از اندازه گیری قند خون ناشتا می باشد ولی ممکن است تحت تاثیرمتغیرهای فراوانی قرار بگیرد . به همین دلیل ، توصیه می شود ضمن رعایت تمامی موارد لازم ، آزمایش در دو نوبت جداگانه انجام شود (به استثنای مواردی که نتایج بطور فاحشی غیر طبیعی باشند). آماده سازی بیمار : 1- پس ازمشورت با پزشک معالج ، حتی الامکان داروهایی که ممکن است روی میزان قند خون اثر بگذارد ( مانند تیازیدها، داروهای ضد بارداری خوراکی، کورتیکواستیروییدها و... ) قطع گردد . 2-رژیم غذایی به مدت سه روز، آزاد و بدون محدودیت بوده (حداقل 150گرم کربوهیدرات در روز) و فعالیتهای بدنی نیز مطابق معمول صورت گیرد . 3- آزمایش در افراد سرپایی انجام می گیرد . انجام آزمایش در افراد بستری ، مبتلایان به بیماریهای حاد و نیز افراد بدون تحرک عادی ،ممکن است منجر به اخذ نتایج نادرست گردد . 4-از شب قبل از آزمایش ، بیمار باید بمدت 16-10ساعت ناشتا باشد ، دراین مدت نوشیدن آب بلامانع است. 5-آزمایش باید بین ساعات 9-7 صبح انجام گردد. مراحل انجام آزمایش : فرد باید در حالت نشسته قرارگیرد . یک نمونه خون در حالت ناشتا گرفته می شود . سپس 100 گرم گلوکز (در کودکان مقدار گلوکز 1.75 g/kg و حداکثر 75 گرم می باشد ) که در 300 میلی لیتر آب حل شده به بیمار داده می شود تا در مدت حداکثر 5 دقیقه نوشیده شود . معمولا محلول خنک آسانتر تحمل می شود .از آنجایی که برای ارزیابی صحیح نتایج ، مقدار گلوکز تجویز شده اهمیت فراوانی دارد ، حتما باید از پودر یا محلول گلوکز با مقادیر مشخص ، که برای انجام این آزمایش تهیه شده اند ، استفاده گردد . استفاده از هر محلول قندی دیگر مانند شربت ها ، آب قند و... که دارای مقادیر نامشخص گلوکز می باشند ، ممنوع است. 3. فرد باید در طول انجام آزمایش ، از سیگار کشیدن ، فعالیت بدنی شدید ، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی خودداری نماید. 4. دو ساعت بعد از مصرف گلوکز ، مجددا نمونه خون گرفته میشود .
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ( OGTT) (Oral Glucose Tolerance Test )
<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> این راهنما برای استفاده مسوولین فنی وکارشناسان آزمایشگاههای تشخیص طبی تدوین شده است تهیه کننده : آزمایشگاه رفرانس کشور ارسال کننده : آزمایشگاه مرکزی رزن - اندازه گیری سریال گلوکز خون قبل و بعد از مصرف خوراکی مقدار مشخصی از گلوکز، روشی مناسب برای تفکیک افراد سالم از بیماران می باشد. - اگرچه استفاده از این آزمایش در شناسایی بیماران ، روشی حساستر از اندازه گیری قند خون ناشتا می باشد ولی ممکن است تحت تاثیرمتغیرهای فراوانی قرار بگیرد . به همین دلیل ، توصیه می شود ضمن رعایت تمامی موارد لازم ، آزمایش در دو نوبت جداگانه انجام شود (به استثنای مواردی که نتایج بطور فاحشی غیر طبیعی باشند). آماده سازی بیمار : 1- پس ازمشورت با پزشک معالج ، حتی الامکان داروهایی که ممکن است روی میزان قند خون اثر بگذارد ( مانند تیازیدها، داروهای ضد بارداری خوراکی، کورتیکواستیروییدها و... ) قطع گردد . 2-رژیم غذایی به مدت سه روز، آزاد و بدون محدودیت بوده (حداقل 150گرم کربوهیدرات در روز) و فعالیتهای بدنی نیز مطابق معمول صورت گیرد . 3- آزمایش در افراد سرپایی انجام می گیرد . انجام آزمایش در افراد بستری ، مبتلایان به بیماریهای حاد و نیز افراد بدون تحرک عادی ،ممکن است منجر به اخذ نتایج نادرست گردد . 4-از شب قبل از آزمایش ، بیمار باید بمدت 16-10ساعت ناشتا باشد ، دراین مدت نوشیدن آب بلامانع است. 5-آزمایش باید بین ساعات 9-7 صبح انجام گردد. مراحل انجام آزمایش : فرد باید در حالت نشسته قرارگیرد . یک نمونه خون در حالت ناشتا گرفته می شود . سپس 100 گرم گلوکز (در کودکان مقدار گلوکز 1.75 g/kg و حداکثر 75 گرم می باشد ) که در 300 میلی لیتر آب حل شده به بیمار داده می شود تا در مدت حداکثر 5 دقیقه نوشیده شود . معمولا محلول خنک آسانتر تحمل می شود .از آنجایی که برای ارزیابی صحیح نتایج ، مقدار گلوکز تجویز شده اهمیت فراوانی دارد ، حتما باید از پودر یا محلول گلوکز با مقادیر مشخص ، که برای انجام این آزمایش تهیه شده اند ، استفاده گردد . استفاده از هر محلول قندی دیگر مانند شربت ها ، آب قند و... که دارای مقادیر نامشخص گلوکز می باشند ، ممنوع است. 3. فرد باید در طول انجام آزمایش ، از سیگار کشیدن ، فعالیت بدنی شدید ، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی خودداری نماید. 4. دو ساعت بعد از مصرف گلوکز ، مجددا نمونه خون گرفته میشود . متغیرهای موثر بر انجام آزمایش : برخی از عوامل موثر بر انجام آزمایش عبارتند از مدت ناشتا بودن ، میزان کربوهیدرات مصرف شده در روز های قبل از انجام آزمایش ، داروهای مصرفی ، ضربات جسمانی یا هر گونه ...
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ( OGTT (Oral Glucose Tolerance Test:
آماده سازی بیمار :1- پس ازمشورت با پزشک معالج ، حتی الامکان داروهایی که ممکن است روی میزان قند خون اثر بگذارد ( مانند تیازیدها، داروهای ضد بارداری خوراکی، کورتیکواستیروییدها و... ) قطع گردد .2- رژیم غذایی به مدت سه روز، آزاد و بدون محدودیت بوده ( حداقل 150گرم کربوهیدرات در روز) و فعالیتهای بدنی نیز مطابق معمول صورت گیرد .3- آزمایش در افراد سرپایی انجام می گیرد . انجام آزمایش در افراد بستری ، مبتلایان به بیماریهای حاد و نیز افراد بدون تحرک عادی ،ممکن است منجر به اخذ نتایج نادرست گردد .4- از شب قبل از آزمایش ، بیمار باید بمدت 16-10ساعت ناشتا باشد ، دراین مدت نوشیدن آب بلامانع است .5- آزمایش باید بین ساعات 9-7 صبح انجام گردد .مراحل انجام آزمایش :1. فرد باید در حالت نشسته قرارگیرد .2. یک نمونه خون در حالت ناشتا گرفته می شود . سپس 100 گرم گلوکز ( در کودکان مقدار گلوکز 1.75 g/kg و حداکثر 75 گرم می باشد ) که در 300 میلی لیتر آب حل شده به بیمار داده می شود تا در مدت حداکثر 5 دقیقه نوشیده شود . معمولا محلول خنک آسانتر تحمل می شود .از آنجایی که برای ارزیابی صحیح نتایج ، مقدار گلوکز تجویز شده اهمیت فراوانی دارد ، حتما باید از پودر یا محلول گلوکز با مقادیر مشخص ، که برای انجام این آزمایش تهیه شده اند ، استفاده گردد . استفاده از هر محلول قندی دیگر مانند شربت ها ، آب قند و... که دارای مقادیر نامشخص گلوکز می باشند ، ممنوع است .3. فرد باید در طول انجام آزمایش ، از سیگار کشیدن ، فعالیت بدنی شدید ، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی خودداری نماید .4. دو ساعت بعد از مصرف گلوکز ، مجددا نمونه خون گرفته می شود .متغیرهای موثر بر انجام آزمایش :برخی از عوامل موثر بر انجام آزمایش عبارتند از مدت ناشتا بودن ، میزان کربوهیدرات مصرف شده در روز های قبل از انجام آزمایش ، داروهای مصرفی ، ضربات جسمانی یا هر گونه استرس فیزیکی ، وجود بیماری همزمان ، سن ، میزان فعالیت بدنی و وزن ، وضعیت بیمار در زمان آزمایش ، اضطراب و مصرف کافئین .تفسیر نتایج :نحوه تفسیر نتایج آزمایش تحمل گلوکز ، بر مبنای برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت ( کتابچه پزشک و دیابت ، چاپ شده توسط مرکز مدیریت بیماریها ) در زیر آمده است .تشخیص دیابت :قند پلاسمای خون وریدی ، 2 ساعت بعد از مصرف 75gr گلوکز خوراکی ، مساوی یا بیش از 200mg/dlتشخیص اختلال تحمل گلوکز : ( Impaired Glucose Tolerance Test )قند پلاسمای خون وریدی، 2 ساعت بعد از مصرف 75gr گلوکز خوراکی ، مساوی یا بیش از 140mg/dl و کمتر از 200mg/dl1.Glucose Challenge Testزنان باردار بر اساس قرارگیری درمعرض عوامل خطر، در یکی از دو گروه زیر قرار گرفته و از طریق GCT با 50 گرم گلوکز مورد غربالگری قرار می گیرند ...
آزمایش كراس مچ ماژور Major cross match
آزمایش كراس مچ ماژور Major cross match آزمایش كراس مچ ماژور كه كراس مچ مستقیم یا Forward نیز نامیده می شود قسمت اصلی آزمون سازگاری را تشكیل می دهد و به دو منظور اصلی نیز انجام می شود... آزمایش كراس مچ ماژور Major cross match آزمایش كراس مچ ماژور كه كراس مچ مستقیم یا Forward نیز نامیده می شود قسمت اصلی آزمون سازگاری را تشكیل می دهد و به دو منظور اصلی نیز انجام می شود : 1ـ پیشگیری از واكنش های ایمونولوژیك نامطلوب 2ـ حداكثر بهره گیری بیمار از خون تجویز شــده عوارض ترانسفوزیون نامتجانس ، با علائم بالینی بارز و مشخص در حین یا متعاقب تجویز خون ناسازگار پدیدار شده و علائم آشكار همولیز ( انهدام سریع گلبولهای قرمز ) را بهمراه دارد و در موارد خفیف تر تخریب گلبولهای قرمز بتدریج و یا بصورت دیررس صورت می گیرد و با كاهش اعمال حیاتی آنها همراه می باشد ، در این آزمایش سرم فرد گیرنده خون را با گلبولهای قرمز فرد دهنده مجاور كرده و واكنشهای آنرا بررسی می كنند ، در این روش آلوآنتی بادی های موجود در سرم بیمار ( نسبت به گلبولهای قرمز دهنده ) مشخص می شوند . روش : 1- سه عدد لوله را به صورت IDC , Alb , RTعلامت گذاری كنید : · (Room Temperature) RT برای تجسس آلوآنتی بادی های سرد · Alb (Albumin) و IDC (Indirect Coombs) برای تجسس آلوآنتی بادی های گرم 2- داخل لوله RT ، یك قطره سرم بیمار بریزید داخل لوله Alb ، 2 قطره سرم بیمار بریزید داخل لوله IDC ، 3 قطره سرم بیمار بریزید ( كلیه لوله ها را از نظر ریختن سرم بیمار كنترل كنید) 3- در هر یك از لوله ها یك قطره از سوسپانسیون 3 تا 5 درصد گلبول قرمز دهنده بریزید . ( كلیه لوله ها را از نظر ریختن گلبولهای قرمز كنترل كنید ) 4- لوله RT را یك ساعت در حرارت اتاق قرار دهید . لوله IDC را یك ساعت در بن ماری با دمای 37 درجه سانتی گراد قرار دهید . 5- لوله Alb را به مدت یك ساعت در بن ماری 37 درجه سانتی گراد قرار دهید ، پس از گذشت نیم ساعت از كنار لوله به آرامی یك قطره آلبومین گاوی 22درصد اضافه كنید (بدون مخلوط كردن) 6- پس از اتمام یك ساعت لوله های RT و Alb را به آرامی تكان داده و از نظر همولیز یا آگلوتیناسیون بررسی كنید . 7- پس از طی زمان مذكور لوله IDC را از بن ماری بیرون آورده و 3 بار با سرم فیزیولوژی شستشو داده ، پس از آخرین شستشو و خالی كردن سرم فیزیولوژی لوله IDC را روی یك دستمال برگردانید تا تمام سرم خارج شود و گلبولهای قرمز كاملاً خشك شوند . 8- در مرحله آخر یك قطره آنتی هیومن گلبولین داخل لوله IDC ریخته و كاملاً مخلوط كنید ، سپس لوله IDC را بمدت 30 ثانیه در سروفیوژ سانتریفوژ كنید . 9- لوله IDC را از سانتریفوژ خارج كنید و ...
تست های غربالگری نوزادان
غربالگری چیست؟ غربالگری به روش هایی اطلاق می شود که با آنها می توان افراد به ظاهر سالمی را که از نظر ابتلا به یک بیماری خاص در معرض خطر بیشتری هستند از افراد سالم شناسایی کرد. باید توجه داشت در مورد افرادی که پرخطر محسوب می شوند برای تشخیص قطعی باید آزمایش های تکمیلی انجام شود. امروزه در بسیاری از کشورها برنامه های غربالگری نوزادان به صورت گسترده در دست انجام است که با استفاده از چند آزمایش ساده بر روی خون نوزاد صورت می گیرد. چرا باید این تست را انجام داد؟ غربالگری نوزادان برای تشخیص زودهنگام بیماری های مادرزادی بسیار خطرناک مورد استفاده قرار می گیرد. اگراین بیماری ها به موقع تشخیص داده نشوند ممکن است باعث بروز عقب ماندگی ذهنی، کندشدن رشد جسمی و حتی مرگ شوند. تاریخچه ی غربالگری نوزادان : اولین برنامه ی غربالگری نوزادان حدود نیم قرن پیش در ایالات متحد آمریکا آغاز شد و امروزه حداقل در هفتاد کشور جهان نوزادان به صورت اجباری و طبق قانون دست کم باید از نظر بیماری های کم کاری تیروئید و فنیل کتونوری مورد آزمایش قرار گیرند. در ایران از سال ۱۳۸۱ در استان فارس تمامی نوزادان از نظر ابتلا به سه بیماری کم کاری تیروئید و فنیل کتونوری و کمبود آنزیم G6PD(عامل بیماری فاویسم) مورد غربالگری قرار گرفتند و به تدریج از ابتدای سال ۱۳۸۵ دوبیماری شربت افرا (MSUD) نیز به مجموعه ی مزبور اضافه شد. تست های غربالگری در چه زمانی باید انجام شوند؟ آزمایش هایی که در طرح های غربالگری مورد استفاده قرار می گیرند باید پیش از مرخص شدن نوزاد از بیمارستان و یا طی ۵ روز اول پس از تولد انجام شوند. نمونه گیری چگونه انجام میشود؟ پس از گرم کردن پای نوزاد و تمیز کردن ناحیه ی مورد نظر با ماده ی ضد عفونی کننده ی موضعی مخصوص، بااستفاده از یک سوزن خاص(لانست) که به پاشنه ی پای نوزاد زده می شود، چند قطره خون بر روی کاغذ صافی مخصوص جمع آوری شده و پس از 3 تا 4 ساعت در حرارت اتاق خشک می شود. نتایج چگونه تفسیر می شوند؟ اگر نتیجه ی آزمایش غیرطبیعی باشد این بدان معنی نیست که نوزاد حتما بیمار است بلکه مفهوم آن چنین است که باید تست های تکمیلی روی خون نوزاد انجام شود و همچنین مورد مشاوره ی پزشک متخصص اطفال قرار گیرد و آنگاه در صورت تایید بیماری، درمان به سرعت آغاز گردد. روش درمان به نوع بیماری بستگی دارد و شامل رژیم های غذایی مخصوص و دارو است. چه بیماری هایی مورد غربالگری قرار می گیرند؟ ترکیب بیماری های موجود در طرح های غربالگری نوزادان در کشورها و نواحی مختلف جهان با یکدیگر متفاوت است. طرح پیشنهادی در حال حاضر شامل شش بیماری است: 1. کم کاری مادرزادی تیروئید: ...
آزمایشات غربالگری اولیه برای تشخیص HCV
آزمایش تعیین آنتی بادی:آزمایش های غربالگری هستند که برای نشان دادن آنتی بادی برعلیه HCV با حساسیت بالا طراحی شده اند و همچنین آزمایش مکمل که برای کمک به شناسایی یا تایید آزمایش های غربالگری مثبت کاذب طراحی شده اند.آزمایش غربالگری EIA-1:آزمایش غربالگری رایج برای anti HCV آزمایش الایزا (Enzyme immunoassay) می باشد.این تست فوائد بسیاری از جنبه تشخیصی دارد که شامل اجرای آسان،تغییر پذیری پائین،اتوماسیون آسان و هزینه نسبتا پایین آن است.آزمایش غربالگری EIA-2:دومین نسل از این آزمایش EIA-2 است که رایج ترین تست غربالگری است که در ایالات متحده انجام می شود.این تست آنتی بادی های اختصاصی برای آنتی ژنهای نوترکیب Core(C22 و نواحی غیر ساختمانی 3 و 4 (C100,C33) ویروس HCV را نشان می دهد.آزمایش EIA-2 از روشهای اندازه گیری قبلی بسیار حساس تر و اختصاصی تر است.آزمایش های تایید کننده(Confirma-tory assays):این دسته از آزمایشها برای کمک به کلینیسین ها به منظور تفسیر نتایج مثبت anti HCV ایجاد شده اند به ویژه در شرایط و موقعیت های با شیوع پائین و هنگامیکه فاکتورهای خطر برای هپاتیت C آشکار نیستند.به عبارت دیگر این تستها معمولا برای کمک به نایج مثبت کاذب تست های الایزا استفاده می شوند.در چنین مواردی اکثر هپاتولوژِست ها مستقیما آزمایش HCV RNA را توصیه می کنند.بعضی آزمایشگاهها نیز تست Recombinant Immunoblot Assay.2nd vergion:RIBA-2 را انجام می دهند.آزمایش های ملکولی:نشان دادن HCV RNA در سرم بیمار بوسیله تست بسیار حساسی مانند RT-PCR:Reverse Transcriptio polymarasechain Reaction ابزار بسیار مهمی برای تائید تشخیص عفونت HCV و نیز برای ارزیابی بالینی پاسخ ضد ویروسی در درمان با اینترفرون است.آزمایش HCV RNA در بیماران سرونگاتیو با هپاتیت مزمن بویژه افراد ایمیونوکامپرومایزد بینهایت مفید است.این دسته از بیماران علی رغم نشانه ها و آثار کلینیکی و ملکولار برای عفونت HCV ممکن است شواهد سرولوژیک مورد انتظار را نداشته باشند.HCV RNA را می توان بصورت کمی و یا کیفی با آزمایش RT-PCR اندازه گیری نمود.روشهای مبتنی بر PCR موسوم به TargetAmplification دربرگیرنده استخراج اسید نوکلوئیک ویروسی هستند.اکثر روش های حساس PCR قادر به نشان دادن HCV RNA با غلظت تقریبی 100 کپی ویروسی در هر میلی لیتر سرم می باشند.ژنوتایپینگ HCV:آزمایش تعیین ژنوتایپینگ HCV معمولا برای تشخیص عفونت ضرورتی ندارد اما این آزمایش به عنوان راهنمائی برای طول مدت درمان و پیشگیری احتمالی پاسخ به درمان مفید است.آزمایش تعیین ژنوتیپ HCV در تمام بیماران دارای عفونت HCV قبل از شروع درمان باید انجام گیرد که به کمک آن طول مدت درمان و نیز ارزیابی احتمال پاسخ دهی تعیین شود.آزمایش HCV RNA می باید در افراد زیر انجام ...