اصول طرح درس نویسی

به نام خدا

اصولی که در طرح درس نویسی باید رعایت شود

الف) هدف ها

1- هدف کلی

2- هدف های رفتاری

ب) شیوه ی تدریس

ج) رسانه های آموزشی

د)کارهای مقدماتی

هـ) ارزشیابی تشخیصی

و) آماده سازی

ز) ارائه ی درس

ح) جمع بندی و نتیجه گیری

ط) ارزشیابی تکوینی

ی) تعیین تکلیف

الف) هدف کلی

هدف کلی را می توان از عنوان درس الهام گرفت.

برای مثال،در درس ديفرانسيل، عنوان درس «تغییرات تابع» است. پس هدف کلی این درس عبارتست از: «آشنایی فراگیران با تغییرات تابع»

یا«فراگیران با انواع تغییرات آشنا می شوند»

هدف کلی را می توان به صورت جمله (دارای فعل) و یا بصورت عبارت نوشت.

هدف کلی، برحسب فعل های غیر رفـتـاری نوشتـه شـود. مانند: آشنامی شويد - پی می بريد – می فهميد و ...

هدف کلی در قالب یکی يا دو جمله نوشته مي شودو.بستگی به این دارد که ازچند حیطه استفاده مي شود

حيطه هاي سه گانه تعيين اهداف رفتاري :

هدف هاي ويژه رفتاري مي بايست در سه حيطه تعيين شود :

حيطه دانش ( داشتن مهارت هاي ذهني )

حيطه عاطفي ( احساسات و نگر شها )

حيطه رواني حركتي

حيطه دانش ( داشتن مهارت هاي ذهني) :

شامل آن دسته از اهداف آموزشي است كه مستلزم حفظ كردن ، ياد آوري ، بازشناسي آموخته ها مي باشد آموزش هاي حيطه شناختي مي تواند به پيدايش توانايي ها و مهارتهاي ذهني منتهي شود.

ين حيطه شامل 6 مرحله مي باشد :

.1دانش (آگاهي ، معلومات ، حفظيات ) : رفتارهاي كه با به خاطر سپردن و يادآوري مطالب آموزشي همراه هستند 0مثل : داشتن انواع اطلاعات تئوريك .2فهميدن : باعث معني دارشدن و رضايت بخش شدن يادگيري مي شود 0 در اين مرحله فراگير از دانش خود ، استفاده كاري يا عملي مي برد 0مثلا ميتواند اطلاعات تغييرات x را تفسير كند 0افعالي كه در اين مرحله ميتواند بكار برود شامل : مثال زدن – حل كردن – توجه كردن – توضيح دادن – تشريح كردن است. .3كاربرد : در سطحي پيچيده تر است 0 فراگيردر شرايط خاصي مطالب قبلي را كه دانسته و فهميده است، بكار مي گيرد و بدون كمك ديگران آن را عملي مي سازد 0 مثلا مي داند در شرايط مشتق چه بايد بكند ؟نمونه افعالي كه در اين مرحله مي تواند به كار برد شامل : محاسبه كردن – نمايش دادن – پيش بيني كردن – توليد كردن .4تجزيه و تحليل : مطالب آموزشي را به اجزائ آن تقسيم نموده و به تحليل روابط بين اجزا مي پردازد 0به طور مثال فراگير بر مبناي آموخته هاي خود مي تواند ، شيب خط مماس را با مشتق تعيين كند 0افعال استفاده شده در اين مرحله عبارت است از : اثبات كردن – با نمودار نشان دادن .5تركيب : ( خلاقيت ) : توانايي اتصال اجزا و ايجاد يك ساخت جديد .مثلا : توانايي صحبت كردن در مورد مطلب آموخته شده در قبل براي يك گروه - نوشتن مقاله پژوهشي .افعالي كه استفاده ميشود عبارت است از : سخنراني كردن – داستان سرايي كردن .6قضاوت يا ارزشيابي : بالاترين حد يادگيري در حيطه شناختي – به معني توان قضاوت در مورد پديده ها –شخص به اتكا مراحل قبل يادگيري خود به نقد وبررسي يك پديده مي نشيند – اظهار نظر ميكند و نظرات ديگران را رد يا تاييد ميكند مثلا مشتق را براي توابع چند متغير بيان مي كند.0

حيطه عاطفي : ( ارتباطي – نگرشي : )

نگرش عبارت است ار رفتاري كه بيان كننده احساس يا اعتقاد باشد – احساس و اعتقاد دونفر كه دانش يكساني دارند ، نسبت آگاهي هايشان ميتواند يكسان نباشد

حيطه عاطفي 5 سطح دارد :

.1توجه : ( علاقمندي – آمادگي براي يادگيري ) – در اين مرحله فراگير توجه مي كند – سوال مي پرسد 0 .2واكنش ( پاسخ دادن ) : علاوه بر توجه ، در بحث شركت مي كند – فعالانه پاسخ مي دهد – داوطلب انجام كاري مي شود .3ارزش گذاري : فراگير براي يادگيري و پيشرفت ارزش قائل مي شود 0 فراتر از جزوه را مطالعه مي كند ، پيشنهاد جديد در زمينه تدريس مي دهد .4تدوين : ( سازمان بندي ) : ارزش هاي مختلف را كه به آن اعتقاد دارد در هم ادغام مي كند و بين آنها رده بندي مي كند 0براي ارزشهاي مختلف آموخته شده سلسله مراتب قائل مي شود . .5دروني شدن ارزشها : : عالي ترين سطح يادگيري است 0 ارزشها براي مدت طولاني در وي تثبيت مي شود 0و اين ارزشها موجب هدايت رفتار مي شود 0در عالي ترين سطح 0 فرد احساس مي كند متعهد است راهي را كه خود انتخاب كرده به ديگران منتقل كند0

حيطه رواني – حركتي ( مهارتهاي عملي) :

اهداف يادگيري عبارت است از ايجاد و تكميل يك مهارت عملي خاص ( مهارت در فكر و در حركت)

فراگير بايد كار خاصي رابا سرعت خاصي در زمان خاصي با ويژگيهاي مشخص انجام دهد

اين حيطه داراي 5 سطح است :

.1آمادگي و تقليد : مشاهده عمل و تقليد آن .2اجراي مستقل : انجام عمل بدون كمك گرفتن از ديگران .3سرعت و دقت عمل : انجام صحيح عمل با دقت و ظرافت كار و سرعت مناسب .4هماهنگي حركات : آميختن بيش از يك مهارت و انجام هماهنگ حركات .5عادي شدن فعاليت : انجام عمل به صورت خودكار 2- الف) هدف های رفتاری

هدف های رفتاری در راستای هدف کلی درس مي باشد.

به عنوان نمونه اگر هدف رفتاری، بر اساس حیطه ی شناخت باشد، باید در هدف کلی نیز آن حیطه متبلور باشد.

هدف های رفتاری به صورت خبری مي باشند نه پرسشی.

هدف های رفتاری بر حسب فعل های رفتاری باشند.

(هدف های رفتاری، رفتار های قابل مشاهده،محسوس و ملموس،قابل اندازه گیری و سنجش است که در رفتار فـراگیـران متـجلی می شود.)

هدفهای رفتاری در قالب چندجمله –به طور متوسط پنج الی هفت جمله– نوشته شود.

هدف های رفتاری از حیطه های مختلف – شناختی ، عاطفی و حرکتی– طراحی شوند.

هدف های رفتاری از طبقات مختلف یک حیطه طراحی شود نه فقط یک طبقه ی مشخص

هدف های رفتاری فقط با یک فعل رفتاری مشخص نباشد. مثلاً « نام می برند » یا «

تعریف می کنند »

ب) شیوه ی تدریس

شیوه ها یا الگو های تدریسی که در طرح درس نام برده می شوند در قسمت «ارائه ی درس» آن طرح و همچنین در ضمن اجرای تدریس نمایان مي باشد. بنابراین معلم نباید نمایشگاهی از شیوه ها و الگو های تدریس را ارائه دهد!

در صورتی که معلم از الگو های فعال یا شیوه ی تلفیقی استفاده می کند، دقیقاً نام الگو ها یا شیوه های تدریس نوشته شود و به کلمات فعال یا تلفیقی بسنده نگردد.

ج) رسانه ی آموزشی

از وسایل و رسانه های آموزشی که در طرح درس نام برده می شود در قسمت « ارائه ی درس » آن طرح و همچنین در ضمن اجرای تدریس نمود داشته باشد.

مهم آن نیست که تعداد وسایل و رسانه های آموزشی زیاد باشد، بلکه رسانه ها باید متناسب با موضوع و اهداف درس، ابتکاری و به روز باشد.

د) کارهای مقدماتی

در این قسمت فعالیت هایی مانند برقراری ارتباط با فراگیران، سلام و احوال پرسی با آنان، حضوروغیاب ازآنان واشاره به مناسبت های مرتبط ارائه شود.

مدت زمان مقدماتی بر حسب مدت زمان کل تدریسباید تنظیم شود

هـ) ارزشیابی تشخیصی

جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری.

ارزشیابی تشخیصی در قالب چند پرسش – به طور متوسط 5 پرسش – باشد.

سوالات، از پیش نیاز درس جدید باشد. این پیش

نیازمی تواندازدرس قبلی یاچند درس قبلی یا درس سال گذشته یا اطلاعات فراگیران باشد.

مدت زمان ازرشیابی بر حسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.

و) آماده سازی

نوع راهبرد یا عملکرد معلم در زمینه سازی نوشته شود.

زمینه سازی با موضوع و هدف درس ارتباط داشته باشد.

خلاقیت معلم در مورد زمینه سازی تعیین کننده است.

مدت زمان آماده سازی، مدت کوتاهی باشد

ز) ارائه ی درس

گام های الگوی تدریس به ترتیب نوشته شود.

ارائه ی درس نه به صورت کلی و نه به صورت جزئی نوشته شود.

فعالیت های فراگیران به موازات فعالیت معلم نیز مشخص گردد.

بیشترین زمان بندی مراحل تدریس به این مرحله اختصاص یابد.

-1 نمایشی

-2اعضای تیم

-3 فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT

-4 شبکه مفهومی

-5بارش مغزی

ح) جمع بندی و نتیجه گیری

به صورت کلی و مبهم نوشته نشود.

دقیقاًخلاصه ونتیجه گیری ازدرس نوشته شود.

دراین قسمت «فعالیت فراگیران» نوشته شود تا مشخص گردد که این فعالیت در ابتدا توسط فراگیران انجام می گیرد.

مدت زمان جمع بندی بر حسب مدت کل تدریس مشخص شود.

این پرسش ها می تواند در ضمن تدریس نیز انجام گیرد.

ط) ارزشیابی تکوینی

جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری

ارزشیابی تکوینی در قالب چند پرسش –به طور متوسط 5 پرسش- باشد.

پرسش ها از درس جدید باشد.

این پرسش ها می تواند در ضمن تدریس نیز انجام گیرد.

زمان بندی ارزشیابی تکوینی بر حسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.

ی) تعیین تکلیف

فعالیت هایی که فراگیران باید تا جلسه ی آینده انجام دهند، مشخص گردد.

این فعالیت ها به گونه ای باشد که رشد فکری و خلاقیت فراگیران را تقویت کند.

http://riazi.medu.ir

اصول طرح درس نویسی

مطالب مشابه :

شرح فعالیت های سرگروه های محترم مناطق سی و سه گانه استان گیلان در سال تحصیلی 94-93

اصول طرح درس نویسی

شش مهارت کلیدی برای یک معلم موفق

اصلاحیه دفتر ثبت شاخص

سرفصل وپیش نویس کتاب فرهنگ وهنر پایه نهم

نقد وبررسی کتاب هنر پایه هفتم