تعریف آسیب اجتماعی
آسیب های اجتماعی چیست؟
آسیب شناسی اجتماعی social-pathology مفهوم جدیدی است که از علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماری های عضوی و آسیب های اجتماعی(کجرویها) قائل می شوند. واژه آسیب شناسی از دیدگاه پزشکی به فرایند ریشه یابی بیماری ها گفته می شودبه گزارش هفت روز، آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قوامد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرومی گردد. به همین دلیل ، کجروان سعی دارند کجروی ها خود را از دید ناظران قانون ، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان نمایند ؛ زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی ، تکفیر اخلاقی ، طرد اجتماعی مواجه می شوند(عبدالهی ،1383:15).آسيبهاي اجتماعي پديده هايي واقعي، متغير، قانونمند و قابل کنترل و پيش گيري اند. کنترل پذيري آسيبهاي اجتماعي شناخت علمي آنها را در هر جامعه اي براي پاسخ به پرسشهاي نظري و عملي و کاربردي از ايده ها و يافته هاي علمي توليد شده در برنامه ريزي هاي کوتاه و بلند مدت براي مقابله صحيح با آسيبهاي اجتماعي، درمان يا پيشگيري از گسترش و پيدايش آنها را ضروري و پر اهميت مي سازد.آسيب شناسي اجتماعيآسيب شناسي اجتماعي به بررسي انواع مشکلات مي‌پردازد که در سطح اجتماعي مطرح هستند و سعي مي‌کنند علل مختلف آنها را از جنبه‌هاي مختلف فردي ، اجتماعي و غيره مورد بررسي قرار دهد. آسیب های اجتماعی که به تعبیر بعضی از اندیشمندان حاصل و معلول مستقیم انقلاب صنعتی هستند، در اکثر جوامع وجود دارند و تاثیرات خود را می گذارند. اما آن چه جوامع مختلف را در این مورد از هم متفاوت می سازد، نوع نگرش این جوامع به علل به وجود آورنده آسیب ها و راهکارهای اصلاح وبهبود آن است. در مورد نگرش، آن چه مهم است این که این آسیب ها چرا به وجود آمده اند؟ آیا وجود آسیب ها در جوامع امری لازم وضروری است یا می توان جامعه ای بدون آسیب داشت؟ پاسخ به این پرسش ها مستلزم شناخت نظریه های مختلف جامعه شناسی و روان شناسی است که هرکدام سعی درتبیین مسائل ،آسیب ها وبحران های اجتماعی از نظر گاه های مختلف دارند.این دید گاه ها متاثر از باورهای سیاسی و اقتصادی هر جامعه است.آسيب هاي اجتماعي از چند جنبه قابل بررسي هستند :1- از زوايه انسان ،كه هر انسان با هر دين وآئين واعتقاد وفكر ،ومذهب وگرايش ومسلك وارتباط با جناح يا حزب خاصي يا با ترحم يا با هدايت ويا با همراهي اعتقاد دارند كه به گروههاي آسيب پذير ياري نمايند مثلاً هر انساني دوست دارد به پير مرد يا پيرزني كمك كند وهر انساني دوست ...
تعریف
خشونت در خانواده : منظور از اعمال خشونت در خانواده در اين مطالعه اعمال خشونت توسط شوهر بر عليه همسر مي باشد. خشونت ( Violence ) رفتاري است كه با قصد و نيت آشكار و يا پنهان براي وارد كردن آسيب فيزيكي ، رواني ، اجتماعي به فرد ديگر صورت مي گيرد (Gelles and Straus 1979 ) . خشونت در اين تحقيق: منظور از خشونت خانگي در اين مطالعه « خشونت شوهر بر عليه همسر» مي باشد كه با توجه به تعريف مذكور خشونت بر عليه زن در ابعاد مختلف شامل: -خشونت فيزيكي: آسيب زساندن به اعضاي بدن با كتك ، ضرب و جرح با استفاده از دست، چوب، كمربند، شلنگ و ابزار ديگر ( آتش، آب داغ و … ) -خشونت رواني: تهديد، تحقير، سرزنش كلامي، فحاشي و … -خشونت اجتماعي: كنترل رفتارهاي زن، در انزواي اجتماعي قرار دادن، ممنوعيت معاشرت با ديگران و … -خشونت اقتصادي: در مضيقه قرار دادن ، عدم توجه به پوشش و ترك نفقه مورد نظر بوده است . -خشونت جنسي: وادار كردن زن به روابط جنسي، آزار و اذيت جنسي متغيرهاي مستقل : متغيرهاي مستقل با توجه به فرضيات شامل: 1- ناكامي : در این تحقیق ناکامی با شاخص ها و معرف های احساس عدم موفقيت در ازدواج ، عدم دستيابي به وضعيت اجتماعي اقتصادي مورد نظر ودلخواه ، احساس عدم موفقيت فرزندان و عدم احساس خوشبختي در سطح فاصله ای مورد سنجش قرار خواهد گرفت. 2- يادگيري اجتماعي خشونت: طبيعي بودن خشونت ، وجود خشونت در بين والدين، محدوديت در روابط اجتماعي مادر، تاكيد بر كنترل زنان توسط والدين، تجربه خشونت در دوران كودكي و تجربه خشونت در بين همسايگان ابعاد مفهوم يادگيري اجتماعي خشونت را شامل مي شوند که در این مطالعه در سطح فاصله ای سنجش خواهد شد. 3- كسب پاداش: وادار كردن زن به اطاعت،تنبيه ، عدم تكرار اعمال ناپسند،رفتار اجتماعي مناسب،كسترش محدوده آزادي مرد،ايجاد تعادل در زندگي و نظارت بر جريان زندگي ابعاد مفهوم كسب پاداش از اعمال خشونت را مشخص مي كنند که در سطح فاصله ای اندازه گیری می شود. 4- نظام پدرسالاري: اهميت وارزش زن ، مشاركت اجتماعي زن، نگرش به زن، ميزان وابستگي زن به مرد، نگرش به حقوق زن ، نقش خانه داري زن، اهميت فرزند پسر و معاشرت با خانواده شوهر ابعاد مفهوم پدر سالاري را تشكيل مي دهند. که در سطح فاصله ای اندازه گیری می شود. 5- كيفيت روابط بين زوجين(مشاركت دادن همسردر امور زندگي): ميزان مشاركت دادن همسر در خريدهاي منزل، اهميت دادن به نظر همسر در انتخاب نوع غذا ، خريد اتومبيل و خانه ، تشكر از زحمات همسر ،ميزان رضايت همسر از زندگي مشترك ، اهميت دادن به نظر همسر در تصميم گيريهاي مربوط به فرزندان و… بعنوان شاخص های ...
آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس
آسيب هاي اجتماعي و راههاي پيشگيري از آن در مدارس مقدمه: مطالعه آسيب هاي اجتماعي اعم از نابهنجاريها و انحرافات اجتماعي يكي ا ز مهمترين موضوعات مورد بحث جامعه شناسي است. اگر چه مساله نابهنجاري امري نسبي است و از جامعه اي به جامعه ديگر متفاوت است. اما آنچه كه در اين مبحث مطرح مي باشد اين است كه چه عواملي آسيب هاي اجتماعي را كاهش يا افزايش مي دهد و به بياني ديگر چگونه مي توان آسيب هاي اجتماعي را در بين دانش آموزان كنترل نمود؟ تعریف آسیب اجتماعی: آسيب هاي اجتماعي به مفهوم رفتاري است كه به طريقي با ا نتظارهاي مشترك اعضاي يك جا معه سا زگاري ندارد و بيشتر افراد آن را ناپسند و نادرست مي دانند در واقع هر جامعه از اعضاي خود انتظا ر دا رد از ارزشها وهنجا رها تبعيت كنند ا ما هموا ره عده اي پيدا مي شوند كه پا ره اي ا ز اين ا رزشها وهنجا رها را رعايت نمي كنند ،جا معه افرادي كه هماهنگ و همساز با ا رزشها وهنجا رها باشند سا زگار يا همنوا واشخاصي را كه بر خلاف آنها رفتا ر مي كنند نا سا زگار يا نا همنوا مي خواند ا ز ميان افراد نابهنجار كسي كه رفتار نابهنجا رش زودگذر نباشد ودير گاهي دوام آورد،كجرو يا منحرف ناميده مي شود ورفتار او را انحراف اجتماعي يا آسيب اجتماعي مي خوانند. جا معه شناسي و جرم شناسي متوجه آن دسته از نقض هنجا رهاست كه توسط عده ي زيادي از مردم گناه تلقي مي گردد از اين رو انحراف يا آسيب اجتماعي به رفتا رهايي اتلاق مي گردد كه هنجا رهاي اجتماعي را نقض كرده و در نتيجه از نظر تعداد بسيا ري از مردم قابل نكوهش است. گسترش روز افزون آسيب هاي اجتماعي (ترك تحصيل ،فرار از مدرسه ،اعتياد،سرقت،تشكيل گروههاي معا رض و ونداليسم و...)به ويزه در سال هاي اخير در بين دانش آموزان وهمچنين شيوع مفسده هاي آشكار وپنهان ،افزايش قابل توجه بزهكا ري ها وكزروي هاي اجتماعي و آلودگي به مواد مخدر ،به ويزه در ميان جوانان و نوجوانان جا معه مستلزم تعمق و چا ره انديشي اساسي است. دهه 80نقطه انفجار آسيب هاي اجتماعي است و ما نمي توانيم ا ز كاهش يا برطرف كردن اين آسيب ها صحبت كنيم ،زيرا چنين كا ري ممكن نيست و تنها راه چا ره كنترل اين آسيب هاست . تمام آسيب هاي اجتماعي ميل به گسترش دارند كه اگر در شكل ساختا ري به صورت جدي قصد پيشگيري داشته باشيم ،شايد تا حدودي موفق شويم. بنا براين انجام هرگونه برنامه ريزي و فعاليت در راستاي كاهش آسيب هاي اجتماعي در بين نوجوانان جا معه ا ز چند جهت ضروري است چرا كه از يك طرف با كاهش آسيب هاي اجتماعي ،ضريب امنيت اجتماعي بالا رفته،ا ز طرف ديگر سرمايه اي كه به دليل ...
تعریف آسیب اجتماعی نوپدید
همچنین می توان آسیبهای اجتماعی نوپدید را این چنین نیز تعریف کرد: اصطلاح آسیب های اجتماعی نوپدید ناظر به برخی از آسیبهای اجتماعی است که بروز و شیوع آنها اخیراً در جامعه مدرن افزابش یافته است. از جمله این آسیب ها می توان به : آسیب های ناشی از فضای مجازی، اینترنت ،ماهواره و آسیب های مرتبط با تکنولوژی های جدید ارتباطی نام برد. ولی این اصطلاح فاقد حدود می باشد چرا که پیشرفت بشر در علم و تکنولوژی حدی ندارد . پس می توان متصور شد که باید منتظر آسیبهای اجتماعی نوپدید بیشتر از آنچه که تا کنون از این نوع آسیبهای اجتماعی نوپدید شناخته ایم باشیم. برای پیشگیری ، کنترل و مقابله با آسیبهای اجتماعی نوپدید چه باید کرد ؟ 1 – شناسایی و تعریف علمی و طبقه بندی آسیبهای اجتماعی نوپدید در این زمینه به چند مورد اکتفا می شود : طبقه بندی آسیب های اجتماعی نوپدید مرتبط با فضای مجازی طبقه بندی آسیب های اجتماعی نوپدید مرتبط با تکنولوژی های جدید ارتباطی (مانند تلفن همراه، اینترنت و ماهواره) پیدایش یا افزایش وقوع آسیب های اجتماعی نوپدید خاص در ایران شیوع انواع آسیب های اجتماعی نوپدید در مناطق مختلف کشور شناخت و آگاهی از آسیب های اجتماعی نوپدید رو به رشد در کشورهای دیگر 2 – مدلهای تبیین آسیبهای اجتماعی نوپدید در زمینه تبیین مدلهای آسیب های اجتماعی نوپدید به چند مورد بسنده شده :الف – تبیین اجتماعی، فرهنگی، روانی، سیاسی، و اقتصادی هر یک از آسیبهای اجتماعی نوپدید : مانند دزدی هویت در فضای مجازی، روابط بین جنسیتی در فضای مجازی، اعتیاد به اینترنت، آسیب های فضای مجازی و اینترنت برای کودکان، حق مؤلف و فضای مجازی، تجاوز به حریم خصوصی از طریق فضای مجازی و تکنولوژی های ارتباطی، آسیب های مرتبط با بهره گیری از تلفن همراه و شبکه های تلویزیونی ماهواره ای و غیره ب – تبیین اجتماعی، فرهنگی، روانی، سیاسی و اقتصادی آسیب های اجتماعی نوپدید : ارزیابی آسیب شناسایی عملکرد سازمانها و نهادهای مختلف در برخورد با تکنولوژی های نوین ارتباطی آسیب های اجتماعی نوپدید و ارتباط آن با تغییرات اجتماعی شیوه های کاهش آسیب های اجتماعی نوپدید شیوه های پیشگیری از آسیب های اجتماعی نوپدید 3 – عوارض و پیامدهای آسیب های اجتماعی نوپدید چند نمونه از عوارض و پیامدهای آسیب های اجتماعی نوپدید : عوارض روانی آسیب های اجتماعی نوپدید مانند آسیب های ناشی از فضای مجازی و تکنولوژی های ارتباطی پیامدهای خانوادگی و اجتماعی آسیب های اجتماعی نوپدید مانند آسیب های ناشی از فضای مجازی و ...
تعریف هنجار
هنجار به یک الگوی رفتاری گفته میشود که روابط و کنش‌های اجتماعی را تنظیم می‌کند؛اکثریت جامعه خود را به آن پایبند میدانند و در صورتی که شخصی آن را رعایت نکند؛ جامعه او را مجازات می‌کند.هنجارهای درونی، هنجارهایی هستند که در صورت عدم رعایت آنها؛مجازات رسمی و مشخصی وجود ندارد.هنجارهای بیرونی؛ هنجارهایی هستند که برای اعضای یک جامعه از پیش تعیین گشته است.ترس از مجازات و میل درونی؛ اعضای جامعه را به پیروی از هنجار ترغیب می‌کند.اگر هنجارها در جامعه‌ای ثبات نداشته باشند؛و یا با برخی نظم‌های دیگر اجتماعی در تضاد و تعارض باشند؛افراد جامعه کمتر از هنجارها پیروی خواهند کرد.هنجارها در جوامع مختلف؛ ممکن است متفاوت یا حتی متضاد باشند.بی هنجارها باعث از بین رفتن استحکام نظام اجتماعی میشود. انواع دیگر قاعده‌مندی‌های نظام اجتماعی عادت هاو رسم ها هستند آناتومی جامعه یا سنة الله: مقدمه‌ای بر جامعهشناسی کاربردی،فرامرز رفیع پور، تهران: انتشارات کاوه، ۱۳۷۷
شهر وآسیب هایش
شهر وآسیب هایشقسمت اول تعریف آسیب شناسی اجتماعی آسیب شناسی اجتماعی عبارت است از مطالعه نابسامانی و اختلال و عدم هماهنگی و تعادل در کار کردهای مربوط به کالبد حیات اجتماعی انسان ها. آشکار است که اصطلاح آسیب شناسی از دیدگاهی کارکردی از علوم زیست شناختی به عاریت گرفته شده است. اما در مباحث جامعه شناختی هدف آسیب شناسی اجتماعی را مسامحتا شناخت کج رفتاری، علل و عوامل، انواع و پیامدها آن میدانند[1] به عبارت دیگر آسيب‌شناسي اجتماعي به مفهوم كلي آن، مطالعه‌ي شرايط غير طبيعي و گرفتاري‌هاي اجتماعي است. تعریف آسیب شناسی شهری آسیب شناسی شهری علمی است که به مطالعه کج کارکردهای اجتماعی شهر یا بیماری ها و مسایل شهری می پردازد.[2] با توجه به تعریف که از آسیب شناسی اجتماعی و آشیب شناسی شهری به عمل آمد می توان گفت. در این تحقیق سعی شده است به قضایا و موارد اشاره شود که از شهر(به ماهو شهر) ناشی می شود. حالا ممکن است این آسیب ها از طریق ساختارها یا فضا و بافت شهری به وجود بیایید یعنی شمال و جنوب شهر، یا از مرکز نیشنی و حومه و حواشی شهر و یا ممکن است از فرهنگ شهری ناشی شود.. 1) حومه و حاشیه نشینی حاشیه نشینی امروزه بصورت یک پدیده اجتماعی و معضل شهری خود را نشان داده است. حاشیه نشینی پدیده نیست که قابل انکار و یا با دیده شک به آن نگریسته شود. زیرا بین حاشیه نشینی و جرایم و مسایل اجتماعی ارتباط تنگانگی وجود دارد. به گونه ای که خوراک بخش حوادث روزنامه ها را اخبار و رویدادهای محلات و زاغه نشین های اطراف کلان شهر ها تشکیل می دهد. و آمار جرایم و مسایل چون سرقت و اعتیاد و انحرافات اجتماعی بیشتر در این مناطق و فضای از شهر رخ می دهد. پرسش که مطرح است این است که اولا چگونه و به چه دلیل حاشیه ها به وجود می آید. دلایل و عوامل آن چیست؟ و چگونه حاشیه نشینی سبب مسایل و آسیب های اجتماعی می شود؟ 2) حلبی آبادها یکی از مراکز و مناطق آسیب خیز در شهر حلبی آباد ها هستند. حلبی آبادها مجموعه از از سکونت گاههای غیر بهداشتی را در بر می گیرد که ساکنان آن با جامعه ارتباط چندان ندارند. حلبی آباد ترجمه لغت فرانسوی است که قبل از جنگ جهانی دوم برای ساختمان های که سقف آنها از قوطی های نفت ساخته شد بود به کار می رفت. حلبی آبادها پدیده تقربیا عادی و ثابت در اطراف شهر است. در کشور هند دو پنجم جمعیت شهری آن در حلبی آبادها زندگی می کنند.[3] 3) گمنامی و عدم تشخص یکی از موارد که در شهر باعث آسیب های شهری می شود، عدم تشخص افراد و اشخاص در شهر است. روستا به دلیل نظارت غیر رسمی که دارد و هم چنین افراد و اشخاص همدیگر را می شناسند وقوع کجروی و انحراف کمتر صورت می گیرد. اما شهر ...
مبانی نظری آسیب شناسی اجتماعی
مبانی نظری آسیبهای اجتماعی آسیبشناسی اجتماعی مفهوم جدیدی است که از علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماریهای عضوی وانحرافات اجتماعی قائل میشود در واقع با شکلگیری و رشد جامعهشناسی در قرن نوزدهم میلادی بهرهگیری از علوم مختلف برای بیان فرایندهای اجتماعی نیز معمول گردید و در نتیجه بسیاری از اصطلاحات و واژه های رایج در علوم دیگر چون زیست شناسی، علوم پزشکی، زمین شناسی و مانند آن در جامعهشناسی نیز به کار گرفته شد که از جمله می توان آسیبشناسی را نام برد. آسیبشناسی عبارت است از مطالعه و شناخت ریشهی بینظمیها در ارگانیسم انسانی بنابراین در مشابهت کالبد انسانی با کالبد جامعه، اصطلاح آسیبشناسی اجتماعی برای مطالعه وریشهیابی بی نظمیهای اجتماعی بکار میرود ( ستوده، 1374؛ 11) هدفها و مقاصد آسیبشناسی اجتماعی عمده ترین هدفها ومقاصد آسیب شناسی اجتماعی را میتوان به شرح زیر طبقه بندی کرد: 1- مطالعه و شناخت آسیبهای اجتماعی و علل و دلایل پیدایش آنها، زیرا تشخیص درست دردها، نخستین شرط چارهجویی و بیش از نیمی از درمان است. درد تشخیص ناداده را کمتر میتوان ریشهکن ساخت. بیشک هر گونه ساختن بدون شناختن، تیر در تاریکی رها کردن است . 2- پیشگیری از وقوع جرم و انحراف در جامعه به منظور بهسازی محیط زندگی جمعی و خانوادگی؛ پیشگیری همواره ساده تر، علمی تر و کم هزینه تر از درمان است. 3- درمان کجروان اجتماعی با بکارگیری روشهای علمی و استفاده از شیوههای مناسب برای قطع ریشه ها وانگیزههای این کجرویها 4- تداوم درمان برای پیشگیری و جلوگیری از بازگشت مجدد انحراف اجتماعی بنابراین، آسیبشناسی اجتماعی، مطالعهی سازمانیها وآسیبهای اجتماعی نظیر فقر، بیکاری، تبهکاری، خودکشی، اعتیاد، روسپیگری، ولگردی وگدایی همراه با علل وعوامل وشیوههای پیشگیری ودرمان آنها به انضمام مطالعهی شرایط بیمارگونه اجتماعی است. ازاین رو، مفهوم آسیبشناسی اجتماعی دارای گسترهای بسیار وسیع و از ابعاد ارزشی فراوانی برخوردار است، اما در قلمرو آن اتفاق نظر نیست، از این رو به عنوان مثال بررسی در مورد احزاب یا گروههای سیاسی رادیکال و به طور کلی رادیکالیسم نیز در همین زمینه قرار میگیرد. همچنین کارکرد گرایان به هنگام طرح تمامی امور دارای دژ کارکردی آنها را در همین قلمرو جای میدهند و کشمکش ( تضاد) را در حالت آسیبشناسی حتی یک پیکر سالم اجتماعی و نه حالت عادی آن به حساب میآورند بدین ترتیب آسیبشناسی اجتماعی مطالعه خاستگاه اختلالات بینظمیها و نابسامانیهای اجتماعی است. ...
نمونه سوالات آزمون
آزمون: اسیب شناسی اجتماعی گروه : آسیب شناسی جتماعی مدرس : هواسی 1- کدامیک از گزینه ها در خصوص تعریف آسیب شناسی اجتماعی صحیح می باشد؟ الف)مطالعه و شناخت بی نظمی های اجتماعی ب) علل و شیوه های پیشگیری اجتماعی و درمان ج) ریشه یابی بی نظمی اجتماعی د) گزینه الف و ب 2-مهمترین مسائل اجتماعی جامعه کنونی ایران عبارتند از...................... الف)بیکاری- تورم – اعتیاد ب) اعتیاد- بیکاری – مهاجرت ج) فرار مغزها- تورم – بیکاری د) اعتیاد – طلاق – مهارجرت 3- کدام گزینه در خصوص اعتیاد صحیح می باشد؟ الف)جمعیت معتادان در ایران کاهش یافته ب) اثر تخریبی مواد مخدر صنعتی کمتر از مواد مخدر سنتی ج) رابطه اعتیاد با مسائل اجتماعی ارتباطی دو جانبه دارد د) رابطه اعتیاد با مسائل اجتماعی ارتباطی یک جانبه دارد 4- مهمترین مسائل جامعه بشری از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی ......................... الف) مواد مخدر – آلودگی محیط زیست ب) فقر و شکاف طبقاتی – تولید و انباشت سلاح کشتار جمعی ج) اعتیاد جوانان و بیکاری د) گزینه الف و ب 5-کدامیک از گزینه ها در خصوص اعتیاد صحیح نمی باشد؟ الف) هم اکنون بیش از 220 میلیون نفر در سراسر جهان به انواع مواد اعتیاد دارند ب)سومریان گل خشخاش را شناخته و آن را گیاه شادی بخش می نامیدند. ج) گل خشخاش از مصر به یونان و از آنجا به اروپا رفت د) گل خشخاش از ایران به عثمانی و از آنجا به اروپا رفت 6- کدامیک از عوامل مهم وابستگی اجتماعی از دیدگاه هیرشی نمی باشد؟ الف) علاقه ب) تعهد ج) کنترل د) ایمان 7- ................ معتقد است که کجروی امری تقلیدی و آموختنی است. الف) هیرشی ب) رکلس ج) هارلوگ د) ساترلند 8- .................................... برحسب، فراوانی ، اولویت، دوام و شدت ارتباط مورد سنجش قرار می گیرد، چه در خصوص گروه منحرف چه غیر منحرف. الف) کنش متقابل اجتماعی ب) اختلاف خانوادگی ج) از همگسیختگی د) اعتیاد در جامعه 9- تمامی اقداماتی که در زمینه مقابله با کشت ، زراعت ، تهیه ، ترانزیت و توزیع مواد اعتیاد آور که توسط نیروهای انتظامی، اطلاعاتی و قضایی صورت می گیرد در کدامیک از مراحل راهبردی کنترل اعتیاد صورت میگیرد. الف) راهبرد کاهش تقاضا ب) راهبرد کاهش عرضه ج) کاهش آسیب اجتماعی د) گزینه ب و ج 10- در راهبرد ....................................... تمامی ...