اسلام حنفی
اهمیت مدیریت در اسلام
با این تعلیمات روشن اسلامى نمىدانیم چرا بعضى مسلمانان به مساله مدیریت و آگاهى هیچ اهمیت نمىدهند و حد اكثر كشش فكر آنها در شرائط واگذارى پستها، همان مساله امانت و پاكى است با اینكه سیره پیامبر (ص) و على (ع) در دوران حكومتشان نشان مىدهد، آنها به مساله آگاهى و مدیریت همانند امانت و درستكارى اهمیت مىدادند. رشد یعنی قدرت مدیریت، وقتی که انسان میخواهد انسانهای دیگر را اداره کند یعنی وقتی که موضوع رشد، اداره انسانهای دیگر باشد آنرا مدیریت و رهبری مینامیم، این نوع از رشد در اصطلاح اسلامی " هدایت " و به تعبیر رساتر " امامت " نامیده میشود. دقیقترین کلمهای که بر کلمه امامت منطبق میشود همین کلمه رهبری است. فرق نبوت و امامت در اینست که نبوت راهنمائی و امامت رهبری است. نبوت، ابلاغ، اخبار، اطلاع دادن، اتمام حجت و راهنمائی است. راهنما چه میکند؟ راه را نشان میدهد. وظیفهاش بیش از این نیست که راه را نشان دهد، ولی بشر علاوه بر راهنمائی به رهبری نیاز دارد. یعنی نیازمند است به افراد یا گروه و دستگاهی که قوا و نیروهای وی را بسیج کنند، حرکت دهند، سامان و سازمان بخشند. نبوت راهنمائی است و یک منصب است، اما امامت رهبری است و منصب دیگری است. پیغمبران بزرگ هم نبی و هم امام هستند. پیغمبران کوچک فقط نبی بودند و امام نبودند، رهنما بودند ولی رهبر نبودند. اما پیغمبران بزرگ هر دو منصب و هر دو شأن را داشتهاند. هم شأن راهنمائی و هم شأن رهبری. ابراهیم، موسی، عیسی هر کدام رهنما و رهبراند. خاتم الانبیاء رهنمای رهبر است. قرآن مجید بر این اصل بسیار تکیه میکند و در معارف شیعه این اصل قرآنی جای شایسته خود را دارد. البته آنچه قرآن تحت عنوان رهبری از آن بحث میکند مافوق رهبری است که بشریت میشناسد، رهبریی که بشریت میشناسد از حدود رهبری در مسایل اجتماعی تجاوز نمیکند ولی منظور قرآن از رهبری، علاوه بر رهبری اجتماعی رهبری معنوی یعنی رهبری بسوی خدا است و آن خود حساب دقیق و حساسی دارد و از رهبریهای اجتماعی بسی دقیقتر و حساستر است. اهمیت فوق العاده رهبری بر سه اصل مبتنی است. اصل اول مربوط است به اهمیت انسان و ذخائر و نیروهائی که در او نهفته است که معمولا خود به آنها توجه ندارد. در اسلام به مسئله متوجه کردن انسان به خود، به عظمت و شرافت خود و نیروهای عظیمی که در او است توجه شده است. قرآن مجید میگوید: وقتی که انسان را خواستیم بیافرینیم فرشتگان را امر کردیم که به این موجود سجده کنند. میگوید انسان بر فرشتگان در تعلیم اسماء الهی پیشی گرفت، میگوید آنچه در زمین است برای انسان آفریده شده است: " «و خلق ...
آموزش نماز اهل سنت مذهب حنفی
بسم الله الرحمن الرحیمالحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام علی اشرف المرسلین و علی آله و اصحابه اجمعین. اما بعد: تقلیدشناخت دین اسلام و درک اصول و احکام آن مستلزم تلاش و کوشش فراوانی است که به آسانی به دست نمیآید به همین علت دانشمندانی هستند که سالیانی دراز جهد و کوشش خویش را در این راه صرف نموده و زحمات و سختیهای فراوانی را متحمل شدهاند تا اصولی تدوین کرده و احکام اسلامی را بنا بر آن اصول از آیات و احادیث استخراج نمایند و به دیگران نیز بیاموزند. آنان عالمان و متخصصان دین اسلام و جانشینان پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم محسوب میشوند که به هر یک از آنها «مجتهد» گفته میشود. یک انسان بالغ دختر یا پسر حتما باید از مسائل دینی خود آگاه بوده و لازم است از یک مجتهد کامل تقلید نماید و مسائل دینی خویش را طبق دستور آن مجتهد انجام دهد تا اعمال وی نزد خداوند مقبول واقع گردد. بنابراین به افرادی که از مجتهدین پیروی میکنند «مُقلِّد» گفته میشود. مجتهدین اهل سنت و الجماعت در اصول دین حضرت امام ابوالحسن اشعری و حضرت امام ابومنصور ماتریدی است و در فروع دین حضرت امام اعظم ابوحنیفه، حضرت امام مالک، حضرت امام شافعی و حضرت امام احمد بن حنبل رحمهم الله تعالی میباشند. زمان عمل به احکام دستورهای عملی اسلام برنامه زندگی هر مسلمان است که از زمان بلوغ آغاز میشود. علائم و نشانههای بلوغ در پسرها و دخترها متفاوت است. مهمترین آنها در پسرها «احتلام» و در دخترها «عادت ماهانه» است که به محض مشاهده این علائم، دستورات دین اسلام لازم شده و شخص نیز «مُکلَّف» میگردد. ممکن است افرادی باشند که این علائم را مشاهده ننموده اما از لحاظ سنّی به حد بلوغ رسیده باشند که بر این اشخاص نیز رعایت دستورات اسلامی الزامی است. حداقل بلوغ سنی در پسرها از «12» سالگی و در دخترها از «9» سالگی است و حداکثر آن نیز در هر دو در «15» سالگی است. نماز یکی از ارکان مهم دین اسلام خواندن نماز است که در آیات و احادیث متعددی برای برپا داشتن این فریضه الهی تأکید بسیاری شده است. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم فرموده است: «نماز ستون دین است هر کس این ستون را برپا دارد همانا دین را بر پا داشته و هر کس آنرا ترک نماید همانا دین را از بین برده است». بنابراین لازم است برای ادای این فریضه مهم الهی مقدمات ذیل انجام شود: 1ـ وضو 2ـ غسل، درصورت جنب بودن 3ـ تیمم، در صورت نبود آب کافی جهت وضو و غسل 4ـ پاک بودن لباس و مکان 5ـ پوشیده بودن عورت 6ـ نیّت 7ـ استقبال (رو به طرف قبله ایستادن) 8ـ اذان و اقامه. وضو یکی از شرایطی که نمازگزار باید داشته باشد وضو است. وضو باعث ...
اسلام در هند
شبه قاره هند یکی از پنج تمدن کهن دنیا و وارث فرهنگی پرشکوه و متنوع است. هند با مساحتی بالغ بر سه میلیون و سیصد هزار کیلومتر مربع، هفتمین کشور پهناور جهان است. ارتفاعات هیمالیا با وادی حاصلخیز کشمیر، جلگه های سند و گنگ پهناور و جنگلهای استوایی هند با جمعیتی حدود یک میلیارد نفر و تنوع زبانی بسیار که قانون اساسی هیجده زبان را به رسمیت شناخته، هویت خاصی به این کشور داده است. نخستین مسلمانان فاتح شمال غربی هند غزنویان بودند که هفده بار به شبه قاره هند حمله کردند. البته ساکنان شمال شرقی شبه قاره در همان قرن اول با اسلام آشنا شده بودند. مسعود غزنوی از فقه حنفی حمایت می کرد و به ابو محمد نصاحی دستور داد که در تأیید مکتب حنفی کتابی بنویسد. بنابراین، فقه حنفی در قرن پنجم و ششم در بین مسلمانان شبه قاره گسترش یافت و در دوره حکومت سلسله تغلق (721 ـ 815 ق) مجموعه قوانین اداری آنها بر اساس فقه حنفی تنظیم گردید. مسلمانان یک پنجم جمعیت شبه قاره هند را تشکیل می دادند و اکثر آنان در سند و پنجاب غربی می زیستند. تشکیل پاکستان و استقلال پاکستان و بنگلادش به عنوان دو کشور مسلمان، مسلمانان هند را در اقلیت بیشتری قرار داد. مغولان که ترکانی سنی و حنفی مذهب از آسیای مرکزی بودند، به رشد مکتب حنفی در شبه قاره اهتمام ورزیدند و آیین رسمی مسلمین هند گشت. در زمان اورنگ زیب (1069 ـ 1118 ق) مجموعه های بزرگ فقه حنفی با نامهای فتاوی عالمگیری و فتاوی هندیه به دست 25 تن از علما نوشته شد. بنابراین، در طول تاریخ اکثریت مسلمانان هند را سنیان حنفی مذهب تشکیل می دادند. همزمان با ورود فقه حنفی به هند تصوف نیز به هند وارد شد. صوفیه در هند رسالت خود را سعادت معنوی مردم می دانست و صوفیان می پنداشتند حکومت معنوی جامعه به آنها تفویض شده است. صوفیان در خانقاهها، جماعت خانه ها و زاویه ها زندگی می کردند. زندگی خانقاهی گرد شیخ و عبادات مرسوم و ریاضتهای عارفانه که از جانب وی مقرر می شد، دور می زد. دو نشان عمده پیوستن به یک فرقه تصوف، پوشیدن خرقه و تراشیدن موی سر بود. شیخ خرقه، سجاده، نعلین، تسبیح و عصای خود را به جانشین اصلیش یعنی خلیفه خود می داد. دو سلسله عمده صوفیه در زمان سلاطین دوره دهلی (1206 ـ 1526 م) چشتیه و سهروردیه بودند. این دو سلسله طی قرون هشت ونه رو به انحطاط نهادند و دو سلسله دیگر یعنی نقشبندیه و قادریه در خلال عصر سلاطین مغولی اهمیت یافتند. شیعیان شبه قاره از بزرگ ترین جوامع تشیع جهان اسلام اند و بنابر برخی آمار تعدادشان بیشتراز شیعیان ایران است، ولی این آمار دقیق نیست. در عین حال، شیعیان ده درصد از کل جمعیت مسلمانان شبه قاره هند (هند ـ پاکستان ـ بنگلادش) ...
احکام صدقه فطر (فطریه) در مذهب حنفی
شنبه 5 شهریور1390 ساعت: 7:12 توسط : محمودسلام . اگه زحمتی نیست مطلبی درباره فطریه بنویسید . متشکرمجوابمحمد عیسی رحیمی ، خواف احکام صدقه فطر (فطریه) در مذهب حنفیفطریه مقدار نیم صاع (یک و نیم کیلو و 30 گرم ) گندم یا قیمت آن است که مسلمان آنرا در روز عید از مال خود به نیازمندان پرداخت می کند به جهت پاکسازی نفس خویش و جبران آنچه که ممکن است در روزه اش خللی وارد گشته باشد چون سخن بیهوده و بدزبانی و ... حوزه علمیه احناف خواف مقدار فطریه سال 90 را برای هر نفر 1000 تومان اعلام نموده است. فطریه را باید از طرف: خود و تک تک فرزندان صغیرش پرداخت نماید. اما چنانچه فرزند یا فرزندان غنی داشت، فطریه از مال خودشان پرداخت می شود. بر شوهر واجب نیست که فطریه همسرش را بپردازد و زن در این مورد فرد مستقلی به حساب می آید که اگر شرایط فطریه را دارا باشد باید فطریه اش را پرداخت نماید و اگر نداشته باشد بر وی فطریه نیست، ولی اگر شوهرش داوطلبانه فطریه همسرش را پرداخت کرد جائز است و اگر فرزندان کبیری داشت که هم فقیر بودند و هم دیوانه، باید فطریه را از طرف آنان نیز بپردازد. فطریه بر مسلمانی واجب است : که علاوه بر قرض و حوائج اصلی و نیازمندی خانواده، مالک 85 گرم طلا یا معادل آن در صبح روز عیدفطر نیز باشد و اگر کسی این مقدار توانایی مالی نداشت صدقه فطر بر او لازم نیست و حتی دیگران می توانند به او فطریه پرداخت نمایند.حوائج اصلی عبارت است: 1- مسکن آن 2- اثاثیه خانه آن 3- لباسهای آن 4- وسائل سواری آن 5- آلات و ابزاری که از آنها در بدست آوردن معیشت خویش یاری می جوید. فطریه بر مال کودک و دیوانه نیز لازم می شود.صدقه فطر در هنگام طلوع صبح روز عیدفطر واجب می گردد و اگر کسی قبل از این وقت مرد یا فقیر گردید، فطریه بر وی واجب نیست. همچنین اگر کسی بعد از طلوع فجر روز عید متولد یا مسلمان گردید، فطریه ندارد. اداء فطریه جلوتر از روز عید در طول رمضان نیز جائز است ولی مستحب است قبل از خارج شدن به سوی مصلی پرداخت گردد. اگر کسی فطریه را در طول رمضان اداء کرد جائز است، بلکه این امر مستحسن و نیکو نیز هست. تا فقیر بر آمده ساختن لباس و نیازمندی های لازم دیگر برای خود و خانواده اش در روز عید قادر گردد. پرداخت نکردن فطریه تا بعد از نماز عید مکروه است مگر در صورتی که این تاخیر به جهت عذری باشد.منبع: فقه المیسر، کتاب درسی حوزه علمیه اهل سنت
اسلام و اهل سنت
اسلام دین یکتاپرستی و یکی از آموزه های ابراهیمی جهان است . پیروان این دین را مسلملن میگویند . مسلمانان بر این باورند که آفریدگار مستقیماً بر بسیاری از پیامبران از قبیل آدم ، نوح.. وحی فرستاده و محمد که در حدود سال 570 میلادی در مکه به دنیا آمد از آخرین آن ها می باشد . اکنون اسلام از نظر شمار رسمی پیروان در مکان دوم (پس از دین مسیحیت) جای دارد . محمد ، تکمیل کننده این دین ، از طریق وحی در سن چهل سالگی از جانب خداوند مامور ترویج اسلام شد . پیام وحی به صورت کلام قرآن و به صدای جرس و گاهی آواز زنبوران به صورت تدریجی ( قسمی در مکه و قسمی در مدینه ) بر وی ابلاغ می شد که پس از ابلاغ توسط یاران محمد در قالب کتابی تحت عنوان قرآن به ثبت می رسید . این کتاب معتبرترین متن دینی نزد مسلمانان است و مسلمانان آن را «معجزه» و «سند اثبات پیامبری» محمد میدانند. تمام مذاهب اسلامی بر درستی متن آن اتفاق نظر دارند و اختلاف در نحوه خواندن متن، تفسیر و احیانا ترتیب آن است ( باور مسلمانان بر آن است که دین خدا در اصل از آدم تا محمد یکی بوده و این اصول در قرآن گردآمدهاند. متون اسلامی این طور بیان میکنند که یهود و مسیح مشتقاتی از تعالیم ابراهیم بوده و در نتیجه جزو دینهای ابراهیمی به شمار میآیند. قرآن، از یهودیان و مسیحیان (و گاهی اوقات دیگر معتقدان) به صورت «اهل کتاب» یاد میکند ) . در پیام محمد از آنچه عمل صالح خوانده می شود مکرر ستایش می رود این عمل صالح که جای جای در قرآن و حدیث بدان اشارت رفته است نیکوکاری و پارسایی است و بیشتر به معنای اجتناب از خمر ، قمار ، فحشا ، زنا ، ربا ، ظلم ، غارت و دزدی است . طبق قرآن ارتکاب آنچه اجتناب از آن واجب است گناه شمرده می شود و در بین گناهان آنچه از همه بزرگ تر است و هرگز بخشوده نمی شود شرک به خداست از این رو ترک شرک و پیکار با آن اولین تکلیف هر مسلمان است . طبق اسلام قدرت و عظمت خدا بر همه محیط و همه چیز به مشیت و ارده او بسته است اما انسان نیز مسئول کردار خویش است و در پیشگاه خداوند باید از هر چه کرده است حساب پس دهد . بر اعتقاد مبلغان این دین نیکی و بدی شماری دارد و در جهان دیگر آنچه برای انسان باقی می ماند همانست که خود در این جهان از ثمره کار و کردار خویش بدست آورده است پس مسلمان می بایست راه نیکی در پیش گیرد که برای رسیدن به این امر ، ادای نماز ، گرفتن روزه ، دادن زکات مال و رفتن به خانه خدا واجب می باشد . (البته در فرقه های مختلف اسلامی برداشت های مختلفی از کلمه نماز . روزه و غیره وجود دارد که وابسته به تاویل های مختلف در فرقه های مختلف اسلامی می باشد و این به نوع برداشت عالمین هر فرقه ...
فیلمهای آموزش نماز اهل سنت مذهب حنفی
فیلمهای آموزش نماز اهل سنت مذهب حنفی براي دريافت 318 كتابهاي اسلامي روي تصوير زير كليك كنيد آموزش نماز صبح دو رکعت سنت مدت فیلم : 05:03 حجم فیلم : 15.82 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182819672/N1_1.avi.html آموزش نماز صبح دو رکعت فرض مدت فیلم : 05:03 حجم فیلم : 15.66 MBلینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182816020/N1_2.avi.html آموزش نماز ظهر چهار رکعت سنت مدت فیلم : 08:22حجم فیلم : MB 24.93 لینک دانلود :http://s2.picofile.com/file/7182848274/N2_1_part1.rar.html 15.00 MB http://s2.picofile.com/file/7182850107/N2_1_part2.rar.html 09.93 MB آموزش نماز ظهر چهار رکعت فرض مدت فیلم : 07:40حجم فیلم : 23.18 MB لینک دانلود :http://s2.picofile.com/file/7182860749/N2_2_part1.rar.html 15.00 MBhttp://s2.picofile.com/file/7182862254/N2_2_part2.rar.html 08.18 MB آموزش نماز ظهر دو رکعت سنت مدت فیلم : 04:46 حجم فیلم : 14.94 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182793331/N2_3.avi.html آموزش نماز عصر چهار رکعت فرض مدت فیلم : 05:36 حجم فیلم : 17.70 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182826876/N3.avi.html آموزش نماز مغرب سه رکعت فرض مدت فیلم : 04:58 حجم فیلم : 16.13 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182823117/N4_1.avi.html آموزش نماز مغرب دو رکعت سنت مدت فیلم : 03:15 حجم فیلم : 11.67 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182790428/N4_2.avi.html آموزش نماز عشاء چهار رکعت فرض مدت فیلم : 07:58حجم فیلم : 25.87 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182864729/N5_1_part1.rar.html 15.00 MBhttp://s2.picofile.com/file/7182869137/N5_1_part2.rar.html 10.87 MB آموزش نماز عشاء دو رکعت سنت مدت فیلم : 04:56 حجم فیلم : 16.27 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182830535/N5_2.avi.html آموزش سه رکعت وتر واجب مدت فیلم : 07:17حجم فیلم : 27.85 MB لینک دانلود : http://s2.picofile.com/file/7182871612/N5_3_part1.rar.html 15.00 MBhttp://s2.picofile.com/file/7182873331/N5_3_part2.rar.html 12.85 MB لینک دانلود این فیلم های آموزش برای موبایل در لینک های زیر کیفیت فیلم را کاهش دادیم تا حجم فیلم ها را کمتر کرده و همه بتوانند آن را دانلود کنند. http://s2.picofile.com/file/7187896555/N0.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187898488/N1_1.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187899993/N1_2.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187902147/N2_1.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187903652/N2_2.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187904515/N2_3.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187905806/N3.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187906876/N4_1.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187907953/N4_2.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187910000/N5_1.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187911070/N5_2.3gp.htmlhttp://s2.picofile.com/file/7187912903/N5_3.3gp.html
تبصره پیرامون ماده 130 قانون اساسی افغانستان
وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ(المائده|44) وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ(المائده|45) وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ(المائده|47) تبصره پیرامون ماده (۱۳۰) قانون اساسی : ماده یکصدوسی ام (( محاکم در قضایای مورد رسیدگی ،احکام این قانون اساسی و سایر قوانین را تطبیق میکنند .هر گاه برای قضیه یی از قضایای مورد رسیدگی ، در قانون اساسی وسایر قوانین حکمی موجود نباشد محاکم به پیروی از احکام فقه حنفی و در داخل حدود که این قانون اساسی وضع نموده ، قضیه را به نحوی حل و فصل مینمایند که عدالت را به بهترین وجه تامین نمائید .)) ماده فوق قانون اساسی یک ماده رهنمودی برای محاکم بوده هرگاه محاکم در قوانین برای حل و فصل قضیه حکم دریافت ننمایند به احکام فقه حنفی مراجعه مینمایند تا قضیه را حل و فصل نموده و تامین عدالت نمایند. حکم ماده (۱۳۰) قانون اساسی که فوقاً تذکریافت یک حکم نبوده که تنها در قانون اساسی ۱۳۸۲ تصریح یافته باشد بلکه حکم متذکره در سایر قوانین اساسی افغانستان که در ادوار مختلف نافذ گردیده اند موجود بوده که به هرکدام آن ذیلاً اشاره مینمایم. 1- ماده (۱۰۲) قانون اساسی سال ۱۳۴۳ (( محاکم در قضایای مورد رسیدگی خود احکام این قانون اساسی و قوانین دولت را تطبیق میکند هرگاه برای قضیه ای از قضایای مورد رسیدگی در قانون اساسی قوانین دولت حکمی موجود نباشد . محاکم به پیروی از اساسات کلی فقه حنفی شریعت اسلام در داخل حدود که این قانون اساسی وضع نموده در چنین احوال حکمی صادر میکند که در نظرشان عدالت را به بهترین صورت ممکن تامین نمائید. 2- پرگراف (۲) ماده (۵۶) اصول اساسی سال (۱۳۵۹) (( در حالاتی که قانون صراحت نداشته باشد محکمه قضایا را طبق احکام شریعت و اصول قانونیت دموکراتیک و عدالت حل و فصل مینماید)) 3- پرگراف (۲) ماده (112) قانون اساسی سال (۱۳۶۶) ((در حالاتی که قانون صراحت نداشته باشد، محکمه قضایا را طبق احکام شریعت اسلامی به نحوی حل و فصل مینمائید که عدالت را به بهترین وجه ممکن تامین نمائید.)) 4- پرگراف (۲) ماده (۱۱۲) قانون اساسی سال ۱۳۶۹ ((در حالاتی که قانون صراحت نداشته باشد، محکمه قضایا را طبق شریعت اسلام به نحوی حل و فصل مینمائید که عدالت را به بهترین وجه ممکن تامین نمائید. تمام مواد قوانین اساسی افغانستان که در عصور مختلف نافذ و مرعی الاجراء بودند در صورت نبودن حکم از قوانین نافذه آنوقت محکمه را برای حل و فصل قضیه مطروحه نزد شان مکلف گردانیده بود تا قضیه را به اساس اساسات شریعت اسلامی و یا هم ...
مذهب حنفی و عرفان مولانا رمز موفقیت اسلام گرایان ترکیه
مذهب حنفی و عرفان مولانا رمز موفقیت اسلام گرایان ترکیه پیروزی اسلامگرایان ترکیه، فرصتها و چالشها محمد محق پژوهشگر دینی جمعه 29 اوت 2014 - 07 شهریور 1393 پیروزی رجب طیب اردوغان، در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، خوشحالی بسیاری از جماعتهای اسلامی در دیگر کشورها را در پی داشت، اما گروههایی که زیر عنوان اسلام سیاسی دسته بندی می شوند این پیروزی را به مثابه پیروزی خود جشن گرفتند. گروههای یاد شده از این نظر به شور و شعف افتادند که بسیاری از آنان چهرۀ خود را در آینۀ اردوغان به تماشا می نشینند و از این جهت به خود می بالند. اما این احساس اینهمانی تا کجا تکیه بر واقعیت دارد؟ آیا دست افشانی احزاب و گروه های یاد شده از سر شباهتی واقعی است یا از آن گونه که مولوی گفته است: هر کسی از ظن خود شد یار من/ از درون من نجست اسرار من. به لحاظ فکری، جریان اسلامگرایی در ترکیه از همان آغاز هیچ میانه ای با گرایشهای سلفی نداشته و هنوز هم این گونه است. هم اخوان المسلمین و جماعتهای مشابه آن مانند جماعت اسلامی پاکستان، و هم جریانهای افراطی مانند القاعده و گروه های همفکر آن، کما بیش ریشههای سلفی دارند. هویت سلفی اخوان را خود حسن البنا بنیانگذار آن در رسالۀ تعالیم مورد تصریح قرار داده است. بقیۀ جریانهای اسلام سیاسی نیز، هر کدام به نحوی به تبار فکری ابن تیمیه و ابن حنبل، دو نماد برجستۀ سلفیت سنتی، تعلق پیدا می کنند، هرچند میانۀ شان با جریان رسمی سلفیت سنتی گرم نیست. تصوف و مذهب حنفی دو منبع فکری ترکیه اسلامگرایان ترکیه از دو منبع فکری دیگر مایه گرفته اند، یکی تصوف، به ویژه اندیشه های مولانا، و دیگری مذهب حنفی که ادامۀ مکتب کهن اهل رأی در میان اهل سنت است، مکتبی که عقلگرا ترین گرایش فکری در میان نحله های اهل سنت بوده است. این تبار فکری و حفظ فاصله با گرایش سلفی، از چشم بسیاری دیگر از هواداران اسلام سیاسی پنهان مانده و تا کنون جدی گرفته نشده است. گرایش سلفی با بستن دریچه های تفکر آزاد و تاکید مفرط بر پیروی از سلف/پیشینیان، به گسترش ذهنیت و طرز تفکری دامن زده است که در را بر هر گونه نو آوری و ابداع می بندد. از منظر خاستگاه اجتماعی، اسلامگرایان ترکیه غالبا متعلق به طبقات شهرنشین هستند و به همین دلیل خاطر عمومی جامعۀ ترک از بابت بروز خشونت آسوده بوده است. در تجربۀ بسیاری از جریان های اسلام سیاسی، آنچه در ظاهر بنام مبارزۀ اسلامی خوانده می شود، در عمق خود نبردی است میان منظومۀ ارزشهای شهری از یکسو و ارزشهای روستایی یا قبیله ای از دیگر سو، نبردی که گاه رنگی خشونتبار به خود میگیرد. دعوا بر سر مظاهر و نمادهای مذهبی ...