یونجه | خواص شگفت انگیز یونجه

آشنایی با یونجه سلطان گیاهان

 گیاه یونجه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها سلطان گیاهان می نامند.یونجه، گیاهی است غریب که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام می خورد، درحالی که در گذشته استفاده های فراوان از این گیاه پرفایده می شده است.این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت می شود از اولین گیاهان دارویی شناخته شده برای بشر است. «یونجه» که در فارسی به آن «اسپست باغی»، «سپست»، «سبیس» یا «درفا»، در افغانستان «اسپیشتا» و در ترکی بدان «یونجه»، به رومی «میدیکی»، به مصری «قضب» و به عربی «رطبه» یا همان «فصفصه» گویند، گیاهی است علفی، پایا و از تیره پروانه واران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر می رسد. دارای ساقه های بلند و برگچه های نازک، نوک تیز و بیضی شکل. گل هایش غالباً بنفش، کوچک یا گاهی زردرنگ است و به شکل سیر، میوه «یونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچک تر از آن است. «یونجه» ریشه ای بسیار عمیق دارد که تا 3 متر به عمق زمین نفوذ می کند، در نتیجه ویتامین ها و مواد معدنی را از خاک تهیه می کند. این گیاه از علف های خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است.این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد می کند و به صورت وحشی در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا می روید که انواع و اقسام دارد. مزاج یونجه تازه در آخر اول گرم و تر و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا 5 سال باقی می ماند. 

فواید یونجه

یونجه از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق می کند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت می کند، «یونجه» در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کم خونی و اعصاب مفید است و مغز و ستون فقرات را قوت می بخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیه ای فوق العاده، منبع غنی از ویتامین های B ,K ,E ,D ,A و همچنین املاح معدنی نظیر کلسیم، اسیدفولیک، منیزیم، پتاسیم به حساب می آید و البته مصرف خشک آن تأثیرگذارتر خواهد بود.از دیگر فواید گیاه یونجه این است که حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین است. علاوه بر این ریشه گیاه یونجه قابلیت آن را دارد که تا عمق 18 متری زمین هم پیشروی کرده و ویتامین ها و مواد معدنی بیشتری را از خاک جذب کند.بررسی های گذشته حاکی از آن است که مصرف گیاه یونجه می تواند در پاک سازی روده از مواد سمی موثر باشد. همچنین گیاه یونجه کلسترول بد را کاهش می دهد و در تصفیه خون نقش دارد.  

دمنوش چیست؟

دَم نوش نوعی نوشیدنی است که در آن جزیی از گل، برگ، ساقه، ریشه، دانه، پوستِ میوه یا اجزای دیگر گیاهان دارویی که قابل حل در آب است، بصورت خشک یا تازه مورد استفاده قرار می گیرد. دم کردن یا گرفتن عصاره به وسیلهٔ آب متداول ترین و قدیمی ترین روش به کار بردن داروهای گیاهی است. روش تهیه به این صورت است که ابتدا روی گیاه که به طرز صحیحی خرد شده آب جوش می ریزند، سپس آن را به مدت 5–3 دقیقه در یک ظرف در بستهٔ شیشه ای یا چینی می گذارند و گاهی آن را هم می زنند و سپس مایع را از کاغذ صافی یا الک با شبکهٔ ریز عبور می دهند.در ایران در سال های اخیر دم نوش های گیاهی و میوه ای مورد استقبال و مصرف برخی خانوارها قرار گرفته است. این استقبال دلایل مختلفی دارد. برخی برای نفع درمانی از این دم نوش ها استفاده می کنند. تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه، آن را مصرف می کنند و بعضی هم به خاطر اینکه دم نوش را یک نوشیدنی شیک می دانند، برای پذیرایی از آن استفاده می کنند. تاریخچهٔ دم نوش را نمی توان از تاریخچهٔ گیاهان دارویی جدا کرد. اگرچه گیاهان دارویی منشأ طبیعی دارند و در مقایسه با داروهای شیمیایی عوارض کم تری ایجاد می کنند، اما مصرف بی رویه یا غیرعلمی برخی از این گیاهان می تواند موجب عوارض ناخواسته و حتی مسمومیت های شدید گردد؛ بنابراین مصرف دم نوش ها نیز همانند داروهای شیمیایی باید با آگاهی و پس از اطلاع از سازوکار عمل آن ها باشد. برای نمونه مصرف گل گاوزبان ایرانی به تنهایی در افرادی که فشار خون بالا دارند، می تواند به شدت مخاطره انگیز باشد. مادران باردار یا شیرده تنها پس از مشاوره با پزشک، مجاز به مصرف دم نوش ها هستند. در دم نوش های ترکیبی معمولاً چند گیاه جهت یک رسیدن یک منظور و هدف با هم ترکیب می شوند، برای مثال گروهی از دم نوش های ترکیبی انرژی زا هستند و بعضی دیگر کم کنندهٔ فشارخون و گروهی دیگر آرام بخش هستند که برخلاف انرژی زاها که ضربان قلب و انرژی را افزایش می دهند، به آرامش و تنش زدایی از بدن کمک می کنند.  یونجه گیاهی با فواید شگفت انگیز

اثرات درمانی دمنوش یونجه

مصرف دم نوش یونجه به خوبی می تواند دستگاه گوارش شما را پاک سازی کند و نوشیدن یک فنجان از این دم نوش در رفع یبوست نافع است.نوشیدن دم یونجه کلسترول بد خون را کاهش داده و در تصفیه خون نقش دارد.به علت وجود مقادیر بالایی از ویتامین ث در این گیاه (4 برابر لیموترش )در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است.این گیاه به علت دارا بودن سطح بالایی از ویتامین دی درمان درد نرمی استخوان و با بهره مندی از ویتامین آ شب کوری را درمان می کند.دم نوش یونجه منبع غنی از ویتامین کا بوده و در درمان خونریزی های شدید قاعدگی موثر است.دم نوش یونجه باعث افزایش میزان ادرار می شود و از این طریق در سم زدایی و پاکسازی بدن موثر است.یونجه منبع غنی از پروتئین و فیبر است و برای کاهش وزن بسیار مفید است.مصرف یونجه در مادران سبب ازدیاد شیر می شود.دم نوش یونجه درمان مناسبی برای مبتلایان به فشار خون بالا محسوب می شود.نوشیدن یک فنجان از این دم نوش در طی روز با رومانیسم و آرتریت مبارزه کرده و این بیماری ها را ریشه کن می کند.  روش تهیه دمنوش یونجه

طرز تهیه دمنوش یونجه

برای تهیه این دم نوش مقدار 150گرم یونجه خشک را در نیم لیتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف یرسد ،سپس آن را صاف کرده و میل کنید .جهت طعم دار شدن این دم نوش می توانید مقداری عسل به آن اضافه کنیدتا دم نوشتان منبع فوق العاده ای جهت درمان انواع بیماری ها باشد .

مروری بر خواص یونجه

* یونجه ی پخته ملین و خشک آن قابض است، تازه آن نفاخ و افزاینده شهوت است. * مداومت در خوردن شربت یونجه چاق کننده و مولد خون صالح و ضماد کوبیده آن با عسل محلل ورم سرد و با سرکه محلل ورم گرم است. * یونجه مدر حیض است خصوصاً چون در حمام یا بعد از آن تناول نمایید و جهت خشونت سینه و سرفه نافع است. * خوراک آن شیر و منی را زیاد می کند به خصوص تخم یونجه. * مقدار ویتامین C آن 2 برابر «جعفری» و 4 برابر «لیموترش» است و ویتامین A آن از «شب کوری» جلوگیری می کند. * یونجه همچنین مقداری ویتامین D داشته و سرشار از ویتامین K است که خوردن آن از خونریزی جلوگیری می کند و پخته آن برای رفع یبوست مفید است. * ضماد پخته یونجه روزی 2 بار جهت رعشه مفید است. یونجه از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق می کند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت می کند، «یونجه» در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کم خونی و اعصاب مفید است و مغز و ستون فقرات را قوت می بخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیه ای فوق العاده، منبع غنی از ویتامین های B ,K ,E ,D ,A و همچنین املاح معدنی نظیر کلسیم، اسیدفولیک، منیزیم، پتاسیم به حساب می آید و البته مصرف خشک آن تأثیرگذارتر خواهد بود.از دیگر فواید گیاه یونجه این است که حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین است. علاوه بر این ریشه گیاه یونجه قابلیت آن را دارد که تا عمق 18 متری زمین هم پیشروی کرده و ویتامین ها و مواد معدنی بیشتری را از خاک جذب کند.بررسی های گذشته حاکی از آن است که مصرف گیاه یونجه می تواند در پاک سازی روده از مواد سمی موثر باشد. همچنین گیاه یونجه کلسترول بد را کاهش می دهد و در تصفیه خون نقش دارد. 

ترک اعتیاد با یونجه

روش پزشکان قدیم ایران در معالجه اعتیاد، ساختن داروهایی بود که معتاد را نسبت به خود اعتیاد متنفر و حساس می کرد و برای این کار معمولاً از تعفن یونجه، افسنتین و چند گیاه دیگر استفاده می کردند. اخیراً داروسازان سنتی هند یونجه تازه را خرد کرده 2 ماه در الکل خیسانده و بعد یک استکان آن را با مقداری آب موقع خماری به معتاد می خورانند و بعد دستور می دهند که از ماده مورد اعتیاد خود استفاده کند. محلول الکلی یونجه به علت داشتن ماده صابونی (ساپونین) شخص را ناراحت کرده و نسبت به ماده مورد اعتیاد متنفر و بیزار می سازد و تا مدتی زیاد از آن بدش می آید. این روش سابقاً در ایران برای درمان اعتیاد به الکل بود، اکنون برای معالجه معتادان به تریاک و سیگار و حتی هروئین به کار رفته و نتایج عالی داده است. 

استفاده از یونجه در زمان شیردهی و بارداری

مادران باردار یا شیرده تنها پس از مشاوره با پزشک، مجاز به مصرف دمنوش هستند.در هنگام بارداری، بسیاری از گیاهان مورد استفاده در دم نوش می تواند مضر باشد. حتی ممکن است در اوایل حاملگی، احتمال سقط و یا وزن کم هنگام تولد را افزایش دهد. برخی از این دم نوش ها مضر عبارتند از:یونجه

مضرات مصرف یونجه

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است اما مصرف یونجه در بعضی از نوزادان ممکن است باعث مشکلات پوستی، مشکلات روده ای – معده ای و بالا رفتن اورات سرم شود.

ترکیبات شیمیایی یونجه

ترکیبات شیمیایی یونجه بر حسب آن که عمل تجزیه روی این گیاه جوان (قبل از گل دادن) یا در آغاز گل دادن و یا پس از پیدایش گل انجام گیرد تفاوت می نماید. به طوری که در گیاه جوان، مقدار پروتئین ها زیادتر از آغاز گل دادن و برعکس مواد سلولزی و هیدرات های کربن آن کمتر است. آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود که از آن ها می توان به اینورتاز و پکتیناز اشاره کرد. «یونجه» شامل حدود 20 درصد پروتئین می باشد. علاوه بر این ها حاوی هیدرات های کربن، دیاستازها، نوعی ساپوتین با اثر عطسه آور، ستن ها، دو ماده رنگی، اسید فسفریک و ویتامین های مختلف است. 

خواص عرق یونجه

یونجه طبیعت معتدل دارد.* معالج رعشه و ناراحتی های عصبی* چاق کننده* نیروبخش* کاهش قند خون* ضد شبکوری* درمان نرمی استخوان* تصفیه خون* نرم کننده سینه* قابض* ازدیاد شیر مادران* قاعده آور* موثر در ترک اعتیاد* دارای ویتامین آ و ب 

جوانه یونجه

استفاده از جوانه یونجه به عنوان سبزی خوراکی به حفظ زیبایی پوست کمک می کند .متخصصان تغذیه معتقدند نباید از مواد مغذی گروه های غذایی همچون جوانه یونجه غافل شد، چرا که این مواد غذایی دارای خواص مفیدی مانند حفظ زیبایی پوست هستند.دکتر متخصص تغذیه گفت :100 گرم جوانه یونجه تازه، می تواند 15 درصد از نیاز روزانه یک خانم بالغ را به آهن تامین کند و به دلیل داشتن مواد مغذی همچون بتا کاروتن، فولات و ویتامین E و C از کدروت و افتادگی پوست پیشگیری می کند.وی افزود :مطالعات نشان داده است جوانه یونجه در تنظیم اشتها و دفع مواد زائد و سموم از بدن بسیار موثر است.ایشان ادامه داد :جوانه یونجه به دلیل آنکه حاوی ماده ایزوفلاونوئید است، مانع تشکیل رادیکالهای آزاد در بدن می شود، به این ترتیب به همراه ویتامینهای موجود با ساخت بافت پروتئینی در پوست از ایجاد لک در پوستهای در معرض نور آفتاب پیشگیری می کند.گفتنی ست، می توان با خیساندن 6 قاشق غذاخوری دانه یونجه در آب به مدت 12 ساعت و قرار دادن آن درمکان تاریک و گرم به مدت 5 روز جوانه یونجه تازه تهیه کرد.

یونجه ، خواص شگفت انگیز یونجه