حجاب صدفي بر گوهر وجود

فلسفه حجاب و پوشش زن در دين مبين اسلام‏

شواهد و کتب تاريخي نشان مي دهد که قبل از ظهور اسلام در ميان بسياري از ملل نيز حجاب وجود داشته است و حدود و علت فلسفي آن متفاوت با حجاب مطرح گشته در اسلام است که در احکام اسلامي مسئله حجاب و پوشش مرد و زن به طور کامل مشخص گرديده است. با توجه به کتب تاريخي معتبر در اين زمينه، در ايران باستان و در ميان قوم يهود و احتمالاً در هند حجاب وجود داشته و از آنچه در قانون اسلام آمده سخت تر بوده است. اما در جاهليت عرب حجاب به آن صورت وجود نداشته است و به وسيله اسلام در ميان اعراب رايج شده است.

ويل دورانت در صفحه 30 جلد 12 تاريخ تمدن راجع به قوم يهود و قانون تلمود مي نويسد: "اگر زني به نقض قانون يهود مي پرداخت چنان که مثلاً بي آنكه چيزي بر سر داشت به ميان مردم مي رفت و يا در شارع عام نخ مي رشت يا با هر سنخي از مردان درد دل
مي کرد يا صدايش آن قدر بلند بود که چون در خانه اش تکلم مي نمود همسايگان مي توانستند سخنان او را بشنوند، در آن صورت مرد حق داشت بدون پرداخت مهريه او را طلاق دهد." علي هذا حجابي که در قوم يهود معمول بوده است از حجاب اسلامي بسي
سخت تر و مشکل تر بوده است. در نقش ها و کتيبه هايي که از ايران باستان بر جاي مانده هيچ صورت زن ديده نمي شود و نامي از آنها نيست. کتب و آثار تاريخي نشان مي دهد که که حجاب شديدي در ايران باستان حکمفرما بوده، حتي پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده مي شده اند.
کنت گوبينو در کتاب سه سال در ايران نيز معتقد است که حجاب شديد دوره ساساني، در دوره اسلام در ميان ايرانيان باقي ماند. او معتقد است که آنچه در ايران ساساني بوده است تنها پوشيدگي زن نبوده است بلکه مخفي نگه داشتن زن بوده است. جواهر لعل نهرو نخست وزير فقيد هند نيز معتقد است که حجاب از ملل غير مسلمان روم و ايران به جهان اسلام وارد شد. از سخنان نهرو بر مي آيد که روميان نيز شايد تحت تاثير قوم يهود حجاب داشته اند.در هند نيز حجاب سخت و شديدي حکمفرما بوده است ولي درست روشن نيست که قبل از نفوذ اسلام در هند وجود داشته است و يا بعدها پس از نفوذ اسلام در هند رواج يافته است و هندوان غير مسلمان تحت تاثير مسلمانان و مخصوصاً مسلمانان ايراني حجاب زن را پذيرفته اند. آنچه مسلم بوده است اين است که حجاب هندي نيز نظير حجاب ايران باستان سخت و شديد بوده است. از گفتار ويل دورانت در جلد دوم تاريخ تمدن بر مي آيد که حجاب هندي به وسيله ايرانيان مسلمان در هند رواج يافته است. به عقيده نهرو حجاب هند به واسطه مسلمانان به هند آمده است. ولي اگر تمايل به رياضت و ترک لذت را يکي از علل پديد آمدن حجاب بدانيم بايد قبول کنيم که هند از قديمي ترين ايام حجاب را پذيرفته است. زيرا هند از مراکز قديم رياضت و پليد شمردن لذات مادي بوده است.
به هر حال آنچه مسلم است اين است که قبل از اسلام حجاب در جهان وجود داشته است و اسلام مبتکر آن نيست، اما اين حدود حجاب اسلامي با حجابي که در ملل باستاني بود متفاوت و متناسب با مقتضيات زماني است و همچنين علت و فلسفه اي که از نظر اسلام حجاب را لازم مي سازد همان علت و فلسفه نيست که در جاهاي ديگر جهان منشا پديد آمدن حجاب شده است و در بسياري از موارد متفاوت و در جهت بالا بردن منزلت و شان زن در اجتماع است.‏
کلمه حجاب به معني پوشيدن و پرده و حجاب است. بيشتر استعمالش به معناي پرده است. اين کلمه از آن جهت مفهوم پوشش مي دهد که پرده وسيله پوشش است و شايد بتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششي حجاب نيست، آن پوشش حجاب ناميده مي شود که از طريق پشت پرده واقع شدن صورت گيرد.‏استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن يک اصطلاح به نسبه جديد است. در قديم و مخصوصاً در اصطلاح فقها کلمه ستر که به معني پوشش است به کار رفته است. ولي معني شايع لغت حجاب، پرده است و اگر در مورد پوشش به کار برده مي شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همين امر موجب شده که عده زيادي گمان کنند که اسلام خواسته است زن هميشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بيرون نرود. در قرآن کريم در داستان سليمان، غروب خورشيد را اين طور توصيف مي کند: "حتي تورات بالحجاب" يعني تا آن وقتي که خورشيد در پشت پرده مخفي شد. پرده حاجز ميان قبل و شکم را حجاب مي نامند.وظيفه پوشش که اسلام براي زنان مقرر کرده است به اين معني نيست که از خانه بيرون نروند. زنداني کردن و حبس زن در اسلام مطرح نيست، در برخي از کشورهاي قديم مثل ايران قديم و هند چنين چيزهايي وجود داشته است ولي در اسلام وجود ندارد. پوشش زن در اسلام اين است که زن در معاشرت خود با مردان خود را بپوشاند و به جلوه گري و خودنمايي نپردازد. آيات مربوطه همين معني را ذکر مي کند و فتواي فقها هم مويد همين مطلب است.‏آياتي که در اين باره هست چه در سوره مبارکه نور و چه در سوره مبارکه احزاب، حدود پوشش و تماس هاي زن و مرد را ذکر کرده است، بدون آنكه کلمه حجاب را به کار برده باشد. آيه اي که در آن، کلمه حجاب به کار رفته است مربوط به زنان پيغمبر اسلام است. در قرآن کريم درباره زنان پيغمبر دستورهاي خاصي وارد شده است. اولين آيه خطاب به زنان با اين جمله آغاز
مي شود: "يا نساء النّبيّ لستنّ کاحدٍ من النّساء". يعني شما با ساير زنان فرق داريد. اسلام عنايت خاصي داشته است که زنان پيغمبر چه در زمان حيات آن حضرت و چه بعد از وفات ايشان، در خانه هاي خود بمانند و در اين جهت بيشتر منظورهاي اجتماعي و سياسي در کار بوده است. قرآن کريم صريحاً به زنان پيغمبر مي گويد: "و قرن في بيوتکنّ" يعني در خانه هاي خود بمانيد. اسلام
مي خواسته است "امّهات المومنين" که خواه ناخواه احترام زيادي در ميان مسلمانان داشتند از احترام خود
سوء استفاده نکنند و احياناً ابزار عناصر خودخواه و ماجراجو در مسائل سياسي و اجتماعي واقع نشوند.‏به هر حال آيه اي که در آن آيه کلمه حجاب به کار رفته آيه 54 از سوره احزاب است که مي فرمايد: "و اذا سئلتموهنّ متاعاً فاسلوهنّ من وراء حجابٍ" يعني اگر از آنها متاع و کالاي مورد نيازي مطالبه مي کنيد از پشت پرده از آنها بخواهيد.‏فلسفه پوشش اسلامي چند عامل است: بعضي از اين علل جنبه رواني دارد و بعضي جنبه خانه و خانوادگي و بعضي ديگر جنبه اجتماعي و بعضي مربوط است به بالا بردن احترام زن و جلوگيري از ابتذال او. به طور کلي علل وجود حجاب در جامعه به چهار دسته تقسيم مي شود.
‏‏1- ايجاد آرامش رواني: اولين عامل از فلسفه وجودي حجاب ايجاد آرامش رواني در خانواده و در نتيجه کل اجتماع است. وجود حريم ميان مرد و زن و داشتن حجاب ميان آنها باعث ايجاد اطمينان و آرامش رواني در خانواده مي شود. دستور اسلام اين است که زن و مرد نبايد به يکديگر خيره شوند و در اجتماع نيز بدون دليل معاشرت نداشته باشند و وظيفه خاص زنان اين است که خود را از مردان بيگانه بپوشانند و در اجتماع جلوه گري نکنند و به اين ترتيب کانون خانواده را لبريز از آرامش رواني و روحي نمايند. نبود حجاب ميان مرد و زن در اجتماع باعث گسترش اختلالات روحي و بيماري هاي رواني مي گردد. چنان که در دنياي غرب اين همه بيماري رواني زياد شده است و مهم ترين علت آن نبود پوشش زنان در اجتماع است.‏
‏2- استحکام پيوند خانوادگي: دومين علل وجودي حجاب در جامعه استحکام پيوند خانوادگي در اجتماع است. شکي نيست که هر چيزي که موجب تحکيم پيوند خانوادگي و سبب صميميت رابطه زوجين گردد، براي کانون خانواده مفيد است و در ايجاد آن بايد حداکثر کوشش مبذول شود و بالعکس هر چيزي که باعث سستي روابط زوجين و دلسردي آنان گردد به حال زندگي خانوادگي زيانمند است و بايد با آن مبارزه کرد.‏ فلسفه پوشش و حجاب زن از نظر اجتماع خانوادگي اين است که همسر قانوني شخص از لحاظ رواني عامل خوشبخت کردن او به شمار برود؛ در حالي كه در سيستم آزادي کاميابي، همسر قانوني از لحاظ رواني يک نفر رقيب و مزاحم به شمار مي رود و در نتيجه کانون خانوادگي بر اساس دشمني و نفرت پايه گذاري مي شود.
معاشرت هاي آزاد و بي بند و بار پسران و دختران، ازدواج را به صورت يک وظيفه و تکليف و محدوديت درآورده است که بايد آن را با توصيه هاي اخلاقي و يا احياناً با اعمال زور تحميل کرد.
3- استواري اجتماع: سومين علل وجودي حجاب و پوشش ميان زن و مرد استواري اجتماع است. بايد در نظر داشت آنچه موجب فلج کردن نيروي زن و حبس استعدادهاي او است حجاب به صورت زنداني کردن زن و محروم ساختن او از فعاليت هاي فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي است و در اسلام چنين چيزي وجود ندارد. از منظر آموزه هاي رهايي بخش دين مبين اسلام زن مي تواند با حفظ حجاب و رعايت شئونات اسلامي در جامعه به تحصيل بپردازد، کار و فعاليت نمايد و از اين طريق باعث استواري جامعه گردد.
4- ارزش و احترام زن: آخرين علل فلسفي حجاب ارزش و احترام زن در جامعه است. اسلام تاکيد کرده است که زن هر اندازه متين تر و با وقارتر و عفيف تر حرکت کند و خود را در معرض نمايش بيگانگان نگذارد بر احترام و منزلتش افزوده مي شود. قرآن کريم پس از آنكه توصيه مي کند زنان خود را بپوشانند مي فرمايد: "ذلک ادني ان يعرفن فلا يوذين". يعني اين کار براي اين است كه به عفاف شناخته شوند و مانع مزاحمت افراد سبکسر نشوند و بدين ترتيب ارزش و احترام زن در جامعه افزايش مي يابد.‏
‏ منابع: ‏
مسئله حجاب، استاد مرتضي مطهري، انتشارات صدرا، تهران، 1377‏
تهاجم فرهنگي، استاد محمد تقي مصباح يزدي، قم: انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1381‏
جريان شناسي دفاع از حقوق زنان در ايران، ابراهيم شفيعي سروستاني، قم: موسسه فرهنگي طه، 1379

حجاب صدفي بر گوهر وجود

مطالب مشابه :

متن تقدیرنامه& تقدیر نامه مسابقات عفاف و حجاب

تجلیل از برگزیدگان تئاتر دانشگاهي یا شو لباس دانشجویی!!!

سنگر حجاب، همچون جهاد شهيد

ناجی نسل آینده کیست ؟؟؟

تصــاویـر بـد‌حجـــابــی در سینمـای ایــران

حجاب صدفي بر گوهر وجود

نتايج جالب يک تحقيق / حجاب عامل موفقيت

فناوري در خدمت تهاجم فرهنگي

مدل‌های شیک، پوشیده و سنتی

نحوه شهادت شهيد خرازي