تحلیل سلسله مراتبی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP
فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP با فرمت POWER POINT می باشد که برای دانلود قرار دادم امیدوارم که مفید باشد . DOWNLOAD
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در علم تصميم‌گيري كه در آن انتخاب يك راهكار از بين راهكارهاي موجود و يا اولويت‌بندي راهكارها مطرح است، چند سالي است كه روشهاي ²تصميم گيري با شاخص‌هاي چند گانه «MADM» جاي خود را باز كرده‌اند. از اين ميان روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) بيش از ساير روشها در علم مديريت مورد استفاده قرار گرفته است. فرايند تحليل سلسله مراتبي يكي از معروفترين فنون تصميم گيري چند منظوره است كه اولين بار توسط توماس ال. ساعتي عراقي الاصل در دهه 1970 ابداع گرديد. فرايند تحليل سلسله مراتبي منعكس كننده رفتار طبيعي و تفكر انساني است. اين تكنيك، مسائل پيچيده را بر اساس آثار متقابل آنها مورد بررسي قرار مي‌دهد و آنها را به شكلي ساده تبديل كرده به حل آن مي‌پردازد. فرايند تحليل سلسله مراتبي در هنگامي كه عمل تصميم گيري با چند گزينه رقيب و معيار تصميم گيري روبروست مي‌تواند استفاده گردد. معيارهاي مطرح شده مي‌تواند كمي و كيفي باشند. اساس اين روش تصميم گيري بر مقايسات زوجي نهفته است. تصميم گيرنده با فرآهم آوردن درخت سلسله مراتبي تصميم آغاز مي‌كند. درخت سلسله مراتب تصميم، عوامل مورد مقايسه و گزينه‌هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي‌دهد. سپس يك سري مقايسات زوجي انجام مي‌گيرد. اين مقايسات وزن هر يك از فاكتورها را در راستاي گزينه‌هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي‌دهد. در نهايت منطق فرآيند تحليل سلسله مراتبي به گونه‌اي ماتريسهاي حاصل از مقايسات زوجي را با يكديگر تلفيق مي‌سازد كه تصميم بهينه حاصل آيد. اصول فرآيند تحليل سلسله مراتبي توماس ساعتي (بنيان گزار اين روش) چهار اصل زير را به عنوان اصول فرآيند تحليل سلسله مراتبي بيان نموده و كليه محاسبات، قوانين و مقررات را بر اين اصول بنا نهاده است. اين اصول عبارتند از: اصل معكوسي: اگر ترجيح عنصر A بر عصر B برابر n باشد، ترجيح عنصر B بر عنصر A برابر خواهد بود. اصل همگني: عنصرA با عنصر B بايد همگن و قابل مقايسه باشند. به بيان ديگر برتري عنصر A بر عنصر B نمي‌تواند بي نهايت يا صفر باشد. اصل وابستگي: هر عنصر سلسله مراتبي به عنصر سطح بالاتر خود مي‌تواند وابسته باشد و به صورت خطي اين وابستگي تا بالاترين سطح مي‌تواند ادامه داشته باشد. اصل انتظارات : هرگاه تغييري در ساختمان سلسله مراتبي رخ دهد پروسة ارزيابي بايد مجدداً انجام گيرد. (قدسي پور،1381،ص6). مدل فرايند تحليل سلسله مراتبي بكارگيري اين روش مستلزم چهار قدم عمده زير مي‌باشد: الف) مدل سازي در اين قدم، مسأله و هدف تصميم گيري به صورت سلسله مراتبي از عناصر تصميم كه با هم در ارتباط مي‌باشند، در آورده مي‌شود. ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي
بخش اول: آشنائي با تکنيک AHPآيا لازم است يادآوري کنم واژه AHP مخفف عبارت Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. حتي اگر تا اين اندازه با مفهوم AHP بيگانه هستيد نااميد نشويد با مطالعه اين مقاله شما يک کارشناس AHP خواهيد بود. نظر به مشکلات دانشجويان و پژوهشگران پيرامون نحوه استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي برآن شدم تا با ذکر يک مثال کاربردي اين مفهوم را براي علاقه‌مندان روشن کرده و بعلاوه نحوه انجام محاسبات را نيز فراهم آورم. اين آموزش در چندين بخش تهيه شده است و همواره مورد تجديد نظر قرار مي‌گيرد و بنا به ضرورت بخش هائي به آن اضافه شده يا توضيحات آن دستخوش تغيير مي‌گردد تا درک بهتري از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي حاصل آيد.۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال کاريزما، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد.انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. سپس براساس معيارهاي شناسائي شده کانديداها ارزيابي مي‌شوند. واژه گزينه‌ها يا کانديداها مترادف واژه alternative يا candidates بوده و به جاي هم بکار روند که مساله مهمي نيست. در اين مثال ما سه کانديدا براي مديريت داريم: مادلين، سوف و راجر که در تصوير مشاهده مي‌شوند. بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان مادلين را انتخاب کرده ايد! ولي يادتان باشد جنسيت جزء معيارهاي ما نبود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي تصميم‌گيري چندمعياره حداقل مي‌شود. به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌مراتب زير ترسيم مي‌شود:۲- طراحي پرسشنامه خبره پرسشنامه مورد استفاده براي تحليل‌هاي سلسه‌مراتبي و تصميم‌گيري چندمعياره به پرسشنامه خبره موسوم است. پرسشنامه خبره اصلاً چيز پيچيده‌اي نيست بلکه بسيار ساده نيز هست. براي تهيه پرسشنامه خبره از مقايسه زوجي گزينه‌ها استفاده مي‌شود. ...
فرایند تحلیل سلسله مراتبی
یکی از کارآمد ترین تکنیک های تصمیم گیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy process-AHP) که اولین بار توسط توماس ال ساعتی در 1980 مطرح شد . که بر اساس مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و امکان بررسی سناریوهای مختلف را به مدیران می دهد اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی اصل 1. شرط معکوسی (Reciprocal Condition) اصل 2. همگنی (Homogeneity) اصل 3. وابستگی (Dependency) اصل 4. انتظارات (Expectation شرط معکوسی اگرترجیح عنصر A بر عنصر B برابر n باشد ترجیح عنصر B بر عنصر A برابر n/1خواهد بود
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) در نمودار زیر انواع تصمیم گیری نشان داده شده است : اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی : توماس ساعتی (Saaty) چهار اصل زیر را به عنوان اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی بیان نموده و کلیه محاسبات ، قوانین و مقررات را بر این اصول بنا نهاده است. این اصول عبارتند از : اصل 1 : شرط معکوس ( Reciprocal Condition) اگرترجیح عنصر A بر عنصر B برابر n باشد ترجیح عنصر B بر عنصر A برابر n/1خواهد بود . اصل 2 : همگنی (Homogeneity) عنصر A با عنصر B باید همگن و قابل مقایسه باشند. به بیان دیگر برتری عنصرA بر عنصر B نمی تواند بی نهایت یا صفر باشد. اصل 3 : وابستگی (Dependency) هر عنصر سلسله مراتبی به عنصر سطح بالاتر خود می تواند وابسته باشد و به صورت خطی این وابستگی تا بالاترین سطح می تواند ادامه داشته باشد. اصل 4 : انتظارات ( Expectations) هرگاه تغییری در ساختمان سلسله مراتبی رخ دهد پروسه ارزیابی باید مجددا انجام گیرد. مزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبی : فرایند طوری طراحی شده که با ذهن و طبیعت بشری مطابق و همراه می شود و با آن پیش می رود.این فرایند مجموعه ای از تصمیم گیری ها و ارزش گذاری ها شخصی به یک شیوه منطقی می باشد.به طوریکه می توان گفت تکنیک از یک طرف وابسته به به تصورات شخصی و تجربه جهت شکل دادن و طرح ریزی سلسله مراتبی یک مساله بوده و از طرف دیگر به منطق ، درک و تجربه جهت تصمیم گیری و قضاوت نهایی مربوط می شود. کلیه افراد اعم از دانشمندان فیزیکی و اجتماعی، مهندسان و سیاستمداران و حتی افراد عامی می توانند این روش را بدون استفاده از متخصصین به کار ببرند. فرایند تحلیل سلسله مراتبی با حل یک مثال : فرایند تحلیل سلسله مراتبی با تجزیه مسائل مشکل و پیچیده ،آنها را به شکلی ساده تبدیل کرده و به حل آنها می پردازد. تصور کنید که از بین سه اتومبیل A و B و C می خواهیم یکی را انتخاب کنیم. . چهار معیار قیمت ، مصرف سوخت ، راحتی و مدل مطرح می باشد. حل این مثال را طی قدم های زیر تشریح می کنیم : 1 – ساختن سلسله مراتبی 2 – محاسبه وزن 3 – سازگاری سیستم 1 – ساختن سلسله مراتبی : اولین قدم در فرایند تحلیل سلسله مراتبی ایجاد یک نمایش گرافیکی از مساله می باشد که در آن هدف، معیارها و گزینه ها نشان داده می شوند. سلسله مراتبی یک نمایش گرافیکی از مساله پیچیده واقعی می باشد که در راس آن هدف کلی مساله و در سطوح بعدی معیارها و گزینه ها قرار دارند.هرچند یک قاعده ثابت و قطعی برای رسم سلسله مراتبی وجود ندارد اما برخی از افراد سعی نموده اند ات یک سری قواعد کلی در این زمینه بیان کنند. به طور مثال دایر و فورمن بیان می کنند که ...
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي
آموزش فرايند تحليل سلسله مراتبي روش AHP با مثال کاربردي ارائه کننده طرح مفهومي: آرش حبيبي آيا لازم است يادآوري کنم واژه AHP مخفف عبارت Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. حتي اگر تا اين اندازه با مفهوم AHP بيگانه هستيد نااميد نشويد با مطالعه اين مقاله شما يک کارشناس AHP خواهيد بود. نظر به مشکلات دانشجويان و پژوهشگران پيرامون نحوه استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي برآن شدم تا با ذکر يک مثال کاربردي اين مفهوم را براي علاقه مندان روشن کرده و بعلاوه نحوه انجام محاسبات را نيز فراهم آورم. پس از مطالعه اين بخش جهت تکميل اطلاعات به بخش دانلود مقالات رجوع کنيد. مراحل حل يک مسئله با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي AHPبراي شروع ابتدا يک مساله را مطرح مي کنم. فرض کنيد عضوي از هيات مديره سازماني هستيد که مي‌خواهد يک مدير براي سازمان انتخاب کند. در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب مدير در نظر بگيريد. براي مثال علاقه‌مندي، پيشينه، تحصيلات و سن به عنوان معيارهاي انتخاب درنظر گرفته شدند. (روشهاي انتخاب معيارهاي تصميم‌گيري) حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد. انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. بخش دوم کار انتخاب کانديدا ها است. واژه گزينه‌ها، کانديداها يا انواع ممکن است براي alternative يا candidates به جاي هم بکار روند که مساله مهمي نيست. در اين مثال ما سه کانديدا براي مديريت داريم: مادلين، سوف و راجر که رد تصوير مشاهده مي‌شوند. بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان مادلين را انتخاب کرده ايد! ولي يادتان باشد جنسيت جزء معيارهاي ما نبود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي فازي حداقل مي‌شود. به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌مراتب زير ترسيم مي‌شود: اکنون زمان انجام محاسبات AHP رسيده است. بايد هر يک از گزينه‌ها را براساس معيارها دوبه‌دو مقايسه کنيم. براي مقايسه زوجي گزينه‌ها از اعداد فازي استفاده مي‌شود. براي امتياز دهي مقياس نه درجه ساعتي به صورت زير استفاده مي‌شود: ترجيح يکسان بينابين کمي مرجح بينابين بهتر بينابين خيلي بهتر بينابين کاملا بهتر 1 2 3 4 5 6 7 8 9پژوهشگران معمولا از طيف پنج نقطه زير استفاده ...
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) در نمودار زیر انواع تصمیم گیری نشان داده شده است : اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی : توماس ساعتی (Saaty) چهار اصل زیر را به عنوان اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی بیان نموده و کلیه محاسبات ، قوانین و مقررات را بر این اصول بنا نهاده است. این اصول عبارتند از : اصل 1 : شرط معکوس ( Reciprocal Condition) اگرترجیح عنصر A بر عنصر B برابر n باشد ترجیح عنصر B بر عنصر A برابر n/1خواهد بود . اصل 2 : همگنی (Homogeneity) عنصر A با عنصر B باید همگن و قابل مقایسه باشند. به بیان دیگر برتری عنصرA بر عنصر B نمی تواند بی نهایت یا صفر باشد. اصل 3 : وابستگی (Dependency) هر عنصر سلسله مراتبی به عنصر سطح بالاتر خود می تواند وابسته باشد و به صورت خطی این وابستگی تا بالاترین سطح می تواند ادامه داشته باشد. اصل 4 : انتظارات ( Expectations) هرگاه تغییری در ساختمان سلسله مراتبی رخ دهد پروسه ارزیابی باید مجددا انجام گیرد. مزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبی : فرایند طوری طراحی شده که با ذهن و طبیعت بشری مطابق و همراه می شود و با آن پیش می رود.این فرایند مجموعه ای از تصمیم گیری ها و ارزش گذاری ها شخصی به یک شیوه منطقی می باشد.به طوریکه می توان گفت تکنیک از یک طرف وابسته به به تصورات شخصی و تجربه جهت شکل دادن و طرح ریزی سلسله مراتبی یک مساله بوده و از طرف دیگر به منطق ، درک و تجربه جهت تصمیم گیری و قضاوت نهایی مربوط می شود. کلیه افراد اعم از دانشمندان فیزیکی و اجتماعی، مهندسان و سیاستمداران و حتی افراد عامی می توانند این روش را بدون استفاده از متخصصین به کار ببرند. فرایند تحلیل سلسله مراتبی با حل یک مثال : فرایند تحلیل سلسله مراتبی با تجزیه مسائل مشکل و پیچیده ،آنها را به شکلی ساده تبدیل کرده و به حل آنها می پردازد. تصور کنید که از بین سه اتومبیل A و B و C می خواهیم یکی را انتخاب کنیم. . چهار معیار قیمت ، مصرف سوخت ، راحتی و مدل مطرح می باشد. حل این مثال را طی قدم های زیر تشریح می کنیم : 1 – ساختن سلسله مراتبی 2 – محاسبه وزن 3 – سازگاری سیستم 1 – ساختن سلسله مراتبی : اولین قدم در فرایند تحلیل سلسله مراتبی ایجاد یک نمایش گرافیکی از مساله می باشد که در آن هدف، معیارها و گزینه ها نشان داده می شوند. سلسله مراتبی یک نمایش گرافیکی از مساله پیچیده واقعی می باشد که در راس آن هدف کلی مساله و در سطوح بعدی معیارها و گزینه ها قرار دارند.هرچند یک قاعده ثابت و قطعی برای رسم سلسله مراتبی وجود ندارد اما برخی از افراد سعی نموده اند ات یک سری قواعد کلی در این زمینه بیان کنند. به طور مثال دایر و فورمن بیان می کنند که ...
فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP
پایان نامه فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHPچکیده: از آنجا كه اتخاذ تصمیم صحیح و به موقع می تواند تاثیر به سزایی در زندگی شخصی و اجتماعی انسانها داشته باشد ضرورت وجود یك تكنیك قوی كه بتواند انسان را در این زمینه یاری كند كاملا محسوس می باشد. یكی از كار آمد ترین این تكنیك ها فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical hierarchy process ) است كه برای اولین بار توسط توماس ال ساعتی در دهه ی 1970 مطرح شد. این تكنیك بر اساس مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و امكان بررسی سناریو های مختلف را به مدیران می دهد. این فرایند با توجه به ماهیت ساده و در عین حال جامعی كه دارد مورد استقبال مدیران و كاربران مختلف قرار گرفته است، لذا در این پایان نامه سعی شده است تا با نگرشی متفاوت در مقایسه ی دو به دوی معیار ها و زیر معیار ها در این فرایند نتایج حاصل از این روش به واقعیت موجود نزدیك تر شود. بر همین اساس با توجه به اینكه هر معیار یا زیر معیاری در این فرایند در سطوح مختلف دارای مطلوبیت متفاوتی می باشد پس بهتر است با توجه به مطلوبیت معیار ها در هر سطح آنها را دو به دو با هم مقایسه كرد. جهت آزمایش نتایج حاصل از این كار پژوهشی تكنیك حاصله به صورت حل یك مسئله پیاده گردیده كه در این پایان نامه موجود می باشد. فهرست مطالب: چكیدهمقدمهفصل اولكلیاتموضوع تحقیقبیان و تعریف موضوعاهداف تحقیقفرض تحقیققلمرو علمی تحقیققلمرو مكانیمتدولوژی تحقیقروش تحقیقروش گردآوری اطلاعاتمحدودیت های تحقیقفصل دوممروری بر ادبیات تحقیقپیشگفتاركلیاتاصول فرایند تحلیل سلسله مراتبیمزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبیگام های فرایند تحلیل سلسله مراتبیساختن سلسله مراتبی انواع سلسله مراتبی هاروش ساختن یك سلسله مراتبیمحاسبه وزن در فرایند تحلیل سلسله مراتبیروش های محاسبه وزن نسبیروش حداقل مربعاتروش حداقل مربعات لگاریتمیروش بردار ویژهروش های تقریبیمحاسبه وزن نهاییمحاسبه نرخ ناسازگاریماتریس سازگارماتریس ناسازگارالگوریتم محاسبه نرخ ناسازگاری یك ماتریس)الگوریتم محاسبه نرخ ناسازگاری یك سلسله مراتبیسیستمهای غیر خطی یا شبکه هاتئوری مطلوبیتمفهوم مطلوبیت و رابطه اش با ارزش کالاها و خدماتنظریه کاردینالی مطلوبیتنظریه اردینالی مطلوبیتمطلوبیت کل و مطلوبیت نهایینرخ نهایی جانشینیرابطه بین نرخ نهایی جانشینی با مطلوبیت نهاییبررسی سوابق گذشتهتجزیه و تحلیل فرایند سلسله مراتبیتجزیه و تحلیل فرایند سلسله مراتبینتیجه گیریپیشنهاداتفهرست منابع تصمیم‌گیری چیست تصمیم‌گیری چیست مقدمه و كلیات تعریف تصمیم گیری و مراحل آن ویژگیهای یک تصمیم خوب انواع تقسیمات در تصمیم گیری تصمیم ...