بررسی آثارباستانی وغارخشکی کنه پیسته (روستای دارمکون)

مقدمه

می توان گفت روستای دارمکون که درمسیربازارچه چناران سردشت قرارگرفته است کهن ترین وقدیمی ترین روستا می باشد،روستای دارمکون آثارباستانی زیادی دارد اماتااکنون موردبررسی مورخان و باستان شناسان قرارنگرفته است.این روستا درجنوب غربی به فاصله 30 کیلومتر درشهرستان سردشت و15کیلومترباکردستان عراق قراردارداین روستا تاامروزدوبارمورد حمله کشورروسیه و زمان صدام دیکتاتورعراق قرارگرفته است.

به گفته بزرگان مثل مام عمراهل روستای ساوان جدید سن 130سال و درحال حیات می باشد ونیزبه فرمایشات نبی عمری وصوفی عبدالله دمیابه ما منتقل شده است که روستای دارمکون واطراف آن حمله کرده وتمام وسایل وامکانات این مردم را به غارت بردندومردم را قتل وعام کردندزمانی که روس ها به این روستاحمله کردند تمام مردم این روستا را کشتند وتنها یک نفر بنام ئه مه ر(عمر )او هم که فرار کرده بود وخودش را در سوراخ درخت گردو جنب روستای سپیداره پنهان کرده بودروس ها اورا ندیدند وزمانی جنگ تمام شد مردم این روستا وفامیلشان دنبال اوگشتند واورا پیدا کردندواورابه همان روستا یعنی دارمکون آوردندهرچندکه سنش کم بوداما فامیل هاشون ساختمان درست وزنی هم برایش گرفتندواوازدواج کرد ساختمانی در زمان روس هاومدرسه زمان شاه هنوز ازاین آثارباقی مانده است.

نگاهی به روستای های اطراف دارمکون بیندازیم :

به گفته مردمان قدیم که روایت شده شده است برادران ازهم جدا شدندکه هرکدام به جای که آب زیاد وزمین کشاورزی داشته باشدپناه بردند.مثلا مزرعه(میرزا) بوده- مام کاوه آباد( عموکاوه)- داوودآباد (اسمش داودبوده که مهاجرت کردندوازآنها نیز برادرانی زن گرفتند وبه روستاهای دیگررفتند وآن را آباد کردند،درزمان قدیم دوتادارمکون بوده یکی دارمکون بالا ودیگری دارمکون پایین که اسم جدیدش شده پاشقبران یعنی پشت قبرستان.ودو،روستای دیگربه نام ساوان قدیم ساوان جدید.ساوان قدیم هم مورد حمله روس ها قرار گرفته است ساوان جدیداول یک خانوار بودبنام مام عمرودیگری در روستای هه لیشه بوده . هه لیشه هم یکی از قدیمی ترین نه اینکه به قدمت روستای دارمکون می باشد.

اشاره به چند نکته اساسی

1- چنانچه اشاره شد روس ها که به این روستا ها حمله می کردند از خودشان آثار باستانی زیادی جاگذاشتندکمترجایی از این روستا پیدا می شود که آثار باستای دیده نشودوقتی که مردم این روستا درزمان قدیم هم که با گاو زمین شان را شخم می زدند کوزه های بزرگ وکوچک وقبرهای از آن پیدا می شدومی شود.وداخل این کوزه ها خاکی تقریباً می توان گفت 3الی 5درصد طلا می باشدکه در زمان خودشان درست می کردند.

کوزه ها دراندازه ها، شکل وبا نوشته های متفاوت دیده می شوند.که درحال حاضر مردم روی کردند از این کوزه ها برای تنورسازی که واقعاً نانشان هم خیلی خوش مزه است. می توان مثال زد خونه پدربزرگم ازاین کوزه آثار باستانی به عنوان تنور نانوایی ازش استفاده می کنند.

صدام دیکتاتورهم مردم این روستاهاراباهواپیما،تانک ،توپ موشک و از همه مهمترشیمایی مورد حمله قرار داده است اما مردم این روستا ها از جان ومال خودشان دفاع کردند وجنگیدندهرچند که درآن زمان حزب های زیادی در روستاها بودند وپایگاه ساخته بودندبه چند حزب اشاره می کنیم .

الف- حزب دموکرات کردستان که پایگاه اصلی شان در روستا دولتو آلواتان همان مدرسه زمان شاه به عنوان زندان بود ودیگر درروستای دارمکون.

ب- ژاندرمری که درروستا مزرعه قرارداشتند به گفته مردمان قدیم این دو تا حزب با هم کاری نداشتندبرای اطمینان بیشتر مراجعه به مام عمر ساوان جدید کردم سنش که بیشتر از 120 سال می باشدالبته ازاوهم قدیمی ترین نفروجود دارد بنام عولای برایمی و وطمان اما به دلیل سن زیاد مثلاً150 سال توان سخن گفتن نداشتند. مام عمر که ساکن ساوان جدیداست درمورد روس ها می گویدروسها که درنزدیک دشت وزینه وسرگمه مستقربودندبه مردم می گفتند آب ونان بخصوص خودم که ناچاربودم برایشان ببرم اما درزمان من زیاد به مردم کاری نداشتند.

3- درضمن اشاره ای به دورن ملا خلیل ودکترقاضی محمد کردکه دراین منطقه ملا خلیل به عنوان فرمانده کل بود ودرآن زمان حکومت را تا مهاباد شکست دادوزمانی که قاضی محمد حکومت کرد خود مختاری را گرفت واسماعیل آغا ازطرف ارومیه مردم کرمانج به عنوان زیر دست دکترقاضی محمد دراین منطقه حاکم بودودر آخراشاره ای به آن کردکه روس ها به قاضی محمد پیشنهاد کردندبیا با هم یک حکومت را تشکیل دهیم اما قاضی محمد قبول نکرد چون می دانست در آن فریب شان خواهد داد وبه نفح روس ها خواهد بود.

شاخی کنه پیسته (غارخشکی)

شاخی کنه پیسته جنب روستای پاشقبران که نام قدیم دارمکون پایین بوده است به آن نگاهی بیندازیم:

این غاردر25کیلومتری سردشت درروستای پاشقبران واقع شده است این غارتا حالا مشخص نشده است که طول وعرض ان چقدراست وهنگامی که وارد آن می شوید چون تاریک است باید چراغ قوه داشته ودربین این غار تاچند متری می توان به طور ایستاده وبقیه به صورت خم وراست حرکت کرد ودرداخل آن به صورت اتاق کوچک وجود دارد که می توان به دوران ماد ها قلم زد که درکنار آن یک رود خانه کوچکی می گذرد این رود خانه ازطرف دشت وزینه جاری شده واز وسط بازارچه چناران قاسم رش سردشت به طرف عراق سرازیر می شود.

استفاده ازاین غار درقدیم وحالا:

دراین غاربه عنوان یخچال وجای امن استفاده می شده است البته هنوز هم از آن استفاده می شود مثلاً روستا های اطراف آن پنیر های زیاد خودرا برای فصل های طولانی در آنجا قائم می کردند وچند نفر به عنوان نگهبان به صورت شبانه روزی از آن نگهبانی می کردندوهم اکنون نیر ازآن نگهبانی می کنند حتی یک درگاه آهنی محکم همراه قفل به زده اند واز آن حمایت ونگهبانی می کننددر کناراین غار آشیانه کبوترها وجود داردخیلی زیاد از کبوترها برای آشیانه به آنجا پناه می بردنداما به دلیل شکارچیان کمتردرآن لانه می سازند.

نکته:

درزمان قدیم بخصوص روس ها که به این منطقه حمله کرده اند وکمترین جای نیست که در آن قبر یا قبرستانی موجود نباشد، البته می توان گفت مردمان این منطقه از اول مسلمان بود ه اندنه اینکه در رمان حضرت عمر(رض) بلکه بعد از آن. قبرها وآثارباستانی که دراین منطقه دیده می شود به صورت های گوناگون دفن شده اند وکمترین قبرقدیمی باشد که درآن آثار باستانی در آن موجود نباشد.

نتیجه گیری:

ازاین منطقه نتیجه خواهم گرفت که در آن آثار باستانی زیادی موجود می باشد اما به هر دلیلی باشد باستان شناسان ومورخان به آن دست نیافته اند آما مردم زیادی به صورت شبانه به دنبال آثارباستانی هستند وخیلی جاهای دیدندی وباستانی را تخریب وکنده اند وچند جایی که در آن می توان اشاره نمود که آثار باستانی رابرای ادرس دفن کرده باشند . کوه ماری موس- کوه بلفت – کوه گیارنگ . سرلوسه به عنوان آبشار کوچک – شاخی کنه پیسته وخیلی جاهای زیادترانشاالله روزی بتوانیم این منطقه عظیم سرسبزوبخصوص دشت وزینه که هنوز دست نخورده وزیاد مسولان به آن توجهی ندارند شناسایی کنیم وجزء مناطق آثار باستانی حساب کنیم.

منبع:

نقل قول از بزرگان وریش سفیدان روستا

1-(عمر ساوان جدید سن130سال، درحال حیات.

2- نبی عمری دارمکون درسال 1386 ودرسن70سالگی فوت نمودند.

4- صوفی عبدالله دمیا دارمکون درسال 1388 ودرسن 90سالگی فوت نمودند.

5- عولای برایمی مام کاوه،درسن150سالگی درسال 92 درگذشت.

6- وطمان مام کاوه تقریباً135سال درگذشت ایشان درروستای ساوان جدیدآبان ماه ۱۳۹۱

باتشکرفراوان:

محمد دمیافراغ التحصیل مقطع کارشناسی دانشگاه آزاداسلامی سردشت

تلفن 09141684134

بررسی آثارباستانی وغارخشکی کنه پیسته (روستای دارمکون)

مطالب مشابه :

انگورسیاه سردشت وبرگزاری جشن ملی انگور

بررسی آثارباستانی وغارخشکی کنه پیسته (روستای دارمکون)

جاذبه های طبیعی سردشت

بررسی و تحلیل محتوای فصل ششم علوم پایه پنجم ابتدایی

کار عملی تربیت بدنی :

فوائد(انار)سردشت