کاشت داشت وبرداشت ذرت بذری و گیاهپزشکی آن

عادل نوجوان گیاهپزشک

کاشت ، داشت و برداشت ذرت بذری و گیاهپزشکی آن

مقدمه

اهمیت ذرت

ذرت بعد از گندم مهمترین غله در دنیاست که برای غذای انسان، حیوان و همچنین به عنوان مواد اولیه تولید نشاسته، روغن، پروتئین، تهیه الکل و مصارف زیاد دیگری کاربرد دارد. این محصول در میان غلات بالاترین تولید را دارد. در کشورهای صنعتی بخش مهمی از آن به عنوان غذای دام و مواد اولیه صنعت برای مصارف غذایی و غیر غذایی استفاده می شود. ذرت بزرگترین محصول غذایی در ایالات متحده است که 40% تولید دنیا را در بر دارد .

شرایط تولید ذرت بذری از جمله شرایط محیطی ، آب و هوایی ،خاک ، درجه حرارت ، آبیاری و سایر پارامترهای زیست محیطی با ذرت دانه ای بسیار متفاوت است زیرا ذرت دانه ای اختصاصاً جهت عملکرد محصول دانه است ، اما در ذرت بذری هدف تولید یک موجود زنده یعنی بذر است . بنابراین حساسیت های خاص خود را دارد و بایستی تمام عوامل زیست محیطی آن به ویژه انتخاب زمین از نظر بافت خاک ، درجه حرارت ، جهت باد و میزان آب آبیاری کاملاً مناسب باشد.

در تولید بذر ذرت چون والدین مورد تلاقی جهت هیبرید لاین می باشند و از نظر ژنتیکی انحطاط بالایی دارند ، شدیداً به تنش های محیطی حساسیت نشان می دهند . بنابراین رعایت تمام نکات زراعی و نهاده های مصرفی بسیار حائز اهمیت است و باید به موقع و با توصیه کارشناسان فنی و خبره صورت گیرد . در غیر این صورت عواقب بدی در پی خواهد داشت .

عملیات کاشت

1- انتخاب زمین

در انتخاب زمین مناسب جهت تولید بذر ذرت باید شرایط زیر در نظر گرفته شود :

1-1- زهکشی مناسب : اگر زمین زهکش مناسب نداشته باشد ماندابی در مزرعه می تواند در رشد لاین ها اثر بسیار نامطلوب و منفی بگذارد . به طوری که عملیات لقاح و گرده افشانی را با اخلال مواجه می سازد .

2-1- رعایت تناوب مناسب کشت : کشت سال قبل به هیچ عنوان ذرت و یا چغندر نباشد و ترجیحاً از خانواده غلات مانند پنبه باشد .

3-1- مساحت مناسب : مقیاس زمین بیش از 5 هکتار باشد

4-1- شیب آبیاری مناسب : به طوری که آب به راحتی بر زمین سوار شود . در غیر این صورت زمین را می توان به صورت محک ( جوی تقسیم آب) ایجاد نمود تا آب متناسب با شیب زمین در حالت سنتی روی مزرعه سوار شود و یا به صورت ملایم حرکت متناسبی داشته باشد به طوری که پشته های کشت به آرامی آب خورده و آب در زمین به هیچ عنوان ندود و یا سرعت زیادی نداشته باشد که سبب تخریب جوی و پشته ها شده و بذرهای زیر آن سله بسته ودر نهایت بد سبزی حادی را به وجو آورد .

نکته : ذرت نسبت به ماندابی حساس بوده و باعث بد سبزی شدیدی خواهد شد . به ویژه لاین هایی که جهت تولید بذر استفاده می شوند .

5-1- سابقه علفهای هرز : زمین انتخاب شده نباید سابقه علفهای هرز سوزنی برگ از جمله خانواده گراس ها مانند قیاق ، سوروف ، اویارسلام ، چسبک و همچنین علفهایی مانند گاو پنبه ، تاج خروس و ... داشته باشد چون لاینهای ذرت نسبت به تنش های زنده و غیر زنده بسیار حساس اند . و اگر مزرعه دارای سوزنی برگهای نسبتاً کمی باشد حتماً با تهیه علفکش های مناسب جهت مبارزه با آنها اقدام شود .

6-1- پستی و بلندی های زمین از نظر توپوگرافی : عوامل توپوگرافی منطقه در جهت وزش باد تاثیر بسزایی دارد و گاهی در گرده افشانی نیز نقش مهمی ایفا می نماید .

7-1- دمای محیط : حداکثر درجه حرارت زمان گرده افشانی نباید بیش از 40 درجه باشد .

8-1- پروفیل خاک : هنگام کاشت ذرت بذری باید پروفیل خاک آزمایش شود که از لحاظ دانه بندی و خلل و فرج جهت تولید بذر در حد استاندارد باشد .

9-1- بافت خاک

نکات مهم در تهیه زمین تولید بذر ذرت

* اگر زمین در زمستان یا اواخر پاییز شخم خورده باشد نیازی به شخم مجدد نیست و با پنجه غازی علف های هرز سبز شده را ازبین ببرید و بعد با ماله کشی آن را برای کاشت آماده نمایید .

* اگر زمین در پاییز یا زمستان شخم نشده باشد باید منتظر ماند و زمانی که زمین کاملا گاو رو بود شخم انجام داد . به طوری که در موقع شخم به اصطلاح مرسوم تشکیل لاشه ندهد و خاک بعد از شخم کاملا حالت خاکدانه به خود بگیرد.

* با استفاده از GPS نقشه زمین تهیه شود.

* نمونه آزمون خاک برابر دستورالعمل تهیه شود.

* مقادیر توصیه شده انواع کود ها به خاک اضافه شود.

2- عملیات خاکورزی

1-2- دیسک زدن : با توجه به اینکه زمین تهیه شده برای تولید بذر در پاییز یا بهار شخم خورده و دارای کلوخه های بزرگ و کوچک می باشد بنابراین لازم است جهت خرد کردن این کلوخه ها و تسطیح نسبی زمین ، مزرعه به صورت عمودی و افقی و متناسب با شیب آبیاری دیسک زده شود . باید توجه داشت

که هنگام دیسک زدن رطوبت خاک در حد گاو رو باشد چون رطوبت زیاد باعث فشرده شدن بافت خاک شده و این خود تهویه خاک و فعالیتهای میکرو ارگانیسم های مفید داخل خاک را با اختلال مواجه می سازد . همچنین جهت استفاده از دستگاه دیسک و یا هرس با توجه به مساحت زمین ، درشتی کلوخه های حاصل از شخم ، رطوبت حاصل در خاک و زمان شخم می توان دستگاه ها را کوچک و یا بزرگ انتخاب کرد .

2-2- لولر یا ماله : بعد از عملیات دیسک، جهت تسطیح زمین و آماده نمودن آن برای کشت از دستگاه لولر و یا ماله استفاده می شود . در صورتی که مقیاس زمین بزرگ باشد بهتر است از لولر لیزری استفاده شود . هنگام استفاده از دستگاه لولر حتماً باید شیب آب آبیاری مزرعه در نظر گرفته شود و این کار باید توسط فردی حرفه ای صورت گیرد و مشاوره کافی به راننده دستگاه داده شود .

3-2- کارنده ها ( پلانتر ) : بعد از عملیات لولر یا تسطیح زمین می توان از دستگاه های کارنده پنوماتیک مخصوص کاشت بذر استفاده کرد . این دستگاه ها بایستی حتماً استاندارد بوده و سرویس کامل و تمامی تجهیزات لازم را داشته باشند . از جمله مارکر کاشت و لوازم یدکی اضافی که تمامی این لوازم هنگام کاشت لازم به تعویض است .

معمولاً دستگاه های کارنده پنوماتیک ساخت داخل به دلیل متالوِژی ضعیف هنگام کار مشکلاتی در ارتباط با قطعات آن پیدا می کنند . به ویژه قطعاتی

که درگیر با خاک هستند مثل تیغه های کارنده ، تیغه های شیار باز کن و صفحات پلاستیکی بشقاب مکنده کارنده و غیره . بنابراین تمامی این لوازم هنگام کاشت باید همرا دستگاه باشند .

قبل از کار با این دستگاه حتماً کل دستگاه از وجود سایر بذور خارجی که قبلاً کشت شده کنترل گردد و تمامی صفحات کارنده باز شده و پاکسازی کامل صورت گیرد . در غیر این صورت وجود بذر خارجی در کارنده سبب می شود که درصد مخلوط بذر مزرعه بالا رفته و در نهایت باعث حذف مزرعه می گردد . بنابراین توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که تا از پاک بودن دستگاه اطمینان کامل حاصل نشود به هیچ وجه کاشت صورت نگیرد و این کار باید توسط افراد ماهر و با تجربه انجام شود . همچنین آچارکشی لازم نیز هنگام کار روی دستگاه انجام گیرد .

توجه : کارنده های والد پدری و مادری متفاوت از هم هستند و در هر تولید بذر برای کشت والدین بذری دو دستگاه چهار ردیفه و یا شش ردیفه لازم است .

دستورالعمل های کاشت

هنگام کشت با دستگاه کارنده باید از میزان وزش باد وعدم وجود باد شکن در منطقه مورد کشت مطمئن شد . چراکه اگر درختی در حواشی مزرعه باشد می تواند به ازای هر 100 متر 10 متر باد را بشکند که این یک اختلال در گرده افشانی مزرعه است . بنابراین با اطمینان از اینکه تمامی شرایط محیط برای کشت مناسب است ، نسبت به کاشت برنامه ریزی کرده و با استفاده از سیستمهای کاشت 2-4 ، 2-6 و یا 1-4 و طبق دستورالعمل عملیات کشت مزرعه را شروع می کنیم .
معمولاً کشت والدین ذرت بذری از نظر زمانی متفاوت از هم می باشد به طوری که هر کدام از والدین که دیر رس تر باشند اول کشت می شوند . همچنین دستورالعمل تعریف شده برای کشت بذر در هر منطقه جغرافیایی متفاوت خواهد بود به طوری که در مناطق گرم اختلاف زمانی بین والدین از نظر کشت و آبیاری کوتاهتر و در مناطق معتدل زمان کشت بین والدین بیشتر است .

فاصله بین آبیاری ها تعیین کننده جوانه زدن و اجرای دقیق دستورالعمل می باشد . هنگام کاشت حتماً از علفکش های بذرکش مانند ارادیکان استفاده شود . که در صورت استفاده از ارادیکان باید آن را 15 روز قبل از کاشت و به میزان 6 لیتر در هکتار با استفاده از دیسک ملایم با خاک مخلوط کرد تا زمین جهت کشت آماده گردد.

کاشت والد مادری:

به منظور همزمان شدن گرده افشانی در مزرعه ذرت بذری کشت والد مادری دریک مرحله و والد پدری با تاخیر و در دو مرحله انجام می شود.کشت والد مادری و نسبت خطوط والد پدری به مادری در ذرت بذری به چند روش انجام میشود :

الف)در صورت وجود بذر کار پنوماتیک شش ردیفه می توان هم زمان نسبت به کشت والد مادری در 4 ردیف و غیرفعال نمودن دو واحد کارنده بذر اقدام نمود به طوری که فقط این دو واحد ایجاد فارو نمایند تا بعداً کشت خطوط پدری بر روی آنها انجام گیرد.

ب)در صورت عدم وجود بذر کار 6 ردیفه ابتدا بایستی در تمام زمین مورد کشت فارو ایجاد و سپس با بذر کار چهار ردیفه اقدام به کشت خطوط مادری نمود و بعد از هر چهار خط کشت والد مادری دو خط نکاشت به منظور کشت بعدی والد پدری منظور گردد.

آبیاری اول و کشت والد پدری :

الف)بعد از کشت والد مادری نسبت به آبیاری مزرعه اقدام شود.آبیاری بایستی به صورت جوی و پشته ای و با میزان جریان آب کم در داخل فاروها انجام شود به طوری که تمام پشته به منظور یک سبز مطلوب و یکنواخت خیس گردد و از غرقاب شدن مزرعه جلوگیری شود.

ب) در صورت وجود سیستم آبیاری تحت فشار توصیه می شود آبیاری اول به مدت 15 ساعت به طوری که تا عمق 50 سانتیمتر آب در داخل خاک نفوذ نماید ادامه داشته باشد.

در ضمن آبیاری تحت فشار تا مرحله 10 تا 12 برگی امکان پذیر است و پس از این مرحله آبیاری بایستی به صورت نشتی انجام شود. بنابراین ضرورت دارد جوی های اصلی و فرعی به منظور انتقال آب در مزرعه فراهم گردد .

ج)کشت خطوط پدری :

توصیه می شود والد پدری در دو مرحله کشت شود. زمانی که بذر والد مادری در داخل خاک جوانه زده و طول آن 1/5 سانتیمتر باشد؛ خط اول والد پدری و زمانی که 50% والد مادری به صورت میخچه ای سبزشده باشد ، خط دوم والد پدری کشت می شود . با توجه به اینکه خط اول پدری بسته به دمای هوا 3 تا 5 روز بعد از آبیاری خطوط مادری انجام می گیرد ممکن است رطوبت موجود در خاک برای سبز شدن خط اول پدری کافی باشد اما پس از کشت خط پدری دوم حتماٌ باید اقدام به آبیاری شود .

عملیات داشت

خاک آب : این مرحله یکی از مراحل مهم و حساس مزرعه تولید بذر است . که باید همزمان کل مزرعه با سرعت و دقت مناسب آبیاری شود . این کار باید توسط افراد ماهرصورت گیرد که نسبت به توزیع و تقسیم آب و حرکت آب بسیار حساس و با دقت عمل نماید زیرا گر خاک آب مزرعه به درستی انجام نگیرد و آب کافی به بستر بذر نرسد باعث پوکیدن بذر و بد سبزی مزرعه خواهد شد و

برعکس اگر شدت حرکت آب عبوری زیاد باشد و میزان آب عبوری از خاک بیشتر باشد سبب شستشوی جوی و پشته ها و سله بستن خاک می گردد که در

نهایت بد سبزی مزرعه را به دنبال خواهد داشت . بنابراین عملیات خاک آب با حساسیت بیشتر و با استفاده ا ز نظارت مستقیم کارشناس خبره آبیاری انجام شود و هنگام خاک آب بایستی مسیر صحیح آب انتخاب شود چرا که در آبیاری سنتی استقرار مسیر آبیاری توسط خاک آب تعیین می گردد .

آبیاری اصلی : در شرایط آبیاری سنتی ابتدا باید با استفاده از دوربین تئودولیک شیب شاه جوب را از دو طرف مزرعه هم سطح درآوریم به طوری که شیب صفر شود . در این صورت حوضچه آرامش ایجاد می شود که با ایجاد این حوضچه می توان از لوله های پلیکای 2 اینچی جهت تقسیم آب در بین جویهای آبیاری استفاده نمود و روی لوله ها را با کیسه های پلاستیکی پر از خاک ثابت و محکم می کنیم تا به صورت دائمی از آنها استفاده شود .

نکته 1 : آب حاوی انرژی است و در شیب تند مهار آن مشکل است بنابراین در تولید بذر حتماً باید به این نکته توجه نمود و برای آبیاری از حوضچه آ رامش به همراه لوله های پلیکا استفاده نمود .

نکته 2: اگر آبیاری ذرت بذری طبق دستورالعمل های ذکر شده انجام نگیرد مزرعه دچار بد سبزی؛ آبشویی ؛ ماندابی و در نتیجه کاهش شدید عملکرد خواهد شد . مخصوصاً در لاین هایی که نسبت به تنش های ذکر شده حساس اند .

سطح سبز مزرعه

بعد از آبیاری دوم معمولاً مزرعه سبزی خود را به خوبی نشان می دهد . یعنی مزرعه در مرحله 4-3 برگی خواهد بود . در این مرحله کنترل آفات ؛ بیماریها و علفهای هرز بسیار حائز اهمیت است . چون مزرعه در این مرحله حساسیت های خاصی نسبت به آفات و بیماریها دارد و به هیچ عنوان نباید تنش به مزرعه وارد شود به ویژه تنش خشکی . در این مرحله از رشد در مناطق گرمسیر 5-4 روز یک بار و در مناطق معتدل 6-5 روز یک بار آبیاری انجام می شود به طوری که پشته ها به طور کامل خیس شوند و پروفیل رطوبتی ریشه های بوته ها را کاملاً پوشش دهند .

کنترل آفات و بیماریها

برای مبارزه با آفات و بیماریها بهترین زمان ممکن درمرحله 4-3 بوته هاست. و در این مرحله از رشد آفات راحت تر و سریع تر کنترل می شوند مخصوصاً‌آفاتی مانند : کاردرینا ؛ سزامیا و آگروتیس که می توانند در مزرعه مشکل ایجاد کنند بنابراین حتماً باید هرچه سریعتر و با استفاده از سموم مناسب با آنها مبارزه نمود . معمولاً‌جهت مبارزه با آ گروتیس که آفتی خاکزی است از سم دسیس ؛ لیندین و یا سوین استفاده می شود که استفاده از سوین و لیندین به صورت طعمه پاشی است . به این صورت که 100-50 کیلو سبوس بربری را با سم مخلوط نموده و مقدار 200 گرم شکر به آن اضافه می کنیم و سپس در مسیر آفات پاشیده می شود . رطوبت مورد نیاز باید طوری باشد که سم ؛ سبوس و شکر کاملاً با هم مخلوط شده و یک مخلوط همگن و یکدست ایجاد شود .

نکته : طبق تجربه بهتر است طعمه پاشی هنگام غروب صورت گیرد چون آفات خاکزی در طول روز خود را از تشعشعات حرارتی مخفی نموده و هنگام غروب جهت تنفس به سطح خاک خواهند آمد .

کنترل علفهای هرز

با توجه به اینکه لاینهای ذرت بذری نسبت به ذرت دانه ای ضعیف تر هستند و والد پدری نیز با تأخیر کشت می شود بنابراین کنترل به موقع علفهای هرز بسیار حائز اهمیت خواهد بود . به منظور کنترل علفهای هرز پهن برگ بعد از سبز شدن ذرت یعنی در مرحله 7-6 برگی و از علفکش تو فور دی به میزان یک لیتر در هکتار استفاده می شود .

توجه : علفکش توفوردی یک علفکش هورمونی است بنابراین استفاده بیش از 5/1 لیتر در هکتار باعث اختلالات هورمونی در گیاه ذرت شده و مشکلات زیادی را در پی خواهد داشت .

همچنین توصیه می شود که در مرحله بالای 8-7 برگی از این علفکش استفاده نشود چون تاثیر منفی در رشد گیاه خواهد داشت. برای مبارزه با علفهای هرز سوزنی برگ مانند سروف ؛ قیاق ؛ ارزن وحشی و تاج خروس در مرحله 9-8 برگی ذرت و 6-5 برگی علفهای هرز از علفکش اکوئیپ ( کروز ) و با استفاده از سم پاش هدایت شونده استفاده می شود . چون این علفکش روی ژنتیک لاینها اثر منفی دارد و می تواند قوه نامیه بذر را با مشکل مواجه سازد . بنابراین اگر توان استفاده از این علفکش را به صورت هدایت شونده ندارید بهتر است از مبارزه مکانیکی ( وجین دستی ) استفاده نمایید

کود پاشی :

توصیه می شود مقدار کود اوره مورد نیاز بر اساس آزمون خاک و به صورت تقسیط در سه مرحله (یک سوم در مرحله 7-6 برگی ، یک سوم مرحله 14-13 و یک سوم در مرحله ظهور اندام زایشی ) . ودر ضمن در دو نوبت کود میکرو ( ریزمغذی ) به صورت محلول پاشی در زمان 8-7 برگی و 12-10 برگی و در هر نوبت به میزان 3 لیتر در 4000 لیتر آب در هکتار مصرف شود . پس از تاسل کشی نیز می توان یک مرحله محلول پاشی نیز انجام داد .

حذف بوته های خارج از تیپ ( Out Cross)

در مرحله 12-10 برگی و قبل از ظهور تاسل ؛ بوته های خارج از تیپ که ظاهر آنها کاملاً متفاوت از سایر بوته ها هستند و دارای ارتفاع بیشتر ، ساقه ضخیم تر ، برگ عریض تر و به طور کلی از رشد بیشتری برخوردار هستند حذف می گردد. توصیه می شود کنترل و حذف بوته های خارج از تیپ در دو مرحله انجام گردد

به طوری که هیچ بوته ای خارج از تیپ در مزرعه مشاهده نشود . ( استاندارد دو در هزار در خطوط مادری ) و( استاندارد یک در هزار در خطوط پدری )

تاسل کشی

ابتدا لازم به ذکر است که در مزارع تولید بذر ذرت هیبرید در حدود 75 درصد والد مادری نر عقیم و 25 درصد والد مادری نر بارور می باشد . به عبارت دیگر

75 درصد مزرعه نیازی به تاسل کشی کامل ندارد و فقط درصد کمی از بوته ها نیاز به تاسل کشی دارد . اما در 25 درصد دیگر مزرعه تاسل کشی 100 درصد بوته های مادری بایستی انجام شود . بنابراین لاین های مادری نر بارور و نر عقیم به طور جداگانه تحویل داده می شود و بایستی در مزرعه به صورت جدا از هم کشت گردد که کنترل و تاسل کشی هر یک از این والدین به صورت متفاوت و جدا از هم انجام می شود . در بخشی از مزرعه که از والد مادری نر عقیم استفاده می شود چون در حدود 1 تا 2 درصد نر بارور وجود دارد لذا قبل از گرده افشانی بایستی نسبت به کنترل و تاسل کشی این بوته ها اقدام شود .اما در بخشی از مزرعه که نر بارور کشت می شود( 25 درصد سطح کل مزرعه ) بایستی تمام بوته های مادری روی خطوط به طور منظم عملیات تاسل کشی آنها انجام شود . لازم به ذکر است این عملیات بایستی در چند نوبت تا حذف کامل تاسل گرده افشانی در تمام بوته های خطوط فوق ادامه یابد در

واقع عملیات تاسل کشی با ظهور اولین تاسل بر روی خطوط مادری در مزرعه شروع و تا زمانی که هیچ تاسلی بر روی بوته های نر بارور مادری وجود نداشته باشد ادامه دارد . در عملیات تاسل کشی به هیچ وجه نباید فرصت ظهور کامل تاسل و گرده افشانی به هیچ بوته مادری داده شود . استاندارد حذف یک درصد در یک بازرسی و یا دو درصد در سه بازرسی .

فرتیل کشی :

حذف فرتیل ها در خطوط مادری نر عقیم تا استاندارد دو در هزار می باشد .

حذف کامل بوته پدری :

بعد اتمام کامل گرده افشانی نسبت به حذف خطوط پدری اقدام گردد.

عملیات برداشت

الف)در زمان برداشت مزرعه بایستب به مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی و کاهش رطوبت دانه به کمتر 20% درصد رسیده باشد.

ب)سعی شود مزرعه بوسیله کمباین پیکرها سکر و یا دستی برداشت شود و بلال های برداشت شده درفضای مناسب انبار گردد ونسبت به حذف بوته های الوده به بیماری های قارچی اقدام شود.

ج)به منظور دان کردن بلال ها از دستگاه شیلر با پره پلاستیکی اقدام شود.در ضمن در این مرحله بایستی رطوبت دانه ها کمتر از 20درصد باشد.

د)پس از عملیات دان کردن بلافاصله نسبت به کاهش رطوبت دانه تا 14 درصد اقدام شود.برای خشک نمودن دانه ها از خشک کن های سیار و یا دستگاه خشک کن اختصاصی ذرت بذری استفاده شود.دمای دستگاه برای خشک کردن حدود 37 درجه سانتی گراد نباشد.

فرآوری بذر

الف)قبل از بوجاری نسبت به پیش ازمون قوه نامیه اقدام شود.

ب)برای فراوری نیاز به پیش بوجاری می باشد به طوری که تمام کاه و کلش،خاک،سنگ و.....در داخل محموله بذری حذف گردد.

ج)به منظور سایز بندی (سورتینگ)بذر، بایستی دستگاه بوجاری طوری تنظیم و تغییر یابد که بتوان چهار رده بذری شامل گرد،پهن،متوسط وریز (غیر استاندارد) تفکیک گردد.در ضمن بعد از عملیات سایزبندی نسبت به سمزنی بذر با قارچ کش مناسب اقدام می گردد.تهیه الک های 11-10 گرد، 5/5چاکدار مستطیلی، 7 گرد و 6 گرد برای جداسازی سایز های پهن، متوسط و نیز دستگاه گراویته برای جداسازی بذور شکسته، پوک، افت زده و خارج سایز.

د)بعد از تفکیک کامل بذر نسبت به کیسه گیری هر رده بذری به طور جداگانه اقدام شود.

هر کیسه بذر بایستی دقیقاٌ مقدار 25 کیلوگرم باشد.

ه)بعد از نمونه گیری استاندارد از پارت های مختلف و تایید نهایی بذر از نظر قوه نامیه و خلوص، توسط موسسه ثبت کنترل و گواهی بذر و نهال نسبت به نصب بر چسب اقدام می گردد .

دستورالعمل های فني جهت افزايش عملکرد مزارع ذرت

آماده سازی زمين : ذرت گياهي است که کشت و برداشت آن کاملا" مکانيزه ميباشد. ذرت در کلیه خاکهایی با بافتهای مختلف قابل کشت است و در خاکهای لومي، عميق، بدون زه آب و غني از هوموس بهترین شرایط رشد را دارد. درپائيز بازدن شخم عميق(30 سانتيمتر) ودرصورت نياز دربهار درمرحله گاورو شدن شخم بهاره(15سانتيمتر) ودرصورت وجودکلوخه با دو بار زدن ديسک ولولرزمين آماده کاشت ميشود.ذرت حساس به شوری بوده و واکنش خاک مناسب برای رشد بهينه آن 8/7-5/5PH= است.

تناوب زراعي: ذرت در تناوب زراعي بعداز گياهاني قرار ميگيرد که اين گياهان بتوانند مواد غذايي کافي در زمين باقي گذاشته وزمين را نرم وقابل نفوذ نمايند. بعد از يونجه، شبدر ،سويا ، سيب زمينی وغلات ميتوان ذرت راکاشت نمود.

عمق و روشکاشت: شرايط اقليمي ورقم عمق کاشت راتعيين ميکند عمق مناسب کاشت ،عمقي است که به بذرفرصت جذب آب داده و درمقابل پرندگان حفاظت نمايد، حداقل عمق کاشت ذرت4 سانتي متر وحداکثر آن 7 سانتي متراست که به بافت و شرايط خاک بستگي دارد.عمق کشت در خاکهای سبک بيشترودر خاکهای سنگين کمتراست).بهترين روش کاشت روشي است که بذور را در عمق صحيح قرارداده وتماس خوبي را برای بذر با خاک فراهم ميآورد. کاشت رديفيکه با بذرکارهای پنوماتيک وساير بذرکارهای ذرت بافاصله رديف کاشت 75-70 سانتيمترتنظيم شده باشدانجام ميگردد و معمولا"همراه بابذرافشاني فاروئرنيز جويها (عمق 15-10 سانتيمتر)راجهت آبياری ايجادمي نمايد.

تاريخ کاشت: 1-کاشت ارقام ديررس مانندKSC711 وKSC704 درشهرستانهای کامياران ومريوان وسنندج درنيمه دوم ارديبهشت ماه( 15/2) دارای بيشترين عملکرد دانه مي باشند. تأخير درتاريخ کاشت(يعني تاريخ اولين آبياری ) موجب کاهش محصول خواهدبود.

2-کاشت ارقام متوسط رس مانند KSC604و647 کرج ازنيمه دوم ارديبهشت الي اواخرآن درمناطق سردمعتدل استان.

3-کاشت ارقام زودرس KSC305و KSC301 درمناطق سرداستان بعدازرفع سرمای بهاره يعني اوائل خردادماه مي باشد.

4-کاشت ارقام متوسط رسKSC604، زودرسKSC301 وخيلي زودرسKSC108 برای هدفهای خاص برداشت دانه ويا علوفه بعنوان کشت دوم بعدازبرداشت غلات درمناطق معتدل سرد استان مناسب مي باشد.

5- کاشت ارقام ديررس سينکلکراس711، سينکلکراس704 و سينکلکراس756 درکشت بهاره به منظورذرت علوفه ای توصيه ميگردد کاشت درتاريخ 30 /2-15/2 دارای بيشترين محصول علوفه ای خواهد بود.

مصرفکودهای شيميايي:

ميزان كود مورد نياز ذرت و روش مصرف کود شيميايي بر اساس آزمون خاك تعِِيين گردد. کود شيميايي فسفره، پتاسيمی، يک سوم کود ازته و برخي ازکودهای ريزمغذی در بهار قبل از انجام کشت توسط بذرکار دارای مخزن کود انجام گيرد. بقيه کود ازته به دليل حلاليت نسبي زياد ازت به صورت تقسيط حداقل در دو مرحله(مصرف بقيه کود ازته توصيه شده بطور مساوی به صورت سرک در دو مرحله 8-6 برگی و گلدهي) سپس بعد از هر مرحله کوددهي آبياری انجام گردد.

ميزان ونوع بذرمصرفي وتراکم بوته: نسبت به وزن هزار دانه ارقام ذرت ميزان بذر مصرفي متفاوت واز 25-20 کيلوگرم در هکتار برای کاشت ذرت دانه ای توصيه ميشود.برای داشتن تراکم مطلوب زمان برداشت به دليل تلفات بوته ازکاشت تابرداشت که دربيشترمحيط ها حدود 20% است تراکم توصيه شده را بايد به مقدار (درصد تلفات -1)تقسيم نموده تاميزان بذرتوصيه شده به دست آيد .مثلا"اگرتراکم توصيه شده 60000 بوته درهکتارباشد،تراکم بوته توصيه شده درشرايط زارع به اين صورت محاسبه شود. بوته درهکتار 75000= (2/.-1) ÷6000

چنانچه دريک کيلو بذر3500 دانه بذر وجودداشته باشد اين تراکم از مصرف 4/21کيلوگرم بذردرهکتاربه دست ميآيد. ودرکاشت مزارع ذرت علوفه ای به اين مقدار 15%-10% افزوده ميشود

عواملکاهش تراکم بوته:1- ميزان بذرکاشته شده کم باشد.2- بستربذرنامناسب باشد .3- بذورکشت شده زنده نباشند.

آبياری: ذرت به کمبود رطوبت حساس می باشد. خشکي درطي مرحله استقرارگياه ميتواند منجربه مرگ گياهچه جوان ودرنتيجه کاهش تراکم بوته شود. درحوالي مرحله گلدهي (حدود دو هفته قبل تا دو هفته بعدازظهورکاکلها) ذرت بسيارحساس به تنش رطوبت است و اگر خشکي در اين دوره اتفاق بيافتد، عملکرد دانه به شدت کاهش می یابد. لوله شدن برگهای ذرت درزمان رشد و نمو نشان دهنده نياز شديد گياه به آب است و بايد سريعا"نسبت به آبياری اقدام در ضمن به این نکته بایستی توجه داشت که هيچگاه ذرت دراين شرايط فرارنگيرد زيرا موجب کاهش عملکرد خواهدشد. در مناطق سردمعتدل استان با توجه به بافت خاک، مرحله رشد فيزيولوژيکي دور آبياری 10-7 روز توصيه می شود.

کنترل علفهای هرز:

الف- مبارزه مکانيکي: زدن کولتيواتور بين رديفهای کاشت درمرحله دو و سه برگه شدن ذرت.

ب-مبارزه شيميايي:1- استفاده ازعلفکش آترازين به مقدار 5/1-1 کيلوگرم بعد ازکاشت وقبل ازسبزشدن ذرت.2- مصرف علف کش توفوردی به ميزان 5/1ليتردرهکتاربعد از رويش علف های هرز درمرحله 7-5 برگه شدن ذرت. صدمه علفکش با دز بيش از حد موجب ناهنجاری وبدشکلي بوته های جوان وزردی ،سوختن و خشک شدن برگها ميشود.لذا دراستفاده ازعلفکش دقت لازم اعمال گردد.

کنترل آفات:

1-کرم طوقه بٌر (اگروتيس) دراثرحمله لاروهای آفت (به بوته ذرت از محل طوقه ياکمي پائين تر) دراوائل رشد، بوته پژمرده شده وميافتد. روش های مبارزه بااين آفت شامل:دفع علف های هرز مزارع ذرت وشخم زمين بعد از برداشت محصول درپائيز، ضدعفوني خاک باحشره کش ودرصورت مشاهده لکه های آلوده درمزرعه بوسيله طعمه مسموم انجام ميشود .

2- کارادرينا ( لاروهای جوان به برگ ذرت حمله ميکنند) از آفات ديگر ذرت درمنطقه ميباشد که ميتوان باحشرهکش آن را دفع نمود.

کنترل بيماری ها:بيماری سياهک ذرت ندرتا"درسطح استان مشاهده ميشود،برای جلوگيری از آلودگي مزارع واشاعه بيماری تناوب زراعي وضدعفوني بذر ميتواند درکاهش خسارت بيماری مؤثرباشد.

زمان برداشت: برداشت ذرت دانه ای هنگامي است که برگهای پائين تراز بلال وهمچنين غلاف وبه رنگ زرد در آمده و سفت شده دانه و تشکيل لايه سياه در محل اتصال دانه به بلال پديد آيد .برداشت با کمباين مخصوص ذرت مجهزبه هد انجام ميشود. دان ذرت در زمان برداشت رطوبت بالايي دارد ودر صورت انبار نمودن آن کپک زده واز بين مي رود برای جلوگيری ازفساد ذرت پس ازبرداشت به وسيله تريلرهای مخصوص حمل و به ايستگاه های خشک کني جهت خشک نمودن ورساندن رطوبت دانه به 14 % (رطوبت استاندارد )انتقال داده شود.سپس کيسه گيری وجهت مصرف انبارگردد

کاشت داشت وبرداشت ذرت بذری و گیاهپزشکی آن

مطالب مشابه :

ذرت(کاشت، داشت و برداشت)

کاشت ،داشت وبرداشت زرت

کاشت داشت وبرداشت ذرت بذری و گیاهپزشکی آن

دستور العمل کاشت داشت و برداشت درت

کاشت، داشت و برداشت ذرت دانه ای

کاشت ذرت

گزارش تحلیلی ذرت- از کاشت تا برداشت و بررسی مشکلات و موانع پیش روی آن

نحوه کاشت ؛ داشت و برداشت گندم و گیاهپزشکی آن