اصول ترکیب در معماری
تاکید دکتر اعتصام بر ترکیب اصول معماری گذشته با روشهای نوین
ایرج اعتصام از پیشکسوتان معماری و مدیرعامل بنیاد معماری میرمیران گفت: از سوم تا نهم اردیبهشت برنامه‌هایی به مناسبت روز معماری برگزار می‌کنیم اما امسال به دلیل تعدد برنامه‌هایی که وجود داشت نتوانستیم همزمان با این روز که جمعه است محلی را برای برپایی مراسم آماده کنیم. به همین دلیل اول اردیبهشت را برای برگزاری مراسم جایزه میرمیران در خانه هنرمندان انتخاب کردیم. وی در مورد اهمیت این هفته توضیح داد: روز و هفته معماری باعث شده است تا معمارها به یکیدگر نزدیکتر شوند و بتوانند با برنامه‌هایی که برگزار میشود به تبادل نظر با هم بپردازند. این روز فرصتی برای دیدار اعضای جامعه معماری است و از نظر اجتماعی تاثیر زیادی در دسترسی به یک توافق جمعی در این زمینه دارد.این پیشکسوت معماری در ادامه در مورد ضرورتهایی که معماران امروزی باید به آن توجه کنند عنوان کرد: ما در یک جامعه جهانی زندگی می‌کنیم و دوست داریم از تمام پیشرفتهای جهان امروز بهره‌مند شویم منتهی در کنار آن باید به این نکته نیز توجه کنیم که گذشته معماری ما بسیار درخشان است و برای همین باید از این غنای فرهنگی در معماری نوین امروزمان بهره بگیریم.اعتصام در توضیح بیشتر این موضوع ابراز داشت: منظور من این نیست که از معماری گذشته خودمان به صورت صوری و ظاهری استفاده کنیم بلکه می‌توان اصول و پایه‌های آن را با معماری نوین ترکیب کرد. برای این کار هر چقدر شناختمان از معماری گذشته ایرانی بیشتر باشد بهتر می‌توانیم طراحیهایی نوین که با اصول زندگی خودمان تناسب دارد خلق کنیم. وی یکی از اهداف تاسیس بنیاد میرمیران را نیز توجه به همین اصل دانست و در مورد موضوع این دوره جایزه بنیاد میرمیران افزود: سال گذشته موضوع نور و معماری را انتخاب کردیم و امسال هم رابطه آب و معماری چون بیشترین سعی‌مان این است که عناصر معماری گذشته را مورد توجه قرار دهیم. وی در این مورد مثالی زد: بسیاری از بناهای معماری ما در گذشته به خصوص در اصفهان به نوعی با آب مرتبط بودند همچون سی و سه پل، مساجد و مدارسی که در این شهر وجود دارند.مدیرعامل بنیاد میرمیران در پیش‌بینی خود از آینده معماری ایران گفت: با توجه به تعداد دانشگاههایی که به تدریس این رشته می‌پردازند و علاقمندان زیادی که وجود دارند آینده خوبی را برای معماری کشور پیش‌بینی می‌کنم منتهی در این راه باید کیفیت آموزش، اعضای هیئت علمی دانشگاهها و امکاناتی که در اختیار دانشجویان و اساتید هست مورد توجه قرار بگیرد تا با تعلیمات و شناخت مناسب بتوانیم از این استعدادها استفاده کنیم.همچنین فریار جواهری، دیگر معمار پیشکسوت و استاد دانشگاه نیز ...
اصول شیت بندی معماری
۱) اولین تأثیر مربوط به ذوق و سلیقه خود شخص بوده و سپس مواردی که در دروس مبانی و مقدمات طراحی آموخته ، خواهد توانست به او در بیان درست طرح و ایده و کانسپت طراحی شده کمک کند.۲) تعادل بصری در شیت ایجاد کنید .۳) بصورت آگاهانه شیت را سنگین کنید .۴) استفاده از فیگوری که خیلی پرداخت شده است بنا را تحت الشعاع قرار میدهد و هدف اصلی نشان دادن خود بناست و نباید عناصری دیگر، بیشتر از خود بنا به چشم بیاید .۵) خطوط را به طور مناسب انتخاب کنید . طوری که در هماهنگی کامل باهم باشند . البته بعضی وقتها ممکن است که برای تاکید برعنصری نسبت به سایر عنصرها خطوط متفاوتی را به کار ببرید . مثلاً در ترسیم کوه خطوط شکسته استفاده کنید ؛ در حالی که بقیه جاها خطوط منحنی انتخاب شده باشد.۶) توجه داشته باشید که کنترل انرژیهای بصری شیت اصلی اساسی و مهم است و برای جلوگیری از فرار دید بیننده اهمیت حیاتی دارد .۷) تقسیم بندی مطالب ؛ می بایست به گونه ای باشد که موضوعات اصلی با تأکید بیشتری نمایانده شود . برای اینکار باید نقاطی از کادر را انتخاب کنید که انرژی بصری بیشتری دارند و مطلب اصلی شیت را در این نقاط بگذارید .۸) عناصر محیطی مناسبی ؛ مانند : درخت ، سنگ ، کوه ، آب و … را با ابعاد مناسب و در پلان اول قرار دهید .۹) با توضیحات مختصر و مفیدی که در جای مناسبی نوشته شده باشند ، کانسپت را معرفی کنید .۱۰) با استفاده از فلش و علامات راهنما در اندازه های مختلف راه های اصلی و فرعی را متمایز کنید .۱۱) سعی کنید از ابزارهای انتخاب شده برای راندو درست استفاده کنید .۱۲) هنگام طراحی یک محیط و یا یک عنصر یک سری مفاهیم بنیادی هستند ؛ که اصطلاحاً کانسپت موضوع را تشکیل می دهند . فرض کنید میخواهید یک مجتمع آموزشی را طراحی کنید ؛ قبل از هر چیزی استحکام ، تعادل و سرعت انتقال فضا و عناصر راهنمای موضوع است که به ذهن میرسد ، بنابراین با استفاده از شکل هندسی کامل این استحکام را نشان بدهید و سپس کل مجموعه ی شیت را بر اساس حرکت همین اشکال طرح ریزی کنید.۱۳) گاهی اوقات ؛ خطوط افق و توپوگرافی و … را به هم متصل کنید تا کل اجزای شیت با هم هماهنگ شوند .۱۴) استفاده ازعناصر محیطی مثل فیگور انسان و درخت و ماشین متناسب با فضای طراحی شده در اسکیس و کروکی که علاوه بر زیبایی مقیاس را مشخص میکنه و در بعضی شیت ها کاربری مکان را هم نشان میدهد .۱۵) هنگام ترکیب بندی شیت ، همیشه یک وحدت بصری خاص داشته باشید . تا هم شیت هدفمند و بامعنی شده و هم باعث رنجش دید بینده نباشد .۱۶) برای ارائه ی بهتر ، زیبا و جذاب ؛ باید عناصر شیت را با استفاده از نزدیک هم قرار دادن عناصر مشابه ترکیب کنید.۱۷) عناصر را طوری باید در ...
رنگ در معماری و شهرسازی
مقدمهدر طول تاریخ معماری و شهر سازی ایران، رنگ به عنوان عاملی جدایی ناپذیراز طرح بنا، زینت بخش آن بوده است. اما متاسفانه آنچه که امروز از رنگ درفضاهای شهری دیده می شود کاربرد نا درست آن در عرصه های شهری است.سیمای شهری دچار آشفتگی در استفاده از رنگ شده است. بی شکهنگامی که در شهر قدم می زنید و به ساختمان های جدید نگاه می کنید،به نظر زیبا نمی آیند. چرا؟ اما هنگامی که به بناهای قدیمی نگاه می کنید،آنها را هنوز زیبا می بینید. باید دانست که رنگ یکی از جنبه های مهم زندگی شهری می باشد و مفهوم رنگ به گستردگی مفهوم زندگی است،چرا که در همه ابعاد زندگی شهری جاری است و مسائل روز مره با آن رورو هستیم. رد فضاهای شهری رنگ را در همه ی جا می توان دید، در سیمای خیابانها، مبلمان شهری، کف سازی پیاده روها و خیابان ها،پوشش بام ها، اتو مبیل ها، فضای سبز و پارک ها، در خط آسمان شهر و کلیه فضا های عمومی که مردم شهرنشین همه روزه با آنها در ارتباط هستند.بارها بدون هیچ توجهی از کنار آثار معماری که در گذشته به دست هنرمندانفرهیخته ائوار مختلف بنا گردیده گذر کرده ایم.اما آیا تاکنون باخود اندیشیده اند که این دستان هنرمند چگونه این آثار بدیع و زیبا را آفریده اند؟آیا انتخاب این رنگ ها در فضاهای شهری معنا و مفهوم خاصی داشته است؟آیا در ترکیب بندی رنگ ها که استفاده شده،اصول وقوائد خاصی برقرار بوده است؟برای پاسخ به این سوالات ابتدا باید مفهوم رنگ را درک کرد و نحوه ی استفاده صحیح آن را در فضاهای شهری آموخت. در ادامه تاثیرات بصری رنگ بر انسان، تاریخچه ی کاربرد رنگ در شه سازی ایران از زمان پیدایش بین النهرین تا امروز و درپایان، وضعیت کنونی کاربرد رنگ در شهر سازی امروز ایران مورد بررسی قرارمی گیرند.1-تاثیرات بصری رنگ ها بر انسانذات رنگ ماده ی رنگی قابل تجزیه و قابل شناخت است که هم از نظر فیزیکی و هم از نظر شیمیایی، مغز وچشم انسان به آن محتوا ومفهومی انسانی می دهد. چشم و مغز از طریق مقایسه و کنتراست به درک مشخص می رسند. درک رنگ یک وافعیت روان شناختی- فیزیولوژیکی رنگ چیزی است که می توان آن را نمود رنگ فام نام نهاد. واژه ی رنگ، به احساس مربوط می شود(یعنی تا زمانی که با چشم دریافت نشده، چیزی جز کارمایه ی نوری نیست). رنگ ها،کیفیت بیرونی اشیاء و پدیده ها نیستند؛بلکه زاده ی کیفیت درک انسان هستند.در واقع انسان به واسطه ی احساس می تواند رنگ را در ک کند ودرک آن حاصل نمی گردد مگر با وجود نور، چرا که انسان تا زمانی قادر به درک رنگ است که بتواند ان را از طریق چسم دریافت کند.پس رنگ و نور مکمل یکدیگر هستند.برای این که بهتر بتوان موضوع رنگ را مورد بررسی قرار ...
ترکیب احجام افلاطونی
احجام افلاطونی طراحی هر نوع المان حجمی باید دارای چند فاکتور مهم زیر باشد:1. تناسب مفهومی به صورتی که مفهوم جدیدی نیز ایجاد شود2. تناسب فرمی- مهمتر از شکل یک المان، تناسبات فرمی آن می باشد. گاهی یک المان نامشخص اما دارای ترکیب بندی مناسب، بیشتر و بهتر از المان های دارای شکل مشخص اما با تناسب ضعیف اثر گذاری دارد.3. در نظر گرفتن فرآیند های تولید و مواد - طرح باید در استفاده از مواد، حاوی خلاقیت باشد. گاهی ترکیبی از مواد مختلف و متضاد بهترین نتیجه را می دهد. طرح باید به گونه ای باشد که امکان تولید آن با جدیدترین روش های موجود در محل مورد نظر فراهم باشد. البته این فاکتور نباید در ابتدا جز محدودیت های طراحی باشد زیرا باعث کاهش خلاقیت می شود.4. توجه به عمر بصری طرح بسیار مهم است. طرح هائی بلا پیام مستقیم هر چند که سریع درک می شوند ولی به همان نسبت نیز کهنه می شوند ولی طرح های انتزاعی با نسبتی از واقع گرائی، دارای عمر بصری زیادی هستند. و چون المان های شهری به مدت زیاد در معرض دید خواهند بود، پیام رسانی غیر مستقیم از طریق ارائه طرح انتزاعی بار ارزش هنری بیشتری در دراز مدت دارندبه نظر من المان ها بايد نمادين و انتزاعي باشن ،اين باعث ميشه اونها هيچوقت تكراري و خسته كننده نباشن وببيننده رو هميشه به فكر بندازن،در ضمن با گفته یک بنده خدایی كه ميگن بايد قابل فهم براي عوام باشن مخالفم چون معتقدم نبايد مردم دست كم گرفت ،مردم عادي( منظورم غير متخصصين است)خيلي خوب مفاهيم رو درك ميكنن. المان با مجسمه تفاوت دارد.... **متاسفانه سوء برداشتها و سوءء مدیریتها و تا حدی نیز عدم اطلاع و آگاهی کافی از این دو مقوله سبب شده که متولیان شهرسازی و معماری ما در سطح شهرها خیلی سبک و پیش پا افتاده با مسئله ی فوق برخورد کنند و به قولی با قرار دادن چند مجسمه با نام میادین اصلی سر و ته قضیه را به گکونه ای به هم بیاورند....! مجسمه هایی که بدون اینکه هیچگونه فکر و جاذبه ای در شخص ایجاد کنند مستقیما منظور خود را بیان میکنند و در نتیجه حتی برای لحظه ای نیز نمیتوانند نگاه مخاطب را روی خود حفظ نمایند و طبعا نمیتوانند در دراز مدت اثری ماندگار و جزو ویژگی های منطقه به حساب آیند.....تفاوت اصلی مجسمه با المان در نگاه انتزاعی و غیر مستقیم المانهاست به یک موضوع! نگاهی که ذهن انسان را بعنوان یک موجود متفکر درگیر خود میکند....لقمه ای آماده نیست که در دهان انسان گذارده شود! فکر و اندیشه و تامل انسان را در برخودر با خود میطلبد.... در حرکت انسان مکث و تامل ایجاد میکند و همین ویژگی باعث ماندگاری آن میشود چرا که آنچه موجب درگیری ذهن شود در اذهان باقی میماند..... اما مجسمه ...
چند اصول برای طراحی معماری...
گالري‌ها و آثار هنری: ساختار عمومي گالري‌ها : فضاي نمايشگاه بخش مهمي در اين مجموعه به شمار مي‌رود كه خصوصيات آن بر مجموعه تاثير مي‌گذارد. تجربه فرد از فضاي سه بعدي نمايشگاه نتيجه يك ادراك سريع است. اين ادراك در محيطي با ساختار روشن، آسان‌تر و با خستگي كمتر به دست مي‌آيد تا در فضائي كه تركيب ضعيف و ناخوانايي دارد. نمايشگاه نوع خاصي از فضا است كه در آن علاوه بر رابطه انسان – فضا يك رابطه پيچيده بين فضا و شيء وجود دارد. در قسمتهايي از نمايشگاه كه داراي مجموعه‌هاي نمايشي ثابت است. معماري را مي توان تا حد امكان با اشياء تطبيق داد ولي در قسمتهاي قابل انعطاف، اين امر فقط از طريق تزئينات و تمهيدات فراوان عملي است. ترتيب قرارگيري اشياء : ترتيب اشياء نمايشي به بازديدكنندگان و خصوصيات اشياء نمايش بستگي دارد. رابطه بازديدكننده و شيء نمايشي به شرح زير است: 1- هر چه نسبت بازديدكنندگان به اشياء نمايشي كمتر باشد. امكان تمركز و اينكه هر بازديدكننده بتواند آزادانه با شي نمايشي ارتباط برقرار كند، بيشتر مي‌شود. 2- در يك بازديد گروهي تماس نزديك با شيء نمايشي بدون ايجاد زحمت براي ساير اعضا گروه ممكن نيست. بازديدكنندگان بايد به ترتيبي گرداگرد شيء نمايشي قرار بگيرند كه همگي فاصله‌شان تا آن مساوي باشد. نورپردازي گالري‌ها : الف) نورپردازي طبيعي (نور روز): به دلايل اقتصادي، فيزيولوژيكي و تنوع، اين نوع نورپردازي هنوز بهترين وسيله روشنايي است و اگر مسائل حفاظتي اشياء اجازه دهد ارجحيت، نور روز است. جهت نور ممكن است از بالا (عمودي) يا از پهلو (افقي) باشد. مدتهاست كه ارزش نورپردازي از بالا در طراحي موزه‌هاي استفاده مي‌شود كه امتيازات آن عبارتند از: الف- نورپردازي از بالا روشي است راحت‌تر و ثابت‌تر در نورپردازي و كمتر در معرض موانع جنبي در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهاي ديگر و درختان قرار مي‌گيرد.ب- نوري كه از بالا به تصاوير يا ساير اشياء به نمايش گذارده مي‌تابد، قابل تنظيم است و تامين نور كافي و يكنواخت آن ديدي بسيار مناسب با حداقل بازتاب يا انحراف به وجود مي‌آورد. ج- امكان به نمايش گذاشتن اشياء بيشتري را در فضاي نمايشگاه امكان‌پذير مي‌سازد. د- با توجه به حذف پنجره‌ها و كاهش راههاي ارتباطي، فضاي نمايشگاه از امنيت بيشتري برخوردار شده و تمهيدات امنيتي نيز كاهش مي‌يابد. ب) نورپردازي جانبي )افقي( : اينگونه نورپردازي از طريق پنجره‌ها و نورگيرهاي معمولي به اشكال و ابعاد مختلف و در مكانهاي مناسب در ديوارها انجام مي‌شود. پنجره‌ها و نورگيرها معمولا يا در ارتفاعي كه بازديدكننده قادر به ديدن محوطه بيرون باشد ...
اصول و تکنیک های راندو
از بین این 27 نوع ،8 مورد آن بیشترین کاربرد را برای حرفه ای ها دارد:مداد، مدادرنگی، پاستل، قلم مرکب، ماژیک، آبرنگ ،رنگ لعابی و ایر براش.جزئیات هر کدام در زیر آورده شده است.آشنایی کامل با ازارها و انتخاب آگاهانه آنها می تواند موفقیت شما را در پروژه تان قطعی کند.برای هر ابزار مقدمه کوتاهی آورده شده است که شما را با نوع راندو ،خصوصیات کلی آن ،قابلیت ها، محدودیت ها و کاربرد مناسب آن آشنا می سازد روند ساده گام به گام بهترین روش ها را برای استفاده از ابزارهای مورد مطالعه ارائه می دهد.فهرستی فنی از سر قلم ها نیز آورده شده که به شما کمک می کند تا حداکثر استفاده را از ابزار ها ببرید.مدادراندوهای مداد به دو گروه طبقه بندی می شوند:مدادهای گرافیتی و مومی.از آنجایی که مداد چندمنظوره است و می تواند ارزش سایه گاه ساده یا خطی ایجاد کند در بین حرفه ای ها از محبوبیت خاصی برخوردار است.راندو با مداد به خصوص نوع گرافیتی راحت پاک می شود و امکان اصلاح و تغییر فوری را فراهم می کند.فقط با یک نوع سر قلم،می توان ارزش های بسیاری را در ترسیم ایجاد کرد.انواع مداد شامل گرافیت، زغال،مداد سیاه پریسما کالر،ماژیک چینی و دیگر مدادهای مومی می شود.بعضی اوقات که می خواهیم راندوها را کامل کنیم ،مداد مناسب ترین وسیله برای اسکیس های سریع است.جنس مدادمدادهایی با نام و اسامی:شماره 2،KOHI-NOOR,6B,2B,HB(سیاه) شماره 2؛زغالDixon,Eagle314,BB Wolff's شماره 303؛مداد نجاری 6B.گام به گام1 - سر مداد را آماده کنید و طرح اولیه شکل اصلی رسم را بکشید.مطمئن شوید که از پرسپکتیو و ترکیب راضی هستید.2 - دور خط دلخواه را روی کاغذ مناسب رسم کنید و ارزش و فضای سفید خالی مورد نیاز را تعیین کنید به نواحی سایه گاه و سایه توجه کنید.3 - ترکیب را رسم کنید .به جای حرکت دست از حرکات مچ و بازو استفاده کنید.خطوط 45 درجه و تغییر تدریجی ارزش را به کار ببرید.از یک سمت صفحه یا شیء به سمت دیگر کار کنید.به منظور اجتناب از سیاه شدن، ابتدا نواحی روشن سپس تیره را کار کنید.4 - جزئیات،سایه گاه و سایه را اضافه کنید.بعد از تکمیل شدن راندو،بر روی آن افشانه ثابت کننده بزنید تا خطوط مدادی به کاغذ بچسبد.از روکش های قابل برداشتن نیز استفاده کنید تا بعد در صورت لزوم بتوانید تغییرات یا اصلاحات ضروری را روی آن انجام دهید.تکنیک های سر قلماستفاده از پاک کن را به حداقل برسانید.از جهت خط ،برای تقویت نقوش برجسته سطح رسم استفاده کنید.رسم خطوط مداد را از لبه های کاغذ یا برگه آغاز کنید یا خطوط را در لبه خط کش یا وتر مثلث تمام کنید تا بتوانید دور خط را نشان دهید.ابتدا با قرار دادن شیء زبر و بافت دار در زیر ترسیم ،بافت های خاصی ایجاد کنید ...
معماری
خلاصه کتاب اصول و روش های طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران، جلد اول؛ تألیف مهندس محمود توسلی، ناشر:مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران طراحی شهری در ایران چه در بخش جدید چه در بخش قدیم شهر موجود و یا طراحی شهر جدید باید بر اساس شناسائی اصول طراحی بافت قدیم و توجه به خصوصیات کالبدی آن ها و ویژگی های فضایی شهر ایرانی و بهره گیری قطعی از اصول گذشته انجام شود. موضوعات مشخص طراحی در شهر های ایران: ۱- طراحی کل مجموعه شهر: منظور، طراحی در مقیاس شهر است. این فرآیند، بخش های قدیمی، میانی، بیرونی و توسعه پیشنهادی را در بر می گیرد. تهیه نقشه اساسی توسعه شهر، برقراری انسجام و پیوستگی بین بخش های مختلف، تعیین مناطق پر مسأله و روشن نمودن اولویت های تصمیم گیری در این مقیاس انجام می گیرد. طرح های شهرسازی با نام طرح جامع، طرح تجدید نظر یا طرح توسعه و عمران و پاسخگوی این مواردند. ۲- طراحی در بخش درونی یا قدیمی شهر این بخش از شهر، و محصول شکل گیری مداوم و پیوسته ای می باشد که در طول چندین قرن رخ داده است. عمدتاً ساخته شده و زمین آژاد برای طراحی کم است. کیفیت ابنیه این بخش به انواع قدیمی با ارزش و سالم، مرمتی، تخریبی، مخروبه و نوساز تقسیم می شوند. شامل قسمت های مخروبه و فرسوده، تعریض و تصحیح کوچه های قدیمی، طراحی در مرکز شهر و مراکز محلات و طراحی مجدد خیابان ها و میدان ها واقع در بخش قدیمی شهر است. ویژگی عمده ساخت کالبدیبخش قدیمی در اصل پیوستگی فضایی خلاصه می شود: سازمان کالبدی شهرهای قدمی ایران بر پیوند فضایی میان عناصر مجموعه:۱-مرکز شهر ۲-مراکز محلات، از طریق یک رشته فضا و عناصرارتباط دهنده ۳-گذرهای اصلی ۴-میدان، استوار است. مفهوم طراحی شهری در بخش های قدیمی شهرهای ایران، تجدد سازمان فضایی، تصحیح ودر صورت لزوم تعریض گذرهای اصلی و ایجاد دسترسی های سواره و فضاهای شهری جدید با طراحی بدنه ها و … به کمک اصل پیوستگی فضایی است. نقشه بخش قدیم شهر های سمنان، شیراز، نائین، زواره، همدان، گرگان، یزد ۳- طراحی در بخش میانی یا نیمه قدیمی: این بخش در دهه های اول تا سوم قرن حاضر شکل گرفته اند. واجد ارزش های فضایی بخش درونی است. بافت آن نسبت به بخش های قدیمی بازتر وکوچه ها نسبتاً گشادترند. مفهوم طراحی در این بخش به تصحیح برخی دسترسی ها و طراحی فضاهای عمومی و مراکزمحله محدود می گردد. در طراحی این بخش باید به جنبه پیوستگی فضایی آن با بخش قدیمی از طریق رشته فضاها و عناصر ارتباط دهنده توجه کرد. ۴- طراحی در بخش بیرونی یا جدید: محصول فعالیت های ساختمانی دهه های اخیر و فاقد ارزش فضایی بخش های درونی و میانی است. اغلب یکنواخت، بی هویت، ...
استانداردها و اصول طراحی مسجد
استانداردها و اصول طراحی مسجد اصولاً هر اثر معماری را می‌توان از دو جنبه بررسی و تجزیه و تحلیل نمود: ۱٫ از لحاظ فرم یا شکل ۲٫ از لحاظ محتوا یا مفهوم در مقاطع مختلف تاریخ معماری، این دو جنبه معماری یعنی فرم و محتوا بر یکدیگر تأثیر نهاده‌اند و در مواردی فرم بر محتوا یا برعکس محتوا بر فرم برتری یافته است. معماری مذهبی بخصوص معماری اسلامی ـ ایرانی نیز از این امر مستثنی نیست. حتی می‌توان گفت این معماری در طول تاریخ به مفاهیم بیشتر از فرمها توجه نشان داده و الگوهای مختلفی از طراحی را بر مبنای مفاهیم پایدار و درونی خود تجربه نموده است. اکنون نیز در این برهه از زمان، در طراحی مساجد می‌توان از دو منظر به گذشته نگاه کرد و از آن بهره جست: ۱٫ برداشت فرمی یا شکلی ۲٫ برداشت محتوایی یا مفهومی برداشت فرمی، بازنمایی نظیر به نظیر عناصر و الگوهای طراحی معماری گذشته در معماری امروز، یعنی استفاده از قوسها، طاقها، گنبد، مناره یا الگوهای مختلف بصورت تقلیدی است. در مقابل، برداشت محتوایی توجه به مفاهیم بنیادین معماری اسلامی همچون ریتم، تکرار، هندسه، تقارن و سلسله مراتب و پیاده نمودن این مفاهیم در قالب فرمهای معماری امروز می‌باشد. مسجد و مسجد جامع: تفاوتهای موجود بین مسجد و مسجد جامع با ویژگی‌های هرکدام به خوبی مشخص است شاخصه‌هایی پایدار که در سراسر جهان اسلامی و در طول زمانی حدوداً هزار سال همچنان باقی‌مانده است. مسجد مکانی بوده صرفاً به جهت عبادت اما از آنجایی که در گذشته استفاده‌های دیگری هم از آن می‌شد نظیر قضاوت، نگهداری بیت المال، برپایی اجتماعات بزرگ، بزودی نماد قدرتمند اسلام شد و هم عرصه‌های دینی و هم قلمروهای دنیوی را در برگرفت، اما نتوانست پاسخگوی نیازهای مذکور باشد، ساخت مسجد جامع بعلت حفظ این دو جنبه بود. فقدان نهادها و بناهای رسمی عمومی نظیر تالار شهر و یا محاکم اسلامی، به نقش دووجهی مسجد جامع اهمیت بیشتری بخشید. این تمایز کارکردی، تفاوتی را در منزلت و مقصود مساجد منعکس ساخت و در دو واژه کاملاً مجزا رسمیت یافت، یعنی مسجد و جامع. علی‌رغم تمایز آشکار کارکردی بین مسجد و جامع، از لحاظ طرح تفاوتی بین این دو وجود ندارد. در واقع "جامع" عملاً ابعاد بزرگتر و تزئینات بیشتری را دارا می‌باشد. مسجد در معماری ایران : مساجد مهم ترین بناهای معماری ایران پس از اسلام هستند. شاخص ترین و پیشرفته ترین بناهای هر دوره معماری ایران پس از ورود اسلام را می‌توان در مساجد پیدا نمود. اهمیت مسجد در ایران نشانه‌ای از پذیرش و اقبال مردم ایران نسبته به دین اسلام است. چرا که در دورافتاده ترین نقاط ایران نیز مساجد مهم ...