احداث ساختمان مسكوني بخش اول

بسم الله الرحمن الرحيم

فهرست مطالب

مقدمه

*********************************************

فصل اول

بررسي بخشهاي مرتبط بابخش كار آموزي

بررسي آموخته ها و پيشنهادات **********************************************

فصل دوم

تخريب

رعايت اصول ايمني در تخريب

**********************************************

فصل سوم

تجهيز كارگاه

انبار كردن سيمان

پياده كردن نقشه

پي كني

كرسي چيني

نحوه كرسي چيني يا ساخت پي سنگي

**********************************************

فصل چهارم

قالب بندي

انواع قالب از لحاظ جنس

قالب چوبي

**********************************************

فصل پنجم

آرماتوربندي

هدف از بكار بردن فولاد در قطعات بتني

بستن ميلگردها به همديگر

نحوه خم كردن ميلگردها

برش ميلگردها

آچار خم كن يا آچار F

نحوه ساخت شناژهاي افقي وعمودي

قالب بندي شناژهاي افقي و عمودي

فاصله نگهدار يا لقمه

قلاب انتهاي ميلگرد و اندازه استاندارد آن

**********************************************

فصل ششم

بتن سازي

حمل بتن

نسبت هاي اختلاط

بتن ريزي

بتن ريزي در هواي گرم

بعضي از مسائلي كه ممكن است در بتن تازه بوجود آيد

مشخصات نا مطلوب بتن آب انداخته

تراكم بتن

نگه داري از بتن

هم سطح كردن كف اتاقها با شناژ افقي

ديوار چيني

قالب بندي شناژ هاي عمودي

نحوه پر كردن شنا ژهاي عمودي

هم سطح كردن ديوار

قالب بندي سقف

حمل ونقل وانبار كردن تيرچه ها

بلوك

ميلگرد هاي ممان منفي

ميلگردهاي حرارتي

كلاف عرضي

قلاب اتصال

بتون ريزي سقف

افت بتن (انقباض)

عوامل موثر در افت

راههاي مقابله با افت

خزش يا وارفتگي

**********************************************

عوامل موثر بر خزش

راههاي مقابله با خزش

خستگي در بتن

روشهاي مراقبت از بتن سقف

شمشه گيري

كف سازي

سفيد كاري يا كف مال گچ

كشته كشي يا نازك كاري

مقدمه:

دانشجويان رشته معماري در دوره كارداني كه دوسال به طول مي انجامد با درسهاي تئوري آشنا ميشوند وتا حدودي با مسائل مختلف ساختمان سازي آشنا ميشوند ولي باز نياز به كسب تجربه دارند وكسب اين تجربه ميسرنيست مگر انكه دانشجويان درسر كارمطالبي راكه در كتابها خوانده اند لمس كرده وبا چشم خود طريقه انجام كارها راببينند وبه همين دليل چهار واحد درسی را به همين امر اختصاص داده اند كه اين واحدها جزو مهمترين واحدهاي اين رشته مي باشد.

فصل اول

بررسي بخشهاي مرتبط بابخش علمي كارآموزي:

اولين نيازطبيعي انسان غذا مي باشد زيرا انسان بدون خوراك قادربه ادامه حيات نيست .دومين نيازانسان مسكن ومكاني است كه در ان زندگي ميكند وفرزندانش را بزرگ ميكند ودر ان به زندگي ادامه مي دهد.

مسكن تنها به ساختمان مسكوني ختم نميشود بلكه شامل ساختمانهاي اموزشي ودرماني واداري نيز ميباشد.به همين دليل تمام ارگآنها ونهادها نيازمبرم به طراحی و ساخت ساختمان دارند.

در احداث يك ساختمان علاوه بر مهندس معمار نيازبه همكاري مهندس عمران ،

مهندس برق ، مهندس تا سيسات،وتكنسين ساختمان ميباشد به همين دليل رشته معماری مرتبط با تمام رشته هاميباشد.

بررسي آموخته ها وپيشنهادات:

اصولا كارهايي راكه براي احداث يك ساختمان صورت ميگيرد بسيار گسترده ميباشد وبه علت محدود بودن زمان كارآموزي نميتوان تمام كارهاي انجام شده را ديد و از نزديك لمس كرد.لذا در اين مجموعه سعي شده است تاحدودي به بيان مراحل مختلف اجرا از قبيل تخريب وآماده سازي زمين وتجهيزكارگاه وساخت و اجراي بتن وقالب بندي وآرماتوربندي واجراي سقف تيرچه بلوك پرداخته شود.

فصل دوم

تخريب:

زمين احداث اين منزل مسكوني يك زمين صاف وهموارشده نبود بلكه يك ساختمان فرسوده وكلنگي بود كه بايد تخريب ميشد.

تخريب اين ساختمان در دومرحله صورت گرفت كه ابتدا سقف ان توسط كارگران تخريب شداما ديوارها وكف ان توسط لودرتخريب گرديد وپس ازآن اقدام به خروج همه نخاله ها از محل كارگاه شد.

قبل از اين مرحله اقدام به بريدن همه تيراهنهاي سقف توسط هوا برش شد و همه درب وپنجره ها و تمام كابينتها وشيرآلات ولوله هاي آب از محل كارگاه خارج شد.

دو حلقه چاه نيزدرمحل وجود داشت كه با شفته آهك وقلوه سنگ پر شد.

رعايت اصول ايمني در تخريب:

قبل از هر چيز بايد روش تخريب مشخص شود و كار براي عوامل اجرايي شرح داده شود. تخريب در معابر عمومي بايد درمحوطه اي محصور با نرده هاي حفاظتي به ارتفاع دو متري انجام شود.

كليه كارگران ميبايست مجهزبه كلاه ايمني باشند ودر ساعات غير كاري به هيچ عنوان نبايد اقدام به برداشتن حصار كرد.

تمامي راههاي عبورومرور افراد غير مسؤل به كارگاه بايد مسدود شود.

به هيچ عنوان نبايد مسير ريزش آوار به عنوان مسيراصلي انتخاب شود ودر هنگام عمليات تخريب از آب براي ته نشين كردن غبار در محيط جلو گيري شود.

البته در اجراي اصول ايمني درعمليات تخريب اين پروژه ازحصار و نرده به علت خلوت بودن محيط استفاده شد و همچنين براي ايمني و اطمينان بيشتر،راههاي ورودي به صورت موقت مسدود شد و از آب پاشي براي كم كردن گرد وخاك نيز استفاده گرديد.

فصل سوم

تجهيز كارگاه:

براي تجهيز كارگاه بايد مصالح وابزار مورد نيازبه كارگاه آورده شود.

مصالحي مانند سيمان كه به دو صورت فله وپاكتي موجود ميباشددر كارگاه ميبايست به نحوي درست انبار شود كه البته در اين پروژه بيشتر از سيمان پاكتي استفاده شد.

روش نگهداري ازسيمان در قسمت بعد توضيح داده خواهد شد.

براي جلوگيري از شلوغ شدن كارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل پيش بيني ميشد وبه صورت روزانه به گارگاه منتقل ميشد.

انباركردن سيمان:

درموقع انبار كردن سيمان بايد دقت شود كه رطوبت هوا وزمين باعث فاسد شدن سيمان نشود.در اين پروژه براي انبار كردن پاكتهاي سيمان ابتدا تمامي پاكتها برروي قطعات تخته كه بازمين حدود ده سانتيمتر فاصله داشت قرار داده شد وكيسه ها در رديفهاي ده تايي روي هم چيده شد.

علت اين كار اين است كه اگر بيش ازده كيسه را روي هم قرار دهيم كيسه هاي زيرين دراثر فشار زياد سخت شده ودرصورت نگهداري دراز مدت غير قابل مصرف خواهند شد واستفاده ازآنها منوط به آزمايش سيمان خواهد بود.

چنانچه سيمآنهاي سخت شده به راحتي با دست پودر شوند قابل مصرف در قطعات بتني ميباشند درغير اينصورت سيمان فاسد شده وبراي اطمينان بيشترازفاسد شدن آن از آزمايشهايي استفاده ميكنند.

بتني كه باسيمان فاسد شده ساخته ميشود باربر نبوده و نميتوان از آن در قطعات اصلي ساختمان مانند تيرها و ستونها وسقف استفاده كرد.

چنانچه اين سيمآنها كاملا فاسد نشده باشند ميتوان ازآنها به عنوان ملات براي فرش موزاييك ويا اجراي بتن مگر استفاده نمود.

اگر بخواهيم سيمان را براي مدت طولاني انبار كنيم بايد تا آنجا كه امكان دارد با ديوارهاي خارجي انبارفاصله داشته باشد.

البته چون در اين پروژه از سيمان پاكتي استفاده شد براي نگهداري پاكتها در فضاي باز پس از اينكه آنها را بر روي چوبهاي تراورس قرار دادند روي آنها را با ورقه هاي پلاستيكي پوشانيدند تا از نفوذ رطوبت به آنها جلوگيري شود.

اگرسيمان به طرزصحيح انبارشود حتي تا يك سال بعد نيزقابل استفاده خواهد بود البته فقط ممكن است زمان گيرش آن قدري به تاخير بيافتد ولي درمقاومت 28 روزه آن تاثيري نخواهد داشت.

پياده كردن نقشه:

پس از بازديد از محل اولين قدم در ساخت يك ساختمان پياده كردن نقشه ميباشد منظور از پياده كردن نقشه انتقال نقشه ساختمان از روي كاغذ برروي زمين با ابعاداصلي است.بطوري كه محل دقيق پي ها وستونها وديوارها وزيرزمينهاو عرض پي ها روي زمين بخوبي مشخص باشد.

همزمان با ريشه كني و بازديد ازمحل بايد قسمتهاي مختلف نقشه ساختمان مخصوصا نقشه پي كني كاملا مورد مطالعه قرارگرفته بطوري كه در هيچ قسمت نقطه ابهامي وجود نداشته باشد وبعدا اقدام به پياده كردن نقشه بشود.

بايد سعي شود حتما در موقع پياده كردن نقشه از نقشه پي كني استفاده شود.

در انجام پياده كردن نقشه اين ساختمان كه پروژه من بود با توجه به كوچك بودن ساختمان از متر وريسمان استفاده شد.

ابتدا محل كلي ساختمان روي زمين مشخص شد و بعد با كشيدن ريسمان در يكي ازامتدادهاي تعيين شده و ريختن گچ يكي ازخطوط اصلي ساختمان تعيين شد .بعد از آن خط ديگر ساختمان را كه عمود بر خط اول ميباشد رسم شد.

در اصطلاح بنايي استفاده از اين روش را 3-4-5- ميگويند.

درصورت قناس بودن زمين ممكن است دوخط كناري نقشه برهم عمود نباشند در اين صورت يكي از خطوط مياني نقشه را كه حتما بر خط اول عمود است انتخاب ورسم مينماييم.

ممكن است براي عمود كردن خطوط از گونياي بنايي استفاده شود دراين صورت دقت كار كار كمتر ميشود. در موقع پياده كردن نقشه

براي جلوگيري از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه ها را هميشه از يك نقطه اصلي كه آن را مبداء مي ناميم شروع وروي زمين منتقل مي نماييم . بعد ازاتمام كار پياده كردن نقشه بايد حتما مجددا اندازه گذاري هاي نقشه پياده شده را كنترل نماييم.

علت اين كار اين است كه حتي المقدوراز وقوع اشتباهات احتمالي جلوگيري شود. براي اينكه مطمئن شويم زواياي بدست آمده اطاق ها قائمه مي باشد بايد دوقطر هراتاق را اندازه گيري كنيم چنانچه مساوي بودند آن اتاق گونيا است .

به اين كار اصطلاحا چپ وراست مي گويند.البته چنانچه در اين مرحله اطاقها 3 الي 4سانتيمترنا گونيا باشد اشكالي ندارد زيرا با توجه به اينكه پي ها هميشه قدري پهن ترازديوارهاي روي آن مي باشد لذا در موقع چيد ن ديوار مي توان ناگونيايي ها را برطرف نمود. بطور كلي بايد هميشه توجه داشت كه پياده كردن نقشه يكي از حساسترين ومهمترين قسمت اجراي يك طرح بوده وكوچكترين اشتباه درآن موجب خسارتهاي فراوان مي شود .

پي كني :

اصولا پي كني به دو دليل انجام مي شود .1-دسترسي به زمين بكر و براي محافظت ازپي ساختمان .

با توجه به اينكه كليه بار ساختمان به وسيله ديوارها يا ستونها به زمين منتقل مي شود در نتيجه ساختمان بايد روي زميني كه قابل اعتماد بوده و قابليت تحمل بار ساختمان داشته باشد بنا گردد. براي براي دسترسي به چنين زميني ناچار به ايجاد پي براي ساختمان مي باشيم . براي محافظت پايه ساختمان وجلوگيري از تاثير عوامل جوي در پايه ساختمان بايد پي سازي كنيم در اين صورت حتما در بهترين زمينها بايد حداقل پي هايي به عمق 40تا50 سانتيمترحفر كنيم.

طول وعرض وعمق پي ها كاملا بستگي به وزن ساختمان وقدرت تحمل خاك محل ساختمان دارد.

در ساختمآنهاي بزرگ قبل از شروع كاربوسيله آزمايشهاي مكانيك خاك قدرت مجاز تحملي زمين را تعيين نموده و ازروي آن مهندس محاسب ابعاد پي را تعيين ميكند. ولي در ساختمآنهاي كوچك كه آزمايشات مكانيك خاك در دسترس نيست بايد از مقاومت زمين در مقابل بار ساختمان مطمئن شويم.

اغلب مواقع قدرت مجازتحملي زمين براي ساختمآنهاي كوچك با مشاهده خاك پي و ديدن طبقات آن وطرز قرار گرفتن دانه ها به روي همديگرو با ضربه زدن بوسيله كلنگ به محل پي قابل تشخيص است.

البته قبل از ان بايد مهندس محاسب وزن ساختمان و ميزان باري كه ازطرف ساختمان به زمين وارد ميشود آگاه باشد.

بايد متذكر شد كه نوع پي استفاده شده در اين ساختمان پي نواري ميباشد.

با توجه به تشخيص مهندس محاسب ساختمان وبررسي نوع خاك محل

حداقل عمق پي در اين پروژه 50 سانتيمتردر نظر گرفته واجرا شد.

البته بايد در نظر داشت كه اگر در اين عمق به زمين بكرنرسيديم بايد عمق پي را تا زمين بكر ادامه داده ويااز روشهايي ديگراز جمله شمع كوبي و يا تسطيح اقدام به اصلاح مقاومت زمين كرد.

كرسي چيني:

معمولا در طبقه همكف ساختمآنها سطح اتاقها را چند سانتيمتر از كف حياط يا كوچه بلندتر ميسازند كه به اين اختلاف ارتفاع كرسي چيني مي گويند .

معمولا كرسي چيني به سرعت انجام ميشود.هدف از ساخت كرسي در ساختمان اين است كه در ابتدا از قديم بشر تمايل بيشتر داشت قدري بلندتر از كف زمين سكونت كند وبدين ترتيب احساس امنيت بيشتري ميكرد درثاني ارتفاع طبقه همكف با سطح زمين مانع ورود برف وباران وغيره به داخل اطاقها ميگردد.

وسوم اينكه چون اغلب زمينهايي كه ما براي ساختمان انتخاب ميكنيم كاملا مسطح نبوده وداراي شيب ميباشند واز طرفي اتاقها وسالنهاي ساختمان بايد كاملا در يك سطح ساخته شوند لذا براي مسطح كردن اطاقها قسمتهاي پايين را بوسيله كرسي چيني با قسمتهاي ديگرهم سطح ميكنند.

عرض كرسي چيني بايد قدري از ديوار اصلي وقدري كمتر از پي زير آن باشد اگر ارتفاع كرسي چيني فقط در حدود 10 الي 15 سانتيمتر باشد ميتواند پهناي آن مساوي ديوار روي آن باشد اما هميشه بايد در نظر داشت براي كليه ديوارهاي اعم از حمال ويا تيغه اي و پارتيشنها پي سازي و كرسي چيني انجام شود.

نحوه كرسي چيني يا ساخت پي سنگي:

روزِ قبل از اجراي كرسي چيني چند كمپرسي سنگ معدني(لاشه) و چند كمپرسي ماسه شسته به دستور مهندس گارگاه به محل آورده شد.

پس از آماده شدن ملات سيمان آنرا بوسيله فرغون در كنار پي براي شروع اجراي پي مياوردند. ملات ماسه وسيمان را به نسبت 1به4 با پيمانه مخلوط و به آن آب دادند.آب دادن به اين طريق بود كه مخلوط ماسه وسيمان را بصورت دپو در آوردند سپس شروع به ساختن حوضچه كوچكي با اين دپو كردند.

بعد از آن آب را به اندازه كافي وبا نظر مهندس كارگاه درون اين حوضچه ريختند كه به اين كار در اصطلاح آبخور كردن ميگويند. سپس دو كارگر شروع به مخلوط كردن آن شدند.

پس از ساخت ملات ماسه سيمان براي حمل كردن آن به محل از فرغون استفاده شد وبعد از آوردن ملات به محل ايجاد پي يك نفر كارگر با بيل ملات را در پي ميريخت و استاد كار بوسيله كمچه ملات را درون پي پخش ميكرد وسنگهاي لاشه را روي ان ميچيد. از اين ملات هم به عنوان بتن مگر وهم به عنوان ماده چسباننده بين سنگها استفاده ميشد.

در موقع چيدن سنگها اگر سنگي وجود داشت كه نسبتا بزرگ بود يكي ازكارگرهابوسيله پتك اقدام به شكستن آنها ميكرد واز قطعات كوچكترمعمولا استفاده ميشد.

اين كاررادر سرتاسرپي انجام ميدادند تااينكه كار بعد از3 روز به پايان رسيد.

استاد كارساختمان با وسيله اي بنام شيلنگ ترازسطح پي ها راترازنمود و ريسمان كشي كرد وملات صافي را روي آن كشيد.

بعد از خشك شدن پي ها تا چند روز سطح پي ها را آب ميدادند تا ملات سيراب شود وبه مقاومت خوبي برسد ودر اين مدت زمان كه سطح پي ها را آب ميدادند كار تعطيل بود.

فصل چهارم

قالب بندي:

قالب يك سازه موقت است و مانند ظرفي ميتواند بتن تازه وخميري را تا زمان گيرش وكسب مقاومت كافي بصورت كاملا متراكم در برگيرد وبه آن فرم دهد. تهيه وساخت قالب را قالب بندي ميگويند كه از اصول وضوابطي از نظر طراحي وساخت پيروي ميكند.

قالب بايدبه اندازه كافي محكم باشد تا بتواند دربرابرفشارهاي وارده از بتن خميري در زمان بتن ريزي و فشار ناشي از وسايل بتن ريزي و كارگران مقاومت كند وبيش از حد مجاز تغيير شكل ندهند.

هميشه بايد توجه كرد كه ابعاد قالب بندي دقيق باشد واتصالات قالب بندي بايد محكم ومتناسب با جنس قالب باشد.

براي جلوگيري از خروج شيره بتن در زمان بتن ريزي مصالح مورد استفاده بايد قالب بندي به گونه اي انتخاب شوند كه قالب درزپيدا نكند.

قالب بندي بايد طوري طراحي واجرا شود كه پس از گرفتن بتن باز كردن قالبها به راحتي امكان پذير باشد.

تخته و چوبي كه براي قالب بندي مصرف ميشود بايد كاملا خشك بوده ودر برابر رطوبت تغيير شكل ندهد زيرا تغيير شكل قالب موجب تغيير شكل بتن گشته ودرشكل تيرها وستونها و همچنين ممآنهاي وارده برآنها موثر ميباشد.

اين تخته ها بايد به اندازه كافي نرم باشند تا در موقع نجاري دچار اشكال نشويم.

از طرفي بايد انچنان محكم باشد كه بتواند وزن بتن و آرماتورها و كارگران بتن ريزي ووسايل بتن ريزي از قبيل چرخ دستي و ويبراتور را بخوبي تحمل كند.

انواع قالب از لحاظ جنس:

انواع قالب از لحاظ جنس عبارتند از قالب چوبي - قالب فلزي-قالب فايبرگلاس-قالب آجري –قطعات پيش ساخته و قالب لغزان.

در اين پروژه از قالب بندي چوبي استفاده شد.

قالب چوبي:

معمولا در ايران از تخته اي كه به روسي معروف است براي قالب بندي

استفاده ميشود.ضخامت اين تخته ها از 2 تا 3 سانتيمتر وحداقل بُعد آن 8 سانتيمتر است. درقالب بندي چوبي تمام قسمتهاي آن از چوب استفاده ميشود قبل از كار گذاشتن قالب چوبي رويه قالب را روغن مالي ميكنند كه علت آن اين است كه شيره بتن توسط تخته خشك مكيده نشود ودر موقع باز كردن قالبها به راحتي از سطح بتن جدا شود.

قبل از قرار دادن قالبها در جاي خود بايد آنها را روغن مالي كرد تا روغن آرماتورها را آلوده نكند زيرادر صورت آلوده شدن آرماتورها باعث نچسبيدن بتن به آرماتورميگردد.

مهمترين دلايل استفاده از قالب چوبي عبارتند از:

1- دارا بودن مقاومت كششي وفشاري وبرشي مناسب براي تحمل بارهاي وارد شده

2- سبك بودن نسبي ان براي حمل ونقل

3- ساده بودن اتصال و طويل كردن تخته ها به يكديگر كه با ميخ به سرعت انجام ميشود.

4- چوب به علت داشتن ضريب حرارتي كم نسبت به فلز در فصل سرما و يخ بندان ودر نقاط سردسيربا بتن ريزي در مناطق گرم براي قالب بندي بسيار مناسب است.

5- نسبت به قالب فلزي به جز مواردخواص هزينه اي كمتر دارد.

فصل پنجم

آرماتوربندي:

براي ايجاد مقاومت در مقابل نيروهاي كششي دربتن داخل شناژبتني چند رديف در بالاوپايين ميلگردهاي طولي قرار ميدهند واين ميلگردهاي طولي را بوسيله ميلگردهاي عرضي كه به آن خاموت ميگويند به همديگر متصل ميكنند.

ميلگردهاي طولي وعرضي را از قبل در گارگاه آرماتوربندي ميبافند وبعد در داخل قالب بندي شناژ قرار ميدهند.

بايد توجه داشت كه پهناي اين قفسه بافته شده بايد در حدود 5 سانتيمتر كوچكتر از پهناي قالب شناژ باشد يعني از هر طرف 5/2 سانتيمتر بطوريكه اين ميلگردها كاملا دربتن غرق شده وآنرا از خورندگي در مقابل عوامل جوي محفوظ نگه دارد. اين 5/2 سانتيمتر در مناطق مختلف آب و هوايي وهمچنين محل قرار گرفتن قطعه بتن وهمچنين ميزان سولفاته بودن آبهاي مجاور آن متفاوت است كه ميزان آن بوسيله موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران تعيين شده است.

هدف از بكار بردن فولاد در قطعات بتني:

بتن جسمي شكننده است كه در مقابل نيروهاي فشاري مقاومتي قابل توجه دارد اما مقاومت آن در برابر نيروهاي كششي ناچيز است.

به همين دليل در محاسبات بتن آرمه اين مقاومت در نظر گرفته نميشود.

مقاومت بتن در برابر نيروهاي كششي تقريبا 10/1 برابرمقاومت فشاري آن در نظرگرفته ميشود.

با توجه به اينكه قطعات بتني مدام تحت تاثير انواع نيروهاي فشاري و برشي وكششي قرار ميگيرند لازم است قطعات بتن براي مقاومت كافي در مقابل اين نيروها با عنصر مناسبي مسلح گردند. كه بهترين عناصر فلزاتي هستند كه بنام آرماتور معروف هستند.

انواع آرماتور استفاده شده در شناژ عبارتند از آرماتور طولي و عرضي.

وظايف آرماتور طولي عبارتنداز تقويت ستون در مقابل بارهاي فشاري و خمشي است.

اما آرماتورهاي عرضي وظيفه نگه داشتن آرماتورهاي طولي در جاي خود و جلوگيري از كمانه كردن آرماتورهاي طولي در هنگام وارد شدن نيروهاي فشاري را برعهده دارند.

تقويت ستون در جهت عرض ودر مقابل بارهاي جانبي از وظايف ديگر

آرماتورهاي عرضي ميباشد. آرماتور عرضي را خاموت ميگويند.

بسته به نوع شكل هندسي ستون از خاموتهاي مختلف الشكلي استفاده ميشود.

اگر ستونها استوانه اي يا دايره اي شكل باشند ويا براي ساخت شمعها از

خاموتهايي دايره اي شكل به نام دورپيچ يا اسپيرال استفاده ميكنند .

دورپيچها علاوه بر داشتن عملكرد تنگها باعث محصور شدن هسته داخلي ستون وافزايش مقاومت آن ميشوند و همچنين در حين زلزله رفتار شكل پذيرتري دارند يعني بدون ترك خوردن تغيير شكلهاي خوبي نشان ميدهند.

بستن ميلگردها به يكديگر:

ميلگردهاي فولادي بايد قبل از بتن ريزي براساس طرح ومحاسبه به

يكديگر بسته ويكپارچه شوند تا از جابجا شدن آنها طي عمليات بتن ريزي تا گيرش بتن جلوگيري شود.

بستن ميلگردها به يكديگراز نظر زمان ومكان بستگي به وضعيت كارگاه و نوع قطعه دارد كه تصميم گيري در مورد چگونگي آن به عهده تكنسين ساختمان ميباشد تا حداكثر كارايي حاصل شود.

گاهي تمام يا قسمتي ازميلگردها را خارج از قالب ميبندند و يك شبكه را تشكيل ميدهند وسپس آنرا در قالب ميگذارند مانند شبكه كف فونداسيون تكي وگاهي نيزميلگردها را در روي قالب به يكديگر ميبندند مانند ميلگردهاي سقف بتني.

براي بستن دو ميلگرد به يكديگراز مفتول فلزي نرم با قطر 5/1 تا 2 ميليمتر استفاده ميكنند كه اصطلاحا به اين عمل گره زدن ميگويند.

نحوه خم كردن ميلگردها:

با توجه به سنگيني نسبي كار ميلگرد خم كني و فشارهاي نسبي زيادي كه در هنگام خم كردن ميلگرد بر دستها وكمر وبعضا تمامي اعضاي بدن وارد ميشود بهتر است براي كاهش اين فشارها ازميز ميلگرد خم كني استفاده ميشود.

ارتفاع اين ميز معمولا 80 سانتيمترو عرض آن يك متر است وطول ان با توجه به طول ميلگردها و امكانات كارگاه ميتواند بين 3 تا 9 متر درنظر گرفته شود. بر روي اين ميز صفحه خم كن ميلگرد قرار دارد.

اين صفحه عبارت است از صفحه فولادي مربع يا مستطيلي كه برروي آن تعدادي خار فولادي تعبيه شده است واين خارها از حركت ميلگرد در بعضي از جهات جلوگيري ميكند.

صفحه خم كن ميلگرد را از طريق پيچهايي بر روي ميز ثابت كرده وبا

استفاده از آچار F يا آچار گوساله ميلگردها را به شكلهاي مورد نظر خم ميكنند.

براي ايجاد قلابها و خمهاي استاندارد قطر خار كه ميلگرد به دور آن ميچرخد وخم مورد نظر را بوجود مياورد بايد متناسب با قطر ميلگرد مورد خم باشد.

با توجه به اينكه وظيفه اصلي ميلگردها در بتن تحمل نيروهاي كششي است بايد ميلگردهاي مصرفي در بتن صاف باشد .

با وارد شدن نيرو به ميلگرد مقطع آن بايد در مقابل نيروي وارده مقاومت كند.

در ميلگردهاي ناصاف قبل از اينكه مقطع ميلگرد مقاومتي بروز دهد به دليل طول اضافي ناشي ازناصافي ميلگرد فاصله بين دونقطه اي كه بر آنها نيروهاي عمل وعكس العمل وارد ميشوند ميتواند زياد شود كه اين امر در قطعات بتني جايز نيست بنابراين ميلگردهاي مصرفي در بتن بايد حتما صاف وعاري از خميدگي باشند.

دركارگاههاي ساختماني ميلگردهاي خم شده را از طريق كشيدن بوسيله دستگاههاي كشش برقي صاف ميكنند امادر كارگاههاي كوچك كه فاقد اين دستگاهها هستند براي صاف كردن ميلگردها از پتك يا سندان استفاده ميشود.

در اين صورت بايد وزن پتك انتخابي با توجه به قطر ميلگرد سنگين نباشد.

چنانچه ضربات پتك سنگين باشد امكان ايجاد تنش در ميلگرد وجود دارد يا ممكن است در بعضي از قسمتهاي ميلگرد لهيدگي ايجاد شود وسطح مقطع از مقدار محاسبه شده كمتر گردد.

برش ميلگردها:

برش ميلگردها به دو روش سرد وگرم انجام ميشود كه برش سرد از مزاياي بيشتري برخوردار است.

اما معمولا برش گرم ممنوع است واستفاده از ان تنها با اجازه دستگاه نظارتي امكان پذير ميباشد. ساده ترين وسيله براي برش سرد قيچي دستي ساده است.

اين قيچيها در اندازه متفاوت وبا قدرت برش مختلف ساخته ميشود.

نوع ديگري از قيچيهاي دستي برروي پايه قرار دارند .

اين قيچيها داراي ظرفيت برش بالاتري ميباشند و ميتوان با آنها ميلگردهاي قطور را نيز بريد. البته ماشينهاي برقي برش ميلگرد كه به گيوتين معروف هستند نيز وجود دارند كه باعث سرعت بخشيدن در برش بدون نيازبه نيروي كارگر ميشود.

آچارخم كن ميلگرد يا آچار F:

ساده ترين وسيله دستي براي خم كردن مناسب ميلگردها ي نازك اچاري است به شكل F كه اصطلاحا به ان اچار گوساله نيز ميگويند كه قسمت سر اچار از فولاد سخت ساخته ميشود تا در اثر نيروهايي كه هنگام خم كردن ميلگرد به ان وارد ميشود فشرده و له نشود.

نحوه ساخت شناژهاي افقي وعمودي:

نحوه ساخت شناژهاي افقي وعمودي بدين صورت بود كه دو نفر كارگر

براي درست كردن خاموتها ابتدا ميلگردهاي آج دار نمره 8 را به اندازه مشخص شده قطع ميكردند وآنرا روي ميز ميلگرد خم كني ميگذاشتند وبا چند حركت آنرا بصورت مربع يا مستطيل خم ميكردند واين كار را با آچارF يا يك لوله كه ميلگرد را توي آن ميگذاشتند انجام ميدادند ودر انتها به خاموت خم غير 90 درجه ميدادند كه اين كار براي خاموتهاي شناژهاي افقي به تعداد مشخص شده انجام شد.

اما براي ميلگردهاي طولي از ميلگرد شماره 14 استفاده شد بطوري كه 4عدد ميلگرد را به طول پي بعلاوه طول خم(قلاب) ميبريدند كه مجموعا براي يك قسمت پي 4 عدد ميلگرد را با خاموت به فاصله 25 سانتيمتر با سيم آرماتوربندي و وسيله اي بنام سيم چين ميبستند . به اين قفسه آرماتوري شناژ ميگويند.

بعد از آن شناژها را روي پي سنگي گذاشتند ودر جاههاي عمود بر هم

شناژها را با سيم به هم محكم ميبستند.

بعد از اينكه شناژهاي افقي تمام شد وهمه را در جاي خود گذاشتند دوباره ميلگردهايي به قطر 8 ميليمتر را به اندازه طولي طبق نقشه بريدند و آنها را به شكل خاموت در آوردند. سپس ميلگردهاي به قطر 20ميليمتر را با توجه به اندازه هاي موجود در نقشه بريدند وچهار ميلگرد را در گوشه هاي خاموتها ميگذاشتند وخاموتها را بفاصله 25سانتيمتر از همديگر قرار دادند وبا سيم آرماتوربندي محكم ميبستند.

اين كار را براي تمام شناژهاي عمودي انجام دادند وبعد از آماده شدن شناژها آنها را در جاي خود قرار دادند .

قالب بندي شناژهاي افقي وعمودي:

پس از آماده شدن شناژها قبل از آنكه آنها را در جاي خود قرار دهند ابتدا با آب سطح پي سنگي را تميز كردند وبه فاصله معين قطعات بتني كوچكي بنام فاصله نگهدار يا لقمه را در زيرشناژها قرار دادند.

قطر اين قطعات در حدود 5/2 تا 3 سانتيمتر بود كه در زير شناژهاي افقي كار گذاشته شد تا اينكه سطح زير شناژها به اصطلاح كارگري بتن خور داشته باشد.

البته علت اصلي استفاده از فاصله نگهدار ايجاد فاصله مناسب با سطح پي ميباشد تا اين فضاي ايجاد شده توسط بتن پر شود و ميلگردها عملا در بتن غرق شوند.

بعد از اينكه شناژها در جاي خود مستقر شدند كار قالب بندي شروع شد كه سه روز تمام كارگران آرماتوربند مشغول اين كار بودند اما نحوه كار قالب بندي به اين گونه بود كه ابتدا چند تخته نسبتا طويل را كنار همديگر قرار ميدادند سپس بوسيله تخته هاي زخيم تري كه عمود بر تخته هاي اول بودند و آنها را پشت بند ميگفتند تخته هاي طويل را ميخ ميكردند.

بدين طريق يك صفحه قالب چوبي ساخته ميشد. تعداد وابعاد پشت بندهاي لازم براي يك صفحه قالب با توجه به ابعاد قالب ونيروهاي وارد بر آن تعيين ميشد.

بعد از اينكه اين صفحات به اندازه كافي ساخته شد آنها را در دوطرف يك شناژ قرار دادند وابتدا با تيرهاي چوبي به اسم مهاري نگه داشته شدند.

نحوه قرار گرفتن اين تيرها بدين شكل است كه يك سر آنها را به بدنه قالب تكيه ميدهند و سر ديگر را بر روي زمين مهار ميكنند .

براي مهار كردن اين قسمت از سر تيرك ان را بوسيله گچ بر روي زمين

محكم كردند.

براي حفظ فاصله مناسب بين صفحات قالب بر روي سر اين صفحات تخته هايي با فاصله هاي مناسب در نظر گرفته شد و بوسيله ميخ محكم كردند.

البته براي محكم كاري بيشتر دو صفحه قالب را به همديگر بوسيله سيم

آرماتوربندي محكم بستند . با اتمام اين كار قالب آماده بتن ريزي شد.

فاصله نگهدار يا لقمه:

براي ايجاد پوشش يكنواخت بتن روي ميلگردها از قطعاتي بنام فاصله نگه دار يا لقمه استفاده ميشود.اين قطعات قبل از بتن ريزي در فواصل مناسب به شبكه ميلگرد متصل ميشوند.

در صورت عدم استفاده از فاصله نگه دار ممكن است هنگام بتن ريزي

بخصوص هنگام ويبره كردن بتن ميلگردها تغيير مكان دهند و در نتيجه پوشش بتن كم وزياد شود.

گاهي اين تغيير مكان آنقدر زياد است كه ميلگرد به صفحات قالب ميچسبد و در نتيجه هيچ گونه پوششي ايجاد نميشود.

فاصله نگهدارها را معمولا از بتن و به اشكال مناسب ميسازند.

فاصله نگهدار ها بايد از جنس ونوع پايا باشند تا موجب خوردگي ميلگرد و قلوه كن شدن پوشش بتن نشوند.

بهتر است مخلوطي كه در ساخت لقمه ها بكار ميرود از نظر مقاومت و پايايي و تخلخل با بتن اصلي يكسان باشد.

اما در انجام اين پروژه براي ساخت لقمه از قالبهاي كوچك پلاستيكي استفاده شد.بدين صورت كه ابتدا ملات ماسه سيمان آماده شد سپس درون قالبهاي پلاستيكي ريخته شد پس ازطي زمان گيرش و سخت شدن و گذشت يك روز لقمه ها را از قالب پلاستيكي بيرون آوردند وبراي يك روز تمام در حوضچه آب قرار دادند.

با گذشت اين مراحل لقمه ساخته شده آماده استفاده ميباشد.

قلاب انتهاي ميلگرد واندازه استاندارد آن:

براي افزايش چسبندگي بين ميلگردها و بتن بايد در انتهاي ميلگردهاي فولادي قلاب ايجاد كرد.

اين قلابها درمواقعي كه قطعه بتني به كشش مي افتد باعث جلوگيري از هم گسيختگي قطعه ميشود .

قلابها انواع مختلف و اشكال متفاوتي دارند از قبيل چنگك و گونيا و قلاب 180 درجه .

ايجاد هر يك از قلابهاي فوق در انتهاي ميلگردها الزامي ميباشد.

فصل ششم

بتن سازي:

براي ساخت بتن حتي المقدور بايد از ماشينهاي بتن ساز(بتونير) استفاده كرد.

اين ماشينها داراي ديگ گرداننده اي هستند كه به اهستگي حول محوري نسبت به افق ميگردد و بوسيله تيغه اي كه در داخل ان تعبيه شده است محتويات خود را مخلوط مينمايد.

نوع بزرگتر اين دستگاه داراي پيمانه اي ميباشد كه اين پيمانه جهت ريختن شن وماسه در دستگاه از ان استفاده ميشود.

گنجايش اين پيمانه برحسب متر مكعب شن وماسه بر روي ان قيد شده است.

اين پيمانه بوسيله كارگرها از شن وماسه وسيمان پر شده انگاه بوسيله اهرمي محتويات ان به داخل ديگ خالي ميگردد.

زمان مخلوط كردن كليه دفعات بتن سازي مساوي ميباشد و تقريبا هر بار 5/1 دقيقه به دستگاه فرصت داده ميشود تا شن و ماسه وسيمان را مخلوط كند.

حمل بتن:

اگر كارگاه بتن سازي از محل بتن ريزي فاصله داشته باشد براي حمل بتن از ماشينهاي مخصوص حمل بتن استفاده ميشود . اين ماشينها را دمپر ميگويند.حتي المقدوربايد از ريختن بتن داخل ديگ به روي زمين و بارگيري مجدد و حمل ان بوسيله فرغون خودداري كرد.

بايد توجه داشت كه با هر وسيله كه بتن را حمل ميكنيم اعم از پمپاژ يا دمپر يا باگتهاي حمل بتن اجزاء متشكله بتن از همديگر تفكيك نشود.

بتن بايد به حدي روان باشد كه دانه هاي ان بخوبي روي يكديگر غلطيده و كاملا آرماتورها را احاطه نموده و گوشه هاي قالب خود را كاملا پر نموده و كليه هواي موجود در قالب از ان خارج شود وبايد حداقل آب ممكنه را براي انجام كارهاي فوق مصرف نمود زيرا آب بيش از اندازه تبخير شده و جاي آنرا هوا پر خواهد كرد.

نسبتهاي اختلاط:

منظور از نسبت مخلوط كردن اجزاء بتن ان است كه كه نسبت مناسبي براي اختلاط شن وماسه به دست بياوريم تا دانه هاي ريزتر فضاي بين دانه هاي درشت تر را پر كرده و جسم توپر بدون فضاي خالي و با حداكثروزن مخصوص بدست آيد و همچنين تعيين مقدار لازم آب بطوري كه بتن به راحتي قابل حمل بوده و در قالب خود جاي گرفته و دور ميلگردها را احاطه نموده و كليه فضاي خالي قالب را پر نمايد ودرمجاورت ان فعل وانفعالات شيميايي سيمان شروع شده وتا مرحله سخت شدن ادامه يابد وبالاخره تعيين مقدارسيمان مورد لزوم براي بدست آوردن بتن با مقاومت كافي كه بتواند به راحتي بارهاي وارده ساختمان را تحمل نمايد. مقاومت نسبي با افزايش سيمان بالا

مي رود.

حداكثر سيماني كه آئيين نامه هاي مختلف براي بتن مجاز دانسته اند400kg سيمان در متر مكعب شن وماسه مي باشد وچنين معتقد هستند اگر مقدار سيمان ازkg 400 بيشتر باشد جاي مصالح سنگي را ميلگرد وبجاي قطعات سنگي كه مقاومت بيشتري دارد قطعات سيماني خواهيم داشت ودر نتيجه باعث ضعف قطعه بتني ميشود.

البته مقدار سيمان به ريزي و درشتي دانه هاي مصرفي بستگي دارد هر قدر دانه هاي مصرفي ريزتر باشد ودر نتيجه سطح مخصوص دانه ها زيادتر باشد به سيمان بيشتري نياز داريم زيرا فرض بر اين است كه دوغاب سيمان مانند نوار نازكي دور تمام دانه ها را آغشته كرده و آنها را به يكديگر ميچسباند رايجترين نسبت اختلاط اجزاء بتن در ايران نسبت حجمي براي شن و ماسه و نسبت وزني براي سيمان ميباشد و حتي نام گذاري و طبقه بندي بتن نيز بر حسب كيلوگرم سيمان در متر مكعب شن و ماسه انجام ميگيرد.

با توجه به اينكه سيمان عرضه شده در بازار ايران اغلب در پاكتهاي 50 كيلويي ميباشد اين اختلاط به راحتي انجام ميگيرد.

در مواردي كه در كارگاه از سيمان فله استفاده شود بايد از قبل پيمانه اي كه مقدار 50كيلو گرم سيمان را تعيين ميكند ساخته ودر اختيار گروه بتن ساز قرار داد .

براي تعيين نسبت شن وماسه و آب جداول و راهنماهايي موجود است ولي از انجا كه هميشه ودر همه كارگاهها وسايل تعيين دانه بندي شن وماسه در دست نيست بهتر است به نتايج آ‌زمايشگاهي بيشتر تكيه شود.

بتن ريزي:

قبل از بتن ريزي بايد كليه آرماتورها با نقشه كنترل شود مخصوصا دقت شود كه آرماتورها به همديگر با سيم آرماتور بندي بسته شده باشند و اگر جايي فراموش شده است مجددا بسته شود.

فاصله آرماتورها يكنواخت باشد زيرا اغلب اتفاق مي افتد كه فاصله بين

آرماتورها يكنواخت نيست .

بعضي از آنها به هم چسبيده وبعضي با فاصله از همديگر قرار ميگيرند اين موضوع باعث ميشود كه بتن نتواند كليه ميلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپري بوجود بياورد.

بايد توجه شود كه محل بتن ريزي عاري از خاك و مواد زايد باشد.

اگر بين اتمام كار آرماتور بندي و بتن ريزي چند روز فاصله باشد حتي ميبايد محل كار با دقت بيشتري بازديد شود ودر تمام روز بتن ريزي حتما بايد يك نفر كارگر با تجربه مدام قالبها را كنترل نموده و اثرات اضافه شدن وزن را روي آنها در نظر داشته باشد ودر موقع بروز خطر افراد ديگر را مطلع كند.

در موقع بتن ريزي بايد از رفت و امد زياد روي آرماتورها جلو گيري نمود زيرا در اين صورت در اثر وزن كارگران در آرماتورها انحناي موضعي بوجود خواهد امد .

بهتر است از قسمتي كه به مركز بتن نزديك تر ميباشد شروع به بتن ريزي نمود زيرا در اين صورت رفت و امد كارگران از روي آرماتورها به حد اقل خواهد رسيد و براي انكه پاي كارگر ها در بتن تازه ريخته شده فرو نرود بايد در مسير عبور و مرور كارگر ها از تخته هايي زير پاي آنها استفاده شود.

بايد مطمئن شويم كه همه گوشه هاي قالب از بتن پر شده و كرمو نمي باشد.

در مورد ستونها بايد ضربه هاي يكنواختي به بدنه قالب كوبيد تا در اثر

ارتعاش بوجود امده بتن در قالب بخوبي جابجا شود.

در دالها و تير ها وسقفها بايد با كوبيدن مدام بتن آنرا به تمام گوشه هاي قالب راهنمايي نمود و جسم تو پري بوجود آوريم در بتن ريزي با ارتفاع زياد بهتر است آنرا در لايه هاي 30 سانتيمتري ريخته و لايه را بخوبي كوبيدو بعد لايه بعدي را بريزيم.

در موقع بتن ريزي هاي با ارتفاع زياد مانند ديوارها و سدها چنانچه آب اضافي بتن بالا بيايد بايد بتن بعدي را قدري خشك تر ريخت تا اين آب جمع شود.

تا آنجا كه ممكن است بهتر است كه بتن ريزي بدون وقفه انجام گيرد تا موقع سخت شدن يكپارچه باشد ولي گاهي مجبور هستيم كه بتن ريزي را تعطيل نموده و كار را در روز بعد شروع كنيم كه در چنين مواقعي بايد محل قطع بتن حتما با نظر مهندس كارگاه انجام شود.

اما براي انجام بتن ريزي در اين پروژه ابتدا همه مصالح مورد نياز كه عبارت بودند از يك كاميون مكادم و ماسه شسته براي اجراي بتن ريزي به محل كارگاه آورده شد البته سيمان پاكتي نيز از قبل آماده شده بود. يك منبع آب نيز براي استفاده در بتن سازي به محل كارگاه آورده شد.

براي مخلوط كردن بتن نيز از دستگاهي بنام ميكسر استفاده ميكردندو طريقه ريختن مصالح در آن به اين روش بود كه ابتدا 1 پيمانه سيمان و 2پيمانه ماسه و1 پيمانه شن و در حدود 5/1 پيمانه آب را در دستگاه ميريختند و در حدود 5/1 دقيقه تمامي مصالح مخلوط ميشد.

چون كه سطح پي سنگي در تمام جهات تراز بود ديگر نيازي به تراز كردن سطح بتن ريزي بوسيله شيلنگ تراز نبود و بوسيله يك نخ بنايي سطح شناژها در يك اندازه ارتفاعي كه مهندس كارگاه آنرا تاييد كرد كشيدند تا سطح بتن يكنواخت و تراز در آيد .

يك ساعت قبل از بتن ريزي سطح پي سنگي را آب پاشي كردند و سپس راه مناسب براي عبور فرغونها آماده كردند و دستگاه بتونير يا ميكسر را روشن كردند اين دستگاه توسط يك كارگر ماهر هدايت ميشد كه اين كارگر آب مورد نياز در بتن را درون دستگاه ميريخت وبا اهرمي كه در دست داشت بتن آماده شده را درون فرغون ها ميريخت.

از ابتداي شروع بتن ريزي همه كارها را مهندس كارگاه تقسيم بندي كرد بطوري كه دو نفر مسئول ريختن مصالح در دستگاه ميكسر بودند و يك نفر نيز مسئول هدايت دستگاه بود. دو نفر ديگر نيز مصالح را با فرغون به محل قالب ها انتقال ميدادند ودر آنجا استاد كار محل خالي كردن بتن در قالب ها را نشان ميداد آنها نيز به آهستگي بتن را درون قالب ميريختند.

بتن درون قالبها بوسيله يك نفر كارگر ويبره ميشد بدين طريق كه با كوبيدن ضرباتي به پشت قالب ها بتن را به همه قسمتهاي قالب هدايت ميكرد.

البته سطح قالب بتن نيز بوسيله ماله كشي صاف و هموار ميشد. بتن ريزي تا عصر آن روز ادامه داشت.

بتن ريزي در هواي گرم:

بتن ريزي در اين شرايط دمايي تابع تكنيكهاي خاصي ميباشد.

اگر در هواي گرم بتن ريزي مي كنيم بايد سعي كنيم كه حداقل تا چند روز بعد از ريختن بتن آنرا مرطوب نگه داريم زيرا در غير اينصورت آب بتن به سرعت تبخير شده وبتن سخت نميگردد.

به اين نوع بتن كه در اثر نرسيدن آب سخت نشده است بتن سوخته ميگويند و نشانه هاي آن اين است كه بتن حتي با فشار دست خرد ميشود.

در صورت مشاهده چنين وضعي قطعه ريخته شده بايد جمع آوري شود و مجددا ريخته شود براي مرطوب نگه داشت

احداث ساختمان مسكوني بخش اول

مطالب مشابه :

منابع کنکور کارشناسی ارشد مدیریت پروژه وساخت

وظایف دفتر فنی

منابع کنکور کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و ساخت در سال 1390

کتاب تاسیسات تولید مصالح سنگی در کارگاههای عمرانی و معدنی (سنگ شکن )

جزوه پروژه مدیریت تشکیلات کارگاهی

احداث ساختمان مسکونی

احداث ساختمان مسكوني بخش اول

بازرسی جوش