الهیات
دانشي كه دانشجويان رشته الهيات گرايش علوم قرآن و حديث به طور آكادميك و دانشگاهي فرا مي‌گيرند.
دكتر پهلوان استاد علوم قرآن و حديث دانشگاه تهران در اهميت اين گرايش مي‌گويد:
«قرآن كتاب آسماني ما مسلمان‌هاست و اصل و ريشه همه مطالب ديني در اين كتاب وحي و آسماني موجود است. از همين‌رو حتي محققان يهودي و مسيحي نيز بر روي قرآن تحقيق كرده و براي اين كتاب ارزش قائلند چه برسد به ما مسلمانها كه بايد اطلاعات بيشتري درباره آن داشته باشيم. همچنين احاديث نيز به عنوان يكي از دو امانت گرانبهاي پيامبر كه در آنها به جزئيات معارف و احكام اسلامي پرداخته شده است، بايد مورد توجه ما مسلمانها قرار گيرد. براي مثال مسائلي مانند اقتصاد اسلامي، سياست و تعليم و تربيت مسلما بايد برگرفته از قرآن و احاديث اهل بيت باشد و اين نيازمند آشنايي عميق و كامل با اين دو امانت گرانبهاي پيامبر اسلام است.»
دكتر پهلوان همچنين در معرفي اين گرايش مي‌گويد:
«در گرايش علوم قرآن و حديث دانشجويان 12 واحد تفسير قرآن كريم مي‌گذرانند كه در اين 12 واحد با شان نزول، مفهوم آيات و تفسيرهاي مهم قرآن كريم آشنا مي‌شوند. همچنين دانشجويان 12 واحد درسي در زمينه علوم قرآني مطالعه مي‌كنند كه در اين 12 واحد با علوم خاصي كه هر پژوهشگر قرآن بايد با آنها آشنا باشد مثل مبحث مجمل و مبين، منطق و مفهوم ، عام و خاص، محكمات و متشابهات آشنا مي‌شوند كه لازمه فهم و درك قرآن و تفسير و تبيين آن مي‌باشد. براي مثال دانشجو در مبحث مجمل و مبين مي‌آموزد كه در قرآن بعضي از احاديث به صورت مجمل بيان شده است و توضيح و تفسير اين آيات در ساير آيات قرآن يا احاديث آمده است. مثل آيه 37 سوره بقره كه در آن آمده است: «فتلقي آدم من ربه كلمات فتاب عليه» يعني وقتي آدم از بهشت رانده شد، چون راه و رسم توبه كردن را نمي‌دانست، خدا به او كلماتي را آموخت پس توبه او مورد قبول قرار گرفت . اما اين كلمات در آيه مورد نظر توضيح داده نشده است و در واقع اين آيه به صورت مجمل، مساله توبه رامطرح نموده است.
آيا مي‌توان مذهبي را بدون آشنايي با فرهنگ، تمدن، شخصيت‌هاي بزرگ، محيط، زمان و اوضاع دوران پيدايش، دوران شكوفايي و گسترش آن مذهب شناخت؟
بدون شك چنين كاري غيرممكن است. يعني نمي‌توان اسلام را بدون توجه به تاريخ تمدن و فرهنگ اسلامي مطالعه كرد و به شناخت كامل نيز دست يافت. از همين رو رشته الهيات و معارف اسلامي اهميت بسياري براي شناخت تاريخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامي قائل است تا جايي كه گرايش خاصي به همين نام در اين رشته وجود دارد.
دكتر قراچانلو مدير گروه تاريخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامي دانشگاه تهران در معرفي اين گرايش مي‌گويد:
«گرايش تاريخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامي، دانشجويان را با تاريخ و جغرافياي ممالك اسلامي آشنا مي‌كند، يعني دانشجويان با فرهنگ، عادات و رسوم مسلمانهاي نقاط مختلف جهان از جمله مسلمانهاي آسياي جنوب شرقي، شمال‌آفريقا، اروپا و آمريكا آشنا مي‌شوند. همچنين با تاريخ اسلام از زمان ظهور پيامبر اكرم تا زمان حال، تاريخ تشكيلات اسلامي (آشنايي با نظام و تشكيلات دولتهاي مسلمان اعم از نظام مالي، نظام اداري ، تشكيلات سياسي و ... )تاريخ علوم (علوم عقلي و نقلي كه از اسلام زاده شده است) تاريخ ناحيه‌اي، تاريخ نگاري (آشنايي با شيوه‌هاي تاريخ نگاري در اسلام و انواع تاريخ‌نگاري اعم از وقايع نامه، معاجم‌الرجال، طبقات، احوال بلاد، احوال امم و ...) تاريخ هنر معماري اسلامي و تاريخ آموزش و پرورش اسلامي آشنا مي‌گردند.»
در رشته الهيات و معارف اسلامي، گرايش اديان و عرفان تنها گرايشي است كه به بررسي و مطالعه اديان ديگر مي‌پردازد و دين اسلام را تنها در حيطه عرفان بررسي مي‌كند.
خانم دكتر راسخي استاد اديان و عرفان دانشگاه الزهرا در بيان تاريخچه اين گرايش مي‌گويد:
«تا قبل از قرن 18 دنياي مسيحيت با اديان ديگر آشنايي چنداني نداشت، چرا كه مسيحيان، ساير اديان را شيطاني تلقي مي‌كردند ولي با گسترش فتوحات استعماري و رفتن به سرزمين‌هاي دورتر از اروپا و آن سوي اقيانوسها، مسيحيان با اديان و فرهنگ‌هاي دورتر از اروپا و آن سوي اقيانوسها آشنا شدند. گرچه اين آشنايي در آغاز براي تحكيم تسلط خودشان بود ولي بعد از تقسيم‌بندي‌هاي جديد، علما و دانشمندان مسيحيت متوجه شدند كه برخلاف تصور آنها، اديان ديگر سراسر باطل، خرافه و بي‌پايه و اساس نيستند، اين است كه توجه به اديان ديگر از اواخر قرن 19 گسترش پيدا كرد و از آن زمان دپارتمان‌هايي در دانشگاهها تاسيس شده است كه به تاريخ اديان و مطالعات مقايسه‌اي يا تطبيقي بين اديان مي‌پردازد.»
دكتر راسخي همچنين در معرفي اين رشته مي‌گويد: «در رشته اديان و عرفان دانشجويان با تاريخ ظهور و گسترش اديان زنده (ادياني كه هنوز پيروان بسياري دارند) آشنا مي‌شوند و سه بخش اساسي احكام و آداب، عقايد و اخلاق را در هر ديني مطالعه مي‌كنند كه البته در اين مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانيت يا بطلان دين خاصي نيست بلكه در صدد شناسايي و درك مواضع مشترك مي‌باشد. گفتني است كه اديان زنده‌اي كه دانشجويان مطالعه مي‌كنند، براساس خاستگاه آنها به سه گروه تقسيم مي‌شوند كه عبارتند از:
الف ) اديان خاورميانه كه شامل اديان سامي يعني يهوديت، مسيحيت و اسلام مي‌شود كه پيامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهيم مي‌رسد و دين زرتشت كه خاستگاه آن ايران است.
ب ) اديان خاور دور كه اديان كشورهاي چين و ژاپن است و شامل «كنفوسيوس» ، «تائو» ، «شين‌تو» مي‌گردد.
ج ) اديان شبه جزيره هند كه عبارتند از : هندو ، بودا و جين.
در ضمن دانشجويان با اديان ابتدايي و اديان مرده مثل مانوي و مزدكي نيز تا حدودي آشنا مي‌شوند.
اين استاد دانشگاه در ادامه معرفي رشته اديان و عرفان مي‌گويد:
«دانشجويان اين گرايش علاوه بر بررسي و مطالعه اديان مختلف ، عرفان را نيز به عنوان يكي از مباحث مقايسه‌اي در اديان مطالعه مي‌كنند و با ادبيات عرفاني اسلام آشنا مي‌شوند، البته اين آشنايي در حد گسترده و وسيعي نيست يعني برخلاف تصور بسياري از داوطلبان ، اين رشته بيشتر جنبه تاريخي دارد تا جنبه عرفاني و شايد بهتر باشد كه عنوان اين گرايش را مطالعات مقايسه‌اي در باب اديان بگذاريم.»
هر انسان معتقد به مبدا و معاد بر اين عقيده است كه خداوند برنامه زندگي انسان را تشريح كرده است يعني براي انسان وظايف يا حقوقي را مشخص كرده كه سعادت انسان در پيروي از اين وظايف و تلاش براي رسيدن به اين حقوق مي‌باشد. در دين اسلام علمي كه بيانگر اين حقوق است، علم فقه نام دارد و گرايش فقه و مباني حقوق اسلامي به آموزش اين علم مي‌پردازد.
دكتر عابديني مدير گروه فقه و مباني حقوق اسلامي دانشگاه تهران در معرفي اين گرايش مي‌گويد:
«رشته فقه و مباني حقوق اسلامي، وظايف و حقوق انسان را از ديدگاه تشريعات الهي بيان مي‌كند، حقوقي كه از روي حكمت و بر روي محور مصالح و مقاصد خردمندانه است و در زمينه رابطه ميان انسان و خدا ، رابطه انسانها با يكديگر يا وظايف انسان نسبت به خود و طبيعت مي‌باشد.
گرايشهاي مقطع ليسانس:
اين رشته داراي 5 گرايش مي‌باشد، كه عبارتند از:
1- رشته علوم قرآن و حديث 2- تاريخ و تمدن ملل اسلامي 3- اديان و عرفان تطبيقي 4- فلسفه و حكمت اسلامي 5- فقه و مباني حقوق
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد :
فارغ‌التحصيلان گرايشهاي مختلف الهيات و معارف اسلامي مي‌توانند در وزارت‌خانه‌ها و موسساتي نظير: آموزش و پرورش ، وزارت ارشاد، وزارت امور خارجه، بنياد پژوهشهاي اسلامي و ساير موسسه‌هاي پژوهشي به كار اشتغال ورزند. همچنين فارغ‌التحصيلان گرايش فقه و مباني حقوق در كارهايي نظير دفاتر اسناد رسمي، دفاتر ازدواج، مشاوره حقوقي در ادارات دولتي و غيردولتي و دانشگاهها مي‌توانند مشغول كار شوند.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
در اين رشته توانايي در زمينه علوم قرآني، علوم عربي و انساني و زبان خارجي لازم است، و نيز قدرت تحليل و استدلال كافي در مسائل فكري و اعتقادي از ملزومات اين رشته است.
علاقه به هدف الهي و خلوص نيت و البته داشتن انگيزه شرط اساسي پيشرفت در اين رشته است. لازم به ذكر است كه براي بررسي بسياري از مسائل فرد بايد منطقي بوده ، مسائل را به دور از تعصب و با شيوه‌هاي علمي بررسي كند.
هر دانشجوي رشته الهيات و معارف اسلامي بايد به زبان و ادبيات عرب مسلط بوده و به آن علاقمند باشد چرا كه براي ورود به وادي قرآن و حديث و مطالعه تاريخ و تمدن كشورهاي مسلمان و كتب عرفاني و فلسفي اسلامي و يا تحقيق و مطالعه بر روي فقه و مباني حقوقي اسلامي آشنايي با عربي يك ضرورت اجتناب‌ناپذير است.
همچنين دانشجويان اين رشته لازم است كه با زبان انگليسي آشنا باشند تا بتوانند معارف اسلامي را بسط و گسترش دهند و در اين زمينه تبليغ كنند. اين آشنايي براي دانشجويان گرايش اديان و عرفان ضروري‌تر است چون كتب مذهبي اديان ديگر به زبان عربي نوشته نشده است و براي مطالعه اين كتب بايد حداقل به زبان انگليسي به عنوان زبان بين‌المللي مسلط بود.
دكتر قراچانلو استاد تاريخ و تمدن ملل اسلامي دانشگاه تهران در مورد ساير توانمنديهاي دانشجوي اين رشته مي‌گويد:
«دانشجوي الهيات و معارف اسلامي بايد در زبان و ادبيات فارسي توانمند باشد تا بتواند تحقيقات و پژوهشهاي خود را به زبان سليس و روان بنويسد.
همچنين بايد مسايل و مباحث يا وقايع تاريخي را به خوبي تجزيه و تحليل كند نه اينكه تنها به حجم محفوظات خود بيفزايد»
دكتر راسخي نيز در مورد توانمنديهاي دانشجوي گرايش اديان و عرفان مي‌گويد:
«براي مطالعه گرايش اديان و عرفان دو شرط لازم است. يكي اين كه دانشجوي اين گرايش بايد فردي ديندار باشد چون اعتقادات ديني به انسان امكان فهم اديان ديگر را نيز مي‌دهد، همچنين ايمان قلبي باعث مي‌شود كه انسان هنگام مطالعه اديان مختلف، دچار سردرگمي و آشفتگي نشود.
دوم اينكه دانشجوي اين رشته بايد به زبان انگليسي مسلط باشد چون در هر ديني ، منبع اصلي احكام و تعاليم آن دين، كتاب مقدس آن است و كتاب مقدس هر ديني را نيز بايد به زبان اصلي مطالعه كرد. البته در مقطع ليسانس آشنايي با زبان انگليسي كافي است چون به اين زبان منابع و كتب متعددي در زمينه اديان مختلف وجود دارد اما در مقطع فوق‌ليسانس و دكتري، دانشجو بايد به زبان كتاب مقدس ديني كه به صورت تخصصي روي آن مطالعه و تحقيق مي‌كند، مسلط باشد.
همچنين لازم است با عرفان در حد مقدماتي آشنا باشد؛ زيرا همه اديان به نحوي تحت‌تاثير جريانهاي شايع عرفاني در سرزمين خود بوده‌اند. براي مثال ما نمي‌توانيم تاثير افلاطون را در گسترش مباني عرفان سامي (يهوديت، مسيحيت و اسلام) ناديده بگيريم و بالاخره دانشجوي اين رشته بايد با اصلاحگران بزرگ اديان مختلف آشنا باشد تا تحولات فكري اديان مختلف برايش ملموس بشود و بتواند آنها را درك كند. در غير اين صورت در دانشگاه با انبوهي از اطلاعات مواجه مي‌شود، بدون آنكه بتواند آنها را طبقه‌بندي كرده و تجزيه و تحليل كند»
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
گفتني است كه رشته الهيات و معارف اسلامي در هر 6 گرايش تا مقطع دكتري در دانشگاههاي ايران ارائه مي‌شود.
مصاحبه با استاد دانشگاه :
دكتر پهلوان در مورد تفاوت رشته الهيات گرايش فقه و مباني حقوق اسلامي با رشته حقوق مي‌گويد: در رشته حقوق مسائل مختلف حقوق اعم از فقه اسلامي ، حقوق مدني، حقوق جزا، حقوق تجارت و قوانين موضوعه كه در قانون اساسي مشخص شده و توسط مجلس شوراي اسلامي تكميل و تفسير مي‌شود، تدريس مي‌گردد اما در رشته فقه و مباني حقوق اسلامي، حقوقي كه از قرآن و احاديث استخراج مي‌شود و اصول (قواعد كلي حاكم بر فقه) آموزش داده مي‌شود.
مقدمه ای دیگر
گرايش فقه و مباني حقوق :
فقه و مباني حقوق يكي از گرايشهاي الهيات است كه در سطح كارشناسي در بسياري از دانشگاههاي معتبر كشور ارائه
مي گردد .
موضوع اين گرايش از رشته الهيات ومعارف اسلامي ، تحصيل و درك احكام عبادي و اجتماعي اسلام است و اهميت
اين موضوع خود نمايانگر اهميت اين رشته است .
فارغ التحصيلان يا دانش آموختگان اين رشته را مي توان چنين بيان نمود :
1- درك احكام عبادي و اجتماعي اسلام .
2- پذيرفتن مسئوليت امور قضايي .
3- عهده دار شدن مسئوليت سر دفتري ازدواج و طلاق و دفتر ثبت اسناد رسمي .
4- توانايي وكالت امور حقوقي .
5- صلاحيت مشاوره امور حقوقي .
موقعيت هاي شغلي دانش آموختگان گرايش فقه و مباني حقوق :
مراكز مختلفي به طور مستقيم و يا غير مستقيم به دانش آموختگان اين رشته نيازمندند از جمله :
1- آموزش و پرورش
2- دفتر هاي اسناد رسمي
3- دفتر هاي ازدواج و طلاق
4- مشاوره حقوقي در ادارات
5- دانشگاهها
مطالب مشابه :
مصاحبه سایت گلباغ با حجت الاسلام حاج شیخ عبدالله رضاپور
به سر ما افتد قم ثبت نام كرد و يك سال، خانه به اينكه پدر من نه دفتري داشت و
آئینامه اجرای اسناد رسمی لازم الاجراء (1)
ج ـ در مورد مهريه و تعهداتي كه ضمن ثبت ازدواج و طلاق و آغاز مي‌شود. (سر ثبت نشده به نام
الهیات
گرچه اين آشنايي در آغاز براي تحكيم علم فقه نام دارد و سر دفتري ازدواج و
مدل ها و روشهاي حسابداري سرمايه هاي فكري
ثبت نام ازدواج عصر اطلاعات آغاز شد و شكاف عميق بين ارزش دفتري و ارزش بازار شركت
شال سبز و سياه به عنوان نشان سيادت از چه تاريخى مرسوم شده است؟
سعدى نيز در اواخر باب گلستان در آغاز ثبت اسامى آنان در دفترى سياه بر سر
برچسب :
اغاز ثبت نام سر دفتري ازدواج