تزیین لحاف عروس با مروارید
پیشینه ی یلــدا و شب چله در نزد ما ایرانیان
پیشینه ی یلــدا و شب چله در نزد ما ایرانیان در ایران كهن هر یك از سی روز ماه، نامی ویژه دارد، كه نام فرشتگان است. نام دوازده ماه سال نیز در میان آنهاست. در هر ماه روزی را كه نام روز با نام ماه یكی باشد، جشن می گرفتند. در دی ماه، در ایران كهن، چهار جشن، وجود داشت که امروز از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه، یا شب یلدا را جشن می گیرند، یعنی آخرین شب پاییز، نخستین شب زمستان، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال را.یلدا از نظر معنی معادل با كلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است. واژه یلدا سریانی و به معنی ولادت است. ولادت خورشید (مهر و میترا) و رومیان آن را (ناتالیس انویكتوس) یعنی روز (تولد مهر شكست ناپذیر) نامند. اجداد ما این شب را تا به صبح به جشن و پایكوبی به گرد آتش، میپرداختند، برخوانی الوان از میوههایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، خرمالو و به مینشستند. این میوها هر یك بار معنایی نمادین با خود دارد: هندوانه كه قاچهای مدور میخورد چون خورشید، یادآور گرمای تابستان و فرونشاندن عطش است. انار هم صندوقچه دانههای مروارید سرخ كه خود نماد تناسل نسل و زایش است و شب چرههایی كه با شكستن آن شادی را با خود به همراه میآورد و دمی همه را از حرف زدن باز میدارد.پایان فصل خزان و فرارسیدن سرما و دگرگونی رنگ زمین از زردی خزان به سفیدی عشق و محبت را ایرانیان از دیرباز در شبی بلند و مهربانگرامی میدارند. جای جای ایران زمین به عنوان سرزمینی كهن با كولهباری مملو از آیینهای هزاران ساله، "یلدا" بلندترین شب سال را به گونهای خاص و برگرفته از آیینها و سنتهای بومی منطقه به صبح میرسانند.آیینهای شب یلدا گرچه در گذر ایام دستخوش تغییراتی شده اما همچنان در سنتهای مناطق مختلف كشور مورد توجه قرار دارد. هرچند كه زندگی ماشینی و گرفتاریهای روزمره، موجب ایجاد فاصله میان مردم ایران با سنتها و آیینهای گذشته شده، اما هنوز هم جلوهها و نمادهای از سنتهای ویژهای از ایران باستان در ایامی مانند شب یلدا و نوروز به چشم میخورد. نكته زیبا و بیادماندنی بلندترین شب سال در این است كه همه ایرانیان اعم از فارس، ترك، كرد، لر، بلوچ و عرب، شب یلدا را شب جشن، شادی، دور همنشینی، مهرورزی، دوستی و صداقت میدانند. آنچه در این میان و برگزاری آیینهای ویژه شب یلدا جالب است شباهتهای جشن كریسمس به یلدا است، مورخان میگویند این جشن گرچه متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آیین"مهر"(میترائیسم) گرفته شده و به همین دلیل، با دی و شب یلدای ایرانی همزادی و اشتراكات فراوان دارد.زمان ...
چشم های وحشی20
آروم یه کم ازش فاصله گرفتم ولی نگاهم هنوز توی نگاهش دوخته شده بود. توی بازی چشماش و چشمام بودیم که صدای جمعیتی که دورمون حلقه شده بودن بلند شد: - دوماد عروس رو ببوس یالا، دوماد عروس رو ببوس یالا! آترین نگاهش رو از نگاهم گرفت و باهاش یه دور چرخ توی جمعیت زد. یه دونه از اون لبخندایی که قلب و روحِ منو تسخیر کرده بود زد و آروم جلو اومد و لبای داغش رو روی گونم گذاشت. یه کم سرم رو سمت صورتش مایل کردم. صدای جمعیت دورمون دوباره روی حسِ نابِ من خط کشید: - دوماد دوباره ببوس یالا، دوماد لباش رو ببوس یالا! آترین نچ نچی کرد و نگاه شیطونی بهم کرد. هیچ وقت دلم نمی خواست جلوی جمع همدیگه رو ببوسیم. نه، من واقعا نمی خواستم، حالا بقیه هیچی اما جلوی سامان! جمعیتِ دورمون این قدر جمله ی "دوماد دوباره ببوس یالا، دوماد لباش رو ببوس یالا!" رو تکرار کردن تا کلافه شدم. آخر آترین کوتاه اومد و کمرم رو محکم گرفت. نگاهم رو توی چشماش که طعمِ زندگی می داد دوختم. برای چند لحظه حس کردم هیچ کس دورمون نیست، نه صداهاشون رو شنیدم و نه دیدمشون. دستام رو دور گردنِ آترین حلقه کردم و خودم رو یه کم بالا کشیدم. چشمام رو بستم و بوی عطرِ تلخ آترین رو با تمام وجود به مشام کشیدم. زمان متوقف شد و لبای آترین روی لبام دوخته شد. صدای دستِ مهمونا منو از اون خلسه ی شیرین بیرون کشید. همه داشتن می خندیدن و دست می زدن ولی نگاهِ من توی جمع دنبالِ سامان گشت. دیدم که با حرص رامتین رو از سرِ راهش کنار زد و با عجله از تیر رس نگاهم دور شد. همون موقع صدای دی جی بلند شد. دی جی: - یک، دو، سه! چه قدر دوست داشتن تو شیرینه تو رنگ چشمات به دل می شینه تو رو من دوست دارم تا اون جایی که آدم واسه حوا می میره و باز رقص مردونه ی آترین توی اون لباسِ مشکی دومادی و طنازی زنانه ی من، توی اون لباس سفید عروسی بود که نگاه ها رو به سمتمون می کشید. چشمای آترین از آتش این عشق، آتشین بود و داشت نگاهم رو می سوزوند. خیلی رقصیدیم، رو به روی هم، چشم تو چشمِ هم. داشتیم از این وصالِ باور نکردنی نهایت لذت رو می بردیم. آترین دستم رو گرفت و به سمتِ استخرِ توی باغ کشید. کنار استخر یه میز شیشه ای بلند بود که دورش با رشته های آویزون مروارید تزیین شده بود. روی میز یه کیکِ سه طبقه ی سفید رنگ خودنمایی می کرد. تا رفتیم طرفش آهنگ عوض شد و به آهنگِ تولد تغییر کرد. دی جی هم باهاش خوند. دی جی: - Happy birth day to you Happy birth day to you بقیه هم آروم باهاش دست می زدن و می خوندن. روی کیک بالایی نوشته شده بود رها، روی دومی نوشته بود آترین و روی سومی نوشته بود رها و آترین. با دیدنش خندیدم و نگاهی به آترین انداختم. با هم چاقوی تزیین شده رو از کنارِ ...
یلداتون پر از آرزوهای قشنگ
در ایران کهن هر یک از سی روز ماه، نامی ویژه دارد، که نام فرشتگان است. نام دوازده ماه سال نیز در میان آنهاست. در هر ماه روزی را که نام روز با نام ماه یکی باشد، جشن می گرفتند. در دی ماه، در ایران کهن، چهار جشن، وجود داشت که امروز از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه، یا شب یلدا را جشن می گیرند، یعنی آخرین شب پاییز، نخستین شب زمستان، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال را. یلدا از نظر معنی معادل با کلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است. واژه یلدا سریانی و به معنی ولادت است. ولادت خورشید (مهر و میترا) و رومیان آن را (ناتالیس انویکتوس) یعنی روز (تولد مهر شکست ناپذیر) نامند. اجداد ما این شب را تا به صبح به جشن و پایکوبی به گرد آتش، میپرداختند، برخوانی الوان از میوههایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، خرمالو و به مینشستند. این میوها هر یک بار معنایی نمادین با خود دارد: هندوانه که قاچهای مدور میخورد چون خورشید، یادآور گرمای تابستان و فرونشاندن عطش است. انار هم صندوقچه دانههای مروارید سرخ که خود نماد تناسل نسل و زایش است و شب چرههایی که با شکستن آن شادی را با خود به همراه میآورد و دمی همه را از حرف زدن باز میدارد. پایان فصل خزان و فرارسیدن سرما و دگرگونی رنگ زمین از زردی خزان به سفیدی عشق و محبت را ایرانیان از دیرباز در شبی بلند و مهربانگرامی میدارند. جای جای ایران زمین به عنوان سرزمینی کهن با کولهباری مملو از آیینهای هزاران ساله، “یلدا” بلندترین شب سال را به گونهای خاص و برگرفته از آیینها و سنتهای بومی منطقه به صبح میرسانند. آیینهای شب یلدا گرچه در گذر ایام دستخوش تغییراتی شده اما همچنان در سنتهای مناطق مختلف کشور مورد توجه قرار دارد. هرچند که زندگی ماشینی و گرفتاریهای روزمره، موجب ایجاد فاصله میان مردم ایران با سنتها و آیینهای گذشته شده، اما هنوز هم جلوهها و نمادهای از سنتهای ویژهای از ایران باستان در ایامی مانند شب یلدا و نوروز به چشم میخورد. نکته زیبا و بیادماندنی بلندترین شب سال در این است که همه ایرانیان اعم از فارس، ترک، کرد، لر، بلوچ و عرب، شب یلدا را شب جشن، شادی، دور همنشینی، مهرورزی، دوستی و صداقت میدانند. آنچه در این میان و برگزاری آیینهای ویژه شب یلدا جالب است شباهتهای جشن کریسمس به یلدا است، مورخان میگویند این جشن گرچه متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آیین”مهر”(میترائیسم) گرفته شده و به همین دلیل، با دی و شب یلدای ایرانی همزادی و اشتراکات فراوان دارد. زمان “کریسمس” اکنون نیز میان شاخههای ...
پیشینه شب یلدا در ایران
پیشینه ی یلــدا و شب چله در نزد ما ایرانیان در ایران كهن هر یك از سی روز ماه، نامی ویژه دارد، كه نام فرشتگان است. نام دوازده ماه سال نیز در میان آنهاست. در هر ماه روزی را كه نام روز با نام ماه یكی باشد، جشن می گرفتند. در دی ماه، در ایران كهن، چهار جشن، وجود داشت که امروز از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه، یا شب یلدا را جشن می گیرند، یعنی آخرین شب پاییز، نخستین شب زمستان، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال را.یلدا از نظر معنی معادل با كلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است. واژه یلدا سریانی و به معنی ولادت است. ولادت خورشید (مهر و میترا) و رومیان آن را (ناتالیس انویكتوس) یعنی روز (تولد مهر شكست ناپذیر) نامند. اجداد ما این شب را تا به صبح به جشن و پایكوبی به گرد آتش، میپرداختند، برخوانی الوان از میوههایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، خرمالو و به مینشستند. این میوها هر یك بار معنایی نمادین با خود دارد: هندوانه كه قاچهای مدور میخورد چون خورشید، یادآور گرمای تابستان و فرونشاندن عطش است. انار هم صندوقچه دانههای مروارید سرخ كه خود نماد تناسل نسل و زایش است و شب چرههایی كه با شكستن آن شادی را با خود به همراه میآورد و دمی همه را از حرف زدن باز میدارد.پایان فصل خزان و فرارسیدن سرما و دگرگونی رنگ زمین از زردی خزان به سفیدی عشق و محبت را ایرانیان از دیرباز در شبی بلند و مهربانگرامی میدارند. جای جای ایران زمین به عنوان سرزمینی كهن با كولهباری مملو از آیینهای هزاران ساله، "یلدا" بلندترین شب سال را به گونهای خاص و برگرفته از آیینها و سنتهای بومی منطقه به صبح میرسانند.آیینهای شب یلدا گرچه در گذر ایام دستخوش تغییراتی شده اما همچنان در سنتهای مناطق مختلف كشور مورد توجه قرار دارد. هرچند كه زندگی ماشینی و گرفتاریهای روزمره، موجب ایجاد فاصله میان مردم ایران با سنتها و آیینهای گذشته شده، اما هنوز هم جلوهها و نمادهای از سنتهای ویژهای از ایران باستان در ایامی مانند شب یلدا و نوروز به چشم میخورد. نكته زیبا و بیادماندنی بلندترین شب سال در این است كه همه ایرانیان اعم از فارس، ترك، كرد، لر، بلوچ و عرب، شب یلدا را شب جشن، شادی، دور همنشینی، مهرورزی، دوستی و صداقت میدانند. آنچه در این میان و برگزاری آیینهای ویژه شب یلدا جالب است شباهتهای جشن كریسمس به یلدا است، مورخان میگویند این جشن گرچه متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آیین"مهر"(میترائیسم) گرفته شده و به همین دلیل، با دی و شب یلدای ایرانی همزادی و اشتراكات فراوان دارد.زمان ...
آداب رسوم شب یلدا در شهرهای مختلف
هندوانه به عنوان نمادی كروی كه برونش سبز و درونش قرمز است و سمبل خورشید محسوب میشود، به عنوان مهمترین میوه بر سر سفره چله قرار میگیرد.ایرانیان قدیم شادی و نشاط را از موهبتهای خدایی و غم و اندوه و تیره دلی را از پدیدههای اهریمنی میپنداشتند. مراسم نوروز، جشن مهرگان، جشن سده، چهارشنبه سوری و شب یلدا و سنت های دیگر در واقع بیانگر این حقیقت است كه ایرانیان پس از رهایی از بیدادگری و ستم به شكرانه بازیافتن آزادی، جشن برپا می ساختند و پیروزی نیكی بر بدی و روشنایی بر تاریكی و داد بر ستم را گرامی میداشتند.تهرانتهرانیان قدیم درهمه اعیاد خود سنت حسنه جمع شدن افراد خانواده در منزل بزرگتر خانواده را منظور میداشتند و همه فرزندان خانواده در منزل مادر و پدر جمع میشدند. از سنن یلدای تهران، صرف میوههای تابستانی از جمله هندوانه است كه به دلیل نزدیكی این مراكز كشاورزی با تهران، میوه هندوانه در خوراكیهای شب یلدای تهرانیان قرار گرفته است.آجیل شب یلدا نیز از دیگر مصروفات تهرانیها است كه تركیب آن نشانی از اعتقاد و تجربه اهالی تهران قدیم به خواص گوناگون میوههای خشك شده است كه با عنوان "آخشیج "(تضادها) كاربرد داشته است. ولی تهرانیها شب یلدا را همه ساله جشن میگیرند تا سنتهای زیبای قدیم در لابلای زندگی مدرنیته شهرنشینیشان حفظ شود.خراسانشب یلدا در خراسان به "شب چله" معروف و دارای پیشنیه دیرینهای است و مردم در این شب با شركت در شب نشینیهای طولانی و خوردن انواع میوه و تنقلات سعی در بهتر گذراندن طولانیترین شب سال دارند. مردم این منطقه برای استقبال نخستین روز از سردترین فصل سال تا آنجا كه توان مالی دارند، در خرید میوههای مخصوص شب یلدا مانند هندوانه، انار و خربزه كوتاهی نمیكنند.بردن هدیه به خانه عروس با عنوان "شب چلهای " از دیگر مراسم شب یلدا در استان خراسان به ویژه مناطق جنوبی این استان است. در این شب برای دخترانی كه به تازگی نامزد شدهاند، ازسوی خانواده داماد، هدایایی فرستاده میشود و خانوادههای عروس و داماد دور هم جمع میشوند. در این شب افراد با جمع شدن در خانه بزرگ فامیل، خواندن شعر و داستان، خوردن شیرینی، آجیل و انواع تنقلات، بلندترین شب سال تا پاسی از شب بیدار میمانند. خراسان جنوبییكی از آیینهای ویژه شب یلدا در استان خراسان جنوبی برگزاری مراسم "كف زدن" است. در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبك را كه در این دیار به "بیخ" مشهور است، در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام "تغار" میریزند. مردان و جوانان فامیل با دستهای از چوبهای نازك درخت انار به ...