«صنعت حمل و نقل هوایی ایران»
«صنعت حمل و نقل هوایی ایران»
استاد محترم: ''دکتر علیرضا حسنی''
گردآورنده: ''قاسم پیوندی''
«دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق تجارت بینالملل»
-
فهرست مطالب
مقدمه ................................................................................................................................................................................ 2-1
وضعیت صنعت حمل و نقل هوایی ایران ....................................................................................................................3-2
تحریم و آثار آن بر حمل و نقل هوایی ...................................................................................................................... 5-3
نوسازی و بازسازی ناوگان هوایی ................................................................................................................................... 5
ضرردهی شرکتهای حمل و نقل هوایی ...................................................................................................................... 6
انحصار پروازهای خارجی ................................................................................................................................................. 6
نتیجهگیری ......................................................................................................................................................................... 7
منابع و مأخذ ...................................................................................................................................................................... 8
مقدمه
امروزه حمل و نقل را به عنوان یکی از
پایههای اساسی توسعه متوازن و پایدار کشورها میدانند چرا که شبکههای حمل و نقل
با مؤلفههای مهمی چون اقتصاد، امنیت و عدالت، ارتباط تنگاتنگ پیدا کرده است. با
مروری بر فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها همبستگی مستقیم بین توسعه حمل و
نقل و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالاتر به وضوح به چشم میخورد. به عبارتی با
افزایش ارزش افزوده بخش حمل و نقل افزایش تولید ناخالص داخلی را مشاهده میکنیم و
این همان دلیلی است که توسعهی اقتصادی را به توسعه بخش حمل ونقل وابسته میدانند
و از آن به عنوان فعالیتهای زیربنایی رشد و تحول اقتصادی یاد
مینمایند. در اهمیت نظام حمل و نقل کارآمد همین بس که آن را به نیروی محرکه یا
موتور توسعه تعبیر مینمایند و کارآمدی و توانمندی آن را زمینهساز توسعه پایدار و
عدالت محور میدانند. عملکرد و سودمندی صنعت حمل و نقل هوایی نسبت به سایر روشهای
حمل و نقل شاید فراتر از ارائه خدمات جابهجایی و نقل و انتقال باشد، چرا که حمل و
نقل هوایی، شیوه زندگی اقتصادی، نگرشهای اجتماعی و فرهنگی ما را متأثر کرده و در
شکلدهی وضعیت تاریخی و سیاسی جوامع تأثیرگذار میباشد. حمل و نقل هوایی به همان
اندازه که تغییرات اقتصادی ایجاد میکند باعث به وجود آمدن تغییرات جامعهشناختی
نیز میشود.
در کشور ما حمل و نقل جادهای و ریلی در مجموع سهم عمدهی حمل و نقل مسافر را به عهده دارد و حمل و نقل دریایی نیز بیشتر برای جابهجایی کالا مورد استفاده قرار میگیرد. از طرفی، نامناسب بودن راههای زمینی به دلایل متعدد کیفی و کمی از جمله کشته شدن حدود 000/20 نفر در حوادث رانندگی بین شهری توجه بیشتر به حمل و نقل هوایی را میطلبد. مطابق اعلام نشست 47 کمیسیون ایمنی راهها در 23/1/93 سهم حمل و نقل جادهای در جابهجایی مسافر 66%، سهم بخش حمل و نقل دریایی 7/19%، سهم حمل و نقل ریلی 7/5% و سهم حمل و نقل هوایی 5/8% بوده است. و براساس گزارش اورژانس کشور در نشست فوقالذکر، بیش از سی هزار مأموریت ترافیکی به انجام رسیده که طی آن 000/25 مجروح به مراکز درمانی منتقل شدند.
آمار منتشره توسط WHO نشان میدهد ایران جزء کشورهای منطقهی قرمز خطرناک در رانندگی جادهای است و همچنین جزء پنج کشور اول دارای جادههای مرگبار توصیف میشود، بنابراین به نظر میرسد که به حمل و نقل هوایی باید توجه بیشتری معطوف گردد.
وضعیت صنعت حمل و نقل هوایی ایران
صنعت حمل و نقل هوایی کشور در بین 12 کشور اطراف ایران در منطقه دارای رتبهی 11 است. ایران، همزمان با دبی در سال 1345 فعالیت فرودگاهی خود را آغاز کرده و اکنون فرودگاه دبی بین 20 فرودگاه برتر جهان، مقام دهم را به خود اختصاص داده است. موقعیت جغرافیایی کشور میتواند مسیری مناسب برای پروازهای اروپا تا آسیای جنوب شرق باشد. همچنین علیرغم این که موقعیت جغرافیایی ایران برای گذر هواپیماهای کشورهای اطراف با توجه به مقرون به صرفه بودن این عبور، بسیار مناسب است، اما همواره این فرصت از دست رفته است.
در حال حاضر، بیش از 220 فروند هواپیما با عمر متوسط 22 سال در کشور وجود دارد که 60% این هواپیماها به دلایل فنی و لجستیکی زمینگیرند و برخی از آنها نیازمند قطعات و تجهیزاتی هستند تا بتوانند احیا شوند و در خطوط هوایی به پرواز درآیند. در کشور امارات، میانگین سن هواپیما 5 سال است و با 9 میلیون جمعیت، سه برابر ایران هواپیما دارد. 80% فرودگاههای کشور فقط هفتهای دو پرواز دارند در حالی که شرکتهای هوایی خارجی در هفته بیش از هفتاد پرواز به تهران دارند.
در سالهای پیشین، هواپیماهای شرقی که تلخترین سوانح هوایی را برای مردم ایران برجای گذاشتند از ناوگان کشورخارج شدند و جای خود را به بوئینگهای MD دادند. مطابق آمار ایکائو در فاصلهی زمانی 1358 تا 1386 ایران رتبه اول سوانح هوایی را داراست. کشورهایی چون ترکیه، قطر، کویت، امارات و عمان که 3 برابر ایران حجم پرواز دارند تاکنون هیچ سانحهای که منجر به فوت شود، نداشتهاند در حالی که در ایران در 15 سانحه غیرنظامی، 1365 نفر کشته داشته است.
طبق آخرین تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری، هواپیماهایی اجازه ورود به کشور را دارند که حداقل سال ساخت آنها 2002 باشد، یعنی هواپیماهای با عمر 13 سال با بالا حق ورود به کشور را ندارند. در حال حاضر، 56 فرودگاه در ایران وجود دارد که به نظر میرسد این تعداد فرودگاه بیشتر از نیاز کشور میباشد. از تعداد 56 فرودگاه فقط 6 فرودگاه مهرآباد، شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد و کیش اقتصادی هستند و 50 فرودگاه دیگر غیراقتصادی به شمار میآیند.
چانچه ایران بخواهد به وضعیت فعلی ترکیه برسد تا سال 1400 به حدود 410 فروند هواپیما نیاز دارد که وارد ناوگان هوایی کشور شود و مطابق سند چشمانداز در سال 1404 میبایستی 550 فروند هواپیما در ایران به پرواز درآید که از این تعداد هواپیما 50 فروند از ناوگان هوایی حاضر تأمین میشود و مابقی تا آن زمان از رده خارج هستند که با یک حساب سرانگشتی میتوان دریافت که برای تأمین 500 فروند هواپیمای دیگر باید 25 میلیارد دلار در 12 سال آینده سرمایهگذاری کنیم که هر سال آن 1/2 میلیارد دلار میباشد. طبق آمار دیکائو طی 10 سال گذشته بالاترین نرخ رشد حمل و نقل هوایی با 60% متعلق به خاورمیانه بوده است به همین منظور، کشورهای منطقه درصدد توسعه زیرساختها و گسترش حمل و نقل هوایی برای جذب این بازار هستند. به عنوان مثال، سالانه حمل و نقل 5 میلیون مسافر ایرانی بالغ بر 5 میلیارد دلار درآمد برای شرکتهای هواپیمایی خارجی در بردارد.
ایران علیرغم تحریمهای 30 سال گذشته علیه صنعت هوانوردی به دلیل داشتن نیروی متخصص و متعهد در کشور، زیرساختهای مناسبی به ویژه در بخش تعمیر و نگهداری ایجاد کرده است، به گونهای که امروز با توانمندیهای داخلی قادر است بزرگترین هواپیماها را با پیچیدهترین عملیات تعمیر و نگهداری کند.
تحریم و آثار آن بر صنعت حمل و نقل هوایی
از زمانی که مسئله تحریم در صنعت هوایی کشور توسط آمریکا مطرح شده است مسئولین ذیربط این مسئله را یکی از اساسیترین مشکلات و موانع بر سر راه صنعت هوایی میشمارند. بارها شنیده شده که مسئولین کشور در صنعت هوایی علت تأخیر در پروازها و زمینگیر شدن هواپیما و عدم صادرات خدمات فنی هوایی در بخش تعمیر و نگهداری و ساخت قطعات را مسئله تحریم میدانند. وجود مسئله تحریم را نمیتوان و نباید انکار کرد، اما این که تمامی مشکلات را به مسئله تحریم نسبت دهیم امری معقول به نظر نمیرسد.
شرکت بوئینگ و دیگر شرکتهای آمریکایی و به تبع آن شرکت اروپایی ایرباس در زمان فروش هواپیما تعهداتی را به امضاء رساندهاند، اما با وجود قراردادهای تعهدآور مبنی بر تأمین قطعات و خدمات بعد از فروش، شرکتهای هواپیمایی ایران را تحریم کردهاند و از ارسال قطعات و اسناد و مدارک فنی جدید به ایران خودداری میکنند، لذا قطعات یدکی باید از بازارهای سیاه تهیه شوند، بنابراین کشور آمریکا از راه تحریم، زیانهای اقتصادی فراوانی را به کشور ما تحمیل کرده است و همچنین امکان وقوع حوادث را تا حد قابل توجهی افزایش داده است.
براساس کنوانسیون شیکاگو بندهای 4 و 44 با قاطعیت میتوان اشاره کرد که تحریم هوانوردی ایران امری ظالمانه و به دور از منطق حقوق بینالملل است. مصوبات کنوانسیون شیکاگو که آمریکا یکی از امضا کنندگان آن است به صراحت در ماده 4 این کنوانسیون بیان میدارد: «هیچ دولتی حق ندارد از حمل و نقل هوایی غیرنظامی برای اهداف سیاسی و یا اصولاً اختلافات سیاسی استفاده کند» و در ماده 44 نیز به صراحت عنوان میدارد: «تمام کشورهای متعهد میبایستی به ارتقاء ایمنی در حمل و نقل هوایی غیرنظامی اهتمام ورزند و عملی مغایر با آن انجام ندهند».
براساس گزارشات هیأت بررسی و حقیقتیاب ایکائو که در مراحل مختلف برای بررسی آثار تحریم بر هوانوردی ایران انجام شده نکاتی تأملبرانگیز ذکر گردید که همه بیانگر تأثیر سوء تحریم آمریکا بوده است. آثار تحریم عبارت از کاهش ضریب ایمنی هوانوردی، نبود قطعه برای تعمیر هواپیما، کاهش مجلات علمی روزآمد و عدم تعویض به موقع راهداری کنترل پرواز در پایانههای مختلف فضای کشور که میتوانند موجبات بروز سوانح جبرانناپذیری شوند و در نتیجه استفاده کنندگان داخلی و خارجی از جمله هواپیمایی کشورهای چون فرانسه، ایتالیا، اتریش، آلمان، بریتانیا، امارات، مالزی، هند، قطر، عراق، افغانستان، پاکستان، عربستان، کویت، چین، روسیه، ترکیه، عمان و سایر خطوط هواپیمایی ایرانی را متأثر سازد. اگرچه متخصصین زبده این صنعت با ایثار قابل تحسین با کمبودها دست و پنجه نرم کرده و سختکوشانه به دنبال ایمنیاند.
پس بجا و ضروری است با استفاده از ظرفیت و مزیتهای نهفته دیپلماسی در عرصه بینالمللی با رویکرد تنویر افکار عمومی جهانی به یاری این صنعت شتافت. در پی نتایج حاصل از گفتگوهای 1+5 در ژنو جهت آغاز لغو برخی تحریمها به ویژه در حوزه صنعت حمل و نقل هوایی، امیدهای فراوانی برای رفع مشکلات این صتعت ایجاد گردیده و دو شرکت جنرال الکترونیک و بوئینگ اجازه فروش قطعات هواپیما را به ایران گرفتند.
نوسازی و بازسازی ناوگان هوایی
یکی از چالشهای اساسی در این صنعت، نوسازی و بازسازی ناوگان میباشد. با توجه به این که برخی از شرکتها بخشی از ناوگان خود را به علت عدم امکان تأمین قطعات یدکی لازم زمینگیر کردهاند، باید در این فرصت به دست آمده (توافقات ژنو) بازسازی این هواپیماها را به عنوان بخشی از اولویتهای خود تلقی نمایند که با توجه به سن بالای این هواپیماها باید این تصمیم با تأمل و تعمق بیشتری صورت پذیرد. در مقابل، هرچند که نوسازی ناوگان و خرید هواپیماهای جدید نیازمند سرمایهگذاریهای بیشتری میباشد، اما با توجه به کاهش هزینههای نگهداری و تعمیر و پایین آوردن سن ناوگان به نظر، آینده بهتری را در پیش روی صنعت هواپیمایی کشور قرار خواهد داد. مسلماً خرید هواپیماهای جدید از اولویتهای اغلب شرکتهای هواپیمایی کشور خواهد بود، اما باید در نظر داشت که این امر مستلزم سرمایهگذاریهای هنگفت در حوزه این صنعت بوده و تأمین مالی چنین سرمایهگذریهایی نیز یکی از دغدغههای شرکتها میباشد. با توجه به این که برخی از شرکتهای فعال از پشتیبانی مالی دولتی و یا ارگان مربوطه برخوردار میباشند در صورتی که تسهیلات مناسب در اختیار شرکتهای فعال خصوصی قرار نگیرد، این شرکتها در این فرصت به دست آمده توانمندی رقابتی خود را از دست داده و احتمال حذف آنها از صنعت نیز وجود دارد. با توجه به سرمایهبر بودن این صنعت، حذف شدن هر یک از فعالین این حوزه باعث از بین رفتن بخشی از سرمایه و رفاه اجتماعی کشور خواهد شد. قابل ذکر است در بخش حمل و نقل هوایی ایران 19شرکت هواپیمایی خارجی و 18 ایرلاین ایرانی فعال هستند.
ضرردهی شرکتهای حمل و نقل هوایی
هواپیمایی سود بالایی در دنیا ندارد
برای مثال سود صنعت فولاد 10 تا 12 درصد است و سود صنابع غذایی 15 تا 16 دصد است،
اما سود صنعت حمل و نقل هوایی به 5 درصد هم نمیرسد. مشکل ضرردهی شرکتهای حمل و
نقل هوایی و نامطلوب بودن خدمات هوایی تنها باگرانتر شدن نرخ بلیط که به عنوان
یکی از راهکارها همواره در نظر بوده است، حل نمیشود. تا زمانی که شرکتها هیچ
اختیاری در تعیین نرخ بلیط نداشته باشند و نرخها متناسب با مدل هواپیما و کیفیت
خدمات ارائه شده متفاوت نباشد هرگونه رقابت بین شرکتها بیمعنی خواهد بود. عدم جو
رقابت بین شرکتها از یک طرف باعث آن خواهد شد که مردم هیچگونه حق انتخابی در
بهرهگیری انواع مختلف هواپیما و خدمات شرکتهای گوناگون نداشته و حتی فرصت
استفاده از نرخهای نیم بها و کمتر در آخرین ساعات قبل از پرواز و در فصول مختلف
نیز از آنها گرفته
میشود و از طرف دیگر، موجب آن خواهد شد که شرکتها هیچ انگیزهای برای کاهش هزینههای
خود با استفاده از ظرفیتهای داخلی نداشته باشند.
انحصار پروازهای خارجی
با توجه به اینکه پروازهای خارجی میتواند منبع درآمد سرشاری برای شرکتهای هواپیمایی داخلی باشد رفع انحصار و تقسیم عادلانه مسیرها و همچنین فراهم نمودن امکان برای چند شرکت مختلف داخلی جهت پرواز در یک مسیر خارجی (رقابت شرکتهای داخلی در یک مسیر خارجی) میتوان مدیریت بهینه، خلاقیت و نوآوری و حق انتخاب مشتری را به همراه داشته باشد. از دیگر امتیازات این کار این است که شرکتهای مختلف داخلی میتوانند با ارائه خدمات مختلف در کیفیت خدمات و یا قیمت بلیط رقابت داشته باشند.
نتیجهگیری
صنعت حمل و نقل هوایی یکی از پررونقترین
صنایع جهان به شمار میرود و رشد آن به عنوان یکی از
مهمترین پارامترها برای اندازهگیری پیشرفت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه
است، لذا بایستی در برنامهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارای اولویت در جایگاه
ویژهای باشد. بر این اساس و با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران، حساسیت
جایگاه این صنعت در توسعه همه جانیه این کشور به خوبی قابل درک است. همچنین مزیت
موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپلتیکی ایران این امکان را میدهد که بتواند به عنوان
قطب اصلی حمل و نقل منطقهای به ایفای نقش ترانزیتی فعال بپردازد، اما صنعت حمل و
نقل ایران با مشکلات ساختاری از جمله فرسوده بودن ناوگان هوایی روبرو است. به دلیل
فرسودگی نه تنها قطعه یک خواب هواپیما نیز بالا رفته است و از یک هواپیما در طول
24 ساعت نمیتوان به صورت بهینه استفاده کرد، لذا اهتمام به نوسازی ناوگان و
تجهیزات ناوبری، امری ضروری است. همچنین تحریمها که آثار زیانباری بر این صنعت
داشته و خوشبختانه با رویکرد دیپلماسی جدید امید به رفع کامل آن میرود.
به عنوان مهمترین مشکل در صنعت حمل و نقل هوایی، دولتی بودن بخش اعظم این صنعت و عدم رقابت جدی بین شرکتهای متصدی است. چه در مبحث فرودگاهها و چه در ادامه خدمات که امید میرود با لغو انحصارات و ایجاد فضای رقابتی و تدوین طرح جامع مدیریت حمل و نقل هوایی،شاهد بالندگی و پیشرفت روزافزون در این صنعت باشیم.
منابع و مأخذ
- اصغر ضرابی، جمال محمدی و محسن سقایی- «چالشهای صنعت حمل و نقل هوایی ایران (مطالعه موردی ترافیک هوایی اصفهان)»
- سایت اکوویژن- «چالشهای حمل و نقل هوایی کشور»
- سایت روزنامه جمهوری اسلامی- «اولین همایش حمل و نقل هوایی 30/3/93، دانشگاه تهران»
- سایت اقتصاد ایرانی- «صنعت هواپیمایی کشور بعد از تحریم»
- سایت روزنامه خراسان- «مصاحبه با قائم مقام وزیر در امور هوانوردی 11/3/93»
مطالب مشابه :
قیمت گذاری ملک، تعیین قیمت مسکن توسط بنگاه ها!، تعیین قیمت املاک
در قسمت نیازمندی از روزنامه‌های مشاوران‌املاک در روزنامه‌ها روزنامه خراسان
تفکیک و افراز املاک (قسمت دوم)
تفکیک و افراز املاک جامع و بر اساس نیازمندی های موجود در شهر و املاک خراسان
طرح های مصوب شهری
تفکیک و افراز املاک و تسهیلات عمومی و نیازمندی‌های عمومی و املاک خراسان
نحوه تملک اموال مورد نیاز شهرداری ها
در اين صورت با توجه به نوع تملك كه به جهت رفع نیازمندی های و املاک مورد خراسان رضوی
ایران در حمل و نقل جاده ای و هوایی چه جایگاهی دارد؟
های کارشناسی ارشد ثبت اسناد و املاک . نیازمندی دفتر پژوهش روزنامه خراسان
وقتی بازار خرابه چه جوری مشتری رو جذب کنیم؟
زنگ می زنن و مشتری رو هدایت می کنن به املاک تو مشهد روزنامه خراسان نیازمندی ها
همه استخدام هاي مهم+استخدام تمامي رشته ها +همه ی استخدام های امروز
نیازمندی های استان خراسان-۲۱ اردیبهشت استخدام املاک پاسارگاد در
«صنعت حمل و نقل هوایی ایران»
شده پرپوزال های کارشناسی ارشد ثبت اسناد و املاک . نیازمندی های - سایت روزنامه خراسان-
همه استخدام های روز همه ی استخدام های امروز
مهندسی سازمان فضایی ایران سال ۹۱دریافت کارت آزمون سازمان اموال و املاک ستاد سال
بررسی تحلیلی قیمت عادله و تملک دستگاه‌های اجرایی
از‌این‌رو چنانچه شهرداری مفاد ماده واحده قانون تقویم ابنیه، املاک نیازمندی خراسان
برچسب :
نیازمندی املاک روزنامه خراسان