آموزش ساخت سفال
1 - برش و ورز دادن گل
برش و ورز گل سفال جهت کار دست و تابلو سفالی نیاز به گلی داریم که لویی داشته باشد تا چسبندگی زیاد بشود. این نوع گل را می توان از مکان هایی خاک رس دارند ، که معروف ترین و خالص ترین آن ها که عاری از گچ و آهک و املاح غیر خاک باشد را می توان از همدان تهییه کرد. (در صورتی که هرگونه سوال در مورد تهییه گل سفال دارید می توانید از طریق ایمیل و یا تلفن با ما تماس بگیرید). برش گل معمولا یک بسته گل در بسته های 22 تا 25 کیلویی هستند و برای استفاده و خشت زدن باید آن را به قطعات کوچک و سبک (معمولان 5 یا 6 تکه) تقسیم کرد ، کار برش را به وسیله سیم یا نخ انجام می دهند به این صورت که گل را یه صورت استوانه ای ایستاده قرار می دهند و بعد از در نظر گرفتن محل تقسیم ها ، سیم را با دو دست گرفته و به صورت افقی از روی محل های تقسیم می کشیم تا قطعه های گل از هم جدا شوند. ورز دادن گل پس از برش قطعات ، گل را برای گرفتن هوای آن ورز می دهیم (زیرا که اگر هوا داخل آن باقی بماند زمان پخت در کوره ، کار ترک برداشته و می شکند). معمولا این قسمت نیاز به کمی قدرت بدنی و زور بازو دارد (هرچند می توان با پا نیز آن هارا ورز داد. بعد از ورز دادن و گرفتن هوای آن حال می توانیم آنرا داخل قالب قرار دهیم. در قسمت بعدی انواع قالب را توضیح می دهیم. داریوش عابدینی صفحه اول آموزش : مراحل ساخت تابلو نقش برجسته سفالی
گل سفال و گل سرامیک
گل های سرامیکی خالص نسبت به خاک معمولی آلومینای AL2O3 بیشتر و آهن کمتری دارند.درواقع گل سرامیک همان موادی را دارد که قشر جامد زمین دارد ولی با این تفاوت که ذرات آن بسیار ریز شده است.نحوه آماده کردن خاک سرامیک جهت سفال گری خاک سرامیک را برای جداکردن دانه های شن و ماسه آن در حوضچه کوچکی که محتوی آب است می ریزند تا به صورت دوغاب درآید و دانه های شن و ماسه که سنگین ترند ته نشین می شود. دوغاب از سوراخی که مقداری از کف حوضچه کوچک بالاتر است به داخل حوضچه بزرگتری می ریزد . دوغاب در این حوضچه سفت می شود که یا بلافاصله مصرف می گردد و یا به صورت قطعات مکعب شکلی بریده شده و برای مصرف رمستانی نگهداری می شود.برگرفته از لعاب ، کاشی ، سفال
2 - قالب زدن
انواع قالب سفال در سری آموزش های ساخت تابلو نقش برجسته سفال بعد از برش و ورز دادن حال باید آن را در قالب های خشتی قرار دهیم. انواع قالب ها قالب های گچی قالب های چوبی سایر انواع قالب قالب گچی از این قالب ها برای کارهای تکثیری استفاده می شود ، کارهایی که به تعداد بالایی ساخته می شود و شکل آن ها کوچک است . معمولا این قالب ها در ابعاد 5*5 تا 40*40 ساخته می شوند و بر روی سطح آن ها طرح مورد نظر قرار دارد. (در آینده نحوه ساخت قالب گچی و استفاده از آن جهت ساخت کارهای تکثیری و تیراژ بالا را نیز آموزش می دهیم). قالب چوبی این قالب ها که در ابعاد 10*10 تا 40*40 یا قالب های بزرگ جهت تابلوهای بزرگ (1 متر * 1 متر یا 1 متر در 2 متر) هستند ، با 4 چوب چوبی ساخته می شوند، سطح این قالب ها مسطح بوده و هیچ طرحی ندارند . قطر این قالب ها نیز از 2 سانتی متر به بالا هست (بسته به حجم کار ، کارهای پرحجم ضخامت بیشتری دارند و معمولا در این کارها بیشتر گل را برمی داریم و عمق می دهیم و کارهای کم حجم که ضخامت کمتری داشته و در این کار ها زمان حجم دادن به کار گل اضافه می کنیم) . برای ساخت تابلو های سفالی معمولا از قالب های چوبی با سایز 20*20 و ضخامت 2 سانت استفاده می شود. در آموزش بعد نحوه خشت زدن و دورگیری را توضیح می دهیم . داریوش عابدینی صفحه اول آموزش : مراحل ساخت تابلو نقش برجسته سفالی
8 - خشک کردن
خشک کردن خشت های سفالی بعد از شماره گزاری خشت ها نکاتی را درموقع خشک کردن لازم است که به دقت رعایت شود.برای خشک کردن ابتدا باید روی کار برش خورده را با روزنامه بپوشانید تفریبا" به مدت 3 روز که کار رطوبتش را به آرامی از دست بدهد .مراقب باشید که کار در معرض با وهوای مستقیم قرار نگیرد و در فضای بسته رطوبتش کم شود و خشت ها دفورمه نشوند ( اگر در معرض بادمستقیم قرار گیرد به علت از دست دادن سریع رطوبت تغیر شکل داده و ترک نیز بر میدارد) بعد از چند روز روی کار را باز کنید و در همان فضای بسته بگذارید ، اگر گرم هم باشد بهتر است و زودتر خشک خواهد شد این زمان بستگی به آب وهوای آن منطقه دارد که بین 10 تا 15 روز زمان میبرد.در قسمت بعدی ، نحوه سمباده زدن کار را توضیح می دهیم.صفحه اصلی آموزش : مراحل ساخت تابلو نقش برجسته سفالی
سفال و لعاب سازی در ایران
ایرانیان که از قدیم با صنعت سفالگری آشنا بوده اند برای زیبای و استحکام آن کم کم به کشف لعاب نیز موفق شدند.سفال بدون لعاب متخلخل است آب و مایعات از جدار آن تراوش می نمایند ولی لعاب باعث می شود تا جدار آن غیر قابل نفوذ شده و برای نگهداری بعضی از مواد مانند روغن و غیره مناسب تر شود.از طرف دیگر لعاب به زیبایی ظرف می افزاید و به هنرمند نیز امکان ابراز وجود می دهد.رنگ کاشی های لعابی ایران از نظر زیبایی قابل تحسین است ، گنبدهای فیروزه ای رنگ همراه رنگ آسمان و سبزی درختان منظره ای فراموش نشدنی به وجود می آورد.وجود کاشی گاری مساجد ، حمام ها ، کاروانسراها دلیل بر ذوق ایرانی و احترام او به هنر است.امروزه کمابیش نیز هنر کاشی کاری وجود دارد ولی اهمیت هنری آن هیچگاه بپای گذشته نمی رسد.هماهنگی رنگی که در کار گذشتگان مشاهده می شود در کاشی های امروزی به چشم نمی خورد.کاشی های امروزی نقوشی خشک و ماشینی دارند ولی اگر نقاشان تحصیل کرده به این رشته روی آورند و با استفاده از فنون لعاب سازی که امروزه علم آن را ساده کرده است ، مشغول به کار شوند، شاید بتوان کارهای اصیلی مانند گذشته ولی متناسب با زمان به وجود آورد.برگرفته از لعاب - کاشی - سفال
چسبندگی گل سفال
وقتی خاک سفال گری با مقداری آب مخلوط شود خاصیت چسبندگی پیدا میکند این خاصیت باعث می گردد که بتوان به آن شکل و حالت داد.این چسبندگی بقدری است که هیچ ماده دیگری نمی تواند جای آن را بگیرد.دانشمندان در مورد چسبندگی مطالعات زیادی کرده اند ولی کاملا به مکانیزم صحیح آن پی نبرده اند. چسبندگی گل تا اندازه زیادی به کوچکی ذرات گل بستگی دارد. جذب شیمیائی بین ذرات گل نیز می تواند عامل چسبندگی به حساب آید زیرا وقتی الکترولیت به گل اضافه می کنیم این خاصیت را از دست می دهد.وجود مواد کربنی نیز این حالت را تشدید می کند . مواد آلی نظیر صمغ عربی نیز باعث ازدیاد چسبندگی گل می شود. وجود مقدار کم مواد آلی مفید ولی زیاد آن ترک خوردگی بوجود می آورد.گل های سفال گری از نظر میزان چسبندگی با هم فرق دارند . بعضی از آن ها که چسبندگی کمتری دارند ، در ساخت آجر به کار می روند.گل هایی که چسبندگی زیاد دارند برای کار مشکل اند و سفال گران برای اصلاح آن گلی را که چسبندگی کمتری دارد با آن مخلوط می کنند.برگرفته از لعاب - کاش - سفال
کتاب تصویری ساخت سفال
کتاب آموزش ساخت سفال (کوزه و بشقاب سفالی با استفاده از چرخ) این کتاب تصویری همراه با توضیحاتی مختصر می باشدحجم فایل 2 مگابایت :دانلود کتاب تصویری آموزش ساخت سفال