آموزش سرمه دوزی روی ترمه
آموزش سرمه دوزی روی ترمه
ابزار و مواد لازم برای سرمه دوزی روی ترمه :پارچه ترمهانواع نخهای سرمهنخ دوخت در خیاطیسوزن با شماره‌های مختلفقیچیدستگاه کمان یا چهارچوبی برای محکم نگه داشتن پارچهپنبه، یا هر پر کننده دیگری بنا به ذوق و استعداد دوزنده.صابون خیاطی برای نقش اندازی یا هر قلم دیگری که بتواند بر روی پارچه اثر گذار باشد و پاک نشود.روش کار سرمه دوزی روی ترمه :ابتدا پارچه در دستگاه قرار داده میشود و از چهار سو کشیده شده و به دستگاه متصل میشود. دستگاه مزبور به شکل جدید، کمان دایره یا چهار گوش به صورت سنتی آن ارائه میشود. میتوان نوع سنتی آن را با اندازه‌های متفاوت با سفارش به نجار و نوع کمانی را از طریق فروشگاهها توزیع کننده ابزار و لوازم خیاطی تهیه کرد. سپس طرح را بر روی پارچه از طریق برگردان طرح بر روی آن یا در صورت اشراف کامل به طرح مستقیماً بر روی پارچه طرح زد. برای پاک نشدن خطوط طرح در طول سوزندوزی تمام خطوط با کوکهای درشت تثبیت می‌شوند.سپس سوزن نخ شده را از درون سرمه عبور داده و از روی خطوط کو ک شده عبور می‌دهند تا تمامی خطوط بدین صورت با سرمه پوشیده شود. سطح گلبرگها را با قرار دادن پنبه یا هر حجم دهنده دیگری برجسته کرده، با سرمه می پوشانند. و تا انتهای کار به همین صورت عمل میشود.این دوخت در اکثر موارد با دوخت‌های دیگر همراه میباشد. دوخت‌هایی از قبیل: پیله دوزی، ملیله دوزی، گلابتون دوزی، شرفه دوزی، شمسه دوزی، ده یک دوزی، صدف دوزی، سنگ دوزی، مرصع دوزی، منجوق دوزی، پولک دوزی، زغره دوزی، مروارید دوزی و غیره. از انواع دوخت‌هایی که بیشتر در این دوخت به کار میرود می توان به دوخت: زنجیره‌ای، برگ دوزی، جناغی، دور دوزی، مار پیچ الوان روی زنجیره، دوخت ساتن، دوخت مورب، ساقه دوزی، بست دوزی، دندان موشی و زیگزاگ‌های مختلف را نام برد.منبع: ihedieh.com
تاريخچه و پيشينه ترمه و سرمه دوزی
در اين جا بجاست به اشتباه برخي از همكاران خودم در معرفي اصل و پيدايش ترمه كه آنرا از كشمير هند مي دانند يادآوري شودكه اين هنر بر اساس شواهد و مدارك اصالتاً ايراني و برآمده از ذوق و هنر ايرانيان است و از ريشه و اساس ايراني و پارسي گونه است و ايراني هم خواهد ماند. اما در ادامه بحث تاريخچه ترمه بايد بگوييم اين هنر براي مدتي از رونق افتاد ولي در دوره صفويان به خصوص در زمان « شاه عباس كبير» احيا و تولدي دوباره يافت و با دلسوزي و حمايت از اين رشته و استادكاران آن و در زمان كوتاهي اين هنر در شهرهاي گوناگون مانند يزد و اصفهان و كرمان و كاشان و كم و بيش در ديگر جاها بسط و گسترش يافت . اين هنر در فراز و نشيب روزگار بعد از صفويه تا قاجاريه به صورت درباري در كاخ شاهان آن زمان به صورت تزئينات كاخها اعم از روميزي و پرده ها و قباها و جامه هاي تشريفاتي كه اغلب با دوخت سرمه دوزي همراه بودند مورد استفاده قرار مي گرفت و به عبارت ديگر اين هنر جنبه اختصاصي و ويژه دربار شد و كمتر استادان آن زمان فرصت مي يافتند اين هنر را به بيرون گسترش دهند تا اينكه بعد از قاجاريه و در زماني كه مي رفت اين هنر به فراموشي سپرده شود در زمان "پهلوي " آن هم به پيشنهاد استادكار آن زمان حاجيه خانم مجرد كفاشي در سال 1354 خورشيدي اين هنر به طور رسمي وارد زيرمجموعه هنرهاي آموزشي اداره صنايع دستي قرار گرفت و به عنوان رشته «هنر سرمه دوزي» توسط اين استاد تدريس آن براي نخستين بار در كشور آغاز شد.در پي تماس هاي مكرر و درخواست هاي هنرجويان بر آن شديم كه در آينده اي نزديك كتاب هنر سرمه دوزي را به زبان ساده را به قلم استاد شهريار نيرومند و تجربيات استاد حاجيه خانم فاطمه مجرد به چاپ برسانيم كه مقدمات آن فراهم شده است و در آينده اي نزديك اماده چاپ ميگردد كه بموقعش روي همين سايت خبر آن اعلام ميگردد ولي به علاقمندان اين رشته توصيه ميشود اين هنر را از هم اكنون با سفارش بسته آموزش سرمه دوزي ترمه اصفهان آغاز كنند كه در آن بسته همچنين جزوه آموزشي براي هنرجويان موجود ميباشد و بهمراه وسايل كامل آموزشي به نشاني شما در هركجاي ايران و جهان كه باشيد ارسال ميشود.
ترمه (سرمه دوزی) و موارد استفاده آن
در آغاز همه ترمه ها كاملا دستباف بدون دخالت هيچ دستگاهي بافته مي شده است كه بعدها در قرون بعد كم كم دستگاههاي سنتي بافت ترمه ساخته شد و تا همين چهل پنجاه سال پيش هم همه ترمه ها باهمين دستگاه هاي سنتي بافته مي شد كه با ورود صنعت و ماشين و دستگاه هاي ريسندگي و بافندگي به اين رشته اين هنر اكنون به صورت تمام ماشيني در كيفيت و ضخامت هاي مختلف از جنس ابريشم و در اندازه هاي پهنا 90 و 95 و 1 متر و 120 و 140 و 150 و 180 و 2 متر و حتي پهنا 3 متر هم با توجه به كاربرد آن بافته مي شود. از معروفترين و باقدمترين كارخانه هاي بافت ترمه ميتوان به گروه كارخانه هاي ترمه رضايي _ ترمه هاشمي_ ترمه حسيني _ ترمه سالاري و ترمه اصفهان و چندين كارگاههاي كوچك بافت ترمه ديگر اشاره كرد. نمونه اي از ترمه هاي كرك و پشم قديمياز نظرارزشي اول ترمه هاي قديمي از جنس كرك و پشم به خاطر دستباف بودن و قديمي بودنشان از گرانترين و نفيس ترين ترمه ها هستند كه در انواع سوزني و بقچه اي و شال ترمه شامل راه راه و محرمات و شال چارقدي و شال بندي و شال اتابكي و شال كشميري و شال يزدي بافته مي شده است كه متداول ترين نقش هاي به كار رفته در آن ها بته جقه_گوزني_درختي و گل بنفشه است. در اين ترمه ها كه به ترمه اصل مشهورند و در اصفهان روي آن معمولا با سرمه اصل (سيم نقره با روكش آب طلا) دوخت سرمه دوزي مي شود كه قيمت اين دست بافته ها گاهي تا چند ميليون تومان ارزش دارد. در رده دوم از نظر ارزش ترمه هاي ابريشمي هستند كه تنوع رنگ و نقش و اندازه زيادي دارند و بستگي به جنس و الياف از متري 5000 تومان تا متري 100 هزار تومان هم فروخته مي شود و در چندين نوع بته بته اي و كتيبه اي و راه راه و پانلي وجود دارد. از اين ترمه ها امروزه براي دوختن سرويس ترمه عروس شامل: روميزي پذيرايي و ناهار خوري، بقچه و رو اپني، رو مبلي و كوسن، تو ويتريني و زيرگلدوني، رو تختي و پاتختي و ميز آرايشي، جاقرآني و جا نماز و سجاده، جادستمالي و قابي عروس، بالش سنتي و امروزه حتي در پرده و تزيينات جانبي و حتي در تزيين سرويس آشپزخانه و حتي در سرويس نوزاد(سيسموني) استفاده مي شود و در برخي شهرها (به خصوص اصفهان) به عنوان رسم و به خاطر شگون دار بودن آن حتي نوع سرمه دوزي شده آن را روي جهاز عروس مي گذارند.از ارزش مادي و معنوي ترمه همين بس كه در قباله عروس يك تاقه شال ان حتما در قباله قيد ميگردد. لازم به ذكر است تمام موارد ياد شده هم بر روي سايت و هم در فروشگاه مركزي ترمه اصفهان ( گلستان سابق) براي فروش و عرضه موجود مي باشد. در رده آخر ترمه ها از نظر ارزشي ترمه هاي نخي و ...
سرمه دوزی
دوخت انواع ملیله فلزی سرمه (ملیله فلزی) از الیاف طلا و نقره که تابیده و فنری شده بر روی پارچه ی ترمه را گویند لوازم مورد نیاز سرمه دوزی - قیچی خیاطی - سوزن ته گرد - پولیش پرز کوتاه سفید ( یک هشتم متر ) - پولیش پرز کوتاه طلایی ( یک هشتم متر ) - سوزن خیاطی - قرقره - یک جفت چشم سرمه: مفتولی است که برای دوخت آن باید سوزن و نخ را از بین آن عبور داد . ۱- سرمه تراش یا برقی ۲- سرمه اصل که جنس آن نقره است و روکش آب طلا داده می شود . ۳- بلر سانت نرم که عوام به آن زیر خاکی هم می گویند . ۴- بلر سانت خشک که معمولاً در دوخت سنتی از آن استفاده می شود . ۵- منجوق ترمه که به آن مروارید ترمه هم گفته می شود و اندازه آن به بزرگی همان منجوق است . رنگ این منجوق از انواع رنگ کرم است . انواع ترمه - قلب دوزی ، برگ دوزی ، تگرگ دوزی ، گرد دوزی ، گُرده ماهی دوزی فنر سرمه تراش: فلزی است که به صورت چهار گوش یا مستطیلی به وسیله دستگاه تابیده می شود . به هر کدام از این چهار گوش یا مستطیل ها اصطلاحاً یک فنر می گویند . ۱- ترمه ماشین بافت که معمولاً کارخانه ای شهر یزد بهترین نوع ترمه را تولید می کنند . ۲- ترمه دست بافت که به ندرت امروزه این ترمه یافت می شود و از گره ها ،همچنین گذر پودهای افقی و عمودی و اریب در پشت ترمه می توان تشخیص داد . ۳- باسمه یا مهر مخصوص چاپ روی ترمه که از طرح مورد نظر باسمه های مختلف کهچوبی است تهیه می شود سپس از موادی که شامل خاکه قند و گچ بوده برای باسمه استفاده می شده اما امروزه از نسبت های گچ ، چسب چوب و مقدار کمی رنگ سفیداکریلیک استفاده می شود . باسمه را داخل این ماده زده و قبلاً به وسیله برس روی نمک مالیده می شود و سپس روی ترمه مهر زده می شود . ۴- برای آماده کردن ترمه آستری نخی انتخاب کرده مقداری سریش را با نسبتی ازآب مخلوط کنید و به این پارچه نخی بزنید سپس به ترمه بچسبانید . امروزه بهجای کار آستر سیریش از لایه چسب استفاده می شود ، اما استفاده از سیریشمزیت دارد زیرا بوی سریش باعث می شود ترمه در دراز مدت بید و موریانه بهپارچه آسیب نمی رسانند . - برای دوخت از نخ پنبه ای بسیار محکمی که اصطلاحاً به آن نخ میله ای می گویند استفاده کنید. نکته : نخ دوخت را باید همیشه به موم آغشته کنید این کار باعث خواهد شد که عوامل زیر رعایت شود: ۱- در طولانی مدت نخ ها پوسیده نشده و دوخت از هم شکافته نشود . ۲- بید و سایر حشرات موذی به علت وجود موم به کار آسیب نخواهند زد . انواع دوخت سرمه دوزی : - اریب دوزی - دوخت چشم خروسی - تگرگی دوزی - گرده ماهی دوزی - برگ دوزی - زرک دوزی - گرد دوزی - قلب دوزی - برجسته دوزی - یک لا دوزی اریب دوزی : اگر طول سرمه را به سه قسمت تقسیم کنید ...
آموزش دوخت سرمه دوزی
آموزش دوخت سرمه دوزی سرمه انواع مختلف دارد بعضی از انواع سرمه ریز و مات میباشند که اغلب برای دور دوزی (برای دوختن اطراف طرح) استفاده میشود و برخی از سرمه ها براق هستند که به این نوع سرمه تراش یا الماسی میگویند که بیشتر برای تو پر دوزی (پر کردن داخل گل یا طرح ) استفاده میشود . مواد اولیه مورد نیاز سرمه دوزی : پارچه ترمه یا ساده نخ محکم (پلی استر) سفید یا کرم سوزن مخصوص سرمه دوزی پنبه یا پشم شیشه (برای برجسته دوزی ) انواع سرمه – مروارید سرمه انواع مختلف دارد بعضی از انواع سرمه ریز و مات میباشند که اغلب برای دور دوزی (برای دوختن اطراف طرح)استفاده میشود و برخی از سرمه ها براق هستند که به این نوع سرمه تراش یا الماسی میگویند که بیشتر برای تو پر دوزی (پر کردن داخل گل یا طرح )استفاده میشود . آموزش دوخت سرمه دوزی : رو دوزی دور دوزی تو دوزی زیور دوزی مراحل کار رو دوزی : در این مرحله روی طرح اصلی ( آنچه به عنوان طرح روی ترمه چاپ شده است.همان نقش های سفید رنگ)را با نخ کوک می دوزیم تا زیر کار محکم شود و اگر چاپ به مرور کم رنگ شد مشکلی پیش نیاید . با این کار چاپ ماندگار و قابل دوختن در دراز مدت می شود. مراحل کار دور دوزی : روی طرح دور دوزی شده را با سرمه هایی که از قبل چیده شده به حالت مارپیچ می دوزیم. ( دوخت دور دوزی ممکن است به حالت زنار (صاف صاف) هم دوخته شود که به آن دوخت سنتی می گوییم. ) مراحل کار تو دوزی : این مرحله از کار شامل ۳ بخش است … - پر دوزی -تو پر دوزی -مروارید دوزی که به نوعی شامل تو پر دوزی می شود . پر دوزی : در این مرحله بین خطوط نقش، به جز گل و برگ را با همان حالت اریب دوردوزی و یا صاف دوزی (با سرمه تراش )می کنیم . معمولا در این مرحله دوخت بدون برجستگی و بدون پنبه کار می شود. تو پر دوزی : در این مرحله کار با پنبه یا پیله به صورت برجسته دوخته می شود . پنبه را گلوله کرده و روی آن را با نخ کوک بست می زنیم سپس این بار سرمه تراش (سرمه تو دوزی) را با اندازه قطر دوختگاه مورد نظر چیده و روی پنبه، کنار هم پر می کنیم که این مرحله بیشتر جهت توپر دوزی گل ها و برگ ها استفاده می شود و برای توپر دوزی وسط گل ها بیشتر از مروارید استفاده می شود . در این مرحله معمولا دوخت ها برای برگ ها جناقی یا ساده است. زیور دوزی : همان دوخت تزیینی است، که خود شامل دوخت های زیر است … زرک دوزی، جنق دوزی، جرقه دوزی، جودانه، چشم خروسی و چند نوع دوخت دیگر….. این مرحله از کار سلیقه ای می باشد.
آموزش سرمه دوزی روی لباس
ابزار و مواد اولیه مورد نیاز برای سرمه دوزی روی لباس :۱- پارچه ترمه یا ساده۲- نخ محکم (پلی استر) سفید یا کرم۳- سوزن مخصوص سرمه دوزی۴- پنبه یا پشم شیشه(برای برجسته دوزی )۵- انواع سرمه – مرواریدروش کار:برای دوخت سرمه نخست طرح را روی کاغذ کشیده و روی پارچه نقش اندازی نموده سپس طرح را به وسیله پنبه یا فتیله یا ابریشم بر جسته نموده و با بست های ریز و چسب بر زمینه محکم می نماییم .سرمه هایی که در دسته های ۵ الی ۲۵ سانتی متری است را به دقت جدا میکنیم .البته موقع قیچی نمودن باید دقت نماییم که سر نخ سرمه به جایی گیر نکند که تمام رشته باز شود سرمه را به اندازه دلخواه بریده و سوزن و نخ را توی سرمه فرو میکنیم و قسمت داخل متن را ساتن دوزی و زرک دوزی می نماییم هنگامی که برگ های طرح بزرگ میباشد باید ان را از طول به دو قسمت کنیم .با دوخت بر گ دوزی جناغی جداگانه میدوزیم طوری که مشخص شود.باید سعی نماییم شلالها کاملا کنار هم و موازی با یکدیگر در هر قسمت دوخته شود.دوخت ساقه ها به شیوه ساقه دوزی باید دوخته شود با سرمه میتوان انواع دوخت های قلاب دندان موشی زیگزاک دوزی و همچنین انواع دوخت های تزئینی را انجام داد.از انواع دوخت هایی که بیشتر در این دوخت بکار میرود میتوان به دوخت :زنجیره ای برگ دوزی جناغی دور دوزی مار پیچ الوان روی زنجیره دوخت ساتن دوخت مورب ساقه دوزی و بست دوزی دندان موشی و زیگزاک های مختلف نام برد.پیاده کردن طرح سرمه دوزی روی لباس یا پارچهبعد از کشیدن طرح نوبت پیاده کردن ا سرمه دوزی روی لباس یا پارچه است اینکار را به سه صورت می توان انجام داد:۱ـ پیاده کردن طرح با کاغذ روغنی:طرح را روی کاغذ روغنی کشیده و سپس روی پارچه کوک میزنیم و دوخت را شروع می کنیم.۲ـ پیاده کردن طرح با کار بن:در این روش باید دقت بیشتری کرد ابتدا پارچه را روی میز یا جایی که زیر کار محکم باشد پهن می کنیم بعد کاربن را روی پارچه می گذاریم و سپس طرح را قرار می دهیم حال با دقت کامل که طرح و کاربن جا بجا نشوند شروع به پیاده کردن ان روی پارچه می کنیم بعد از اتمام کار شروع به دوخت می کنیم.۳ـ پیاده کردن طرح به وسیله کوک:ابتدا پشت ترمه را لایه چسب چسبانده و روی لایه چسب طرح خود را کاربن می کنیم سپس خطوط کاربنی را کوک می زنیم تا طرح به صورت کوک دراید و انرا بدوزیم.منبع: ihedieh.com
آموزش پر دوزی و سرمه دوزی چشم خروسی
آموزش سرمه دوزی چشم خروسی :برای سرمه دوزی چشم خروسی به روش زیر عمل کنید .سوزن را از پارچه بیرون آورده ، یک سرمه ی ۶ میلیمتری به سوزن می گیریم و از ابتدای تراش ۱ میلیمتر سوزن داخل می شود و به درون پارچه فرو میکنیم هدف از اینکار این است که یک دایره بدوزیم .بعد از اینکه دایره را کاملا کیپ و بسته دوختیم سوزن را از وسط دایره بیرون آورده یک عدد منجوق ترمه ( مروارید شیری ) از سوزن رد می کنیم و مجددا در همان مرکز دایره سوزن را فرو می کنیم .اگر سرمه ی تراش به اندازه ی کافی و کامل جمع شود دیگر نیازی به اینکه روی آن را بست بزنیم نیست . آما چنانچه دایره بزرگتر شود منجوق ترمه ( مروارید ) به داخل آن می افتد که البته نباید این طور شود . و بهتر است از همان ابتدا سرمه ی تراش به اندازه ی کافی جمع شود بطوری که مروارید دقیقا روی آن قرار بگیرد اما اگر سرمه ی تراش بزرگتر از حد معمول بود می توان آن طرف آن را با استفاده از یک بست محکم کرد .سرمه دوزی چشم خروسی و روش زدن بست :سوزن را از بیرون دایره ی تراش بیرون می آوریم و با استفاده از یک نخ نازک ( یک لا ) سوزن را به داخل دایره فرو برده و بدین ترتیب نخ یک لا از لابلای نخ تراش رد شده و باعث محکم شدن آن می شود .علاقه مندان به آموزش تصویری سرمه دوزی می توانند دی وی دی اموزش سرمه دوزی را تهیه کنند . منبع: ihedieh.com
اموزش سرمه دوزی روی ترمه
سرمه دوزی روی ترمهامروزه سرمه‌دوزی برای وسائلی مثل رومیزی، روتختی، سجاده، جانماز، جلد قرآن و روکش جعبه دستمال کاغذی و تابلو و دوخت کمند و نظائر آن بکار میرود. طرح‌های سرمه دوزی معمولاً انواع بته جقه است که در طرح پارچه ترمه نیز همین طرح به کار میرود طرح‌های دیگر؛ گل وبته، گلهای شاه‌عباسی و غیره‌است و تقریباً مثل گل‌دوزی در طرح محدودیتی ندارد اما پیاده کردن طرح طبق شیوه و روش‌های خاصی حاشیه و گوشه مطابق و مناسب وسایلی که تهیه میشود میباشد.ادامه مطلب
آموزش سرمه دوزی روی ترمه
ابزار و مواد لازم برای سرمه دوزی روی ترمه :پارچه ترمهانواع نخهای سرمهنخ دوخت در خیاطیسوزن با شماره‌های مختلفقیچیدستگاه کمان یا چهارچوبی برای محکم نگه داشتن پارچهپنبه، یا هر پر کننده دیگری بنا به ذوق و استعداد دوزنده.صابون خیاطی برای نقش اندازی یا هر قلم دیگری که بتواند بر روی پارچه اثر گذار باشد و پاک نشود.روش کار سرمه دوزی روی ترمه :ابتدا پارچه در دستگاه قرار داده میشود و از چهار سو کشیده شده و به دستگاه متصل میشود. دستگاه مزبور به شکل جدید، کمان دایره یا چهار گوش به صورت سنتی آن ارائه میشود. میتوان نوع سنتی آن را با اندازه‌های متفاوت با سفارش به نجار و نوع کمانی را از طریق فروشگاهها توزیع کننده ابزار و لوازم خیاطی تهیه کرد. سپس طرح را بر روی پارچه از طریق برگردان طرح بر روی آن یا در صورت اشراف کامل به طرح مستقیماً بر روی پارچه طرح زد. برای پاک نشدن خطوط طرح در طول سوزندوزی تمام خطوط با کوکهای درشت تثبیت می‌شوند.سپس سوزن نخ شده را از درون سرمه عبور داده و از روی خطوط کو ک شده عبور می‌دهند تا تمامی خطوط بدین صورت با سرمه پوشیده شود. سطح گلبرگها را با قرار دادن پنبه یا هر حجم دهنده دیگری برجسته کرده، با سرمه می پوشانند. و تا انتهای کار به همین صورت عمل میشود.این دوخت در اکثر موارد با دوخت‌های دیگر همراه میباشد. دوخت‌هایی از قبیل: پیله دوزی، ملیله دوزی، گلابتون دوزی، شرفه دوزی، شمسه دوزی، ده یک دوزی، صدف دوزی، سنگ دوزی، مرصع دوزی، منجوق دوزی، پولک دوزی، زغره دوزی، مروارید دوزی و غیره. از انواع دوخت‌هایی که بیشتر در این دوخت به کار میرود می توان به دوخت: زنجیره‌ای، برگ دوزی، جناغی، دور دوزی، مار پیچ الوان روی زنجیره، دوخت ساتن، دوخت مورب، ساقه دوزی، بست دوزی، دندان موشی و زیگزاگ‌های مختلف را نام برد.منبع: ihedieh.com
تابلوی سرمه دوزی
این تابلو اولین کار سرمه دوزی من هست.این تابلو بر روی پارچه مخمل کار شده و در آن از چند نوع دوخت استفاده شده است.در اینجا از دوخت خطی استفاده شده است.(پرکردن داخل برگ و بته جقه)برای پرکردن داخل بته جقه از گلهای تگرگ استفاده شده است که هنوز آموزش آن را نگذاشته ام.دوخت شلال ساده را هم در کنار بته جقه می بینید.دوخت دور تا دور گل با استفاده از ساقه دوزی.بهتر از سرمه های 0/5س برای این نوع دوخت استفاده شود.
ساقه ی گندم
/**/ ابتدا خطی را روی پارچه می کشیم.بهتر است به جهت زیبایی کار این خط منحنی باشد.. ساقه ی گندم را با نخ گلابتون یا با سرمه ساقه دوزی می کنیم. سوزن را از روی خط در ٱورده و گندمی را داخل آن می اندازیم گندمی را به حالت 45 درجه نسبت به خط رسم شده می دوزیم.باز سوزن را از همانجا در آورده و گندمی دیگری را به حالت 45 درجه در قسمت مقابل می دوزیم.حال سوزن را از میان این دو گندمی(به اصطلاح از دل این 2 گندمی)بیرون آورده و گندمی دیگری را این بار روی خط رسم شده می دوزیم.این کار را ادامه داده تا ساقه ی ما کامل شود.گندمی آخر همیشه گندمی روی خط می باشد.با استفاده از سرمه ی 1سانتی متری یا با استفاده از نخ گلابتون،در اطراف این ساقه زرک می دوزیم.(به صورت مورب) گندمی دوزی را می توانیم به عنوان حاشیه در لبه ی مانتو یا شال یا روی کمر کت انجام دهیم.این دوخت با گندم های کریستالی بسیار زیبا می شود.
آموزش سرمه دوزی حروف روی ترمه
برای دوخت حروف حرکت دوخت شما درست مانند حرکت گردش قلم می باشد . شما می توانید قبلا حرکت دوخت را با هاشور مشخص فرمایید .از منجوق های گرد استفاده می کنیم . دو سر دوخت باید از خط خارج نشود .زاویه ی دوخت خود را مطابق گردش قلم کم و زیاد کنید .اسامی و یا جملات مورد نظر را توسط فتوکپی به اندازه ی دلخواه برسانید . آنگاه دور آن را پر رنگ کنید و سپس هاشور زده ، مطابق خطوط هاشور دوخت خود را انجام دهید .دوخت ترمه ی تصویر بالا با منجوق های مرواریدی ، یک نوآوری و ترکیب جدید از دوخت های سنتی و مدرن است .* انواع طرح سرمه را می توانید به عنوان اپلیکه قابل نصب دور یقه ، روی لباس ، حاشیه ی لبه پایین تاپ عروس ، دور یقه ی لباس عروس استفاده کنید .* سنگدوزی روی لباس عروس و حاشیه های قابل استفاده برای لبه ی آستین و دور یقه ، تک بوته های سنگدوزی ، آموزش سرمه دوزی حریر سنگدوزی شده قابل استفاده روی لباس های مختلف و …
ساقه دوزی
1-ساقه دوزی قم:در این دوخت،سرمه ها را به اندازه ی 1س برش زده و می دوزیم.حال سوزن را از وسط سرمه و از روی خط در آورده و سرمه ی بعدی داخل سوزن و می دوزیم.این دوخت را به همین صورت ادامه می دهیم. 2-ساقه دوزی اصفهان:در این دوخت،اندازه ی سرمه ها به این ترتیب است: 0.5،1،1.5،2،س حال به این صورت می دوزیم. سرمه ی 0.5س را داخل سوزن کرده و سوزن را داخل پارچه فرو می کنیم.سوزن را از 3/1سرمه در آورده و سرمه ی 1س را داخل سوزن و باز از 3/1 سرمه ی دوخته شده،سوزن را در می آوریم و این عمل را به همین صورت تکرار می کنیم. نکته:اگر سرمه ی ما از نوع سرمه ی تراش باشد،بهتر است از ساقه دوزی قم استفاده کنیم. نکته:ساقه دوزی اصفهان با سرمه ی پیچ زیباتر می شود. نکته:امکان شکستن سرمه ها در ساقه دوزی قم بیشتر است. به عکس ها توجه کنید.ساقه دوزی قمساقه دوزی اصفهان
آموزش سرمه دوزی روی لباس
ابزار و مواد اولیه مورد نیاز برای سرمه دوزی روی لباس :۱- پارچه ترمه یا ساده۲- نخ محکم (پلی استر) سفید یا کرم۳- سوزن مخصوص سرمه دوزی۴- پنبه یا پشم شیشه(برای برجسته دوزی )۵- انواع سرمه – مرواریدروش کار:برای دوخت سرمه نخست طرح را روی کاغذ کشیده و روی پارچه نقش اندازی نموده سپس طرح را به وسیله پنبه یا فتیله یا ابریشم بر جسته نموده و با بست های ریز و چسب بر زمینه محکم می نماییم .سرمه هایی که در دسته های ۵ الی ۲۵ سانتی متری است را به دقت جدا میکنیم .البته موقع قیچی نمودن باید دقت نماییم که سر نخ سرمه به جایی گیر نکند که تمام رشته باز شود سرمه را به اندازه دلخواه بریده و سوزن و نخ را توی سرمه فرو میکنیم و قسمت داخل متن را ساتن دوزی و زرک دوزی می نماییم هنگامی که برگ های طرح بزرگ میباشد باید ان را از طول به دو قسمت کنیم .با دوخت بر گ دوزی جناغی جداگانه میدوزیم طوری که مشخص شود.باید سعی نماییم شلالها کاملا کنار هم و موازی با یکدیگر در هر قسمت دوخته شود.دوخت ساقه ها به شیوه ساقه دوزی باید دوخته شود با سرمه میتوان انواع دوخت های قلاب دندان موشی زیگزاک دوزی و همچنین انواع دوخت های تزئینی را انجام داد.از انواع دوخت هایی که بیشتر در این دوخت بکار میرود میتوان به دوخت :زنجیره ای برگ دوزی جناغی دور دوزی مار پیچ الوان روی زنجیره دوخت ساتن دوخت مورب ساقه دوزی و بست دوزی دندان موشی و زیگزاک های مختلف نام برد.پیاده کردن طرح سرمه دوزی روی لباس یا پارچهبعد از کشیدن طرح نوبت پیاده کردن ا سرمه دوزی روی لباس یا پارچه است اینکار را به سه صورت می توان انجام داد:۱ـ پیاده کردن طرح با کاغذ روغنی:طرح را روی کاغذ روغنی کشیده و سپس روی پارچه کوک میزنیم و دوخت را شروع می کنیم.۲ـ پیاده کردن طرح با کار بن:در این روش باید دقت بیشتری کرد ابتدا پارچه را روی میز یا جایی که زیر کار محکم باشد پهن می کنیم بعد کاربن را روی پارچه می گذاریم و سپس طرح را قرار می دهیم حال با دقت کامل که طرح و کاربن جا بجا نشوند شروع به پیاده کردن ان روی پارچه می کنیم بعد از اتمام کار شروع به دوخت می کنیم.۳ـ پیاده کردن طرح به وسیله کوک:ابتدا پشت ترمه را لایه چسب چسبانده و روی لایه چسب طرح خود را کاربن می کنیم سپس خطوط کاربنی را کوک می زنیم تا طرح به صورت کوک دراید و انرا بدوزیم.منبع: ihedieh.com
آموزش دوخت سرمه دوزی
مواد اولیه مورد نیاز سرمه دوزی : پارچه ترمه یا ساده نخ محکم (پلی استر) سفید یا کرم سوزن مخصوص سرمه دوزی پنبه یا پشم شیشه (برای برجسته دوزی ) انواع سرمه – مروارید سرمه انواع مختلف دارد بعضی از انواع سرمه ریز و مات میباشند که اغلب برای دور دوزی (برای دوختن اطراف طرح)استفاده میشود و برخی از سرمه ها براق هستند که به این نوع سرمه تراش یا الماسی میگویند که بیشتر برای تو پر دوزی (پر کردن داخل گل یا طرح )استفاده میشود . آموزش دوخت سرمه دوزی : رو دوزی دور دوزی تو دوزی زیور دوزی مراحل کار رو دوزی : در این مرحله روی طرح اصلی ( آنچه به عنوان طرح روی ترمه چاپ شده است.همان نقش های سفید رنگ)را با نخ کوک می دوزیم تا زیر کار محکم شود و اگر چاپ به مرور کم رنگ شد مشکلی پیش نیاید . با این کار چاپ ماندگار و قابل دوختن در دراز مدت می شود. مراحل کار دور دوزی : روی طرح دور دوزی شده را با سرمه دوزی هایی که از قبل چیده شده به حالت مارپیچ می دوزیم. ( دوخت دور دوزی ممکن است به حالت زنار (صاف صاف) هم دوخته شود که به آن دوخت سنتی می گوییم. ) مراحل کار تو دوزی : این مرحله از کار شامل ۳ بخش است … - پر دوزی -تو پر دوزی -مروارید دوزی که به نوعی شامل تو پر دوزی می شود . پر دوزی : در این مرحله بین خطوط نقش، به جز گل و برگ را با همان حالت اریب دوردوزی و یا صاف دوزی (با سرمه تراش )می کنیم . معمولا در این مرحله دوخت بدون برجستگی و بدون پنبه کار می شود. تو پر دوزی : در این مرحله کار با پنبه یا پیله به صورت برجسته دوخته می شود . پنبه را گلوله کرده و روی آن را با نخ کوک بست می زنیم سپس این بار سرمه تراش (سرمه تو دوزی) را با اندازه قطر دوختگاه مورد نظر چیده و روی پنبه، کنار هم پر می کنیم که این مرحله بیشتر جهت توپر دوزی گل ها و برگ ها استفاده می شود و برای توپر دوزی وسط گل ها بیشتر از مروارید استفاده می شود . در این مرحله معمولا دوخت ها برای برگ ها جناقی یا ساده است. زیور دوزی : همان دوخت تزیینی است، که خود شامل دوخت های زیر است … زرک دوزی، جنق دوزی، جرقه دوزی، جودانه، چشم خروسی و چند نوع دوخت دیگر….. این مرحله از کار سلیقه ای می باشد. منبع: ihedieh.com
آموزش سرمه دوزی روی لباس
سرمه دوزی روی پارچهابتدا لایی سوزنی (یا لایی پارچه یا لایی مخصوص کت و شلوار) را به اندازه ی پارچه ی مورد نظرمان برش زده و سپس سمت براق لایی را به پشت پارچه ثابت می کنیم(با استفاده از سوزن).حال اتو را روی لایی گذاشته و بر می داریم.نباید اتو را روی پارچه بکشیم.هنگامیکه کار چسباندن لایی به پایان رسید،دور تا دور پارچه را سر دوز می کنیم تا از ریش ریش شدن پارچه جلوگیری شود.پارچه ی ما برای سرمه دوزی آماده است.منبع: وبلاگ زیبای ترمه و سرمه